________________
રાજા ભોજનું સ્વપ્ન
=
પૂ. મુનિરાજ શ્રી નિત્યાનંદવિજયજી મહારાજ માલવદેશના મહારાજા ભેજના જીવન પ્રસંગ પર અનેક કથાઓ, દંતકથાઓ પ્રસિદ્ધ થઈ છે. એવી જ એક બોધક દંતકથા અહિં પ્રસિદ્ધ થાય છે. કીતિ તથા જાતપ્રસંશાની ભૂખથી પ્રેરાઈને રાજા ભેજ જે કંઈ સત્કાર્યો કરે છે, ને જે રીતે મૂલાઈ જાય છે. તેમાંથી તે કઈ રીતે પાછો વળે છે. ને તેનામાં કઈ રીતે સમજણ આવે છે ? તે હકીકત રાજા ભેજને આવેલા એક સ્વપ્ન દ્વારા
અહિં સ્પષ્ટ થાય છે..
ધારા નગરી એ ભોજરાજાની રાજધાની મુશ્કેલી નડશે નહિ, સી આરામથી મુસાફરી
કરી શકશે.” હતી, ભેજ રાજાને આજે થઈ ગયાને સેંકડે *
મંત્રો! ઘણું સારું કર્યું. હવે એમ કરે વરસો પસાર થઈ ગયા, છતાં ભેજરાજાનું નામ દરેક ગામોને નાના-મોટા રસ્તા સાથે જોડી દે, જાણે અમર ન હોય તેમ હવામાં ગુંજી રહેલું
તથા જ્યાં ત્રણ રસ્તા, ચાર રસ્તા ભેગા થતા માલુમ પડે છે, તેનું કારણ કે ભેજરાજા દાની
હેય ત્યાં ત્યાં ધર્મશાળાઓ બંધાવર તથા હતું અને સાથે વિદ્વાન પણ હતા, તના જ ચેકીદારના થાણુ નંખાવે. જેથી પ્રવાસ સુખસભામાં કાલીદાસ આદિ અનેક સમથ પંડિતા રૂપ અને સલામત બને.” બેસતા હતા, નવા આવતા પંડિતની યોગ્યતા “જેવી મહારાજાની આજ્ઞા. મંત્રી નમસ્કાર અનુસાર ભેજરાજા કદર કરતા હતા.
કરીને વિદાય થયા. સુંદર નકશીદાર સિંહાસન ઉપર ભેજરાજા થેલીવાર થઈ ત્યાં કેશાધ્યક્ષે આવી નમસ્કાર બિરાજમાન થયા છે, આજુબાજુ સુંદર રૂપવાન કર્યા. અને રેજના દાનઆદિની ને રજુ કરી. સુંદરીઓ બન્ને બાજુ ચામર વીંજી રહી છે, “એમ કરે. આમાં છેડે વધારે કરે, અને સભા ભરાઈ ગઈ છે, રાજા ખુશખુશાલ છે, ત્યાં આજે ગરીબને જમણુ સાદું નહિ પણ મિષ્ટાન્ન મંત્રી આવી રાજાને નમસ્કાર કરીને કહેવા આપવું, મારા રાજ્યમાં કેઈ દુઃખી રહેવું ન લાગ્યા:
જોઈએ. કેઈ દુઃખી રહે તે હું રાજા ભેજ શેને?' મહારાજા ભેજની સદા જય હો! આ
“જી. બરાબર છે. આપ રાજ્ય કરતા હો ત્યાં પૃથ્વી ઉપર આપ સદા રાજ્ય કરતા રહો. દ:ખ કયાંથી રહી શકે.” મહારાજ! આપની આજ્ઞા મુજબ આખા રાજા મનમાં ખુશ થાય છે. રાજ્યમાં રસ્તાઓ પાક તૈયાર થઈ ગયા છે, એટલામાં મિસ્ત્રી આવી પહોંચ્યા. રસ્તાની બંને બાજુ સુંદર ઘટાદાર વૃક્ષે રિપાઈ કેમ, પિલા મંદિરનું કામ કેટલે આપ્યું?' ગયા છે, કેટલાક વૃક્ષો તે મેટા થઈ જઈને રાજાએ પ્રશ્ન કર્યો. વટેમાર્ગુને છાયા અને વિશ્રાંતિ આપી રહ્યા છે. “અન્નદાતા ! આપને હુકમ થતાં, સુરત માઈલ બે માઈલનાં અંતરે મીઠા પાણીવાળ તેને પ્લાન તૈયાર કરીને કામ શરૂ કરાવી દીધું કૂવા, વાવ વગેરે પણ તૈયાર થઈ ગયા છે. હવે છે. પાયા પૂરાઈ ગયા છે, બે ચાર દિવસમાં આપના રાજ્યમાં મુસાફરોને રસ્તામાં કોઈ ચણતર પણ થઈ જશે; પથરે ઘડાઈ રહ્યા છે,
: }); SVVPAR((ક) "(લ્યા)' INDI[(ણ)F)TM (એ.
