________________
કલ્યાણમાના સારથિ
“ત્રિર્નમિëત્તિ भविष्यति सुप्रभातं, भास्वानुदेष्यति हसिष्यति पङ्कजश्री : । ” હમણાં જ રાત્રિ વહી જશે ને મંગળ પ્રભાત થશે. એવુ' પ્રભાત થતાં જ હું તે ચાલી નીકળવાના... આ મુનિવેશ પાછે સોંપી સીધા મારા પ્રાસાદ પ્રતિ પ્રયાણ કરવાના....
રાત્રિ સમય પર સમય વીતાવી રહી છે, સર્વે મુનિપુંગવા પોત–પેાતાની આવશ્યકાદિ કાર્યની પરિસમાપ્તિ કરી મુનિજીવનની શુભક્ષણાની સાર્થકતા માણી રહ્યા છે, અને અરિહુતાદિ ચાર શરણાને અંગીકાર કરી ‘એડ્ નથિ મે શૅફ' એ પુનિત પદ્યનું સ્મરણ કરતાં પાછળ પ્રયત્ના કર્યા હતા ? પશુ મેહંત-દર્શનાવરણીય કર્મનાં ઉદયને સમભાવે ભોગવી
રહ્યા છે.
આ બાજુ નૂતન દીક્ષિત મુનિ મેઘના સથારો ક્રમ મુજબ છેલ્લે અને તે પણ બારણા પાસે આવ્યા. ત્યાં તે માત્રુ જતાં આવતા મુનિરાજોનાં ચરણરજથી સંથારો ભરાતા જતા હતા. આજે નિદ્રાદેવી રીસાઈ દૂર જઈ બેઠા હતા. અને મનની અંદર અનેક જાતના તર’ગી વિચારો આવ-જા કરી રહ્યા હતા; · હું કાણુ ? રાજગૃહીનાં અધીશ મહારાજા શ્રેણિકના વ્હાલા પુત્ર. કયાં મારી એ સુવાળી અને સુવાસિત શય્યા ? અને કયાં આજના આ કર્કશ સથારે ? સ્વર્ગની શાભાને પણ શરમાવે એવા સુખાવાસમાં વસનારા રાજપુત્ર હું મેઘ !
અહા ! મારી માતા ધારણી તે આનંદથી પુલિકત બની મને ભેટી પડશે જેણે મારા નિશ્ચયમાંથી પાછે હઠાવવા માટે સમજાવવામાં
કાં ખામી રાખી હતી ? અને કેટ-કેટલા મારી
બાલમુનિરાજ મૃગેન્દ્રમુનિ મહારાજ,
વત્સલ માતાના હાર્દિક વચનામૃતાને અવગણી, અસિધારા વ્રત સરખા અરે ! તેનાથીયે સુદુષ્કર એવા સંયમપંથે પ્રયાણ કર્યું, તેને આ તિજો મે નજરે નિહાળ્યેા.
કરે છે. જો કર્મના અભાવ થાય તા સાગર આપેાઆપ ફીટી જાય છે. સાગરમાં બે કિનારા હાય છે, તેા સંસારસાગરના માયા અને મમતા એ જ પ્રાણીઓની પ્રિયતમાએ છે. પ્રત્યેક ભવામાં એની એ જ પ્રિયતમાએ સાથે પરણ્યો છે અને પરણે છે. જે કુલટા છે. પિતપીડાથી રાજી થાય છે. હસે છે. તા એ એના નાશનુ શસ્ત્ર પણુ પરિઘ જેવું મજબૂત હોય છે. સાગરના પાર સારી નાવડી અને સારો સુકાની મળે તો પામી શકાય છે, તેમ સંસારસાગરના પાર કરવા માટે એ મેાટી નાવડીઓ શાસ્ત્રકારે એ કહેલી છે, અને તે નાવડીના પેસેન્જરા કીય ગાથામાં આવતા નથી. સુકાની અંધ હાય તે દિશા ભૂલતાં ચક્રાવાની ચક્રી ખાઈ જાય છે. દિશાજ્ઞાની અને દેખતા, વિશ્વાસુ અને સ ંતોષી, નિઃસ્પૃહું અને દયાળુ સુકાની જ સ`સારસાગરના નિસ્તાર પમાડી શકે છે.
ભલેને ત્યાગ પાછળની પ્રશંસા અને વૈરાગ્ય પાછળની વાહવાહ સાંભળવામાં ક–પ્રિય લાગે. પણ તેને અનુભવ મને તે અરૂચિકર નિવડયા એ નિઃશંસય છે. અહા ! વિચારનાં ~~અપૂર્ણાં: આન્દોલને મુનિ મેઘનાં અંતરમાં કેટલુ પિર
વર્તન આણ્યું?
6
