________________
( *ના
::
*
"મું
:
૩૮ઃ ઉપાદાન અને નિમિત્ત : આલંબન અરિહંત દેવ છે, આલંબન તેમનાથી તે કેવળ પ્રેરણા જ લેવાની છે. તેમનાં વિના આત્મા અનાદિ દેષથી નિવૃત્તિ થઈ દર્શન દ્વારા આપણું શુધ સ્વરૂપનું દર્શન કરશકે નહિ. માટે અરિહંત દેવને તીર્થકર વાનું છે. તેમના ગુણ-કીર્તનદ્વારા આપણા નામકર્મને વિપાક, તેમના સમવસરણાદિની ગુણેને જ સંભારવાના છે. તેમની પૂજા થા આશ્ચર્યજનક રચના તેને આલંબને સંસારી ભક્તિદ્વારા તેમના ગુણ પ્રત્યે અનુરાગ યાને જીવ પિતાને આત્મધર્મ નજીક કરે તે પછી આદર બુષિ ઉત્પન્ન કરવાની છે. તેમના જીવનઅંગત જીવના આધાર શ્રી તીથ કરની સ્વરૂ, ચરિત્રથી સાધનમાર્ગ તેને માટે આવશ્યક તૈયારી સંપદાને આલંબન આત્મધર્મ અવશ્ય નીપજે સમતાપ્રાપ્તિ યાને આપણા જીવને તદનુરૂપ માટે અરિહંત દેવ તે ભવ્ય જીવને પોતાની બનાવવાની પ્રેરણા લેવાની છે. આપણી અશું. શુદ્ધ સત્તા પ્રાગભાવે કરતાં મુખ્ય આલંબન છે ધતા, યા કમજોરી હઠાવી, અને દ્રતા, તિતિક્ષા,
, કાર્ય નિષ્પતિમાં બે મુખ્ય કારણ છે. સહનશીલતા, સમભાવ, વીતરાગતા આદિ વધાઉપાદાન અને નિમિત્ત, જે કે મૂળ કારણ તે રતા જવાની છે. ઉપાદાન જ છે, પરંતુ ઘણી હદ સુધી નિમિ, ટૂંકામાં પ્રભુ આપણે આત્માના મોક્ષરૂપ ત્તનું પણ મહત્વ છે. જેનદર્શન મુજબ મુક્તિ કાયના પ્રબળ નિમિત્ત છે. આ રીતે ભાવના મેળવવામાં ઉપાદાન તે સ્વયં આત્મા છે, યાને પૂર્વક પ્રભુની સેવા કરવાથી ભવ્ય જીવ મોક્ષ તેને પુરૂષાર્થ–પ્રયત્ન જ છે. પસ્તુ પ્રભુ, માર્ગ પ્રાપ્તિ કરી શકે છે. ઉપાદાનકારણ આત્મા છે. પ્રદર્શક, પ્રેરકના રૂપમાં નિમિત્તકારણ છે. અને પુષ્ટાવલંબનરૂપ પ્રભું છે. પ્રભુની સિધ્ધતા ઉપાદાનની શુદ્ધિને માટે નિમિત્તનું અવલંબન આપણે માટે સાધનરૂપ છે. એટલા માટે પ્રભુના આવશ્યક છે. અને તેમાં જ ભક્તિને અવકાશ સ્વરૂપને જાણીને તેમને વંદન કરવાવાળા અને છે. પ્રભુ પાસે કોઈ લેવા કે માંગવા જવાનું પ્રભુના શરણમાં રહેવાવાળા ધન્ય છે. નથી. તેમનાં દર્શન કરીને પિતાનાં શુદ્ધ અને વાસ્તવિક સ્વરૂપનું સ્મરણ કરવાનું છે, અને
શ્રીમદ દેવચંદ્રજી મહારાજ શ્રી ઋષભદેવ તેમના જીવન અને ઉપદેશો દ્વારા સ્વરૂપ પ્રાપ્તિને સ્વામીના સ્તવનને ઉપસંહાર કરતાં કહે છે કે, મા જાણી, તેમાં પ્રવૃત્તિ કરવાની પ્રેરણા પ્રભુજીને, અવલંબતા, લેવાની છે. કરવાનું કે આપણે પોતાને જ છે.
- નિજ પ્રભુતા હે પ્રગટે ગુણરાસ જીવનમુક્ત અરિહંતપ્રભુ તેમાં માર્ગ પ્રદર્શન,
દેવચંદ્રની સેવા આપે, વસ્તુતત્વનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ યાને મોક્ષને ઉપાય બતાવવા દ્વારા સહાયભૂત થાય છે. સિધ્ધ પર
મુજ હે અવિચલ સુખવાસ માત્મા તે તે કાર્ય પણ કરતા નથી, પરંતુ
- 16
