________________
માનવગતિનું મૂલ્ય
સતત સળગ્યા કરતા હોય છે, બળી બળીને શેકાતા હોય છે, ખાખ થતા હોય છે. વળી તેમની વિદાયપળની વ્યથા. અત્યંત દુખદાયી હોય છે. તેમને પિતાના મૃત્યકાળની આગાહી થતી હોય છે. મૃત્યુને છ માસ બાકી રહે, એટલે. દેવદેવીઓની માળા કરમાવા માંડે. જ્યાં માળા કરમાઈ રહ્યાં તેમને જીવન નિરસ લાગવા ડે. બસ! છ જ માસરહેવાનું? શું આ દેવી ચાલી જશે?” આ વિચારે તે દેવદેવીઓનાં અંતરને કેરી ખાવા લાગે છે. જેમ જેમ દિવસે પસાર થાય, તેમ તેમ વલખાં વધતાં જાય, તેઓ ગૂરી. જૂરીને રડે. તે દેવદેવી એકબીજાની પાસે જ બેસી રહે, એકબીજા સામું જોયા કરે. “તું જતી રહીશ? હાય ! હું કેવી રીતે જીવીશ? તું જઈશ પછી આ વાપી, આ સ્થાનનું શું થશે? તારાથી મારા વિના કેમ જીવાશે? હાય! કેટલે. ભયંકર વલેપાત!” ઈત્યાદિ કરુણ વિલાપ, વિદાય લેતી. વ્યક્તિ કરતી હોય છે. -
- જ્ઞાનસારમાં યવિજયજી મહેપાધ્યાયે આ પ્રસંગનું વર્ણન કરેલ છે. તે વલેપાત, તલસાટ, ઝંખનાનું વર્ણન. વાંચતાં થાય કે ખરેખર દેવ કરતાં માનવ ખૂબ મહાન છે..
આમ દેવદેવીઓ કરૂણાજનક આદ–વિલાપ વિલેપાત. કરતાં હય, ગુરી પુરીને મરતાં હોય અને તેય કાંઈ કરી. શકે નહીં. કોઈ તેમને અટકાવી શકે નહીં. કેઈ તેને ઉપાય નહીં. બસ, તે રડે ને બીજા ટગર ટગર જોયા કરે. બીજા દેવદેવીએ તેમને ગુરતાં, ત્રાસ પામતા ત્રાહિ ત્રાહિ”
