________________
૧
જૈન ધર્મના મર્મો
કબૂલ છે, પણ તેમાં એક શબ્દ ઉમે –“અનુબંધ અહિંસા પરમે ધર્મ” ટૂંકમાં, અનુબંધમાં જે નભે તે જ સ્વીકાર્ય કે અસ્વીકાર્યું. માત્ર દેખાવથી ન ચાલે.
આ બાબત તેરાપંથી, સ્થાનકવાસી વગેરે સંપ્રદાયને ? માન્ય નથી. તેઓ કહે છે કે દેખાતી હિંસાને હિંસા જ કહેવી જોઈએ. તેથી દેખીતી પણ હિંસા કેઈ પણ સગમાં
'
આ
ન કરવી.
- તેઓ દેખાતી હિંસાને હિંસા કહે છે, અને દેખાતી અહિં મને અહિંસા કહે છે. તેઓ અનુબંધ વિચાર સ્વીકારતા ન હોય તેવું લાગે છે. - અનુબંધ એટલે ફળ, પરિણામ-reઋult–વગેરે. અહિંસાનું પરિણામ જે હિંસા આવે છે તે અહિંસા ત્યાજય છે.
હિંસાનું result-પરિણામ અહિંસ આવે તે તે હિંસા અ-વીકાર્યા રહેતી નથી.
તળાવમાં એક પગ પર ઊભેલૈં બગલે જુઓ. તે શું કરે છે? તે દયાન ધરે છે. આપણને લાગે કે આ બગલે કેટલે અહિંસક છે? એક પગ પણ ઊંચે છે, જેથી માછલીને જવા-આવવામાં તકલીફ ન પડે. કે સ્થિર ઊભો છે? આંખ મીંચી કેવું ધ્યાન ધરે છે? આવું ધ્યાન અનુબંધ-વિચાર લગાડતાં હિંસામાં transfer થઈ જાય છે. જે નિર્દોષ અહિંસક થાન છે તે અનુબંધ લાગતાં હિંસામાં transfer થઈ જાય છે.
