Jain Dharm Prakash 1923 Pustak 039 Ank 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

આ કેળવા. ગામડાના રહેનારાઓ પરના મનુષ્ય કસ્તાં ચઢે છે તો પણ તેઓ શહેરી મનુ
ના જ્ઞાન બળને લીધે તેને વશ રહે છે. દરેક માણમાં ઓછું વધતું જ્ઞાન હોય છે, તેથી તેઓ પોતાના દરેક કાર્ય ઉપરથી અનુભવ લઈ પિતાના સુખ દુઃખની વાત એક બીજાને કરે છે અને તે ઉપરથી જે તે વધારે સુખ મળે તે રસ્તે પ્રવર્તાવા વધારે જ્ઞાનવાળી મતિથી પ્રયત્ન કરે છે. ઉમર પરત્વે જોઈએ તે બાળકને આપણે પણ બરાબર કહીએ છીએ, તેનું કારણ એટલું જ કે તે સમયે તેનામાં કાંઈ જ્ઞાન હોતું નથી. જેમ જેમ તે મોટું થતું જાય છે અને તેનું જ્ઞાન વધતું જાય છે તેમ તેમ તે માણસમાં ગણતું જાય છે. ધર્મ, દયા, શૌચ, દાન, પૂજા, તપ, પુષ્ય, પાપ, ક્રોધ, માન, માયા, લેબ વિગેરે શબ્દોના સ્વરૂપ માણસ પિતાની ઓછી વધતી જ્ઞાનશકિતના પ્રમાણમાં સમજે છે અને તે ઉપરથી જે આદરવાનાં કાર્ય હોય, તેમાં પિતાનું આચરણ કરે છે અને બીજા છેડી દે છે. ખુન, ચેરી, મારામારી વિગેરે ગુહાનાં કૃત્યો ઘણું કરી અજ્ઞાન માણસો જ કરનાર નીકળશે, કારણકે જ્ઞાનવાને તે તેથી રાજાને આ ભવમાં અને પાપને દંડ પરભવમાં ભગવો પડશે એમ જાણી શકે છે. પશુરોનિમાં જન્મ પામનાર પણ જ્ઞાનના યોગથી ઉંચ ગતિમાં જવા પામે છે; તો માણસ જાતને જ્ઞાનપ્રાપ્તિથી વધારે ઉત્તમતા પ્રાપ્ત થાય એમાં શી નવાઇ ! પોપટાદિપશુઓને કઈ શ્રમ લઈ જરા પણ છે તો તેઓ ર્માશિ ભરેલું છેલતાં શીખે છે અને તે સાંભળી ને ખુશી થાય છે. તેના ઉપર એક વિદ્વાન માણસે
ત્રિા જ િવતા, વાર | ગુમાવવાના નિ, માવાની ના ?
અર્થ-જે સદવિદ્યા હોય તો નાનું સરખું પેટ ભરવાની શી ચિંતા છે? પિપટ પણ ભગવંત એટલે શબ્દ બોલે છે તો ખાવાનું મુખેથી પ્રાપ્ત કરે છે. માટે કેળવણી લેવાથી સર્વને લાભ જ છે એમ જાણ સ્ત્રીઓને અવશ્ય કેળવણી આપવી જોઈએ.
સાર–જડ જેવી વસ્તુને પણ યથાવિધિ કેળવવાથી તે ઉત્તમતા પામે છે, તે પછી સચેતન-આમાને યથાર્થ કેળવણી મળવાથી તેનામાં ઉત્તમ ગુણનો વિકાસ થવા પામે એમાં આશ્ચર્ય જેવું શું છે?
પાઠ ૩ જે, વળી સ્ત્રી જાતને કેળવણી આપવાનું ઘણું અગત્યનું કારણ એ છે કે જે ઘની તે ગૃહિણી હોય છે તે ઘરના તમામ અંગભૂતોને રાત્રી દિવસ તે સ્ત્રીની છાયા તળે રહેવાને પ્રસંગ આવે છે અને તેથી તે સર્વ કુટુંબીઓને આખી