________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૫૬
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ,
સાંભળી જીવન સફળ થયું ધારે છે અને ભિખારી પણ બનને આઠ દેશ પૈસા મેળવવાની શક્તિ કરતાં પોતાની ચાર આના પ્રાપ્ત કરવાની પ્રવીણતામાં મસ્ત રહે છે. એવી રીતે આખી દુનિયાના નાના મેટેડ વર્ગ સંસારને વળગી રહી મસ્ત રહે છે અને અંતિમ પ્રાપર વિચાર કરતા નથી, વિચાર કરવાની એને જરૂર પણ માલૂમ પડતી નથી અને આડાઅવળા અથડાઇ પીટાઇ નાને મેટે ઢગલે જોવામાં કે જમે ઉધારના સરવાળા જોઇ રાજી કે નાખુશ થવામાં જીવન વ્યતિત કરે છે. પણ એમાં પોતે કેપ્ણ છેં ? અને પાતાને એ વસ્તુ કે રકમ સાથે સંબંધ શે! છે? તે વિચારતા નથી અને એ કેફમાં જીવનકાળ પૂ થયે માની લીધેલા વિષયામાં પરવસ્તુને કાંઇક વ્યય કરી કે વિભાગ કરી જીવન સફળ થયેલું ધારવા-માનવા કે મનાવા યત્ન કરે છે. આ સર્વ ચવણમાં પેાતે ચવાઇ જાય છે, અટવાઈ જાય છે અને એકરસ થઇ જાય છે.. તુ જો જરા વિચાર કરીશ તે તને જણાશે કે આ દશા વિચારકની ન હાય, સમજીની ન હેાય, પ્રગત જીવનની ભાવનાના આદર્શવાનની ન હાય. એ તે એક નાટક છે, એક રમત છે, એક ખેલ છે, મનોવિકારેનુ ચિત્ર છે, રખડનારનાં માનેલા વિશ્રામે છે, સ્થૂળ આસક્તિનાં ધામે છે, મસ્ત પ્રાણી એનાં રસને સમૂહ છે. એ સર્વમાં તુ પાતે કાણુ ઈં? અને તારા જીવન આદ શા છે? તે જણાતુ નથી. જીવનકલહુની મારામારીમાં, વિષયની પાષણના સાધનાની ચે।જનામાં, બાહ્ય કીર્તિ કે યશ શ્રવણની પિપાસાની તૃપ્તિમાં, ઢગલાએ એકઠા કરવાની ધૂનમાં, એકઠા થયેલા ઢગલાના રક્ષણની યોજનામાં આ અસરગી જીવનવિચારણા, નિરીક્ષણ કે આદશની સ્પષ્ટતા વગર ખડક સાથે અફળાઈ પડે છે અને કાંતા ખરાબે ચઢી જાય છે અથવા અનંત જળપ્રવાહમાં તણાઇ જાય છે, ત્યારે આમાં તુ કાણુ ? અને તારૂ શુ ? એને વિચાર કર. એમાં તે ઉપરાંતની જે વસ્તુ કે જન મળી આવે તે તારાં નથી એટલી પ્રચરણ ક્રિયા સાથે કરતા જશે. આ સ્વપરના વિવેચનમાં અને એ વિવેકને પરિણામે થતા અનેિવાય નિ ય અને વનામાં તારા જીવનનું સાફલ્ય છે. જેને તું તારાં માને તે સદા તારાં તે સખધે રહેવા જોઇએ, જે વસ્તુને તું તારી માને તે સદા તારી સાથે રવી જોઇએ, તેને અને તારા કદ્રિ વિચાગ થવે! ન જોઇએ અને જો કદિ પણુ તે તારી નથી એમ થવાને સભર દેખાય તે અત્યારે પણ તે તારી છે એમ માનવામાં તારી કલ્પનાજ છે એમ ધારી લેજે. આવી રીતે શાશ્વત રહેનાર અને નિરંતર સુખ આનંદ આપનાર વસ્તુને પીછાની લેવાની બાબતમાં ઉતરવાનું થશે એટલે જીવનના ઘણા મુશ્કેલ સવાલેને કાયડા ઉકે લવાનુ ખળ--સામર્થ્ય તને પ્રાપ્ત થશે અને તે વિચારણા ઉત્તરોતર તને સ્પષ્ટ
For Private And Personal Use Only