________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રાતર:
૩૪૬ ઉત્તર-એક શરીરમાં અનંતા છવ હોય તે નિગોદ કહેવાય છે. તેના શરીરનું પ્રમાણ પણ અંગુળના અસંખ્યાતમાં ભાગનું છે. તેમાં બે પ્રકારના જીવન સમાવેશ છે. સુમિ વનસ્પતિ કાય તે મુક્ષ્મ નિગોદ કહેવાય છે અને બીજા સાધારણ વનસ્પતિકાય કંદમૂળાદિ તે બાદર નિગેદ કહેવાય છે. સૂમ નિગોદ ચર્મચક્ષુને અદશ્ય છે અને બાદર નિગોદ ચમચક્ષુવડે દેખાય છે.
પ્રશ્ન ૨૧-સમુછિમ છો એટલે શું? અને તેમાં હાલમાં પ્રચળિત એવા કયા ને સમાવેશ થાય છે ?
ઉત્તર--સંમુઈિમ એટલે પુરૂષ સ્ત્રીના સંયોગ વિના-ગર્ભપણે રહ્યા વિના ઉત્પન્ન થયેલા તે, તેને બે પ્રકાર છે. સંમુઈિમ તિર્યંચ અને સમુઈિમ મનુષ્ય. સંમુઈિમ તિર્યંચ જળચર, સ્થળચર, બેચર-એ ત્રણ પ્રકારના અથવા ઉરપરીને ભુજપરી મળીને પાંચ પ્રકારના હોય છે. તેમના શરીર પણ મોટા હોય છે અને આયુષ્ય પણ મોટું હોય છે. સંમુઈિમ મનુષ્ય તે મનુષ્યના વિષ્ટા, મુત્ર, શ્લેષ્મ વિગેરે અપવિત્ર વરતુએ, શુક, શોણિત, મૃત કલેવરાદિક ૧૪ સ્થાનકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેઓનું શરીર અંગુળના અસંખ્યાતમા ભાગનું હોય છે, આયુચ અંતમુહનનું હોય છે અને પર્યાપ્ત અવસ્થામાં જ મરણ પામે છે. તે ચર્મચક્ષને અગ્રાહ્ય છે. વિષ્ટાદિકમાં બીજા બેઇદ્રિય છે પણ પડે છે (ઉપજે છે) તે દેખાય છે.
પ્રમ રર-૭ધરપણું એ શબ્દ સાધુ માટે વપરાય કે શ્રાવક માટે પણ વપરાય?
ઉત્તર--જ્યાં સુધી કેવળજ્ઞાન ન પામે ત્યાં સુધી જીવ માત્ર છ દારથ કહેવાય. પણ એ શબ્દ બહાળતાએ મુનિ માટે જ વપરાય છે. તીર્થકર પણ દીક્ષા લીધા પછી કેવળજ્ઞાન ન પામે ત્યાં સુધી છદ્મસ્થ કહેવાય છે. શ્રાવકમાં પણ છિદ્મસ્થપણું ઘટી શકે છે.
પ્રશ્ન ૨૩-શ્રાવક પત્રમાં પરસ્પર જુહાર વાંચજો લખે છે, તે જુહાર શબ્દનો અર્થ શું છે? અને “ચાલો દેવ જુહારવા જઈએ” એમ કહે છે તેમાં જીહારવા શબ્દનો અર્થ શું છે ?
ઉત્તર–જુહાર શબ્દ પ્રણામવાચક છે, શ્રાવક પરસ્પર જુહાર શબ્દ પ્રણામ લખે છે. દેરાસર હારવા જઈએ એટલે દેરાસરને પ્રણામ કરવા-જિનબિંબના દર્શન કરવા જઈએ એ અર્થ સમજ.
પ્રશ્ન ૨૪–મંત્ર ને મંત્રમાં શું ફેર છે ? તેના આરાધનથી કે જાપથી કાર્યસિદ્ધિ થાય છે કે ઝેર ઉતરે છે ? તેમાં રહેલી શબ્દરચના અન્ય ઉપર શી રીતે અસર કરે છે ? તેને માટે શાસ્ત્રીય પ્રમાણે છે ?
ઉત્તર-યંત્રમાં ઘણે ભાગે ખાના પાડીને અકજ મૂકેલા હોય છે. કે
For Private And Personal Use Only
