________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રાર,
શો . (પ્રક્ષકાર શા ડાહ્યાભાઈ મેતીચ-એરપાડ) પ્રશ્ન ૧-દાવર્તાને સ્વસ્તિક કરવામાં આવે છે એ શું છે ? અને તે શું સૂચવે છે ? શ્રી અરનાથનું લંછન નંદાવર્તાનું કહ્યું છે તે એજ કે બીજું ?
ઉત્તર-દાવ અષ્ટમંગળિક ગણાતા પદાર્થો પૈકી એક છે. તેના ચાર વિભાગ છે. ચારે બાજુ નંદ અટલે નવ નવ ખુણ અથવા આવે છે. ૨૧ ચેકડીઓ સામસામી કરીને તે કાઢવામાં આવે છે. માંગળિક સૂચક છે. શ્રી અરનાથજીને નંદાવર્તનું લછન અથવા ચિન્હ છે તે એનું જ છે.
પ્રશ્ન ૨-પાક્ષિકસૂત્ર પક્ષિકાદિક પ્રતિકમણેમાં કહેવામાં આવે છે તેની અંદર શું અધિકાર છે ? તેના કર્તા કોણ છે? કયારે બનાવેલ છે? સર્વ ગ૭વાળાઓને તે માન્ય છે ? તે મૂત્ર સાધુઓ બોલતા હોય ત્યારે શ્રાવકોએ શું ચિંતવવું ? * ઉત્તર-પાક્ષિકસૂત્રમાં મુનિઓના પાંચ મહાવ્રતોનું અને છટ્ઠા રાત્રીજન ત્યાગરૂપ વ્રતનું વર્ણન છે. તેના અતિચારોનું સવિસ્તર આલેચન છે. ત્યારબાદ સૂત્રોનું વર્ણન ને તેના પઠન પાઠનાદિ સંબંધી અધિકાર છે. વિશેષ જાણવાના ઇરછુક માટે તે સૂત્ર હાલમાં જ અમે અર્થ રાચે છપાવેલ છે.
તેના કર્તા પૂર્વાચાર્ય છે. કયારે કરેલ છે તે કહી શકાય તેમ નથી. પ્રાયે સવ ગચ્છવાળાને તે માન્ય છે.
સાધુ મુનિરાજ તે કહેતા હોય ત્યારે શ્રાવકે તે શુદ્ધ ભાવથી શ્રવણ કરવું અને મુખ્ય ધમની અનુમોદના કરવી.
પ્રશ્ન ૩- નવકારવાળી ગણતી વખતે તેના ગણનારે દષ્ટિ ક્યાં રાખવી? આ બાબત શાસ્ત્રધાર સાથે જણાવશો.
ઉત્તર - નવકારવાળી ગગુતી વખતે દષ્ટિ પિતાની નાસિકા ઉપર સ્થિર કરવી અથવા સામે બીરાજેલા જનબિંબ કે ગુરુમૂતિની આડે કેઈ ઉતરે એમ ન હોય તો તેમના ઉપર સ્થિર કરવી. આ સંબંધમાં હિતશિક્ષાના રાસમાં, શ્રાદ્ધવિધિમાં અને વિવેકવિલારાદિ અનેક ગ્રંથમાં હકકત આપેલી છે.
પ્રશ્ન ૪-પ્રતિકમણાદિકમાં દેવ વાંદતાં ચાર સ્તુતિ બોલતાં પહેલી અને છેલી સ્તુતિના પ્રારંભમાં નમોહંત બેલાય છે અને વચ્ચેની બેમાં બોલતાં નશ્રી તેનું શું કારણ?
For Private And Personal Use Only