Jain Dharm Prakash 1923 Pustak 039 Ank 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

સી કેળવણી.
૩૩૩
રહેલો હોય છે, અને આપણને એ માં પિતાની જનનીની હાજરી પ્રથમ હોય છે. તેથી ખરેખરી પ્રથમ વાર તેની માતાની તેને થાય છે અને તેની માનામાં જે જે ગુણે હોય છે તેને ખરેખરો ચિતાર તેના બાલવયના પુત્રમાં પડે છે. તેમાં જરાએ આર્ય નથી, કારણ કે આ સૃષ્ટિમાં દરેક વસ્તુનું બંધારણ અને સ્વભાવ ઘણું કરીને જે વસ્તુ તેની પાસે અને હમેશાં સહવાસમાં આવતી હોય તેના જેવાં જ થાય છે, અને એથી ઉલટા થતા હોય તે તે અપવાદરૂપ છે. વળી બાળક જ્યારે અણસમજી સ્થિતિમાં હોય છે ત્યારે તેને બલવાની કે સમજાવવાની શક્તિ નથી હોતી. તે વખતે તો તે ફક્ત પિતાની નજીક જે પદાર્થ આવે છે તેનાજ ગુણ કે અવગુણને ગ્રહણ કરે છે, અને કીટભ્રમરના ” ત્યારે તે પદાર્થ જેજ બની રહે છે. તેમાં કાંઈ આશ્ચર્ય નથી. જ્યારે આવું છે ત્યારે નાના બાળક અને બાળકીઓને વિદ્વાન અને દેશના શૃંગાર બનાવવાને માટે પ્રથમ તેઓની માતાને સંગીન કેળવણી આપવાની ખાસ જરૂર છે; અને જ્યારે સંખ્યાબંધ માતાઓ કેળવણી પામેલી અને વિદ્વાન થશે ત્યારે તેઓના હાથ તળે ઉછરનાર છેકરાં પણ વિદ્વાન અને ડાહ્યા થશે. તેમાં જરાએ શંકા જેવું નથી, એટલા માટે ગમે તે ઉપાયો યોજી સ્ત્રીઓને કેળવણી આપે.
સાર-સહદય ભાઈબહેનોને હવે દીવાજેવું સ્પષ્ટ સમજવું જોઈએ કે યથાર્થ રીતે સ્ત્રીઓને કેળવવાનો પ્રયત્ન કર્યા વગર સમાજને ઉ.દ્વાર સંભવિત નથી. કહ્યું છે કે “શાણી માતા ને શિક્ષકોની ગરજ સારે છે. ' એ વાત હવે હૃદયમાં ડસા.
શાસ્ત્રમાં જ્ઞાનની અધિકતા સ્થળે સ્થળે વર્ણવી છે. અને રામ વિનાના મનુષ્યને પશુ સમાન ગણેલા છે. નીતિશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે –
येषां न विद्या न तपो न दानं, झानं न शीलं न गुणो न धीः ॥ ते मत्र्यलो के भूमिभारभूसा, मनुष्यरषेण मृगाधरंति ॥
અઈ–“જેનામાં વિદાર, તપ, દાન, જ્ઞાન, શીલ, ગુણ, અને ધર્મ નથી, તેએ. આ રાકમાં પૂરીને વિપે ભારભૂત થઈ મનુ રસરૂપે મૃગે ચરે છે.” અને તે ઉપરથી એમ સમજાય છે કે વિદ્યા વિનાના માધ્યને નીતિશાસ્ત્રકાર પશુમાન કહે છે. વળી–-- ગામ , રામાવત પર
#ા નાળા વિશે , ને ફીના શુમિ સારા