Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 3

જ્ઞાનસાર સૂત્ર વિવરણ.
નહારાજાઓને જગતમાં ઉત્તમ કહેવાતી, શ્રેષ્ઠ ગણાતી, વખણાતી તમામ પ્રકારની દ્ધિ પોતાના આત્મામાંજ છે એમ પ્રગટ ભાસ થાય છે. ૧
આ જગતમાં ઈંદ્રની, ચવર્તીની, નાગેન્દ્રના, શંકર, વિષ્ણુ અને બ્રહ્માની તેમજ પ્રાંતે તીર્થંકર ભગવંતની ઋદ્ધિ શ્રેષ્ઠ ગણાય છે. તેમાં તીર્થંકર સિવાય ખીની જે મહાદ્ધિ કહેવાય છે તે બધી તેના હૃદયમાં તુચ્છ લાગે છે; પરંતુ તેની ઉપમાને ચોગ્ય અવી આંતરિક દ્ધિઓ તેની પાસે હાય છે જેથી તે પેાતાન સર્વ કાં શ્રેષ્ઠ માની શકે છે અને તીર્થંકરની પદવી પણ તેવા સિધ્ધ ચીને કાંઇ મુશ્કેલ લાગતી નથી. એ સર્વની ઋદ્ધિઆ સાથે હવે આત્મિક ઋદ્ધિ ઘટાવે છે:
-
સમાધિમન થય, સમાસ સમસાની ।।
જ્ઞાનં માત્રમાનું સ, વાસત્રશ્રીયિં મુને ! ૨૫
ભાવાર્થ સદ્ગજ-સ્વાભાવિક સમાધિરુપી નંદનવન, ધૈર્ય રુપી વા, સંમતારુપી ઇંદ્રાણી, અને જ્ઞાનરુપી વિશાલ વિમાન, એવી ઈંદ્રની જેવી ઉત્તમ સાહેબી મુનિને ઘણુમાંજ પ્રગટે છે. અરે ! તત્ત્વષ્ટિ નિથ મુનિરાજને તા ઇંદ્રથી પણ અન્ય અધિક સાહેબી અતરમાં પ્રગટે છે, કે જેથી દુનીઆમાં કઈ પણ તેની હાડ કરી શકે નહિ. તેજ વાત શાસ્ત્રકાર નીચે સ્ફુટ બતાવે છે. ૨.
વિવેક મહાત્માઓ ઇંદ્રનું નદનવન, વા, ઇંદ્રાણીઓ અને વિમાનાદિકને નુચ્છ તેમજ અલ્પકાલીન અને વિનશ્વર સમજી પોતે ઇંદ્રની જેમ સમાધિરૂપી નંદન વનમાં, ધૈર્ય રૂપી વર્ઝને ધારણ કરીને, સમતારૂપી ઇંદ્રાણી સાથે આનદ કરે છે. તેનું મહુ વિમાન જ્ઞાન છે કે જેમાં તે નિષેતર વાસ કરે છે.. જુઓ આમાં ખરી ઋદ્ધિ કારી છે ? મુગ! ! વિચારી જો. ૨
विस्तारितक्रियाज्ञान- चमछत्रां निवारयन् ॥
મોજણદાર્થાનું, ચવતાં ન ક્રિ મુનિઃ || | |
ભાવાર્થ-વિશાળ જ્ઞાન અને ક્રિયારૂપી ચર્મરત્ન અનેછત્રરત્નથી મેહુરુપી મ્લેચ્છ રાજાએ કરેલી મહાવૃષ્ટિને નિવાસા મુનિરાજ ચક્રવર્તીની ખરેખરી કરે છે. નિં લ જ્ઞાન દર્શન અને ચારિત્રરુપી રત્નત્રયીના આરાધક મુનિરાજ કઈ રીતે ચક્રવર્તીથી ન્યૂન ના નથીજ, કિંતુ અધિકજ છે. કેમકે મહુને હઠાવવાની તાકાત ચક્રવર્તીમાં નથી..૩
વિચ ચક્રવર્તી ત્યારે ઉત્તર બાજુના ત્રણ ખંડસાધવા માટે વતાઠ્ય પ તની ગુફામાંથી નીકળીને જાય છે ત્યારે ત્યાં રહેલા મ્લેચ્છ રાત પાતાને આધીન મેઘકુમાર દેવાની સહાયથી જબરજસ્ત મેઘવૃષ્ટિ કરે છે, કે જેથી તે સહન તે શેની થાય પણ ચક્રવર્તીનુ આખુ સૈન્ય તેના જળપ્રવાહુમાં તણાઈ જાય. તે વખતે વતા પાનાને મળેલા ચાદના કીના મમત્ન ને શ્વરનને પાતાના હા