Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

માથે મામાનું સન્માન. થઈ જાય છે-આવા અતિ અગત્યના વિષયને અને આપણે જે લખવા માંડીએ તો મૂળ વિય બાજુએ રહી જાય અને પ્રાસંગિક બાબત વધી જાય તેથી તે વિષયને હાલ બાજુ પર રાખી પ્રાસંગિક એટલું જ જવશું કે કમાં આમ સાથે અમુક નિયમને અનુસરીને જ લાગે છે અને તે સવ નિમેિ એવા એક સરખા છે કે એને એકડાં કરી ન શકાય તેમ છે. આવા સર્વ નિયમે વિશિષ્ટ
માં બતાવવામાં આવ્યા છે. એ કથિી પવન વાની પ્રાણી સંસારમાં પર્ય. ટણ કરે છે, કોઈવાર સુખ મેળવે છે, કેઈવર મહા યાતના ભેગવે છે કેઈવાર હકમ બજાવે છે, કાઇવાર હુકમ દાવે છે કે ઈવાર એશ આરામ ભોગવે છે, કોઈવાર મજુરી કરે છે, કોઈવાર સામંત ચક્રવર્તી કે વિદ્યાધરની પદવી ધારણ કરે છે અને કોઇવાર તેને સેવક થાય છે; કોઈવાર મનુષ્ય થાય છે અને કઈ વાર તિર્યંચ ગતિમાં જાય છે, કેઈવાર એક દિવસમાં લા હજારો રૂપિ પિદા કરે છે અને કઈવાર ટકાનો ત્રણ શેર વેચાય છે. આવી વિચિત્ર સ્થિતિ કમ ઉત્પન્ન કરે છે. એવી રીતે અનંત સંસાર પરિભ્રમણ કરતાં કરતાં આ ચેતઅને અનંત કાળ ચાલ્યા ગયે. એણે અનેક વેશ ભજવ્યા, અનેક નાચ ના અનેક ગતિમાં ભ્રમણ કર્યું, અનેક નામે ધારણ કર્યો, અનેક વખત માર ખાધાં, અનેક વખત ત્રાસ સહન ક્યાં, અનેક વખત ભાર ઉપાડ્યા અને જેવી જેવી કપનાઓ સુખ અને દુઃખની થઈ શકે તે સર્વ તેણે સહન કર્યું, તે સર્વ તેણે અનુભવ્યું અને તે સર્વ ઘણી વખત પિતાના સંબંધમાં સીધી રીતે અને આડકતરી રીતે વાં. આવી સ્થિતિમાં એક ખાડામાંથી બીજામાં અને બીજામાંથી બીજામાં એમ ઉત્તરોત્તર રખડપટ્ટી કરતાં એનો અનંત કાળ ગયે, પરંતુ તેનામાં યોગ્ય વિવેચન કરવાની અને વપરને ઓળખવાની શક્તિ આવી નહિ; તેથી તે કોઈપણ જગાએ સ્થીર રહી શકે નહિ, પોતાનું સાધ્ય સમજી શકે નહિ અને સાધ્ય પ્રાપ્ત કરવાનાં સાધને મેળવવા માટે પ્રયત્ન કરી શક્યો નહિ. જ્યાં સાધ્ય શું છે તેજ સમજાય નહિ ત્યાં પછી તેની પ્રાપ્તિનાં સાધને મેળવવાની તે સંભાવને પણ ક્યાંથી જ રહે ?
આવી રીતે સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતાં કરતાં અનેક પ્રકારના વેશ કાઢતાં જયારે કાંઈક સાધ્યનું સામિપ્ય થાય છે, ભવસ્થિતિ પરિપકવ થાય છે, અને સંગ સાર ઉપર ઉગ આવે છે ત્યારે તનની ઉત્કાનિ થાય છે. એ ઉલ્કાન્તિ પણ અમુક નિયમસરજ થાય છે. જો કે તેની ગતિમાં ઘણો તફાવત હોય છે એટલે કે જે વિરાદ્ધ આત્માઓ એકત્તમ ઉન્નતિમાં આગળ વધવા માંડે છે, તેઓ ઉત્તનિના માર્ગમાં બહુ રૂદી પ્રયાણ કરવા લાગે છે ત્યારે કેટલાક ધીમી ચાલે ચાલે છે, પરંતુ સર્વને એ ઉન્નતિ ભાગ ૧ પ્રયાણ તે જરૂર કરવું જ પરે છે;