Indian Logic Part 03

Author(s): Nagin J Shah
Publisher: Sanskrit Sanskriti Granthmala

Page 203

192
INDIAN LOGIC 24 एवमंशत्रयाश्लेषलब्धानुष्ठानयोग्यताम् । • भावनामीदृशीं प्राप्य वृत्तिर्विधिनिषेधयोः ।। 247 25 किमर्थं पुनर्विधिराश्रीयते ?...न ह्यप्रवर्तमानस्य पुंसो विधिर्गले पाशं निदधाति रज्ज्वा वा
बाहू बध्नाति । 248 26 यश्चैष पर्यनुयोगः किमर्थं विधिराश्रित इति...वाक्यानि श्रूयन्ते । 251 27 यदयं साधनत्वेन यजेरभिहितोऽन्वयः ।...नान्यथेति विधिराश्रयणीयः । 249 28 विधेर्लक्षणमेतावदप्रवृत्तप्रवर्तनम् । 248 29 यत्तु दर्शितेऽपि स्वर्गादौ फले...सा हि प्रथमनिर्वृत्तप्रेरणाज्ञानपूर्विका । 250-1.. 30 यो हि हरीतकीनामारोग्यहेतुतां...तद्वोधहेतुः प्रवर्तकः । 252 31 लिङादेः शब्दस्य न प्रतीतिजन्ममात्रे व्यापारः किन्तु पुरुषप्रवृत्तावपि...तत्रापि लिङ्ब्यापार:
प्रभवति । 253 32 स चायं लिङादिव्यापारः...भावनाद्वयप्रतिपादकं लिङादियुक्तं वाक्यमिष्यते । 253-4 33 ननु शब्दभावनाऽपि...सैव च विधिः । 255 34 विधिभावनयोस्त्वेकप्रत्ययग्राह्यताकृतः।
धात्वर्थात् प्रथमं तावत् सम्बन्धोऽध्यवसीयते ।। 258 35 ननु च त्वयैवोक्तं धात्वर्थात् पूर्वतरं तावद्भावनाया विधेश्च सम्बन्धोऽवगम्यते।...सचेताः ___पुरुषः प्रवर्तेतेति ? 258 36 यद्यपि विधिरनधिगतधात्वर्थानुरागतया स्वच्छामे व भावनामेकाभिधानत्वात्
प्रथममाक्रामति...नासौ तन्मात्रे पर्यवस्यति । 259 37 भावनैव हि वाक्यार्थः...पदार्थाहितसंस्कारचित्रपिण्डप्रसूतया । 260 38 तदेतदननुमन्यमाना अन्ये प्रचक्षते...कार्ये च प्रेरणायां च बुद्धिरुत्पद्यते इति । 261-3 39 यो लिङादिप्रत्ययादवगम्यते...प्रतीतिर्यजेतेति । 264-5 40 अत्र हि प्रैषप्रैष्ययोः...प्रेषितो हि क्रियां कर्तुमुद्यच्छति । 265 41 लिङर्थो हि नियोगो वाक्यार्थः । स एव धर्मः ।...हि मीमांसकाः । 271 42 तस्मात् पुनरपि भाट्टपक्षवत् द्वयमापतति – प्रेरकश्च विधिः, कार्यरूपश्चानुष्ठेयोऽर्थ
इति । 271 43 न ह्यन्यः प्रेरकोऽन्यश्चानुष्ठेय इत्युक्तम्...न भाट्टैरिवास्माभिः प्रत्यये गुरुर्भार आरोपितः। 271-3 44 स चायं नियोगः...इत्यधिकारानुबन्धः पदान्तरेणार्म्यते । 273 45 न पुनः स्वर्गादिफलप्रदर्शनपूर्वकं विधेः प्रवर्तकत्वं...न शक्नोति । 273 46 न हि विधिः फलमाकाङ्क्षति...कुत्र नियोग इति । 274; कामाधिकारे तु नियोज्यतै
वान्यथा...लिप्सयैव प्रवृत्तत्वात् । 274