Heersaubhagya Mahakavyam Part 03

Author(s): Devvimal Gani, Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah

Page 392

सर्ग १७ : श्लो० १३५]
हीरसौभाग्यम्
८४१
नीली पुत्तिका च पतङ्गिका ॥ वनमक्षिका तु दंशो दंशी तजातिरल्पिका। तैलाटी वरटी गन्धोली' इति हैम्याम् । भृङ्गा भ्रमराः, पतङ्गाः शलभाः 'टील' इति लोके प्रसिद्धाः, कर्णकीटाः शतपद्यः खजूरकाः, ऊर्णनाभाः जालकारकाः 'कालियावडा' इति प्रसिद्धाः, ते प्रमुखा आदिमा येषु तादृशाश्चतुरिन्द्रियाः पुनर्मया हता व्यापादिताः ॥
શ્લોકાથ
બ્રહ્માના ચાર મુખની જેમ (તે ચારમુખ કેમ ! ઈન્દ્રપદની અભિલાષાથી તપ કરી રહેલા બ્રહ્માના સાઠ હજાર વર્ષના તપને નષ્ટ કરવા માટે ઈન્દ્ર મોકલેલી અપ્સરાઓએ ચારે દિશામાં કરેલાં નૃત્યને ચારે દિશામાં જવા માટે ઉત્સુક બનેલા બ્રહ્માએ પિતાનાં ચાર મુખ मनाच्या तi.) २५शन, प्राण, २सन, भने यक्षु मा या२ धन्द्रियाणा (भाभी, भ२७२, ભ્રમર, પતંગિયા, ખજૂરા આદિ) ચઉરિન્દ્રિયજીવોની હિંસા થઈ હય, તે મારું પાપ મિથ્યા થાઓ.” મે ૧૩૪ છે
महाव्रतानीव मुनीश्वराणां पञ्चेन्द्रियाणीह भवन्ति येषाम् । पापर्धिकेनेव महीचरास्ते संप्रापिताः प्रेतपतेनिकेतम् ।। १३५॥
इह जगति संसारे वा येषां जन्तूनां पञ्च स्पर्शनरसनघ्राणचक्षुःश्रवणलक्षणानि शरीर जिह्वानासिकानयनकर्ण रूपाणि पञ्चसंख्याकानीन्द्रियाणि भवन्ति । कानीव । महाव्रतानीव । यथा मुनीश्वराणां साधुसिन्धुराणां महान्ति कातरैरल्पसत्त्वैः सत्त्वैः मेरुवदुद्धर्तुमशक्यानि सर्वप्राणातिपातविरमण- सर्वमृषावादविरमण-सर्वादत्तादानविरमण-सवमैथुनविरमण-सर्वपरिग्रहविरमणलक्षणानि व्रतानि नियमविशेषाः पञ्च भवन्ति । ते च पञ्चेन्द्रियास्विविधाः सन्ति । एके स्थलचराः, एके जलचराः, तृतीयाः खेचराः। तानेव प्रतिपादयति-महीचरा गोमहिषाजमृगशशशम्बरादिकाः स्थलचराः पञ्चेन्द्रिया जीवा मया भवान्तरे प्रेतपतेर्यमस्य निकेत मन्दिर संप्रापिता गमिताः । केनेव । पापर्धिकेनेष । यथा आखेटिकेन लुब्धकेन मृगाद्याः पञ्चेन्द्रियाः सत्त्वाः कृतान्तनिकेतन नीयन्ते ।।
શ્લોકાર્થ
'साधुनों पांय महामतानी रेभ आय, स, भृग मा २५र्शन, २सन, प्राय, ચક્ષુ અને શ્રોત્રરૂપ પંચેન્દ્રિયને શિકારીની જેમ યમસદન પહોંચાડ્યા હોય, અર્થાત હણ્યા હોય, તે મારું પાપ મિથ્યા થાઓ.” ! ૧૩૫ ૫ हि० सौ० १०६