Heersaubhagya Mahakavyam Part 03

Author(s): Devvimal Gani, Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah

Page 398

सर्ग १७ : श्लो० १४६]
हीरसौभाग्यम्
८४७
धौपवासविधानम्,अ तिथिसंविभागविधानम्, इत्यभिधानेषु गृहस्थानां पञ्चाणुव्रतानि । त्रीणि गुणव्रतानि। चत्वारि शिक्षाव्रतानि । इति द्वादशसु व्रतेषु यत्किचिन्मया विराद्धम् अतिक्रमव्यतिक्रम-अतीचार-अनाचाराचरणादिना विराधना कृता । किंभूतानाम्। पञ्चानां महाव्रतानामपेक्षया । पञ्चमहाव्रतेषु हि सर्वथैव सर्वेभ्योऽपि प्रोक्तवस्तुभ्यो विरमणम् । द्वादशव्रतेषु तु देशत एव न सर्वतः। इत्यपेक्षया अणुषु ह्रस्वेषु लघुषु । केष्विव । भूधरेष्विव यथा स्वर्भूधराणां मेरूणां लक्षयोजनप्रमाणत्वेन महत्व महत्त्वाच्च बहवचनम् । अपेक्षया अपरेषु भूधरेष्वणुत्व लघुतास्ते सुदर्शनमेरु विना केवपि गिरिषु लक्षयोजनप्रमाणता नास्ति ॥
શ્લોકો
પર્વતની અપેક્ષાએ મેરૂપર્વત મહાન છે તેમ ત્રની અપેક્ષાએ પાંચ મહાવ્રત મહાન છે, પાંચ મહાવ્રતોની અપેક્ષાએ અણુવ્રત-સ્થલપ્રાણાતિપાતવિરમણ, સ્થૂલ મૃષાવાદ વિરમણ, સ્થૂલ અદત્તાદાનવિરમણ, સ્કૂલ મિથુનવિરમણું, સ્થૂલ પરિગ્રહવિરમણ, દિફપરિમાણ, ભેગો પગપરિમાણ, અનર્થદંડવિરમણ, સામાયિક, દેશાવગાસિક,પષધપવાસ અને અતિથિસંવિભાગ એ વાર વ્રતની ગૃહસ્થીપણામાં જે કાંઈ વિરાધના થઈ હોય, તે મારું પાપ મિથ્યા થાઓ.” મે ૧૪પ.
संसाधकेषु त्रिदिवापवर्गदुर्गस्य योगेष्विह योगिनेव । वीर्य प्रयुक्तं न मया कथंचित्प्रमादमन्दीकृतमानसेन ॥ १४६॥
इह भवे मया योगेषु यम-नियम-आसन-प्राणायाम-प्रत्याहार-धारणा-ध्यान-समाधिनामाष्टाङ्गवत्सु योगेषु । अथ वा मनोयोग-वचोयोग-काययोगलक्षणेषु विविधेषु । अथ वा सत्यमनोयोग-असत्यमनोयोग-मिश्रमनोयोग- सत्यासत्यमनोयोग-सत्यवचनयोग-असत्यवचनकाययोग-मिश्रवचनयोग- सत्यासत्यवचनयोग-औदारिककाययोग-औदारिकमिश्रकाय. योग-विक्रियकाययोग-वैक्रियमिश्रकाययोग-आहारकाययोग-आहारमिश्रकाययोग-कर्मणः योग इत्यपि मनोवाक्कायैः कृत्वा पञ्चदशधापि योगा योजनानि । युज्यन्ते धावनवल्गनक्रियास व्यापार्यतेऽसाविति वा युज्यन्ते संबध्यन्ते वल्गनक्रियया जीव एभिरिति वा व्युत्पत्तिमात्र योगो वीर्य शक्तिः । उत्साह इति यावत् । योगेषु मोक्षप्राप्तिकरणीभूतेषु ध्यानविशेषेषु च मया वीर्य पुरुषकारो न प्रयुक्तः सम्य गुद्यमो न विहितः। केनेव । योगिनेव । यथा योगम.ना आसन्नोत्पत्स्यमानकेवलज्ञानेन क्षपकश्रेणिमारूढेन योगेषु यत्नः क्रियते । किंभूतेषु योगेषु । त्रिदिव स्वौकस्ताक्तोऽपवर्गों मोक्षः स एव दुर्गः दुःखेन गम्यते प्राप्यते गृह्यते वा पर्वता. दिविषमस्थानस्थकोट्टस्तस्य संसाधकेषु आत्मायत्तीकारकेषु मया कथंचित् गुर्वादिप्रेरणया