________________
T
ગ્રહણન કરી શકે એની એમને ચિંતા થતી હતી. આ તેમની માનવતા હતી. - પૂજ્યશ્રીજી સમયપાલનના આગ્રહી હતા. પરંતુ ઘણીવાર ભક્તોના આગ્રહભાવ પ્રેમ સમક્ષ તેઓ ઝૂકી જતા. રામનગરનાકરતારસિંહજી જેવા ભક્તની હઠને વશ થઈ તેઓ ત્યાં મહિનો રોકાઈ ગયા. તો બાજુના અકાલગઢના જૈનેતર ભક્તોની લાગણીને માન આપી ત્યાં પણરોકાયા. તેમના કાર્યક્રમમાં આગામો માટે આટલો સમય ફાળવાયો નહોતો, પરંતુ ધર્મપિપાસુ ભક્તોની ભાવનાને ઋજુ હૃદયના મહાત્મા હુકરાવે તો માનવતા લજવાય!
રાજસ્થાનના ગોરવાડ પ્રદેશમાં વરકાણામાં પૂજ્યશ્રીજીની પ્રેરણાથી ચાલતી સુધારાવાદી પ્રવૃત્તિઓમાં તેમના પરમ ભક્ત જસરાજજી સિંધી તન-મન-ધનથી કામ કરતા હતા. એકવાર તેઓ બીમાર પડ્યા. બીમારી લાંબી ચાલી. મૃત્યુ ઘડીનજીક આવી. તેમની ભાવનાપૂજ્ય ગુરુદેવના દર્શન કરવાની હતી. પૂજ્યશ્રીજીને સંદેશો મળતાં જ સઘળા કામ છોડી તેઓ વરકાણા પહોંચ્યા. જસરાજજી સિંધીને આશીર્વાદ આપ્યા અને અંતિમ ઈચ્છા પૂર્ણ થતાં જ જસરાજજી અનંત યાત્રાએ નીકળી ગયા. આવી ઉમદા માનવતાના સ્વામી પૂજ્ય ગુરુદેવ હતા.
વિ. સં. ૧૯૯૭માં પૂજ્ય ગુરુદેવ અંબાલા પધાર્યા હતા. તે સમયે પૂજ્યશ્રીજીના એક અનુરાગી સગ્રુહસ્થ ભક્ત તે સમયમાં રૂપિયા એકસોનું દાન જાહેર કર્યુ હતું. એ સમય પ્રમાણે આ રકમ ખૂબ મોટી હતી. પૂજ્ય ગુરુદેવે એ રકમ ગરીબોમાં કપડાં વહેંચવા માટે તત્કાલીન કોંગ્રેસ સમિતિને અપાવી દીધી હતી. દરિદ્ર ગરીબોમાં પણ નારાયણ પરમાત્મા બિરાજમાન છે. જનસેવા એજ પ્રભુસેવાની ભાવના આ પ્રસંગમાં મૂર્તિમંત થાય છે.
પૂજ્ય ગુરુદેવના અંતરમાં સઘળા ધર્મો, ભક્તો, પ્રાર્થનાસ્થળો, દેવાલયો પ્રત્યે સમભાવ રહેતો. એમના દિલની વિશાળતા અજોડ હતી. એકવાર પૂજ્યશ્રીજી પંજાબના આગળનામના ગામમાં પધાર્યા. સંજોગોવશાત્ તેઓ ગુરુદ્વારામાં રોકાયા. એ પુરાણા ગુરુદ્વારાની જીર્ણશીર્ણ હાલત જોઈ તેઓ વ્યથિત થયા. ગુરુદ્વારાની દીવાલો ધરાશાયી થઈ ગઈ હતી. પૂજ્ય ગુરુદેવે તેમની સાથે આવેલા ભક્તોને એ ગુરુદ્વારાનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવી આપવાનો ઉપદેશ આપ્યો. એક સજ્જન ભાવિકે પૂજ્યશ્રીજીની ભાવનાની કદર કરી એ જવાબદારી સ્વીકારી. સમયાંતરે એ ગુરુદ્વારાનો જીર્ણોદ્ધાર થયો.
કયા મંદિર ઔર કયા ગુરુદ્વારા, કયા ચૈત્ય કયા ગિરજાઘર સભી જગહઆલોક ઉસીકા સમાન સભી હૈ પૂજાઘર! આવો સર્વધર્મ સમભાવ પૂજ્ય ગુરૂદેવ ધરાવતા હતા.
જે સાધુમાંસમ્યત્વની ભાવનાન હોય એ સાધુનું સંતત્વ સુવાસ વિનાના સુમન જેવું હોય છે. પૂજ્યશ્રીજીના હૃદયમાં સર્વધર્મના લોકો માટે સમાદરયુક્ત વાત્સલ્ય ભાવ હતો. એમના દિલમાં જીવમાત્ર પ્રત્યે કરુણાનું ઝરણું નિરંતર વહ્યા કરતું હતું. એમની સાધુતા નિષ્પક્ષપાતી હતી. માનવ ધર્મનું સ્થાન તેમના જીવનમાં સર્વોચ્ચ હતું. જ્યારે જ્યારે અને જ્યાં જ્યાં લોકો કુદરતી હોનારતોના ભોગ બનતા ત્યારે ત્યારે પૂજ્યશ્રીજીના અંતરમાં ઊંડી સંવેદના પ્રગટ્યા સિવાય રહેતી નહીં. પૂજ્યશ્રીએ આવા આપત્તિ ટાણે અન્ય સુખી ભક્તોને દુઃખી પીડિત
(૬૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
