Dharmaratnakarandaka

Author(s): Vardhmansuri, Munichandravijay
Publisher: Shardaben Chimanbhai Educational Research Centre

Page 410

अधिकार १८ / श्लोक ३३७-३३८ / अनक्षबहुलकुम्भकारकथा
३८३
३८३
च समर्प्य मुक्त्वा तत्र जनकं नगरमागतास्तनया: सोऽपि तत्र कर्दमं मर्दयित्वा भाण्डानि कर्तुमारब्धः, तत्पुत्रा अपि समये समागत्य गृहीत्वा भाण्डानि नगरे विक्रीणन्ति । एवं च व्रजति काल:
अन्यदा मृगयायै निर्गतो महाकान्तारमनुप्रविष्टो राजा, निष्ठितं सलिलं, पिपासित: पृच्छति समासन्नपुरुषान, यथा भो भो: किमस्त्यत्र जलसम्भव: ? तैरुक्तमस्ति, इत: समासन्ना सरसी, तत्र गम्यतामित्युक्ते गतो राजा, दृष्ट्वा राजानं ससम्भ्रममभ्युत्थितः कुलाल: दत्तमासनं, निषण्णो राजा, आनीत: स्वच्छशीतलसलिलपरिपूर्ण: करबकः, पीतं पय: पृथ्वीपतिना, 'जातश्च स स्वस्थमानस:, परितुष्टः कुलालस्य, पृष्टश्च स्नेहसारं भद्र ! किंनिमित्तमेकाकी कान्तारे तिष्ठसि ? तेनोक्तमनक्षवचनश्रवणपरिहाराय, राज्ञा भणितं यद्येवं तदागच्छ मया सार्धं नगरे, तथाहं करिष्यामि यथा न कोऽप्यनक्षान् समुल्लपति । तेन भणितमेवं भवतु, चलितो नगराभिमुखं नगरमासन्ने च दृष्टा राज्ञा सागराभिधानस्य वणिजो दुहिता खरकाभिधाना कर्कन्धूफलानि चिन्वन्ती, पृष्टो राज्ञा मन्त्री कैषा कस्य वा सुता? कथित: सर्वोऽपि मन्त्रिणा वृत्तान्त:, प्रविष्टा नगरं, धृत: कुम्भकारो निजमन्दिर एव नरपतिना, कारिता च घोषणा नगरे पटहकेन यथा य: कश्चिदघटमानकं भणिष्यति तं राजा महादण्डेन दण्डयिष्यति, एवं व्रजति काल:.
अन्यस्मिन् दिने विज्ञातनरपतिमनोगतभावेन परिणायिता सा दुर्गतकन्यका सचिवेन, [राज्ञापि] परिणीता च सङ्केपेण, प्रक्षिप्तान्त:पुरे, पूर्वकृतसुकृतानुभावेन जातस्तदुपरि प्रणयानुबन्धो नरपतेः, प्राप्ता सा पट्टमहादेवीपदं, प्रवर्धमानप्रणयेन राज्ञा सह विषयसुखमनुभवन्ती सा कालं गमयामास। अन्यदा तरुणजनमनोमोहने कलकोकिलारावभृतभुवनोदरे समागते च वसन्तमासे नगरोद्यानाभिमुखं च प्रमोदभरनिर्भरे निर्गच्छति सति नागरिकजने उद्यानथ्रीदर्शनार्थं समं खरकया महादेव्या अनक्षबहुलकुम्भकारेण च प्रस्थित: पार्थिवोऽपि, निर्गच्छता च दृष्टा अकालफलभरभज्यमानशाखासञ्चयैका बदरी, पृष्टा च राज्ञा समासन्नवर्तिनी खरकामहादेवी, प्रिये! क एष पादप: ? किमभिधानान्येतस्य फलानि ? सुचिरं निरूप्य जल्पितमनया नाहं विजानामि, तदेवं श्रुत्वा समुत्पन्नानक्षेण प्रहतं निजमस्तकं टक्कराभिरनक्षबहुलेन, राज्ञा भणितं किमेतत् ? तेनोक्तं
यद्भयेन कान्तारे गृहमकारि, खरकां महादेवीं दर्शयता पठितमनक्षबहुलेन
कल्लइ बोरई विकिणइ, अज न जाणइ खक्ख । पडुयइ अडविहिं करि, मु घरु न सहउं एह अणक्ख ॥१॥
१जातः समास्वस्थ BJCT