Dhan Dhan Shasana Mandan Munivara

Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Nemi Vigyan Kastur Smarak Trust Ahmedabad

Page 8

કૂરગડુમુનિ ક્ષમાધર્મની વાત નીકળે અને કૂરગડુ મુનિ યાદ ન આવે એવું ન બને. એમનું સાચું નામ તો નાગદત્ત હતું. હતા પણ રાજકુમાર. પણ દીક્ષા લીધા પછી સુધાવેદનીયનો એવો તો પ્રકોપ થયો કે સવારે નવકારશીના સમયે જ - આહાર લેવો જ પડે. સંવત્સરી જેવા પર્વદિને પણ તેઓ આહાર વિના રહી ન શકે. જીભની નહિ. પણ પેટની આગને ઠારવા માટે તેઓ જ એક ઘડો ભરાય તેટલા ભાત- માત્ર ભાત જ, બીજું કોઇ જ દ્રવ્ય નહિ- લેતા, તેથી તેમનું નામ પડી ગયું. કૂરગડુ - કૂરઘટ મુનિ.
એમની આ નબળાઇ પર ગચ્છના અન્ય સાધુઓ, ખાસ કરીને મોટી તપસ્યા કરનારા સાધુઓ ખૂબ ચિડાતા, હસતા અને જ્યારે તક મળે ત્યારે એમની નિંદા કરવાનું ન ચકતા.
પણ આ હાંસી અને નિંદા કૂરગડુમુનિને રોષ નહિ પણ આત્મનિંદા કરવા જ પ્રેરતી. તેઓ અન્ય સાધુઓની તપસ્યા જોઇને સતત એમની અનુમોદના કરતા, પોતાની ભૂખાળવી વૃત્તિને નિંદતા અને પોતાની આ નબળાઇના સંતાપને ધોઇ નાખવા એ વૃત્તિથી તપસ્વીઓની શક્ય સઘળી વૈયાવચ્ચ તેઓ કરતા. | એકવાર સંવત્સરી-પર્વદિન આવ્યો. સહુને ઉપવાસ, સહુ પોતાની આરાધનામાં મગ્ન. પણ કૂરઘટ મુનિને તો તે દહાડે પણ આહાર લીધા વિના ચાલે તેમ ન હતું. તેઓ નિત્યક્રમ પ્રમાણે આહાર લઇને આવ્યા, ત્યારે એક મહાતપસ્વી મુનિએ તેમને કફ ઘૂંકવાનું પાત્ર લાવી આપવા કહ્યું. કૂરઘટ મુનિએ હા તો કહી, પણ તેઓ તે તરત જ વીસરી ગયા, ને આહાર કરવા બેસી ગયા. આ જોઇને પેલા તપસ્વી મુનિ રોષથી ધમધમી ગયા. આવ્યા કૂરઘટ પાસે, ને તેમની ભત્રેના કરતાં તાડૂકીને કહે: જોયો મોટો ભક્તિ કરવાવાળો! તારા જેવો ખાઉધરો શું વૈયાવચ્ચ કરવાનો ? હવે મારે ક્યાં થુંકવું ? તારા પાત્રમાં? આમ કહીને તેમણે કૂરઘટના પાત્રમાંજ કફ ઘૂંકી દીધો. ભલભલો ધીર માનવી પણ અકળાઇ જાય, તેવી આ ક્ષણે પણ કૂરઘટ મુનિનું હૈયું તો પોતાની ભૂલના પશ્ચાત્તાપથી, કહેનાર મુનિ પ્રત્યે ક્ષમાયાચ-નાના ભાવથી ને આત્મનિંદાથી જ છલકાઇ રહ્યું ! ક્ષમા અને આત્મનિંદાનો એ ભાવ એમને આહાર કરતાં કરતાં જ એવો તો તીવ્ર બન્યો કે તેમને તે ભાવમાં જ કેવળજ્ઞાન પ્રગટ્ય! દેવોએ તેનો ઉત્સવ રચ્યો, તો તપસ્વી મુનિઓ પણ તેમને વંદી રહ્યા !
In Education interational