________________
હરિભદ્રસૂરિ
અહંકાર અધોગતિનું કારણ બને તે તો જગજાહેર બાબત છે. એટલે જ અહંકાર ઉન્નતિનું નિદાન બને ત્યારે કેટલો અચંબો થાય ! પણ ભગવાન હરિભદ્રસૂરિના જીવનનું ઉત્થાન ખરેખર તેમના અહંકારને જ આભારી છે, એમ બેધડક કહી શકાય. મૂળે તેઓ ચિત્તોડના રાજપુરોહિત. તેમની બે ભીષ્મ પ્રતિજ્ઞા : ૧સ્તિના તાડ્વમાનોઽપ, ૬ છેનિનન્તિમ્ । - હાથીના પગતળે છૂંદાવું કબૂલ, પણ જૈન મંદિરમાં પગ ન મૂકું. પણ વિધાતા ભારે ફાંટાબાજ નીકળ્યો ! એકદા એવું બન્યું કે રાજાનો હાથી ગાંડો થયેલો, તેનાથી બચવા માટે હિરભદ્રે દોટ મૂકી, અને બીજો કોઇ આશરો ન જડતાં રાજમાર્ગ પર આવેલા જિનાલયમાં જ આશ્રય લઇને તેમણે જીવ બચાવ્યો, ને તેમની પહેલી પ્રતિજ્ઞા પર પાણી ફરી વળ્યું. એમની બીજી પ્રતિજ્ઞા એ હતી કે “હું સર્વ શાસ્ત્રો ને દર્શનોનો જ્ઞાતા; આ ભરતખંડમાં જે કોઇ વ્યક્તિ, મેં ન સાંભળ્યું હોય અને મને ન સમજાય- ન આવડે તેવું વચન સંભળાવે, તેનો હું શિષ્ય થઇ જઇશ.” પોતાના આ અહંના પ્રતીકરૂપે તેઓ પેટ પર
સોનાનો પાટો બાંધતા અને બીજા પણ ઘણાં ચિહ્નો રાખતા. પણ એકવાર એવું બન્યું કે રાત્રિવેળાએ તેઓ રાજમાર્ગે પસાર થતા હતા, ને એક ધર્મસ્થાનમાં બિરાજમાન જૈન સાધ્વીજી-યાકિની મહત્તરા બૃહત્સંગ્રહણી નામે જૈન પ્રાકૃત ગ્રંથનો સ્વાધ્યાય કરી રહ્યાં હતાં, તે ગાથાઓ સાંભળીને હરિભદ્ર થંભી ગયા, તેમને તે ગાથાનો અર્થ તો ઠીક, પણ શબ્દ પણ ન સમજાયો. તત્ક્ષણ તેમનો ગર્વ ગળી ગયો. તેમને
Education International
NONG
ID FO
For Private & Personal Use Only 18
www.jainelibrary
