________________
પ્રથમ ભક્તિ. સાધુ તથા સાધ્વી પ્રમાદને લઈને જીનમંદીર દર્શન કરવા ન જાય તે તેઓને જઘન્યથી બે ઉપવાસ અને ઉત્કૃષ્ટથી પાંચ ઉપવાસનું પ્રાયશ્ચિત આવે છે. પિષધવાળાને અંગે હવે જણાવે છે. તે
હે ભગવન, જે શ્રમણોપાસક-શ્રાવક પૈષધશાળાએ આહારને ત્યાગ, સાવદ્ય વ્યાપારને ત્યાગ, શરીરની શુશ્રષાને ત્યાગ અને બ્રહ્મચર્ય વૃતના સ્વીકાર રૂપ જે પિષધ વૃતને સ્વીકારે છે, તેણે જીનમંદીર દર્શન કરવા જવું જોઈએ? હા, ગતમ! તેને પણ દર્શન કરવા જવું જોઈએ. હે ભગવન, તેઓએ દર્શન કરવા શા માટે જવું જોઈએ? ગતમ! જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રગુણની વૃદ્ધિ માટે દર્શન કરવા જાય.' હે ભગવન, જે પૈષધવૃતને લઈ દર્શન કરવા જીનમંદીર ન જાય તે શું તેઓને પ્રાયશ્ચિત આવે? હા, ગતમ! જેવી રીતે સાધુને પ્રાયશ્ચિત કહ્યું છે તે મુજબ પિષધવૃતવાળાને પણ બે ઉપવાસ તથા પાંચ ઉપવાસનું પ્રાયશ્ચિત આવે છે. જે દેરાસર દર્શન કરવા ન જાય તો. આ પ્રમાણે મહાકલ્પસૂત્રમાં સ્પષ્ટ જણાવેલ છે.
આ મહાકલ્પસૂત્ર તથા મહાનિશિથસૂત્ર સ્થાનકવાસી મતવાળા માનતા નથી, આ તેઓની મોટી ભૂલ છે. નદી સૂત્રને માનવું અને નંદી સૂત્રમાં કહેલ હકીકત ન માનવી એ કેવળ હઠવાદ નહીં તે બીજું શું કહેવાય? નંદીસૂત્રમાં ઉપર જણાવેલ સૂત્રે ગણાવ્યા છે તેમજ તે સિવાય બીજા પણ ઘણું સૂત્રે ગણાવ્યા છે જેમાંના આજકાલ કેટલાક છે અને કેટલાકને વિચ્છેદ થયો છે. આ મહા કલ્પસૂત્ર વિધિવાદ તરીકે ખાસ દર્શન કરવા સાધુ, સાધ્વી તથા શ્રાવક શ્રાવકાને ફરમાન કરે છે અને દર્શન ન કરે તે પ્રાયશ્ચિત જણાવે છે, તેમજ પિષધવૃતવાલાને પણ દર્શન કરવા ફરમાન કરે છે, શરીરાદિકની અશક્તિના પ્રસંગે દર્શન ન થાય તેને માટે પ્રાયશ્ચિત નથી, પણ પ્રમાદને લીધે દર્શન ન થાય તે પ્રાયશ્ચિત જ જણાવેલ છે. આ ખુલે સ્પષ્ટ દર્શન કરવા સંબંધીને પાઠ ૌતમસ્વામીના પ્રશ્નના ઉત્તર તરીકે મહાકલ્પ સૂત્રમાં છે. હવે આના
