________________
બીજી ભક્તિ
છીએ કે આજ્ઞાએ સંજમ, તપ, દાને વિગેરે હોય તે જ ફલ આપે છે. અન્યથા નકામા છે. આજ વાત કરી જણાવે છે.
जहतुसखखंडण मय मंडणाइ रूगणाइ सुन्नरश्रमि । क्हिलाई तह जाणसु प्राणा रहियं अपुट्ठाणं ॥२॥
અર્થ જેમ તરાનું ખાંડવું, મડદાને શણગારવું, અરણ્યમાં રેવું નિષ્ફલ છે, તેમ આજ્ઞા રહિત કરેલ અનુષ્ઠાન પણ નિષ્ફલ જાણવા. મતલબ કે ફેતર ખાંડવા નકામાં છે, મડદાને આભૂષણથી શણગારવું તે પણ નકામું છે. તેમજ અરણ્યમાં રવાથી કે આપણી દાદ ફરી થાદ સાંળલતું નથી તેથી તે પણ નકામું છે, તેની માફક પ્રભુની આજ્ઞા વગર કરેલ સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, તપ, જપાદિ ક્રિયાઓ પણ નકામી છે. આમ સમજી પરમાત્માની આજ્ઞા મુજબ ચાલવા પ્રયત્ન કરે.
હવે પ્રભુ આજ્ઞા પ્રમાણે ચાલનારને થતા લાભ અને આજ્ઞા મુજબ નહીં ચાલનારને થતે ગેર લાભ જણાવે છે.
वीतरागतव सपर्यातस्तवाज्ञाराधनं परं । तवाज्ञाराद्धा विराद्धा च शिवाय च भवाय च ॥ १॥
( હેમચંદ્રાચાર્ય ત વીતરોત્ર.) અર્થ: શ્રીમદ્દ હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજ વીતરાગ ઑત્રમાં પ્રભુની સ્તવના કરતાં જણાવે છે કે, હે વિતરાગ ! હે પ્રભે! તમારી પૂજા કરવી તેના કરતાં પણ તમારી આજ્ઞા પાળવી તે ઘણું બળવાન છે, કારણ કે તમારી આજ્ઞાના આરાધક જે છે તે મોક્ષને મેળવે છે. ત્યારે તમારી આજ્ઞાના વિરાધક જે છે તે ચાર ગતિ રૂપ સંસારમાં પર્યટન કર્યા કરે છે. સારાંશ એ છે કે એક માણસ ઉત્તમ જાતના કેશર, ચંદન, પુષ્પ, દીપ, ફૂલ, નૈવેદ્ય અને અક્ષતથી આ પ્રકારી તથા સત્તર પ્રકારી પ્રભુની પૂજા કરે છે, ભાવના ભાવે છે, સામાયક, પ્રતિક્રમણ, પિષધ, વ્રત, તપ, જપ વિગેરે કરે છે, છતાં પ્રભુની આજ્ઞા પાળવા તરફ બે દરકાર રહે છે, જે કાંઈ પણ કરે તે માત્ર લેકને