________________
ખીજી ભક્તિ.
કાદવમાંથી બહાર કાઢવી, આવી પણ પ્રભુની આજ્ઞા છે. આનું નામજ સ્યાદ્વાદ માર્ગ છે. આ વાતને શાસ્ત્રના પાઠથી સ્પષ્ટ કરે છે. 'श्री ठाणांगसूत्रस्य पंचमस्थाने. '
50
ग्गिंथेग्गिंथं सेयंसिवा पंकंसिवा पणगंसिवा उदगंसिवा उक्कस्समार्णि वा उवुञ्जमाणि वा गिएहमाणे अवलंबमाणे गातिकमति ||
અ:—શ્રીમાન સુધર્મા ગણધર મહારાજ ઠાણાંગ સૂત્રના પાંચમાં સ્થાનમાં જણાવે છે કે, ગાઢ કાદવની અંદર, અગર પાતળા કાદવની અંદર, પાંચ વર્ણની લીલફૂલની અંદર અને પાણીની અંદર જો સાધ્વી ખુંચી ગઇ હાય અથવા પાણીની અંદર તણાતી હાય તા તે સાધ્વીને સાધુ આલખન આપીને બહાર કાઢે, અગર નદીમાં પડીને પણ તેને બહાર ખેંચી કાઢે, તે પણ તે પ્રભુની આજ્ઞાનું ઉલ્લંધન કરતા નથી, પણ પ્રભુની આજ્ઞાના તે આરાધક થાય છે. આ પાઠથી
સ્પષ્ટ સમજાય છે કે યામાં ધર્મ નથી, પણ આજ્ઞામાં ધર્મ છે. જો દયામાં ધર્મ હાત તા પ્રભુએ શામાટે સાધ્વીને નદીમાંથી તથા કાઢવ તથા લીલફૂલમાંથી કાઢવાને ફરમાન કર્યું ? પાણીમાં અસંખ્ય જીવા, લીલસ્કૂલમાં અનંત જીવા રહેલા છે એમ પ્રભુએ જ જણાવેલ છે; છતાં આજ્ઞા આપી. આથી નિશ્ચય થાય છે કે પ્રભુના ધર્મ આજ્ઞામાંજ છે, પણ કેવળ યામાં નથી. આજ્ઞા પૂર્વકની દયા તેજ વાસ્તવિક દયા છે. સારાંશ એ છે કે લાભ હાનિ જોઇને પ્રવૃત્તિ કરવી, એવી પ્રભુની આજ્ઞા છે. સાધ્વીને બચાવતાં જોકે બીજા નાના ઘણા જીવાના વિનાશ થવાના છે, છતાં એકેન્દ્રિય કરતાં પંચદ્રિયને બચાવવાનુ પુન્ય ઘણું છે. તેમાં વળી સર્વ વિરતિવાળી સાધ્વી કે જે ઘણા જીવાને સારે રસ્તે ચડાવનાર છે, એવા એક ઉત્તમ જીવનીખાતર ખીજા નાના જીવા તરફ લક્ષ આછું અપાણું તેનું ખાસ કારણુ લાભ અને હાનીતુજ છે. એમ સમજી દરેક જગ્યાએ લાલ અને હાની ખ્યાલમાં રાખી પ્રવૃત્તિ કરવી. આજ વાતને સ્પષ્ટ કરે છે
