________________
૨૦
ચારિત્ર્ય-સુવાસ
પોતે કરેલાં અનેક પરોપકારનાં અને લોકકલ્યાણનાં કાર્યોની કાયમ સ્મૃતિ રહે તેવા વિચારથી મહારાજાએ મોટો કીર્તિસ્તંભ બનાવવાનો સંકલ્પ જે રાત્રિએ કર્યો હતો તે રાત્રિની આ વાત છે.
પોતાના નિયમ મુજબ રાજા વેશપલટો કરી નગરચર્યા જોવા નીકળ્યા, ત્યાં તો બે મોટા મદોન્મત્ત સાંઢ લડતા લડતા તેમના માર્ગમાં આવ્યા. રાજા તેમનાથી બચવા એક બ્રાહ્મણની જૂની ગૌશાળાના થાંભલા ઉપર ચઢી ગયા. તે સાંઢો પણ તે જ થાંભલા ઉપર એબીજા સાથે લડતા લડતા પોતાનાં શિંગડાં મારવા લાગ્યા, એટલામાં બ્રાહ્મણ ઊઠી ગયો.
બ્રાહ્મણ જ્યોતિષનો જાણકાર હતો. રાત્રે આકાશમાં મંગળ અને શુક્રના ગ્રહોને જોઈને તેણે બ્રાહ્મણીને ઉઠાડી અને કહ્યું, “આ ગ્રહયોગ રાજાના જીવનના ભયનો સંકેત કરે છે, તે માટે આપણે શાંતિહવન કરીશું.”
બ્રાહ્મણી : આપણા રાજાએ અનેક મોટાં દાન કર્યો પરંતુ આપણી સાતેય કન્યાઓના વિવાહ અર્થે હજુ સુધી કાંઈ આપ્યું નથી. તો શાંતિકર્મ જોડે રાજાને સંકટમુક્ત કરવા તમે કેમ આટલા બધા તત્પર થઈ જાઓ છો ? બ્રાહ્મણે તે સમય પૂરતી વાતને વિસારી દીધી.
રાજાએ આ સર્વ વૃત્તાન્ત થાંભલા ઉપરથી સાંભળ્યો હતો. - બીજે દિવસે સવારે રાજાએ બ્રાહ્મણને બોલાવ્યા અને પૂરતું ધન આપી તેને કન્યાવિવાહની ચિંતામાંથી મુક્ત કર્યો. પોતાને હજુ ઘણાં લોકોપયોગી કાર્યો કરવાના બાકી છે, તેથી કીર્તિસ્તંભના નિર્માણમાં પ્રજાનાં નાણાંનો વ્યય કરવો યોગ્ય નથી, એમ વિચારી તે મહારાજાએ પોતાના કીર્તિ માટેના અભિમાનનો કાયમ માટે ત્યાગ કર્યો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org