________________
૭૮
વચનનું પાલન
બાદશાહ અકબરના સમયની આ હકીકત છે.
રાણા પ્રતાપે માભોમ ચિતોડની સ્વતંત્રતા માટે રાજમહેલ છોડી અરવલ્લીના પર્વતમાં વાસો કર્યો હતો. મોટા ભાગના તેના સૈનિકો ખપી ગયા હતા, થોડા બાકી રહેલાઓમાં એક હતો સરદાર રઘુપતિસિંહ.
એક દિવસ તેને સમાચાર મળ્યા કે તેનો એકનો એક પુત્ર બહુ જ બીમાર છે. રાણાની રજા લઈ પોતાના પુત્રને મળવા તે નીકળી પડ્યો. જ્યાં ચિત્તોડની સરહદે આવ્યો ત્યાં બાદશાહના પહેરેગીરે રોકીને તેનું નામ પૂછ્યું, તેણે પોતાનું નામ બતાવ્યું. પહેરેગીર તો રાજી થઈ ગયો કે ઠીક ઘેર બેઠાં જ શિકાર હાથમાં આવી ગયો. તેને કેદ કરીને બાદશાહ પાસે લઈ જવા તૈયાર થયો, ત્યારે રઘુપતિસિંહે કહ્યું, “ભાઈ, મારો દીકરો બહુ બીમાર છે. મારે તેને મળવું છે અને દવાનો પ્રબંધ કરવો છે. હું ચોવીસ કલાકમાં તે પ્રબંધ કરી પાછો ફરીશ.' પહેલાં તો પહેરેગીરે માન્યું નહીં પરંતુ જ્યારે જાણ્યું કે જેણે પોતાનું નામ સાચું બતાવ્યું તે જરૂર પાછો આવશે. આમ જાણી તેણે રઘુપતિસિંહને જવાની રજા આપી.
આ બાજુ રઘુપતિસિંહે દવા વગેરેનો બરાબર પ્રબંધ કરી બીજે દિવસે જવાની તૈયારી કરી, ત્યારે પત્નીએ તેને રોક્યો પણ. તેને સમજાવીને તે તો ચાલી નીકળ્યો.
રઘુપતિસિંહને આવતો જોઈ પહેરેગીરે પૂછ્યું, “તને મોતની બીક નથી લાગતી ?” રઘુપતિસિંહ કહે, “ગમે તે થાય પરંતુ આપેલું વચન પાળવું એ ધર્મ છે. મોત કરતાં હું વિશ્વાસઘાતથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
