________________
૨૮
ચારિત્ર્ય-સુવાસ
આવી ખબર આપી કે એક માણસ આત્મહત્યા કરવા રાજકાર પર આવી ઊભો છે. રાજાએ તુરત જ તેને અંદર બોલાવી પૂછ્યું, “ભાઈ ! તારે કયા દુઃખથી આમ કરવાનો વારો આવ્યો છે ?'
પેલા માણસે પોતાની વાત રજૂ કરતાં કહ્યું કે “હું આ ગામમાં દશ વર્ષ પહેલાં ખૂબ સાધનસંપન્ન નાગરિક તરીકે રહેતો હતો પરંતુ ભાગ્ય ફરતાં મારી સર્વ સંપત્તિ ખલાસ થઈ ગઈ અને મારું રહેવાનું મકાન પણ વેચી દેવું પડ્યું. મારી પત્નીના નિર્વાહ અર્થે મારા મકાનનો કૂવો અને આજુબાજુની પાંચ ફૂટ જેટલી જગ્યા મેં રાખી હતી, જ્યાં માળી લોકો આવીને બેસતા, ફૂલ વેચતા અને મારી પત્નીનું ગુજરાન ભાડામાંથી ચાલતું.'
હું વિદેશથી કમાઈને પાછો આવ્યો અને જોયું તો મારી પત્નીને કૂવા પાસેની જગ્યાએથી તગડી મૂકવામાં આવી હતી અને તે જગ્યા મકાનમાલિકે પચાવી પાડી હતી. રાજ્ય પાસે ન્યાય લેવા જતાં હું નાસીપાસ થયો છું.”
રાજાએ તે માણસને શાંત પાડ્યો. ત્યાર બાદ રાજાએ લાગતા-વળગતા સૌને હાજર થવા હુકમ કર્યો. ન્યાયાધીશોએ કહ્યું કે મહારાજાસાહેબ! ન્યાય બરાબર છે. રાજાએ મકાનમાલિકની વીંટીનું નંગ તેને ઘેર મોકલાવી ઘર-વેચાણને લગતા બધા કાગળપત્ર મંગાવ્યા અને મૂળ દસ્તાવેજ સાથે મેળવણી કરી જોઈ તો માલૂમ પડ્યું કે “કૂવાહિતનું મકાનને બદલે “કૂવા સહિતનું મકાન' એમ દસ્તાવેજમાં લખ્યું હતું અને વેચાણ-દસ્તાવેજ લખવા માટે રાજસેવકને એક હજાર દીનાર આપવામાં આવ્યા હતા.
તુરત જ રાજલેખકને બોલાવવામાં આવ્યો. તેણે ગુનાની કબૂલાત કરી. રાજાએ વેચાણ લેનાર નાગરિકને તુરત જ પોતાનું રાજ્ય છોડી જવા અને રાજસેવકને લાંચ લેવા બદલ તેના નિયુક્ત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
