Buddhiprabha 1964 01 SrNo 51

Author(s): Gunvant Shah
Publisher: Gunvant Shah

Page 8

બુધિપ્રભા
તા. ૧૦-૧-૧૯૬૪ વિકાસ પામે છે અને સ્થિરતા આવે છે. સૂત્રોની સૂત્રવાચના અને અર્થવાચના ચેાથા આચારનું નામ ઉપધાન- ઉપધાન તપની આરાધના કરવા પૂર્વક માચાર છે. ધર્મશાસ્ત્રના સૂત્રાર્થ ગીતાર્થ ગુરુદેવ પાસે લેવી જોઈએ, રહસ્યના બરાબર જાણકાર અને તેની એમ બને ત્યારે જ એ બધા સૂત્રો યોગ્યતા ધરાવતા, ત્યાગી ગુરુદેવની પાસે શુદ્ધ ગણી શકાય. કદાચ કોઈ સંજોગોમાં બ્રહ્મચર્ય પાલન અને તપ-સંયમની આ ઉપધાન તપની આરાધના ન થઈ સાધના પૂર્વક ધર્મશાસ્ત્ર ચા સૂવગ્રન્થની શકે તો પણ એના માટે દિલમાં ભાવના વાચના એટલે કે પાઠ અને અર્થ તે રહેવી જ જોઈએ. ધારણ કરવા એનું નામ જૈનશાસનમાં
ઉપધાન તપની આટલી ભૂમિકા સાધુઓને માટે પેગ અને ગૃહસ્થને
ન અને ઉપયોગિતા ઉપરથી સમજી શકાશે માટે ઉપધાન આચાર તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. તે
નક છે કે જ્યાં જ્યાં જૈન શાસન વિદ્યમાન છે પોતાને જેન તરીકે માનનાર મહાન ત્યાં ત્યાં આ પ્રણાલિકા કાયમ માટે ભાવ આત્મા ગૃહસ્થાશ્રમમાં પ્રમાદ વગેરે રહેલી જ છે. એટલે વર્તમાન અવકારણે બીજી ધર્મારાધના કદાચ ન કરી સર્પિણી કાળની અપેક્ષાએ આપણા શકે તો પણ જિનેવર દેવની દ્રવ્ય ભરત ક્ષેત્રમાં ભગવાને નષભદેવના અને ભાવપૂજા તે એણે અવશ્ય સમયથી લઈને આજ સુધી આ ઉપધાન કરવી જ જોઈએ. પોતાને જેન માનનાર તપની આરાધના અખંડિત પણે ચાલુ છે.
વ્યક્તિના દિલમાં પરમતારક જિનેશ્વરની “સો બસો વર્ષો પહેલાં કોઈ આચાર્યાદિ દ્રવ્ય પૂજ યા ભાવ–પૂજા માટે આદર- સાધુ પુરૂષે આ ઉપધાન તપની પ્રવૃત્તિ પ્રેમ ન હોય તે તેને વાસ્તવિક રીતે શરૂ કરાવેલ છે. તે પહેલા આ પ્રવૃત્તિ જૈન કેમ કહેવાય? અર્થાત જેન માત્રનાં ન હતી ” એવું જે કઈ માનતું હોય જીવનમાં જિનેશ્વર ભકિત હોવીજ તે તે બરાબર નથી. તે તે કાળની જોઈએ. એ પ્રભુ ભક્તિ પ્રસંગે ઉત્કૃષ્ટ અપેક્ષાએ જૈન શાસન ત્યારથી હતું ચૈત્યવંદન (જેને દેવવંદન કહેવાય છે તે અને ત્યાં સુધી વિદ્યમાન રહેશે, ત્યાં માં આવતા સૂનો અભ્યાસ પણ સુધી આ ઉપધાન તપની આરાધના તેણે કર જોઈએ. નાની ઉંમરમાં ઓછા વધુ પ્રમાણમાં પણ કાયમ આપણી પાઠશાળામાં ભલે ધાર્મિક રહેવાની છે. ગૃહસ્થ–શિક્ષક પાસે એ અભ્યાસ કર- આગમ ગ્રન્થ પૈકી શ્રી મહાનિશીથ વામાં આવે પરંતુ યોગ્ય વય થાય સૂત્રમાં આ ઉપધાન તપની આરાધનાને એટલે દેવવંદનના ઉપયોગમાં આવતા ઘણું વિરતારથી અધિકાર આપવામાં નવકાર-મંત્ર ઈરિયાવહી વગેરે બધાય આવેલ છે. લગભગ બે હજાર ત્રણસે