Bhagwad Gita Vivechanatmak Shabdakosh

Author(s): Prahlad C Divanji
Publisher: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd

Page 313

Secondary Word-Units
704. मनुष्य-मनुष्यलोके-मनुष्याणां लोकः (यस्मिन् मनुष्याः वसन्ति सः लोकः) मनुष्य
लोकः, तस्मिन् । 705. मन्त्र-मन्त्रहीनम्-मन्त्रेभ्यो हीनः (रहितः) मन्त्रहीनः, तम् । 706. ममत्व-निर्ममः--ममत्वं निर्गतं यस्मात् (यस्य हृदयात् ) सः। 707. मयि (अस्मद)-(१) मय्यर्पितमनोबुद्धिः। (२) मय्यावेशितचेतसाम् । (३) मथ्या
सक्तमनाः।-(१) (विग्रहपद्धत्यै 'अर्पित' शब्दो दृष्टव्यः)। (२) (विग्रहपद्धत्यै
'आवेशित' शब्दो दृष्टव्यः) । ( ३ ) [विग्रहपद्धत्यै 'आसक्त' (२) शब्दो दृष्टव्यः । 708. मर्त्य-मर्त्यलोकम्-मांना लोकः मर्त्यलोकः, तम् ।। 709. मल-(१) अमलान् । (२) निर्मलत्वात् । (३) निर्मलम् ।-(१) न मलः विद्यते येषु
ते अमलाः, तान् अमलान् । (२-३) [विग्रहपद्धतिभ्यां 'निर्गत' (११-१२) शब्दो
दृष्टव्यौ । 710. महत्-(१) महद्ब्रह्म । (२) महद्योनिः। (३) महर्षयः। (४) महर्षीणाम् । (५)
महात्मनः । (६) महात्मन् । (७) महात्मा। (८) महात्मानः। (९) महानुभावान् । (१०).महापाप्मा। (११) महाबाहुः। (१२) महाबाहो। (१३) महाभूतानि । (१४) महायोगेश्वरः। (१५) महारथः। (१६) महारथाः। (१७) महाशङ्खम् । (१८) महाशनः । (१९) महेश्वरः । (२०) महेश्वासाः।-(१)[विग्रहपद्धत्यै 'ब्रह्मन्' (१३) शब्दो दृष्टव्यः । (२) महती योनिः महद्योनिः । (३-१३) [विग्रहपद्धतिभ्यः "ऋषि' (३-४), 'आत्मन्' (३३-३६) 'अनुभाव', 'पाप्मन्', 'बाहु' (३-४), 'भूत' (२०) शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः]। (१४) महान् योगेश्वरः (योगस्य, योगानां वा, ईश्वरः) महायोगेश्वरः। (१५-१६) महान् रथः, यस्य सः महारथः, येषां ते महारथाः; (महारथः, अतिरथः इत्यादयो योधानां कक्षाः)। (१७) महान् शसः महाशङ्खः, तम् महाशङ्खम्। (१८-२०) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'अशन', 'ईश्वर' (५)
'इध्वास' (२) शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः ] । 711. महर्षि-महर्षिसिद्धसङ्गाः-महर्षीणां (महान्तः ऋषयः महर्षयः, तेषां) सिद्धानां च
सङ्गाः । 712. मही-(१) महीकृते । (२) महीक्षिताम् । (३) महीपते ।-(१-३) [विग्रहपद्धतिभ्यः
___ 'कृते', 'क्षित्', 'पति' (४) शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः । 713. महेश्वर-(१) भूतमहेश्वरम् । (२) लोकमहेश्वरम्। (३) सर्वलोकमहेश्वरम् ।
(१) [विग्रहपद्धत्यै 'भूत' (१४) शब्दो दृष्टव्यः । (२) लोकानां महेश्वरम् (महान् ईश्वरः महेश्वरः, तम् ) लोकमहेश्वरम्। (३) सर्वलोकानां (सर्वेषां लोकानां) महे.
श्वरम् (महान् ईश्वरः महेश्वरः, तम्) सर्वलोकमहेश्वरम् । 714. मा (Noun)-(१) माधव। (२) माधवः ।-(१-२) मा (लक्ष्मीः ), तस्याः धवः
पतिः (विष्णुः); संबोधने विसर्गलोपः । 715. माव-निमित्तमात्रम्-विग्रहपद्धत्यै 'निमित्त' शब्दो दृष्टव्यः] ।
275