Bhagwad Gita Vivechanatmak Shabdakosh

Author(s): Prahlad C Divanji
Publisher: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd

Page 319

Secondary Word-Units 787. राषि-रात्र्यागमे-[विग्रहपद्धत्यै 'आगम' (३) शब्दो दृष्टव्यः] । 788. राशि-तेजोराशिम्-[विग्रहपद्धत्यै 'तेजस्' (१) शब्दो दृष्टव्यः] । 789. रुद्र-द्रादित्याः-[विग्रहपद्धत्यै 'आदित्य' (३) शब्दो दृष्टव्यः] । 790. रुधिर-बधिरप्रदिग्धान्-[विग्रहपद्धत्यै 'प्रदिग्ध' शब्दो दृष्टव्यः] । 791. रुक्ष-कटुम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः ।-(विग्रहपद्धत्यै 'अत्युष्ण' शब्दो
दृष्टव्यः)। 792. रूप-(१) अचिन्त्यरूपम्। (२) अनन्तरूप। (३) अनन्तरूपम्। (४) उग्ररूपः ।
(५) एवंरूपः। (६) कामरूपम् । (७) कामरूपेण। (८) विश्वरूप। (९) विश्वरूपम् ।-(१-५) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'अचिन्त्य', 'अनन्त' (२-३), 'उप्र' (२), एवम् (१), 'काम' (१२-१३) शब्दाः अनुक्रमेण दृष्टव्याः] । ( ८-९) विश्वं रूपं यस्य
सः विश्वरूपः; संबोधने विसर्गलोपः; तम् विश्वरूपम् । 793. रोमन्-(१) रोमहर्षणम् । (२) रोमहर्षः। (३) हृष्टरोमा ।-(१-२) रोम्णा हर्षः
रोमहर्षः; तत् जायते अस्मादिति रोमहर्षणम् (रोमान्चकरम् )। (३) हृष्टानि (पुलकितानि) रोमाणि यस्य सः हृटरोमा।
794. लघु-लघ्वाशी-[विग्रहपद्धत्यै 'अशिन्' (२) शब्दो दृष्टव्यः] । 795. लभ्य-(१) दुर्लभतरम्। (२) सुलभः।-(१) [विग्रहपद्धत्यै 'दुःख' (६) शब्दो
___दृष्टव्यः] । (२) सुतरां यः लभ्यते सः सुलभः । 796. लवण-कटुम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः-(विग्रहपद्धत्य 'अत्युष्ण' शब्दो दृष्टव्यः)। 797. लाभ-लाभालाभौ-(विग्रहपद्धत्यै 'अलाभ' शब्दो दृष्टव्यः)। 798. लुप्त-लुप्तपिण्डोदकक्रियाः-(विग्रहपद्धत्य 'पिण्डोदकक्रिया' शब्दो दृष्टव्यः)। 799. लोक-(१) जीवलोके । (२) नृलोके । (३) मनुष्यलोके । (४) मर्त्यलोकम् । (५) लोक
त्रयम् । (६) लोकत्रये । (७) लोकमहेश्वरम् । (८) लोकसंग्रहम् । (९) सुरेन्द्रलोकम् । (१०) स्वर्गलोकम् ।-(१-७) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'जीव' (३), 'नृ', 'मनुष्य', 'मर्त्य', 'त्रय' (१-२), 'महेश्वर' (२) शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः]। (८) लोकानां संग्रहः (भूतिः) लोकसंग्रहः, तम् लोकसंग्रहम् । (९) सुरेन्द्रस्य (सुराणां इन्द्रः सुरेन्द्रः, तस्य) लोकः सुरेन्द्रलोकः, तम् सुरेन्द्रलोकम्। (१०) स्वर्ग एव लोकः स्वर्गलोकः,
तम् स्वर्गलोकम् । 800. लोकक्षय-लोकक्षयकृत्-[विग्रहपद्धत्यै 'कृ' (२०) शब्दो दृष्टव्यः] । 801. लोभ-(१) राज्यसुखलोभेन। (२) लोभोपहतचेतसः।-(१-२) [विग्रहपद्धतिभ्यः
_ 'राज्यसुख', 'उपहत' (१) शब्दो क्रमेण दृष्टव्यौ] । 802. लोलुप्त्व-अलोलुप्त्वम्-न लोलुप्त्वम् (लोलुप्त्वस्य अभावः)। 803. लोष्टाश्मकाञ्चन-समलोष्टाश्मकाञ्चनः-समानि लोष्टाश्मकाञ्चनानि (लोष्टः, अश्म काधनं च, एतेषां समाहारः) यस्य (दृष्ट्या) सः।
281