Bhagwad Gita Vivechanatmak Shabdakosh

Author(s): Prahlad C Divanji
Publisher: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd

Page 343

Secondary Word-Units 158. विनिर्मुक्त-(१) कर्मबन्धविनिर्मुक्ताः । (२) कामक्रोधविमुक्तानाम् ।-(१-२)
[विग्रहपद्धतिभ्या 'कर्मबन्ध', 'काम' (२) शब्दो क्रमेण दृष्टव्यो] । 159. विनिवृत्तकाम-अध्यात्मविद्याविनिवृत्तकामाः-(विग्रहपद्धत्यै 'अध्यात्मविद्या' शब्दो
___दृष्टव्यः)। 160. विभाग-गुणकर्मविभागतः--[विग्रहपद्धत्यै 'कर्मन् ' (२) शब्दो दृष्टव्यः । 161. विमुक्त वि + मुच् (मुच)-(१) कामक्रोधविमुक्तानाम् । (२) रागद्वेषविमुक्तैः।
(विग्रहपद्धतिभ्यां 'काम' (२), 'द्वेष' (१) शब्दो क्रमेण दृष्टव्यौ । 162. विशारद-नानायुद्धविशारदाः-(विग्रहपद्धत्यै 'नानायुद्ध' शब्दो दृष्टव्यः । 163. विशेष-(१) विनिश्चितम्। (२) विहताः।-(१) (विग्रहपद्धत्यै 'निश्चित' शब्दो
___दृष्टव्यः)। (२) विशेषेण हताः विहताः।। 164. विश्व-विश्वरूप-[विग्रहपद्धस्यै 'रूप' (२) शब्दो दृष्टव्यः] । 165. विषादमोह-विषादमोहाभिभवात्-(विग्रहपद्धत्यै 'अभिभव' शब्दो दृष्टव्यः) । 166. वीर-वीरयोधान्–(विग्रहपद्धत्यै 'योध' शब्दो दृष्टव्यः)। 167. वेद (Noun)-बेदकृत्-विग्रहपद्धत्यै 'कृ' (२) शब्दो दृष्टव्यः] । 168. वेदवाद-वेदवादपराः--[विग्रहपद्धत्यै, 'पर' (२) शब्दो दृष्टव्यः] । 169. व्यक्त-व्यक्ताव्यक्तः-[विग्रहपद्धत्यै 'अव्यक्त' शब्दो दृष्टव्यः] । 170. व्यपाश्रयः-मद्वयपाश्रयाः-[विग्रहपद्धत्यै ‘मत् ' (३) शब्दो दृष्टव्यः] । 171. व्यय-अन्ययम्-न व्ययो भवति यस्य सः अव्ययः; तत् अव्ययम् । पुंलिले द्वितीयाया
एकवचनमपि अव्ययमेव । 172. व्रत-सिद्धव्रताः-सिद्धानां (कृपा संपादित) ये व्रतानि आचरन्ति ते।
श 173. शुभ-अशुभासु-न शुभा अशुभा, तासु। 174. शुभाशुभफल-शुभाशुभफलत्यागी-[विग्रहपद्धत्यै 'त्यागिन्' (१) शब्दो दृष्टव्यः] । 175. शेष-अशेषाणि-न शेषो यस्मादवशिष्यते तदशेषम् , तस्य बहूनि अशेषाणि । 176. श्री-श्रीभगवान्-(विग्रहपद्धत्यै ‘भगवत्' शब्दो दृष्टव्यः)।
स
177. सा-महर्षिसङ्गाः-(विग्रहपद्धत्यै 'महर्षि' शब्दो दृष्टव्यः)। 178. संशा-विसंज्ञः-[विग्रहपद्धत्यै “विगत' (३) शब्दो दृष्टव्यः] । 179. सम-समदुःखसुखस्वप्नः-(विग्रहपद्धत्यै 'दुःखसुखस्वप्न' शब्दो दृष्टव्यः)। 180. समागम-सर्वक्षत्रसमागमे-सर्वक्षत्राणां (सर्वेषां क्षत्राणी) समागमः सर्वक्षत्रसमागमः
तस्मिन् । 181. समुद्भव-स्तम्भहर्षसमुद्भवः-स्तम्भश्चासौ हर्षश्वस्तम्भहर्षों; एतयोर्यस्य समुद्भवः
(उत्पत्तिः) सः। B.G.I.20
305