Atmanand Prakash Pustak 012 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

૨૬૪
આત્માનદ પ્રકાશ,
પન્યાસજી શ્રીમદ્ દાનવિજયજી મહારાજનું વ્યાખ્યાન ૧૦ મું. (છેલું) (ગતાં પૃષ્ટ ર૪ર થી શરૂ)
જીવન વિષય, દેવ, ગુરૂ અને ધર્મના વિષયને લગતાં વ્યાખ્યાન આજ સુધીમાં મારી યથા શક્તિ પ્રમાણે કહી બતાવ્યાં. હવે આજે જીવના વિષય સંબંધી કહું છું, વિચાર કરે છે તે આપ બુદ્ધિમાનને જ આધીન છે.
મંગસ્ટાવર. ये नो पंडितमानिनः शमदमस्वाध्यायचिनांचिताः। रागादिग्रहवंचिता न मुनिभिः संसेविता नित्यशः॥ नाकृष्टा विषयै मदै न मुदिता ध्याने सदा तत्परा
स्ते श्रीमन्मुनिपुंगवा गणिवरा कुर्वतु नो मंगलं ॥ १॥ અર્થ–જે મહા પુરૂષે પંડિતપણાના મદે કરીને રહિત અને ક્રોધાદિકને શાંત કરવામાં, ઈદ્રિયોને દમન કરવામાં, સ્વાધ્યાય કરવામાં સદા લીન છે; તેમજ રાગાદિક ગ્રહોથી ઠગાયા નથીઅને બીજા અનેક મુનિઓ જેની સેવા કરે છે, તેમ. જ ઈદ્રિના વિષયમાં ખેંચાતા નથી; અને જ્ઞાનાદિકની પ્રાપ્તિ થયા છતાં માન્મત્ત પણ થતા નથી અને સદા ધ્યાનમાંજ મગ્ન રહે છે. તેવા શ્રીમાન મહામા. ઓ અમેને સદા મંગળ કરે, ૧
નવતત્ત્વનું ટુંક સ્વરૂપ, जीवाजीवौ तथा पुण्यं, पापमाश्रवसंवरौ ॥
बंधो विनिर्जरामोक्षी नव तत्त्वानितन्मते ॥१॥ ભાવાર્થ-ચેતના લક્ષણવાળો જીવ જા અને તેનાથી જે વિપરીત લક્ષણવાળો તે અજીવ જાણ. તે અજીવના ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, આકાશ, કાળ અને પુગળ આ પાંચ મુખ્ય ભેદે છે. જે પદાર્થો જગત્ની અંદર છે, તે સર્વ જીવ અને અજીવની અંદર સમાય છે. જ્ઞાનાદિ, રૂપરસાદિ દ્રવ્ય ગુણ, કમ આદિ, દુઃખાદિ ઈત્યાદિ અન્ય મતવાળાઓએ જે તત્વે માનેલાં છે, તેમાંથી કોઈ પણ જીવ અજીવ વિના પોતાના સ્વરૂપને પામી શકતા નથી, કેમકે જીવ અને અજીવથી એકાંત જુદા જોવામાં આવતા નથી. તેમની પ્રતિપત્તિ જીવાજીવ રૂપેજ થાય છે. જીવ અજીવ એ બે રાશીમાં જગત્ સમાય છે. આ બે રાશીમાં જે ન આવે તે શશલાના શૃંગ સમાન જાણવું. આમ છે તે પુણ્ય પાપ આશ્રવાદિને પણ