________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૦
www
આભાન પ્રકાશ
---
કન્યના વિવેક કાયમ રહેલા હાય છે અને પેાતાના પ્રાપ્ત ધર્મના પાલન માટે આવશ્યક શક્તિ પણ હોય છે છતાં તે વખતે આત્માને પ્રમાદને નશે એવા મધુર લાગે છે. કે તેને તેના મઢમાં પડી રહેવુ બહુજ ગમે છે. પ્રમાદ એ કિ‘કન્યતા કે દિગ્મૂઢતાને સુચવનારી અવસ્થા નથી. જો તેમજ હાત તે મિથ્યાત્વ અને અ વિરતિના આવરણને ભેદીને પાર ગયેલા મનુષ્યેામાં તેને સ‘ભવ ન હોત. પણ જ્યારે આત્માનાત્માના સુંદર વિવેક કરનાર અનેતે જ્ઞાનના ફૂલ વિરતિને અમલમાં મુકનાર છઠ્ઠા ગુણસ્થાનને શેાભાવતા મનુષ્યેામાં પણ તે જોવામાં આવે છે, ત્યારે પ્રમાદના ધેનમાં આનંદ લેનાર મનુષ્ય પેાતાના કર્ત્તવ્યના વિવેક ખીલકુલ કરી શકતા નથી એમ તે એકાંતે કહી શકાયજ નહીં. તેથી એટલુજ નકી થાય છે કે પ્રમાદ એ એક પ્રકારના એવા મીઠા અને ખુમારી ચઢાવનાર આસ્રવ છે કે જેના ઉપભાગ છઠ્ઠા ગુણુસ્થાને વિરાજતા મહાજનને પણ પ્રિય લાગે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનુષ્યની પ્રગતિમાં આ પ્રમાદરૂપી શત્રુએ આજપર્યંત જેટલા વિઘ્ના નાંખ્યા છે, અને નાંખે છે એટલા વિઘ્ના બીજો એક પણ આંતર શત્રુ ભાગ્યેજ નાંખી શકે છે. તેના જીવનમાંથી જે આ એકજ દુર્ગુણને કમી કરવામાં આવે તે મનુષ્યત્વમાંથી દેવત્વ અને દેવત્વમાંથી ઇશવના અધિકાર મેળવતા જીવને કશુજ વિઘ્ન રહેતું નથી. જ્ઞાનની ખામીથી અથવા કન્ય કે પ્રાપ્તવ્યના ઉદ્દેશ ભગથી આજે મનુષ્યની પ્રગતિને અવરોધ થયા છે એમ માની શકાતુ' નથી. આગળને આગળ ગતિ કરવાને પ્રત્યેક આત્મા આતુર હોયજ છે. ઉત્તમ આરાગ્ય, વિપુલ સ ́પત્તિ, બુદ્ધિજ્ઞાનના પ્રક અને આધ્યાત્મિક ઉત્કર્ષની પ્રાપ્તિ કયા મનુષ્યને પ્રીય નથી ? સર્વને તે એક સરખી ઇચ્છવા યાગ્ય અને પ્રાપ્ત કરવા ચેાગ્ય સમજાય છે, અને તે મેળવવા માટે કેવા પ્રયત્નની જરૂર છે તેનું જ્ઞાન પણ અધા મનુષ્યને ન્યુનાધીક અશે. તેમના વમાન વિકાસના પ્રમાણમાં હાય જ છે, અને તેમ છતાં કેટલા ચેાડા મનુષ્યા પેાતાના તે બુદ્ધિજ્ઞાનને અમલમાં મુકી શકે છે ! આરોગ્ય પ્રાપ્તીના પ્રાથમીક નિયમે ગમે તેવા અભણ મનુષ્ય પણ સમજતા હોય છે, કેવા ઉપચારા કે વિધિ વડે મન કેળવાય છે, એનું જ્ઞાન, સાદા સ્વરૂપમાં, સર્વ કાઇને હોય છે તેમજ આત્મવિકાસ અને પારલૈાકિક શ્રેય માટેના આવશ્યક કર્તવ્યની ભાવનાનું કાંઇક ને કાંઈક સ્વરૂપ મનુષ્ય માત્ર બાંધી શકે છે, છતાં તે નિહિત થયેલા નિશ્ચચેાને કાયરૂપે પિરણામવવામાં એક મહદ્ અંતરાય તેમને નડતા હોય છે. આ અ'તરાયનું પ્રથરણ કરતાં તે જે અંતિમ તત્વનું મનેલુ છે તે છે, એ આંતર શત્રુ આપણને હમેશા વમાન પ્રયત્નથી દુરને દુર રાખે છે, અને જ્યારે જ્યારે આપણે આપણા સકલ્પને કાયરૂપ કરવા ચેડજાઇએ છીએ, ત્યારે તે પ્રયત્નને અંગે રહેલી વિટમના અને શ્રમમાં ન પડવાની અને વમાનમાંજ સ તેાષ માની બેસી રહી પ્રાપ્ત સુખ ભોગવવાની લલચાવનારી સલાહ તે આપે છે, અને તેમ છતાં જો શ્રમને અંતે પ્રાપ્ત થવા ચેાગ્ય ફળની લાલચથી આપણે પ્રયત્ન
*
?
તત્વ પ્રમાદ
For Private And Personal Use Only
