________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એક સમાચનાકારની અજ્ઞાનતા.
૨૧૯ તાના હૃદયની હલકાઈ બતાવતાં ક્રિયામાર્ગને ઘણે અંશે ઉત્થાપતાં જરા પણ વિચાર કર્યો નથી એ એક શ્રમણ નામ ધરાવતા મુનિને માટે ઓછું શોચનીય નથી!
સ્પષ્ટીકરણ (૧) સાધુ જીવનની શૈલિને સાચવવાને દા કરનારા “શમણ જૈન શાસનમાં લખે છે કે આત્માનંદ પ્રકાશના અંકમાં ૧૮૨ મે પાને છેલ્લેથી બીજી પંક્તિમાં શ્રીમદ્ દાનાવજયજી આ પ્રકારે કહે છે. શિષ્ય-નિરાલંબન ધ્યાન, આજકાલ થઈ શકે કે કેમ ? ગુરૂ–આજકાલ નિરાલંબન ધ્યાન ન થઈ શકે, તેથી મોટા મોટા મહાત્માઓએ
પણ ધ્યાનના મને રોજ કરેલા છે.
તેમજ વળી આગળ ઉપર સ્વતઃ લખે છે કે “મારા પશમાનુસાર હું કહી શકું છું કે સાંપ્રતકાલે નિરાલંબન ધ્યાનને અભાવ હોઈ શકે તેમ સંભવતું નથી, કદાચ આપ કઈ એવું કંઈ મને શાસ્ત્રીય વચન દર્શાવશો કે આજકાલ (વર્તમાનકાળ) નિરાલંબન ધ્યાન લુપ્ત છે.” ઉપરને સ્વતઃ કરેલે ખુલાસે કેટલે બધે અજ્ઞાનતાથી પરિપૂર્ણ એ શ્રમણ તરફથી જણાવવામાં આવેલ છે તે પન્યાસજીએ કરેલા તેજ ભાષણના વિષયમાં પૂર્વાપર સંબંધ વાંચતાં-વિચારતાં માલૂમ પડી આવશે. પન્યાસજી પિતેજ ઉપરના વાક્યમાં કહે છે કે, “જ્યારે અપ્રમાદ નામનું પગથીયું પ્રાપ્ત થાય ત્યારે નિરાલંબન ધ્યાન થઈ શકે પણ તે પહેલાં નહિ આ વાકયને વિચાર કરશે તે જણાશે કે, અપ્રમાદી મુનિઓને નિરાલંબન ધ્યાન કહેલું છે. તે પન્યાસજી પતેજ શાસ્ત્રોક્ત રીતિએ લખે છે, પરંતુ એ હકીકત બરાબર નહિ વાંચતાં પૂર્વાપર સંબંધનો વિચાર કરવાને અશક્ત એ શ્રમણુજીએ જૈન તત્વાદશ કે જે શ્રીમદ્ આત્મારામજી મહારાજને બનાવેલ છે અને જેમાં મૂળ ગ્રંથ ગુણસ્થાનક્રમા રેહની સાહદત લેવામાં આવી છે, તેમાં પા. ૨૬૬ મેં આ પ્રકારે છે.
હવે જે કઈ પ્રમત્ત ગુણસ્થાનકમાં નિરાલંબન ધમધ્યાન કહેતા હતા તે તેને નિષેધ કરેલો છે, જિનભાસ્કર એમ કહી ગયા છે કે જ્યાંસુધી સાધુ કામ સંયુક્ત હોય ત્યાં સુધી તેને નિરાલંબન ધર્મધ્યાનને સંભવ નથી. આ પંચમકાળમાં મહામુનિ ઋષિઓએ નિરાલંબન યાનને મરથ જ કરેલ છે. • तथा च पूर्वमहर्षयः॥
चित्तेनिश्चनतां गतेप्रशमिते रागादिनिघामदे । विजाणेऽक्त कदंबक विघटिते ध्वांतत्रमारंनके ।।
आनंदे प्रविजिते पुरपते झोने समुन्मीलिते । मां रदयंति कदा वनस्थमनितो उष्टाशयाः श्वापदाः॥
(સુરપ્રભાચાર્ય)
For Private And Personal Use Only
