Anubhav ni Aankhe

Author(s): Ambubhai Shah
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 5

સ્નેહ-સર્ભાવ અને મુનિશ્રી પ્રત્યેનાં શ્રદ્ધાબળથી મારે તો એ વિચાર પણ કરવાપણું નહોતું. એમ છેલ્લાં ૨૫ વરસથી આ લખવાનું ચાલુ રહ્યું છે.
શિક્ષણ પ્રાથમિક શાળાંત. નોકરી, વેપારનું કાર્યક્ષેત્ર. સાહિત્ય, લેખન, વાચનની કોઈ ગતાગમ જ ન મળે. ૧૯૪૭થી પ્રગોય-કાર્યમાં પલોટાવાનું શરૂ થયું. ગામડાંમાં સતત ફરવાનું. વાચન માટે એવો વખત પણ ન મળે. ગુજરાતી સામાન્ય ભણતર. એ સિવાય બીજી કોઈ ભાષાનો કક્કોય ન આવડે. આ બધી જ મર્યાદાઓ, પણ ગ્રામ સંગઠનની પ્રવૃત્તિ જ એવી કે જેમાં જીવતી કિતાબો ઢગલાબંધ વાંચવાની મળે. એની વિવિધતાનો તો પાર જ નહિ. સહેજે લોકોને મળવાનું થાય. એમની વાતો સાંભળવાની મળે. અનેક જાતના પ્રશ્નો આવે. તુંકારો કર્યો તેના અપમાનથી માંડીને ભાઈએ ભાઈનું ખૂન કર્યું હોય તે પ્રશ્ન પણ આવે. શેઢાપાળીના હકદાવાથી માંડીને સર્વોચ્ચ અદાલત અને સંસદમાં મિલકતના અધિકાર બંધારણીય લવાદની બાબતો પણ આવે. ગામના તલાટી અને સામાન્ય કાર્યકરથી માંડીને તે ચીફ સેક્રેટરી અને વડાપ્રધાન સુધી પહોંચવું પડે. પોંકની ચોરીથી માંડીને ડાકાયટી સુધીના કેસો અને તેના મુખ્ય સૂત્રધાર ખૂંખાર ધાડપાડુઓને મળવાનું આવે. ગણવા બેસીએ તો “ગણ્યા ગણાય નહિ, વીણ્યા વિણાય નહિ તોય મારા આભલામાં માય'ના જેવું જ આ લોકસંપર્કનું બન્યું, એમ કહેવામાં અતિશયોક્તિ નથી. લોકમાનસનું વાચન અને અભ્યાસ અને વાચનનો મોકો અનાયાસે જ મળી રહેતો. વળી આમ જીવતા-જિવાતા પુસ્તકો રૂપ માણસના વાચનને અને અભ્યાસ અવલોકનને પત્રથી કે રૂબરૂ મુનિશ્રી પાસે રજૂ કરવાનું પણ બનતું. મુનિશ્રી આ બધું અપાર ધીરજ અને અથાગપણે બધું સાંભળે, વાંચે, ચિંતવે, તપાસ, મઠારે, સુધારે. ક્યારેક ટપારેય ખરા ! પણ આ બધું જ એવી સહજ રીતે થાય કે એવું કંઈક થાય છે એનો ખ્યાલ સરખોયે, કોઈનેય ન આવે.
પ્રથમ પાનાના લેખો મનનીય છે અને એનું એક પુસ્તક પ્રગટ કરવું જોઈએ એવી કેટલાક મિત્રોની ઇચ્છા અને માગણી આવી. ભાઈ મનુભાઈ પંડિતે પણ આ વાતને પ્રોત્સાહન આપ્યું. અને તેમાંથી જે ચિંતનીય તેમને લાગ્યા તે અલગ તારવીને મને આપ્યા.
લેખો વાંચ્યા ત્યારે મને જ મનમાં એમ થયું કે – આ લેખ ખરેખર મેં લખ્યા છે? સાનંદાશ્ચર્ય ઘણું થયું. ખબર નહિ, ભીતરમાં બેઠેલ કોઈ અંબુભાઈએ આ લખાવ્યું હશે !!
અનુભવની આંખે