________________
૩૮
સ્થિતિ સર્જાય અને સંસારના વ્યવહારોમાં અરાજકતા પેદા થાય.
વર્તમાન કાળમાં અનીતિ આચરીએ, શોષણ કરીએ, અન્યાયથી વર્તીએ અને ગમે તેવાં અશુદ્ધ સાધનોથી ધન મેળવીએ છીએ. ધન પૂર્વે પુણ્યકાર્યો કર્યા છે તેનું ફળ છે એમ સમજીએ. અને પેલા અશુદ્ધ સાધનોને વિશે કંઈ વિચાર જ ન કરીએ તો સમજવું જોઈએ કે, કર્મસિદ્ધાંતને આપણે યથાર્થ સમજ્યા જ નથી.
ધન કયે રસ્તે, કેવાં સાધનોથી મેળવીએ છીએ એ વિચાર તો કર્મસિદ્ધાંતમાં સહુ પ્રથમ જ કરવો જોઈએ. જેવું સાધન એવું સાધ્ય.
ક્રિયાકાંડને જડતાથી પકડવાને બદલે ક્રિયાના મર્મને બરાબર સમજીએ. ક્રિયા ઉપયોગી હોય તે જ કરીએ. ઉપયોગી ક્રિયામાંથી કર્મ બને તે જ કર્મ ધર્મરૂપ બની શકે. તેને જ પરિણામ પૂર્વે પડેલા બંધ છૂટતા જાય અને મોક્ષ માર્ગ તરફ ગતિ થાય.
ધનને પુણ્યનું ફળ ગણીને કર્મસિદ્ધાંતની અફરતામાં શ્રદ્ધા રાખીએ તો એ જ પ્રમાણે કોઈક વ્યક્તિ આપણને નુક્સાન કરે કે દુ:ખ આપે ત્યારે પૂર્વે કરેલાં પાપનું ફળ ગણીને એ વ્યક્તિને દોષ તો ન જ આપીએ; પણ પાપનું ફળ ભોગવી લઈને તેના બંધમાંથી છૂટવાની આપણને તક આપી અને તેથી મોક્ષ માર્ગ સાફ થયો તે માટે તેમનો ઉપકાર માનીએ.
આમ બંને તરફનાં કાટલાં એક રાખીએ અને તાળામેળ મેળવીએ તો નિશ્ચય અને વ્યવહારનો મેળ પડી જાય.
વિશ્વવાત્સલ્ય : ૧૬-૩-૧૯૮૮ ૧૨ રાહત-ક્રાંતિનો ફરક “તમે લોકો આ રાહતકાર્ય અને ક્રાંતિકાર્ય એમ લખેલા અક્ષરો અમારે તો કાળા અક્ષર કૂદી માર્યા જેવો ઘાટ થાય છે. દાખલા સાથે ફોડ પાડીને લખો કે આમ થાય તેને રાહતકાર્ય કહેવાય, અને આમ થાય એને ક્રાંતિકાર્ય કહેવાય તો જ અમારા જેવા થોડું ભણેલાને સમજાય.”
મિત્રની બરછટ ભાષામાં આત્મીયતા હતી. એમને આપેલા દાખલા પ્રથમ જોઈ લઈએ.
ગુરુએ પરિગ્રહ એ પાપ છે. માટે અપરિગ્રહની દિશામાં આગળ વધવા સારુ
અનુભવની આંખે
