________________
૮ પ્રાર્થના નિરર્થક કે સાર્થક ? “ગૂંદી-રાણપુરનો પ્રવાસ અત્યંત ફળદાયી રહ્યો. મને પોતાને ઘણું જાણવાનું મળ્યું. પાયાનું કામ કરનાર સંસ્થાનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ થયો.
હું સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયો શ્રી અંબુભાઈ શાહથી. તેમના જેવા સંન્નિષ્ઠ કાર્યકરો ગુજરાતમાં ગણ્યાગાંઠ્યા હશે. ગજબનું કામ તેમણે કર્યું છે. આવા પાયાનું કામ કરનારા આપણી પાસે વધુ માણસો હોય તો ગુજરાતની સિકલ ફરી જાય. મને આશ્રમની બધી જ વસ્તુઓ ગમી પણ ગુંદી-રાણપુર આશ્રમે સ્ત્રીઓમાં જે અભૂતપૂર્વ આત્મનિર્ભરતા જગાવી છે તેથી અત્યંત પ્રભાવિત થયો. તેઓ જરાય શરમાયા વિના મારા પ્રશ્નોના જવાબ આપતી હતી. અને તેમના મોં પર આર્થિક રીતે પગભર થવાનો આત્મવિશ્વાસ અને તેજ હતું.
પ્રાર્થનામાં મને વિશ્વાસ નથી. એ conformist personalities ઊભી કરે છે. તે સમય બગાડે છે અને તે એક નિરર્થક પ્રવૃત્તિ છે. રોજ ને રોજ પ્રાર્થનામાં - સ્ત્રીઓનો અડધો કલાક બગડે તે મને ગમ્યું નહીં. અમદાવાદ
ધવલ મહેતા તા. ૧લી ડિસેમ્બર ૧૯૮૭ના “નયા માર્ગ' પાક્ષિકમાં ભાઈ ધવલ મહેતાએ ગૂંદી-રાણપુર વિસ્તારની મુલાકાત પછી પોતાનો પ્રતિભાવ જાહેરમાં વ્યક્ત કર્યો છે. ભાઈ ધવલ મહેતાને પ્રાર્થનામાં વિશ્વાસ નથી. પ્રાર્થનામાં જતો સમય એ સમયનો બગાડ છે અને પ્રાર્થનાની પ્રવૃત્તિ નિરર્થક છે એમ માની લઈને પ્રાર્થના તરફ પોતાનો અણગમો એમણે વ્યક્ત કર્યો છે. એમની પારદર્શક નિખાલસતા અને સચોટ સ્પષ્ટ અભિપ્રાય આવકારવાલાયક છે.
એમની વાત સાચી છે કે, સંસ્થામાં ચાલતી આવી પ્રાર્થના જેવી પ્રવૃત્તિમાં અનિચ્છા હોય છતાં ભળવું પડે. સંસ્થામાં કામ કરવું હોય તો વ્યવહારમાં આમ બાંધછોડ કરવી પડે અને ખોટું સમાધાન કરવા જેવી મનોવૃત્તિ આથી કેળવાય એમ બને. બધાં બહેનો દિલપૂર્વક પ્રાર્થનામાં ભળે છે એમ માનવા જેટલા ભ્રમમાં તો અમે પણ નથી. અડધો કલાક નહિ પણ દસેક મિનિટ સમૂહપ્રાર્થના કામ પર ચડતાં પહેલાં થાય છે. પણ ધવલભાઈની દષ્ટિએ તો જે કંઈ સમય જાય છે તે, ભલેને દસ મિનિટ પણ તેય નિરર્થક છે.
પ્રાર્થનામાં અવિશ્વાસ હોવો કે વિશ્વાસ હોવો, સમય નિરર્થક સમજીને અણગમો
અનુભવની આંખે