Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Churni

Author(s): Sthaviracharya, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 58

भगवतीचूर्णिः
४७ आभिणिबोहियणाणादीणाणं सपज्जयाणाधारो एगे धम्मत्थिकायपदेसे तप्पदेसेहिं चेव । केवतिएहिं ? जहण्णपदे तिहिं । एगो हेट्ठा उवरि वा पासातो दो पतरबहुमझे छद्दिसिं । छहिं उक्कोस पदे । अहमत्थिकायस्स जत्थ तप्पदेसो जहा धम्मत्थिकातो वि तेण जहण्णे चतुहिं उक्को सत्तेहिं । आगासस्स लोयाणो य जहण्ण उक्कोसए सत्त, जीवसुहुमणितोतताणंततं पडुच्चाणंतेहिं पोग्गलत्थिकातो वि अणंता परमाणू दुपदेसिया संखेज्जा असंखेज्जा अणंता कम्मपोग्गल त्ति कट्ठ अणंता । अद्धा समयो मणुस्सखेत्तवत्ती । जे तत्थ ते फुसंति सेसा ण । तक्क, दिणकरगमणसमयमाणपडेक्कदव्वपरिसमंततं समा धायणंता एवमहमत्थिकायपदेसो वि, आगासत्थिकायो लोयालोयवत्ती तेण पुट्ठो ण वा लोगवत्तिणा । धम्मत्थिकायेण जहण्णपदे एगेण धम्मत्थिकायेगपदेसेण । अलोयागासेक्कंतपुट्ठो अलोयंततो चेव । दोण्ह वि धम्मत्थिकायाण मज्झे तहा तिण्ह जावुक्कोसपदेस त्ति । तधा धम्मत्थिकाये सट्ठाणे सव्वत्थ छहिं, जीवत्थिकाये सिय लोयालोगं पडुच्च पुढेण, तं तहा पोग्गलद्धावि जीवत्थिकायपदेसो धम्मत्थिकायपदेसा....धम्मत्थिकायवण्णवरसंठाणाणंतेहिं पोग्गलत्थिकातो जहा जीवो पुणरवि पुग्गलत्थिकातो दुवादिणा मग्गिजति । तत्थ लोगते दुपदेसितो खंधो, एगपदेसे समोगाढो णयदरिसणं पडुच्च प्रतिद्रव्यावगाहमंगीकृत्याऽभिन्नप्रदेशेऽपि भेदाः द्विप्रदेशस्पर्शनस्तथायं उपरि अधस्ताद्वा । तथापि द्विपुद्गलस्पर्शभेदा देश प्रदेशभेद इत्यतश्चत्वारस्तथा शेषद्वयमकैको स्पृशति परस्परव्यवहितत्वात् । पार्श्वस्थितप्रदेशाः स्पर्शः उक्कस्सपदे, अवगाढहेट्ठोवरिपासइयाएसु द्विप्रदेशस्पर्शनाद्वशशेषद्वयव्यवहितत्वादेकैकता सर्वे द्वादश । तेधा धम्मत्थिकाये, आगासत्थिकाये, सव्वत्थुक्कस्सउक्कस्स तुल्ला । जीवपोग्गलद्धा जहासंभवमणंता एवं तिण्णि पुच्छा । जहण्णपदेसो गुणिताणि पासत्थिय दुरुवाधियाणि उक्कोसपदेसं च गुणा सट्ठाणं दो य रूवाणि । सव्वत्थ लक्खणं सामण्णं । एवं अहम्मत्थिकायो वि । आगासमुक्कस्सपदतुलं । जीवत्थिकायाणंतेहिं तहा सट्ठाणे अद्धासिय जत्थ तत्थऽणंतेहिं । एवं संखेजा पुच्छा। तहेव हाणं दुगुणितं दुरुवहितं उक्कोसेणं पंच गुणं दुरुवहितं । आगासत्थिकाये उक्कोसतुल्लं, जीवपोग्गलट्ठाणं ता संभवेणद्धाए सट्ठाणे य सेस दुगुणियं दुरुवहियं जहण्ण उक्कोसेयं चउगुणसंठाणेदुरुवधितता । एवं असंखेजयं णेजा । अणंत पंच एगपदेसावगाहप्रतिद्रव्यभेदे सत्यनन्ततैव पुद्गलादेश्चलनपुरस्सरतामधिकृत्यानन्ताः प्रदेशा: कल्पन्ते तेन अनन्तकं । जहण्णं द्विगुणं द्विरूपमधिकम् ॥छ ।