Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Churni

Author(s): Sthaviracharya, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 69

भगवतीचूर्णिः पुरिसे तलमारुभति तम्मि अण्णे य तलजीवा य तलं च मारेति त्ति पंच किरियो । तलणिव्वत्तिणो जीवा संघातपारंपरितेण संघट्टिजमाणो उद्दवंति त्ति, कट्ट पंचकिरिया । एवं पडंतम्मि तलं पंच किरियं । जेत तलनिव्वत्तिणो जीवावयवा ते तहेव चतु किरियातो पुरिसा । कोडेषु क्षेप्नुपुरुष वण्णेयं । एवं मूल खंध-तया-साल-पवाल-पत्त-पुप्फ-फल-बीयासु पुरिसा एगारस । एतेसिं एगो पुरिसो सेतो अण्णत्थ कम्मं तुरयता पच्चंतंतु मूलादि । सेसो सव्वोवी २ रासी कोति पंच किरितो कोति चतुष्किरितो ।
कति सरीरा ? पंच । कति इंदिया ? पंच । जोगा तिण्णि, ओरालियसरीरं णिवत्तिमाणे जत्ता अचित्तेहिं पोग्गलेहिं तदा ति किरियातो । जया परितावेति पासट्ठिय जंतू तदा चतु । उद्दवेति पंच । एवं सव्वत्थ सरीरं । जहा तव्वं ॥१७॥१॥
___ महाव्रतधारी सामायिकादिसंयमस्थ: सधर्मस्थ: देशैकदेशविरतो धर्माधर्मस्थः । अविरतो अधर्मस्थः । एतस्मिन् धर्मे न शक्नोति शयितुमास्थातुं वा तमपुद्गलानां सूक्ष्मपरिणामात् । अर्चिष्विव विरतिः पुनरभावात्मिकाःतस्थः स्वयोगकषायवशात् पुद्गलबंधी न विरते उवसंपज्जित्ताणं विहरति । से जस्स धम्मो वा अधम्मो वा अत्थि जहा दंडी अण्णउत्थिया एवमादिक्खंति । भगवतो वयणमनुवदितुं एग पक्खं दूसेति समणा पंडितसमणोवासगा, देसक्कदेसविरतीतो बाल-पंडिता । ते पुणं भणंति-जस्स णं एगं जीवे पाणातिवातदंडे अणिक्खित्ते सो य अपंडितो । तेण सावयो बाल-पंडितो ण भवति, अपण्डितो चेव । एसो अण्णउत्थियपक्खो । अहं पुण एवमादिक्खामि । जेण एगम्मि वि पाणे अक्खित्ते से मीसे लब्भति । द्विधर्म परिग्रहात् । यद्येकदेशहानिः द्वितीयहानिरपि कथं न भवत्यतो मिश्रः । अण्णउत्थिता अण्णे तोचे अण्णे पदातो, जीवतीति जीवः । नारकस्तैर्यग्योनौ वा प्राणाच्चारयति पर्यायास्तिकवान् । आत्मा सर्वभेदेषु सामान्यानुवर्ती तेन द्रव्यपर्यायोरन्यत्वं विनाशाविनाशाच्छब्दार्थोभयकार्यव्यवहारादिभेदात् घटपटवत् सर्वत्र, उत्तर-द्रव्यपर्यायांगांगीभावादौ युत्यप्रसिद्धितः । देवो सकर्मकः । न शक्मोत्यरूपी भूत्वाद्यस्तु सिद्धयति सकारणाभावादेव । तथापरिणममानः परिणमते न च मुक्तः पुनः कर्म गृह्णाति कारणाभावादेव, न च मूर्तममूर्तत्वं यात्यमूर्तं वा मूर्तताम् ॥१७।२।छ।।
शैलेशितां प्रयत्नोत्तिष्टयोः निष्प्रकम्प अन्यत्र परयोगात् कश्चित् तमेव सशरीरं समुक्षिप्य नयति ‘एज़ कम्पने' एजनाकम्पना पञ्चविधा । द्रव्यैजना चतुर्द्धा-नारकादिका । जीवा पुद्गलसंपृक्तद्रव्यैजना नारकस्य । तस्मिन्नेव क्षेत्रे एजना तथा नारकभवे औदायिकादिभावे नारकाख्ये एवं सर्वत्र चलनात्