Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Churni

Author(s): Sthaviracharya, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 78

भगवतीचूर्णिः
६७ चेवादीसुहुमं च चउक्कवग्णादी भणितो बातरचउक्कवग्गादी असंखेजवडितो वाउक्काइया पजत्तजहण्णोगाहणादी पुढवीकार्यतं भाणिऊणं पत्तेयसरीरबातराणियोयाणं जहण्णापजत्ता बातरातो तुल्लातो असंखगुणातो दो वि । अहुणा सुहुमतिगं भाणितव्वं । तत्थ वणस्सती चेवादी सुहुमणितोतो तस्स पजत्तस्स जहण्णा असंखगुणा। तस्सेव जो अपजत्ततो तस्सुक्कोसा विसेसाहिया । एवं मझो असंखातो दो विसेसाहितातो पूरिजंति । वाउ तेउ आउ पुढवीणं । बातरणिगोतस्स वाउ आदी । बादरवाउक्काइयस्स अपजत्तस्स जहण्णा असंखगुणा तदपज्जत्तस्स विसेसाहिया । तप्पजत्तमुक्कोसा विसेसाधिया । एवं ति वाउ वणस्सतीणं जाव पुढविक्काइतो। ततो बातरणितोतो लग्गति । ततो पत्तेयवणस्सतिसरीरतियं असंखेजगुणवड्डियं भाणितव्वं । तहा वि सरीरत्तातो एत्थ चेव पुणो लक्खणमप्प-बहुएण भण्णति । एतेसि णं पु० वणस्सतिकाए सव्वसुहुमतरा, एता से सुहुमणितोतो पजत्ता जहण्णोगाहणं पप्प एवं जेसिं जेसि मग्गिज्जति तेसिं तहेव णेजा । सव्वेसिं बातर पुच्छा । वणस्सती बादरेतराए पत्तेयसरीरी पजत्तुक्कोसो पाहण्णं पप्प तस्समाण विपरीतं पुढवि आदि वायुअंतं । बातरलक्खणं सुहुमेण बातरेण गतं ।
केमहालए णं भंते ! पुच्छा । जं तमादिलक्खणथोवंतरं तमसंखेजगुणा वद्धितं तमेवाणुसरति । अनंताणं वणस्पतिजीवाणं सुहुमापजत्तजहण्णादीणि । ततो संखेजवत्तिणं जावतिया सरीरा से एगे वाउ सरीरे एवमेतेण कमेण असंखेज्जाभिलावेणं सुहुमा, सव्वेसिं भाणिऊणं ततो बातरवाउसरीरादिणो पुणो असंखेजविवड्डियंता णेया । जाव पुढवीति ।छ।।
___ एक्कवीसं वारा सुहुमपेसणि-पिट्ठ करेतव्वं । कमेण आलिद्धे जो उवरि हेट्ठाणे आलिद्धे एवं सव्वत्थ। केसिं चि विसंघातिता सरीरा केसिं चि णो । तेऊणं बातरा थोवा सुहुमाणं, आउयं ति-रातिंदियं । ततो उवरि उवरि विसेसो अणंतो वणस्सती ॥१९॥३॥
आश्रवति कर्म ये, एवं सव्वजीवेहिं भणितव्वं । भंगा संगहेणिमा वा बि-तिएण तु णेरइया होति । चउत्थेण सुरगणा तव्वेउरालसरीरा पुण सव्वेहिं पदेहिं भणितव्वा ॥१९॥४॥छ।
चरमा जहण्ण ठितिया । तहेवासुहकम्मसंभवो वडितो हीणो वा । असुरकुमाराणं जहा आउयवड्डी तहा सुभो वेयविसेसातो, हाणीएण बहुसुभाणि दो वेदणा । अभोगपुब्विया इतरा अणिंदा ॥१९॥५॥
___निर्वर्तनम् निर्वृत्तिः । कार्यलक्षणानां पदार्थानां कर्तृकरणसंप्रदानापादानाधिकरण-कारक-ग्रामसंघट्ट-क्रियाफललक्षणा । अथवा स्थानं यद्यस्य स्यान्निर्वृत्तिस्तस्य जीवादिषु नेया। क्रियते यत् तत् करणं कर्त्यर्थे क्रियते वा येन तत् करणम् । तदेवार्थं अन्यार्थं नियुज्यमानं करणं भवति । करोत्यनेकार्थवृत्ति