Adhyatma Kalpadrum

Author(s): Dhanvijaygani, Shivram Tanba Dobe
Publisher: Nirnaysagar Press

Page 51

अध्यात्मकल्पद्रुमाचे
आवृत करणारे कर्म ] त्याचे प्रकारः-चक्षुर्दर्शनावरणीय, अचक्षुर्दर्शनावरणीय (अचक्षु चक्षु शिवाय इतर चार इंद्रिये व मन ), अवधिदर्शनावरणीय (रूपिद्रव्याचे मर्यादापूर्वक ज्ञान तें अवधिदर्शन), केवल दर्शनावरणीय व पांच प्रकारांची निद्रा.
(४) मोहनीयकर्म [ तत्वार्थश्रद्धेला विपरीत करणारे कर्म ] त्याचे प्रकार:--मिथ्यात्व, कषाय, नोकषाय ( कषायसाहाय्यकारी हास्यरत्यादि )
(५) नामकर्म [ज्याचे योगाने शुभाशुभगती आत्म्याला प्राप्त होतात ]. (६) गोत्रकर्म [ज्यायोगें जीव उंच नीच कुलांत जन्म घेतो]. (७) आयुःकर्म [ ज्याचा उदय झाला असतां जीव जिवंत राहतो.
(८) अशाता वेदनीयकर्म [ज्याचा उदय झाला असतां जीव सुखदुःख भोगतो]. अष्टादशदोषः-अन्तराया दानलाभवीर्य भोगोएभोगगाः ।
हासो रत्यरती भीतिर्जुगुप्सा शोक एव च ॥ कामो मिथ्यात्वमशानं निद्रा च विरतिस्तथा ।
रागो द्वेषश्च नो दोषास्तेषामष्टादशाप्यमी ।। अर्थः-दानान्तराय, लाभान्तराय, वीर्यान्तराय, भोगान्तराय, उपभोगान्तराय, हास्य, रति, अरति, भीति, जुगुप्सा, शोक, काम, मिथ्यात्व, अज्ञान, निद्रा, विरति, राग, व द्वेष हे अठरा दोष जिनांच्या ठायी असत नाहीत.
आगमः-(१) अंगग्रंथ-आचारांग, सुयगडांग, ठाणांग, समवायांग, भगवती, ज्ञाताधर्मकथा, उपासकदशांग, अंतगडदशांग, अनुत्तरोववाइदशांग, प्रश्नव्याकरण, विपाक. (बाराव्या दृष्टिवाद अंगाचा विच्छेद झाला आहे.)
(२) उपांगग्रंथ-उव्ववाइ, रायपश्रेणी, जीवाभिगम, पनवणा, जंबुद्रीपपन्नति, चंदपन्नति, सुरपन्नति, कप्पीआ, कप्पविडंसिया, पुफिआ, पुष्फचुलीआ, वन्हिदिशा.
(३) छेदग्रंथ-व्यवहारसूत्र, बृहत्कल्प, दशाश्रुतस्कंध, निशीथ, महानिशीथ, जितकल्प.
(४) पयन्नाग्रंथ-चौसरण, संथारापयन्नो, तंदुलवेयालीया, चंदाविज्जा, गणिविज्जा, देविंदथुओ, वीरथुओ, गच्छाचार, ज्योतिःकरंड व आउरपञ्चखाण.
(५) मूलसूत्रग्रंथ-आवश्यक, दशवैकालिक, उत्तराध्ययन, व ओष