________________
કારક પ્રકરણ
૨૫ कर्माभिप्रेयः सम्प्रदानम् २/२/२५
મૈત્રય રાતિ - મૈત્ર પ્રત્યે ક્રોધ કરે છે.
મૈત્રાય તિ – મૈત્ર પ્રત્યે દ્રોહ કરે છે. સૂત્રપૃથ0 – H અમને સંપૂનમ્
બન્નેમાં સંપ્રદાન સંજ્ઞાથી ચતુ થી થઈ [૮] * વૃત્તિ - #કાન %િ વા વેડમિJદ તે स सम्प्रदानं स्यात् ।
T૩૯૧ 7 “નથી” સબસને 1 લાજ રઢિંઢો જાણે શ્રાર્થના ! (૨૪) રેપરહ્યા ૨/૨/૧૮ चष्टे । पत्ये शेते। "स्पृहेाधं वा” सम्प्रदानम् । साधुभ्यः
* સૂત્રપૃથo :- મુq gr साधुन् वा स्पृहयति ।
વૃતિઃ -સેવખ્યાં દિક્યાં તુ ન મૈત્રમમિ"कुध हेास्याथैोंगे यं प्रति कोपः स सम्प्रदानम्"
| કૃતિ ! મૈત્રાવ ક્રાતિ ! ટુતિ
( ક વૃત્યર્થ:- ઉપસર્ગ સહિત ગુ ફુદ ક વૃર્થ :- કર્મ અથવા ક્રિયા દ્વારા ધાતુના યોગમાં જેના પ્રત્યે કોપ કે દ્રોહ હોય જેનો અભિસંબંધ ઇરછે છે તે સમ્પ્રદાની તેની સંપ્રદાન સંજ્ઞા) ન થાય. કહેવાય. જેમકે :-દેવજ વઢો – દેવને (માટે)|ોત્રા સિદ્ગતિ - મૈત્ર પ્રત્યે કેાધ કરે છે. બલિ આપે છે. (ચતુર્થી વિભક્તિ-“ચતુથીસૂત્ર] (મિક-મૈત્રને કર્મ સંજ્ઞામાં દ્વિતીયા થાય) થી થશે) કર્તા બલરૂપ કર્મ વડે દેવને વિશેષ ઇ છે છે માટે સંપ્રદાન કહેવાય.
આ અનુવૃતિ :- (૧) મિર સંપ્રવાનન્ ૨/૨/૨૫
થી ૩ ઘાન (૨) 8 ડિપાર્થઘંatત ઃ ૨/૨/૧૭ F વિશેષ :- 0 વર્ષામિય: કમ અથવા ક્રિયા. જે કરણભૂત હોય તેના દ્વારા જેને શ્રદ્ધા અથવા
જ વિષ: 0 અન્ય ઉદાહરણ –
- મૈત્ર પ્રતિ ટ્રોલ કરે છે. અનુગ્રહાદિકની ઈચ્છાથી સ બંધ કરવાને ઈછે તે મ. ત્રિમ્ અમિતિ ભિપ્રેય - કહેવાય સકર્મક ધાતુમાં કર્મ દ્વારા, અર્મિક ધાતુમાં કિયા તે અભાવે ચતુ થી ત્રાડ દાતિ મૈત્ર પ્રતિ ક્રોધ કરે છે. દ્વારા મમિત્ર થી આ ન થાય - ૪% વä Jછે . ત્ થતુ ઉપસર્ગ સહિત સકર્મક બને છે. દ્વાતિ - બેબીને વસ્ત્ર આપે છે - અહીં શ્રદ્ધા કે
| 0 ...ત્ત સૂત્ર ૨/૨/૨૭ થી થતી ચતુથી ને
પ્રનિષેધ કરી આ સૂત્ર દ્વિતીયા કરે છે * અનુગ્રહ બુદ્ધિ નથી.
0 અહી દ્વિતીયા વિભક્તિ અl ૨/૨/૪૦ થી થઈ શષવૃતિ:- (૬) ચતુર્થી રર ૫૩ સંપ્રદાનસૂચક
[૩૯] ગૌણ નામને ચેથી વિભક્તિ લાગે છે. – , મ્ રે નાણે રાજાને (માટે) કાર્ય કહે છે. -
ચતુર્થી અંગેના વિદ્યાનો કર્તા કાયરૂપ કર્મ વડે જિાને ઇચ્છે છે. માટે રાજા
(૨૫) તા ૨/૨/૧૪ સંપ્રદાન થતાં ચતુર લાગે
1 સુત્રપૃથ0 :- તત્ - પ્રત્યે તે પતિના માટે સુખે છે.
[૮] [ વૃતિ - રૂમિતિ જસ્થમાને વતુથી રજૂ (૭) wદેયંત્ર ૨/૨/૨૬ ૬ ધાતુના ટર્મનેT ૬, જ્યનાથ શાસ્ત્રી | વિકલ્પે સંપ્રદાન સંજ્ઞા થાય.
- ધન વૃત્યર્થ :- તેને માટે આ તે “તદર્થ ” સાયુમ્નઃ સાપુનું વા શ્રુતિ ( સાધુની સ્પૃહા કરે છે. વાક્યમાં તાર જણાતું હોય તો (ગૌણવિકલ્પ સંપ્રદાન થાય તે ચતુથી લાગે, નહીં તે કર્મ નામને) ચતુથી વિભકિત લાગે. ચૂપાયા - સત્તાથી દિતીયા થાય.
[૮૩]] પશુ બાંધવાના થાંભલા માટે લાકડું-નૂપ ને (૮) ૬ ટુર્નાડસૂયા પ્રતિ Gિઃ રર/૨૭T ચતુથી ધરાય થા – રાંધવાને માટે પ્રયોગમાં ધ–કોહ-ઇર્ષા–અસૂયા અર્થમાં ધાતુ વપરાયેલ થાળી-ધન ને ચતુથી. હોય ત્યારે જેના પ્રત્યે કોવ, કોહ, ઇર્ષ્યા, અસૂયા હોય
ગ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ તેની સ પ્રદાન સંજ્ઞા થાય.
| *તિધાતુ :- બૃહદ્ગદિન્યાસ સહિતશ, ન્યા, ૫. ૧૦૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
