Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan

Page 98

૮૨
વિકલ્પ પ્રાપ્તિ ન થાય. 0 ધૈ: કેમ કહયુ ?
(૯૧) ૐ. તેમ-ત્રÌડને ૩/૨/૪૨ વેદમાં એક સાથે સભળાયેલા અને વાયુદેવ સિવાયના અગ્નિદેવના નામેાના દ્વન્દ્વ સમાસમાં વેશમ અને વળ ઉત્તરપદ હાયતા નિગેશ્ર્વ નરશ્ર તિ -નૌ શબ્દને દૂલ રૂ કાર દી' થાય છે અવિવેામહ્ત્વ=| ભિન્ન છે માટે સમાસ ન થાય. अग्निषाम [૧૮૬]
[૫૭૭ ]
(૮૨) પશુ-471નમ્ ૩/૧/૧૩૨
* વૃત્ત :- પનાં વર્ઝમઃ સહ વ્યસનામાં વ્યસ સન્દ્વન્દ્વવત્ (હાર્થો) વાસ્યાત્ ।ગેશમંદિવી ! वृतम् दधि ।
=
વિદ્યુતમ્ પક્ષે |
TM વિશેષ :- 0 આ સૂત્ર મુબ પશુવાચી ના વ્યંજન વાચી નામ સાથેજ સમાસ થાય-અન્યથા
નહીં
ીિ “તરું તૃળ ધાન્ય મુખ્ય પશ્ચિળા વે' ૨/૨/૧૨૨ વૈશા'તા વત્રોધમ, ધ પ્રોધ: । કુશારામ્ कुशकाशाः । तिलमाषम्, दिलमापाः । शरौणम् शशेणः । હસનુમ્ , હું સગુાઃ । “સેન, હ્યુન્સુનામ્ ૩/૬/૪૨૮ बहुत्वे स्वैइन्द्रो नित्यमेकार्थं वा । अश्वरथम् । युकालिक्षम् ।
“પ્રાણિર્યાાળામ” ૨/૨/૬૨૭ નિવસ્ત્ર છ ૨/૨/૧૮૬ | હસ્તવામૂ મા વિશ્વમ્ । હે નમ ! “વધાવિ:' ૨/૪/૨૪૪ । વામિયાત્િ “ન ષિષય ગઃિ ૩/૨/૨૪” વષવ । ‘સ થાને” ૨/૨/૯૬ । દ્રા ગામહિવા:।
ધ નૃત્યથ :- પશુઆનેા પશુવાચી નામ સાથે અને વ્યંજનાને વ્યંજનવાચી નામ સાથે થયેલા દ્વન્દ્વ સમાસ વિકલ્પ એકવચનમાં થાય છે.
શ્રુજતુ :- યુાથ હિન્નાશ્ર=યુજિલ્લÇ=જુ અને લીખ દ્વિપ તિગેટિવમ્ વિકલ્પે | (સૂત્ર ૩/૧/૧૭૪ અલગ બનાવતા વિકલ્પે નિવૃત થાય છે) गोमहिषौ = મળદ અને પાડા
પશુ:- ચૌ
વ્યંજન - ધિ ૨ ધૃત શ્વ ધિકૃતે દહી અને ઘી
ગ્ન અનુવૃત્તિ :- (૧)
ટાયમી ૨૩/૨/૧૨૮
થી વ
(૨) વિધિનામ દ્રવ્યાનાં નવા દાઃ સ્વૈ: ૩/૧/૧૩૦ થી नवा द्वन्द्रः स्वैः
હૈ રોષન્નાા :- (૯૨) તરું તૃળ ધાન્ય મૃત પક્ષિળાં દુä ૩ ૧/૧૩૩ બહુવચનવાળા અને પરસ્પર સજાતીય એવા તમ, તૃળ, ધાન્ય, મૂળ, ક્ષુ વાચી શબ્દોને વ્રુન્દ સમાસ વિકલ્પે એકવચનમાં થાય.
तरुः- धवाश्च न्यग्रोधाच = धवन्यग्रोधम पक्षे धवन्यग्रोधाःપીળે અને વડના વૃક્ષ
कुराकाशम् पक्षे कुशकाशाः
तिलमाषम पक्षे तिलमाषाः
T: કુરાય ધારાધ હભ અને કેસના તરણા ધાન્ય:- તિાસ્ત્ર માધ
તલ-અદ
0 અશ્વત્ર મણિશ્વ આ સૂત્ર લાગે કે નહીં ? ન લાગે, કેમકે તે નિત્ય વેરવા છે. તેથી નિવૈશ્ય | ૭/૧/૧૪૧ થી અશ્વમહિમ્ થાય પણ આ સૂત્રથી
અભિનવ ભક્યુપ્રક્રિયા
ગાય પશુ છે, માસ
-
રોગમ્ પક્ષે શા: એક
मृग:- शशाश्च एगाश्च - કારના હરણા पक्षिः- हसाश्च शुकाच - शुकपक्षे हंसकाः હસ અને પેપટ [૧૮૭] (૯૩) સેના જીવ્ર નન્નુનામ્ ૩/૧/૧૩૪ સેનાના અંગવાચી નામેા તથા ક્ષુદ્ર જન્તુવાચી નામેાને બ.વ. વાળા સજાતીય નામેા સાથેને દ્વન્દ્વ સમાસ એકવચનમાં થાય છે, સેનાંગ :-- બ્રાનેં થામ્ચ = અથમ્ અશ્વ અને
થ
[૧૮]
(૯૪) પ્રાળિ સૂર્યાનામ્ ૩/૧/૧૩૭ પ્રાણીના અને વાતના અગવાચી શબ્દને સાતીય શો સાથે દ્વન્દ્વ સમાસ થતાં એક્વચન થાય છે. પ્રાપ્ય :- ઉ ચ નાસિા = = 'નાસિયામ્ =કાન અને નાક
तूर्याङ्ग :- मार्दङ्गिकाच पाणविका
માય ફ઼િ-[૧૮૯]
–
વાળવિશ્વમ્ = મૃદ ગઢોલ વગાડનારા (૯૫) નિત્યકૌસ્ત્ર ૩/૧/૧૮૧ જન્મથી જ નિત્ય વેર વાળા નામાં સત્ત્વતીય નામેા સાથે દ્વન્દ્વ સમાસમાં એક વચનમાં આવે અફિલ્મ્સ નવુજવ અહિનદ્ગુરુમ્ =સાપ ને િ યા [૧૯૦] (૯૬) નવગતિ :- ૩/૧/૧૪૪ નવશ્ર્વ વગેરે શબ્દો ન્દ્વ સમાસમાં એકવચનમાં આવે છે.
=
=