Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan

Page 140

૧૨૪
મૈં વિશેષ :- 0 તસ્મૈ-ચતુર્થીત નિર્દેશ છે 0 દત = ઉપકારક અથમાં છે એ શેષવૃત્તિ (૧૩૩) પ્રાથક, રથ, વરુ, તિરુ, ચવ, વૃષ, યજ્ઞ, માષાચઃ ૭/૧/૭૪ ચતુર્થ્યન્ત એવા પ્રાણીના આંગ સૂચક શબ્દો તથા રથ, વરુ, તિરુ, ચવ, વૃષ, જ્ઞ અને માત્ર શબ્દોને હિત અથ માં ‘થ' પ્રત્યય થાય. ન્તાહિમ્ = + + ય = સ દાંત માટે | 0 વિશ્વજ્ઞનાય દ્વિતઃ [૩પ૬]| માટે હિતકર
ઉપકારક,
---
[૫૯૭ ]
(૮૨) માત્તરપાડડરુમ્યામીનઃ ૭/૧/૪૦ * સુત્રપૃથ :- માય ઉત્તરપુર બાસ્થામ્ફન * વૃત્તિ ઃ- મોોત્તર પવેમ્ય આમનશ્ચ રિતે ફ્રેનઃ ચાત્ । मातृभोगणः । “નમ્બ્રામ્સને સ્થાત્ । આમર્નીનઃ ।
૭/૪/૪૮ ન્યારે ટુરૂ ન
નૃત્ય :- ચતુથ્યત એવુમેન ઉત્તરપદમાં ડાય તેવુ નામ તથા બ્રમન્ શબ્દને દિત અ માં “ના” પ્રત્યય થાય છે. ० मातृभोगाय हितः = માતૃમેળ + ર્જુન = માતૃમીન: = માતૃભાગ માટે હિતકારી.
શૈષવૃતિ :— :- (૧૩૪) જૂનૢ પ્રત્યય લાગ્યા હેાય ત્યારે શબ્દના અન્ શને લેપ ન થાય.
0 આમને દિત: = આમન્ + ન = આત્મા માટે હિતકર
- અનુવૃતિ :- સી દિતે ૭/૧/૩૫
મૈં વિશેષ :- 0 સ્પષ્ટ [466]
|
|
ગામને ૭/૪/૪૮ | ર્ અને આમન્ [૩૫૭]
आत्मनीनः
(૮૩ પન્નુ સવિશ્વાન્નયનાધમ ધા ૭/૧/૪૧ * સૂત્રપૃથ :- વજ્ર " વિશ્વાદ્ ગનાત્ મધારયે * વૃતિ :- पञ्चादिपूर्वाज्जनान्तात्कर्मधारयाद् हितेऽथे કુન: સ્વાત્ ।વશ્ર્વગનીનઃ | સ`ગનીન: વિશ્વનનીન: ।
‘{ોવા” ૭/૨/૪૩ | સ`:, સર્વીય | અવ સ્થાવિવૃતાથે પુ ‘“પ્રાપ્યતઃ સ્ત્રીનુ સામ્નગ્નગ્૬//ર | કોળ, પી નમ્ ।
નૃત્ય :- ૧૫, સર્વ કે વિશ્વપૂર્વકના | ત્ત શબ્દથી જો તે કર્મધારય સમાસ વાળા
અભિનવલઘુપ્રક્રિયા
(અને ચતુર્થાંત) હોય તેા હિત અર્થમાં ન
થાય છે.
0 पञ्चजनाय हितः = વજ્જનન + ઈન = qq નન્દનઃ = ૫'ચન માટે હિતકર 0 નર્વનનાય: દિત્ત: માટે હિતકર
सर्वजनीनः
સજન
विश्वजनीनः - સમજન
* અનુશ્રુતિઃ- (૧) તૌ દિતે ૭/૧/૩૫ (૨) મોોત્તર ઘટાડઽસ્મથ્થામીન: ૭/૧/૪૦ થી ન: વિશેષ :- 0 ક્રમ ધાન્ય કેમ કહ્યું ?
0 पञ्चानां जनानांहितः - पञ्चजनीयः -डी पञ्चजन श६ તત્પુરૂષ સમાસમાં છે તેથી આ સૂત્ર ન લાગે પણ તળે દિતે ૭/૧/૩૫ થી 7 થાય.
વા૭/૧/૪૩ અથ*માંળ પ્રત્યય
શૈષવા :– (૧૩૫) સર્વા ચતુર્થાંન્ત એવા સવ" શબ્દને હિત વિકલ્પે થાય. સ ગૈ હિત: = ^ + ૫ – સા': વિકલ્પે (તૌ હિતે ૭/૧/૩૫ થી ય) = સ્વ + ય = સર્વીયઃ સર્વ માટે હિતકર [૩૫૮] (૧૩૬) પ્રાત: સ્ત્રી પુત્તાત્ નગ્નસ્ ૬/૧/૨૫ (અત્યાદિ ઉકત અથ"માં) તસ્યાĚ" દિવાયાંવત્ ૭/૧/૫૧
=
સૂત્રમાં તુલના અંમાં વત્ પ્રત્યયનું વિધાન છે. તે વત્ પ્રત્યય પૂર્વે` જેજે અર્થાં બતાવેલ છે તે-તે અર્થાને नञ् પુરૂષ શબ્દને नञ्
સૂચવવા સ્ત્રી શબ્દને
અને
પ્રત્યય લાગે છે.
0 સ્ત્રીથાઃ અવમ્, સ્ત્રીળાં સમૂ:, સ્ત્રીનુ મત્રઃ કોઇપણ અથમાં સ્ત્રી + નગ્ન = હૌ:
0 પુ સઃ અવયમ્ વગેરે . પુ સ્+નજૂ – વૌ સ્લમ [૩૫] [૫૯]
(૮૪) વે યા ૬/૧/૨૬
* વૃતિ :- સ્વ વિષયે શ્વેતો વા | જૈન, સ્ત્રીત્વમ્ पौस्नं, पुंस्म ।
નૃત્ય :- ત્ય પ્રત્યયના વિષયમાં નઝૂ અને ન પ્રત્યયેા સ્ત્રી અને પુત્ત શબ્દને વિકલ્પે લાગે છે.
0 સ્ત્રીચાં માત્રઃ સ્ત્રી + લગ્ = ૌઃ પક્ષે સ્ત્રી +ત્ત્વ-સ્ત્રોત્રમ (મ વે ચ તત્ ૭/૧/૫૫ થી સ્ત્ર પ્રત્યય) = સ્ત્રી પણું