________________
" "" [૪૬]
અભિનવ લઘુપ્રક્રિયા અર્થ માં ) સમાસ પામે છે (સમાન વિભક્ત પ્રત ન લાગે. હોયતો) (તે કર્મધારય સમાસ થાય છે.) મુનિશ્રામ યુન્દ્રા ત મુનિ વૃતાબ્દ= શ્રેષ્ઠ મુનિ (૭૧) [ 7 મંધાથે ૩/૫૭ * અનુવૃત્તિ – (1) સમારકુટ પૂના- | * વૃત્તિ :- વત: સ્ત્રી પ્રફુ યેશાથે કરવટું થામ્ ૩/૧/૧૭ થી પ્રજ્ઞાવાન
पु वत्म्यात् । कल्याणी चामी प्रिया च कल्याणी प्रिया । (૨) વિરત વિરાળા વા ૩/૧/૯૬ થી
ક વૃયર્થ :- વિશેષ્યને લીધે જે નામ વાર :
સ્ત્રીલિંગી થયેલું હોય તેવા (અન્ય) ૩વિશેષ :- 0 અન્ય ઉદાહરણ :
પ્રત્યય વગરના સ્ત્રી-પાર્થ ઉત્તરપદ પર છતાં શાસનાકાષ્ઠ નાનાથઃ = ઉત્તમ ગાય
(પુર્વપદ) પુવત થાય છે.– (કર્મો ધારય સમાસમાં) ઊભા રહ્ય = કુર= = ઉત્તમ ગાય
कल्याणी चासौ प्रिया च = कल्याण प्रिया सही 0 ફૂગાવાનું કેમ કહયું ?
જો શબ્દ પૃવત થયે. સુરમા નાT: = સારી ફણાવાળો નાગ - અહીં | અનુકૃતિ:-ઘરત: સ્ત્રી પુ વાવે'sq૬ ૩/૨/૮ પૂજા અર્થ નથી
1 થી ચેંજાડનછુ. 0 1ળે ઋાશ થી પ્રાપ્તિ છે છતાં આ સુત્ર કેમ ?
વિશેષ :- 0 નાઘિયા ૩/૨/૫૩ સૂત્રથી - નિયમને માટે પૂજા અર્થ ગમ્યમાન હોય તેજ | થતા પ્રતિધની નિવૃત્તિ માટે તથા સ્ત્રી–ાઈ’ ની જે આ શબ્દને સમાસ થાય તેમજ સામ્ભાનુશ્તી એવું | અનવનિ છે તેને ફરી અનવૃત્ત કરવા માટે. આ સૂત્ર જે પૂવે ૬૬ માં સૂત્રમાં કહયું પણ અહીં તે ફક્ત | બનાવેલ છે. હોય તે પણ સમાસ થાય
0 અન્ય ઉદાહરણ 0 યુરા, નાઈ, ત્રણે શબ્દો શ્રેષ્ઠ અર્થમાં છે.
ટ્રિા વાસી મા = મા = મદ્રદેશની સ્ત્રી શેષવૃત્તિ – (૮૬) નિ ક્ષે ૩/૧/૧૧૦ ‘વિમ્' માધુરં વાસી વૃન્હારિજ = માથુર વૃન્દારિ = મથુરાની એવું નામ નિંદાવાચી નામ સાથે સમાન વિભક્તિ હોતે ! રૂપવતી સ્ત્રી. છતે સમાસ પામે છે. તે કર્મધારય સંજ્ઞક છે : રીના | 0 - કેમ કહું ? = જિંરાના = દુષ્ટરાજા : નૌઃ = જૈિ = દુષ્ટ બળદ દ્રાકટ્ટારિવદા - જેને ભાઈ બ્રાહ્મણ છે તેવી
( [૧૮૧] સુંદર રૂપવાન સ્ત્રી. – મન- કહયું છે માટે અહીં '[૪૫]
yવત ન થાય, (૭૦) સાત-મટુ-વૃદ્વાદુ: મેધાથાત્ ૭/૩/૯૫ |
[૪૯૭]
દ્વિગુ સમાસ * સૂત્રપૃથo :- નાત-મ-વૃદ્ધાન્ ૩: રુમૅધારાનું
જેમાં પહેલું પદ સંખ્યાવાચક વિશેષણ હોય * વૃત્તિ :- ધાણે પ્રખ્ય વાસ્થત | ગાલ:
અને બીજુ પદ તેનું વિશેષ્ય હોય તે કર્મધારય કિંગ i વૃત્વથ :- કર્મધારય સમાસ પામેલા
સમાસ કહેવાય દ્વિગુ સમાસના વિગ્રહમાં બંને પદને વર્ષ जात महद् भने वृद्ध श्री ५२ उक्ष्ण श६ अन्
વિભક્તિ લગાડી સમાહાર શબ્દથી જોડવામાં આવે છે. સમાસાન થાય છે.
સમાસને છેડે સ્ત્રીલિંગ કે નપુસકલિંગ એકવચન મુકતાતા સૌ કક્ષા ૨ રૂતિ વાતા = ઉત્પન થયેલ
વામાં આવે છે. અને દિગુ સમાસમાં ઉત્તરપદની મુખ્યતા બળદ. વાત +૩૩7 + 7 ==ોક્ષ =નક્ષ (નાગgી . . ૭/૪/૬૧ થી ધન લ૫)
(૭) સજા સમાદારે ૨ દ્વિદ્યાનાન્યથર્ ૩/૧/૯ અનુવૃત્તિ :- વગાડત્ ૭/ ૦૬ થી 7
"K18 સુત્રપૃથo aar સમારે દ્વિ: ર મ નાઈન મમ્ જ વિશેષ :- 0 ઝાહ્ય કક્ષા શુતિ ગાલાઃ | કૃતિ :- સામાવાવ જુન નાના સમસ્જ, ગંજ્ઞાતિકહી પડી તપુરુષ સમાસ છે કર્મધારય નથી માટે દ્વિરિપૂન સમાહાર, સમાનતપુw સંજ્ઞઃ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
