________________
અભિવન લઘુપ્રક્રિયા ના બે સાથે સમાસ પામે છે (જો પુર્ય પર પ્રધાન | = થોડું શાક હોયતો) આ અયી માવ કડેવાય છે,
* અનુવૃતિ :- તંત્રા...મન્ચમાર ૩/૧/૨૬ થી અમ અન્નિકૂ = અગ્નિ રામ = પારિત
अव्ययीभावः પ્રતિ જ્ઞ = કાન્નિ રઝમ: સહિત
ક વિશેષ:- 0 41 અથ” કેમ કહ્યો ? અગ્નિ સ મ પસંગી પડે છે. (‘અગ્નિ' શ
કુલ પ્રતિ વિરત = વૃક્ષની સામે વિજળી–અહીં પ્રતિ પતંગીયા કયાં પડે છે તે સૂચવે છે.
શબ્દ સામે અર્થમાં છે. * અનુવૃત :- તત્રતા...ત્ર 1 1: ૩/૧/ ૨૬ થી
0 સૂત્રમાં નિત્યનું ગ્રહણ કેમ ? अव्ययीभाव
જે મૂત્રમાં નિત્યનું ગ્રહણ ન કરેલ હોય ત્યાં વદુરનું OF વિશેષ :- 0 ઢાળ કેમ કહ્યું ?
અધિકારથી વિદ૯ પક્ષમાં વિગ્રહ વાકય થાય. ઐદતંગતિ નત: = ત્રદેશ સામે નયછે અહી અંદન એ [ 0 નિત્ય સમાસ એટલે જે સમાસનો વિગ્રહ ન થત લક્ષણ નથી - અહીં માજિનિ ઘરાર્થનમ: ૨/૨/૩૭ | હેય તે અથવા જે સમાસના દરેક પદ વિગ્રહ વાક્ય થી દ્વિતીયાન્ત સમાસ થયેછે.
માં ન આવતા હોય તે * 0 પૂર્વપદ પ્રધાન કેમ ?
દા.ત. પિત્રર્થન :- અહીં મર્થ શબ્દ વિગ્રહ વાક્યમાં મમમુવ: ચ: વાસ તા: : = અ : a: = | આવતા નવા માટે ૨ સમાસ છે. જેમના મુખ ઉપર સામેજ નિશાની છે તેવી ગાય
[૫૯] (બહુવ્રીહિ છે માટે અન્ય પદ પ્રધાન છે)
(૩૪)મશેડનઃgટૂલવિા ૩/૧/૩૦ 0 મામિમુહ : કેમ કહ્યું ?
* સુત્રપૃથ0 :- વારે મળે છે કન્તઃ વા વા વૃક્ષન વિદ્યોતને વિદ્યુત = વૃક્ષ તરફ વિજળી ચમકે છે. [ વૃત્તિ - viાં નવાં જોન સહાથમા
શેષ :- (૩૫) ચુંદડનઃ ૩/૧/૩૪ લંબાઈના वा स्यात् । गङ्गाया पारे-वारेगङ्गम् मध्येगङ्गम् । अग्रवणम् । અર્થના સૂચક નામ સાથે “લંબાઈ અર્થ સૂચક” મન | अन्तर्गिरि । निपातनात् एत्वम् पक्षे गङ्गापारम् । ને સમાસ થાય છે તથા : કનુ રૂતિ અનુITR વારાણસી ક વૃત્યર્થ :- ઘરે મળે છે : એ ગંગાની લંબાઈ મુજબ વારાણસીની લખાઈ છે [૧૨]] ચાર નામ પડયન્ત નામ સાથે વિકલ્પ સમાસ (૩૬) સમાવેઃ - ૩૧૩૫ સમીપ-બામે અથ સૂચક | પામે છે. તે અવ્યચીભાવ કહેવાય છે. (પુર્વ નામ સાથે “તપ” અર્થવાળું મનુ નામ સમાસ પામે છે | પદની મુખ્યતાએ) વનસ્ત્ર અનુ = મનુવનમ્ ગરાનિઃ તાઃ = વનની પાસે માથા : પા૫ રૂતિ વાન વક્ષે કૂવા૨મ્ ઉલ્કાખરી
[૧૩] | ગંગાની સામે પાર (૩૭) તિeટુ રૂરથા : ૩/૧’૩૬ તિ"ટ વગેરે | 13થા: મધ્યમ્ = મદઘેન પક્ષે 31 મધ્યમ્ = શબ્દ અવ્યયીભાવ સમજવા તિરિત મા વમિન ગંગાની મધ્યમાં શ્રા = તિરાડઃ જાઢ: જે સમયે ગાયે બેસી રહેતી
વનય અગ્ર = યમ્ પક્ષે વનાપ્રમ્ = વનના હતી તે સમય (આ નિપાતન સમાસ છે [૧૩] અગ્ર ભાગમાં ૪૫૮]
િન: = સત્ત'gશે નિર્જન = (૩૩) નિત્યં પ્રતિનાગરવે ૩૧/૩૭
ગીરના પ્રદેશની વરચે. * વૃત્તિ :- અs વર્તમાન પ્રતેિના નિત્યં સમસ્થત, * નિત્ય સમાસ – “અવિપ્ર ૩૫ad વિઘ કા સમા સાડથીમવા ક્ષાત્ ! રાજસ્થાd રાક્રાતિ | નિર્ચ સમાસ:”
1 નૃત્યર્થ :- “અલ્પ અર્થ માં વર્તતુ | નિત્ય સમાસને વિગ્રહ થાય નહીં. અથવા જે નામની નામ પ્રતિ નામ સાથે સમાસ પામે તે નિત્ય | જોડે સમાસ કરવાનું હોય તેને ઉલ્લેખ વિગ્રહ વાક્યમાં અવ્યયીભાવ કહેવાય, દરાજa = શઝિતિ થાય નહીં, સીદ્ધાન્ત કૌમુદી” ભદોજી દિક્ષિત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
