________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન , =
નિર્મળતાર્થે સત્કૃત અને સત્સમાગમ આત્મ સ્વભાવની નિર્મળતા થવાને માટે મુમુક્ષુ જીવે બે સાધન અવશ્ય કરીને સેવવાં યોગ્ય છે. સદ્ભુત અને સત્ સમાગમ્. પ્રત્યક્ષ સત્પરુષનો સમાગમ કવચિત્ કવચિત્ જીવને પ્રાપ્ત થાય છે; પણ જો જીવ સદ્દષ્ટિવાન હોય તો સત્કૃતના ઘણા કાળના સેવનથી થતો લાભ પ્રત્યક્ષ સત્પરુષના સમાગમથી બહુ અલ્પકાળમાં પ્રાપ્ત કરી શકે છે. જીવને તેવો સમાગમ-યોગ પ્રાપ્ત થાય એવો વિશેષ પ્રયત્ન કર્તવ્ય છે. તેવા યોગના અભાવે સત્કૃતનો પરિચય અવશ્ય કરીને કરવા યોગ્ય છે; શાંતરસનું જેમાં મુખ્યપણું છે, શાંતરસના હેતુઓ જેનો સમસ્ત ઉપદેશ છે, સર્વ રસગર્ભિત જેમાં વર્ણવ્યા છે, એવા શાસ્ત્રનો પરિચય તે સદ્ભૂતનો પરિચય છે.
ઈન્દ્રિયનિગ્રહના અભ્યાસપૂર્વક એ સદ્ભુત સેવવા યોગ્ય છે. એનું ફળ અલૌકિક છે, અમૃત છે.
સદ્ભુત ૧. શ્રી પાંડવપુરાણે પ્રધુમ્નચરિત્ર ૧૧. શ્રી પુરુષાર્થ સિદ્ધયુપાય ૨. શ્રી પદ્મનંદિ પચર્વિશતિકા ૧૨. શ્રી ગોમ્મસાર ૩. શ્રી રત્નકંડ શ્રાવણચાર
૧૩. શ્રી આત્માનુશાસન ૪. શ્રી મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશક
૧૪. શ્રી કાર્તિકેયાનુપ્રેક્ષા , ૫. શ્રી યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય ૧૫. શ્રી ક્રિયાકોષ ૬. શ્રી ક્ષપણાસાર
૧૬. શ્રી લબ્ધિસાર ૭. શ્રી ત્રિલોકસાર
૧૭. શ્રી તત્ત્વસાર ૮. શ્રી પ્રવચનસાર
૧૮. શ્રી સમયસાર ૯. શ્રી પંચાસ્તિકાય
૧૯. શ્રી અષ્ટપ્રાભૃત ૧૦. શ્રી પરમાત્મા પ્રકાશ
૨૦. શ્રી રયણસાર આદિ અનેક છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર અભ્યાસ અર્થે મુમુક્ષુઓને આ લીસ્ટ આપ્યું છે.
આત્માદિ અસ્તિત્ત્વનાં, જેહ નિરૂપક શાસ્ત્ર,
પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુ યોગ નહિ, ત્યાં આધાર સુપાત્ર.” ચારે અનુયોગ – (૧) દ્રવ્યાનુયોગ (૨) પ્રથમાનુયોગ (૩) ચરણાનુયોગ (૪) કરણાનુયોગ. આ ચારે અનુયોગનો અભ્યાસ કરવા જેવો છે. ચારે અનુયોગનું તાત્પર્ય “વીતરાગતા” છે.
