Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ anicalcohtastootooaiba "zrImahAbIra graMthamAlA tRtIya puSpam 3 * dazapUrvadhara bhagavAnazrIbhadraguptAcAryaviracitA * vidyAratna mahAnidhiH prakAzakaH-zrImahAvIra graMthamAlAke mAnadamaMtrI S. K. Kotecha mudrakaH-rAmacaMdra goviMda pAvasakara, mAlaka zrIrAma priMTiMga presa dhuLe. sarvadhikArA khAdhinAH bIrasaMvata 2462 ma . mulyaM 25 25 paMcaviMzatiH / paMzaviMzatiH rUpyakaH human Jain Education Inderational For Personal Private Use Only www.ininelibrary.org
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ #EEEEEEEEEEEEEEEEee * jaina samAjameM apUrva krAnti zrImahAvIra jaina graMthamAlAkepustakeM prakAzita hogaye. paDhiye avazya paDhiye aura manana kariye. jJAta hoki zrImahAvIragraMthamAlAke mukhyatayA do vibhAga karanama Aye haiM. jisake prathama vibhAgameM Ajataka aprakAzita adhyAtmagraMthoMkA aura sUtragraMthoMkA prakAzana dUsare vibhAga meM zrIgaNadhara mahArAja pUrvaghara aura pUrvAcAryoMke anUbhUta siddha haimakalpa, auSadhikalpa, maMtrakalpa, Adi graMthoMkA prakAzana karavAnA sunizcita kiyA hai. svAdhyAya premI koI bhI mahAnubhAva agara isagraMthamAlAkegrAhaka bananA cAheto niyamita phIsake pAMca rupaye bharakara grAhaka zreNI meM apanA nAma likhavA sakate hai. abhItaka isagraMthamAlAke anakarIba pacAsa mahAnubhAva sthAyIrUpase grAhaka ho cuke hai. isagraMthakI isa sUcanAke atirikta aura koI jAhira sUcanA denemeM nahIM AyegI. kyoMki isameM guptavidyA honeke kAraNa isakA jitanA sadupayoga honA cAhiye saMbhava hai ki sarva sAdhAraNa janatAkedvArA usase kahIM adhika isakA durUpayoga ho isIliye hamane isagraMthakI abhI adhikapratiyA~na chapavAkara thoDIsI pratiyA~ chapavAI hai; bAda inapratiyoMke khapajAneke yadi grAhakoMkI adhika saMkhyAmeM mAge AIto dusarIdaphemeM hama adhika saMkhyAmeM pratiyA~ chapavA sakeMge. svAdhyAya premI sajjana graMthamAlAkI grAhaka zreNI meM zIghrAtizIghra apanA nAma likhavAkara yaza aura puNyake bhAgI baneMge kyA mai aisI ummIda karasakatAhUM ? nivedakamaMtrI - SK Kotecha, Dhulia. peerooeerttooeettooeeeeeeeeeeeeeeeeeeddeeeeddeeeerooeettooeeeeddooddeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeddooeettooeeeeeeeeee 66666666668 For Personal & Private Use Only www.jninelibrary.org
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education In KYYYY ---: khuza khabara : khAsa kAmarUpa dezotpanna vaha asalI " siyAlasiMgI " jisakI tArIpha meM loga yaha kahA karate haiM kI- " siyAlasiMgI zvetavAjA kyA karegA rUThA rAjA " jisako hamane gahare zramake sAtha prApta kI hai, isako vidhipUrvaka maMtrase maMtrita karake pAsa rakhanevAloMkI sarvecchAoMkI siddhi hotI hai tathA isake prabhAvase rAjasabhA meM sanmAna, mukadamoMmeM vijaya prApti, bhUta pizAcAdikoM kA utpAta naSTa 360 mUTha apane zarIrapara nahI AtI kAmarUpa dezake loka maMtritakara jAMghako cIrakara bIca meM rakhate hai. aura rAjayakSmAdi rAjaroga naSTa ho jAte haiM. zatrUbhI vazameM hokara zaraNa meM A jAtA haiM vazIkaraNameMbhI yaha siyAlasiMgI apane DhaMgakI eka hai. nyochAvara ru. 5 se 25 taka. hAthAjoDI nAmaka eka vRkSakA phala jo dekhane meM sAkSAt hAthake aMguliyoMse veSTita hai pAradarzaka hai jisakI kiMmata pratihAtha ATha AnA do hAthase daza hAtha takakA milatA hai kamasekama do hAthakA AtA hai jyAhAmeM daza hAthataka jo baDehI parizrama se prApta huvA hai balIhArI hai prakRtikI jo vRkSomeM aise 2 phala lagate hai yaha vRkSa kAmarUpa dezameM hotA hai. eka DabI meM maMtrase maMtrita karake jisake nAmase vaha rakhalo basa vaha vaza ho jAyagA. daza hAtakA bahuta jaldI kAma karatA hai tarakIba sAMthane bhejI jAtI hai. poSTa kharca judA samajhanA. upara likhA huvA isa patte se milatA hai. patA:- esa. ke. koTecA, mahAvIra graMthamAlA AgrAroDa, dhulIyA. [ pa. khAnadeza ] SNYMS AN For Personal & Private Use Only XXXKXRE
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ hA dASa se ha pa. bIya namaH anamo napa kl svAhA namo sidhdArNa svAhA What Hele che b aura hatA cAribhAva papha banama WYRTRTN C svAhA albusebil namI ta bagAya namaH tatha durdhana Bian Du kaparAdha Ga ka bagoya namaH nAva svAhA dazanAya namo 34 ro Ku Ta Tha Da Dha Na ale tRtiyAdhikAre catvAra zlokasya (4) yaMtraM pAna 17 NIK DHIK hA For Personal & Private Use Only svA ku ksy ku tRtiyAdhikAre saptadaza zlokasya ( 17 ) yaMtra pAna 19
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ D maH na OM gA zrI~ a prathamAdhikAre paMcama lokasya (5) yaMtre pAna 2 puSpI, motuMga mahAnimitta kusavANaM, aunamo bica iTTIpala oNnamo: aunamo viSANa, oM namo ohi nimArNa, oNnayo paramo hi nibhAeM, OM namo jyumavarNa, oNnamo diula mhaNaM, aunayo basa purNa, au jayo ko isa vi For Personal & Private Use Only phaT 000 phrA a bc. hA ti svA P KE se sammohana, mo anaMtohi nidhArtha, aunamo budhdI, ra, namI-cApabhAga, oM namo pAnaM namo AgA gAMdhI, muM prathamAdhikAre caturdaza lokasya (14) yaMtra pAna 6 0000 CIOC www.jninelibrary.org
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ paphama ma ThA sa zrI 34 hara (a) hA hara Jo hara ar devadana thA/ hara tha nA gahu ye u 'U' hara hara e Ta Tha Da Dha Na jhI~ dvitIyAdhikAre catvAriMzat sokasya (40) yaMtra pAna 14 30 For Personal & Private Use Only maH 2010 N, eebN ebN Raj DI 77 thA nA dvitIyAdhikAre cacatvAriMzat 44 yaMtra pAna 15 pA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ISHSISIDIISCONCURUSDICCHIBICICISI pugosana mahAnimita kumAra, oNnale vibagIcA, omanI oM jo ziNANa, namo odi nimArNa, oNnale gharamohimANa, ne mehama ION D0%B0D0 jagamohamadana, oNgamo viela mhaNa, au namo basa puravINoM oMgo bhayo jA, inhi lina, aunamedhi mAharaNa, janame-yAyabhAgI, oM jo pahalamAga, nama simanrh, DIIG BIDIICC usergesrayanaSangeeys 'vessyegs ____eam aswagatgurce prathamAdhikAre paMcama zlokasya (5) yaMtraM pAna 2 prathamAdhikAre caturdaza zlokasya (14 ) yaMtraM pAna 6 CONCISIONSCI DISCEDUCIISCUSSIONS For Personal & Private Use Only www.indibayar
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ OCCUCCIOCIMICICI DICHICHICICONICHINO k laba Fa BUMICSIZ WUCHSICHEDUC jha bamama TaTha DhaNa dvitIyAdhikAre catvAriMzat zlokasya (40 ) yaMtraM pAna 14 / dvitIyAdhikAre catucatvAriMzat zlokasya (44) yaMtraM pAna15 iceDCNCNCOISDICCISI ISICUCIVIC ICNDDNS. For Personal Private Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI bibi aha~ zrIdazapUrvadharabhadrAguptAcAryaviracitA zrIvidyAratnamahAnidhi maMtradvAtriziMkAkalpaH praNamya zrI mahAvIraM / vidyAratnamahAnidhim || maMtradvAtriMzikAM vakSye / sarvakAryaprasAdhikAm // 1 // bhASA - bhagavAna zrI mahAvIra prabhuko namaskAra karake dazapurvadhara bhagavAna zrIbhadraguptAcArya sarvakAryako siddhakaranevAlI zrI vidyAratnamahAnidhi nAmakI anubhuta maMtra dvAtriMzikA kalpa pharamAte hai. stambhanaMmohamuccATaM, vazyAkarSaNaz2ambhanam / vidveSaNaM mAraNaMca, zAntikaM pauSTikaM tathA // 2 // muktimArgaMca zAstre'tra, bhaNiSyAmiyathAvidhim / ekAgrIbhUya bho bhavyAH, zrUyatAM bhaktipUrvakama // 3 // bhASA - isa zAstra meM staMbhana, moha uccATana, vazya, AkarSaNa, jaMbhana, vidveSaNa, mAraNa, zAMtika, pauSTika, muktimArga itanI vastukA vidhipurvaka kathana karUMgA, bhobhavyajIvo bhaktipurvaka ekAgramanase suno. sarvajJAbhaM mahAmaMtraM, sarvakalyANakArakam / sarvakarmakaraM caiva, sAdhayecca yathAvidhim // 4 // bhASA - sarvajJakesamAna sarva kalyANakaranevAle, sarva karmako karanevAle isa mahAmaMtrakI sAdhanA yathAvidhi karanI cAhiye. Jain Educational For Personal & Private Use Only prathamo dhikAraH 1 1 inelibrary.org
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo |dhikAraH1 brahma-triloka-kamalA, akAro nabhasokSaram / rephavindukalAkrAntaM, namazca maMtramucyate // 5 // vidyAratna bhASA-brahma-OM triloka-hI, kamalA-zrI, akAra-a, namasokSaram-ha, rephavindukalAkrAMta-ha maMtroddhAraH OM hI mahAnidhI zrI arhanamaH-yaha sarvajJasadRza maMtra hai. pItaM stambhe'ruNaM vazya, kSobhane vidramaprabham / kRSNaM vidveSaNe dhyAye-tkarma ghAte zaziprabham // 6 // Re bhASA-staMbhana karane meM pIta dhyAna, vazikaraNameM rakta dhyAna, kSobhana karane meM pravAlasadRza dhyAna, vidveSaNameM kRSNa dhyAna, karmanirjarAmeM candramAke sadRza dhyAna karanA cAhie. / dvAdazasahastrajApe, dazAMzahomena siddhimupayAti / maMtro guruprasAdAt, jJAtavya stribhUvane saarH||7|| | bhASA-bArAhajAra jApa karake usakA dazAMza AhUti dekara gurumahArAjakI kRpAse maMtra siddha hotAhai jo tribhuvaname * sAra rUpa hai. (prathama caMdrabala tathA grahabala dekhake phira sunakSatra (ravi puSyayoga, siddhiyoga, amRtasiddhiyoga, navarAtri ke Adi) meM kArya paratve yathA dizAmeM zuddha bhumimeM savAgaja pramANa bhumi khode azuddha vastu (hADa romavagairA) kInivRti # kare piche maTTIko zuddha jalase liMpana karake pratiSThA karAve. cAra dizA gaja pramANa sArdhahasta adhomukha, dIpa, dhupa, puSpa * kuMkumakA chATAdenA, kuMDa SaTkona banAnA, pIche khadirAMgArase kuMDa bhare, akhaMDa dhupa dIpa purNa kalazakI sthApanA kare, kumArIkanyAke pAsa hiravanakI kapAsIkA suta katAkara 21 sarakADorekI aSTagaMdhase pujA karake phira battI banAve. Jain Education For Personal Private Use Only melibrary.org
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI RRR Jain Education Y dIpeMkama savAsera ghRta bharakara cakamakase jyoti pragaTAve. eka uttara sAdhakako sAdha lekara baiThe, purNa brahmacarya vrata pAlana kare. deva tathA guru prati bhaktirakhe, uttara sAdhakako asana, pAna, vastra, AbharaNa ityAdise bhakti purvaka sanmAna kareM pratyAkhyAna, aSTama, AcAmAmla vA ekAsana dudha cAvalase 7111 tathA 21 dinakare. sarvathA mauna rahe. savAlakSa [125000 ] jApakare dazAMza AhUtI deve. padmAsanameM baiThake jApa kare vahAMpara strI bAla vRddha ItyAdi praveza na kare strI mukha na dekhe deha vastra ityAdi zuddha rakheM, dadhi, dugdha, zarkarA, ghRta, madhu, akharoTa, badAma, pistA, nimajA, ciroMjI, khAraka, siMghoDA, zrIphala, khIranI, drAkSa, ikSukhaMDA, aura, karpura, kasturI, aMbara, lovAna, gugala, zreta, rakta, caMdana, pItapaTTakula, jaba, priyuMga, gorocana varuNakASTa, maliyAgirI caMdana, kAlaMbarI, puSpaH - kamala, mogarA, caMpA kevaDA, ketakI, molasarI, sevaMtI, jAsavaMda, [ jAsuda ] makhA, nAgaravelIpatra, azokapatra, patrazaTam, sarvajAtike phula ityAdi sAmagrIse yaMtrarAjakI pujAkare AhUtI deve. uttara dizA sanmukha jApakare, Asana, vastra, mAlA vagaire pItaleve pItapuSpase jApakare, pItanaivedya leve tathA pItadhyAna karanese lakSmI prApta hotI hai. purvadizA sanmukhajApakare sarvasAmagrI zvetaleve dhyAnazveta kare, to sadgati, vaMzavRddhi, prajAvazya, sarva jana vaza hove. ' / pazcima dizA sanmukha jApakare sarva sAmagrI lAlaleve raktadhyAna karanese upadrava TalatAhai ora jagata vazahotA hai. dakSiNa dizA jApakare to sarva sAmagrI kRSNaleve kruradhyAna kare, tathA kRSNa dhaturekAphula, arkaphula kAlAkarake khala, tila, kapAsakI Ahutideve. arIThA yA behaDAkI lakaDI, smazAnamRttikA varuNachAla, cauvaTAkidhulI, ghUka For Personal & Private Use Only prathamo dhikAraH 1 jainelibrary.org
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna prathamo mahAnidhI dhikAraH1 kAga mAlAkI lakaDI kA homakare. madhu, sarasava, luNa, guhyodevadAru, marI, siMdura bhaisAguggula Adi sarvakA havana kare. to zatrukA parAjaya hove yA zatrukA maraNa hove. vidyApravAda pUrvasya, tRtIya prAbhRtAdayam / uddhRtaHkarmaghAtAya, shriivairkhaamisuuribhiH||8|| bhASA-dazamAvidyApravAda pUrvake tIsare prAbhRtase vajrasvAmi mahArAjane karmamalakA nAza karaneke liye isa maMtrakA uddhAra kiyA hai. / nAsAgre praNavaM zunya-manAhata mititrayam / dhyAyan guNASTakaM labdhA, jJAna mApnoti nirmalam // 9 // | bhASA-nAzikAke agrabhAgame praNava-OM zunya-ha, anAhata-a [ OM ha a] ina tIna akSarakA dhyAna ATha guNako prApta karAtAhai aura nirmala jJAnako prApta karAtAhai. zaGkhakundazazAGkAbhaM, strInamUn dhyAyata sadA / samagra viSaya jJAna-prAgalbhyaM jAyate sadA // 10 // bhASA-zaMkha, mogarekA puSpa tathA caMdramAke samAna ujvala dhyAna, jo haravakhata karatAhai vaha sarva viSayake jJAnakI prAgalbhyatAko prApta hotA hai. dvipArzvapraNavaMdvanda, prAntayo mAyayA vRtam / sohaMmadhye vimurdhAnaM, asDrIkAraM vicintayet // 11 // bhASA-isazloka [hI OM OM hI ahrI haMsa ] yaha maMtra hai. isakA harahameza dhyAna karanA cAhiye. Jain Education Thera For Personal Private Use Only mwww.painelibrary.org
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo dhikAraH1 kAmadhenu mivAcintya, phalaM sapAdanakSamam / anavadyAM japedvidyAM, gaNabhRdvadanodgatAm // 12 // vidyArala bhASA-gaNadharamahArAjake mukhase nikalehuye kAmadhenuke samAna acinta phaladenevAlI,pAparahita vidyAkA japa karanA cAhiye. mahAnidhI |maMtroddhAra maMtraH-OM jogge magge taththe bhuebhavve bhavisse ante pakhve jiNapArzvekhAhA SaTkoNeapraticakre, phaDiti pratyekamakSaram / savyenyasedvicakrAya, svAhA vAdye'pasavyataH // 13 // bhutAntaM vindusaMyuktaM, tanmadhye nyasyacintayet / namojiNANa mityAdyaiH, OM pUrveSTayedvahiH // 14 // bhASA-SaTakoNayaMtra banAve usame " apraticakrephaT " yahamaMtra dakSiNakItarphase anukramase bhare " vicakrAya svAhA yahamaMtra apane DAvetaraphase utaratAbhare bhutAMta-hakArako vindu saMyukta karake kArNikA [madhya ] me sthApana karake OM namojiNANaM ityAdi maMtrase bAhara veSTanakare phIra dhyAnakare veSTana maMtra OM namo jiNANaM, OM namo ohijiNANaM, OM namo paramohijiNANaM, OM namo savvAhijiNANaM, OM namo anaMtohijiNANaM, OM namo kuTThavuddhINaM, OM namo vIavuddhINaM, OM OM namo payAnusArINaM, OM namo saMbhinnasoANaM, OM namo ujjumaINaM, OM namo viulamaINaM, OM namo dasapuvINaM, OM namo * codasapuvINaM, OM namo aTuMgamahAnimittakusalANaM, OM namo viuvvaNaivipattANaM, OM namo vijAharANaM, OM namo cAraPNANaM, OM namo paNhasamaNANaM, OM namo AgAsagAmINaM, OM jhI~ jhI~ zrI hI dhRtikIrti siddhilakSmI svAhA. vAharase hai cArotarpha veSTanakare yaha siddhacakra huyA. XIISEYAPARIKSHARASHREEKRISHNA For Personal Pre Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI Jain Education AYKKKKRTY karmadAvahutAzasya, prazAnti navavAridam / gurUpadezAdvijJAya, siddhacakraM vicintayet // 15 // bhASA -- gurumahArAjake upadezase jAnakara karmarUpI dAvAnalake zAMtikeliye navIna meghakesamAna isasiddha cakrakA cintanakaranA cAhiye ( isacakrako navapada cakra nahI samajhanA ) cIrNerapi ciraM kAlaM, tapobhiramalaiH sadA / kathaMcit prApyatepuMbhiH, mahAmaMtro mahAguNaH // 16 // bhASA -- cirakAlatakanirmala tapasyAkaranevAleko kathaMcit mahAguNavAlA yaha mahAmaMtra prApta hotA hai. maMtroddhAra AsiA usA namaH " anAkhyeyamasAdhUnAM sAdhunAmApiyatnataH / kathyamekAntadeze tu, maMtrasyAsya svarUpakam // 17 // bhASA - yaha maMtra asAdhu puruSako nahi kahanA, sAdhu puruSako ekAMtapradezameM isa maMtra ke svarUpako yatnase kahanA. mUla maMtropi vyAkhyeyo, mahAguNavivardhanaH / yena vijJAnamAtreNa, saMpadaH sarvato mukhA // 18 // bhASA - mahAguNako vivardhana karanevAlA mulamaMtrakA kathana karanA jisake vijJAnamAtrase sarvato mukhI saMpadA prApta hotI hai. maMtroddhAra " OM arha asiAusA namaH " yaha navapadakA mUlamaMtra hai. tribhuvanasvAminIvidyA, tribhuvanasvAmitAspadam / vidyAMsmarata he dhIrAH, yadyakSayasukhecchavaH // 19 // For Personal & Private Use Only Fa prathamo dhikAraH 1 nelibrary.org
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI Jain Education t *** bhASA - tribhuvanasvAminI ( mAnuSontaraparvata upara rahanevAlI sahasrabhujAko dhAraNa karanevAlI sUrimaMtrake dusare pIThakI adhiSThAtrI hai) devI isamaMtrakI adhiSThAtrI hai. isa vidyAkA smaraNakaranevAlA tribhuvanasvAmitvako prApta karatA huvA | mokSa sukhako prApta karatA hai. lakSaikasyaprajApena, prasunaiH jAtisaMbhavaiH / dazAMzahomatoyAti, siddhiM vidyA prasAdhitA // 20 // bhASA - camelI ke tAje phulase eka lakSa jApakarake dazAMza homa karanese vidyA siddha hotI hai. iti dazapUrvadharAcArya zrI bhadraguptaviracitAyAM zrI vidyAratnamahAnidha anubhavasiddhamaMtra dvAtriMzikAyAM sarvakarmakara varNanonAma prathamodhikAraH athAtaH saMpravakSyAmi, vazyAkarSaNamuttamam / yenavijJAnamAtrena, sukhasaMpadyate'dbhutam // 1 // bhASA - avameM vazya, AkarSaNakI uttamasiddhidAyaka vidhiko kathana karUMgA jisake vijJAnamAtrase adbhuta sukhasaMpadA prApta hotI hai. praNavaM mAyayAyuktaM, kamalA yutamevaca / kalikuMDayutaM cApi, svAminevazamAnaya // 2 // punarAnaya svAheti, maMtrapArzvajinAgrataH / trirAtraMsAdhitaiH puSpai, rayutenavazaMvadaH // 3 // For Personal & Private Use Only prathamo dhikAraH 1 Minelibrary.org
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASA-praNava-OM, mAyA--hI, kamalA-zrI, maMtroddhAraH-OM hI zrI-kalikuMDasvAmine vazaM Anaya AnayasvAhA dvitIyo' vidyAralAIsamaMtrako pArzvanAthaprabhuke Age camelIke tAjephuloMse 10000 tInarAtrimeM sAdhana karanese harakoI puruSa dhikAraH2 vazameM hojAtA hai. mahAnidhI _praNavaM kAmavIjaMca, mAyAvIjaM tathaivaca / adhorephyutaMzUnyaM, vAgvIjena prasaMyutam // 4 // mAyAvAgbhava vIjena, sahitAmAyayApunaH / zUnyaM rephena saMyuktaM, sapAsaMsavisargakam // 5 // bhASA-praNava-OM, kAmabIja-klI, mAyA-hI, adhorephayutaMzUnya-nicekorephakesAthazunya-ha yAni vha, vAgvIjana-5 K aikArake, saMyutam-sAtha yAni hai, mAyA-mhI, vAgmavavIjena-ai*, mAyA-hI zunya-ha, rephenasaMyukta-rephasahita, sapAsaMsavisargaka-pAsamevisarga () nhaH maMtrAddhAra-OM klI hI hai hI aiM hI haH aparAjitAyainamaH // zrIaparAjitadevyA, maMtroyamaparAjitaH / lakSatritayajApena, siddhiM yAti sunizcitam // 6 // bhASA-zrI aparAjitadevIkA aparAjita maMtra hai, tIna lakSa camelIke tAje phuloMse jApa karanese nizcaya siddha hotA hai| piMDAkRSTiM phalAkRSTiM, dravyAkRSTiM ca kAmitAM / vastrAdyAkarSaNaMsavaM, kurute nAtra saMzayaH // 7 // bhASA-yahamaMtra piMDa AkarSaNa, phalapuSpa AkarSaNa, dravya dhanAdi AkarSaNa, kapaDekA AkarSaNa tathA icchita vastukA AkarSaNa karatAhai IsameM saMdeha nahi. For Personal & P e Use Only sinelibrary.org
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyo' dhikAraH 2 vazyA bhavanti kAminyo, bhrazyatparihitAMbarA / AjanmadAsyabhAvaMca, bhajante nAtra saMzayaH // 8 // vidyAratna bhASA-rAnI mahArAnI tathA koI bhI strI kapaDeke bhAnabagara vaza hotIhai. tathA janmaparyaMta dAsyabhAvakA nisaMdeha mahAnidhI vIkAra karatI hai. yadyatkAmayatesarvaM, tatsadya tasya jAyate / maMtrarAjaprasAdena, phalamasya na saMzayaH // 9 // bhASA-maMtravAdI jisa jisa vastukI kAmanA karatAhai vaha sarvavastu usako prApta hotIhai. maMtrarAjakI kRpAse * nisaMdeha vAta hai. praNavaM pArzvanAthAya, mAyAvIjaM tathaivaca / evaM lakSaprajApena, maMtroyaM sidhyati sphuTama // 10 // maMtroddhAraH-OM pArzvanAthAya hI, yahamaMtra eka lakSa jApakaranese siddha hotAhai. ___ nArInAM puruSAnAMca, bhupatInAM vizeSataH / ArAdhyamAnaH yatnena, dazAhena vazaMkaram // 11 // sahasramekaM yatnena, dazAhaM prativAsaram / padabhraSTo japedyaskta, sasadyo labhatepadam // 12 // bhASA-Isa maMtrakI yatnapurvaka ArAdhanA karanese puruSa yA strI tathA vizeSa karake rAjA vaza hotA hai, pratidina eka hajAra jApa dazadina karanese padabhraSTa huvA huvA puruSa vahI padavIko prApta hotA hai. bAMchitAnicajaMtunAM, phlaanysyprbhaavtH| kalpadrorivajAyante, nAnA rUpAni nityazaH // 13 // Jain Education rational For Personal Private Use Only rainin.jainelibrary.org
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI Jain Education SARKARYA bhASA - isa phala detA hai. maMtra ke prabhAva se manavaMchitavastu prApta hotI hai. yahamaMtra kalpavRkSake samAna roja nAnA rUpakA pAzaM pAzayutaM zunyaM, viSaghnaM maMgalaM tathA / kalyANaM ceti maMtroyaM, pArzvayakSobhidhAnataH // 14 // arthasvayaM vicAra lenA. deyoyaM bhaktiyuktAya, suryacaMdroparAgayoH / dIpotsavethavA maMtro, rahassu gurupUjayA // 15 // tenApi bhakti yuktena, zuddhacittena saMtatam / mAyAmadaviyuktena, krodhalobhamadojjhinA // 16 // satyavAkyapradAnena, gurupAdopasarpinA / ekabhaktoSitenaiva, brahmacaryavidhAyinA // 17 // bhASA - zuddha cittavAlA, mAyAmada karake rahita, krodhalobha ahaMkAra zunya, satyavAdI, gurusevAmeM tatpara, brahmacArI, ekabhukta yAne ekAzana karanevAlA aise bhaktiyukta ziSyako suryagrahaNa, caMdragrahaNa, tathA dIpamAlAke dina ekAnta meM maMtra denA, ziSyane gurukI pujA karanI cAhiye. sahastraikasyajApena, SaNmASAnprativAsaram / zrImatpArzvajinendrasya, gurupUjApurassaram // 18 // dhyAtavyaMsudhiyAnityaM, maMtroyamamarArcitaH / siddhiyAti tataH tasya, mahAsatvaziromaNeH // 19 // For Personal & Private Use Only * dvitIyo' dhikAraH 2 sinelibrary.org
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI Jain Education Ban De Wo Tai Ban Jin Ban De Ban De Ban De Wo De Ban Zhang bhASA - buddhimAna puruSane dhyAnapurvaka 6 mAsa paryaMta pratidina ekahajAra jApa karanA, pArzvanAtha bhagavAnakI baDI pUjA par3hAnI cAhiye yaha maMtra devoseM pujita hai. mahAsatvazAliko maMtrakI siddhi hotI hai. yasyAyaMsidhyate maMtro, vazye tasyavasuMdharA / sadyobhavati maMrtasya, kartavyo nAtra saMzayaH // 20 // | bhASA - jisa puruSako yaha maMtra siddha hotA hai pRthvI usake vaza hotI hai isame saMzaya nahIM karanA cAhiye. dvAretasyagarjanti, zailA tuGgazarIrakAH / muhuH sravanmadAsAra - sitorvIkAmaMtagajAH // 21 // heSantica hayadvAre, veganirjita vAyavaH / praNatiM yAti pAdAntaM, tasyasphAritabhaktikam // 22 // bhASA - jisane pRthviko madase siMcita kiyA hai aise parvata sadRza madonmatta hasti usake dvAraparagarjanA karate hai, usake daravAje meM apanevegase vAyuko jitanevAle ghoDe garajate hai, jinakA bhaktibhAva vizeSa sphurAyamAna huyA hai aise zatru mantravAdIke pagameM namaskAra karateM haiM. pAdapIThaluThanmUrdha-mukuTakoTitaTotkaTA / pAdayoH tasya bhupAlAH, guThanti bahumAminaH // 23 // bhASA - maMtravAdIke pagameM karoDo mAnI rAjAoMke mukuTa loTatI hai, yAni mAnirAjAbhI namaskAra karate hai. doSAn kopi gRhAti, guNAn sarvopi bhASate / tasya saubhAgyayuktasya, yasya tuSTo jinezvaraH // 24 // bhASA - usa saubhAgyazALI maMtravAdIke doSoMko koI grahaNa nahI karatA paraMtu usake guNoMkA saba koI kathana karate hai, jisake upara bhagavAnakI kRpAho usakA kahanAhI kyA ? For Personal & Private Use Only *** dvitIyo' dhikAraH 2 11 inelibrary.org
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI Jain Educatio brahmatriloka kamalA, mUlavIjaM tryaMtataH, kalikuNDadaNDAya hI, namo maMtrAkSarANica // 25 // bhASA -- brahma-OM triloka- hI kamalA- zrI maMtroddhAraH - OM hI zrI kalikuMDadaMDAya ~hI nama : ravi saMkhyasahasrANi, prasUnairjAtisambhavaiH / payapurNAlukAmadhye, jApaM kuryAjinAgrataH // 26 // siddhiM yAti tato maMtra, pArzvasyaivaprabhAvataH / kAmadomokSadazcaiva, bhaktibhAjAM zarIriNAma // 27 // | bhASA - suvarNake kaTore meM dudha bharakara usameM bhagavAnakI mUrti sanmukha sthApana karake camelIke tAje phuloMse bArA hajAra jApa karanA jisase bhaktajanoMko pArzvanAtha prabhukI kRpAse kAmako aura mokSako denevAle Isa mahAmaMtra kI siddhi hotI hai. rakSo yakSoragatyAghra - vyAlAnalagarAdayaH / nApakartumalaM tebhyo, yecAsyazaraNaMgatAH // 28 // | bhASA - jo puruSa isamaMtrake zaraNameM jAtA hai usakA rAkSasa, yakSa, sarpa, vAgha, hAthi, agni, jahara Adi kucha bigADa nahIM sakatA. vanhivyAdhipayonidhi, harikAraphaNicaurasaMyugAdInAm / bhayamakhilamasyasaMsmRti, mAtrAdapi dehinAMtrajati // 29 // bhASA - maMtravAdIko IsamaMtrake smaraNamAtrase agni, vyAdhi, samudra, siMha, hAthi, sarpa, cora AdikA bhaya nAza hotA hai. vyantaraviSaviSamajvara-duSTagrahazAkinIpramukhadoSAH / dure tasya vahante, yasyAyaM bhavati hRdayasthaH // 30 // For Personal & Private Use Only dvitIyo' dhikAraH 1 12 Painelibrary.org
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI Jain Educatio KKKKKARNI bhASA - yaha maMtra jisake kaMThastha hai usake pAsa vyaMntara - viSa - viSamajvara - duSTagraha - zAkinI - pramukha doSa nahi Ate, durasehI bhAga jAte hai. sadyodAsatikarSita--karAlakaravAlakarSitaH zatruH / zrIpArzvamaMtramuccai ruccaratAM dehinAM nityam // 31 // bhASA - zrIpArzvanAtha bhagavAnake isa maMtra kA uccAraNa jo karatA hai usake sanmukha karAlataravAranikAla zatru khaDA hojAve to vahabhI dAsake sadRza hojAtA hai. ninduvirUpavaMdhyA, zalyavatI durbhagAdi doSatvam / bhajate na jAtujinavara - varamaMtraparAyaNo jantuH // 32 // bhASA - IsamaMtrako pATha karanevAlI strIko nindu ( baccA paidA honekebAda marajAnA ) kharAba zakala, vAMjha, zalyavAlI, durbhagAdi doSa nahI satAte hai. 1 kIrti kamalAramaNI, rAjyaMsaubhAgyamAzusaukhyAni / maMtrelabdhepyasminniha, jantosapadijAyante // 33 // bhASA - isa maMtrake prApta honepara manuSyako kIrti, lakSmI, suMdara strI, rAjya, saubhAgya, saukhya, yaha sarvakI prApti hotI hai | tamamararamaNInikaraH, sarabhasamabhisaratidivyavizrAntam / lAvaNyasindhugAhana - girirAje yasya cetaso vRttiH // 34 // | bhASA - lAvaNyasamudra avagAhana karanebhe meruparvata sadRza maMtrarAja jisake cittameM jamA hai use devAMganAbhI abhisaraNa karatI hai. dedIpyamAna vizrAMtasthAna hojAtI hai. For Personal & Private Use Only RAK dvitIyo' dhikAraH 2 13. ainelibrary.org
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahA nidhI KYKYKXPKRXXX yeSAM paramabrahmaNi, maMtresminparamamAnasIprItiH / tehantasAbhilASaM vIkSyate muktikAminyA // 35 // bhASA - jisakA mana paramabrahmarupa maMtrarAjameM utkRSTa mAnasI prIti rakhatA hai usako mukti strI icchApurvaka dekhatI hai. vAgbhavaM kAmavIjaMca, sAntaM SAntena sayutam / ai kAreNayutaM cApi, maMtraM vazyakaraM param // 36 // bhASA - vAgmava ? kAma-klI~ sAnta-ha pAntena sa ai kAraNayutaM aikArasahita (ha+sa+ai-isai~ ) maMtroddhAraH - ai kI isa namaH yahamaMtra paramavazikaraNa hai. Jain Educational urdhAdho repha saMyuktaM SaSTamasvarabhuSitama / nAdavindukalAkrAntaM, sAdhyanAmaikagarbhitam // 37 // tadbAhyeSTadalaMpadma, karNikAkoTibhUSitam / tatra coMpArzvanAthAya svAheti padamullikhet // 38 // svarAH SoDasadbAhye, harahara tatovahiH / kAdikSAntapadaipazcA, purayetsatataMvahiH // 39 // mAyAvajena tadvAhye, rekhAtritraya veSTitam / bhurya patra likheccakaM, sarvasaMpattikAraNam // 40 // karpurAgaru kastUrI, kukumAdisugaMdhibhiH / vilekhyaM jAti lekhinyA / zubhalagne zubhedine // 41 // veSTayaM kumArIsUtreNa, bAhabaddhaM ca dehinAma / saubhAgyabhAgyamukhyAni, saukhyAni kurute kSaNAt // 42 // For Personal & Private Use Only ** dvitIyo' |dhikAraH 2 14 ainelibrary.org
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI Jain Educatice ooo bhASA--uparanIce repha lagAkara hakArako chaTThAsvara UkAra lagAnA nAdabindu kalAkrAMta karake sAdhyanAmamadhyame dekara usake bAhara kamalake ATha patra karanA usameM pArzvanAthAyasvAhA likhanA usake bAhara kamalake solahapatra karake usameM 16 solahavara bhareM usake bAhara harahara aisA zabda bhareM usake bAharake valayameM kase lekara kSaparyaMtake akSara bhareM phIra mAyAvIja hI kArase tIna rekhA veSTita karake rekhAMtameM kaukAra dekara cakra banAveM yaha cakra bhuryapatra meM aSTagaMdha se camelI ke kalamase zubhadina tathA zubhanakSatra meM likheM phIra kumArI kanyAke hAtase kAte huye sutase hAthame bAdhanA. yaha cakra sarva saMpattikAraka, tathA saubhAgya aura aneka prakArake sukhoMkA dAtA hai. praNavaM mAyayopetaM, kamalAkRtasannidhim / mAyAyuktaM punarnAma, garbhitaM kamalodare // 43 // bahiraSTadalAkrAntaM, mAyAvIjaMsamanvitam / bahipraNavahIkAra - pArzvanAthAya hI namaH // 44 // likhitvApUjayedbhUrye, sugaMdhadravyayogataH / kanpAsUtreNasaMveSTaya, dhAraNIyaMkarAdiSu // 45 // bhUtAdidoSavidrAvaM, yoSitAM garbhasaMbhavam / saubhAgyAdi guNAzcaivaM, yaMtrametatkarotyaho // 46 // | bhASA -- kamalakemadhya bhAgameM praNava- OM, mAyA -hI~, kamalA zrI, mAyA -hI~ ye akSaralikheM (uhI~ zrI -hI~ ) -hI~ kArake udarameM nAmalikhakara / bAhara aSTakamaladalameM mAyAbIja-hI~ akSararakheM pratyeka pAna patrameM kamalapatra meM mAyAbIja likheM phira usake bAhara OM nahIM pArzvanAthAyanhI namaH yaha maMtralikhe. yahamaMtra bhojapatrapara aSTagaMdhase camelIke kalamase For Personal & Private Use Only Dong Ling Dong Suo Bao Mi Tai Wo Peng Zai dvitIyo' dhikAraH 2 15 ainelibrary.org
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI Jain EducatioY | likhakara kumArIkanyAke hAtake kAtehuye sutase hastame bAMdheto bhutAdi doSa nAza hotA hai. strIko saMtAna paidA hove tathA saubhAgyAdi guNa saMpadA lakSmI prApta hove. praNavaM paramaMtatvaM, mAyAbIja virAjitam / parameSTayAdi padacaiva, hIkAraMca namaH padam // 47 // 1 trisaMdhyaM vijane bhUtvA, jAtipuSpairathottamaiH / aSTottaraM zataMjApya, -masyA sarvArthasiddhaye // 48 // bhASA -- maMtroddhAraH - OM hI~ asiAusA nahI~ namaH sarva kAryakI siddhike liye isa maMtrako ekAMtameM camelIke tAje phuloMse trikAla 108 jApakareM siddhi hotI hai. ityAkRSTicavazyAdau, maMtrASTakamudIritam / zrutAmbhodhimabagAhya, ratnoccayamivojvalam // 49 // bhASA - zrutAMbhonidhikI avagAhanA karake ratnoke sadRza isa AkarSaNa vazyAdi maMtrASTakakA kathana kiyA hai. iti dazapUrvadharAcArya zrI bhadraguptaviracitAyAM zrI vidyAratnamahAnidhau anubhavasiddhamaMtra dvAtriMzikAyAM vazyAkarSaNAdikarmakaramaMtrASTakavaNanonAmadvitIyo'dhikAraH athAtaH saMpravakSyAmi, staMmbhastobhAdikaMvidhim / yenavijJAnamAtreNa, jagato'jayyatA bhavet // 1 // For Personal & Private Use Only XXXPRE dvitIyo' dhikAraH 2 16 ainelibrary.org
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI bhASA-avameM staMbha stobhAdikavidhi kathana karuMgA jisake vijJAnamAtrase jagatameM manuSya ajayya hotA hai. tRtIyo' urdhAdhorephayuktasya, kalAvindu yutasyaca / nAmasaMgarbhitasyAtho, zUnyavarNasyasaMlikhet // 2 // dhikAraH3 parameSTipaMcabAhye, samyagjJAnaMcadarzanam / cAritraM ca tataH svAhA, apUrvaka tataH svarAn // 3 // vargASTakaM ca patresu, saMdhautatvAkSarAnica / mAyAdyamaMkuzeruddhaM, rekhAtritayaveSTitam // 4 // bhUmaNDala tataH kRtvA, yathAvidhisamanvitam / paTTepaTetha bhUrjevA, drvyaishcguliikaadibhiH||5|| zarAzakAdidevAnA, mapistabhanamuttamam / bhArAkrAMntamidaM cakraM, kurute nAtra saMzayaH // 6 // etadeva paTe bhUrje, kapare mRtakapaTe / vilikhyanikhanetpreta,-vane saMpuTamadhyagam // 7 // tila tuSarAjI lavaNaM, mizrIkRtyaikaviMzati dinAni / aSTazatamumayakAlaM, japtaM maMtreNasiddhasatkena // 8 // uccATanavidveSanamAraNa,-gurumohamukhyakarmANi / manaipsitAni janAnAM, jAyaMte sadguruprasAdataH // 9 // bhASA-zunyavarNahakArako niceUpara rephalagAkAra kalAbindu () yukta karanese (I) akSara hotAhai isake bIcameM * nAma likhanA piche OMkArapurvaka paMca parameSTipada samyakjJAna, darzana, caritra, tapa, sahIta aMtame khAhAlagAkara likhe Jain Educ For Personal Pre Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAda SoDaSa svaralikheM piche aSTavarga likhe saMdhimeM tatvAkSara hI likhe ko hI kAravoSTita kare rekhAke aMtame vidyAratna-IX tRtIyo' au kAralikhe pRthvI maMDalakarake lakaDIke paTTeme, kapaDe meM agara bhUrja patrame aSTagaMdhase likhe isase zakeMdraAdikA staMbhana 1 mahAnidhI hotA hai. IsI yaMtrako bhojapatrameM, kapaDemeM, kaparameM matakake ghaDeke ThikaremeM tathA mRtamanuSyake kapaDemeM likhakara smazAna |dhikAraH3 bhumimeM saMpuTakara gADadeve 21 dinataka savare tathA saMdhyAko tila, tuSa, rAI aura lavaNa milAkara 108 bAra jApakareM siddha hotA hai maMtrase uccATana, vidveSaNa, mAraNa, mohana tathA mano vAMchita kArya sadgurukI kRpAse siddha hote hai. __OMulkAmukhyalatAkSI, vidyujihve mahAvale / amukasya jvaraM sadyaH, AnayAnayaraudrake // 10 // dvirdahaH dviHpacoMcArya, svAhAnte ca tataH kSipet / ekaM bhaktaM tataHkRtvA, sidhdaye'STa zataM japet // 11 // kRSNASTamyAM catudazyAM, citAGgArasupAdadet / kharImutraNa saMkvathyA, ralukaDhumasaMpuTe // 12 // vilikhyedaM mahAmaMtra,-mekAMnte saMpuTekSipet / aSTottarazataM cAsya, prajapetprativAsaram // 13 // yannAmalikhitaMgarbhe, japtaMcodyamapUrvakam / tasyAnaye jvaraM sadya, saptAsyamapitatkSaNAt // 14 // na tat zakropisaMhartuM, zaknotijvaramurchitam / tadAkSarAlI no yAvat , kSAlitA payasAkila // 15 // bhASA-maMtroddhAraH-OM ulkAmukhI alatAkSI vidyujjIDhe mahAbale raudre amukasya jvaraM sadya Anaya Anaya dahadaha meM For Personal Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna mahAnidhI Jain Education Ze pacapaca svAhA. kRSNacaturdazI agara kRSNASTamIke roja ekAsana karake dhupadIpa purassara 108 bAra japane se siddhi hotI hai. prayogaH - kAlI caudaza yA aSTamIke dina smazAnameM jAkara citA bIcakA koyalA lAnA phira usa koyaleko gadhIke mutrameM paththarapara ghasakara alukakI lakaDIke paTTImeM uparakA maMtra nAmake sAthalikhe, pIche usakA (usapaTTIkA saMpuTakarake kAle Dorese lapeTakarake ekAntame rakhe ( athavA usapaTTIko kAle Dorese lapeTaneke bAda usa lakaDIko mahI lagAkara golA banAve phira baheDAkI lakaDIkI agnikarake usa goleko tapAve. AUlapuSpase 108 jApa roja kare itidvitiya pustake) kAle phulase roja jApa kare. jisakA nAma aMdara likhA hai usako udyamapUrvaka lakSya meM lekara jApa kareto. | usako sAta dinake aMdara jvarakI bAdhA hotI hai. usa jvara mucchitako zakendrabhI rogarahita nahI karasakatA ora jabataka maMtrAkSarako dudhase na dhoyA jAve tabataka jvara nahi utaratA. OM amRtodbhave devi, varSayavarSayAmRtam / ityAdikena maMtreNa, vanhiH stobhovidhIyatAm // 16 // bhASA - maMtroddhAraH - OM devi amRtodbhave amRtaM varSaya varSaya khAhA agnistaMbhanakA maMtra hai. OMkAraM madhyasaMsthAnaM, mAyAbIjena veSTitam / amukaM devI kurukulle, kuru svAhetivoccaret // 17 // SaTkoNaM yaMtramAlikhya, mulamaMtreNagarbhitam / aSTottarazataM japtvA, tata: karmasamAcaret bhASA - OMkArako nhI~ kArake madhya meM likhake paTakoNake hai kona meM kurukulle svAhA yaha mulamaMtra likhe. pIche OM nahI~ For Personal & Private Use Only // 18 // oYin mi tRtIyo' dhikAraH 3 ainelibrary.org
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo' dhikAraH3 mahAnidhI devI kurukulle amukaM kuru svAhA isamaMtrakA 108 bAra jApa kare to maMtra siddha hotAhai. isamaMtrako acchA dina dekhakara vidyAratna caMdrabala AdikA nirNaya karake sAdhana kare. dhupadIpa phalapuSpanevedya Adi aSTaprakArI pujAkA sAmAna sAmagrImeM samajhanA cAhiye. duSTaM kuSTaM kSayaM yAti, kSAranIraM payAyate / puSpa mAlAyate vyAla, kuntAgra kusumAyate // 19 // nIra purAyate vanhiH, garalaMca sudhAyate / mAghamAsAyate grISmo, raviHzItakarAyate // 20 // nityaika dvitrisaMmuta, jvaro yAti parikSayaM / kaMpasvedAdikAdoSA, gacchanti pralayaM kSaNAt // 21 // ___ AjJA mAtreNaca kSudrA, vRzcikAdyAH tanubhutAH / dUre vrajanti vidyAyA, etasyA suprabhAvataH // 22 // bhASA-isamaMtrake prabhAvase duSTa koDakI vyAdhi nAza hotI hai, khArA pAnI miThA hotA hai, sarpa phulakI mAlA 3 sadRza AcaraNa karatA hai, bhAlekA agrabhAga phula sadRza hotA hai, surya, caMdramAke sadRza hotA hai, rojakA, dodinakA, tInadinakA kaMpa khedaAdikA jvara nAza hotAhai, kSudravRzcikAdi jaMtu hukamase dura bhAga jAtaha. OMucchiSTapizAcinIdevI, mhiisvaahetikthyte| ucchiSTa pizAcinI nAma, vidyaasrvjnybhaassitaa||23|| bhASA-maMtroddhAraH OM ucchiSTa pizAcinI devImahIsvAhA. sarvajJa bhagavAnane ucchiSTa pizAcinI vidyAkathana kiyAhai. ___mRnmayIputrIkAM kRtvA, jaratjhaMkharasUrpakam / ekAnte sthApayettAM ca, pUjayet ca yathAvidhiH // 24 // Jain Educational For Personal Private Use Only anelibrary.org
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo' vidyAratnamahAnidhI dhikAraH3 trayodaza dinAnyuccaiH, pujAnaivedyapUrvakam / ucchiSTocchiSTavelAyAM, japedvArAn trayodazaH // 25 // DevikAyaipradAtavyaM, naivedyaM prativAsaram / caturdazenhi saMprApte, madhyekRSNaghaTaM kSipet // 26 // raktapuSpaizcasaMpujya, putrikAM tAM ca mRnmayIM / yAvatA tailapureNa, RDetrAvapramANakam // 27 // kUpe sarasi na dyAvA, pravAhayettato ghaTam / siddhatyeSAtatovidyA, mahAsatvaikazAlinAm // 28 // bhASA-maTTIkI putalI banAkara TuTe supaDe meM ekAMtasthAnameM rakhe, vahAMpara dhupadIpa naivedya puSpapurvaka yathAvidhi pUjA kare. tathA vahAM uparake maMtrake 13000 pAThakare. 13 dinameM hararoja pATha tathA pujA kare tathA 13 dinataka ucchiSTa velAmeM |13 vAra maMtra harasamaya paDhe. pratidinakA caDhAyA huvA naivedya dumanIko denA bAda 14 ve roja maddIkI putalikI lAla kaNerake phuloMse pujA karake kAle raMgake ghaDeme rakhe ora uparase tela sarisavakA DAle. tela itanA DAle ki telameM putalI DubajAya pIche usaghaDeko kupa, talAva yA nadIke pAnimeM bahAdeve aisA karanese mahAsatvazAlI jIvako yaha vidyA siddha hotIhai. yadyekadApi puruSANAM, sAdhayatAM skhaliMtabhaveta / SaNmASAnte tatovidyAM, punaretAM prajApayet // 29 // siddhAsatI ca jantUnAM, dadAti prativAsaram / drammAna trayodazevaitAn , punaranyasyanovadeta // 30 // For Personal Pre Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI tRtIyo' dhikAraH3 bhASA-jokabhI maMtra sAdhate vakhata (14 divasameM) svapnadoSa hojAyato phIra chai mahineke aMtame isa vidyAkA sAdhana kare, yaha vidyA siddha honepara pratidina 13 dramma (rupiyA) detIhai, yaha bAta kisIko kahanA nahI. kahanese to rUpiyA milanA baMda hojAtAhai. paramAgamasaMproktaM, vizvakaMpaikaceTakam / drammASTakaM pradaM sadyaH, sAdhayet dhairyasaMyutaH // 31 // a~cala cala acalapracala, vizvakaMpAvayacavelA--trayaMca ThATha ThaH svAhA, vizvakaMpakaMpetica // 32 // zrIparNIpaTTakamaMtraM, likhitvainaM mahAmati / jAtipuSpaiH tato jApyaM, paMcAyutapramANakam // 33 // taddazAMzena hotavyaM, trimadhureNa saMyutam / badaramAnaguTIbhiH, mahisAkhyasyacadrutam // 34 // kRSNASTamyAM nizAmadhye, navamyAM bhAskarodaye / aSTottarazataMrakta, puSpANi prajapettataH // 35 // ceTakapratimAM kRtvA, citAMgAreNa maMDale / hradaye sAdhya nAmaMca, likhitvAprajapettataH // 6 // nidhUmAMgArasapUrNa, ghaTamAdhAya homayet / tAnyeva pUrva japtAni, raktapuSyANi zaktimAn // 37 // vidveSoccATanaMsadyaH kurutedehinAmayam / kapilAkSaceTako hyevaM, japtapaThitasiddhidaH // 38 // bhASA-vizvakaMpa ceTakakA maMtra Agamake aMdara rupiyA 8, denevAlA hai dhairyavAna sAdhana kare maMtroddhAraH- OM calacala JainEducation a l For Personal Private Use Only linelibrary.org
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ pracalapracala vizvakapa vizvakaMpa vizvakaMpAvaya ThaH ThaH ThaH svAhA zrIpIke paTTIpara maMtra likhakara buddhimAna tAje camelIke 3 vidyAratna KE phuloMse 50000 jApa kare trimadhura [madha dudha ghRta] se bhaisAguggulakI golI 5000 hajArase Ahuti deve siddha hotAhai. tRtIyo' * kAlI aSTamIkI rAtriko navamI saverako 108 lAlakaNerase maMtra jape ceTakapratimA [ mahikI ] banAve usake hRdayameM mahAnidhI dhikAraH3 citAMgArase zatrukA nAma likhe phira usake Age jApa kare nighumAMgArase bhare ghaDemeM homakare aura lAla kaNerake phulakI Ahuti deve vidveSana uccATana sabakArya karatAhai. usItaraha kapilAkSa ceTakapaThita siddhakA pATha samajhanA. jyAdA pAThakasvayaM vicArale. OM namo bhagavatyAdau, zivacakre ca mAlinI / svAhApadaM tato deyaM, maMtroyaM lAbhado mataH // 39 // bhASA-maMtroddhAraH- OM namo bhagavatI zivacakre mAlinI svAhA. yahamaMtra lAbhadenevAlA hai. zvetArkasyacamUlena, bimbaMpArzvajinezituH / vidhAyaca pratiSTApya, maMtreNAnenapUjayet // 40 // yadyadviciMtyate kArya, manujairiha laukikam / tattatsaMpadyate sadyo, maMtrasyAsya prabhAvataH // 41 // rAjadvAre vyavahAre, vivAde dhAnyasaMgrahe / ityevamAdikAryeSu, sarveSvenaM vicintayet // 42 // bhASA-puSyanakSatra saptamI zanivAra, 'saptamI raviputreNa, puSyanakSatrenayutaM, yA puSyanakSatra ravivAra AdimeM pahale nimaMtrana dekara pUjA kara dusare dina sabere apanI chAyAbacAkara guru devakA nAma lekara sapheda arkakI jaDalAkara usakI Jain Education For Personal Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ "vidyAratna mahAnidhI Jain Education l KKAXX pArzvanAtha bhagavAnaprabhukI mUrtI banAve, uparake maMtrase pratiSThA karAve tathA usImaMtrase pujA kare piche jApa kare. maMtra siddha hove. isa maMtrakI kRpAse manuSya isalokasaMbaMdhi kAryakA jo jo vicAra kare ve sabakArya siddha hote hai. tathA rAjadarabArameM, vyavahArameM, vAdavivAdameM, dhAnyasaMgraha karana meM ityAdi kAryoM meM isa maMtra kA cintana karanase vijaya prApta hotA hai. iti dazapUrvadharAcArya zrI bhadraguptaviracitAyAM zrI vidyAratnamahAnidhau anubhavasiddhamaMtra dvAtriMzikAyAM staMbhastobhAdikarmakaramaMtrASTakavarNanonAmatRtIyo'dhikAraH athAta saMpravakSyAmi, zubhAzubhAdisucakam / maMtrASTakamidaMramyaM, sadyapratyayakArakam // 1 // bhASA - abameM, zIghraphala denevAlA tathA svAnubhUta zubhAzubha sUcaka yAni svapnavidyA, karNameM bhUtabhaviSya vartamAna, jAnanekI vidyA, kSudrajantuzamanavidyA ityAdi vidyAoMkA varNana karUMgA. praNavaM mAyayA yuktaM, lAhvApalakSmIkAnvitam / vAyu zunyAvasAnaMca, maMtramatravido viduH // 2 // sahasradazakaM jAtI-puSpaiH pUrvaM prajapyatu / pazcAddazAMzahomena / siddhirasyAvidhIyate kAryakAleca saMprApte, vighAyaikAzanaMtapaH / aSTottarazataM japtvA, svapedbhUmau vratasthitaH // 3 // // 4 // For Personal & Private Use Only KHAYA tRtIyo' dhikAraH 3 24 inelibrary.org
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna caturtho' mahAnidhI dhikAraH4 lAbhAlAbhaM bhaviSyantam , zubhAzubhaM jayAjayam / jIvitaM maraNaM caiva, subhikSaM kSemameva c||5|| varSAvarSa bhayaM bhIti--varjitaM sukhadAsukham / lagitvA karNayo deMvi, sarvamAkhyAti nizcitam // 6 // bhASA-maMtravAdI kahatehai. praNava-OM, mAyA-hIM, lAhyApalakSmIke sAtha, vAyuvIja-svA. zunya-hA maMtroddhAra OM hI lAhvApalakSmIsvAhA isamaMtrako camelIke tAje phuloMse 10000 dazahajAra jApa 135 aise dinomeM kare phira dazAMza Ahuti denese maMtrasiddha hotAhai. kAryakAle dudhacAvalase ekAsana karake 108 jApakarake mauna hokara jamInapara zayanakare, to lAbhAlAbha, bhutabhaviSya, vartamAna, zubhAzubha, jIvita maraNa, subhikSa durbhikSa, varSAvarSa, abhaya, bhiti, sukhaduHkha ityAdi sarva devI karName nisaMdeha kaha detIhai. OM hI lAhvApalakSmIca, ivA~ kSvI ca kushchNsc|svaahaakaarN tatodeyaM, maMtroyaM munibhaassitH||7|| trayodaza sahasrANi, jAtipUSpaizca purvataH / jAposya hi vidhAtavyaH, mahAsatvaikazAlibhiH // 8 // tadanuttarasevAyAM, dazAMze homatastathA / maMtroyaM sAdhyatAMneyaH, saMyamArAmagAmibhiH // 9 // vidhiH punarayaMcAtra, maMtrasyAsya prasAdhane / snAsvA vilipyasarvAMgaM, sadazazvetavastrabhRta // 10 // khayaMcopoSitobhUtvA, kanyAbhojanadAyakaH / kumArIgurupUjyAnAM, vastradAna purassaram // 11 // JainEducar For Personal & Private Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtho' vidyAralamahAnidhI dhikAraH4 zrImadambAlikAdevyA-bimba mAdhAyasamuvi / snAnapUjAdIkaM kRtvA, tasyAeva puraH sthitaH // 12 // vidyAmetAM mahAbhaktathA / saMyatAkSomahAmatiH / dinatrayena saMsAdhyaH, kevalIva bhavennaraH // 13 // bhASA-maMtroddhAra OM hIM lAhApalakSmI ivA~ kSvI kuhaMsasvAhA, yahamaMtra muni bhASitahai. isamaMtrako mahAsatvazAlI saMyama ArAmagAmi sAdhupuruSane sAdhanA, snAna karake kezaracaMdanakA zarIrameM lepakarake kinArIvAlA sapheda rezamI kapaDA pahanake ahamakarake kumArI kanyAko jimAkara tathA gurumahArAja va kumArI kanyAko vastradAna dekara piche zrImada aMbikA devikI mutI zubha sthAnameM sthApanakare unakA prakSAla pujA Adikarake mahAbhaktipUrvaka pAMcoiMdriyokA damana karatAhavA tinadInameM 13000 camelIke tAje phuloMse jApakare uttarasevAmeM dazAMza Ahuti deve maMtra siddha hove. sAdhanakartA kevalIsahaza hotAhai. bhutabhaviSya vartamAnakahane meM. yatparaizcintitaM kArya, svayaM vA cintitaM bhaveta / naSTaMvA nihitaM cApi, tathAjJAnasya nAmakam // 14 // atatiM vartamAnaM vA, bhaviSyaM vA yadarthayet / jJAtuM matrI takaM sarva, kathayatyeSA karNayoH // 15 // bhASA-dusarene yA apane Apane ciMtita kiyAhuvA kArya, nAza hogayA kArya, guptarakhIhuI vastu, tathA bhuta bhaviSya vartamAna samayakI hakIkata ityAdi koibhI jAnanekI icchA mAMtrIkakI hoveto usake karNameM devI baiThe baiThe sarva hakIkata kahadetIhai. Jain Educat1129 renal For Personal Private Use Only C inelibrary.org
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtho' vidyAratnamahAnidhI dhikAra:4 OM hI lAhvApalakSmIca, haMsasvAhA ca vinyaset / vizvopakAriNIvidyA metAM tatvavidoviduH // 16 // sahasraM dazakaM jAtI, puSpaiH pUrva prajapyate / hUyate tu dazAMzena, pazcAdvidyA prasidhyati // 17 // bhASA-maMtroddhAra OM hIM lAhApalakSmIhaMsavAhA. tAje camelIke phuloMse 10000 jApa karake dazAMza Ahuti kare to yahavidyA siddha hotIhai jise maMtravAdI vizvopakAriNI mahAvidyA kahatehai. AjJAmAtreNa saMsiddhA, karotyeSA zarIriNAm / jaGgame sthAvare vApi, viSevIryavinAzanam // 18 // bhASA-vidyAsiddha honepara AjJAmAtrase dehadhArIkA jaMgamasthAvara viSa naSTa karatAhai. etadvidyAtrayaM bhavya, jIvopakRtihetave / mayAgamamahAmbhodhi-madhyAdudhRtyadarzitam // 19 // mithyAdRzAnadAtavyaM, dAtavyaM sudRzAMpunaH / dAtavyaM yogya jIvAnA--mayogyAna na dApayet // 20 // bhASA-yaha tIna vidyAoMko bhavyajivoMke upakArake liye Agama samudrakA maMthana karake uddhAra kiyAhai. yahavidyA mithyA dRSTiko na denA samyak dRSTi yogyapuruSako denA cAhiye. SAnta kakAra saMyuktaM, lakAraM sAnta saMyuttam / rephasvara kalAkrAntaM, vindupetaM mahAkSaram // 21 // bhASA-pAnta-sa, ka kArakesAtha, lakAra-la, sAnta-ha, laphArahakArake sahitamIlAnA, rephasvara, kalAkrAMta karake vindudenA (saktI ) aisA akSara baneM ise mahAkSara kahatehai. For Personal. Use
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna caturtho' dhikAraH4 mahAnidhI RASxSRXISABERNMaipan idamevAkSaralakSa-vAraM rakta prasunakaiH / japtaM karoti jantUnAM, vazyAkRSTimahodayam // 22 // bhASA-rakta kaNerake phuloMse eka lakSa jApa kare to mahAvazyAkarSaNako karatAhai jisase mahodaya hotAhai. idramevA kSaraM lakSa-vAraM jAtI prasUnakai / jADyaM harati jantUnAM, japtaM sadjJAna mudrayA // 23 // bhASA-camelIke phuloMse ekalakSa jJAnamudrAse jApa karato ajJAnatAkA nAza hotAhai buddhi baDhatIhai mahAkavi hotAhai. gajA goyoSitaH kSudra, jantavoyAntivazyatAm / etadbIja prabhAvena, sAdhakAnAmasaMzayam // 24 // vidvadvAdimahebhAnAM, staMbhakuMbhavidAraNe / etadeva paraM bIjaM, kaMThIravapadAyate // 25 // bhASA-hAthI, sAMDha kSudra jantu isa bIjamaMtrake prabhAvase vaza hotehai, vidvAnarUpa hAthIke kuMbhavidAraNa karaneme bIja maMtrake prabhAvase siMha sadRza hotAhai. [mAMtrIka ] OM hIM devi namaH tubhya-maMbhoruha nibhAnane / namanabhazvarImaulI, mAnikyaruNitaMkrame // 26 // bhASA-yaha maMtrarupa zloka hai. lakSatrayaprajApena, jAtIpuSpaiH prasidhyati / sarasvatImahAdevI, divyAkamalavAsinI // 27 // gadyapadya mayIvANI, gaMgAnIrAnukAriNI / niryAtisatataM tasmAt , yasyatuSTA sarasvatI // 28 // Jain Education For Personal Private Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtho' vidyAratna vikAraH4 mahAnidhI bhASA-camelI ke tAje phuloMse tIna lakSa jApa karanese divyakamala bAsinI mahAdevi sarasvati prasanna hotI hai. jisape sarasvatikI kRpA hai. usake mukhakamalase gaMgAke pravAhake samAna akhaMDa gadyapadya mayIvANI nikalatI hai. baMdhebodhepi teSAMcA-vizrAntaM bhate mati / yeSAmeSA mahAdevI, varadebhUta mAnasA // 29 // pravaMdhe setubaMdhena, rAmasyeva patAkinI / teSAM prayAti satkIrtiH pAraM nIrapaterapi // 30 // bhASA-prabaMdhake bodhame avizrAMta ullasAyamAna buddhi hotI hai. jisape sarasvatIkI kRpA hove use kyA kamI jisataraha rAmacaMdrakI senA setu baMdhase samudrapAra hotI hai. usI taraha satkIrti samudra pArataka jAtI hai. OM vAgvIjaMcamAyAca, kamalA kAmavarNako / satatvamAdi varNAzca, namontAsarvavedinAm // 31 // bhASA-OM, vAgvIja-ai", mAyA-hI, kamalA-zrI, kAmavarNaka-kkI, satatva-hI, sarvavedinAmAdivarNAasioNusAnamaH maMtroddhAra OM aihIM zrIM klI-hI asijAusAmanA ___ eSaloke mahAmaMtra, paMcAnAM parameSTinAm / tribhuvanakhAminInAma puNyalabhyA mahAtmabhiH // 32 // bhASA-isa lokame paMcaparameSTikA tribhuvanasmAminInAma mahAmaMtra mahAtmAoMko puNyase prApta hotAhai. __lakSajApapradAnena, dazazina ca homataH / siddhiMyAti mahAmaMtraH gurutatvaikazAlinAm // 33 // bhASA- purvasevAmeM ekalakSa jApa karamA uttara sevAmeM dazAMza AhUti dene se mahAsattvazAliko maMtrasiddhi hotIhai. Fer Personal Private Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI Jain Education KKKKK meghAlRSTiM ghaTastaMbhaM, pratimAcAlanaM tathA / karotyeSa manuSyANAM, manovAMchitasiddhidaH // 34 // rAjavazyaM devavazyaM, vazyaMca surayoSitAm / vazyAkarSaNadakSoyaM, sarvavazyavidhAyakaH // 35 // bhASA - yaha maMtra meghAkarSaNa, ghaTastaMbha, pratimAcAlana tathA manuSyako manavAMchIta siddhi pradAna karatA hai rAjavazya, devavazya, devAMganA vazya karatA hai, vazyAkarSaNameM dakSa hai. sarva prakArakA vazya karatA hai. OM aiM mAyayopetaM, padmAsatatva kAmadam / ta~ kalikuMDa nAthAya, sauMhIMca namaH ityapi // 36 // kalikuMDanAthAya OM, nahI~ namaH maMtroddhAraH - OM | bhASA - OM ai mAyA--hIM, padmAzrI, satatvahI~ kAmadaM klIM, ai hI~ zrIM hrIM hrI~ va kalikuMDanAthAya OM -hI~ namaH zrIkalikuMDadaMDasya, mUlamaMtroyamuttamaH / tapobhiramalaiH labhyo - nucIrNaiH pUrvajanmani // 37 // | bhASA- ye zrIkalikuMDapArzvanAthakA maMtra purvabhavakI nirmala tapasyAse prApta hotA hai. zrImatpArzva jinasyAgre, yaMtramAdhAya sadvidhiH / jAtipuSpaiH japet lakSaM, maMtrametat dazAMzataH // 38 // homenasAdhayet dhImAn, sarvakArya phalapradam / bhaktibhAjAM vizeSena, zubhAzubhanirUpakam // 39 // For Personal & Private Use Only caturtho' dhikAraH 4 30 inelibrary.org
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna caturtho' dhikAraH4 mahAnidhI bhASA-zrImadpArzvanAthabhagavAnake sanmukha yaMtrako sthApanakara savidhise tAje camelIke phuloMse eka lakSa jApa kare phira dazAMza Ahuti denese sarvakAryako karanevAlA yahamaMtra siddha hotAhai. yahamaMtra bhaktako zubhAzubha kahatAhai. eka bhuktoSito bhutvA, yadvASanmAsakAvadhi / aSTotarazataM jApaM, kuryAdasya dinedine // 4 // ___ bhavadbhuta bhaviSyANa, sukhaduHkhAni dehinAm / saikatrAvasthitovetti, yojanAnAM zatAdapi // 41 // bhASA-ekAsana karate huye 6 mAsa paryaMta hararoja 108 vAra japeto ekasthAname rahate huye 100 yojanakI bAta jaise sukhaduHkha bhutabhaviSya vartamAna Adi jAnane lagatA hai. brahmacaryaH bhRtaH paMca-varSANi dhyAyataH sataH / sad dhyAna dhyAna niSTasya, vikathArahitasyaca // 42 // palaM palaM suvarNasya, dadAtyeSonuvAsaram / vyayetu taccakartavyaM, nadhartavyaM dinAntare // 43 // dhRtenahIyate siddhiH, siddhi vardheta tadyayAt / vyayota eva kartavyaH, satpAtrAdau manISibhiH // 44 // bhASA-brahmacaryako dhArana karatA huvA pAMcavarSataka saddhyAna niSTahoke tathA vikathA rahita hoke jape to pratidina palapala suvarNa detA hai, vaha sarva satpAtrAdImeM dararoja kharca karadenA bAsI na rakhanA bAsI rakhanese siddhi kama ho jAtI hai. OM zUnya dvayaM SaSTa-svarAyaM bindusayutama / punaH zUnyaH dvayaM hyekA--dazasvara samanvitam // 45 // saptavargAdimavarNa, SaSTasvara virAjitam / bindupetaMca jhA~ hU~, phuDiti varNa vibhUSitam // 46 // Jain Eduate For Personal Private Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI WISARKARISARAIYAR bhASA-OM, zUnyadvayaM-do hakAra, paSTa svarAyaMbiMdU saMyutam-pAMcavA svara [u] bindusahitamIlAnA, zUnyadvayaM-doha-|| kAra, hyekAdazasvara samanvItam-gyAravAsvara (e) milAke, saptavargAdimaMvarNa-sAtavargake AdikevarNa (ka, ca, Ta, ta, caturtho' pa, ya, za) SaSTasvara vibhUSitam-chaTAvara (U) sahita, bindupetaMca-biMdu anusvAra dekara, jhA~, hUM, phuDitivarNa vibhUSi- dhikAraH4 ta-phaTa, maMtroddhAraH-OM huM huM he heMkU cUMDhUMtUM pUM yUM zU jhA~hUM phaT sarvakarmakaraM maMtraM, zrImatpArzvajinazituH / lakSajApapradAnena, sAdhayitvA sphuTaM kuru // 47 // rAjadvAre vyavahAre, sabhAyAM dezanAvidhau / vidvadvivAdavelAyAM, paravidyAMtakarmaNi // 48 // vazye vidveSaNe mohe, pApoccATaNakarmaNi / tIrtha prabhAvanAdauca, ruSTAnunayakarmaNi // 49 // eSaeva mahAmaMtro, mahAkalyANakArakam / sarvadA sarva kAryeSu, smaraNIyA manISibhiH // 50 // bhASA-sarva kAryako karanevAlA zrIpArzvanAthabhagavAnakA ye maMtra eka lakSa jApa karanese siddha hotAhai. ye maMtra rAjadarabArameM, vyavahArameM, sabhAmeM, vyAkhyAnadenemeM, vidvAnase vAdavivAda karanemeM, dusarekI vidyA naSTa karanemeM, vazya, vidveSaNa, moha tathA pApIyoMkA uccATana karaneme, tIrthakI prabhAvanA Adi karaneme, ruThe huyeko manAne meM kAma AtIhai. aisA yaha mahAkalyANakAraka mahAmaMtra sarvadA sarva kAryame jJAnI manuSyako smaraNa karanA cAhiye. Jain Educatio n al For Personal Private Use Only libre
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratnamahAnidhI caturtho' dhikAraH4 iti dazapUrvadharAcArya zrIbhadraguptaviracitAyAM zrIvidyAratnamahAnidhau anubhavasiddhamaMtra dvAtriMzikAyAM zubhAzubhAdimaMtrASTaka varNanonAma caturthodhikAraH athAtaH saMpravakSyAmi, guruziSya zubhAzubham / yenavijJAna mAtreNa, kalyANaM jAyate dvayoH // 1 // bhASA-abamaiM guruziSyakA zubhAzubha varNana karuMgA jisake jAnanese donokA kalyANa hotA hai. gurunAjJAta tatvena, sakalAgamavedinA / zaMzAMkazAntacittena, kSamAguNavirAjinA // 2 // bhASA-sakalAgamakA jAnakAra tatvajJAnI candrake samAna zAnta, cittavAle tathA kSamA guNa virAjita guru hote hai. pUrvamAtmahitaM jJAtvA, sUriNA guNabhUriNA / ziSyasyApi hitaM cintyaM, dAtukAmena kiJcana // 3 // bhASA-bahata gaNavAle AcAryone pahale Atmahita jAnake ziSyako maMtra denekI icchAse usakAbhI hita vicAranA. siddhaM sAdhyaMcavijJeyaM, suzuddhaM zatrurUpiNaM / mRtyudaM caivaniHzeSaM, maMtramaMtravido viduH // 4 // bhASA-siddhaM sAdhyaM suzuddhaM zatrurupiNaM mRtyudaM aise pAMca hissomeM saba maMtrako vibhakta karanA aisA maMtravAdi kahate hai. siddhaM sAraphalaMjJeyaM, dAtavyaM bhaktizAline / sAdhyaM sAdhyaphalaM cApi, deyaM tadapi sUriNA // 5 // svalpaM phalaM susiddhaMca, maMtro yacchati dehinAm / sopikasyApidAtavya-staddhitasya zarIriNaH // 6 // Jain Educa For Personal Private Use Only + ininelibrary.org
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAratna |paMcamo' dhikAraH 5 mahAnidhI | zatrurupIca zatrustu, mRtyudo mRtyu nAmakaH / naimaukasyApi dAtavyau, prlokphlaarthibhiH||7|| *bhASA-siddha sAraphala denevAlA jAnanA sAdhya-sAdhyaphala denevAlA jAnanA bhaktizAlIko AcArya mahArAjane denA, susiddha svalpa phala denevAlA maMtra jAnanA vahAM bhI zarIradhArIko usakA hita vicArate huye denA, zutrurupI-zatru samajhanA. mRtyuda-mRtyuko denevAlA hai. paralaukIka phalakI icchA karanevAle AcAryone yahadono maMtra kisIko nahIM denA. a i u e o paMcatAn , svarAn koSTakapaMcake / kAdikAn hAnta vaNonca, ddddhnnaakssrvrjitaan||8|| varNakrameNa saMlikhya, mAtRkAcakra mujvalam / yogyAyogyaM tatocintyAta , maMtraM shissydvyorpi||9|| bhASA-a, i, u, e, o, ye pAca khara pAMca koThemeM likhake usake nIce ka, se lekara ha paryaMta ke varNa DaDhaNa akSara choDake varNakramase likhanA; yaha mAtRkA cakra likhakara guruziSyadonone yogyAyogya vicAra karanA. siddhaM vA yadivA sAdhyaM, maMtra prApya durAsadam / ziSyenApividhAtavyA, sadguro bhaktirIdRzI // 10 // bhojanaM vastra dAnaMca, pAtradAnaM tathaivaca / dAnaM sArasuvarNasya / vidhAtavyaM manISinA // 11 // pAdaprakSAlanaM caiva, pRSTisaMvAhanaMtathA / svayamAsanadAnaMca, kartavyaM sadguroriha // 12 // bhASA-sadguruse, durlabha aise siddha vA sAdhya maMtraprAptakarake ziSyane gurubhaktikaranI cAhiye, annapAna, vastra, pAtra, AdikA dAnadenA, suvarNa mudrAse jJAnapujA karanI gurumahArAjakA pagadhonA, aMgadabAnA, svayaM uThakara AsanadAna Jain Educat For Personal Private Use Only helibrary.org
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidyAralamahAnidhI KIYAKHREEKRINAKENARAN Adi karanA cAhiye. paMyo' dakSo jitendriya dhImAn , kopAnalajalopamaH / satyavAdI vilobhazca, mAyAmadavivarjitaH // 13 // mAnatyAgI dayAyuktaH, paranArI sahodaraH / jinendragurubhaktazca, maMtragrAhI bhavennaraH // 14 // dhikAraH4 bhASA-huziyAra, jiteMdriya, buddhimAna, krodharahita, satyavAdI, nirlobhI, mAyAmada rahita, mAnatyAgI, dayAvAlA, paranArI sahodara, jineMdrabhakta, gurubhakta itane guNovAlA manuSya maMtragrahaNa karanevAlA hosakatA hai. zubhelagne zubhevAre, tithinakSatra candrake / maMtradAnaM vighAtavyaM, gurupUjApurassaram // 15 // dIpotsave vyatipAte, caMndrasuryoparAgayoH / vizeSena vidhAtavyaM / maMtradAnaM yathAvidhi // 16 // bhASA-zubhalagna, zubhavAra, zubhatithi, zubhanakSatra. tathA zubhacaMdra ityAdi velAmeM moTI pUjA paDhAkara ziSyako maMtra denA, vizeSa karake dIpamAlA, vyatipAta, suryacaMdrake grahaName yathAvidhi maMtradenA. zrutasAgaramAlokya, mahAratna smaamyaa| ete maMtrA samAkhyAtA, yogyAnAM hitakAmpayA // 17 // parIkSitaguNAnAM tu, bhaktiyuktazarIriNAm / zraddhAvaMtAM pradAtavyA, sukhamicchadbhirAtmanaH // 18 // bhASA-yogya jIvoMke hitake liye AgamasamudrakA avagAhana karake mahAratna tulya inamaMtrokA kathana kiyA hai. ise meM apane AtmakalyANakI icchArasvanevAle gurune, jisake guNoMki parIkSA kIhaaise bhaktiyAle zraddhAvAle ziSyako maMtra denA. in Education For Personal & Private Use Only Jinelibrary.org
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcamoDa vidyAratnamahAnidhI dhikAraH 5 mAyAhaMkAra yukteSu, zraddhAhIna durAtmasu / nirguNeSu ya etAstu, maMtrAn dAtA svadoSataH // 19 // sonantaM lapsyatesadya, saMsAra duHkharUpinam / anantAni ca duHkhAni, zisyasyApi pradAsyati // 20 // iti jJAtvA prayatnena, ekAMte gurubhaktitaH / bhaktiyuktAya ziSyAya / dadyAd maMtramanuttaram // 21 // bhASA-mAyI, ahaMkArI, zraddhAhIna, duSTa, nirguNa ityAdiko maMtra deveto denevAlA doSIhai. vo ananta saMsArake duHkhameM anaMtavAra bhramaNa karegA. ziSyabhI anaMta saMsArake ananta duHkhakA anubhava karegA. aisA jAnakara gurumahArAjane bhakta ziSyako gurubhaktike sAtha ekAMtameM maMtra denA cAhiye. dvAtriMzikAyA yaHkalpaM, bhaktiyuktaHkariSyati / sadabhyastaM sadAtasya, sarvajJatvaM bhaviSyati // 22 // ihalokepiduHkhAni, dAridrAnica durataH / kSayaMtasya prayAsyanti, yomuSmai bhaktibaMdhuraH // 23 // tasmAdetAMmahAmaMtra, dvAtriMzikAMmahAmatiH / anAkhyeyAmayogyanAM, svayaMnityaM vibhAvayet // 24 // |bhASA-jo manuSya bhaktiyuktadvAtriMziMkA kalpakA abhyAsa karatAhai vaha sarvajake samAna ho jAtA hai. usakA isa lokakI darIdrAvasthA Adi dukha durasehI kSaya hotA hai. isalie mahAmati (muni) ne svayaM vicArakarake ayogya manuSyako nahIM denA cAhiye. REARRIAGRANEMIERSware For PersonasPrivate Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidveSaNakame uccATanakarma zAntikarma varuNadizi pauSTika karma naiRtyadizi bhanidizi vAyanyadizi ardharAtri GOODBCBGesam prabhAtakAla saMdhyAkALa aparAhakAla 8 atha aSTa karmaprayoga vidhividhAnam - vazyakarma ___ AkarSaNakarma / staMbhanakarma | mAraNakarma kuveradizi yamadizi pUrvAbhisanmukha izAnadizi pUrvAhakAla mushngkiaa pUrvAhakAla saMdhyAkAla sarojamudrA aMkuzamudrA zaMkhamudA vajamudrA svastikAsana daMDAsana vAsana bhadrAsana vaSaTpalaSa vauSaTpaluva ThaThapallava gheSepallava raktavastra udapArkavastra pItavastra kRSNavastra jJAnamudrA jJAnamudrA pravAlamudrA kurkuTAsana pravAlamudrA kurkuTAsana paMkajAsana paMkajAsana svAhApallava svadhApallava zvetavana ghetavastra dhUmravasa dhUmravastra raktapuSpa raktapuSpa pItapuSpa kRSNapuSpa dhUmrapuSpa dhUmrapuSpa zvetapuSpa zvetapuSpa zvaktavarNabhyAna / zvetadhyAna / raktabhyAna raktadhyAna patidhyAna / kRSNadhyAna | dhumrajyAna dhUbhraSyAna Jain Education n ational For Personal Private Use Only wwwine bary.org
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ recakayoga | pUrakayoga | pUrakayoga dIpanaAdinAma dIpanaAdinAma sphaTikamaNi muktAphala pallavAntyanAma madhyAmAguli pUrakayoga pUrakayoga kuMbhakayoga - recakayoga / recakayoga saMpuTamadhyanAma | graMthavAMtaritanAma vaidarbhAdyakSaramadhyanAma rodanaAdimadhyAtanAma| pallavantyinAma pravAlamaNi jIvAputtA jIvApucA jIvAputtA jIvApucA anAmikA kaniSTikAMgu. tarjanyAMguli. tarjanyAguli. tarjanyAMguli. vAmahasta dakSiNahasta dakSiNahasta dakSiNahasta dakSiNahasta madhyamAMguli SOOOOOOOGO dakSiNahasta dakSiNahasta jIvAputtamAlA tarjanyAMguli. dakSiNahasta dakSiNavAyu varSARtu memaCOCsecoCacae vAmavAyu vAmavAyu vAmavAyu dakSiNavAyu dakSiNavAyu grISmaRtu zaradaRtu hemaMtaRtu vasaMtaRtu ziziraRtu madhyarAtra prAtakAla dakSiNavAyu dakSiNavAyu vasaMtaRtu vasaMtaRtu pUrvAhakAla pUrvAhakAla agnimaMDala | pRthvImaMDala 0 iti sampUrNam saMdhyAkAla madhyadina pUrvAhakAla jalamaMDala aparAhakALa jalamaMDala | jalamaMDala / vAyumaMDaLa | vAyumaMDala | vAyumaMDala / For Personal Private Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ iti dazapurvAdharAcArya zrIbhadraguptaviracitAyAM zrIvidyAratnamahAnidhau anubhavasiddhamaMtra dvAtriMzikAyAM guruziSyazubhAzubha saMzucakonAma paMcamodhikAraH vidhAratnamahAnidhI paMcamo' |dhikAra:5 dvi.|5|123 paM. 2 3 4 5 mA ta kA ca kaM Jain Education For Personal Private Use Only Jainelibrary.org
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ / iti vidyAratnamahAnidhisampUrNam / ERKARKIRAIMANORAKOOOO000000000000000000000000000RRPOOOOOOO For Personal