Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjaya-rANakapura - delavADA 0 , jI . A tirthonA jIrNoddhAra karAvanAra tirthoddhAraka zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimaLavasahInA delavADAnA ghUmaTanI AkRti
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjaya-rANakapura-delavADA : zrI amRtalAla mULazaMkara trivedI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ AbhAra zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhInA sthapati zrI amRtalAla mULazaMkara trivedIe zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI pratyenA AdarathI prerAIne zrI zatruMjya, zrI rANakapura tathA zrI delavADAnA tirthanA jIrNoddhAranuM AphlAdakArI darzana karAvate paricaya A amRta mahotsava prasaMge lakhI Ape che te mATe ame temanA AbhArI chIe. zeTha kasturabhAI lAlabhAI amRta mahotsava samiti
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjaya yugAdi tIrthakara bhagavAna zrI RSabhadevajInA punita caraNothI pAvana thayelA tAmbara jainenA sarvazreSTha tIrtha zatruMjayane mahimA ghaNo moTo che. pratyeka jainane mATe zatruMjayanI yAtrA jIvanane eka aNamela lahAve . deva, yakSe ane siddhoe sevelI e bhUmi atyAre paNa devatAonA nivAsasthAna jevI ramaNIya ane AlAdaka lAge che. zatruMjaya upara gayA pachI citta prasannatAthI bharAI jAya che. jeNe eka vakhata zatruMjayanI yAtrA karI hoya tene pharI pharI tyAM javAnI IcchA thAya tevuM AkarSaNa e bhUmimAM raheluM che. A kathana jaina-jainetara badhAne ja sarakhI rIte lAgu paDe che. ghaNuM videzIo paNa pharI pharI tyAM Ave che ane dara vakhate adhikAdhika prasannatA anubhave che. zatruMjayanI svagIyatAmAM maMdiranI kalA ane svacchatA paNa meTo bhAga. bhajave che. seMkaDe varSo pachI paNa maMdire nitya navIna lAgatAM hoya te tenuM rahasya samayecita jIrNoddhAramAM raheluM che. jema kAyAkalpathI vRddha yuvAna banI jAya che, tema jIrNoddhArathI maMdira pharI yuvAnI prApta kare che ane tenuM sauMdarya khIlI UThe che. jIrNoddhAra kema kare tenI paNa eka zAstrIya paddhati che, eka kalA che, eka daSTi che, je bahu ochA mANasane prApta hoya che. je te daSTi prApta thaI na hoya te khoTA nidAnathI jema rega vikRta thAya che, tevuM ja jIrNoddhAranuM paNa bane che. zeThazrI kasturabhAImAM A daSTi pUrNa paNe vikasI che, te rANakapura, Abu, kuMbhArIA ane tAraMgAnAM jIrNoddhArakAma jevAthI samajAya tevuM che. A badhA jIrNoddhAre karatAM paNa zatruMjaya uparanA yugAdijinanA aitihAsika maMdiranA jIrNoddhAranI zarUAta karavAnuM kAma ghaNuM
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThaNuM hatuM. kAraNa roLamI zatAbdI pachInA samayamAM keTalAMka TAM nidAna karavAmAM AvyA hatAM, ane keTalIka vikRtio pravezI cUkI hatI, azvinI kumAroe vana muninI vRddhAvasthA dUra karIne navayauvana bakyuM hatuM, tema A maMdirane paNa navayauvana bakSavA mATe maMdiranAM aMgopAMgane zuddha zAstrIya rIte jIrNoddhAra karavA mATe eka moTI zastrakiyA (oparezana) karavAnI jarUra paDe tema hatu. A kAMI nAnuM sUnuM kAma nahotuM. sAmAnya rIte rUDhicusta samAja yathAvat sthitimAM jIvanAre hoya che. dharma ane zAsa badhuM ja temanI daSTie yathAvattAmAM samAI jatuM hoya che. kayu auSadha hitakArI hovA chatAM tenA pariNAmane nahi samajanAra bALaka tene grahaNa karavAne virodha kare che ane pitAnI ruci mujabanA miSTa padArthonI mAgaNI kare che. paraMtu vaidya to pitAne dharma bajAvavAne heya che, bALakanI kSaNika prasannatA khAtara tenA svAthyane te jokhamamAM mUkI zake nahi. rUDhicusta samAja paNa ghaNI vakhata bALakanI jema ja apathyane Agraha rAkhatA hoya che ane zuM hitakArI che ane zuM nahi, te vicAravA taiyAra heta nathI, paraMtu sAmAjika vaidyone (sevakane) paNa pitAne dharma bajAvavAno hoya che. regInI ruci mujabane auSadhaDga karatA vaidyanI jema je teo varte te pitAne dharma cUkyA gaNAya. paraMtu bahu ochA sAmAjika kAryakartAo AvI samaja, hiMmata ane daDhatA dharAvatA hoya che. vetAmbara jaina samAjanA sadbhAgye AvA netA zeThazrI kastumbhAI tene sAMpaDayA che, ke je nidAna karatAM pahelAM kAryanA dareka pAsAne vividha dRSTie aneka vAra tapAse che, te te viSayanA zreSTha jANakAra manAtA manuSyanI vAraMvAra salAha le che ane je kAMI karavAnuM che tenI zakayatAnI chApa pitAnA mana upara spaSTarUpe aMkita thAya tyAra pachI ja nirNaya le che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitakArI kaTu auSadho levAmAM bALakane game teTalA dhamapachADA kare te paNa regInuM hita samajadAra vaidya jema pitAnA nirNayamAM makkama rahe che tema zeThazrI kasturabhAI paNa sAmAjika dhamapachADAo pratye taTastha rahI pitAnA cagya nirNane vaLagI rahe che ane saphaLa thAya che. zeThazrI kasturabhAInI saphaLatAnuM rahasya A che. zatruMjaya tIrthano jIrNoddhAra mATe zilpIone ahevAla joyA pachI zeThazrI kasturabhAI ane zeTha ANaMdajI kalyANajInA anya pratinidhioe zatruMjaya tIrthanI yAtrA karI ane ahevAla mujabanI hakIkate najare joIne tenI yathArthatAnI khAtarI karyA pachI tenI zakyatAone vicAra karavA beThA tyAre kAryanI yathArtha tAne samajavA chatAM ghaNuM draSTie samAjanI rUDhicustatAne khyAla karIne zarU zarUmAM kevA pratyAghAta paDe tenI kalpanA karIne kAryanI saphaLatA viSe zaMkAzIla banyA. tyAre je badhA ja draTienuM mane spaSTapaNe kAryanI yathArthatAne svIkAratuM hoya to tenI yegyatAnI vadhu khAtarI mATe dharma ane zilpazAstranA jANakAra pU. AcArya mahArAjenI salAha laIne tenI gyAyegyatAne nirNaya laI zakAya tema che te abhiprAya zeThazrI kasturabhAIe Ave ane pUjya AcAryadeva zrImada vidayasUrIzvarajIne abhiprAya meLavavAmAM AvyuM, je e hatuM ke AvA mahAna tIrthasvarUpa prAsAdanAM aMgaupAMge dabAyelAM hovAM joIe nahi, te khullAM levA joIe ane te mATe jarUrI pheraphAra karavA hoya to vidhividhAna sAthe karI zakAya che. pUjya AcArya mahArAjazrI naMdanasUrIzvarajInI paNa salAha levAmAM AvI. teozrIe paNa kAryanI egyatA pichAnIne temAM saMmati ApI. parama pUjya AcArya mahArAje pAsethI muhUrta ane AjJA mAgIne jaina samAjanA zreSTha vidhikAra pAse gya vidhividhAna karAvIne jIrNoddhAra kAmanuM muhUrta ane te mATe pheravavA paDatA pratimAonA uthApana vidhi karavAmAM AvyuM. A badhAnI pAchaLa maMdirane
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgApAMga zAstrIya paddhatie uddhAra karI tenI kalA ane bhavyatA dvArA samAjamAM bhaktibhAvanI vRddhi karI dharmanA prabhAva-vistAravAnI bhAvanA mAtra hatI; paraMtu A davA kaDavI nIkaLI. ane samAjanA amuka vage pratimAonA utthApana pachI jamaru' AMdolana jagAvyuM ane bhAratabharamAM jakharA jhaMjhavAta pharI vaLyeA--amRtamaMthana karatAM zarUAtamAM ja viSa nIkaLyuM, tene pacAvanAra zivajInI jarUra hatI. te na maLe te| amRtanI AzA nya hatI. zeThazrI kasturabhAI te vakhate videzamAM hatA, paraMtu zeThazrI kezavalAla lallubhAI ane anya TrasTIoe sAthe maLI te viSa pacAvyuM ane samAjamAM zAnti prasarI. virAdha karanArA sajjanA paikInA moTA bhAganA atyAre ema mAne che ke te AvezamAM AvIne je kAMI karyuM te kharAkhara nahAtu ane tenA khullA ekarAra paNa teo kare che. zeThazrI kasturabhAInA himmatabharyAM cAgya nirNayane te aMjila samAna che. kArya ane kAryAMnA hetu jo sAcA hAya te virAdhathI bhaya pAmavAnu rahetu nathI, te Ape|Apa zamI jAya che; ane ghaNI vakhata bhAvi mATe te madadagAra paNu bane che. jyAM karADA muniee meAkSarUpI siddhi prApta karIne jene siddhAcalanuM' birada apAvyuM che evA A zatruMjaya parvate zrI RSabhadeva bhagavAnanAM vividha madirezane peAtAnA mastaka upara dhAraNa karyAM che tenA itihAsa paryaMta pAte mAnava svarUpe kahe te ja jANI zakAya; te sivAya tA paurANika-dhArmika graMthonA Azraya levAnA ja rahe. te mujaba pahelu ratnamaya maMdira cakravatI rAjA bharate khaMdhAvyuM, paraMtu kALa anaMta che ane pArthA anitya che te kAraNe pAMDavAnA samaya sudhImAM eka pachI eka ema bAra vakhata A maMdirane kAyAkalpa vividha vAstudravyo vaDe karavAmAM AnyA. paraMtu sAMprata itihAsa jenI noMdha laI zake tevA uddhAra saurASTranA mahuvA baMdaranA jAvaDazAe guru verasvAmInA upadezathI vi. sa'. 108 mAM karAvyA. mahuvA Aje paNa ImAratI lAkaDAnA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ vepAranuM dhIkhatuM pIThuM che, ane jAvaDazAnA vakhatamAM paNa haze ja. bharapUra jaMgaleA ane tAtIMga vRkSAnI je jamAnAmAM A dezamAM bharamAra hatI ne jamAnAmAM kASThakArIgarI peAtAnI carama sImAe hAya ane tethI kASThanu madira manAvavA tarapha ja lakSa jAya te svAbhAvika che. eTale jAvaDazAe kASThanu maMdira banAvarAvyuM hoya te te samayeAcita ja che. te maMdiranA AmUla uddhAra vi. sa. 1213mAM mahArAjA kumArapALanA ma MtrI bAhuDe karAvyA, te hisAbe te kASThanu madira khUba lAMbA samaya sudhI eTale 1100 varSa sudhI TakI rahyuM. maMtrI khAhaDanA pitA maMtrI udayane zatruMjayanA myAtrA vakhate ghInA dIvAnI saLagatI dIveTa kheMcI jatA uMdurane madiramAM joyA ane temane bhaya lAgyA ke Avu banatu rahe te kadAca Aga lAge, mATe A jINu maMdirane pASANathI manAvavu jarUrI che. paraMtu tyAra pachI bahu alpa samayamAM teene yamanu teDuM AvyuM ane mandira pASANunu banAvavAnA peAtAnA saMkalpanA saMdeza putra mAhaDane mokalIne temaNe svarganI vATa - pakaDI. hAlanA jIAirane jenI sAthe sabaMdha che te maMdiranA itihAsa vAhaDa maMtrIthI AgaLa jatA nathI. zeThazrI kasturabhAIe apUrva himmata batAvIne azAstrIya rIte khanelI ane "maMdiranA rUpakAmane DhAMkI detI derIene haThAvI na heAta teA bAhuDamaMtrInA baMdhAvelA maMdirane saheja paNa bhAga ApaNane jovA maLata nahi ane ItihAsanuM eka aNumAla pRSTha daMtakathA ja khanI raheta. mAhaDa maMtrInA baMdhAvelA A ma Mdiranu bahAranuM jamInataLa hAlanA cAkanA jamInataLa karatAM pAMca phUTa ATha IMca nIcu che. maMdiranuM pITha ane tenI nIcenA bhATa haju jamInanI aMdara daTAyelAM paDayAM che. khADa maMtrIe pata upara ja khANeA karIne te paththara vaDe ma Mdira banAvyu che, je khANAne pAchaLathI bhImakuMDa ane izvarakuMDa jevAM nAme ApavAmAM AvyAM che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ muslImenA humalA pachI bAhaDa maMtrIe baMdhAvelA maMdiranA bacelA hissAmAM pAMca phUTa ATha IMca UMcuM pITha ane bharaNIna thara sudhIne tera phUTa cha iMca UMce maMDovara maLIne mULa jamIna. taLathI 1-ra ogaNIsa phUTa be IMca UMcAInuM bAMdhakAma hAla. mejUda che. tenI uparanuM badhuM pATaNanA samarAzAha, citoDanA. karamAzAha ane khaMbhAtanA tejapALa sonIe jIrNoddhAra kareluM che. temAM teNe kahyuM ane keTaluM karAvyuM te atyAre juduM pADavuM muzkela che. sahue pitA potAnA samayamAM pitAnI saMpUrNa zakti. lagADIne A kAma karyuM che eTale ApaNe te e sahune sarakhA ja yazabhAgI gaNue. bAhaDa maMtrIe bAMdheluM A mULamaMdira bhramavALuM havAne pUrataH saMbhava che. zilpazAstrane niyama che ke bhramavALA maMdirane maMDapa, paNuM bhramavALA kare ane te bhrama thAMbhalAo mUkIne kare. te. mUjaba A maMdiranA maMDapane bhrama kare che eTale prAsAda paNa. bhramavALe hevAne pUrato saMbhava che. jemAM bhramaNa karI zakAya te. bhrama. maMdiranA vidhvaMza pachI tenI chakI ane nRtyamaMDapa pharI. karavAmAM AvyAM nathI, eTale hAlanI sthitimAM tenI laMbAI phUTa 106 ane paheLAI phUTa 80 che ane tenI pIThanA taLathI kaLazanI Taca sudhInI UMcAI 87 phUTa che. je chokI ane nRtyamaMDapa. pharI karavAmAM AvyAM hatA te maMdiranI ekaMdara laMbAI 145 phUTa heta ane nRtyamaMDapanI uNapathI paDatI muzkelIothI UgarI zakAyuM. heta. nRtyamaMDapanI jagyAe lekhaMDanA thAMbhalAo kheDIne karela chaye senAnI thALImAM leDhAnI meLa jevuM che. zeThazrI kasturabhAInI cakara STithI A bahAra nathI, paraMtu lAge che ke tene samaya haju pAye nathI. maMdiranI jagAmAM 3-0" phUTa UMcI digdavatAo ane vidyAdharI devIo vagerenI mUtio kALA paththaramAM karelI che, je
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaNe aMze suMdaratAmAM meDherAnA sUryamaMdiranI mUrtikalAnI samakakSa che. muslIma humalA vakhate AmAM ghaNI tUTaphUTa thayelI che ane tyAra pachI maMdiranI AjubAju derIo karI mekSa meLavavAnI zraddhALujanonI bhAvanAe paNa A mUtione sAru evuM nukasAna pahoMcADyuM che. A jIrNoddhAramAM have mUrtionAM khaMDita aMgenuM gya samArakAma karI temane kAyAkalpa karavAmAM Avaze tyAre teonuM sauMdarya karI khIlI UThaze. sUryanI AsapAsa pharatA grahanI jema bhagavAna RSabhadevajIne -kendramAM rAkhI keTalA badhA iMdrAdika deve teonI AcapAsa pradakSiNe krame goThavAI rahelA che te jotAM maMdira e vizvaracanAnuM pratika che ke zuM, tevI kalpanA kuryA vinA rahetI nathI. gujarAtanA rAjAe zilpI hirAgharane DaInA kilAnI dIvAlamAM caNI lIdho -have tema A badhA IMdrAdi devatAone paNa maMdiranI dIvAlane lAgIne pharatI derIo baMdhAvanArAoe derIonI dIvAlamAM caNa lIdhA hatA ! temAMthI teo have mukta thayA che te pasana paNa thaze ja. zilpazAstra (zilparatna) mAM kahyuM che ke : "dAmircaMITnavInAM nonaM ra vinA -dhdhAra ane dIvAla para karelI kalA"kRtione DhAMkI devI te vinAza karanAra che. mATe kalAkRtione khullI rAkhavI joIe; jyAre A te devatAonI mUrtio che. A derIo pheravavAmAM Ave tyAre temAM birAjamAna tIrthaMkara bhagavAnanI pratimAo mATe judI vyavasthA karavI joIe. te mATe bAjumAM ja AvelI bebA rAnA nAme oLakhAtI khullI jagyAmAM eka bAvana jinAlaya bAMdhavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM, jethI "uthApana karela badhAM pratimAjIone tyAM vyavasthita rIte pratiSThita karI zakAya. A maMdiranuM zilAsthApana zeThazrI kasturabhAIne zubha haste karavAmAM AvyuM. A bAvana jinAlayanA pAyA bharAI gayA che, rogya pASaNane nirNaya levAI gayuM che ane TUMka vakhatamAM comAsA
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI pANInI chata thayethI kAma dhamadhokAra cAlaze. A maMdira dazamI bAramI sadInI prAcIna kArIgarIvALuM suMdara banAvavAmAM. Avaze. AjaLI daza varSa pahelAM zatruMjaya e phakta maMdiranuM nagaraH hatuM; Aje te kalAmaya maMdiranuM nagara che ane pAMca kalAtmaka siMhadvArethI have te suzobhita che. cIMthare vIMTelA ratnanI uparanA cIMtharAnuM AvaraNa haThAvI levAmAM Ave tyAre jema ratna jhaLahaLI. UThe tema maMdiranI uparanAM plAsTaranAM pipaDAM ane agya. umerAo rUpI AvaraNa haThAvatAM maMdire ratnanI jema jhaLahaLI UThayAM che. e zakya che ke ratna ane kAcanI jene pichAna na. hoya te tenI kiMmata karI zake nahi. tevuM ja kalA bAbatamAM paNa che ratnanA ke kalAne jhaverI banavAnuM kAma Akaro parizrama. ane niSThA mAgI le che, te vinA te hIre ane kAca sarakhA. ja lAge. keTalAka loko ema kahe che ke amane te dharmamAM rasa che.. kakSAmAM nahi. A leke dharma ane kalAne judA pADe che, paraMtu dharma ane kalA te avibhAjya che, tene judAM pADI zakAya tema nathI. kalA dharma jeTalI ja zAzvata che. jyAM kalA nathI tyAM kAMI ja nathI, tyAM phakta avyavasthA, aMdhera ane vinAza ja rahelAM che. hA, kalAnuM svarUpa ane tene vikAsanuM pramANa ochuM-vadhu heI zake, paraMtu kalAvihIna te kAMI ja hoI zake nahi, jIvana jIvavAnI, balavAnI, vicAravAnI, mananA Avegene vaza rAkha-- vAnI ane dhanano vyaya karavAnI ke tene meLavavAnI paNa kalA heya che. kalA vinA bhakti saMbhavita nathI. bhakta keTalI kALajIthI pitAnA ISTanA mastaka upara puSpa caDAve che, kaMThe puSpahAra: Ape che ane goThave che te joyA vinA, vicAryA vinA bhakti ane kalAnA sAmaMjasyane khyAla Ave nahi, pitAnA ISTa, pitAna
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu mATenI pratyeka vastu suMdara hoya atisuMdara hoya tevI utkaTa bhAvanA bhakta hRdayamAM pragaTe e bhakti che. suMdaratA ane kalA te ekarUpa che ja. saudaryanuM nirmANa e ja kalA-pachI te mananuM hoya ke bAhya padArthonuM hoya, mAnavanirmita hoya ke kudaratanirmita hoya. maMdirone kalAtmaka banAvavAmAM AvyAM che te kAMI dhananuM pradarzana nathI, te te phakta hRdayane pitAnA ISTa pratyeno artha che, je chAvarI che, arpaNa che. enI kadara karavA mATe paNa evuM ja hRdaya joIe. melA arIsAmAM spaSTa pratibiMba paDatuM nathI. kaI paNa nagara, vasAhata, mahela ke maMdiranI zobhA tenA pravezadvArathI zarU thAya che, prathama najare ja abhAva utpanna thAya tevuM kalAtmaka Ayejana tenA mukhya pravezadvAranuM hoya te rAjadarabAra ke devadarabAra mATe tenA egya gauravane pratiSThita karanAruM che. ApaNA prAcIna dhArmika ItihAsagraMtha vAMcatAM kevAM kalAtmaka siMhadvAra mahelo maMdironI AgaLa banAvavAmAM AvatAM tenI kAMIka jhAMkhI thAya che. zatrujya jevA mahAna prabhAvika tIrthanI mahattAne gya siMhadvAre tenI AgaLa hevAM joIe. te nahi hevAne raMja anubhavI rahelA zeThazrI kasturabhAIe rAmapoLanI bArInA nAme oLakhAtA taddana sAdA nAnA bAraNu jevA zatruMjaya nagaranA prathama pravezadvArane sudhArIne tyAM bhavya pravezadvAranuM nirmANa karavAnuM vicAryuM ane te mATe sthAnika zilpIo ane zrI gregasana beTalInA plAne paNa levAmAM AvyA, paraMtu tethI zeThazrI kasturabhAInA manane saMtoSa thaye nahi eTale zilpI amRtalAla pAsethI eka pachI eka, ema traNa nakazAo A siMhadvAra mATe banAvarAvavAmAM AvyA. vi.saM. 2007 thI 2009 sudhI 3 varSa A siMhadvAra kevuM karavuM te mATenA vividha nakazAonuM nirmANa karI tenA uparathI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 AkharI pasaMdagI karavAmAM vyatIta thayAM ane chevaTe killAne anurUpa kalAtmaka hAvA chatAM jemAM atizayatA na lAge tevI zilpI amRtalAlanI sapramANa racanAne pasaMda karavAmAM AvI ane te mujama hAlanA rAmapALanA siMhadvAranuM nirmANa thayuM. vikrama sa Mvata 2010 mAM jyAre rUpIe hAlanA jeTalA sastA nahAtA te vakhate eka daravAjA jevA kAmamAM rUpIA pacAsa hajArathI vadhu rakama kharca karavAmAM peDhInA TrasTIe khacakatA hatA, tyAre tInI bhavyatAne sAkAra karavAnuM svapna jemane satAvatuM hatuM tevA zeThazrI kasturabhAI e sidvAranI yAjanA paDatI mUkIne peAtAnA svapnane vilAI javA devAnu yogya na mAnyuM. teozrIe mITIMgamAM ja TrasTIene samajAvyuM ke A nakazA mujabanuM pravezadvAra thAya te tInI mahattAne ceAgya che, paraMtu te mATe ATalAM nANAM kharcavAmAM saMkoca thatA hAya tA A siMhadvAranuM badhuM ja kha uN ApIza. mATe niHsoca maMjUra kare. ane e rIte rAmapeALanu siMhadvAra banAvavAnI yojanAne zeTha ANaMdajI kalyANajIe vi.sa. 2010 mAM majUrI ApI. rAjasthAnanA jodhapura jillAnA tivarI gAmanA jhINA pAgaranA gulAbI paththarathI visa. 2016 mAM rAmapeALa daravAjAnu nirmANakArya pUruM thayuM ane sadagata zrI taralAbahena kasturabhAInA smaraNArthe bhagavAna zrI RSabhadevajInA caraNAmAM te arpita thaI gayuM. pachI teA sagALapALa, vAghaNapALa, hAthIpALa ane ratanapoLa ema badhA ja daravAjAe jANe sAda pADIne kahetA na heAya ke have amArA kAyAkalpa kayAre karo che, tevA bhaNakArA lAgavA mAMDayA ane te mATenA nakazAo anAvavAnI tAkIDha zilpI amRtalAlane thavA lAgI ane eke eke badhA ja daravAjAoe vi.sa. 2024 sudhImAM navA veza dhAraNa karI lIdhA, ratanapoLa daravAjAmAM hajI keTalu...ka mUrti kAma karavAnuM che. A daravAjAoe zatruMjaya uparanAM mazinI bhavyatA ane gauravamAM ghaNA vadhAro karyAM che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmapALa daravAjAnA prasaMga pachI zeThazrI kasturabhAIe manathI nizcaya karI lIdhuM hatuM ke badhA ja daravAjAone kalAtmaka ane bhavya karavA, paraMtu dhanavyayanI ciMtAmAMthI TrasTane mUkta rAkhavuM ane badhA daravAjA mATenA kharcanI javAbadArI pite ja upADI levI. ane te rIte teozrIe pitAnA Apta janonA smaraNArthe tIrthanI mahattAne vadhAranAra A cAra siMhadvArane aMjali rUpe bhagavAnazrI RSabhadevanA caraNomAM samarpita karyA. 9 daravAjAonI sAthe sAthe sagALa paLa ane vAghaNa piLanI AgaLa pAchaLanA eka eTalA vyavasthita, vizALa ane ravaccha banAvI devAmAM AvyA che ke daza varSa pahelAM AvI gayela kaI yAtrI atyAre pharI zatruMjayanI yAtrAe AvI caDe te tene zatruMjayanI svargIya bhavyatAmAM anekagaNo vadhAre thaI gayA. anubhava thayA vinA rahe nahi. uparokta cAra daravAjAo paikIne vAghaNapoLe daravAje vi. saM. 1288 mAM rANu vIradhavalanA maMtrIo vatupAla ane tejapALe na banAvyuM hatuM. daravAjAnA AgaLanA bhAganI dIvAlamAM vastupAla ane tejapALanI pratimAo yAtrAe padhAratA zrIsaMghane praNAma karatI ane daravAjAnA pAchaLanA bhAgamAM temanA bhAI luNaga ane mAladevanI mUrtio hAthamAM kaLaza laIne RSabhadeva bhagavAnanI pUjA mATe taiyAra thayA hoya te rItanI banAvarAvI hatI te prazastIlekha vAghaNapoLa daravAjAnA hAlanA jIrNoddhAra vakhate maLI AvyuM che. paraMtu daravAjAno moTo bhAga muralIma zAsanakALamAM toDI pADela hoya tevuM mAlUma paDayuM hatuM ane eka paNa mUrti maLI AvI nathI. mULa daravAje be staMbhe vacce 10 phUTa pahoLo hato paraMtu tene toDI pADyA pachI tene aMdarathI caNI laIne 5-9" paheLe karI levAmAM AvyuM hatuM. A daravAjAne hAla vAghaNapoLa kahevAmAM Ave che, paraMtu vastupALa
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 tejapALanA lekhamAM tevA koI ullekha nathI; temAM te phakta pratAlI karAvI tema lakhyuM che. zeTha meAIzAnI dUkanA sAmenA bhAgamAM tenA sTAphanA mANasAne rahevA mATenA utArA hatA. rAmapALa daravAjamAM pesatA ja A vibhAga saMkaDAzavALA ane apratItikara lAge tevA hatA. A utArA tyAMthI kADhI khIjI ceAgya jagyAe karavA mAkhata zeTha meAtIzA TrasTanA TrasTie sAthe vATAghATo karI, arasaparasa zubhecchA vadhArI zeThazrI kasturabhAie te utArA tyAMthI kADhI nAMkhI cAkanA khADo purAvI tene vizALa karAvyA ane suyeAgya krame AmravRkSA vavarAvyA tethI zeTha meAtIzAnI TUkanI bhavyatA paNa ghaNI vadhI gaI ane zatru MjayanI bhavyatAmAM te vadhAre thayA ja. AvI badhI bAbateAmAM kayAM zuM hevu joI e ane kayAM nahi te samajavAnI dRSTi heAvI Avazyaka che ane sAthe sAthe dRSTine khUMce tevI bAbatAne sudhAravAnI khaMta paNa hAvI joI e. kAraNa, AvAM badhAM kAme| icchA thAya eTale turata thaI jatAM nathI, para Mtu tene mATe sArI evI dhIraja ane khaMtathI kAma karavuM paDe chaeN. zeThazrI kasturabhAinI rAhabarI nIce zeTha ANu dajI kalyANajIe pAlItANA gAma bAjue jayataLATIthI girirAja zatruMjaya upara javAnA vastupALa pAga nAmanA rastAnAM pagathiyAM pAMcathI sADA pAMca IMcanI UMcAinAM rU. 460000 nA kharce vi. sa. 2008 thI 2012 sudhImAM navAM baMdhAvyA ane tenI paheALAI AThathI zvasa phuTa hatI te vadhArIne seALa phrUTa karI ane khALako tathA vRddho mATe te mArga saraLa karI ApyA tathA Akhe raste chAMyA mATe vRkSe vavarAvyAM. ane te ja rIte girirAja uparathI Atapura gAmanI taLeTImAM AvelI RSabhadeva bhagavAnanA pagalAnI derI sudhI javA mATene gheTIpAga nAmanA raste paNa Atapura gAma sudhI pagathiyAM vadhArIne rUA. 118000nA kharce vi. sa. 2021 mAM navA karAvyA.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 cAmukhajInI TUMka pAsenA bhAgamAM 80-45 phrUTanA 18 phUTa UMDA kuMDa navA banAvyA ane pUjAthIe mATe navA snAnagRha anAvyAM. caumukhajInI TUMka onA navA DamAMnI zILa pAsenA snAnagRheAmAM pANI pahoMcADavAmAM AvyuM. A badhI zeThazrI kasturabhAinI dIrdhAdiSTa hatI. jo samayasara A kuMDa khanAvavAvAM na AvyA hAta te yAtrIonI vadhelI saMkhyA jotAM Aje snAna mATenuM pANI badhAne pUruM paData nahi. prAcIna saMskRtinA saMrakSaNa pratye zeThazrI sadAya jAgRta che. te mATe taLeTImAM saMgrahAlayanuM eka navuM makAna banAvavAmAM AvyuM che. citrA, lekhA ane prAcIna kalAtmaka avaroSanA tyAM saMgraha karavAmAM Avaze. A badhI pravRttinuM mahattva badhA lokone atyAre kadAca na samajAya, paraMtu bhaviSyamAM itihAsa-sa MzodhanamAM te bahu sAre| bhAga bhajavaze. rAmapeALa daravAjAnA gaDhanI divAla pAsenA khAdakAmamAMthI nIkaLelA vizALa maMdiranA keTalAka kalAtmaka paththarA gaDhanA aMdaranA bhAgamAM gaDhanI dIvAlane aDhelIne zAMtithI beThA che ane temanI sAthe temanI bhASAmAM vAta karIne teo temanI jAheAjalAlInA vakhatamAM kayAM hatA ane AvI sthitimAM kayAMthI ane kayAre AvI paDayA te samajIne jagatane te jaNAvI zake tevA purAtattvavidranI rAha joi rahyA che. saMgrahasthAna AvA sahu purANA mahemAnAne AvakAraze ane lokone teonI pAsethI ghaNI ghaNI vAtA jANavA maLaze. tIpati zrI RSabhadeva bhagavAnanA maMdiranA sAMgApAMga jIdvAra eTale ke gUDhamaMDapanI AgaLanI cAkI ane nRtyamaMDapa sahitane mULanA jevA ja saMpUNu jIIddhAra karAvanAra vyaktinI A maMdire 400 varSa sudhI rAha joI che. nRtyamaMDapanI kAmacalAu jagyA pUrIne ubhelA lAkhaMDanA mAMDavA, jo tene vidAya ApavAmAM na Ave te, peAtAnI meLe vidAya levAnI taiyArImAM che. tave
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhate samayanI mAMgane samajIne egya rIte pUrNa karI zake tevA netA zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne malyA che, te batAve che ke, pitAnI yauvanapUrNa sthiti prApta karavA mATe kAyAkalpa karAvanAra vaidya, maLI gayAne saMtoSa A saikasuMdara prAsAda meLavI zakaze, tevI zraddhA ApaNe rAkhI zakIe, ane AvA bhagIratha kAryo mATe prabhu teozrIne yaza ane dIrdhAyuSya bakSe tevuM teozrInA amRta mahotsava vakhate ApaNe prAthIe.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ delavADA bhAratanAM TocanAM kalAdhAmamAM jenI gaNanA thAya che tevA pazcima bhAratanA Abu parvata uparanAM delavADAnAM jaina maMdire. chellAM 900 varSathI pitAnA apUrva kalAbhaMDAra dvArA dharmapremI ane kalApremI pravAsIone AnaMdavibhora banAvI rahyAM che. gujarAtanA mahArAjA bhImadevanA eka maMtrI ane caMdrAvatInA daMDanAyaka maMtrI vimalazAhe vi.saM. 1088mAM Abu parvata uparanA prAcIna jaina tIrthane uddhAra karIne tyAM je maMdira baMdhAvyuM tene vimalavasahi nAma ApavAmAM AvyuM che. ane gujarAtanA mahArAjA bheLA bhImadevanA yuvarAjapade sthapAyelA dhULakAnA rANA vIravaLanA maMtrI vastupALa ane tejapALe vi.saM. 1287mAM maMtrI tejapALanA putra luNasiMhanA nAma uparathI luNavasati nAmanuM maMdira baMdhAvyuM. sapheda Arasa paththarathI A maMdiro baMdhAvIne A mahApuruSoe jagatane eka evI bheTa ApI che ke jenuM mUlya rUpIA-paisAthI kadI AMkI zakAya nahi. hajAro ane lAkho loko seMkaDo varSothI tene AnaMda mANI rahyA che ane haju seMkaDo varSo sudhI mANatA raheze. A mahApuruSoe caMcalA laddamIne karelA A vivekapura saranA saduupayogane joIne darekanuM hRdaya dhanyatA anubhave che. maMtrI vimalazAhe pote yuddho laDyA hatA tenA pApanuM prAyazcitta zrI dharmaSasUrijI pAse mAgyuM hatuM, tyAre temaNe AkhuM tIrthane uddhAra karavAnI AjJA prAyazcita rUpe ApI hatI. te uparathI eTaluM spaSTa thAya che ke maMtrI vimalazAhe vimalavasahi maMdira banAvyuM te pahelAM tyAM jaina tIrtha hatuM. hisTrI opha -InDIana ArkITekacaranA lekhaka jemsa phargyusana evI zaMkA kare che ke vimalavasahi maMdirano mULa gabhAre ane gUDhamaMDapane bhAga tathA abikAjInI derI agiyAramI zatAbdI pahelAMnA hovAM
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIe. uparanI hakIkatone Teke maLe tevA keTalAka purAvA hAlanA jIrNoddhAra vakhate malyA che. hAlanA nRtyamaMDapanI Arasa paththaranI pharasa, je UMcInIcI thaI gaI hatI, te ukhADIne sarakhI karatAM maMDapanA vaccenA bhAgamAMthI bIjA cAra staMbhenI beThaka kALA paththaramAM ghATa kADhIne besADelI maLI AvI hatI, je haju paNa pharasanI nIce mejUda che. maMDapanI pharasabaMdhInI nIcethI maLelI stanI beThakathI eTaluM nakkI thAya che ke aSTahAsanA pATaDAo. mUkIne hAla karela che te vizALa ghuMmaTavALa maMDapa pahelAM tyAM nahi hoya, paraMtu vacce cAra thAMbhalAo Ave te rIte cokIo pADIne jUnI paddhatie karele maMDapa tyAM haze. paraMtu maMtrI vimaLazAhe navI paddhatie vaccenA thAMbhalAo kADhI nAkhI meTA. ghuMmaTavALe maMDapa tyAM karAvyuM haze. have je vaccenuM kALA paththaranuM mULa maMdira vimaLazAhanA pahelAMnuM hoya te je stanI beThake. maLI AvI che te tethI paNa pahelAMnI hoI zake, kAraNa, hAlanA maMdiranA levalathI stanI beThakanuM taLa 2-0 phUTa jeTaluM nIcuM che, eTale jUnA maMdiranuM taLa paNa be phUTa jeTaluM nIcuM hovuM. joIe. AthI eTaluM te spaSTa thaI jAya che ke maMtrI vimaLazAhe jUnA maMdiranA pAyA upara ja navuM maMdira banAvI jIrNoddhAra karyo che. zrI vimaLazAhe A maMdirano jIrNoddhAra karyo tyAre temAM birAjamAna zrI RSabhadeva bhagavAnanI pratimA, je Abu parvatanA sthAnika kALA paththaranI banelI hatI tene bhamatInA naiRtya khUNe aMbikAdevInI derI pAsenA vibhAgamAM birAjamAna karavAmAM AvI hatI, je hAla tyAM birAjamAna che. kAraNa ke zeTha vimalazAhe paMca dhAtunI navI mUrti banAvarAvIne mukhya maMdiramAM birAjamAna. karI hatI. maMtrI vimalazAhe A maMdiranA uddhAra mATe sapheda Arasa paththarane upayoga karyo che ane chUTA hAthe dhana kharca karIne
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 maMdiranI navacekI, nRtyamaMDapa tathA bhamatInI derIo ane sta, bhAravaTo tathA chata ane guMbaje tathA dvArazALo eTalAM kalAmaya banAvyAM che ke jenAra mANasa thAkI jAya te paNa tene pAra Ave nahi. yakSe ane yakSiNIo, vidyAdhare ne vidyAdharIo tathA kiMguruSa ane apsarAonI mUrtio tathA tIrthakarenA jIvanacaritrenA dazya ane nRsiMha avatAra tathA zrIkRSNakAliyamardana jevA aneka nayanaramya kalAphalakathI bharacaka A maMdira, kAcanA jhummarenI sAthe nAjuktAmAM harIphAI karatA Arasa patharanA aneka jhummaro ane teraNAthI eTaluM badhuM zobhAyamAna lAge che ke kalApipAsu manuSyane sadehe svargamAM AvyA jevI ja lAgaNI thAya. vimalazAhanI pachI 113 varSe temanA bhAIne vaMzajoe A maMdiranI derIonA jIrNoddhAra karAvyA che. te kAma vi saM. 1201 thI 1245 sudhI cAlu rahyuM che. gujarAtanA pratApI mahArAjA siddharAja jayasiMha ane kumArapALa ema baMnenA maMtrIpade rahI cUkelA maMtrI pRthvIpAle maMdiranI AgaLanI haritazAlA tathA maMDapa karAvyuM ane vi.saM. 1204 thI 1206 mAM sAta hAthIo karAvyA. te pachI temanA putra maMtrI dhanapALe vi.saM. 1237 mAM traNa hAthIo karAvyA ane vi.saM. 1245 mAM keTalIka derIone jIrNoddhAra karAvyo. taiyAra maMdiramAM koI sudhAro karI suMdaratA vadhAravAmAM Ave ke adhUruM kAma pUruM karavAmAM Ave agara koI umere karavAmAM Ave te badhAne jIrNoddhAra ja kahevAmAM Ave che. eTale 113 varSanA TUMkA gALAmAM maMdiranA bhAgo jarjarIta thaI gayA haze tema mAnavAnI jarUra nathI. vi.saM. 1297 mAM maMtrI vastupALanA nAnAbhAI tejapALe baMdhAveluM luNavasahi nAmanuM zrI neminAtha bhagavAnanuM suMdara maMdira kalAkArIgarImAM vimalavasahi maMdiranI sAthe spardhA kare evuM che. chatonAM jhummaranI bArIkImAM te ghaNI jagyAe vimalavasahi karatAM paNa caDI jAya che. gUDhamaMDapanI AgaLanI navakInA guMbajenI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 tenA gummare ane tyAM ja AvelA derANI jeThANanA nAme oLakhAtA pitAnI bIjI patnI suhaDAdevInA kalyANa arthe maMtrI tejapALe karAvelA be gokhanI kArIgarI ghaNuM UMcA prakAranI che. mukhya ghuMmaTanI paddhazilA ane staMbha uparanAM tAraNo paNa viziSTa prakAranA che ane bhamatImAM AvelI nemanAtha bhagavAnane jIvanacaritravALI chata paNa pitAnI AgavI viziSTatA dharAve che. vimalavasahi ane luNavasahi maMdiramAM kArIgarInI dRSTi e kayuM madira caDiyAtuM che te kahevuM muzkela che. A baMne maMdirinA keTalAka bhAge vi. saM. 1368mAM allAuddIna khIlajInA sainyanA hAthe vivaMza pAmyA hatA tema manAya che. zrImAna jinaprabhasUrijIe vi. saM. 1345 thI 1389 sudhImAM pUrNa karelA temanA vividha tIrthakalpamAM lakhyuM che ke A baMne maMdirane musalamAne e khaMDita karyA hatAM. AvAM jhaLahaLatA ratna samAM maMdirone jana zreSThIo khaMDita hAlatamAM rahevA de te kema bane? eTale maMdirabhaMjanI puMTha pharatAM ja temaNe pitAnA dhanabhaMDAre khulA mukI dIdhA ane mAMDavyapuranA zreSThI lalla ane vIjaDa AdI nava bhAIoe vimalavasahi maMdira ane saMghapati pethaDe luNavasahi maMdirane jIrNoddhAra vi. saM. 1378mAM pUrNa karI pratiSThA karI ane maMdirane pharI pAchA stuti-stotrothI guMjatAM karI dIdhAM. tyAra pachI A maMdironA keI khAsa jIrNoddhAra thayA hoya tevA pramANe nathI. Abu parvatanI taLeTImAM AveluM seMkaDo zivAlaye ane jinAlaye dharAvatu caMdrAvatI nagara uttara bhAratathI dakSiNa bhArata jatA-AvatA muslIma zAsakenA ghaDAonA mArathI dhIme dhIme saMpUrNa vinAza pAmI gayuM. tevA samayamAM delavADAnAM A suMdara maMdira kadAca parvata upara hevAnA kAraNe ja bacI gayAM hoya tema bane. A maMdire vadhu vinAzamAMthI UgarI gayAM ane Abu
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara delavADAmAM bIjA maMdire paNa A samayamAM baMdhAyAM temAM paMdaramI zatAbdamAM zreSThI bhImAzAhe baMdhAveluM zrI RSabhadeva bhagavAnanuM pItaLaharanA nAme oLakhAtuM maMdira ane soLamI sadImAM baMdhAyeluM kharataravasati tarIke oLakhAtuM zrI pArzvanAthajInuM caturmukha maMdira paNa keTaleka aMze pitAnI AgavI viziSTatA dharAve che. pAMcamuM maMdira suvidhinAthanuM che, je mahAvIrasavAmInA maMdiranA nAme oLakhAya che, te taddana sAduM che. bhImAzAhanA maMdiranA nRtyamaMDapane tathA derIone bhAga adhUre rahI gayelo che. I. sa. 1898 thI 1905nA gALAmAM delavADAnAM maMdironI gya sAcavaNI karI zakAya te mATe tene navA racAyelA purAtatva khAtAnA aMkuza taLe levAne bhAratIya kalAtmaka sthApatyenA premI vAyasaroya lorDa karjhane prayatna karyo hato, tyAre bhAratanA samasta zvetAmbara jainenA pratinidhi zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha zeTha lAlabhAI dalapatabhAIe lorDa karjhanane maLIne maMdira renI badhI ja vyavasthA jaina saMghanA hastaka ja rahe tevI goThavaNa karAvI hatI. A maMdiranI vyavasthA sthAnika saMgha mAraphata eTale ke sirohInA saMgha taraphathI racAyelI peDhI zeTha kalyANajI paramAnaMdanA hastaka hatI. teoe A maMdironA bhagnAzanuM samArakAma hAtha upara lIdhuM hatuM, paraMtu yogya zilpIonA ane yogya samajanA abhAve ane kAMIka aMze nANAMnI beMcane lIdhe te yazasvI banI zakayuM nahotuM. hindustAnanA samasta zvetAmbara - jainenA pratinidhi zeTha ANaMdajI kalyANajInI saMsthAnA pramukha zeThazrI kasturabhAIne A samArakAma saMtoSI zakayuM nahotuM, tethI teoe zeTha kalyANajI paramAnaMdanA TrasTione te baMdha rAkhavA jaNAvyuM ane jarUrI dhana bacIne egya zIlpIo dvArA zeTha ANaMdajI kalyANajI A kAma karAve temAM madadarUpa thavA jaNAvyuM. zeTha kalyANajI paramAnaMdajInA TrasTIoe te vAta svIkArI lIdhI.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMdirano jIrNoddhAranuM kAma zeTha ANaMdajI kalyANajIne. saMpAyA pachI samArakAma mATenA egya paththaranI zodha karavAmAM AvI. kAraNa je samArakAma karavAmAM AvyuM hatuM temAM makarANunI. khANone Arasa paththara vAparavAmAM AvyuM hatuM, te maMdironA. mULa Arasa paththara sAthe bilakula maLatuM AvatuM nahotuM, tethI te vAparI zakAya tema nahotuM. je samaye jhaDapI vAhana vahevAranAM sAdhane nahotAM te samayamAM dareka jagyAe sthAnika paththara ja vAparavAmAM AvatuM hatuM. te siddhAMta mujaba paththara AbunI Asa pAsane ja have joIe tema samajIne tapAsa karavAmAM AvI ane aMbAjI pAsenI dAMtA rAjyanI ArAsuranI khANone, paththara delavADAnA vimalavasahi ane luNavasahi maMdiranA paththaro. sAthe barAbara maLI rahyo ane AbunI dakSiNe AvelI zeravA. peravAnI khANone paththara pItaLahara ane kharataravahi maMdiranA paththara sAthe barobara maLI rahyo hate. paththaranI jUnI khANo maLI AvyA pachI muMbaInA prasiddha AkITekaTa zrI beTalIne salAha mATe Abu belAvavAmAM AvyA ane prAcIna zilpazAstranA jANakAra zilpI zrI bhAIzaMkara gaurIzaMkara, dalachArAma khuzAladAsa tathA bhagavAnalAla giradharalAla ane amRta-- lAla mULazaMkaranI paNa salAha levAmAM AvI ane te cAra zilpIo pAsethI kharcane saMyukta aMdAja levAmAM AvyuM. A cAra zilpIo paikInA zilpI amRtalAlane A jIrNoddhAra kAmanI javAbadArI. seMpavAmAM AvI. mahAna jainAcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI tathA zrI vijayasUrIzvarajI ane zrI naMdanasUrIzvarajInI salAha ane AjJA levAmAM AvI. te pachI ArAsuranI khANone paththara meLavavA. mATe joradAra pravRtti karavAmAM AvI; kAraNa je ArAsuranI khANone paththara maLe te ja vimalavasahi ane luNavasahi maMdiranA kalAkhaMDene jIrNoddhAra karI zakAya tema hatuM. paraMtu A khANo te.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 AvA ja TelI pAyAnuM kAca vADA mA vakhate dAMtAnA rAjyanI hakUmatamAM hatI ane dAMtAnA rAjA paththara ApavA taiyAra nahatA. eTale dAMtA rAjyanuM muMbaI rAjyamAM vilinIkaraNa thayuM tyAM sudhI khANa maLI zakI nahi, paraMtu vili-- nIkaraNa pachI muMbaI rAjya taraphathI maMjUrI maLI ane jIrNoddhAranuM kAma vi. saM. 2007mAM cAlu karavAmAM AvyuM. kAma cAlu karatAM pahelAM zeThazrI kasturabhAI ane teozrInA kuTuMbIjane ane anya dRSTie delavADA maMdiranI mulAkAta lIdhI hatI. tyAre maMdironuM kAca jevuM pAtaLuM ane bArIka kotarakAma tathA tUTelI prAcIna mUrtio vagere jotAM hAlanA jamAnAmAM AvA jhummare Arasa paththaramAM banAvanAra ane AvI mUrtio banAvanAra ke tene samAranAra zilpIo maLe ke kema te bAbata moTA bhAganA sabhya zaMkAzIla banyA hatA, paraMtu manuSyane pArakhavAnI zeThazrI kasturabhAInI pAragAmI sthira dRSTie gya. kalAkAre.ne pichAnI lIdhA hatA. kAmanI zarUAtamAM babbe mahinAne aMtare delavADAnI mulAkAta laIne jUnA ane navAM kAmenI sarakhAmaNuM karIne pitAne saMpUrNa saMtoSa thayA pachI ja zeThazrIe AgaLa kAma calAvavAnI saMmati ApI hatI. zeThazrIne kalA viSene aMgata rasa, samaja ane saMtoSa joyA pachI zilpIone yegya kAma karI ApavAnuM pUratuM pitsAhana maLI cUkyuM hatuM. zeThazrI kasturabhAIne phakta maMdirane jIrNoddhAra karavAmAM Ave teTalAthI saMtoSa na hatuM, AvA benamUna maMdiranI AjubAju saMpUrNa svacchatA hovI joIe, tene pharatuM prAMgaNa ane jarUrI bAga hovAM joIe tathA yAtrio ane mulAkAtIone rahevA tathA besavAnI suMdara vyavasthA hovI joIe; te ja A maMdirano saMpUrNa uddhAra thayo gaNAya tevI bhAvanA hovAthI AcITekaTa zrI beTalI pAsethI te bAbatane rIporTa tathA plAna meLavyA hatA ane zrI amRtalAla tathA bAlakRSNa dozIe paNa
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ . A kAma mATe plAnA banAvyA hatA. ane 'dizane lage laga vaselu delavADA gAma ane kaMdarAnI aDoaDa AvelAM kAryAlayanA makAna upAzrayA vagerene tyAMthI pheravIne yogya jagyAe manAvavAnI ceAjanA karI hatI. jINAdvAra kAmanI zarUAta vakhate mAunTa Akhu muMbaI rAjyanI hakumatamAM hatu. te vakhate mubaInA 5'tapradhAna zrI me|rArajIbhAI desAI AbunI mulAkAte AvyA hatA tyAre zeThazrI kasturabhAIe teezrIne sthaLa upara lai jaIne A maMdiranI AjubAjunI sudhAraNAnI yAjanA samajavI hatI ane zrI meArArajIbhAI e A suMdara kAmamAM muMbaI rAjya pUrNa sahakAra Apaze tema jaNAvyu hatu. paraMtu A badhA kAma mATe jarUrI jamIna meLavavAnA sarakArI vidhi pUro thAya te pahelAM Akhu muMbaImAMthI rAjyasthAnamAM jatuM rahyuM ane sthAnika vahIvaTadAra peDhI zeTha kalyANajI paramAnande A kAma peAtAne karI levA devAmAM Ave tevA Agraha rAkhyA, temAM aTavAI gayuM. je haju paNa thaI zake tevuM che. maMdiro tA jaNeddhAra thaIne khUba ja suMdara thaI gayAM che. paraMtu bahAranA A bhAgane mULa ceAjanA pramANe sudhArI maMdiranA vahIvaTadArA zeThazrI kasturabhAInI yAjanAne pUrNa kare te dharmanI ane kalAnI meATI sevA karI gaNAze. jaIddhAranu kAma vi.sa. 2007 thI 2019 sudhI ekadhAru. 4244 divasa sudhI cAlyuM, temAM rAjanA sarerAza 75 mANaseAe dhIraja ane khaMta pUrvaka kAma karIne ekeeka bhagnAMzanuM samArakAma karI ApyuM hatuM. AmAM mahattvanI vAta te e che ke tUTelI eka paNa mUrti ke tarakAmavALA koI paNa bhAga kADhI nAkhavAmAM AvyA nathI, paraMtu asalamAMthI jeTalA bhAga tUTI gayeA hAya teTalA ja phakta navA umeravAmAM AvyuM che. A navA umerelA bhAgeA eTalA AbehUma thayA che ke te navA che tevuM kaLavuM khahu moTA niSNAta mATe paNa agharuM bane che. A jIrNoddhAra vakhate vimalavasahinI anukrama naMbara 18
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI 27 sudhInI derIo ane luNavasahi maMdiranI anukrama nakhara 23 thI 30 sudhInI derIenA badhA kalAtmaka bhAga navA anAvavAmAM AvyA che, je paikInA ATo bhAga pahelA jINu dvAra vakhate eTale muslIma humalA pachI kALA paththarathI sAda banAvI levAmAM AvyA hatA. A jIrNoddhAra kAma ekAda varSa cAlyA pachI tenA viSe akhabAromAM avAranavAra lekhe AvatA thayA hatA; te uparathI madhya pradezanA eka gRhasthe bhArata sarakAranA purAtattva khAtAne lakhyuM ke Azare paMdara varSo pahelAM delavADAnAM mazinI me" mulAkAta lIdhI tyAre jINuddhiAra kAma joyu hatu, te sAruM thatu na hetu, AvuM kAma cAlavA devu joI e nahi, te uparathI purAtattva khAtAe madiranI aMdaranuM samArakAma baMdha karAvyuM hatuM. purAtattva khAtAne khAtarI karAvI ApI hatI ke paMdara varSa pahelAM cAlatuM hatuM te kAma A nathI. pa Mdara varSa pahelAMnA ayeAgya thIgaDAMo hAla kADhI nAkhavAmAM Ave che, ane junA kAmane saMpUrNa vaphAdAra rahIne hAlanuM A kAma karavAmAM Ave che. tyAra pachI samArakAma uparanA pratimadha uThAvI levAmAM AvyA hatA. jIrNoddhAranuM A kAma cAlatuM hatu tyAre bhAratanA nAsI purAtattvavidyAe delavADAnI mulAkAta lIdhI hatI ane chAMddhAra kAmanI mukta kaMThe prasaMzA karI hatI. khAra varSanI satata ekadhArI sAdhanA pachI, eka kilAgrAma ghauMnI kiMmata rU. 0-50 paisA hatI te samaye, rU.1382751 nA kharce delavADAnA A pAMca maMdiroe navajIvana prApta karyuM hatuM. zeThazrI kasturabhAInAM aneka satkAryoM paikInuM Abu parvata uparanAM delavADAnAM A rASTrIya gauravasamAM madirAnA jIrNoddhAranu kAya teozrInA jIvananuM eka atIva zreSTha kArya banI raheze. paMcAttera varSa pUrAM karI cheteramAM varSoMmAM pravezelA zeThazrI AvA sahAya mATe haju khUba lAMbu AyuSya bhAgave tema prAthIe.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ rANakapura himAlayathI paNa purANI aravallInI ramaNIya parvatamALAnA Azraye vIratA ane gauravamAM ajoDa evA mevADa rAjyanI chatrachAyAmAM vi. saM. 1446mAM bhAratabharanAM maMdiramAM advitIya evA dharaNavihAra prAsAdane zilAropaNavidhi thaye. hiMdupata pAdazAha mahArANu kuMbhAnA maMtrI dharaNAzAha sthApatyakalAnI A ajoDa bheTa bhAratanA caraNe dharavAne bhAgyazALI thayA. yajamAnane gya AcArya maLe te ja kArya dIpI UThe che. nahitara upara bhUmimAM vAvela bIjanI jema prayatna niSphaLa jAya che. zrI dharaNazAhanI kalpanAne mUrtimaMta kare tevA, sAdaDI pAsenA muMDArAnA rahiza, semapurA dIpAjI zilpAcArya tarIke maLI gayA ane senAmAM sugaMdha bhaLI. keTalAMka kAryo evAM mahAna hoya che ke jenI janA mAnava dvArA thatI hovA chatAM e devanirmita hoya ane mAnavI te temAM nimitta mAtra hoya tevuM lAge. rANakapuranA A dharaNavihAra prAsAdanuM sthApatya jevA AvanAra mAnavI pazcima pravezadvAranA pagathiyAM caDI jyAre meghanAda maMDapamAM praveze tyAre Avo ja kaMIka ahebhAva tenA hRdayamAM pragaTe che. ahe, A zuM ? jyAM jyAM najara paDe tyAM tyAM daivI bhAva pragaTe tevuM dazya ! A te kevI addabhuta racanA ! staMbhenI, dvAronI, maMDapanI ane maMdiranI A kevI apUrva gUMthaNI ! zuM A mAnavanirmita haze ke dee racyuM haze ? dee bhale na racyuM hoya, paraMtu keTalIka racanAonI preraNA deve dvArA ja thatI hoya che, tevuM mAnavAmAM bhAratanA zraddhALu janone muzkelI paDe tevuM nathI. zilpI dIpAjI ane maMtrI dharaNazAha bane daivI kRpAne pAtra mAnavIoe ahaMbhAva cheDIne prabhu prItyarthe A devI racanA karI che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 kalAnI upAsanA ane racanA mukhyatve svAntaH sukhAya hAya che. pachI temAM jo bhaktinu tattva maLe te te sukha anekagaNu vadhI jAya che. kalAkArane nivAha arthe dhananI jarUra paDe che, eTale tene amuka aMze, dhanikonA Azraya levA paDe che, paraMtu tenI kiMmata phakta rUpiyA paisAmAM AMkanAMra dhaniko temanA AtmAne haNe che. kahevAya che ke zilpI dIpAjIe, AvI vizALa ceAjanA pAra utAravAnAM dila ane dimAga zrI dharaNAzAha dharAve che kema te jANavA mATe temanI parIkSA karavA maMdiranA pAyAmAM ghI raeNDAvyu hatu. maMtrI dharAzAha koI abudha AdamI naheAtA ke pAyAmAM ghI reDavuM paDatuM haze tema mAnI le. te jANI gayA ke zilpI mArI parIkSA karavA mAge che ane te parIkSAmAM saMpUrNa pAra UtaryAM. ghI reDatAM temanA prasanna mukhanI eka paNa rekhA badalAI nahi; tyAre dIpAjIne saMtASa thayA ane dharaNAzAhanI svapnabhUminuM devavimAna pRthvI para UtaryuM, ane tenuM nAma paDayu nalinIguvimAna. nilanI eTale kamaLe--puSpAnA samUha ane gulma eTale ekasAthe raheleA 90nI sa MkhyAnA samUha. zilpazAstramAM zikharonI rekhAone padmakoSa tarIke sAdhavAmAM Ave che, ane zikharanI AkRtine biDAyelA kamaLanI sAthe sarakhAvI zakAya che. 76 derIe, 4 meghanAda maMDapA, 1 meghamaMDapa, tathA aSTApada Adi tIrthAnI racanA mATenA 4 bhadraprAsAdo ane cAkanA 4 khUNAnA 4 ane madhyaneA eka maLI paMcameru rUpe prakAzatA pAMca meTA zikharama'dha prAsAdonI gaNatarI karatAM 90nI saMkhyA thAya che. nAnA maMDapeAnA ghUmaTo ke ghUmaTIenI saMkhyA A gaNatarImAM lIdhI na heAya teA nalinIgulma evuM nAma ApavA pAchaLa tenI A racanA kAraNabhUta hAI zake. nalinIgulsa eTale 90 kamaLAnA guccha. -66 ,, dharAzAhae badhAvelu' eTale dharavihAra ane traNa leAkamAM dIpakanI jema prakAzI raheluM eTale traileAkacadIpaka tathA nalinI
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ gulamanI racanAvALuM hovAthI ane cAre bAjue AvelA ane keme kame UMcA caDatA jatA balAnaka ane meghanAdamaMDapa tathA vacamAM sahuthI UMcuM traNa mALa sudhI caturmukha tIrthakara bhagavAna. jemAM birAjelA che tevuM zikhara dharAvatuM devavimAna jevI AkRtivALuM heI "nalinI guma vimAna"--evA judAM judAM nAme yugAdi. tIrthakara bhagavAna zrI RSabhadevajInA A catumukhaprAsAdane maLyAM. prajA vIra hatI, jazekha raNuraMganA hatA, sArthakya paropakAramAM hatuM, AbarU vacanapAlanamAM hatI ane dayeya mokSanuM hatuM -e samayamAM AvAM sthApatye racAtAM hatAM. vAva, taLAve, ane maMdiramAM lAkha drae kharcAyA che, e joIne AjanI svalakSI prajA bhale tene durvyaya kahe, paraMtu. AvAM sArvajanika sthApatye je dezamAM Thera Thera UbhAM che te dezamAM. phakta pitAnA sukha mATe bAMdhelA dhanikanA purANa mahela jevAmAM AvatAM nathI. te batAve che ke garIba, tavaMgara badhA ja loke. kalAne AnaMda sAthe rahIne mANI zake te mATe, parArthe dhana kharcavAmAM ane kalyANa arthe jIvana gALavAmAM teo jIvananuM sArthakya ane dharma mAnatA, ekabIjAnA duHkhe duHkhI thatA. gAya, abaLA ane durbaLanA rakSaNa arthe navapariNIta yuvAno jIvana. homI detAM saheja paNa acakAtA nahotA. tyAre samAjavAdanA. hela piTAtA nahatA paraMtu badhuM svAbhAvika hatuM. te dharma hato ane dharmanI kiMmata jIvana karatAM UMcI hatI. chatAM AvAM meTAM kalAdhAme sarjavAnI ane aDhaLaka dhana kharcavAnI bhAvanA ekadama. utpanna thaI jatI nathI. dhananI caMcaLatA, saMsAranI asAratA. ane dharmanI zAzvata kalyANakArI zaktine badha ApanAra zrI. somasuMdarasUrIzvarajI jevA samartha AcAryazrI dharaNazAne na maLyA. hita te kadAca ApaNane nalinI gulmavimAna jevAnuM sadbhAgya sAMpaData nahi. saMskArI ane supAtra evA dharaNazAhane gururUpI. pArasamaNi maLI gayuM ane teo kaMcana banI gayA. batrIsa. sAthe ane TuLanA acakAtA nAvika hatuM. A
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 varSoMnI bharayuvAna vaye zatru Mjaya girirAja upara judAM judAM khatrIsa gAmAnA sa'ghanI vacce saMghatilaka karAvI bhagavAna zrI RSabhadevajInA sAMnidhye guru sAmasuMdarasUrijInA AzIrvAda sAthe brahmacarya vrata dhAraNa karyuM. saMsAramAM rahevA chatAM bhAganI Asakti cheDI devI te tyAgIe karatAM paNa vadhAre saMyama mAgI le che. 66 zeThazrI kasturabhAinI preraNAthI zeTha ANaMdajI kalyANajIe taiyAra karAvI prasiddha karAvela graMtha jaina tItha sasaMgraha" bhAga paheleA, khaMDa khIjAnA pAnA 215 upara meDhu kavine TAMkIne lakhyuM che ke : paMdaramI sadInA aMtamAM rANakapura ghaNuM ASADha ane samRddha nagara banI cUkyuM hatuM. e samaye mAtra jainAnAM ja 3000 ghare vidyamAna hatAM. upayu kta mehakavie sa. 1499 nI AsapAsa racelA.'' rANakapura caturmu`kha prAsAda stavana" mAM teo jAtamAhitInuM varNana karatAM kahe che ke, rANapura joI ne atyaMta ullAsa ane satASa thAya che. A nagara aNuhilapura pATaNa jevuM che. tenA gaDha, maMdira ane pALA atyaMta suMdara che. vacce saritAnAM * salila vahe che. phUvA, vAva, vADI, hATa ane jinama Mdira ghaNAM che. temAM aDhAra varNanA loko, lakSmIvaMta vepArIo ane puNyazALI mAnavIo vase che. temAM yazasvI dAnavIra dhaNida-dharaNA nAmanA saMghavI mukhya che. tejinamaMdiranA uddhAraka che. tenI puNyAtmA mAtA kamalAde che, je rasiMha ane dhariMdra nAmanAM nararatnane janma ApI dhanya dhanya gavAya che." zeTha dharaNAzAhanAMDhiyAnA * vatanI hatA. temanA pitAnuM nAma zeTha kurapAla hatuM. 66 vi. sa'. 1446 mAM jenuM zilAsthApana thayu te dharavihAra * prAsAdamAM pratiSThA vi. sa. 1496mAM zrI sAmasuMdarasUrIjInA hAthe thaI, eTale pacAsa varSa sudhI te kAma cAlyuM. ma MdiranI vizALatA ane kArIgarI jotAM tema anavuM svAbhAvika lAge che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ e tathA ka vItarAga mAM upanyA kalAnI 48000 ce. phUTa vistAramAM patharAyelA ane 24 phUTanI jagatInI UbhaNI sahita kaLazanI Toca sudhImAM 100 phUTanI UMcAI dharAvatA A maMdiranI kalA-kArIgarInI parAkASThA tene meghanAda maMDapanA sta ane ghumaTanA thare, tenI paddhazilAo tathA vedikAo. ane kakSAsanemAM rahelI che. kalAnI draSTie A vibhAgo sauthI sArA che. ghUmaTAmAM puSpadhanDA-kAmadevanAM bANathI pIDAyelI apsa-. rAo vItarAga prabhunA sAMnidhyamAM kAmavarathI mukta banIne nRtya karI rahI che. hAthamAM dhanuSyabANa sAthe joI rahelA kAmadevane.. pitAnA pratye upekSAvRtti dharAvI rahelI apsarAo prati kAmabANa mAravAnI vRtti thatI nathI. bANa temanA hAthamAM thaMbhI gayuM che. bhagavAna vItarAga devanuM sAMnidhya viSayamAtra para vijaya meLavavAnuM sAdhana che, evI pratIti karAvavA mATe A dazya joyuM haze ke zuM? jagata che tyAM sudhI viSaye che ane rahevAnA. viSayene. nAza karI zakAya nahIM, paraMtu tenA upara vijaya meLavI zakAya.. pazuvamAMthI kame kame devatva tarapha prayANa karatuM mane chevaTe devatvane meha choDIne vItarAga bane tyAre zAMtine-nirvANane pAme. paraMtu jJAna vinA e kema zakya bane ? zuM grAhya che ane zuM agrAhya . che tene nizcaya jeNe jJAna dvArA karI lIdhuM che tene viSaye damI, zakatA nathI, paraMtu viSane te dame che. Urdhvagati prApta karavA. IcchatA pratyeka sAdhaka bhaktane te mATe prabhunI kRpA yAcIne viSe pratye upekSA dhAraNa karavAnI hoya che. A dharaNuvihAra prAsAdanA pazcima pravezadvAranI AgaLanI prathama cokInI chatamAM, AvuM eka kAmavaramApaka yaMtra lagADavAmAM AvyuM che. munizrI yUlibhadrajI. pUrvAzramamAM pradhAnaputra hatA, sukhiyA jIva hatA, ane kezA nAmanI apUrva rUpa-lAvaNyavatI gaNikAnA guNone AdhIna banI gayA hatA. paraMtu pUrvanA puNyane udaya thaye ane A sukhiye jIva Atmabedha pAme. viSayanA kIcaDamAMthI nIkaLIne AtmakalyANane mAge vaLe ane jagatane kAmavijetA muni sthUlibhadrajI maLyA.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 kezA gaNikA hatI, paraMtu sthUlibhadranA guNanI pUjAraNa hatI te sthalibhadra vinA jhUratI hatI. sthUlibhadranuM mana viSayethI kharekhara virakta banyuM che ke kema te jovA mATe gurue temane kozAne tyAM ja cAturmAsa karavA mokalyA. guru AjJA zirasAvaMdya hatI. sthUlibhadra, pahoMcyA kezAne tyAM. kezAne te batrIsa koThe dIvA thayA! pitAne. priyatama pAcho maLe ! paraMtu are! priyatamanI draSTimAM rega. kyAM gaye ? te khAlI khAlI kema ? paraMtu kozA hAra mAne. tevI nahotI. sthUlibhadranA manane pharI viSaye pratye kheMcI levAnA. teNe satata prayatna karyo ane bhegAsathI bharapUra evI pitAnI citrazALAmAM munine utAryA. satata viSayavAsanAne uzkere tevA. citrasamUhanI vacce rahIne manane nirvikAra rAkhavuM te keTaluM agharuM che te veNu nathI jANatuM ? paraMtu vItarAganA Azraye rahela A. jIva samajI cUkyo hato ke saMkalpamAMthI jenI utpatti che, tevA kAmane jItavo hoya to saMkalpa upara vijaya meLavavuM joIe.. ane e rIte eka vakhatanI preyasInA seMkaDo prayatnane viphaLa karI. aMte tene paNa viSayathI virAma karI muni yUlibhadrajI gurunA. sAMnidhyamAM pAchA pharyA. sthUlibhadrajI sahita kazAnI citrazALAnAM. e citro A chatamAM kotaravAmAM AvyAM che. maMdiramAM bhakti arthe jate bhakta tyAM jaIne zuM meLavavA mAMge che te teNe vicAravuM joIe. te viSayethI bhareluM mana. sAthe laIne maMdiramAM javA mAge che ke sthUlibhadranI jema. viSayene manamAM pravezavAnuM saMkalparUpI dvAra baMdha karI devA mAMge. che? Urdhva jIvana joItuM hoya te muni sthUlibhadrane anusare e upadeza e zilpakRtio dvArA AcArya zrI samasuMdarasUraja, maMtrI dharaNazA ane zilpI dIpAjI ApaNane Ape cheviSa pratye batAvAte ughADe tiraskAra te paNa verabhAve karAtuM tenuM bhajana che. temanA pratye te upekSA vRtti ja zebhe te. upadeza temAM rahelo che. pazcima pravezadvAramAM pravezIne AgaLa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ -cAlatAM, nALI maMDapanAM pagathiyAM caDI rahIe tyAre, chatamAM eka kavizALa vele najare paDe che. enuM ketarakAma eTaluM bArIka che ke tenI pratikRti karavAnuM khUba muzkela banI jAya. Ane lake kalpavRkSanuM pAMdaDuM kahe che. kalAkAranI kalpanAmAMthI udbhaveluM e eka apUrva sAjana che, eTale tene kalpavRkSa kahe che te yathArtha che. bAkI kalpavRkSa te teNe joyuM che? kharekhara, A racanA kalApremIne maMtramugdha kare tevI che. AvI ja eka bIjI addabhuta racanA pUrva meghanAdamaMDapanI cekInI chatamAM karelI che. te che eka mastaka ane pAMca dehavALI mAnava AkRti. eka deha ane aneka mastakevALI mUrtio ane tenAM varNane ghaNuM maLe che. paraMtu eka mAthuM ane pAMca dehanI racanA kema karI haze ? e zuM phakta sAduM kalAsaMyojana ja haze ke pachI pAMca mahAbhUta, pAMca prANa, pAMca jJAnendri ane pAMca karmendri vagere paMcake jene vazavata che tevA brahma ke AtmAnA pratIkarUpe A racanA karI haze? bIjI eka viziSTa ajaba racanA dakSiNa meghanAdamaMDapa pAsenI dIvAlane pArzvanAtha bhagavAnane chatra dharIne UbhelA sahastra phUNAvALA gaNAtA nAga dharaNendranI che. aneka nAgaNIo sAthe jenA dehanAM valaya gUMthAI gayA che tevA nAgarAjanA dehanI bhaumitika gUMthaNuM zilpInI kalpanAzIla buddhinI suMdara nIpaja che, AvI AvI aneka kalAkRtio A maMdiramAM jovA maLe che, staMbha uparanA bArIka ketarakAmavALAM taraNe, garbhastha RSabhadevajInI mAtAne AvatAM cauda zubha svane, staMbhe uparanI apsarAo ane garbhagRhanI bahAranA maDevaranI jaMghAmAM pradakSiNakame UbhelA -devatAo kalApremIne AkarSe che ane bhakta hRdayamAM AhlAda utpanna kare che. meghanAdamaMDapanA staMbhanA ThekAomAM bhagavAna RSabhadevajIne
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 hAtha joDIne UbhelI zeTha dharaNAzAnI ane hAthama gaja rAkhIne UbhelI zilpI dIpAjInI mUrti jANe haju paNa pitapatAnI. pharaja bajAvavAnuM cAlu ja rAkhI rahI hoya tevI lAge che. AvA mahAna svargIya sthApatyanA sarjanahAranA atmA te. svargamAM ja hoya, chatAM pRthvI paranA temanA sajelA A svargane . moha choDa temane mATe paNa kaThaNa paDate heya ane teo avAranavAra svargamAMthI A uddhAraka sthAnanI mulAkAta pitAnI mUrtio dvArA letA hoya tema mAnIe te emAM atizayatA jevuM - zuM che? purANo te kahe che ke, devI sara para dAnavIya ta . vijya meLave tyAre svarganuM paNa patana thAya che. pRthvI paranA A. svarganuM paNa eka kALe ema ja banyuM. A nalinI gulmavimAna , tathA zrI neminAtha bhagavAna ane pArzvanAtha bhagavAnanAM maMdire tathA jagatane jIvana bakSI rahelA prakAzanA deva bhagavAna sUryanArAyaNanA maMdira sivAyanuM sAruMye rANakapura gAma ujajaDa banI . gayuM che. rAjakIya asthiratA ane aMdhAdhUMdhInA jamAnAmAM saha. pitApitAnI salAmatInI ciMtAmAM paDyA hoya tyAM ekalA-aTUlA paDI gayelAM ane nirjana sthAnamAM rahelA devasthAnI saMbhALa . levAnuM kene sUjhe? chatAM AvuM svargIya sthAna taddana viramRta. te kema ja thAya? tenA sauMdaye tene tIrtha banAvI dIdhuM. sAdaDI gAmanA saMghe tenI sArasaMbhALa levA mAMDI. paraMtu vyavasAyI zreSThIo dhaMdhAmAM eTalA gaLAbUDa banyA hatA ke maMdira divase . divase duravasthAne prApta karatuM gayuM. samaya palaTaye, zreSThIomAM kaLiyuga peThe, ane dharmanuM sthAna aMgata mahattvAkAMkSAoe lIdhuM. dharmamAM vADA paDayA. temAM peTA paDyA ane samAja khaMDa khaMDa thaI gaye. samAjamAM paDelA.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 A taDAoe agata mahattva ane mAnApamAnanI AgaLa dhanI sevAone gauNa gaNI, ane maMdiranI duravasthA vadhatI cAlI. duMdubhi ane matrAccArAthI gujatu A sthAna cAmAcIDiyAM ane kabUtaranuM nivAsasthAna anya...! jyAM grUpa, kesara ane puSpAnI sugaMdha AjubAjunA vAtAvaraNane bharI detI hatI, tyAM cAmAcIDiyAM ane kabUtarAnI hagAranI durgaMdha phelAvA lAgI. -nakazIdAra sta MbhA, dvArA ane pATaDAo eTalA melA thaI gayA ke te sapheda ArasanA che, tema mAnavuM muzkela paDavA lAgyu. sekaDA kalAtmaka paththaronA sAMdhAomAM majabUtI mATe jaDelA lAkhaMDanA khUMTAonu AyuSya pUruM thayuM hatuM. dehamAMthI bahAra * nIkaLavA icchatA ceAgInA prANa jema brahmara'dhane teADI nAkhe che tema kATathI phUlelA A khUMTAoe maMdiranA paththarAnA tALavAM teDI * bahAra nIkaLavA mAMDyuM, ane Thera Thera gAbaDAM paDacAM. ghumaTo ane chatAnAM dhAmAMemAMthI aneka jagyAe pANI paDavA lAgyuM. jamIna uparanI lAdI UkhaDIne UMcI-nIcI thaI gaI. kAI kAI staMbheA ane pATaDAomAM cirADA paDI ane nalinIguvimAnanA * AdhAra khaLabhaLavA lAgyA. navvANu lakhapati dharAvatA sAdaDInA saMgha have jAgyA hatA. paraMtu ene mArga sUjhatA na hatA. kAma zakti * bahAranuM lAgavA mAMDyuM hatu; dhanathI teA kadAca pahoMcI zakAya paraMtu AvA mahAna kArya mATe jAItI sUjha kayAMthI lAvavI ? bahu vicArane aMte jANe maMdiranA adhiSThAyaka zAsana devatAe mA sujhADyo hAya tevA prakAza pacAnA hRdayamAM paDyo. ane kSetriya sa'kucitatA choDIne bhAratanA samasta zvetAmbara mUrti pUjaka jaina saMghanI pratinidhi evI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI * tarapha temaNe dRSTi doDAvI. pachI teA sAdaDI saMgha ane zeTha kalyANajI ANaMdajInI peDhI vacce vATAghATo cAlI. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI mATe paNa A kAMI nAnuMsUnuM kAma na heAtu', 'para'tu tenI pAse samatha netRtva
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatuM ke game te kArya pratye mUlagAmI pakaDa dharAvatI dRSTivALA pramukha zeThazrI karaturabhAI lAlabhAInI sabaLa rAhabarI tene sAMpaDelI hatI. dharaNazAnI dhagazane zeTha kasturabhAImAM AvirbhAva thaye ane zeTha ANaMdajI kalyANajIe rANakapuranAM maMdire vahIvaTa saMbhALI lIdhe, paraMtu kArya bhagIratha hatuM. dhananI nahi paNa mananI daSTie zuM karavuM ane kema karavuM? A mahAna maMdiranI duravasthA dUra karI tene kAyAkalpa kare tevA vaidya kayAM zodhavA? paraMtu zeThazrI kasturabhAInA manamAM tene eka Akho nakaze hate. mahAna prabhAvaka zAsanasamrATa jainAcArya zrImad vijayanemisUrIzvarajInI salAha ane AjJA laIne A dharmakAryanI zarUAta temaNe karI; e samayanA uttama zakti dharAvatA zilpIonI - salAha levA mAMDI, ane Adhunika sthApatyavijJAnanA uttama jANakAranI buddhine lAbha levAnuM nahi cUkavAnuM paNa nakkI karavAmAM AvyuM. ane te mujaba zilpI bhAIzaMkara gaurIzaMkara, prabhAzaMkara oghaDabhAI jagannAtha aMbArAma ane dalachArAma khuzAladAsa ema cAra zilpIonA jUthane jIrNoddhArane ahevAla ApavAnuM seMpAyuM. bIjI bAju Adhunika sthApatyavijJAnanA niSNAta gregasana beTalI enDa kIMgane paNa te kAma leMpavAmAM AvyuM. ane vikrama saMvata 1989 mAM zrI beTalI ane zilpIonA ahevAla maLI gayA. uparokta cAra zilpIo paikInA dhrAMgadhrAnA vatanI zrI. dalachArAma khuzAladAsane A bhagIratha kAryanI javAbadArI seMpavAmAM AvI. je khANanA paththarathI maMdira baMdhAvyuM hatuM, te senArAnI khANanA paththare AvavA lAgyA ane baso kArIgaronAM - TAMkaNuonI sArIgama gUMjavA lAgI. aneka mAravADI semapurA kalAkAre paNa temanA pUrvajoe racelA A apUrva sthApatyanA uddhAramAM lAgI gayA. AjubAjunAM gAmaDAonA seMkaDo majUro " UtarI paDyA ane jaMgalamAM maMgala banI rahyuM. manuSya hoya tyAM kUtarAo paNa Ave ja. A kUtarAnI lAlace vAgha ane dIpaDA
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTa ThekIne dharmazALAnA cekamAM paDavA lAgyA. zarU zarUma, bhayabhIta banatA mAnavIo dhIme dhIme jaMgalI janAvarothI TevAI gayA ane kAma dhamadhokAra cAlavA lAgyuM. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI sAdaDImAM ane zilpIne. paDAva rANakapuramAM rAkhavAmAM AvyuM. zilpI dalachArAma kAryakuzaLa vahevAru buddhivALA pravINa puruSa hatA, ane pitAnA kArya mATe, svataMtra buddhi dharAvatA hatA. zarU zarUmAM sAdaDI peDhIne munIma. temanI sAthe kadama milAvI zakyA nahIM, paraMtu zeThazrI kastUrabhAIe. zrI dalachArAmanI zakti pichAnI lIdhI hatI. eTale zilpanI ane kAmanI saraLatAnI khAtara zeTha ANaMdajI kalyANajIe ekapachI eka ema be munIme badalyA. chevaTe boTAdanA zrI harageviMdadAsa munIma tarIke AvyA. temaNe zilpInA mijAjane, kAmanA raMgane ane sAdaDInA saMghane paNa pArakhI lIdhA. sahunI. sAthe nehabhInuM vartana rAkhI saurASTrIya mIThAzane paricaya ApI. kunehathI kAma lIdhuM. zeThazrI kastUrabhAIne A bhagIratha kAryamAM. munIma ane zilpI ane temanA DAbA-jamaNA hAtha banI rahyA. jIrNoddhAranA kAmanI jhaDapa vadhAravAmAM AvI. mathurA, AgrA, jayapura, alavara ane mAravADanAM nAnAM-moTAM gAmanA tathA gujarAta. ane saurASTranA kArIgaronA samUhe judA judA mistrIonA hAtha.. nIce mUkavAmAM AvyA ane kAma vaheMcI ApavAmAM AvyuM. ghumaTonI pazilAonA jhummare kAnuDA nAmathI oLakhAtI. kALI cakalIoe pIchAM ceDIne karelA mALAothI chavAI gayA. hatAM. uttara meghanAdamaMDapanA traNa mALa jeTalA UMcA ghumaTanI, padmazilAne sApha karatI vakhate ghuMmaTanA chellA thara ane paddhazilAnI vaccenI ghasImAM pakSIoe bAMdhelA musIbate ukhADI zakAya tevA sakhata mALAo upara temane ja zikAra karavA mATe sukhethI nivAsa, karI rahelA sAta phUTa lAMbA senerI paTTAovALA sApe te mALA.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 ukheDIne sApha karavA sAme sakhata virodha karyo hato. te game teTale virodha kare to paNa pakSIoe kAyadA viruddha vagara paravAnagIe bAMdhelAM jhUMpaDAo teDAvI nAMkhI padmazilA sApha karAvavAnI zrI dalachArAmabhAInI myunisipAliTI-maMdira pAlikA-nI pharaja hatI. eTale traNa mALa UMcA pAlakha upara UbhA rahIne mALAonI pAchaLa saMtAkukaDI ramatA te sApane jeTalI musIbate polIse bahAravaTiyAne pakaDe teTalI musIbate pakaDIne jaMgalamAM mUkI Ave paDe hato. tyAra pachI ja kAnuDAnAM jhUMpaDAM ukhADI zakAyAM hatAM. traNa mALa UMcA ghumaTamAM te kema caDe haze te Azcaryacakita kare tevuM che. uttara balAnakane zaMkha-valayAkRti ghumaTa pahelI najare - jenAranA khyAlamAM Ave nahi, paraMtu dhyAnathI jUe te tenI khUbI tarata samajAya tevI che. paththaranI gaLAIne caDhatA kamathI gaThavIne eka saLaMga geLa rekhA upajAvavI te buddhicAturya mAgI ' le che. skunA AMTAnI jema A ghumaTanA thare goThavAyelA che. AvI badhI khUbIo jIrNoddhAra vakhate bahAra AvI ane spaSTa svarUpa dhAraNa karI rahI. meghanAda maMDapanA traNa mALa UMcA staMbha uparanA tUTelA pATaDAo tyAMthI kADhI nAkhI tenA jevA ja bIjA navA pATaDAo besADavA ane uparane badhe bojo ema ne ema ja rahevA de te kAma zilpInI buddhinI kasoTI kare tevuM hatuM. paraMtu zeThazrI karatUrabhAI taraphathI pUratuM, protsAhana pAmI cUkelA zilpI dala-chArAme AvuM badhuM kAma sahaja rIte pAra utAryuM. keI svarUpavAna puruSane duravasthAmAM AvI paDyA pachI -mahinAo sudhI snAna karavAno samaya maLe nahIM, gaMdA thaI phATI gayelAM kapaDAM zarIra para cITakI gayAM haya, gumaDAM nIkaLyAM hoya ane zarIra durgadha mAratuM hoya, tathA dADhI ane mAthAnA vALa
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. vadhI gayA hoya tyAre tenI suMdaratAnA hAla kevA dekhAya tevA ja hAla A adbhuta devavimAna jevA TelekyadIpakaprAsAdanA jIrNo dvAra pUrve hatA, tevI kalpanA karIe to te kAMIka egya sarakhAmaNuM gaNAze. hAla je eka kArIgaranuM eka divasanuM vetana 10) rUpIA. apAtuM hoya to A jIrNoddhAra vakhate te rU. 1-50 apAtuM hatuM, tevA samayamAM A maMdirano jIrNoddhAramAM zeTha ANaMdajI kalyANajIe rU. 4,70000 kharyA che. te uparathI kAmanA. parimANano khyAla Ave tema che. A to badhI maMdiranA. jIrNoddhAranI jhINavaTabharI sUkama vAto thaI, paraMtu zeThazrI kasturabhAInI vizALa daSTi phakta ATalI sudhAraNAthI saMtoSa mAne tema nahatI. temane zrI dharaNAzAnI A amUlya bheTanI kalAnuM rasAsvAdana! karavA samasta bhArata ane samasta vizvanA sauMdarya premIo ahIM AvI devArpaNa karAyelI kalA dvArA, mAnasika zAnti ane AnaMdaprApta kare, tema karavuM hatuM, ane te mATe maMdiranI bahAra paNa daSTi deDAvyA vinA cAle tevuM na hatuM. maMdiranI dIvAlane lAgIne nAnI nAnI oraDIovALI. dharmazALA banAvavAmAM AvelI hatI. tene maMdiranI sAthe lAgele. bhAga zakya teTale maMdirathI dUra haThAvavAno nirNaya levAmAM AvyuM.maMdiranI AjubAju AvelI samasta jamInane pharate keTa banAvavAmAM AvyA ane te jamInamAM pleTo pADI suMdara vizALa pacAsa ane sATha phITa pahoLA rastAo phUTapAthanI kinArIo. bAMdhIne banAvavAmAM AvyA. rastAo upara vRkSo vavarAvavAmAM. AvyAM. navI adyatana DhabanI be dharmazALAo banAvavAmAM AvI. ane chellI DhabanAM dareka sAdhane tyAM vasAvavAmAM AvyAM. yAtrI. ene bhojana banAvavAnI kaDAkuTamAMthI ugArI levA mATe suMdara bhejanazALAnuM nirmANa karavAmAM AvyuM. haju paNa samayanI mAMga.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 pramANenI dharmazALAonA nirmANanuM kAma cAlI rahyuM che. vIsa varSa pahelAM AvelA yAtrI atyAre pharI Ave te rANakapura tene naMdanavana jevuM lAge. amadAvAda-dillI meIna relave lAIna uparanA phAlanA sTezanathI sAdaDI 16 mAIla ane sAdaDIthI rANakapura 6 mAila dUra AveluM che. khasa ane TekSInI pUratI sagavaDa maLe che. koI paNa kalApremI eka kalAkamAM rANakapura jaI ne peAtAnA mUDa sudhArI zake che, peAtAnA cittane Ana Mdita karI zake che. suMdara mUrti kAmavALA maMDAvara dharAvatA zrI pArzvanAtha bhagavAna ane neminAtha bhagavAnanAM jIIddhAra thaIne khIlI UThelAM nAnAM maMdire. A kampAunDamAM yathAsthAne evI rIte rahelAM che ke te A pradezanI zAbhAne dviguNita kare che. vi. sa'. 2009 nA phAgaNu suDhi 5 ne budhavAranA roja A madviranI badhI ja pratimAjIonI pratiSThA pUjya AcAya mahArAja zrI vijayAdayasUrIzvarajI tathA zrI vijayanaMdanasUrIzvarajInA hastaka karAvavAmAM AvI. chAMddhAra vakhate tItha kara bhagavAnanI pratimAenI salAmatI mATe keTalIka pratimAone utthApana karavAnI jarUra paDI hatI. keTalIka dRSTi vagerenA zilpazAstrIya niyamenI -cAkasAI mATe pheravavI paDI hatI. mukhya maMdiranA caturmukha ga gRhanA cAre bAjunA mULanAyaka bhagavAnanI gAdIe, parikarA ane chatrI jINu thaI gayAM hatAM te samarAvavA mATe temane paNa utthApana karI levAmAM AvyA hatA. eTale mahAna utsava sAthe sekaDA pratimA ane daDa-kaLazanI sthApanA zubha lagna ghaDI sAdhIne karavAmAM AvI. pratiSThA vakhatanA mAravADanA jaina gRhasthAne umaMga hRdayamAM samAtA nahAtA. hajAro mANasA jamIna upara katAna ane je AchuM-pAtaLuM pAtharavAnu maLyu te pAtharIne sUtA hatA, kayAMya kacavATa nahAtA, kayAMya peAtAnI sukha-samRddhi mATe khakhaDATa
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 nahote ke dhAMdhala nahotuM. vItarAga tIrthakara devanA caraNonAM darzaH. ane pharI thayela pratiSThAnA utsavane umaMga badhI takalIphane bhulAvI. dete hato. A badhuM joIne peDhInA TrasTIo ane zeTha zrI. kasturabhAIne jIrNoddhAra pAchaLa lIdhele zrama sArthaka thatuM lAge, saune jIvana dhanya thatuM anubhavyuM ane vadhu guNagrAhI ane vadhu. namra banIne AvAM kAryo mATe baLa ApavAnuM prabhune prAthI rahyA AvA vivekazIla mahAnubhAvanA amRta mahotsava vakhate ApaNe paNa teozrIne anusarIe. prakAzaka: zeTha kasturabhAI lAlabhAI amRta mahatsava samiti vatI zrI kezavalAla lallubhAI jhaverI, ratanapoLa amadAvAda, muka : amRtalAla maNizaMkara trivedI, zrI Izvara prinTIMga presa, IdagA geTa, paThANunI cAla, asAravA-amadAvAda-16.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ delavADA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjaya tirtha