________________
ગુલમની રચનાવાળું હોવાથી અને ચારે બાજુએ આવેલા અને કેમે કમે ઊંચા ચડતા જતા બલાનક અને મેઘનાદમંડપ તથા વચમાં સહુથી ઊંચું ત્રણ માળ સુધી ચતુર્મુખ તીર્થકર ભગવાન. જેમાં બિરાજેલા છે તેવું શિખર ધરાવતું દેવવિમાન જેવી આકૃતિવાળું હેઈ “નલિની ગુમ વિમાન”—એવા જુદાં જુદાં નામે યુગાદિ. તીર્થકર ભગવાન શ્રી ઋષભદેવજીના આ ચતુમુખપ્રાસાદને મળ્યાં.
પ્રજા વીર હતી, જશેખ રણુરંગના હતા, સાર્થક્ય પરોપકારમાં હતું, આબરૂ વચનપાલનમાં હતી અને દયેય મોક્ષનું હતું –એ સમયમાં આવાં સ્થાપત્યે રચાતાં હતાં.
વાવ, તળાવે, અને મંદિરમાં લાખ દ્રએ ખર્ચાયા છે, એ જોઈને આજની સ્વલક્ષી પ્રજા ભલે તેને દુર્વ્યય કહે, પરંતુ. આવાં સાર્વજનિક સ્થાપત્યે જે દેશમાં ઠેર ઠેર ઊભાં છે તે દેશમાં. ફક્ત પિતાના સુખ માટે બાંધેલા ધનિકના પુરાણ મહેલ જેવામાં આવતાં નથી. તે બતાવે છે કે ગરીબ, તવંગર બધા જ લોકે. કલાને આનંદ સાથે રહીને માણી શકે તે માટે, પરાર્થે ધન ખર્ચવામાં અને કલ્યાણ અર્થે જીવન ગાળવામાં તેઓ જીવનનું સાર્થક્ય અને ધર્મ માનતા, એકબીજાના દુઃખે દુઃખી થતા. ગાય, અબળા અને દુર્બળના રક્ષણ અર્થે નવપરિણીત યુવાનો જીવન. હોમી દેતાં સહેજ પણ અચકાતા નહોતા. ત્યારે સમાજવાદના. હેલ પિટાતા નહતા પરંતુ બધું સ્વાભાવિક હતું. તે ધર્મ હતો અને ધર્મની કિંમત જીવન કરતાં ઊંચી હતી. છતાં આવાં મેટાં કલાધામે સર્જવાની અને અઢળક ધન ખર્ચવાની ભાવના એકદમ. ઉત્પન્ન થઈ જતી નથી. ધનની ચંચળતા, સંસારની અસારતા. અને ધર્મની શાશ્વત કલ્યાણકારી શક્તિને બધ આપનાર શ્રી. સોમસુંદરસૂરીશ્વરજી જેવા સમર્થ આચાર્યશ્રી ધરણશાને ન મળ્યા. હિત તે કદાચ આપણને નલિની ગુલ્મવિમાન જેવાનું સદ્ભાગ્ય સાંપડત નહિ. સંસ્કારી અને સુપાત્ર એવા ધરણશાહને ગુરુરૂપી. પારસમણિ મળી ગયું અને તેઓ કંચન બની ગયા. બત્રીસ.
સાથે
અને ટુળના અચકાતા નાવિક હતું. આ
