Book Title: Shabdarnava Chandrika
Author(s): Shreelal Jain Vyakaranshastri
Publisher: Pannalal Jain Granthamala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010484/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra sevA mandira dillI std r krama makhyA kAla naM0 khaNDa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maine zrIparamAtmane namaH / snaatnjaingrNthmaalaa| zrImadAcAryavarya-somadevasariviracitA shbdaarnnvcNdrikaa| ( jaineMdralaghavRttiH) AgarApAMtastha-dehUgrAmanivAsinA zrIyuta zrIlAlajainena saMpAditA / sAca usmAnAbAdanivAsi-svargIyazreSThivaryagAMdhIkastUracaMdrasyAtmajabAlacaMdrasya smaraNArtha kAzIstha-bhAratIyajainasiddhAMtaprakAzinIsaMsthAyA vyavasthApakena zrIpannAlAlajainena kAzIstha-audumbaranAmni mudraNAlaye prakAzitA / baginirvANasaMvat 2449 sASTAbdaH 1915 / prathamasaMskaraNaM mUlyaM rUpyakapaMcakaM / --- - Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . PRINTED BY HARI BHAU UPADHYAYA at the Audumber Press, Kath-Haveli, Benares City. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suutryitucritN| nyAyavyAkaraNAkhilazAstrAMbhodhimathananissAritasamAdhizatakajaneMdraprabhRtyadbhutapratharamaH svazemuSIprAkhayasvarvitadurvAdinAganinadaH satatasutapaHzrIsamAliMgitavadanasadano'nvIkhyo vibhuH pUjyapAdo bhUSAMcake khAvatAramAhAtmyena zakAbdacatuHzatyaMte kATakadezasthakolaMgalAmidhaM ngrN| vartate sa janako'sya jAtyA vipro nAmrA ca mAdhavamaTTo mAtA ca devIva shriidevii| yadA cAyaM prabhurniviNya samAjaprAha saMsAratakarI jainI dIkSA, yayau tadA gurudattayA devanaMdItyAkhyayA khyAtiM jagatItale / tat pramANIkurvannAste nimnastho'yaM zlokaH / yo devanaMdiprathamAmidhAno buddhyA mahatyA ca jineNdrbuddhiH| sa pUjyapAdo'jani devatAmiryatyUjitaM pAdayugaM tadIyaM // prabhorasya matigatiprAcuryaprabhAvAjineMdrabuddhirdevasaMdohaprapUjitapAdayugalatvAtpUjyapAda iti cAkhye prasiddhi jagmaturvidvatsamAje / paraM maulikI tu pUrvoktaiva / saMpratIyate taj jaineMdramahAvyAkaraNasya maMgalAcaraNoccAritAdyazlokazle. thena / tathAhi- lakSmIrAtyaMtikI yasya nirvdyaavbhaaste| devanaMditapUjeze namastasmai svayaMbhuve // prAkprollikhitAbhidhAyamalasya khyAtAvavatarati zrutidezaM bhinnabhinnAvAkhyAyikAH / samajani svAmino'sya mahatyArekA kadAcijjitaghAtikarmacatuSTayatvAnnikhilAvabodhakatAmadhigatasya nirmUlitArekasya jinasya sAdhitasarvasattvazatve siddhaaNte| tAM dUrIkartukAmo niSkAmo'yaM mahAtmA satatasamastAvabodhakabhAskarabhAnuvighaTitAsadjJAnastome videhAkhye kSetre gaganena gaMtuM matiM viddhe| jAtazca tatra saMdRzya sArvasarvajJapAdapadmaM samunmUlitasaMdehasaMdohaH / vidvattatinA tata eva samAkhyAyi jineMdrabuddhiriti naanaa| tatkRtavyAkaraNagraMthazca zabdArNavetyaparanAmasadbhAve'pi jaineNdretyaakhyyaa| vItarAgasyAsya caragarajasparzaprabhAvavazIbhUtaM kAlAyasaM kalyANaM kalpate smAto'dhigatavAn dvitIyAM pUjyapAdeti samAkhyAmayaM vibhuH / zrUyate cedamapi yadvidehAtpratyAvartitasya zarIrazoSaNaM sughoraM tapastapyamAnasyAsya vibhoH satatanIrasabhojanasvAdanAt kSuttaSAdyanekavidhaparISahasahanAcca netradvaMdvaM khakAryakaraNasAmarthyarAhityaM gataM / kadAcitsamiyAyAyaM vanavAsadezIyarAjAvAsabhUmivaMkApurasthaM suprasiddhamAhAtmyaM zrIzAMtinAthajinabhavanaM / tatra bhagavadbhaktipravAhapariplutastathA stotumArabhata yenAsyAzu sakalasatsarUpapadArthadarzanapravaNaM netrdvNdvmjaayt| tatazca samudbhutasamastadezaparyaTanazaktiH kRtadhopadezakaraNabhaktiH saMcacArAkhilAvanitalaM, samudbhAsayana jainI satkharUpapadArthapaMktiM, vighaTayan nAnAjanajanitAsajjJAnAMdhakAraM yena zatazaH sahasrazazcAsanmArgagA mino mAnavAH sanmArgamurarIkRtya pratipedire kRtakRtyatAM / samunmUlitArAtivargo niSkaMTakitAdhirAjyo gaMga kulatilakAyamAno durvinItakAbhidho rAjAdhigamya rAjapITaM zazAsezavIya 478 tamasaMvatsarAta 513 tamAbdaparyanaM dharAmimAM, svIcakAra so'pi durvinItako'sya zikSayA suvinIyatAM / rcitgrNthaaH| yadayaM pradhnAti sma nyAyavyAkaraNakAvyavadyakAdhyAtmAdyakhilaviSayasaMsUcakAgnaikAn graMthAna , smnumiiyte'to'syaasiidkhiltNtrkhtNtrtaa| samapazlokitaM ca kenApi jaineMdraM nijazabdabhAgamatulaM sarvArthasiddhiH parA siddhAMte nipuNatvamuddhakavitAM jainAmiSekaH svakaH / chaMdaH sUkSmadhiyaM samAdhizatakaM svAsthyaM tadIyaM vidA mAkhyAtIha sa pRjyapAdamunipaH pRjyo munInAM gaNaiH // prasiddhimanalpAmAvahaMti tad prathitagraMtheSu jaineMdravyAkaraNasarvArthasiddhi (tattvArthasUtraTIkA ) jainAmika-samAdhizataka-iSTopadezAH / tarkayaMti ca kecid bauddhasaMnyAsijineMdrabuddhikRtapANinIyasUtrakAzikAkviterapi nimItRlamasmin paraM tamAmasAmyAda bhrAMtimaMtarA nAstyanyad / na hi dRzyate sati svanirmitavyAkaraNagraMthe tadvivRti vihAyAnyavyAkaraNavivRtikaraNena taccikIrSApUraNaM / ko dhImAn vidyamAne khadravye'nyasmAdaNamAvahet / jaineMdravyAkaraNaM / modayatIMdracaMdrAdyaSTavyAkaraNAnyatamaM zabdArNavAparAmidhaM vyAkaraNagraMthamidaM khasarvAMgapUrNatvena sarveSAmeva saMskRtasAhityajJAtRRNAM manAMsi / na hIdamupalabdhAnyavyAkaraNagraMthasadRzaM pralaMbitasUtrasUtritamiSTivArtikatruTikAdisaMsA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 / dhitakArya / vismayaMte vIkSyAsya racanAsaugamyaM vaiyAkaraNapradhAnAbhInaM sUtrasUtraNalAghavaM c| vartate pa tata evAdha likhitA khyAtiH- pramANamakalaMkasya pUjyapAdasya lakSaNaM / / dhanaMjayakaveH kAvyaM ratnatrayamakaMTakaM // __ sNskrnnmedH| saMlabhyate bhAratavarSoyottaradakSiNaprAMtayobhinnabhinnaM saMskaraNadvayaM / saMti ca tatrottarIyasaMskaraNe pAra | sUtrAnukAri khaMDitAvayavaM sUtraM vArtikeSTiprabhRtayazca / paraM graMthakarturnAma maMgalAcaraNamAdyaMtasUtramevamanyA sUtrANi cobhayoH samAnyeva / saMpadyate'to mahAn saMdeho yatkataranirmitamasmadbhaktibhAjanapUjyapAdapUjyapa na kataraccAnyena / nAsti kiMcitpramANaM pUrvAcAryanirdiSTamasmatsamIpe yena zaknuyAma saralatayA nirNetuM / yadya vivAdAspadametattathApi tatsaMskaraNayugalanirIkSaNatayA paaryte'vboddhN| niraNAyi khAlpazemuSIzaktivazaMvara rasmAbhirvIkSya teapi saMskaraNe yaddAkSiNAtyameva garIyastanirmita c| nirNAyakanimittAni nimnnibddhaani|| prathamaM-sAMpratikadhUmazakaTamudraNAlayaprabhRtisaugamyAbhAvena dAkSiNAtyo'yamAcAryaH saMbhavatayA nirmAya pUrva pracArayituM svagraMthAnAsIttatraiva svajanmabhUmau vibhuH pshcaaccottrbhaarte| manyAmahe'to tajjananamatyAmupalabhyamAna nameva vyAkaraNaM tatkRtaM / dvitIyaM-puSNati saMprAptaTIkAgraMthAzcAsmanmatameva / yAvatyazcopalabdhA adhunAparyaMta TIkAstA dRzyaMne dAkSiNAtyasaMskaraNaM samAzrityaivopajIvyamAnA vihAyakAM zrImadabhayanaMdiviracitAM mhaavRtti| vartate sA cottarIya sNskrnnsy| ye ca mUtrapAThaprabhRtipaMcapAThAH samupalabdhAste'pi dakSiNasaMskaraNasyaiva / AcAryapravaradhIguNanaMdiviracitAyAM jaineMdraprakriyAyAM saMdRdayate sthAneSu bahaSu samukho'dhastanaprakArakaH / namaH zrIpUjyapAdAya lakSaNaM yadupakramaM / yadevAtra tadanyatra yatrAtrAsti na tat kacit // tRtiiyN-sNketbhinntaa| jJApitAni cotarIyasaMskaraNe prsmaipdaatmnepdobhypdaanyudaattaanudaattsvritsvrbhedcinhaiH| na hi nadvedAbhyAyino'tA keSAmapi mujJAnakara jJApanaM / nAsmAmisteSAM svarabhAvAbhAvamurarIkriyate para pratibhAtyasmin sarvopayogini vyAkaraNe katuramiprAyasiddhadhabhAva etAdRzena yatnasAdhyena saMketena / saMtuSTimupagacchAmo vayaM vilokya dakSiNasaMskaraNa na hi ttroprilikhitsNketaashrynnN| para samAzritA vishvhitsaadhikaa'praivaabhijnyaapnsrnniH| yayA ca sthUlabuddhayo'nyatrAkRtaparizramiNo'pi tajjJAnasamarthA bhaveyuH / saMti cAnubaMdhakA dhaatussvaatmnepdprsmaipdobhysNsuuckaaH| tathAhi-vartate yeSu aikAro'thavA ukAro'nubaMdhaH saMti tyaatmnepdinH| yeSu akArastayubhayapadino yeSu cAbhAvastrayANAmapi saMti te parasmaipadinaH / yathA-edhevRddhau, smii-ISaddhasane, vapoja-vapane, bhU-sattAyAmAdayaH / cturth-srvaaNgnirdossvyaakrnntaa| tadeva nirdoSaM sarvAMgapUrNa ca vyAkaraNazAstraM yatsAragarbhitanikhilArthapratipAdakasUtrasUtritaM, samAzritabhASAsAmastyAvabodhakaM / parametallakSaNAbhAvo'styuttarasaMskaraNe / nahi tatrAkhilAnisUtrANi, nibaddhAstattatsthAne sUrisUryazrI-abhayanaMdipAdena vArtikeSTiprabhRtayaH / saMsUcyate tena sUtrakartunilAghavaM tadviSayAjJAnAprasiddhikAraNAbhyAmeva vArnikAdiracanAyAH saMbhavAt / na hi vArtikaveditaviSayasyAprasiddhirAsItatkAlaprathitagraMtheSu taddarzanAt , svymaacaarypuujypaadrevodaaittvaac| samudAhRtaM tattvArthasUtraTIkAyAM sarvArthasiddhau "pramANanayairadhigamaH" iti sUtravyAkhyAvelAyAM "nayazabdasyAlpArataratvAtpUrvanipAtaH prApnoti / naiSa doSaH / abhyarhitatvAtpramANasya ttpuurvnipaatH"| nAstyetadU viSayapratipAdakaM kiMcitsUtraM mahAvRttau paraM "abhyarhitaM pUrva nipatatIti" kRtaM vArtikamabhayanaMdimiH / para dAkSiNAtye saMskaraNe dRzyate "acrye / 1 / 3 / 115 / iti sUtraM / evamevAnyeSu bahuSvapi sthaleSu saMdarzanAnnAdyAMtyakAraNasaMghaTanaM samupayujyate / tadavadhriyate'smAmiH dAkSiNAtyamevatanirmitaM / paMcama-uttarIyasaMskaraNe prtyaahaarsuutraanuplbdhiH| asaMbhavametAvadvyAkaraNasUtraracayituH khalpapratyAhAraracanAyAmavahelanaM tathA'nyAcAryapraNItaistaiH svkaarysaadhnN| para saMdRzyate minAni tAni dAkSiNAtyasaMskaraNe / iti samupasthApya vivecanAyai svamataM viramyate'smAbhiH / klkttaa| 26-5-16 / / shriishriilaalaa| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaineMdravyAkaraNasUtrANAmakArAdikramaNikA / a vipranyA sUtrAt hIdibhyo dhenoH za17 5 / 9 / 180 kAkAraka 51 / 18 11 / 17 511103 5 / 13154 5 / 2 / 195 5 / 3 / 49 5 / 4 / 107 5377 5 / 4 / 101 5 / 2 / 149 ryakha | astAti 3274 azA masiddhotrAbhAvayucura ghatAM TApa 2114 aSTa aura 4123 | aSaDekAc prAkpadasyAca govekSaNaH 42199 ahan "kuTilakAyAH 323169 ato yeya 'trikSatrAMgadharmasaMsargAda vidhAyAH 3275 bhabho dhi pInAdyaprAtInamAsanaM 4 / 3 / 175/ adhoM codanvAna dhyAyinyadezakAlAt 3131228 ato'nhaH 213157 adhaH capAt 3219 aga: 4 / 2 / 138 aco'ho'hacaH anIcaH 2017 acaH anupo khAvupa 34.36 anvAdeze'za anugAdinaH 2 / 4 / 47 avidUre'bheH nugvalaM 3 / 4 / 170 anuzatikAdInAM ataH pUrvAJ 3 / 3 / 40 ato'vo'dho'maH 3 / 2 / 197 ato'nAdeSaiH apAdAne'hIyaruhoH 4 / 2 / 12 | ato'm abhiniSkAmati dvAraM 3 / 3 / 69 / alpe abhijanaH 3375 | akarttari arddhAt 4 / 2 / 127 / akarmako dhiH arddhAt palakaMsakarSAt 3 / 4 / 29 akAme'mUrdhamastakAMt svAMgAt avayave tayaT 3.4211 akSAdUhiNyAM azvatthAprahAyaNyASTa 3 / 2 / 24 azvAdeH phaJ 31141 | agneMdrAdiSu devatAnAM azvapatyAdeH 3 / 1193 / agnau ceH abhraddhAmarSe 2 / 3 / 136 acaH asmizca 3 / 4 / 20 acazca mas prajAyAH 4 / 2 / 159 asmin 4 / 2 / 26 aci asminnadhikaM zatasahane tatsaMkhyaM apitte'caH zatizaizAMtAH zahA214 acIko yaNa syAzcvau 52 / 155/ ajAyat sankhuNyane / 453 / aTazca dhau 5 / 1 / 188 5 / 1 / 131 pArA24 5 / 2 / 119 5 / 192 5.23 42273 2 / 3 / 19 * 12 160 4 // 3285 4450 4 // 32180 2 / 2 / 92 4 // 33 1 / 1 / 6 4 / 3 / 242 za4947 2 / 1 / 135 4 // 373 - 2 / 3 / 113 49. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AU 5 / 4 / 21 5 / 4 / 123 4 / 1 / 112 5 / 2 / 17 4 // 121 124/92 . aDavuyopAdeH mataH atikrame'tirgiti ati ato'nekAcaH ato he atvaso'bhvAde adele ado'nane adyaH adharAzAt adhItyAsannAnAM adhunA adhumRt adhvaryukraturanap anaH anadyatane laha anatyaMte anapatye'NInaH anAzvAn anukaMpAtannItyoH anoH anyasyApi apaskaH apADalaM aprANijAte aprakRtitadarthArthAdibhiH aprayogIt apsarasaH abhinivizazca amekAco'mvat arthAdau Nau arghya aI nap alpAntaraM alpe avAnyArthe'neka avo'nakSe'ci ahaH averupa aMco jenadravyAkaraNasUtrANAM 4 / 1 / 183 | aMte: 4456 / ata ca 1410 az 4 // 3 // 115 | aMzAdhatoH 41276 aMza hArI 4 / 4 / 103 A 44111 AkAlikaM ThazcAdyate 111 / 17 222175 AkhyAyikAsUz prAyaH AgavInaM 5 / 4 / 150 AgnIbhraM gRhe 4 / 1 / 137 AGi ruploH 1 / 4 / 93 AGyAjau 4 / 1 / 122 AtaH AtvAdagaDulAdeH Ato'naH 4 / 4 / 177 AdyAdibhyastasiH 2 / 2 / 9 AdezchadasaH pragAtha: 4 / 1174 AdhAre cAdharthAzca 44171 AdhAre raa2|105 AnAyodakaM jAlAjale 4 / 1 / 181 ApataploryaH 2057 AprapadaM 4 / 3 / 300 za2074 AyasthAnAt 2032 AyuSaH samAhAre 2494 AtharvaNo'Na 13 / 31 ArhANa sh|3 AvazyakAdhamaye Nin 2 / 1 / 14 AzvayujyA vuJ 1 / 2 / 143 AH 4 / 3 / 134 AkAlo'c pradIpaH 43252 AkhyAtopayoge 13.115 AimAGoH 1 / 3 / 68 AGmahatoH jAtIye ca 1 / 3 / 114 AGaH sparddha 4 / 3 / 272 ADi zIle 11388 ADi yamyaskrAimaSaH 4 / 3 / 117 ADo'gurI 1 / 4 / 124 4 / 1 / 142 | A ca ho 21107 | AcAnuktapuMskAt AmetaH 3 / 4 / 131 32372 3 / 4 / 175 3131105 2 / 3151 2 / 3 / 60 2 / 4 / 92 3 / 4 / 137 2 / 31123 4 / 2 / 60 3 / 2 / 37 20456 204aa26 2 / 3 / 120 2 / 4 / 53 3 / 4 / 167 2 / 4 / 78 3360 4 / 2 / 130 3 / 3 / 117 3 / 4 / 22 2 / 3 / 161 3 / 3 / 23 4 / 3 / 255 11125 22125 jAphA70 4 / 3 / 206 112 / 30 2 / 2 / 21 2 / 2 / 131 2 / 1 / 108 4 / 3 / 37 4 / 4 / 114 5.2061 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 / 116 akaaraadikrmnnikaa| AdyataH 5 / 1193 | icchododhe'piti bhAtaH ko hAvAma: 22 // 3 AditaH 5 / 11136 AtonApaH 4 / 4 / 139 iataH Ato'paH 5 / 11155 | iTiDDhANaThaNThaH Ato Naza au za636 iT te AdAvupakSopakrama 14.114 iTi cAt khaM AderekAco dve 4 / 31 iTi vijaH Adae karAra ITITaH / Adaigaip iNaH SIdhvaMluliyAM dho DhaH AdhAre rArArU0 iNedhUThi AdhAro'dhikaraNaM 1 / 2 / 140 iNo'breSe Ane 5 / 4 / 119 | itraH pvo devate Ane muk 5 / 1 / 156 ito'nite Apa autaH 5 / 1 / 15 ito'nimaH ApparA vibhaktI halaca: 1 / 2 / 185 itokteH ApajhapRdhAmIt 5 / 2 / 176 id daridraH AbAdhe 5 / 3 / 16 idamaH AmIyuvoH 11 / 107 idamohaH AmyAtsneH suT 5 / 1 / 34 idama iza Amvat tatku: 12 / 71 idamo maH Avipi 5 / 1 / 161 aziraso'zIrSazca ididdhornum 4178 AziSi nAtha: 1 / 4 / 72 idutaH AziSi naH IdekhirdiH 2 / 2 / 63 AziSi vuca AzrayAvirovavAza 5 / 4 / 51 inhanapUSAryamNAM zau Asiddha jhAdedezyadazIyakalpAH 41171 in vikrayaH 5 / 370 ina ca parau bhvaH AhasthaH AhI dUre 4 / 1 / 144 iMdre zaza147 3222121 5 / 2 / 14 3 / 1 / 119 3118 5111102 447 1290 4419 5 / 4 / 63 BrU84 2 / 3 / 33 rorAra 5 / 4 / 122 3314156 3 / 1 / 32 44111 4 / 1 / 121 4 / 1 / 118 4 / 1 / 109 5 / 1 / 182 5 / 1 / 37 5 / 2 / 123 2021 kArA282 449 2 / 2 / 88 2 / 1 / 137 4 // 2 // 36 4 / 3 / 118 kArArUka 14aa45 2 / 322 2321 2 / 2 / 153 inaH kapa iMdriyaM ika:proDIyuSyaNa jheH ikaHzalo'niTo'hazaH ksaH ikasto kA khaM 214 // 35 5 / 2162 hapa cainena 4 / 3 / 227 ietacchUitAdibhiH 22154 ipAca prAptApane 111118 ipi 5 / 2 / 22 pokhalaH 1 / 4 / 238 | ipo'heM vatkRtye 23.20 | ive khupratikRtyoH kA 1521178 iSo'nicchAyAM 4 / 3298 | iTAde 2233148 isusobahula iGAnaM daH icyAt icchA lilloT 43157 4132 4112.3. 2 / 335 41239 4219 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukho'pekSAyAM ImAdhmoH ItaHSuka nityaM | upte | upa phale IdAsaH IdudaH IpsAdhike IekatyAsannaH prAparayo Ipa dhauMDAdibhiH . Ipa IpalA IpA vAk 2198upadaMzobhAyAM Ipi cope pIDabdhakRSaH IvAdhAre IgraH + jaineNdrnyaakrnnsuutraannaaN5|4|35 | udikale rujvahaH 2 / 2 / 40 udi pUyudroH rANA 52 / 154/ unnyuccheH 2 / 3 / 50 21151 | unmanasyudutsoH 4 / 1 / 31 3333235 4 // 3158 48) up cAjinAt 4 / 1 / 186 5 / 1157 / upa colAdibhyaH 3 / 1 / 206 4 / 4 / 138 33222 11418 323 / 146 zaza69 ummAne 3 / 4 / 202 upa striyAM 3 / 1 / 164 13135 upatyakAdhityake 3 / 4 / 196 114172 upajJAte 3 / 3 / 98 4 / 1 / 116 2 / 4 / 30 2 / 2 / 97 4 / 1 / 140 21432 | upAjAnunIvikarNAt prAye 3 / 341 1 / 454 upAtpratiyatnavaikRtavAkyAdhyAhAre 4 / 3 / 137 5 / 1 / 47 437 upAt stutI upAt 2 / 96 34/52 4 / 1 / 152 upAMtyAluG 1977 upena 24.17 ubilaH 5 / 1 / 19 1212101 ubujubha 1 / 171 5 / 2 / 130 uraH 5 / / 183 4 / 1 / 184 uraH prabhRteH 4 / 2 / 190 5 / 1151 uragaH 2 / 2 / 62 urasANa ca 3 / 3 / 246 5 / 3 / 115 uraso'gre 4 / 2 / 116 52 / 4 ugvArthadhvajAcitre 4 / 1 / 204 zarA60 uzabhede : 27 11 / 26 uzi me 4 // 64 2 / 2 / 182 | uzilau ca deze 4 / 1456 rAkaIC8 uSTrAd dhun 3 / 3 / 139 1416 uSTaNa 33259 3 / 2 / 97 | uSAsoSasaH 4 / 3 / 183 4 / 1 / 145 usyapade 4 / 398 13127 4 / 4 / 10 / 4 21197 11ra7. sh|23 551100 // 3 // 222 anaH 3112 3322118 jaNIhazubhaMbhyazca yuz 41110 51084 urvat uko'ca: khaM prakRtyA'caH ugadicAM dhe'bhvAdeH uDaH dhoH uDo uDotaH uparo'dheH uSaH uNAdayo bahulaM uNAdayaH saMpradAnAcAnyatra utkRSTa utkarAdezchaH uttarAdvA uttarapadaM puH uto'sphAt utsAdezcAJ udakasyodaikahali pUrye udagprAmAd yakalomnaH Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UrdhvAdamadehAt Urdhva zuSpUreH Urudyeorive Uruto'yoH RkpUrappatho't RcaH sAmayajurbhyAM RcchrataH RRNe RNe vyaiH RtyakaH RtyurvA RH RtyaiSgeH RtvAdibhyo' 4 2090 co'yavAyAvU 4/2/104 |paco'zyAH 5/2/136 | ejeH za 1438 patyagaH 1| 3 | 36 | eta ai 4 | 3 | 123 | etadaH 4|3|104 4 / 3 / 91 3|4|121 padhAt RtvigdadhRkAgdiguSNigaMcuyuje kuNc2|2|71 | epyataH RtaH Rta u: Rtana iT s RtAmiddhoH RR RtAM vidyAyonisaMbaMdhAt Rte bhAse kato Gidhe RduGo'kRpUvRtRcaH Rduzanas purudaMzo'nehasAM RnmoH RSabhopAnahAyyaH RSibhyo'dhyAye RSau mitre RRtazca ke R eka: ekadik ekasya teme ekAco pazo bhaS jhaSaH svoH ekAgArAcaure ekAcchrAdyaprANidoH kAjyau NaH akArAdikramaNikA / 3 / 2 / 170 | ekAderyAt 2 / 4 / 28 | ekA 3 / 1 / 72 | eko dvibuzcaikazaH 3|1176 | eko bavat ecyaipa ekAt eka dAna pAdAzviAsahAye pati haH patetau rthoH 5 / 1 / 118 | ebhyo'nho'nchaH 4|3|112 | ergivAkcAduGo 'sudhiyaH 51144 e 5 / 183 e 4|3|176 | eruH 4 / 3 / 89 | evAt kac eve'niyoge 5/2/117 2 / 1 / 114 5/1/75 a: 4 / 2 / 193 | ainmRdaraktavikAre 3 / 4 / 17 3 / 3 / 52 | o'nAdibhyaH 4 / 3 / 291 | o'IH ojaH saho'mbhalo vartate 5|3|83 | ot otaH 3 / 1 / 113 otaH zye 3 / 3 / 95 oto Nit o 5 / 3 / 26 | odAdyo'zi 5 / 3 / 73 | oditaH 3|4|125 | omAGoH 3 / 3 / 131 | ordeze Ta 5|4|114 | orAvazyake 41 202 osi 4 / 3 / 244 oN prAraMbha 4 / 1 / 158 | oH puNajye 401186 1 / 3190 12/183 5 / 3 / 12 4383 43 / 74 kArAka 2/2/35 5 / 4 / 87 224 / 81 4 / 1 / 111 5 / 2 / 171 4 / 1 / 110 4 / 1 / 152 43199 42111 kAkAra 5/1/67 22483 2|4|57 4 / 1 / 175 4394 4|4|150 4 / 3 / 198 4|1168 2 / 2 / 14 3 / 3 / 178 1 / 1 / 24 4479 5/2/80 5 / 1 / 71 5 / 4 / 71 523284 43097 3 / 2 / 131 2|1|124 5/2/108 5 / 3 / 124 5 / 2/201 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 / 2 / 48 | kartuH kiH 431185 jaineMdravyAkaraNasUtrANAMkartari 1 / 28 auH 2378 5 / 2 / 124 kartari kena 201281 aukSaM kartari zapa 4 // 4 // 176 4119 audarika AghUnaH rAjA kartarIve 2 / 1 / 10 aupayika kartRkaraNe 14 / 32 kartRkarmaNo kRti 11479 kaH khau 333 / 116 kartRkarmaNobhUkambhyAM cvau rA222 kakudasyAvasthAyAM khaM 4aa2 / 178 kartRsthe karmaNyamUttauM zame zarA43 kaci svApeH 4 / 3 / 26 kartayanUcAnaH 2 / 106 kacchAdeH 3 / 2 / 149 0 kApyaM 22 // 145 kacchAgnivakravartadhoH 3 / 2 / 139 koM vapuruSayornazavahoH rAkAraka 4||sh60 karmaNyaNa kajupi dhoH karmaNyagnyarthe 2 / 2 / 93 kaTo'lAnyAzca rajasi 3 / 4 / 162 karmaNyAkroze zA11 * kaThAdibhyazchaMdasyup 333387 karmaNi 2 / 1066 kaThinAMtaprastArasaMsthAnatadyo karmaNi cAN 2 / 3 / 11 rvyavaharan 3333229 karmaNi ceve 2 / 429 kaDaMgaradakSiNAsthAlIbilAcchayau 3 / 4 / 81 karmaNi naH kutsyaH rAva87 kaNemanastRptI 12 / 165 karmaNi guNe'vyasya 1 / 4 / 87 katarakatamau jAtiprazne 113055 karmaNi bhRtau 2 / 2 / 28 katkoHSe'ci kArUAra67 kaNi zrAddhe zaradaH 3 / 2 / 173 katriH 4 / 3 / 270 katryAdeH karmaNI 141 3 / 2 / 104 kathamitthaM 411932 karmaNIvetyadAdyanyasamAne dRshssttkskc2|272 kathAmaka 5 / 2 / 45 karmavalle'svAdInAM 2 / 176 kathAdeSThaNa 3331254 karmaTho ghaTate kAra karoro'svayaMbhuvaH 1Aza226 kathAyAH 4 / 2 / 50 kanyAtriveNyoH kanInatrivaNau 3 / 1 / 148 karmavyatihAre JaH 22385 karmaNyAdhAre ka 54aa24 pau ca 2 / 379 kapijJAterdam 3 / 4 / 145 45 karmaveSAd yaH 3 / 4 / 116 kapiSodhAdAMgirase 3111138 karmavAdhezIsthA''saH 12 / 141 kapegotre 5 / 4 / 74 karaghAsaviziSTe vA 4 / 3 / 207 kamitaryanvabhyaH 4 / 1 / 24 karaNAta krItAt 3 / 1155 kamRterNiDIyA 2 / 1 / 42 karaNAdhAre cAnaTa 2 / 3 / 112 kaMbalAtkhau 3244 karaNe 2422 kaMsATi 3 / 4 / 28 karaNe yajaH rArA 86 karkalohitAdIkaNa 4 / 1215 karaskaro'drau ca 43145 karNalalATAt kaH 33148 jarUra karNAdipakSAnmUle mAiti / 34183 3 / 2 / 79 kartari 12381 kvaNaH dArUA28 4 / 4 / 148 kamaNopeyaM saMpradAnaM 3 / 2 / 133 / karmaNo'Na Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 / 1 / 35 kimaH kSepe kAcarta akaaraavikrmnnikaa| kalyANyAdeNin 32161 | kAMskAn 53 kalyagneDhaN 31 / 101 kAsyanekAztyAlliDvat kRJyAm 2 / 146 kalApyazvatthayavasomAvyAsaSamaso kitINo dIH paa2|192 vuJ 3 / 3 / 26 | kityUrNazyukaH 5 / 1 / 125 kazca mAne 4ArA157 kingutijAsan bhissjyaadiniNdaakssmeraa||3 kaSTakakSakRcchasatragahanAt pApe cikIrSI 22119 kidaMtaH 121162 kaSa kRcchragahane 5 / 1 / 133 | kidAziSi zA87 kaskAdiSu 5 / 4 / 40 kimaH kaH 5 / 2 / 177 kase'dayA 4ArA85 kasomAt ghyaNU 3 / 2 / 32 kimazca stharDatizca 324210 kaMDvAderyak kimidamaH koza 2 / 104. 4 / 3 / 254 kaMpalaMgoMgavikAropatApe kimo'zca 4 // 4.23 4 / 1117 kaMzaMbhyAM 4 / 1 / 100 kiMkilAstyarthayorlada 2231137 kA dArU7 | kiMyattabahudhA zaza25 kADAbhividhimaryAde kiMyattadanyAt dvayorniIye DataraH 4.12199 zA20 14aa46 kiMvRtte'rthitve cArUddha kAcArAdarthaH zA52 kiMvRtta liGlaTau 2 / 3 / 135 kAMDAMDamAMDAdIraH 4 // 1 // 58 kiMsnibahoradvayAdivaipulyAt 4 / 1 / 108 kA'pAdAne 1441 kiya'zca 5 / 9 / 149 kApathyakSe 4 / 3271 kiratelave 4.3.132 kAbhyAdibhiH 113333 kiSvAdayaH 43.146 kAmukasya 1 / 4 / 81 kisarAdeSTha 23.207 kAyAmajAto 2 / 298 ku: karaNe khunaTu 212156 kAyAstas 4 / 1 / 113 kuH pratiyatne 164/70 kuH zazca 2 / 3290 kAyAHstokAdeH 4 / 3 / 149 kAraskara kurArazcAvAt 34 / 189 4 / 3 / 123 kArikAdaHsthityAdyanupadeze kuTIzuMDAduraH 4 / 1 / 194 1 / 2 / 164 kutupaH 41166 kAre prAcA 4 // 3158 | kutsitAzAtAlpe 4 / 1 / 180 kAlaghATAjaTAllelau 4|1147 | kutsyo'pApANakaiH 12345 kAlaprayojanAroge 4 / 1 / 29 kupyAjyabhiddhayoddhayayugyaM khau| 21622 kALavelAsamaye tum vA'vasare 2 / 3 / 158 5 / 423 kAlAH 13 / 25 kupvostye'jhesiH 5 / 4 / 29 kAlAkRtisukhAdayaH 23 / 124 | mahadabhyAM vA 4 / 2 / 133 kAlAjjhakAlatane 4 / 3 / 168 | kumAraH zravaNAdinA 1 / 3 / 62 kAlAdhvanyabhede 145 kumArakrIDaneyasaH 4237 kAlAdhvabhAvadezaM vA karma dhInAM 1 / 2 / 144 kumArazIrSe Nin 2265 kAlAdhAre suja] 11478 kumudanaDavetasamahiSAhit 3 / 2 / 94 kAlAH meyaiH 1 / 4 / 64 | kuMjAderphaH 3 / 1 / 129 kAle'nadyatane hi: 412120 | kuMDagoNasthaLabhAjanAgakuzakAmuka kAstIrAjastuMdAskathaM 4 // 33142 kabarakaTAt pAtrAvapanAkadhimAzrAkAsUgoNyAstaraT 4 / 1 / 197 / NAsthUlAyasariraMsukezavazANI 3 / 1 / 41 kupvoH Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaineMdravyAkaraNasUtrANAM - kuMDapAyyasaMcAyyarAjasUyAH kratau 2/1/27 | kRte graMthe 32 105 kadami kuMpAdibhyo yakhaM kuMtyavaMteH striyAM kRdhRtsAH kuMbhapadyAdiH kuruyugaMdharAt . kurorvA kurya ca kuryAderNyaH kurvvapyaMdhakavRSNibhyaH kulattho'N kulakukSigrIvAcchravAsyalaMkAre kulaTAyA vA kulAt khaH kulAlAderbuJ kulijalijAdupa khau ca kuzalaH kuzalAyukenA sevAyAM kuzAmrAcchaH kuzIdAhaT kuSajoH zyo me vA kustasoH kustumburvAspadAzcaryAvaskarApaskarAvarasparamaskaramaskArataskaravRhaspatirathaspA jAtipratiSThAdbhutavarcaskarathAMgakriyAsAtatyaveNuparivrAT coradevatAnadISu kuhozcuH kUlAt sauvIreSu kRkha yuk kRtakartaryajhiH 3|1/207 4/2/173 3/2/146 3 / 11208 | kRbhvastiyoge 'tasattve 4|4|106 saMpattari civaH kRtyaco'bhAbhUpUJkamgamapyAyI po'SaH kRtsaMtikArakasyApi kRta labdhakrItasaMbhUtAH kRti kRpAhRdayAdAluH kRpo ro lo'kRpAdInAM 41267 2|1|119 4|1|181 | kRmRjuvRSajapazaMsa duhUguhaH 3 / 1 / 246 | kRzAzvakApileyakarmadAdina 3 / 3 / 155 kRSNodakapAMDusyerbhUmeH 3 / 3 / 194 4292 42 12 3 / 2 / 106 | kRSNaya vajIrNasurAvadAtagomUtrAta tilavAhi3/1/162 zAlyAsurAcchAdane 3|1|191 | kRSNAzrotrauSadhermRgAMgajAtI 3 / 3 / 101 klupyathairvikAre 42251 3|4|5| kekayamitrayupraLayAnAM yAderiya 3 / 3 / 18 ke'NaH 1|4|61 | kedArAdyaJ ca |4|1|212 | kenau cikU 4 / 3 / 138 ko'zmAdeH 5/2 (187 3 / 2 / 141 kUlAbhrakarISe kapaH 2244 | kopAdau prau kRkamikaMsa kuMbhakuzA karNI pAtre'to'jheH 5/4:38 koSTRsalaMkoH khaM kuzrUtanAderup 2 1/93 kau kRJastIyazaMbabIjAt kRSA kRJosskuH kaJo'nyathaivaM kathamitthaMsvanarthAt 3 / 3 / 183 | kereGaH 2175 kevala mAmakabhAgadheyapApAvarasamAnArtha 5 / 1 / 178 kRta sumaMgalabheSajAta kezANNyaH kezAdvaH ko'NvAdeH kosvyAdibhyaH 3|3|19 21199 111110 41163 5 / 3 / 51 koGo'N koTarAbhyo vanaM 114 26 51218 5|2|138 3242 3|4|192 4 365 kaulIno jalpe 5|4|127 kauzeNyA DhaNU 11182 | kityAca vA ktaH 3 / 3 / 27 1 / 3 / 71 ktaktavatUtaH 3|1|140 32/46 4|1164 42 / 11 4/2/36 3 / 3 / 120 zaza148 5 / 4 / 102 5/3/130 3|1|133 5/0/111 4 / 2/76 | kauMDinyAgastyayoH kuMDinAgastI c1|4|159 5|1|128 | kaupiMjalahAstipadAdaNU 3 / 3 / 122 rAAma kauravyAsurimAMDUkAta 3|1|22 5/2/37 | kauvetau 1 / 1 / 25 224 / 48 | kaulmASIvaTakinyau 4126 3/3/248 3 / 3 / 138 5/2/2 1 / 3 / 125 1/1/29 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21172 2 / 112/ kSepAzI prai akaaraadikrmnnikaa| kasyAdhArasatoH 1 / 4 / 80 kvacit 22299 kAcAkhaM 1136123 | kvacit karaNe kAdalpe 31 // 56 kvacituryAt 4 / 1 / 191 .kAjjhAdezcAnatyaMte 4 / 2 / 13 kvacidape zaza64 ktvA 11388 kasyaikAjaghasaH 5 / 1 / 111 ktikRtkhau . 203 / 165 / kiNossaseSaH 5 / 4 / 41 kictroNAdeH 5 / 1 / 124 kityasya kuH 5 / 3 / 100 vitva skaMdasyaMdoH jhAkIrUra vipa 2 / 2 / 74 tena karmaNi 1455 4 / 4 / 36 3 / 3 / 172 ksasyAci khaM 5 / 2 / 78 ktyoH 4 // 4 // 98 kSatrAd ghaH 3 / 1 / 197 kno'sitapalitAt 331135 kSatriyAryAda vAn 33142 kyaG ca 53 / 133 kyaGmAninoH kSaNoH 4 // 3 / 195 2018 kyaci kSyaH 5 / 2 / 156 5 / 3 / 85 44155 kSijyoH zaktI kyacvyanAdRtyApatyasya 4378 kSipaTaH 2 / 21139 kyajajhimaH 218 kSipyAlATI 4146 kyaSovA sh2|100 kSiprAzaMsoktau laliGga 23 / 126 kamadramo yaGaH 2 / 2 / 147 kSIvakRzollAghA 5 / 397 kramaH kvi 4|4|15 kSIrADDhaNa 322 / 22 krame 5 / 1 / 120 kSIrojveH soDhadUsamarIsAH 32 / 62 kramo me 5 / 2 / 83 kSuttRDgaddhe'zanAyodanyadhanAyaM 5 / 2 / 157 krayyaH svArtha 4379 kSudrakamAlavAt senAkhau 32240 krayAdeH znA 2 / 1 / 95 kSudrAbhyo vA 3 / 1168 kravye rArA76 kSudhvasa iT 5 / 1 / 106 kriyAyoge giH sh|159 kSubdhasvAMtadhvAMtalagnamliSTaghuSTakriyAmadhye kepo 147 krIDjeH viribdhaphAMTabADhaparivRDhaM maMthama 4 / 353 krItanyavasyAdeHprAyaH nstmaasktaavispssttaavish4|3|127 bdasvarAnAyAsabhRzaprabhau 5 / 11 / 35 krIDAjIvikayornityaM 11382 5 / 4 / 136 krIDo'nuparyADaH zarA16 / kSumnAdyataSu kSullakAllo vA cula krItavanmAnAta 3 / 4 / 194 3 / 3 / 137 kSuzrIH 2 / 329 krudruheAsUyArthAnAM yaM prati kopaH 102 / 133 / kSetre'nyasmin gho nAzye 4 / 1 / 32 adhmaMDArthAt 2121146 kSepAderasatsat 22 / 162 kroDAdibhyaH 3 / 1 / 86 pAvyathAtigrahe'kartRbhAyAH 4ArA ko dhAnye 11339 kozayojanAcchatAdhojanAcAbhi kSepa kiM 1 / 356 gamahaH 3|4|190ksspe miGi 4 / 3 / 243 klinnAdakSiNa cilpil ca 3 / 4 / 195 kSemapriyamadre'N ca rArA kliza: 21296 kSamAdibhyaH kArArU za631 kSepa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaineMdravyAkaraNasUtrANAM khAca 22250 5 / 2 / 215 32247 1458 2115106 4 / 4 / 42 5.84 5 / 1 / 114 2 / 2 / 58 12 / 31 111102 5 4 // 4 // 62 ga 53 / 93 gajaprAmajanabaMdhusahAyAcala gaNazceH 4496 gANakAyAH 3 / 4 / 17 gate sthAnimyadhyAMtenaikazca khaTvA'krame 163624 gadamadayamo'geH khaneDarekekabakAzca 2 / 3 / 115 gamAdInAM ko khamAdeze 5 / 1 / 163/ gamiSuyamA chaH khay khayaH zari 5 / 4 / 146 | gamaH khaTapare khaM vA 5 / 4 / 27 gameHkhacakhaDDAH kharakhurAnasa nAsikAyAH khau 4 / 2182 gameH pratIkSe kharazcar 5 / 2 / 185 gamovA khazcAdhvAnaM ca 3 / 4 / 173 gaMdhanAvakSepasevAnyAyapratiyatnakhaza svasya 2 / 2 / 84 prakathopayoge khAyoM yA 4 / 2 / 128 garagalaM viSAMgyaMge khArIkAkaNIbhyaH kapa 34040 gavAzvAdizca khityajheH kRti 4 / 3 / 232 gaviyudhi sthira: khubhAve kvaciNNvuH 2 // 33105 gaDvAdaya Ipa: khe'dhvanaH 4176 gatyarthavade'ccha: khe kRti bahulaM 4 / 3 / 162 kheyamRSodhaM 2 / 1 / 120 gatvaraH kho'laMkarmAlaMpuruSASaDakSAzitaMgoH 4 / 2 / 15 / gamyAdirvaya'ti 3 / 3 / 100 gamye'hAzvAt kha 4 / 2 / 196 gamasnorda 3 / 4 / 66 gamhanjanakhanghaso'naDi 5 / 3 / 47 gamhaviddaviyo vA 4 / 3 / 286 gargabhArgavikA 4 / 3155 gargAderya 1 / 3 / 37 gartadhugahAdibhyaH 113118 garbhAdaprANini khau ktAca 3.1139 , khau kaMthozInareSu 1 / 4113 galbhakloSahoDAGit khau zarado vuJ 2 / 3 / 3 galhAdInAM bahulaM kha to'Ni 321175 gavyUtiradhyamAne khaM pAdasyAhastyAdeH 4 / 2 / 171 gaSTaka khaM pivazvasyet 5 / 21133 gasthakaH khyatyo'taH 4 / 3 / 131 gAkuTAmaNi Didvat khyAte Dazye 2 / 2 / 110 gAliTi khyAte'bhivyakta 5 / 315 gAgayoH vRSau karaNe 2 / 2 / 173 | gAthividathikezipANigaNizaH zo ya 541958 sphAdeH FEEEEEE zarA4. 5 / 3158 14aa98 5 / 4 / 86 13122 1 / 2 / 167 2 / 1234 2 / 2 / 160 2rU 3 / 4 / 163 5.11119 kAkAraka 5 / 1112 3314105 322136 3 / 2 / 153 3 / 4 / 168 23140 2 / 1 / 11 1222137 4 / 3 / 75 vArA 2 / 2149 zaza89 1 / 4 / 139 5 / 291 4 // 4 // 172 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . akaaraadikrmnnikaa| gApApaco bhAve 2233 | gotrarAjAkhyAt buJ prAyaH 3 / 383 gAvAta: 213 / 103 gotre vRddhokSopTrorabhrarAjarAjanyarAjagAvAto'nika 221140 putravatsamanuSyAjALu 3 / 2 / 41 gAvadaH 2 // 3 // 55 godAdaMkavat 3 / 362 gAMjyAdibhyaH 4 / 165 godAdaMkavat 22 / 11 gAMdhArizAlveyAbhyAM 312201 / gotrAdayaninaH 3236116 girnA'tye 2 // 1 // 45 gotrAMzAd vRddha 3.105 girAdomi 1 / 18 gotre'bhijividamRto'No yaz 4 / 27 girivaneM'janakoTarAdeH 4 // 3287 | gotre'cyanup 3 / 1 / 104 girinadyAdInAM 5 / 4 / 112 godAnAdInAM brahmacarya 32484 giro'vAt 1 / 2 / 56 | godAvayAH 4ArA143 gilagilagilayoragilasya 4 / 3238 godhAyA duSTa 3 / 1 / 166 guNastvatali 4 / 3 / 162 gopUrvAJ nityaM 4 / 14 guNasnisyi be 1 / 3 / 116 | gombAmbabhUmisavyApadvitrikuzekuzakkaMgu guNAnAmajAteH 212115 maMjijiparamebarhirdivyagneHsthaH 47 guNAMgADheSTheyasU 4 / 12163 ] gomyarthe 4 / 167 guNe zrIdattasyAstriyAM 14.36 goyavAgvapattau zAlvAt 3 / 2 / 151 guNairasvasthairaviMzatyAdibhiH 11377 gorathAt 3 / 2 / 57 guNoktadheSat 1 / 3 / 27 gorahadupi 4 / 2 / 125 guNokteruto'kharusphoGaH 3 / 1130 goryo'ci 331091 gupUdhUbvicchapanapaNerAyaH 2 / 141 govizyeva 3333134 gurUdayAt bhAyukto'bdaH 3225 govai 43 / 116 4 / 2 / 184 | goheruduGaH 44/87 geH kAze 4 / 3 / 264 | goSucaraH 4 / 3 / 170 geHsusUsostustubho'Tyapi 54.47 goSThayAdeH 22 / 116 422122 4 / 4 / 107 | gauNAta ge'taHkityut ge'pi za1192 gauNAdIpazcAcAre 2|zakSa 221180 | gau bhoH kiH 2 / 378 geradhvanaH 4 / 2 / 68 gaurAdibhyaH 31 / 23 garayau 5 / 3 / 52 | gauribhogAnmataH khau 4 / 3 / 203 gerUhaHpraH 5 / 2 / 146 gau roH 2221 gervAhyasoH 1 / 2 / 12 | gauSThInaM bhUtapUrva 3 / 4176 gora 441 rikRti 21120 gokharAt 3 // 315 / gyaMtaro'duro vikRteH 54916 gocarasaMcaravahavajasaMkramApaNakhela | gyuyujo'yakSapAtre 1 / 2 / 73 bhagakaSanikaSanigamAH 2 / 3 / 114 prahaH 23042 goNyAdeH 4 / 2 / 217 grahaNe vA 4 / 1 / 15 201 // 1 // 32 goNyA meye sh1|12 | prahAdibhyo Nin gotracaraNAt zlAghAtyAkArAvetau 34153 | grahAdeHktaH 5.994 gotrayorgotrAdivA'jihvAharitakA- praho'liTyekAco dI 5 // 1295 tyAt 3229. graMthAMtAdhikAdRzye 4 / 3 / 247 ge yA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 52 / 153 1 // 4132 3 / 4 / 150 5 / 2 / 83 yaDa: 2 / 3116 DintaH sakhaM | DI khau jaineMdranyAkaraNasUtrANAMprAmarASTrasyANThaNau 221115 no nI hiMsAyAM prAmakauTAcaNaH 4 / 2 / 120 no vadha liDi prAmAprAntrI: 541.5 dhyAderikA prAmAcakha 3 / 2 / 102 prAmyadvikhurasaMghe'zizau strI prAyaH 1133106 / praviAbhyo'Na ca 3 / 3 / 35 GasDasyoH prImadhasaMtAd vA 3 / 3 / 24 Dann sau prAmAdachaMdasi 3 / 1 / 68 Damo GamuTu tu prAt prISmAvarasamA vuJ 33327 GasyAto nuk pro'ci 5 / 3 / 56 Dasya jhalknyoH kiti glAjyAho niH 22363 DAna dvaMdve glAbhUjistho snuH 22 / 127 Dit Diti prazva ghaz gharakhe ca geH 5 / 1 / 46 ghabhyupodramyamaH De: parAtmanaH 5/2 / 40 ghatri bhAvakaraNe DeryaH 4 // 4aa28 ghami prAyaH 4 / 3 / 296 DesuTo'm ghaTAdikagevanujanIjaSsnasknasaraM-- Daidito daH jyamo'paryapaskhatkarmacamyama pro'm | Do'No'dyanAG cAdeH jyostu dIrvA ghatvidaMkimaH 3 / 4 / 207 ghatuH 11 // 37 jhaNAH kuTuk zari vA ghatoyasamAtraT bahulaM 4Aza55 unyaseH sminsmAt ghatorithuk 4 / 14 DyA : ghagdRzakSe 4 / 3 / 253 dhanAghanapATTapaTau 4 / 3 / 16 DanyApoH kvacitkhau ghanAMtarghaNocanApadhanopaghnasaMghoddhanighaM DyAmmRda: mUrtidezAtyAdhAnAMgAsannagaNazasta DyAsuNme nimitte 2 // 371 / DyuginnaMcoH ghasyatsuH kmaraH. 2 / 2 / 156 ghaslajaluvasani 24 / 126 | cakSaH khzA vA'ci ghinaH 5 / 4 / 135 cajoH kurghiNye te'niTaH dhurakelimAsvakRSTapacyA karmakartari raa4|62 | caTakApaNara: gherdIranajAdeH 5 / 22212 caturaH ghoSadAdevun 4 / 1 / 106 caturanaDuhovA ghau kacyanakkhe sandhat 5 / 2 / 211 caturmAsAt khau ghana: 5 / 4 / 125 catuHzarerazrikukSeH dhana: 1 / 1 / 105 catuSTayaM samaMtabhadrasya enazca badhaH 2 / 3 / 63 catuSpAdgRSTayAdibhyAM DhaJ ghnasto'Nazo 5 / 2 / 35 catuSpadyapAddharSAt 4 / 3 / 111 5 / 1 / 74 54/18 5 / 2 / 205 kAkAra 4 / 3 / 178 11255 1 / 2 / 109 rAja82 5 / 111 4 / 3 / 156 5 / 1 / 11 5 / 1 / 26 zaza 5 / 4 / 157 227 2 / 168 5 / 4 / 14 5 / 1113 jarUra08 4 / 4 / 151 dArUAra28 31 rASTa86 3 / 115 44|0 Dau DyAM 1 / 4142 5 / 2 / 64 3 / 1163 4 / 146 5 / 179 3 / 3 / 36 4Aza157 5 / 4168 31171 413134 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 2 / 107 . 2 / 1 / 36 3233176 2 / 4 / 17 1 / 423 5 / 365 4 // 3301 12 / 131 caran akaaraavikrmnnikaa| catuSpAda garbhiNyAH 1358 cudahaSo rArthe catutriveH suca 4:2222 curAdibhyo Nit caturevayAsa hAyana: 5 / 4 / 108 cUrNalavaNamudAAdanAN 3 / 4 / 18. | celArthe knopaH 3 / 3 / 158 ceSTAgatikarmaNyaprApte'bipI caraNaM stheNoluMDyanuktI 12491 | coSku: caraNAdU vuJ 3333114 cau caraNAddharmavat 32 / 51 viDAryAunukaraNaM car khari 5 / 4 / 155 carphalAmuccAtaH 5 / 2 / 207 chaH carmaNya 3416 chakArake'nyasya duka carmaNvatyaSThIvazcakrIvatkakSIvad chagalino NDhin rumaNvat 5 / 3 / 48 cha carmodare pUreH rAjA chadibaleDhaJ careH 221107 channo rathaH caro'T 2 / 2 / 31 chayau ca khaMba caro'tau ca 2 / 2 / 134 chavi calyadharthAt 12099 chazca vA casyAsve 4 / 4 / 76 chazcAyudhAt casyaike 4 / 3 / 5 chAtrAderaJ casyopa 5 / 1179 chAderdhe'dvayAdigeH cassuryaH 2 / 397 chAyA bahUnAM cahaH zAvye 4 / 4 / 24 che'caH caMdrabhAgAnadyAM 3 / 1133 chedArnityaM caMdrAyaNaM cati 3 / 4 / 85 cho'nupAnAdeH caMdropetAt kAlaH 3 / 06 cho'bhyamitraM cAt 5 / 2 / 68 cho'zvAd vA cAdayo'sattve 222157 | cho'smrAjIve'dreH cApale 5 / 35 chaMdogAokthakayAzikayatcAyaH kI 4 / 2 / 30 jUna TAyaH cArthe baMdaH 16396 chaMdaso yaH ciklidacaknasadAzvatsAhanamIt 4 / 3 / 14 | chaMdasA nirmita citipUjikathikuMbicarcaH 2 / 3 / 102 vaH zUla De ca citIve 5 / 3 / 126 citeH kapi 4 / 3 / 289 janapada uz cityAvAsAMgopasamAdhau caH kaH // 337 janapadarAkSaH kchaH citrArevatIrohiNyAH striyAM 3 / 3 / 12 janbhUgo yo vA citre 2 / 3 / 141 janyavazyadhaya'dhenuciraparutparArestnaH 3222179 / vyAmUlyahRdyagAhapatyAH cisphurovA 4 // 3 // 55 | janvadhyoH cAMvarAda paridhAjyoM 211027 jansanakhanA 3 / 2 / 26 4 / 3 / 261 323289 3 / 3 / 9 3 / 4 / 18 3 / 2 / 14 4 / 17 54 // 28 5 / 2 / 160 3 / 3.164 3333217 4499 1 / 4 / 115 4 / 3 / 69 3 / 4 / 76 3 / 4 / 127 34171 3 / 2 / 45 33176 3116 33254 3 / 3 / 245 4 / 4 / 16 32288 3 / 2 / 124 24.51 3 / 3242 52 / 39 4445 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jano'nI Da japajabhadahadazabhaMja pazAM japtazvastApacitAzca jabhosci jayI va alabhya kAryasukaraM jaraso vA jarAyA Gazca jarAyA Gas jalpabhikSavRddhakulaMTAhAkaH ji jasi jasi jasaH zI aszasoH ziH jakSAdiH jaguH Agurazva jAguraviJiNaGiti jAtamahatvRddhAdukSNo ye jAtiH jAtivaikAkhyAyAM bahulaM jAtuyayadAyAdau li jAte cAnyo'N DidvA jAterayozzUdrAt jAterSAdapratipajjanmAkuH jAtazcho'dravye jAtI jAtau rAjJaH jAyAyA niG jAyApatyorlakSaNe jAsnATakAthapiSAM hiMsAyAM jighrateri: jihvAmUlAMgulezchaH jIvane'paNye jIvAkRtegrahaH kuH jIvikopaniSadive jusi kRSo' jaineMdra vyAkaraNasUtrANAM 2/296 5/2/206 | zAguDaH kaH 5/1/140 zAsyadyarthadRzdheH 5/1/41 | zAjAnojI zaH 3|3|30 jJAtaH 3|4|114 zAdyarthAntayoH 5 / 1 / 21 | jJApye'riSTena 4|2|137 | zIpsAstheyoktau 5 / 1 / 176 |zo'geH 2/2/151 |zo'svArthe 5 / 2 / 107 | jaMgaladhenubalaje 1 1/46 | jaMbbA vozca 5|2|116 | jaMbUkhalatikAdiSu te 5/1/14 5|1|17 | jyaH jyaH 4 / 3 / 10 jyAyAn 2/2/149 | jyAyo bhrAtari 23 98 jyotirudgatAvAGaH 5|2|92 | jyotirAyuSaH stomaH 4 / 2 / 101 jyotiSaM 4 | 3 |200 jyotsnAdibhyo'N 1\2 186 | jvaratvarazrivya vimavAMvoDoH 2|3|138 ||jvalAdiprahAd vA jha 3/2/13 3 / 1 / 70 |jhagiripaurNamAsyAgrahAyaNyAH 3|1|57 |jhayo ha 4|2|17|| jharUpakalpacelaDbuvagotra 4|4|175 nutamatahate pro'nekAcaH 3|1|196 jharo jhari sve 4|2|166 | jhalyakiti sRjadRzo'm 22/67 | jhalahoherddhiH 1 / 4 / 73 jhalAM 5/2/131 | zalo jhali 3|3|44 jhalo ja 4|1/205 | zalo jaz jhazi 2|4|19 jhaSo jaza 12/175 |jhAvaniSToktI 5 / 2:10 | jhiH 2222102 | jhiH sunvRddhayaDyarthA vRzcaH ktvaH 5/1/109 hRzvistaMbhucumlucu cuglucugluMcaH 2 / 1 / 63 4 / 3 / 164 'kuH katvANam bhAvAtItya saMpratizabdakhyAtipazcAdyathAyugapatsaMpatsAkalyAMte 12/65 2 1/139 112 / 147 5267 3|4|53 2 / 4 / 61 1 / 4 / 27 12/22 112285 1 / 4 / 51 5/2/29 3 / 3 / 148 1 / 1 / 114 4 / 1 / 165 4 / 3 / 21 4|4|168 3 / 1 / 116 11248 5/4/67 33/71 4|1154 4|4|17 2|1|145 42140 55|4|164 4 / 3 / 201 54 167 4|3|60 441101 5 / 1154 5/3/62 5/3078 5|4|154 5 / 4 / 184 224 / 41 1 / 3 / 91 1 / 3 / 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akaaraadikmaannkaa| jhinAmaiva 11386 | ThazcaikazAlAyAH 4 / 1 / 218 . 1 / 4 / 168 ThAke'tharvayUnaH 4|4|180 jheH ko dizca 4 / 1 / 178 ThojgArAMtAt 3 / 3 / 227 jheH prAyaH 4 // 4143 jherjus 2 / 4 / 90 DakhuH 4 / 3 / 197 jhyanmiAjhiAdAmadravye prArA 18 DavyAtmanaH 4 // 3153 so'taH 5 // 1 // 3 DaTastome 3 / 4 / 72 DaTo graMthaM gRhNan ka upa va 4|114 na 4 / 2 / 201 / DaTo vayasi 4 / 190 ajino'Na 4 / 2 / 19 DaDarddhaprAka 14aa36 JaH pRthivyAH 3 / 1196 | DaDaSTiH 3.457 avyaMgAdeH 5 / 2 / 12 DAjhisattavyaikadravyaiH 1 / 3 / 76 Artho'rdhAkutsayoH 3311118 | utaraDatamayo:samAnAM strIbhAve 5 / 36 triNyAAMdhUnyaNioH 1 / 4 / 152 Dati 101138 tritaH phaleze 1 / 2 / 82 DazcarkiMDAdInAM 5.355 jin vyAptI 203111 DAjalohitAdibhyaH kyaSa 2 / 1 / 11 bolyAdibhyaH ktaH / 2 / 181 DAjaho'ta itau 43.100 se grahaNe praharaNe ca sarUpaM yuddha sh3|16 DAmahaTa pitroH 32231 44.102 Diti Te: 4 / 4 / 140 miNatyacaH 5.23 Din 3 / 1 / 206 'yo yaze 33337 DIyazvIdita veTo'pataste 5 / 2 / 129 DnAda dhuTu so'zcaH 5 / 116 Ta ojaHsahobhastapojasaH 4 // 3 // 151 ivitaH kriH 2 / 3 / 74 Takhe'hnaH 4 / 4 / 147 | vuzcASTAcatvAriMzatcAturmAsyAda Tagamartya 22266 yakhaMca 31487 TApU 3.149 TAbasmadaH 14. 3 / 2 / 103 TAbRci 3 / 116 Dhakanyau vA 'se 3 / 2 / 192 TicApaH 5 / 110 1 / 1 / 209 TihaTereH 2 / 467 DhaN ditezca 3 / 1 / 153 TidAdiH 11 / 61 DhaNi khaM 3 / 1 / 170 4 / 4 / 161 Dhasya 5 / 2 / 33 TonAstriyAM paa2|126 DhAditvei 5.3 / 42 TornAnagarInavateH 5 / 4 / 140 dekhaM 111 / 119 Tausipyetadazcanat 5 / 1 / 186 | Dhe'gniH 1 / 33191 Tausyano'kA 5 / 1186 Dho Dhi khaM 5 / 4 / 19 TyaMtAdhaca: 1 / 1176 dakhe 'NaH 13302 dvito'thuH 20375 35197 ThaT bhalAdeH ThaNa 3 / 3 / 167 / naTa 4 / 1 / 216 | Naza parvAH 2 // 1 // 150 32 / 19 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11380 jaineMdravyAkaraNasUtrAnApAviSThavanmRdaH 4|4|152 | tadarhati 3471 NikazridrumroH kartari kac 221156 tadasminnannaM prAye khau 425 12 / 86 tadasmin yuddhe yoddharthAt 3 / 2 / 68 Nihalijur3ane vA 5 / 4 / 166 | tadasya paNyaM 3 / 3 / 209 4457 tadasya saMjAtaM tArakAdibhya itaH 3 / 4 / 197 Nau kacyuDaH pro 'zAsvaditaH 5 / 2 / 128 tadasyAstyasminniti matuH 4 / 1 / 40 No'nnAt // 32240 | tadasyAMzavasnabhRtiH 3466 jo gama'jhAne 1 / 4 / 136 | tado'hipUrtI 4321266 Nau mRgaramaNe 4 / 4 / 27 | tat 3421 NI sankacoH 4 // 332 | tad gacchatyadhvadUte 33.68 NyaH 2 / 1 / 122 tad yAtyebhyaH 3 / 491 Nya Avazyake dhAro74 taTyojako hetuH 12 / 155 NyAsvicchaMthipaTTivaMdo'naH 2 / 3 / 14 tadvat 4 // 3281 NyukSeH 2386 tadvahana rathaprAsaMgAd yaH 3 / 3 / 232 Nyo'tithe 3 / 3 / 258 4 // 1415 221129 tadvati dhaN tadvatyojaHsvapnAt 2 / 1 / 153 NvutRbhyAM jyoAH tad vRMdArakanAgakuMjaraiH 113 / 54 2 / 1 / 101 tadvattyadhIte 3 / 2072 taH 2 / 2 / 100 tanuvRhatIsnAtaputrANuzUnyAta sUtrAcchA 4 / 3 / 102 danasamAptevadakRtrimanipuNarikta 4 / 2 / 40 tataHbhAgataH 33.56 taneyaki 4 / 4 / 48 tato yUni 3 / 1 / 114 tano vA 4 / 4 / 14 tattassAttrAzaskRtvasasujvaddhAm tanbhyasthAste 1 / 4 / 151 ktvAmtumsummiDAbhatyanaka tanzyAvyadhAzrusaMzvatINazvasaH 2 / 1 / 146 svarAdayo jhiA 1 / 188 tapasaH kyaca 2 / 1 / 23 tatpratyanAlomakUlapAta 333179 tapastapo'dheH 2 / 177 3 / 4 / 164 taptAnvavAt rahasaH 4 / 2 / 16 tatra jAtaH 3331 tapo'nutApe ca 2170 tatra deyaM 3 / 4 / 110 tamaH prakRSTe miGazca 4 / 1 / 160 tatra niyuktaH 331226 | tamaso'vasamaMdhAt 4 / 2 / 5 tatra sAdhuH 3 / 3 / 249 tamisrArNavorjasvalo svintatrAdhIne 4 / 2 / 73 | vatsalAMzalAH 4166 tatrAhorAtrAMzAH tena 113638 tayorvyaktakhArthAH 2 / 4 / 58 tatrovRtaM pAtrebhyaH 322216 taran 33 / 155 tathaiGi paraH 4 // 393 talo vA kiDanyoH 5 / 2 / 114 tathA dyAdeH 1 / 4 / 164 tavakamamakamekArthe 32161 4 / 1 / 124 tavamamau Gasi 512171 tadaMtA dhavaH 21144 tavyAnIyau 2 / 1 / 102 tadatrAsmai vA vRddhayAyalAbhazulko. tasAdau 4 / 3 / 189 padA deyAH 3456 taseH 4 / 1 / 114 tadarthe vivartini 34aa15 | tam Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tUSNImi akaaraadikrmnnikaa| tasmai bhRto'dhISTaH 3149 tiSThadagvAdIni ca rAza14 tasmai hitairAjAcAryavrAhmaNavRSNaH 347 tIcchasahalubharuSariSaH 5 / 1103 tasya 324.135 / tayATTokaNa vidyAyo 4 / 2 / 45 tasya dhaye 3 / 3 / 202 | tIyo Diti 1953 tasya nivAsAdUrabhadhau 332 / 86 tuH 5 / 1 / 121 tasya vApaH 3 / 4 / 46 | tujhyaH zaH 2 / 1091 tasya vikAraH 3 / 3 / 123 | tudIvarmatyA DhaNa 31378 tasya vyAkhyAna ca graMthAt 323649 tubhyamahyau yi 5 / 1 / 170 tasya samUhaH 312 / 38 tumIcchAyAM dho?e 2215 tasya svaM 331.2 2 / 3 / 149 tasya syipUraNe DaT 411 turAyaNapArAyaNaM yajate'dhIte . 314188 tasyApatyaM 3 / 12111 | turiSThemeyassu 44160 takSaH svArtha 221090 tulyArthairbhA 1 / 4 / 88 tA 2370 tuhyorAdvA 22499 tA cAnAdare 114.59 tUSNIkA 332218 tA'to'rthatyaH 2444 tuSNIkA 4 / 1 / 179 tAdarthya 14 / 25 2 / 4 / 44 tAyA vyAzraye 4 / 2 / 65 | tu cAto'ponapAdapAMnapAcchatarudrAt 3 / 2 / 28 tAyA rupyazca 4 / 3 / 181 tRjvat kroSTuH 5 / 176 tAyAH zApa 4 / 3 / 171 tRNe jAtI 4 // 33269 tArakASTakavarNakA jyotiHkriyAtAM tRNeha 5 / 2 / 10. tave 52056 tRptAthai stA 145. tAlA dhanuSi 3 / 3 / 125 tRSNazItAdAlurasahe 3 / 4 / 184 tAzeSe 1 / 4 / 68 | tRphaDaphaguphobhazubhAM 5 / 1 / 39 tAsastyoHkhaM 5 / 2 / 166 tRvyAzcAhe vArA260 tAsthAne''laH 1 / 1054 tRSasvoHkAle'tare 2 / 4 / 39 5 / 2 / 208 tRstro've 3 / 2 / 117 tiH 1221160 te'geH 4 / 3 / 36 tikakitavAdeva 124aa163 te'Nye 4 / 4 / 63 tikAdeH phiJ 3 / 1 / 184 te driH 4 / 2 / 9 tikkAiduH za3283 tena dIvyatkhanajjayajitaM 3 / 3 / 153 tithiriSarataMtukhaMDikokhAcchaN // 3 // 88 tena nivRttaH 3497 tipi dhoH 5 / 3 / 108 tena nirvRttaH 322285 tirasa: tirya 433258 tena proktaM 3385 tirasovA 5433 3 / 4 / 113 tena yathAkathAcahastANNayaM tirazcyapavarga rAkAra tena raktaM rAgAt zarA1 tiroMtoM 1 // 2168 tena vittaH caMcucaNI 4113 tilayavAdakhau 3333132 tena saheti tulyayoge 1 / 3 / 95 tilAt piMjapejau niSphale 4 / 1 / 159 tenaicaH 4/1982 tilomAbhaMgAt 3 / 4 / 161 tebhyaH kenbhAH 11453 tiSThateH 5 / 2132 / terasyyAdeH 4ArA11 ti Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 te seTi te supaH taiSapASa bhe tosnase sAtsoH khaM toH so'naMte sau torli tau sat tau jhaH taMtrAtravoddhRte taM bhUto bhAvI tuDavilerbhaH dazoke parimRjApanudo'lasasukhAire dAdibrIrizca pti kityesdo'ge jagdhiH tyaH tyakhe tyAzrayaM tyadAdiH tyadAdi ca tyadAdera: tyadAdermaya syayoH tyasthe'citkyApadato'supo' yadAdeH tyAt tyAdezayoH prakaTayaM sarsar zraputroH trapujatAH Suk pragRdhRdhRkSipaH knuH ghAghrAnudoMdavittarvA trikakudaat tricaturaH striyAM tisRcatasR triMzadvizateH daNDurakhI prestu gha preAyaH traiza cAtvAriMzaM tvamau tyadya ca jaineMdravyAkaraNasUtrANAM 4|4|58 | tvaryapAdAne 4 / 1 / 133 | tvAmepaH 4|4|157 tvAhI sau 4 / 3 / 125 ve 5 / 1 / 179 tve vA 5 / 4 / 162 2 / 3 / 15 4|1162 thaH thavitseH 4|5|23 thasnorAtaH 324069 4 / 1 99 22 / 11 4180 4 / 3 / 265 1/4 / 128 2 / 1 / 1 thasya ge pityAca dhAdat thAmA jinAMtA dup thAsaH se the vA tho nthaH thyo'jAveH 1/1/72 111186 | daH 1 / 3 / 99 | daH tha 5/2/53 daridraH khaM luGi 2 / 3 / 96 | danyekA 5 / 4 / 43 dazanAvodadhaudmaprazrathahimazrathAH 5/4/144 | dazaikAdazATThazca 3 / 2058 | dakSiNA vA 44129 | dakSiNermA lubdhayoge 4|4|120 dakSiNottarAccAtas 3 / 3 / 128 | dAjJaH 212 / 128 | dAJaH 5/3/86 | dANo'satkRtye 'barthayA 4 / 2 / 176 dAduda modaso'seH 5 / 1 / 172 dAderghArghaH 3 / 4 / 25 dAghA svapit dAnoM 5 / 1 / 35 dAgnIzamyuyuktu sisicpada 4126 3 / 4 / 70 dezamihana hastoH 5 / 1 / 167 | dAmnaH syeH 224 / 34 5 / 3 / 27 5 / 1 / 168 4/3/229 3 / 1 / 110 4 / 3 / 9 22491 4|4|109 5 / 1 / 176 dagukauzala karmAcchAgavRSAdyuT ca 3 / 1 / 185 3|3|66 | dadrzAkIpalAlyAH prazca 4/1151 5/2/54 daghnaSThaN 32/20 dadhiNizriMthigraMthivacasnozca Jizca 2 / 1 / 73 4452 4 / 3 / 211 4 / 4 / 30 5/2/95 51114 3 / 2 / 187 rAdhA 4|4|127 51168 34 9 5/1/183 5 / 3 / 110 3 / 3 / 184 4 / 1 / 143 4 / 2 / 163 4 / 1 / 136 21115 1/2/33 1/2/62 5 / 3 / 116 5/3/67 111 / 28 4 / 1 / 123 22/179 3|1|13 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divo halyut akaaraadikrmaannikaa| dArajArasaMhArodhAvanyAyAva | hankarapunarvarSAbhyo bhvaH 4 // 4 // 84 hArAvAyAH 236119 | dRzyabhivAdyoI 1 / 2 / 153 dikchabdAnyArthAcuyvAhItarArAd- dRzyathaizcitAyAM 5 / 329 bahiryukte 1 / 4 / 43 zurep 52 / 143 dimAco'khau 3 / 2 / 176 | zeH kanie 2 / 2 / 94 digadhikaM khudayau 11343 dRSTaM sAma 22 / 10 digAderyaH 3 / 3 / 32 4 / 3 / 121 digAdesto 3 / 2 / 164 de'nataH 5 / 115 digbhyastIrasya tAraH 4 / 3 / 281 deyamRNe 33225 digbhyo vAkebhyo'stAt digde deye trAca 4 / 274 zakAle . 4 / 1 / 134 derdigi liTi 5 / 2 / 134 divaH 2476 devatA 32 / 26 divaH karma 1 / 2 / 139 devatAnAM DAni 5 / 2 / 26 divaH pRthivyAM pA 4 / 3 / 185 | devatAMtAttAdarthya 3 / 3 / 256 divAdeH zyaH 2 / 1283 devapathAdibhyaH 4 / 1 / 206 divo dyAvA 4 / 3 / 184 devabahirgabhIrapaMcajanAt 3338 4 / 3.124 devayajJazucivRkSasatyamuprakaMTheSiddhAdvA 331688 dizo'madrasya 52 / 19 devavratAdIn Din rAThA 86 dizo'tarAle 19394 de vA 2 / 10 dIH sh2|113 devAd yaJca 3 / 11100 dIDaH sani 43.48 devAdibhyareSIbhyaH kAraza82 dIGo'ci Giti yuk 6 | devArcAsaMgamamaitripathiSu dIdhIvavyoriye 5 / 2 / 172 devikruzo gau vArAphara dIpajanabudhapUritAyipyAyaste triH 2 / 1664 | devikAziMzapAdIrghasatrayasAmAH 5/za6 dIptyupoktizAnehavimatyupamaMtre vadaH 1 / 2155 | devurNezca 2221138 dIrghajihvAt 3 / 162 deza evaiG zaiSike 1184 dIrghAta 3 / 4 / 123 deze'noruH 4 / 3 / 260 dIvAriguGaH 5 / 3 / 113 dehAMgAt 333333 dIzcbyakRdra 5 / 2 / 148 daiya''nuH 1 / 3 / 12 duHkulADhaN 3 / 1 / 163 3 / 2 / 125 dugvo dIzva 5 / 3 / 91 | doH kkhokthaaphldngr2|143 grAmahadadyoH 3 / 2 / 154 2 / 167 do dad bhoH 5 / 2 / 163 duhAdInAM gauNe rAjA doreva prAcAM 3 / 2 / 132 duhAnurudhaduSadviSahayujatyajaraja doSo Nau bhajAbhyAghnaH 22 / 130 | dosisusugazazvadakasmAtaHkaH 5 / 2 / 63 duhA ghazca 2 / 2 / 10 dosomAsthAM kitIt 5 / 2 / 158 dUrAte 5 / 3 / 121 / daMDahastinoH ke 4 / 4 / 181 dRDhaM balisthUle 5 / 16134 | daMDAdeH 3476 ratikukSikulazivastyastyaherdaz 3334 dAMtazAMtapUrNadastaspaSTachantrAptAH 5 / 1 / 141 tinAthe pazAviH 222222 | daMtAdunnate 4 / 1 / 61 pharAra doH dunyArNaH duhazva Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2111 dviSataH pudromaH jaineMdravyAkaraNasUtrANAMdaMbhava 5 / 2 / 177 / dvitribahAniSkavistAt 3 / 4 / 36 daMbheH 4 / 4 / 126 / dvitreH khaM ghA 3 / 4 / 212 baMbadhUrtAdeH 24152 dvigule: 42129 iMcaM vA 5 / 313 | dvitreraNa ca 3444 iMdraruggayAt prANinyasvAMgAt 4 / 1 / 68 | dvirdhamuJ 4 / 1 / 151 baMdAcchaH 228 dvitrenoM vA 4 / 2 / 147 baMDA bun vivAhe 3333112 dvitve'ci za68 iMTe ghisvekaM 113 / 112 dvitIyAdacaH 4 / 1 / 188 baMdre ghuballiGgaM 1 / 4 / 119 dvidaMDyAdiH 4ArA202 iMveMdrajananAdibhyabhchaH 3 / 3 / 73 | dvinnAdyajAdakurukozalAkhyaH 3 / 1 / 203 daMzasaMjaH zapi 4 / 4 / 25 / dviprAptau bhAyAM 11376 111 / 22 dvimApte'nAke 1 / 4 / 85 dhAvanupa 433148 dvirukkaradhobhiH 144 cAvApRthivIsunAsIrAgnISomamaru- dvidhibhajye taraH 4 / 1 / 161 tvavAstoppatigRhamedhAcchazca 3 / 2 / 34 dviSaH 2 / 4 / 94 purapuSAdilitsartizAstameM 1486 zutariH 5.2180 dviSatpare tApaH khaca taH 2 / 2 / 48 ghuTyo luDi 122 / 101 (dvizcAnakAco'vyaktAnukaraNADAn 4 / 2 / 75 4157 dvistAvAtristAvAgoSTazvAH 4 / 2 / 134 dhudevAhAsapriye 4 / 3 / 175 dvIpAkhyo'nvandhI 3 / 2 / 183 ghuprAvRvarSAd zaratkAlAt 4 / 3 / 165 dvestIyaH 4 / 1 / 8 dhuprotpratyapAgbhyAM yaH 3 / 2 / 111 5 / 4 / 124 ghuzcobhayAt 4 / 1 / 128 dvau cAsmado'nupAdhI 1 / 2 / 187 ghoreva bahIH 1111113 dvayabrahmavarcasAt yo'syiparimAgho SA padasya 4 // 371 NAzvAdaH 34aa49 ghozca khau 4 // 3225 dvayaco'NaH 3 / 1 / 186 cauH 51415 dUdhaco'nadyAH 3314155 dravyaM bhavye 4 / 1 / 211 vyaRcaH 32351 dravamUrtispazya zyaH 4 / 3 / 40 kyaMtargerIdapo'nAt 4 / 3 / 255 drAntasya to no'matpamUchoM 5.3.80 syaSTrano'yAzItyoH syau prAkzatAt drAkSAghoSadhibhyaH 3 / 3 / 146 khayaH 4 / 3 / 209 driH 3 / 1 / 161 3 / 4 / 213 yAdeguNAt mUlyakreye mayaTa druNyaMgule 4 / 2 / 146 dvayeSasUtaputravRMdArakasya derato'prAgbhargAdeH 5 / 2 / 58 331029 33142 droNaparvatajIvaMtAdA 2374 3 / 1 / 135 iyorekA dhanahiraNye kAme 4 / 1 / 107 4380 dvArAdeH dhanvayoprasthapuravahAMtAt 3 / 2 / 135 5 / 10 vizyajanyo vRkSauSadhiyo'nirI dhanagaNau labdhA 3 / 3 / 239 dhanuH khI 4 / 2 / 187 kAdibhyo vA 54 / 104 dharmazIlavarNAtAta 4 / 193 dvitricaturdazA 16369 dharmAda kevalAdana 4aa2 / 161 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akArAdikramaNikA / 21 dharmArthAdiSu vA 113 / 118 / naH 4 // 4 / 142 . dharmAmnAya 323 // 15 na kapi 5 / 2 / 139 dharmAdharmoM paran 33164 na ko 5 // 4 // 44 dhANadhinAnAnA cyau 2.146 naktaMrAtrimahobhyo divaM 4 / 2 / 105 dhAJkRsRjaname kirliT ca 2 / 2 / 169 | na ktici dIzca 4 / 4 / 43 dhAanape 4 / 3128 nAkye 12 / 127 dhAo hi 5 / 2 / 161 na koDAviyatajbhyaH 3.166 ghAtrI rArA280 nakhamucAdayaH za28 dhAtye vA 43293 nakhamukhAtkhau 3168 dhAnyebhyaH khaJ 3 / 4 / 157 nakhaM suvidhikRtuki 5336 dhArIGaH zatrakRcchre 212 / 123 ma khAdadikaMdizabdAyahaH 12 / 151 dhAreruttamarNaH 122 / 129 na gatihiMsAzabde 1 / 2 / 10 dhigatyarthAca 2 / 4 / 55 nagarAt kutsyAdAkSye 32143 dhigamyarthavanIkRjivaMDe kaNi na giH zA lAdiH 2 / 4 / 59 nage: kunhA pA2134 dhindhikRNvyoraca 2194 nagare 4 / 3 / 141 dhipevAsavAhane 431224 nago vA'jIve 432245 dhi vA 361/ na cavAhAhaivayoge 5 / 3 / 28 dhenubhavyAmadhyaMdinalokaMpRNAnabhyAsa na jhAdiH kajo'chinnAdibhyaH / 4 / 1 / 173 mityAH 4 / 3 / 236 na jhitalokakhArthAnakhuNAM 1 / 4 / 82 chArA dhuyoge tyAH 2 / 4 / 1 natraH dhuro'nakSe 42291 namaH kSetrajJakuzalacapalanipuNezvaradhuro DaN ca 3233233 zuceH 5 / 2 / 34 dhUtA vA'yadi 2 / 3 / 145 na 1 / 365 dhUIornuka 5 / 2 / 44 najheH syerDaH 4 / 2 / 88 dhUmAdeH 3 / 2 / 140 naduHsozakthihalervA 4 / 2 / 158 dhRto'platre 22 / 15 namabahorcaco mANaghacaraNe 4 / 2 / 151 zA27 nayaMniHzApe 2 / 3 / 108 1 / 2 / 54 navyupatrezcaturaH 4 / 3 / 153 dhe'kau 46 na SAdabudhAdeH 3 / 4 / 138 dhenoranaJaH 32 / 44 | naJi yAcabajvadavamasaMnyAhavyAhuH 2211134 dhestathoH 5 / 376 nao'rthAt 4 / 2 / 191 dhobaGa bhRzAbhIkSNe'zubharuceH rAvArUra naDazADAlaH 322 / 95 dhostatraiva 4 / 377 naDAdibhyaH phaNa 3314130 dhyapAye dhruvamapAdAnaM 122 / 124 naDAde kaLaH 3 / 2 / 98 dhvarthavAco'rthAt karmaNi zakAra8 na toSi 54141 dhyAdeSNo'STayASThidhvaskAsnaM / 4362 na thAt 5 / 060 dhvAkSAdibhiH 1 / 3 / 40 na thAsmadaH zAkAha na dadhipaya Adi 14103 1949 nadyAH 42141 zarA72 nayAM matuH 32 / 91 dheH Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 nazi nasaH napaH jaineMdravyAkaraNasUtrANAMnadyAdeDhaN 3 / 2 / 107 nazchavyaprazAn 5.42 nAbhizca 2 / 3.17 nazajorvA 4 // 4 // 33 nadImAnuSInAmno'doH 3 / 1 / 145 nazma jhali 5 / 1 / 40 na dvipadAMtavarayakhavibhyamakkAMdeH 101 / 67 | na zveH 43227 na yacaH prAcyabharateSu 322122 na zasdavAdeH 4 / 4 / 122 na dhukheDage 12019 nazzi tuk nanau pRSThoktau 2 / 2 / 11 nazervA 5 / 3 / 101 2 / 1 / 116 nazo'kIm 5 / 2 / 141 naecAmnakhaM 1 / 4 / 111 54 / 106 5116 na sanaH 2016 napaH sthamoH 5 / 020 na samAhAre 4 / 2 / 112 napi vA 53 / 45 | na satye'nugiti 1 / 179 napo'caH 5 / 1153 nam nAsikAyAstambhude 4 / 3 / 214 napovA 4 / 2 / 136 na sphAdau nbo 'yi 4 // 34 na pratipadaM 1 / 3 / 74 na sphe 'ci 5 / 4 / 151 4 / 4 / 72 na svatesteHSe 4 / 2 / 84 navanapaikaM ca vA 1 / 3 / 107 | na sAmi 4 / 2 / 14 nabbAdhya AsaM 1 / 2 / 104 naso'sthUlAca 4 / 2 / 183 nambhAve to'bhyAdibhyaH // 3 / 110 / / 110 nahivRtivRSivyadhirucisahitanI ko namkapismyajanakamhisadIpo raH 222 / 161 vAggeH 43284 namaHpurasostyoH 5 / 4 / 32 mahoghaH 5 / 3 / 66 namaH zae tu 21 / 72 nADItaMtryoH svAMge 4 / 2 / 196 namuTAvidhI 5.3337 nADInAsikAmuSTighaTa kharIvAte naneH 4 / 3 / 101 dhmazca 2 / 38 namovaripazciDaHpUjAsaparyAvismaye 2 / 1 / 24 nANau dheH prANikartRkANNaH zarA76 namo'kamyamyammna macamaH 5 / 2 / 38 nAto 'phaladruvayAt 3 / 3 / 145 na gajanyamanuSyasyAke 4 / 4 / 156 nAto'mtvakAyAH 1 / 4 / 170 narAvRto'Na 3 / 3 / 203 nAniTeT 113 / 52 narikAmAmikA 5 / 2 / 55 nAnoH za66 na rudhaH 2 / 169 nanivArthAdhikyAnupUrvya na lalluTsAmIpyAvyucchityoH 2 / 3 / 127 5 / 3 / 4 nAbhyUdhasonabhanau 34aa5 nakyajJAdayo'smin vartate 23 / 225 nAbheH khau 4 / 2 / 152 na caMgato 5 / 2 / 72 nAmarUpAddhayaH kArarU0 na vyasane zaza34 nAmaMtAlvAyyenau 4 / 4 / 56 navAt latanakhAca naca 4 / 2 / 34 nAmni grahAdizaH 2 / 4/40 napA zveH 4 / 3 / 33 nAmyatisRcatasR 4 // 43 na vistAcitakaMbalyAta 31027 nAvo rAt 4 / 5 / 126 naharakocha 4 / 3 / 196 nAzaH khaM 11170 na vRddhaH 5 / 1 / 116 nAziSyagovatsahale 4 / 3 / 250 nayo yaH 4 / 3 / 18 nAstikAstikadaiSTikAH 3 / 3 / 225 namApadAMte zAla 5 / 4 / 12 | nAsikAnate rITanATabhraTAH thA190 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMThAt niH nityaM akaaraadikrmnnikaa| 23 nAsikodarauSThajaMghAtakarNazRMgAMgagAtra ninhave 16253 . 31 // 61 / ninhave'tyate 2 / 2 / 114 nAsikyo GaH 1017 | gvNcudhNsudhvNsubhrNsuksptpdskNdaaN5|2|204 za20156 nIlapItako 324 niHpravANiH 4 / 2 / 200 nIlAt prANyoSadhyoH 331138 nikaTAdiSu vasan 323230 5 / 2 / 194 nijAmucyap 5 / 2 / 197 nugmo'm 5 / 4 / 11 3 / 2173 nupraccha: 1 / 2 / 32 nityadviSAM dveSa 1 / 4 / 96 numzaraH 5 / 4 / 42 nidAghAvadAghArghavAkyaM khau 5Aza65 numIjAdereSa 5 / 4 / 128 nidrAtaMdrAzraddhAzIdayaspRhigRhipate- nurvA 4|44 rAluH 2 / 2 / 154 nuritaH 3 / 175 ninadyAHsnAtekSyei 5 / 4/80 nRtatsthe ca vuJ 3 / 2 / 150 nipAnamAhAvaH 2 / 3 / 61 nRtkhanajaH zilpini TvuH 2 / 1 / 147 niprAd yujaH zaki 5 / 2 / 77 nRteryaki 54 / 137 nimUle kaSaH 224aa20 54/5 nRnaHpi rIrugvA niyuktaM dIyate 3 / 3 / 222 nRpathyadhyAyanyAyadhihArebhe'raNyAt 32144 nirdhAraNe 1 / 3 / 75 32363 nRhetoM rUpyaH neSTaH niduHpratervA 5 / 3 / 53 5 / 2 / 94 nirbahizcaturAviHprAdusaH 5 / 143 neTyAliTi 5 / 4 / 31 nirduHsuveHsamasUtisvapo'vaH 5 / 4 / 72 5 / 189 nirvANo vAte nedamadaso'kaH 5109 5.3290 nirviNNaH 5 / 4 / 131 nensiddhasthe 4 // 3 // 169 nivRtta'kSayUtAdeH 3 / 3 / 170 neyasaH 4 / 2 / 195 nirabhyave pUlUnyaH 21325 nergadanapatpadabhumAsyatihatiyAtinirasyaMgebhyo NiG zaza25 vAtidrAtapsAtivapauvahauzamucijivipUnyo halimuMjakalke zaza115 degdhau 5 / 4 / 120 nivizaH 12 / 13 / neviDavirIzI 3 / 4 / 191 nivisvanvavAt 5 / 2 / 166 nelsvasrAdeH 3.17 nizAnArjavajijJAsAvarUpye zAndAn- naikAcaH 44170 ___ mAnavadhAhIzvasya 2 / 14 naikArthe'kriye 54.36 nizApradoSahemaMtAt 3 / 2 / 174 naikArthe bodhye jAtiH 5 / 3 / 33 niHzreyasaH 4 / 2 / 118 naipyAvaNviMdre 4 / 3 / 182 niSkAcchatasahasrAt 4 / 185 noDaH 4 // 4 // 5 niSkuSaH 5 / 16101 | nothaphavaMcilucyutitRSamRSkRzaH niSedhe'laMkhalvoH ktvA 44 ktvi 201 / 110 nistabdhapratistabdhau 5 / 4 / 14 notaH 1 / 4 / 148 nisaMvyupAhnaH 1 / 2 / 26 nomatA goH 111 / 73 nisi deze zaza61 no mRdaMte khaM niso gate 332 / 113 no'se maT 4 / 12 niso'nAsevAyAM tape - 5/476 nau Nazca 2 // 316 neTi Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 nau yacaSThaH mauviSeNa tAryavadhye nazikhAdimyAM Thenau nau zAvizvaprakSaH nau svanagadanadapaThaH rasa 'sUyAt nisanikSaniMdAM dravaruNasyAt nyekAdInAM nyagrodhasyaikasya naMdyAdibhyo naH nAMtayanaghno deze nAMzIyalo be nidasikzivAdavinAzivyAbhASA nyajanAka npuMsi nyAmmorDe.rAm myuMdi graH yo ghRte pa paMgoH pacatyaN ca droNAt pacAdibhyo'c paMcato nekatarasyAnyAderduk paMcavarge vA paMcasarvavizvajanAdyat jainadravyAkaraNasUtrANAM - 3|3|157 | pathyarthanyAyAdanapete 3/3/243 | pathimathyabhukSAmAt 4|1/75 | patho jhisyyAdiH 2|1|133 | patho vA pativatnyaM tarvarNyavidhavAgabhirNI patirathaM gaNake patrAd patrAdaJa pathaSThaT paMthakaH pakSAcevAt pakSimatsyabhRgArtha mInAt pran paMktiviMzatitrizazcatvAriMzatpaMcAzat SaSTisaptatyazItinavatizataM pathyatithivasatisvapaterDhaJ 2367 patho n 4|4|31 | patho No nityaM 2|1|131 |padaH 5|4|132 | padakalpalakSaNAMtAkhyAnAkhyAyikAkra 1|1|14 paNapAdamASAd yaH paNyAvadyopasaryAparya vikreyagArtuma tyupameye tukyAdeSTha 3 / 2073 padadyupadalalAmArthapratikaMThaM gRhNan 3/3/193 22141 padamasmin dRzyaM 3/3/241 5|4|130 padaSThIvorvaSThIvAkSibhuvaM 42106 5/2/27 padasya 5 / 3 / 21 4 / 3 / 217 5266 | padaM pAdasyAjyAtigopahate 5/2211 | pddnnomaasuunnishsnyuussndoss1|1123 nyakanzakannudannAsaMzcAdhe 43108 padye 5/2/122 2/3/30 2/3/53 pAjo ghaJ padAdapAdAdau 3 / 3 / 244 5/1/66 14 126 4427 3|3|19 3 / 4/93 2 1/65 padAnna padAdvAyAH 3/1/65 padArtha saMbhAvanAnujJA gardAsamuccaye'pi 3 / 3 / 186 | padAsvairivAdyApakSe grahaH padikaH 3 / 4 / 73 | padottarapadebhyaSThaH 3 / 1 / 77 || pade'tyeGaH 3 | 4 | 61 padenAGayahRti 2|1|130 | pade va payov 5 / 1 / 24 payaso yaH paraH 3 / 4 / 71 3 / 4 / 12 parakAlaikakartRkAt 3/4 41 paradArAdInyan parasparAdervA supo'puMsi 2|1|106 | parasparAnyo'nyetaretare 3|1|52 | parasyAdeH 1 / 3 / 73 | parazvadhAdvANU 3 / 3 / 109 | parNakRkaNAd bharadvAje 33 108 | paryAdeSTaT 3/4/92 | paryanormAmAt 3 / 3 / 6 paryarpAGa bahiraMca: 3 / 3 / 255 | paryaH sarvobhaye 44. 128 4 / 3 / 218 23|16 5 / 3 / 23 54189 5/3/31 124 / 11 2 1 / 116 3 / 3 / 160 3278 4|3|110 5|4|134 5/219 3 / 3 / 141 2112 224/7 3 / 3 / 191 124174 12 / 11 111159 3 / 3 / 212 312/156 3 / 3 / 156 3 3 42 13|10 4 / 1 / 115 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akArAdikramaNikAparyabhisarvAbhayaistasyaiH 143 | parIcA 2 / 396 . paryAyAhaNotpattau NvuH 2 / 3 / 107 | pazcAtyanupadAt 3333190 parvatAmmadai 32 // 157 | pazcAdaprAdhaMtAdimaH 3 / 2 / 184 parvamarutastaH 41173 | pazuvyaMjanAzvaghaDavapUrSAparAdharottaraM 1 / 4 / 101 pazudAmaniyaudheyAdaraNchAm 4 / 2 / 6 pasya karAra parAnukuH zarA0 paakkrnnprnnpaaldyo| 3 / 1271 parASarAta stAta 4 / 1 / 135 | pAnAmAghezaH zaH 2 / 1141 parAvarAdhamottamAyaH 3 / 2 / 166 | pAghrAmAsthAmnAdANzyartizadasadAM parAvare 2 / 45 pibajighradhamatiSThamanayacchaparikrayaNaM 1 / 2 / 136 pazyarchazIyasIdAH KRICk parikhA'sya syAt 34.16 pAMDukaMbalI 22 / 15 pricaayyopcaapysmuuhycityo'gnaur|1|128 pAMDyorpaNa 3.1205 pariNAsthyakSazalAkAH 1138 pANigRhItyAdiH patnI 3158 pariniveH sevaH | pANighaTatADaghaT 2 / 1 / 148 paripatha 3 / 3 / 188 | pANisamave mRjaH 21 / 123 paripaMthaM tiSThaMzca 23 / 187 pANau 2 / 2 / 39 paribhUjikSivizrINvamAvya pAteluka dharASTa7 thAbhyamaH 2 / 2 / 153 pAtrAdghazva 34 / 80 12341 parimANAdhRdupi pAtresamitAdayazva 31126 parimANasyAnatoddhAdvAdaH 5 / / 31 pAhamyAyamAjhyasaparimuharuvinakheparivyavakriyaH 22 / 14 ivadvasa: rATa7. paribATa 5 / 372 pAdhAghe zaza257 pariSado Nyazca 3 / 3251 pAdaH pada 44131 pariSado NyaH 3 / 3 / 196 pAdo vA 3 / 1 / 15 parutparAyeSamo'nde 4 / 1 / 130 pAnaM deze'seH 5411. pareH 12 / 93 pAnAnitI 4 / 3 / 120 pareH 54aa59 pAmAdernaH 450 pare'ca:prAyaH 1 / 1 / 66 / pAyyadhAyyasAmAyyanikAyyAnyAparedyavi 4|1129 / yyapraNAyyaM mAnavinivAsaparermukhapArthAt 313:180 nityAsammatI 21126 parevarjane 5 / 3 / 20 pArzvakAdayaHzUlikAdAMDAjanikAparervA 4 / 3 / 23 nupadyanveSTA 4 / 1 / 17 parokSa liTa 2 / 2 / 113 pArdhAdiSu zyoH rAvAra paro'co mit 1 / 1 / 63 | pAraskaro deze 4 / 3.140 paropAt 1 / 2 / 47 pArAvArapArAvArASArapArebhyaHkhaH 1101 paro niH 5.32 pArAzavaH 31127 parovaraparaMparaputrapautramanvasti 324168 pAremadhye'tastayA 1 / 315 parI krame 2334 pAreghAMkayoge 5 / 3 / 54 parI dahamuhazca 2 / 2 / 137 pAzAdeH 32 / 55 parau bhvo'pakSAne 2352 picchAdeH 4|1148 parau yo 23 / 46 piTe ci.. 324 / 183 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlAmaMDUkAzA jaineMdravyAkaraNasUtrANAMpitrA mAtrAdhA 113101 puSkagaddeze 4 / 165 piti kRti tuk 4 / 3 / 67 | puSyamUle bahulaM 323150 pitRmAturyo laD bhrAtari 3 / 2 / 60 | puSpAdasatkAMDaprAMtazatakAcaH 2172 piTAt 3 / 4 / 135 | punnyaarthpunrvsusvaatynuraadhaavishaa3|1|152 khAbahulAhastAdupa 33 / 11 pAlpAdeH kuNaH pAke 34 // 182 | pUgAyo'nagraNIkAt 4aa21 pustabhAMDAdazI 21226 pUklizastaktvoH 5 / 14105 tullaay' 311163 | pUkhyajoH zAnaH 2222121 puNyasudinAbhyAM nae 14.125 pUjite 5 / 3 / 126 puNyakAt 4 / 2 / 113 | pUjotsaMgopanItijJAnabhRtigaNanaputrapunarbhUduhitRnanAMdRbhyo'naMtare'J 3 / 1 / 126 / vyaye nyaH zarAra putrasyAdinputrAdimyAkroze 5 / 4 / 153 / pUtakratuvRSAkapyagnikuzitakusIdA 32450 yugaant 3/144 putrAMtAt 3 / 1 / 188 4 / 2 / 181 4 / 3 / 179 / pUrvaH sahoto 21181 putre vA 4 / 3.172 pUrvakAlaikasarvajarat purANanavekavala putre'he mAtuH kape'G 5.181 ___ yazcakAzraye 123 / 42 pumaH khayyampare sIsuk 5 / 4 / 1 | pUrvatrAsiddhaM 5 / 3 / 35 puMkhau ghaH prAyaH 2 / 3 / 113 | pUrvaparAvaradakSiNottarAparAdharANyakhau puMyogAdajyaSThAdibhyaH 324|43 vyavasthAyAM 1 / 1142 puMSad yajAtIyadezIye 431201 pUrvaprathamasyAnyAtizaye 5 / 37 puMsAnujajanuSAMdhau 4 / 3 / 152 4 / 3 / 11 puMspayonaDunnaulakSmya ekArthe 4 / 2 / 192 | pUrvAgreprathamAbhIkSNye khamum 2 / 4 / 8 puMsyazvavaDayo 14.121 pUrvAt 41137 puMsi cArTarcAdayaH 124127 pUrvAdira nyasyorvA 1145 puMsodo'ra 11 / 185 pUrvAdibhiH 1 / 329 puMso'suGga 5 / 1170 pUrvAdharAvarANAM puradhavo'si 4 / 1 / 146 puraH pazcAikSiNAtyaNa 3 / 2 / 18. pUrvAnyAnyataretarAparAdharottarebhyo' puraMdarabhagaMdaregmadAsUryapazyograMpazyAH 22.54 | ___'nhyAm 4 / 1 / 127 purANe kalpe 3 / 391 | pUrvAparaprathamacaramajaghanyasamAnamadhyapurAyAvatorlaTa 2234 madhyamavIrAH 1346 puri luGi vA 2 / 2 / 116 pUrvAparAdharottaramabhinnanAzinA 2367 purudvayajmagadhakaliMgasUramasAdaNa 3 / 11202 pUrvAhAparAhrAttanaTa 3 / 2 / 177 1 / 3 / 104 / pUrvAhAparAhnA mUlapradoSAvaskarApuruSAt 4 / 2 / 131 3235 puruSAt kRtahitavadhavikAra ca DhaN 3 / 2 / 56 | pUrve kartari 2 / 2 / 34 puruSAt pramANe pA 3 / 1 / 26 pUrvo'mi 4 / 3 / 109 puruSa vA 4 / 3 / 273 pRthagnAnA bhA ca 1 / 4 / 44 puro'prato'gre : 2 / 2 / 33 pRthvAdarvaman 3244139 puro'staM jhiH 222166 pRthivImadhyAgnivAsAcaraNe'Na puvAdut 5 / 1885 madhyamazca 3 / 2 / 152 puruSaH Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 akaaraadikrmnnikaa| pRSThayAhInau RtU 3 / 2 / 51 | praterasa irpaH 4 / 097 . pRSodarAdayaH 4 / 3 / 280 prathamacaramatayAlpAIkatipayanemAH 1257 poTAyuvatistokakatipayagRSTidhanu pradazArNakaMbalavasanavatsarAhaNe 4398 vazAvehadvaSkayaNIpravaktRzrotri- pradhAnaDaTnIpramANyoraH 4ArA148 yAdhyApakadhUtairjAtiH 13157 praprAcastyaH 4 // 39 poraduGo'trapipirapilapijapijabhi prabhavati 3365 3 / 3 / 199 camidarbhaH prabhUtAdInAha 2212104 pramadasamadA harSe 22372 po yuchatukoH 5 / 3 / 39 pramANAsasyoH rAIpha paiMgAkSIputrAdibhyaH 330 pramANe mAtraT 324.199 pailAdhaviprAt . 114154 prayacchan gA~ 333181 pautrAdi vRddhaM 3311112 prayojana 324124 pauroDAzapuroDAzAhahau 33.53 prazasyasya zraH 4 / 1 / 164 pyakhe karmAdhAre 1 / 4 / 42 prazaste rUpaH 4 / 170 pyastivAkse ktvaH 5 / / 31 prazaMsoktyA 1 / 3159 pyAyaH 4 / 3 / 35 praznA vicArapratyabhivAdeveco' 4|4|40 5 / 3 / 135 te'derAdidutparaH pye'ya dhipUrvAd 4 / 4 / 60 pye ca praznoktyoH pratipadaM 5 / 3134 4 / 3 / 20 pye ca | praSTho'gragat 5476 4 / 3249 praskaNvaharizcaMdrAvRSI 5 / 2 / 182 4 / 3 / 139 prakAre thA 4 / 1 / 131 prastutya kRte graMtha 333370 prakAre guNoktervA prastyo vA 5 / 318 53194 prakAroktI jAtIyaH prasyaipa ko 4 // 2.10 5 / 21115 prakRtyAdibhyaH 1 / 4 / 33 prasahane'dheH zarA41 pragaheM manyakarmaNyajIva pA prasitotsukAvabaddhairbhAdha 14 / 30 12463 praghaNapraghANau koSThAMza 22372 praharaNaM 3 / 3211 pracaye vA sAmAnyArtha rANArU praharaNAt krIDAyAM NaH 3 / 2 / 69 prajane gheteH 4 / 3 / 56 prAkkte 'samaH 22100 prajJAdibhyaH 4ArA52 prANazchaH 3141 prazAzraddhA vRtterNaH 4 / 1153 prAkpadasya vA 4Aza192 pratyanvavAt sAmalomnaH 4 / 2 / 93 prAkpadasthAt khau 5 / 4 / 100 . pratyanugRNa AkhyAtA 12 / 1:2 prAvimo'taulvalyAdeH 1 / 4 / 153 pratyanusamo'kSNo he 4 / 2 / 135 prAga prAmANAM 5 / 2 / 2. pratyabhyati kSipaH zA91 prAgdeze 1185 pratyAzI 162 / 67 prAdoraNa 331492 pratyAzruvo'bhyarthakaH 12 / 131 prAgdhoste 1 / 2 / 176 pratijanAdeH 236253 prAga nagare 52 / 28 pratinA'lpe 1 / 37 prAgbhRzAbhISaNAvicchede 5.33 pratipathAzca 323192 prAgyADhaN 23 / 152 pratizrutiSu 5 / 3 / 128 prA'taniHzarekSuplakSapIyukSAkA. prateH snAtaM sUtre 5 / 481 AmrakhadirAta 5 / 4 / 103 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha jaineMdravyAkaraNasUtrANAMprAgSat sanaH 11270 | pre sUjorin za20152 prAgdhataSTham 32475 |praiSAnuzAvasare vvAzca 2236154 prAgvataH 5 / 1155 proH 5 / 2 / 199 prAcAM kaTAdeH 3 / 2 / 155 proktAt vArA82 prAco vicAre 5 / 3 / 127/ pro ghica sh|111 mAyaMgarathakhalayavamASavRSabrahmati pro napi 11 / 11 lAd yaH 3148 propAd bhUstho'nIyaH 24.52 prANyaMgAdAto vA laH 41141 propAd samarthAt 1 / 2 / 50 prANitU-gadvaMdva ekavatulyaM 1140 propotsamo'dhipUrtI 5/328 prANibhyuSbhUte 314105 prombArthadvayacaH 5 / 2 / 112 prANyoSadhivRkSebhyo'Sayavedha 33 / 124 | proSThabhadrAjAteH 5 / 2 / 16 prAtardivAzvasaH 4 / 2 / 155 | proSTaiNyajAt padaH 4 / 2 / 156 maa 4.76 plakSAderaNa 33 / 147 prAtUMpargavi 4 / 3 / 137 pvaH praH dhArA 8 prAt purAtane 42/35 pyo nAze 5 / 3 / 88 prAsyavapariniHpratyAdayo gatakrAMta | pvo halakolAsye traT 2221178 kRSTaglAnakrAMtasthitAdiSu bebhA. kebhiH 1 / 3384 phaT 31 / 20 mAsupastye 54 / 78 | phaDhakhachadha AyayanenAyiya 5.112 prAdoH 5 / 3 / 63 phaNAM 4 / 4 / 124 prAda dAmo vA'raMbhe ke 5 / 2 / 165 phaphiorvA 3 / 11108 prAd ghahaH 112292 phalabAMdhanaH 4//71 prAd pAhaNasya he 5 / 232 phalasenAMgakSudrajovaM bahvAzaM 1 / 429 prAdiH 1 / 2 / 158 phalabhajoH 4|4|119 prAdurgaryacyasteH | phalAd saMbhaskAjinazaNapiMDAd 3173 prAdahoDhovyaSedhye 4 // 3 // 87 phalgunyASTaH 3 / 3 / 10 prAdhvaM baMdhe 12 / 174 phalgunIproSThapadasya bhaM sh2|188 prAnnenaH 1474 phAlgunIzravaNAkArtikIcacyA dhA 3 / 2 / 25 prAvRSa eNyaH 22 / 182 phirvA'doH / / 190 prAvRSaSThaH 332 phulaH 5 / 395 priyaH 1233121 phalanahyAtmabharikukSibhariH 2 / 2 / 23 priyavaze vadaH 2 / 243 priyasthirasphirAyAderaH 4 / 4 / 134 bale 4.33297 priyamukhasyAkRcchre 5/3.9 bakayAdase 3 / 1199 prasTalvaH sAdhau bun 2 / 11.52 base 22 / 4 baDDacaH prAgbharatevitraH 1 / 4 / 161 pre gustubhoH rAhA26 batacaSThaJ prAyaH 3 / 3150 pre yugyatulAsUtre rArA48 batacI nRkhorvA jAteSThaghelAH 4 / 1 / 182 pre lambamadrumathaH 2 / 2 / 135 | baccharAdInAM matyanajirAde: 4 // 3 // 288 prelambAmnumacaturo nud 5 / 1136 bajAdezvaH 333220 pre bisAyAM 2345/ baharUpArthaH zAsa Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma akaaraadikmnnikaa| bahalpArthAcchas kArakAd vezAniSTe 457 / brAhmAdibhyaH 41177. bahAdeH 31 // 31 zrIhikAle hA 2 / 1151 bahiryAgopasaMnyAna puryaMtaraM 121144 brIhizAleDha 324158 bahiSaSTIkaNa ca 361195 noheH puroDAze 3133 bahugaNaM bhede 21634 | bruva Ahazca 22472 bahupUgagaNasaMghasya tithuk 4 / 1 / 4 5 / 2 / 101 bahulaM khau 1 / 4 / 145 bahulagurUruvRddhatRpradIrghavRMdArakANAM bhaktANNaH 3 / 3 / 250 baMhigarvarSavarSitrapadAghadhUdAH 44165 bhaktiH 33.80 pahuSvastriyAM 14156 bhaktodanAdvANa ThaT 3 / 3 / 223 bahuverIH 5 / 3 / 118 | bhakSehiMsAyAM 1 / 2 / 149 bahuSu 3 / 2 / 138 bhakSyo'sma hitaM 3 / 3 / 221 bahUnAM prabhe itamazca 4 / 1 / 201 bhagavadbhavatvaghavato riH kAvavasyauH 546 bahoH 54490 bhajo NviH 33270 baho ''sane kArAraka bhadramadrAnmuMDane 4 / 2072 bahorvasanas 5 / 3125 bhadroSNayoH karaNe 4 / 3237 bahovasmAt khaM 4 / 4 / 166 bhaye rArA 2 bahI jhalyeta 5 / 2 / 108 bhargAtreyAt traigartabhAradvAje 3 / 1 / 143 baMdhaH khau 24/25 bharse 'nyatarasya 5 / 3 / 131 baMdhe ghani vA 4 / 3.161 331 baMdhI 4 / 3 / 265 bhavataSThaNchas 322 / 123 bADhe'pyute liG 2 / 3 / 143 bhavatvAyuSmadIrghAyurdevAnAMpriyaikAbAhyAd vAhanaM 5 / 4 / 109 thAzca 4 / 1 / 119 bAhyAdhvopakaraNe 3 / 3 / 110 masaMdhyAtubhyo'yA 3 / 2 / 180 bAhRtakakamaMDaloH khau 31281 bhanAjAzAsvAnAM 5 / 2 / 60 bAtAdibhyo gotre 31 / 120 bhasya 4|4|130 yAlayardipardikApizyASTathuNa 312 / 109 bhasya TeH khaM 5169 bAharobalAt 4 / 1294 | bhAgavittitAviMdavAkasApeyAt bilvakA chasya 4 // 4159 kSepa ThaNa vA 31 / 176 bibheta 4 / 357 bhAgAd 4aa / 31 budhayudhnagjane zroNeH 1 / 2 / 98 bhAgAdyazca 3458 bodhyaM prAG neva 5.3332 bhAge'gau 2.3 / 62 brahmaNastvaH 3 / 4 / 155 bhAge cAnupratipariNA // 4 // 14 brahmaNo rASTrebhyaH 422132 | bhA tatkRtayArthenonaiH 2328 brahmavAdI rarASas bhAdvA 5 // 488 brahmabhrUNavRtre kipa naH rArA bhAdau voktapuMskaM puMvat 51157 vastervacabhUH 1 / 4 / 141 4 / 2 / 149 brAhmaNakoSNike 4 / 1 / 27 bhAyA vA 1 / 4171 brAhmaNamANavavADavAt 32 / 56 bhA'rthe'nunA 415 brAhmaNAcchaMsI 43150 bhAvyAdhamaNyenaH 143 brAhmaNAdvA 3314123 bhApakarma DiH bhavaH bhAnnatuH Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janedravyAkaraNasUtrANAMbhAvagho'syAM 31270 bhRsvRstudranuzroliTi 5.1.127 bhAvAdimaH 3 / 3 / 171 bheSajAdibhyaSTayaNa 4 / 2 / 28 bhAve 20318 bhogavAtmanbhyAM khaH 32411 bhAve cAzitamaH 257/ bhozca pratyabhivAdenIdveSA 5 / 3 / 120 bhAve tvatal 3 / 4 / 136 bhaurikyaSukAryAdevidhabhaktaM zaza65 bhAve'rthArthAtAt 4179 maMjeoM 4434 bhAsamidbhajo ghuraH 2 / 2 / 157 bhyaH kruko 2 / 2 / 165 bhAse 13151 bhyapaH 5 / 2267 bhikSAdeH 33239 bhyaso'po'bhyam 5128 bhikSAsenAdAye 222132 bhyo vA 4|4|112 mittaM zakalaM 5 / 3128 bhyo'so't 5.1126 miso'ta aim 5 // 18 bhrasjaso'r 44.51 bhImAdayo'pAdAne / 4 / 63 bhrAjabhAsabhASadIpajIvamIlapIDakaNa bhIroH sthAnaM 5466 raNazraNacaNluTAM vA 5 / 2 / 229 bhIsmahatubhaye 112178 bhrAturvyazca 3 / 1 / 174 bhIhIbhRhorujvat 2 / 150 bhrAtRputrAH svasaduhitRbhiH 143100 bhujotre 1 / 2 / 75 bhrASTrAgnyoriMdhe 4 // 33236 bhujogdo / / 76 bhravaH kuTikuMse'ca 4 / 3 / 231 bhubhUsthaNipivassemmeM 114149 bhruvo vuk 3 / 1160 bhumAsthAgApAhAksAM hali 4469 bhroNahatyadhaivatyazAsvaizvAkamaitreya. bhuSo't 5 / 2 / 196 hiraNmayaM 4 / 4 / 183 bhuvo'nUcyAnulomye 443 zvaso cakhe 4|4|116 bhusthAriH 1 / 14106 bhUGaH prAptau Nika 221138 bhUte 223131 majabvyadho'gau 223264 bhUbhrAjyalaMkRnirAkRaprajanotpa- maDDukajharjharAdvANa 3 / 3 / 210 cotpatonmadarucyapatrapavRtavRdha maNizarakabaraviSAt 3164 sahacara haSNuH 2 / 2 / 126 matvarthe sto 12 / 123 bhayatyAgnicityA bhAve 2211112 | matsyoGayaH 4|4|152 bhUyiSThe 4 / 4 / 167 madasya karaNe 3 / 3 / 247 bhUvAdayo dhuH 1 / 2 / 1 madrakSemAyuHzaMhitArthArtharAziSyap bhUSArthasakirAdInAM yAca 2 / 174 madrAdaJ 3 / 2 / 117 bhUSAsvIkAre'lamaMtaH 12 / 163 madhyAcchaNAdinAmukca 33.43 bhRgukutsavaziSThagItamAMgiro'treH 1 / 4 / 160 madhyAMtAd gugai 4 / 4 / 259 bhRnahAimAbhiH 5 / 2 / 198 madhyAnmaH 3 / 2 / 185 bhRtaH khau 2388 madhyAdeH 3 / 2 / 93 bhRto'khau 2211176 madhukRSyAdibhyo ravalI 4|1158 bhRtRjidhAridamatapasahakhau 2 / 2 / 50 madhubamrorbrAhmaNakauzike 3 / 1 / 137 bhRtityAnmAsAhaH 4 / 2 / 167 manako 4 / 4 / 100 bhRzAdezvyostaH 221216 manmAtkhau 4 / 196 bhRzAbhINye loT tasya histho vA manyAt 2 / 283 tadhvamastadhArthe 242 | manvanakkanimvicaH kacit 2 / 2 / 73 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 / 2 / 121 miDA vAkyaM mumacaH akaaraadikrmnnikaa| manasyurasyupAje'nvAjemadhyepade mAvadheH 5 / 1 / 165 . niSacane 2222170 mAzabdamityAdibhyaH 3 / 3 / 200 manasazcAjJAyini 43.154 mAsAd vayasi yaH 34106 manoH Suk cAjyo 3 / 1 / 158 22495 manA sApa ca 3 / 18 | misneraka prAkTeH 4 / 1 / 176 manoraizca 3145 | miGatrizo'smadayumadanyAH 1 / 2 / 179 manurnamo'giro vati 112115 manoruzcakSuzcetorahorajasaH khaM / 4ArA68 miDaikArthe vAH 1 / 465 mam 1289 miGo'pekSasyAMgena 53 / 132 mamojhayo matorvo'yavAdibhyaH 5346 mimIJorakhAca 4 / 3 / 50 mayaTa 3 / 3 / 64 mitanakhaparimANe pacaH vArA mayaTa prakRte 4 / 2 / 25 mitaMdrAdayaH 2 / 2 / 171 mayar3a vA'bhakSyAcchAdane 3 / 3 / 130 mithyAkRto'bhyAse za81 mayUravyaMsakAdayazca 13.63 miderepa 5289 mayoM vo'cyuJaH 5 / 4 / 17 | mipathasthatasoM'taMtatAM 2484 marute'sto'caH / 2 / 164 minvaspasasipathasthatipatasjhIDa malAdImasazca 41/72 vahimAhithAsAdhvaMtAtAMjha 466 masya 5 / 1 / 115 mimataphAMTAhateNazca 3613178 mahatsarvATaNa 3 / 4 / 13 muTuMliDozca 1 / 2 / 69 mahAkulAda khaJ 3 / 1 / 194 4 // 4 // 233 mahArAjaproSThapadADhaN 3 / 2 / 35 mUlyaiH krItaM 34 / 45 mahArAjAdezakAlAcittADhaN 3 / 3 / 81 / mUlAdanamaH 3.174 maheMdrAd ghA'Na 32 / 31 / mRgakSIrAdiSu 4.3 / 194 mAyAkoze 2 / 3 / 14 mRgayecchATATyAH 23104 mAGaH svArtha 2 / 46 mRgottarapUrvAdha saknaH 4Aza124 mAGi luG 2 / 3 / 266 mRjerai uparA mANavayarakAta khaJ 3 / 4 / 10 mRGamRdgudhakuSvarasaH vitva 1 / 1095 mAtra 3 / 4 / 204 mRdastikA 4 / 2 / 53 mAtApitarau 4 / 3 / 186 mRdaMtanumsupi 5 / 4 / 113 mAtulAcAryopAdhyAyAdAnuga ca 3 // 146 mRdo dhvarthe Nija bahulaM 2 / 128 mAtRpituH svas 5 / 4 / 69 mRSa: 1 / 2 / 24 mAthadhupadavyAkaMdaM dhAvan 3 / 3 / 119 mRSaH svArtha 2 / 1 / 108 mAnaM 2 / 2 / 51 mAnasaMvatsarasyAzANakulijasyAkhau 5 / 2 / 22 medhArathAd veraH 41162 mAnAM NazavamathAthusazuNazatususaH 24/70 marni: zA77 2 / 3 / 40 moH 5 / 2 / 113 mAne vayaH 3 / 33143 mo naH 5 / 3 / 111 mAyAmayAmedhAsaktapo'so vin 4 / 1 / 74 mo vA 5 / 1 / 164 mAraNatoSaNanizAne zazca 4 / 4 / 63 maudAdibhyo'N 313186 mAlAta kSepa 41122 112 / 24 mAleSIkeSTakasyAMtasya ca bhAritUla- maMthaudanasaktuviduSatrabhArahAravIvadhacite 4 / 3 / 230 gAhe 4 / 3 / 223 3467/ meghau kaH mAne Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yati 32 jbaagmaMdAlpA medhAyAH 4 / 2 / 160 | yattye tadAdirgaH 112 / 114 4 / 3 / 275 yat pratime pratinA mAMspAkAspacane 1422 4 / 4 / 173 mno'dharmaNaH / yadbhAvAd bhAvagatiH 144357 nau DAci 433103 | yathAkAmAnugAmAtyaMtapArAvArapArA vArAvArapArAn gAmI 3 / 4 / 169 yatAta'syApratyuktI 24.10 3 / 2054 324.172 yathAmukhasaMmukhAzanaM 34165 42132 yathAsaMkhyaM samAH 1 / 4 yamaH sanivyupeca rArA yaH sau yamaHsau svIkRtI 10 / 03 yakastRtIyasya 436 yamAdityAdityAdityapatiyoryo'Napayakhau cAzabde 3 / 3 / 46 vAde cAsve 3394 yA duhaH 2171 yamuno dhezva 2236 yA upa zA146 yamaramnamAtAMsakna 5 / 1 / 147 yaDturastAbahule 5 / 2 / 102 yamo'pariveSe svArtheca 4462 yayakavate 5 / 2 / 168 yayyamparaM svaM 514159 52152 yonimaticaraMDapaH 4 / 3 / 163 yaDi 5/357yaroDo vA De. 5 / 4 / 143 yaDaporebyAkadAhAkaH 5 / 2 / 203 yavan 5 / 3 / 17 yaDane'nyeSAM 5.375 | yavayavakaSaSTikAdayaH 3 / 4 / 159 yazcayatrayoH 2 / 3 / 136 yavayavanAvaduSTalipI 321150 yacimaH sh|120 yasaH 2 / 185 yajJajapavadadazAdukA 2 / 2 / 148 yaskAdagAtra 14157 yajatyapravaca yasyAtvAdhaibduH 1 / 1 / 83 yanyavicchapracchasvapakSo naGa 2 / 3 / 76 | yazcorasaH 31397 yajasovanie 2 / 2 / 101 yAcitApamityAtkaNa 3 / 174 yajAvedarthekeSu tAyASe 1 / 4 / 165 | yAcA 2 / 377 yajao'gopavanAdeH 1 / 4 / 158 yAcikaukthikalokAyitikAnubrahmANi 3 / 2 / 06 yahAnAM dakSiNA 3 / 4 / 109 yAjakAdibhiH 2 / 3172 yahAda ghaH 34282 yAjAdayo yajJAMge 5 / 2 / 73 yaSyato dIH 5 / 2 / 105 yADApa 5 / 2 / 130 yapio 3111132 yApya pAzaH 414154 pao'SAvaTAt 331016 yAbhe'zvavRSayoH 51 / 33 yaNiNaH 4 / 4 / 80 yAvad yathaivAnive 11316 yaNo mayaH 5 / 4 / 148 yApati jIndhidaH 2 / 4 / 14 yattadaH 314 // 209 yi nityaya 5 / 2 / 145 yat karma cet kartAnAtmAsmRtI 1277 yi khaM 4 // 4 // 215 yatakiMtatsarvaikAnyAdA 4 / 1 / 125 yajiro'se 5 / 1152 yatititakizaphiyasisahyajaH 21 / 105 yuktapaduzi liMgasaMkhya 11 / 112 yatyastadAde 111380 yugAcoryaH 3243 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yujAderSA yujAM yoge yuvAkhalati palitajaradvalinaiH yuvAvo dve yuvAlpasya kan vA yusmadasmado: yuSmadasmadoH supo'bhosi yuSmadasmado'karU vAjhakhatrI yudhdasmadoH Go'z yuSmadasmado'biptAsthasya vAmnI yUtijUtisAtideti kIrtiH yUnasti: yUni ra ye kaDArAdayaH Ga yenAvidhistadaMtAdyoH yenAMgidhikAretthaMbhAvI ye vA ye varNe yogyakArmuke yogAdaye prabhuH yoGarUpottamAd vuJ yo'ci yo'co'yvAstuH yo yaGaH yorddhat yaunamaukhAd ghuJ yyAGaH yvRgrahavRddagamvamraNo'c vau tryANyau muH rakte rakSannuchan raH khaM ra 5. akArAdikramaNikA 2137 | rahasyamaryAdAtivyutkrAMtiyajJapAtra. 1 / 1157 prayoge 1/3/60 rAkSasAdya rAjJaH 5/1/166 | rAgotsuko tyAsthitAsthAzAziSya tAmasya 4|1|168 5/1/160 | rAjaghaH 4 / 1 / 177 rAjadatAdau 3 / 2 / 160 rAjanyAdibhyo vuJ 5 / 1 / 25 | rAjanvAn saurAjye 5/3/24 | rAjapatyaMtaguNoktirAjAdibhyaH 2 / 3 / 92 kRtye ca 3|1|83 | rAjapauruSyaM 3|1|107 rAjasaha yudhikroH 5/1/169 | rAjahastipalyAd vayaMsaH 1 / 3 / 126 | rAjAhaH sakheSTaH 4|4|178 | rAuT 11/78 rAt 1 / 4 / 35 rAtkhaH rAtrA 424 47 4 / 3 / 215 3|4|118 3|4|117 3 / 4 / 151 5/2/173 2 / 1 / 103 22167 3 / 2 / 162 rAtryahaH saMvatsarAt rAtreH prabhAcaMdrasya rAtsaMzaye ca rAt saH rAdbhUtabale: dubanapatye rAdhIyoryaddaivaM rAgho badhe rAmaH sbhi 3/3/57 rASTradrottarAd ghaityAddaJ 521146 rASTrarAzaH sanAmno'J rAjApatye sarva sarUpAda de 2/3/54 rASTravat 1|2|105 | rASTre'naMgAdibhyaH rASTrebhyaH raMjeH 42243 3 / 3 / 185 rato'NuH 4|4|18 ri 4 / 3 / 268 | riGGghagulize 3 / 3 / 106 gRtvatAM 5 / 1 / 42 | rIRtaH kogani rathavade rathAd voDhUMge radhaH raH pRthumRdukkazabhRzadRDha parivRDhasyoH 4|4|169 rIsyoH rabhaH raH samAhAre 5|1|44 | rukuri copi 1|4|108 | rukukSudrajaMtoH 33 5 / 3 / 14 1|4|117 4 / 3 / 262 22 69 123 / 110 3 / 266 5/350 3|4|141 5/2/25 2/2/95 412294 42115 zAka 3 / 1125 324/35 1 / 4 / 122 3|4|103 kArAra40 3 / 4 / 203 5/3/60 3|4|102 3 / 1 / 106 1/2/130 52 175 5/1/159 3 / 2 / 100 3 / 1 / 200 3 / 384 3 / 2/64 3|01137 4|4|26 3 / 2 / 110 111158 5 / 2 / 170 5/2/150 5 / 2 / 205 5|2| 149 54146 5 / 2 / 210 4|1|42 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 calArthAvaranaH oorrthAnAM preyaH asurorat rAjarthasyAjvaritApyorbhIvokteH pusgeH oute cAdosT viSaprahasvapraccha sami ca dharAdha rughAM znam ruhaH paH aasaH purAcchaH rUparAtrirathAMtare rUpAcchastAhate kapyayvaraNyANNaH rereva kAmye revatyAdeSThaN reva supi rephaH raivatikAdezchaH rogAdapanaye roGItoH prAcAM yuH maMthA duba rori ro'supi rohiNavatAd bhe aiti mRgaH la laH karmaNi ca bhAve ca dheH lakSaNenAbhimukhye'bhipratI lakSmaNaviSuNAMganA lar3ane vA laT laga'pijAtyoH lanRto'matyasyApyekasya roH labhAdibhyaH labheH jaineMdra vyAkaraNasUtrANAM - 202/143 | lAM 12 128 | lAkSArocanAdRN 2|4|50 | liG 1,4/71 | liG corddhamauhUrttike 5|1|150 liGa cordhvamauhUrtike 5/2/104 liyaGoH |1|197 |Diyadi 2|1|136 | liGathet 2 / 1192 | liGyeteH 5/2/50 | liksyorde 3|3|47 | litau lakS kriyAvRttau 5|3|104 |liGAziSi laSpatpadsthAbhUvRSTakamgamnaH uka laSo'pe ca laMkAdeva kiM 4|1|83 | liGo'naMtya sakhaM 3|2|115 | liT 54 30 liTaH kvakAnI 3|1|175 | liTi vA 5/4/26 liTIgyaNaH sAco'ryAjyaM 1|1|74 | liTIMdhyasphAt kidvat 3|3|121 | liDuckaci dhoH 4|2/66 | lipasichvAtaiH 3 / 2 / 136 | lipsyasiddhau 5|1|173 | linviMdadhAripArivedhu dejiceti 2 / 1 / 22 sAtisAhaisit 51420 5/3/105 3 / 1 / 37 3 / 3 / 29 luG lublablaGyamAGAT luliTobuka luGlaGaNau sankacorvA luGyetyogI: 24 57 luGi 1 / 3 / 11 luTo'nyasya DA rauras 4152 | lUdhUkhanasihacaraH 24 93 lUnaviyatAt pazau 22/117 lupasadacaranapajabhadaddagRdazo garde 2 / 3 / 133 lRT 5 / 3 / 123 | luTo vAnitau zatruzAma 2389 |lestajhasyazire 5/1/45 || lessIyuT lokAdayvAdhyAtmAdibhyaSThaN 22150 lokAt 22/133 | loTa 3|11186 | loT cAziSi 22465 3/2/2 2 / 3 / 150 2 / 3 / 155 zaha 4|3|34 2 / 3 / 159 4470 5 / 2 / 147 5 / 1158 2 / 3 / 130 2|4|98 5/1/153 2427 2/2/103 1|4|130 43 / 17 111.93 43 / 12 2 1/59 2237 2 / 1 / 142 22 107 44 74 4485 114140 1|4|135 1 / 4 / 133 2|4|100 2 / 2 / 174 4/2/39 2 1/35 2 / 3 / 2 23|12 24 69 2485 3 / 2 / 168 3|4|54 2|3|153 223|164 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 / 2 / 80 akArAvikramaNikA lo: kRpaH 1 / 2 / 103 | varNaradAdibhyaSTayaNa ca - 34140 . loTi hetau 2 // 38 varNanAtranupUrva 1233116 loTo laGvat 2474 varNAt kAraH 2056 lo maM 1 / 2 / 177 | varNI brahmacArI 4 / 190 lomno'patyeSu 3 / 1 / 103 varNenAharupAyogyAnAM zA lomnotarbahiyoM 4 / 2 / 150 ghaNe'nitye 4ArA42 lomAdezaH 4146 || | varNa'bhiniSTAnaH 5 / 4 / 83 lo pA snehave 5 / 2 / 48 varNo varNaiH 1 / 366 lohitAdisakalAMtAt 3 / 1 / 21 varNI buJ 3222134 lohitAnmaNI 4 / 2 / 41 / ghartikA vau 52 / 56 laudidagho'pacchRizrizIDIruSaTko- varmaNo'cakrAta 3312121 . koddataH 5 / 1 / 123 | vaya'tyanahorAtre'gho'SadheH 2 / 3 / 128 laulye'suksukyAce 5 / 1 / 32 varSAkAlebhyaH 3 / 2 / 171 lyo nuk rAkhaE | varSAdIrdhAt 4 // 2 / 110 lyo'dhA'dhASTaya ca varSAdupca 324 / 104 lvAdeH 5 / 3 / 82 varSeyattve'syotkhaM vA 2 / 4 / 16 varaNAdibhyaH 322289 3147 vaH ko varuNabhavazavarudradramRDAra 5 / 180 ghavatyasukhyAtera | valAderiTa 5 / 1 / 93 2 / 1 / 58 pakrayaH 323205 vazivyadhivyacijyAgrahitazvipracchi vaMcane gRdhivaMceH 4 / 3 / 25 ghataMDAt 3 / 1 / 139 vazo yaDi 4328 vatsAcchAlAta 33314 pazi 5 / 1 / 122 ghatsuH 2 / 2 / 136 | basanAt 3433 vatsokSAzvarSamAdhAse 4 / 1 / 198 vasnakrayavikrayakrayavikrayebhyaH 3 / 3 / 163 ghatorvaTa 3 / 4 / 27 vasteDhe 4 / 1 / 207 vadaH supi kyap ca 2311111 | vassadiNazroH kasuH 2 / 2 / 104 ghado'pAta 12283 ghasAtervA 33267 badhe pratezva 4 / 3 / 133 | vasulaMsudhvaMsvanaDuhAM daH 5 / 3 / 107 ghadho rAdheH 4 / 4 / 121 vasurAToH 4 / 3 / 262 vanyAH 444 ghaso nizyatyayAmAsvApe rArA208 vano'hazo razca 3106 paso'nUpAdhyAGaH 22 // 142 dhayaHprANijAtara 34146 vasosyoza 4|4|132 vayAzaktizAle 2 / 2 / 122 vahyaparighaM 2 / 2 / 177 ghayasyanaMtye 31.24 vahAbhre lihaH 2 / 2 / 41 payastitutAH 4 / 1 / 101 | | vahaH praveyaH 12 / 150 SayastulAbhyAM 23261 / vahe'pIlvAdIkA 4 / 3 / 293 kyAsi daMtasya data 4 / 2 / 174 | vahesturiT ca 333 / 111 vargAtAt 33145 112 / 109 varcalpato'cyAkcasya 4 / 3 / 15 139 ghaye'paparibhyAM 1 / 4 / 21 32158 1 / 279 bhrasjAM kDiAte Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janadravyAkaraNasUtrANAM 4 / 3 / 16 | vA tarumRgatRNadhAnyapakSi 1 / 4 / 100 vA kathami liGca 113134 vAtAdUlaH 3 / 2 / 53 ghA kadAkoH 23.5 vAtAyane'kSe 4 / 3 / 119 vA'karmaNo'NikartA Nau 1 / 2 / 146 vA''to'dhoryakAt 5 / 2257 vAkyaH 4455 vA digdhe 21 / 52 vAkyaTepaH 5 / 3 / 119 / vAdhAt samarthAt / / 89 pAkyasya 4 / 3 / 22 vA dhoH 5 / 2 / 30 vAkyAdeodhyasya kopAsUyAsaMmatau 53 / 10 vA duhamuhaSNuhaSNihAM 5 / 3 / 68 vA'kSa: 2 / 1489 5.3 / 117 dhAkAdayaH 14.123 vAtvadacsRjaddazo nityAniTa tAsavA kRSi 12 / 169 sthe'skravyAH 511117 thA keze 44185 2121140 vA khoH zaza87 vA dainyAkroze 4464 pAgamika 11385 vA dheH pAdigpazyato yuktidaMDahare 4 / 3 / 173 pA ghaTyoH 2 / 1157 vAgdhenudArAn mano'naDudroH / 41103 vAnaH patyaMtasya 3153 pADage za2051 vA napaH 5/1161 paaddgejvlhuulhlnmglaasnaanucmN4|4|95 vA'nanvAdaze 5 / 3 / 30 vA'ge prayaH 2 / 1 / 43 vA'nyataH 3 / 3 / 13 vA gomaye 3 / 2 / 145 vAnyena za4165 1477 vA niSkaghoSamithazabda 4:201 vA ghrAdheTachAzAsaH 1 / 4 / 150 vA nIcaH 4 // 3249 vA DizyoH 44136 vA nuka padAMtasya 5 / 4 / 160 ghA catvAriMzadAdI 4 / 3210 vA'nuzyAta 5 / 4 / 9 vAcaH sadiSTe 4 / 49 vA'pi vAcaMyamo vratI zA49 | vA padasyAno 5/2015 vA citta 4 / 4 / 86 vA'' 1 / 4 / 110 ghAceH rA71 vA''paH 4461 pAco gmin 4 / 145 vA''pa: 52 / 140 vAcyApi 5.178 bA parekAle 23 / 126 vA'maH 3 / 4 / 37 vA pitryaM 3 / 3 / 58 5446 vA bahI 5 / 3 / 34 pADaveyo vRSe 31172 ghA'bhyavaprAcaH 43.41 pADhakAcitapAtrAt khaH 34 / 63 vA bhramavamtrajrAM 44123 vADhAMtikasya sAdhane 4 / 1 / 167 vA bhrAmbhlAmabhramakambhamatruDalaSaH2 231184 vANumASAt 3 / 4 / 160 vA bhAdi 2 / 387 vAtAtIsArapizAcAt kuka ca 4Aza vA bhAvAraMbhe 5 / 1 / 137 pAtadatabalalalATAdUlaH 4 / 144 vA bhAvakaraNe 54111 vAtapittazlapmasaMnipAtAcchananako ghA maH 4|4|41 34.47 vAmadevAd yaH 322012 vAsabalAdUlaH 3 / 4 / 186 | ghA'myoH 5 / 1 / 48 SA gau vATi Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SA'rthe sndhaar'r'maandhaa vAmazasoH 4478 | vAhitAgnyAdiSu 1 / 3 / 120. dhA'mAvAsyAyAH 337/vAhIkaprAmebhyaH 322129 vA'mAvAsthAdhAre 2 / 1 / 125 vAhIkaimvaviprarAjanyebhyaH 4 / 2 / 4 vA moH 4 / 3 / 204 vAMtika 1 / 4 / 101 dhAmyapaguraH 4 / 3 / 47 / yAMtimAMtitamAMtito'tiyAMtiSad 4 / 4 / 158 thA mvoH 5 / 4 / 126/ vAMte 5 / 4 / 156 vA mvoH khaM 4 / 4 / 105 vAMze'STamAJaH 4 / 1 / 155 dhAtUSaHpituryaH 322 / 33 vAJco'distriyAM 4 / 16 4 / 3 / 263 | vikarNakuSItakAt kAzyape 321159 pAH dyau 4 / 1 / 139 vikarNachagalAda vatsyAye 3211150 vArijaMgalasthalakAMtArAjazaMkUttarA vikuzamIpare sthalaM 5473 dinA''hRte ca 2494 vicAle ca 4 / 1 / 149 vittaM khyAtArtha pA ruSyamatvasaMdhuSAsvanvamaH 5 / 1 / 143 5 / 3 / 99 ghA rogAtape | vidAdervRddhe'nuSyAnaMtarye 3311128 3 / 2 / 173 ghA'lpe 4 / 2 / 166 vidAM kR loTi 2 / 1251 vA liri 14 / 143 videH zaturvasuH vAlipsau vido laTo vA 2 / 471 zarAradda vA lIlinAtyoH 4351 vidhyatyakaraNena 33238 ghA vastrAsvAMgAt 3 / 1159 vidhvarustile tudaH sakhaM rarASTa7, vA vyuktI 11 / 58 vidhinimaMtraNAmaMtraNArdhASTasaMpraznavA vAggamye zarA88 prArthane liGga 203 / 152 ghA vivadhavIyadhAt 3 / 3168 / vinayAdibhyaSThaNa 4ArA46 vA'vRddhAdoH 31187 | vinmatorupa 4 / 1 / 166 vA've varSe 2347 vinyabhyupe ho vazco 2 / 3.56 vA veSTiceSTayAH 52214 vinA timraH 114|48 ghA'zmahitAno dhikArApatye 4AThA146 viparo jeH za2015 ghA zyAvArokAt 4 / 2 / 276 vimuktAderaNa 4 / 1 / 105 vA'zeSAt 2 / 3 / 132 | vigedhyadravyaM 1 / 4 / 102 vA'sthaH sphAdeH 4471 viliMga pUrNadIdezaM 12495 vasnadravyATTaka 3460 vizramo vA dhArA42 vA'smaNNa 5 / 1 / 72 vizravaso'navaNau 3 / 1 / 149 vA syajyoTi 5 / 1 / 174 vizvasya nare 4 / 3 / 290 vASpISmaphenAduddhamau 2020 | vizapatpadaskaMdAM vyApyAsevye rAkA28 vA svasRpatyoH 4 / 3 / 177 | by'aabindhaay' 34 // 34 vA sAkAMkSa 2 / 2 / 112 vizatyAdervA 4 // 212 vAsijihmAsinaH phiDhe 4|4|182 vizAkhASADhAnmaMthadaMDe 34.127 vA'sukaH 5 / 1 / 181 | vizipUripadihisamApo'nAvAsudevArjunAd vun 3 / 3 / 2 sAdaH 34126 vA supi 433.92 vizuni bhakSyAzrayArtha 4 // 33135 ghA supo bahuH prAk 4 / 1 / 172 | vizeSaNaM vizeSyeNeti 13 / 48 vAharpatyAdiSu 5 / 3 / 106 / viSkiro ghI vA 4 / 3 / 136 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 23342 vaiNe gau jaineMdravyAkaraNasUtrANAMviSTArachaMdAsa 5484 veNukAdibhyaH chaN vizvagdevasneSTaradrayaMcau ko 433256 ghetanAderjIvana visamAptau ktaH 11351 vetassati ghisAriNo matsye . 4 / 2 / 20 ttichidbhideH kit vihAyo piDa ca 222 // 59 vetteH siddhasenasya vihInarasyaiH 5 / 27 vedArthasatyasyAH pIpsAyAM 5 / 3 / 11 ghedena brAhmaNaM vIpsetthaMbhUtalakSaNe'bhinep zA13 vermeDaH vIrAjovirodhe yo'J 32263 vaveya ghuzchaNkaThelsainaDhaNNyayaphaphi- veritaH trikaNThaNo'rohaNakazAzva vezca svano'zaneH yakumudakAzatRNaprekSAzmasAkha- kezAlazaMkaTau saMkAzabalapakSakarNasutaMgamavarAha gheH skaMdo'te kumudAdibhyaH 3287 veH svArthe zubhaziSyadaMDamANave 333120 | vaikAt puNa tum laT kriyAyAM tadarthAyAM // 3 // 10 baikAdhyamuJ vurNI 2 / 332 khurvane vRkAheNyaNa 4 / 25 | paino'dUrekAyAH vRkSAsane viSTaraH vRkSa 4 / 3 / 144 vaire'devAsurAdibhyaH vRjimadrAtkaH 3 / 2 / 177 | vaizastravaibhAjitra vRtyaMtasya 121175 vaiSamohyaHzvasaH vRttisargatAyane kramaH 1 / 2 / 46 vaiSTayAdibhyaH vRtto'dhIto 5 / 1 / 142 voktaM pUrva vRttopapATho'nuyoge 3 / 3 / 219 vogitaH vRddhasya 4 / 1 / 166 ghor3a vRddho yUnA'nanyArthaprakRtI 1 / 3 / 103 vodazvitaH vRdhuSu vRddhaH 3333182 voditaH vRSasuyAmayamuMdAla phiprazchazca 3211180 voduGo bhAvAraMbhe zapaH vRSNo'zvaSasau zarA122 vApakAdaH vRto vAlimasau 5 / 1296 vopamAnAt 5 / / 61 ghop kuH 1 / 2 / 38 voe cAdhyAyAnuSAke dhekA 4481 ghop duhadihalihaguho de daMtye dheko''sve praH 4 / 3 / 122 vomorNAt veH khukhaprAH 4 / 2 / 185 | vorakaH veDi 1 / 4 / 134 vorgutraH vezca praznAkhyAne 233106 vorNoH beodre zA155 vorNoH 5464 | vordhvAt 5 / 4 / 85 3 / 2 / 169 3 / 3 / 162 2 / 3 / 151 2 / 2 / 158 517 2 / 1 / 31 32 / 83 4 / 4 / 73 1 / 4 / 131 rAsara 5 / 4 / 52 34/87 54 / 58 1 / 2 / 49 kAra00 4aa // 150 33367 2 / 3 / 63 4 / 1 / 141 32477 3332113 3 / 3 / 204 3 / 2 / 114 3 / 3 / 214 1 / 3 / 109 4 / 3 / 205 3 / 110 3 / 2 / 21 5 / 1 / 110 1 / 1 / 109 zA162 4ArA170 4 / 3 / 226 4 / 1 / 104 5 / 2 / 79 3 / 3 / 140 5 / 1 / 1 5 / 1491 5 / 2 / 18 21291 4 / 2 / 165 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 borve vyasaTdajnaTa * vo vidhUnane zuk ghozanozanan bozInareSu vauSThautI se ghovidajAgRsamidhaH vau kaviclaSkatthasaMbhaH dhau prathane'zabde dhaunmuco dheH dhau SiJjhyo deze vyaH 2 / 2 / 85 vyaktavAksamuktI vyajo'kyaghAci vyatho liTi vyatulyAkhyA ajAtyA vyabhau bhvo bhUte vyayodrogrdhanaH vyarthI paryadhI vyavahapaNoH sAmarthya vyasya vA karttari vyAH vyAghrAdibhirupameyo'tayoge vyADaca ramaH vyAdibhyaSThajhiTau vyAnaT bahulaM vyAptau vyAsAderakaraca vyitye vyuDovo hala: sanktvoH vyuttapazca vyutsaMniprAt kaTaM vyudaH kAkudasya vyupe zyaH vyuSTAdiSvaNa vye'vazyamaH vyoHkhaM valkko vyo'liTi vyo'spaSTaH khaM vyaMjanairupasikte vrajyaja: kyap vrajvallo'taH akArAdikramaNikA 31201 vAtAbhIkSNye 2 / 2 / 82. 5.46 bAtamphAdakhiyAM karAra 5 / 182 vAtInam 33165 22 / 130 brAjhaM 4|4174 4 / 3295 navamrarajasajamRjayajarAjabhrAja221149 cchazAMSaH 5 / 371 22132 2 / 4 / 28 5 / 4 / 117 5 / 2 / 178 zakaTAdaN 3 / 3 / 236 2 / 1 / 138 zaktArthanamaHsvAstisvAhAvaSaTsvadhA. 4 / 3 / 22 hitaiH kAra zarA56 zaktilAMgulAMkuzastiomaradhanurghaTe prhH2|2|18 1 / 4 / 174 zaktiyaSTeSTIkam 3333213 5 / 2 / 191 zaktihastikavATe 222268 11361 zaki lica 2 / 3 / 163 zakRtstaMbe ghatsavIhI ku: 22 / 24 2 / 2 / 175 zaH kamANa 5 / 1 / 138 / 4 / 12 zacchan vizateH 3 / 4 / 205 1 / 4/75 zatamAnasahasrAda 3 / 4 / 31 14.84 zataSaSTeH pathaSThaT 32/77 2 / 3 / 162 zatsaddAgheseruH 2 / 2 / 155 12347 zatAdasvArthe seThayau 3 / 4 / 24 za2295 zatAdimAsArddhamAsasaMvatsarAtama 4 / 1 / 10 3 / 2 / 127 zatAdvA 34143 203 / 106 zadergAt zaza68 1 / 3 / 26 | zado'gato taH 5 / 2 / 52 3 / 1 / 125 zapazyAt 5 / 163 4 / 3276 zaphabharadvAjAye 3 / 1 / 142 1 / 1 / 111 zabdakarmaNaH 1 / 2 / 39 122 // 37 zabdadarduralalATakukkaTAdDhI 3 / 3 / 201 3 / 4 / 188 zabdAdeH kRSi 2 / 1 / 21 4 / 2 / 180 | zabde sh2|148 2 / 3 / 35 zaMbhyo dhiniNa 22 / 129 3 / 4 / 112 zamyastho'dhoHkhau 2 / 2 / 16 4 / 32279 zamyA ruzca 4 / 1 / 196 4 / 3 / 63 | zamyA luka 3 / 3129 4 / 3 / 45 zamAM dIH 5 / 2 / 81 5248 zamo'darza 3 / 3 / 177 | zayavAsivAse'kAlAt 4 / 3 / 167 22387 zaraH 5 / 4 / 152 5 / 1187 zaraHkhayi 5 / 2 / 181 4491 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zasi jaineMdravyAkaraNasUtrANAMzaravarakSaravarSAd vA 4 / 3 / 166 / zivAdamA 3 / 1144 zarachunakadarbhAgnizarmakRSNaraNAta bhUgu zIDo ge 5 / 2 / 144 vatsAgrAyaNavRSagaNabrAhmaNavaziSTha 31634 | zIDo rat gharadAdeH 42136 zINaviniSannipadamanaSuJasamajaH 23289 zarkarAdareNa 4 / 1 / 214 / zItakopNako kAriNa 411022 zarkarAyASThaNa chaNa ca 2291 / zItayA samite 3 / 3 / 260 zarddhalalATavAte hAktapAjaH 2 / 2 / 36 zItAdibhyaH kAlAta 3 / 2 / 126 zarpare khari 5 / 4 / 22 zItoSNAhatau 4ArA zari sazca 5 / 4 / 25 | zImborAt 5 / 1 / 62 zarI dve 54147 zIrSacchedAd yazca 3 / 4 / 78 zalAlorvA 3 / 3 / 20 zIrSana ziraso'dhye yi 4 / 4 / 184 zazuko'mi 5.4165 zIrSA'ci 4|4|186 zalAjIvisaMghAyaD vA kArAze zIlaM 33 / 216 zasadhRSaHpragalbha 5 / 1 / 132 / zIladharmasAdhau tRn 2 / 2 / 125 zascaH 4 / 3 / 220 zIlIkSikSamkAmyAcarabhakSaNaH cArAra 4 / 3 / 107 zIle'jAtau Nin 22 / 78 zaso'n 5 / 127 zukrAdghaH 3 / 2 / 27 zAkarazAkinI kSetre 3 / 4 / 156 zuDikAreNU 2361 zAkhAderyaH 4 / 1 / 210 | shuddhaapraaNtshubhrvRpvraahaahimuussikaat4|2|177 zAcchAsAhvAvyAvapAMyuka 5 / 2 / 43 4 / 3 / 299 zANAt 3 / 4 / 43 | zunyazUnI 324 zAt 5 / 4 / 142 zunIstane dheraH rArA 7. zApe nyave 2 / 344 | zuno'teH 4 / 2 / 121 zAlvAMzapratyagrathakalakUTAzmakAdina 3 / 1 / 204 zubhrAdibhyaH 3 / 1 / 157 zAlAturAcchaNa 313176 zuSkacUrNarUkSe piSastasmin 2 / 4 / 18 zAlInakaupInAvijInAH zuSapaco ko 5339.2 3483 zAstvetivRdRjuSaH 2 / 1 / 113 zUlasamayaduHkhaniSkulasatyAtyAkazAmyudhdhRSmRSadRzo'se 223124 ___yApanAprAtikUlyaniSkoSAzaparthe 4 / 2281 zAsvamaghasA 5444 zUlokhAdyaH 322 / 19 zAso'halota 4 / 4 / 35 | zRMkhalakaH karame 4 / 1 / 30 zA ho 4 / 4 / 37 / zRMgAdArakaH 4 / 170 zikSazabnAtherjizAsopalaMbhanAziSi 112 / 45 zRraprAM pro vA 5 / 2 / 137 zikSAdevANa 323.55 | zRvadAdAruH 2 / 164 zikhAyAH 32296 zaMphapucchalAMgUlaSu khau zunaH 4 / 3 / 174 zikhAzAlAzamyUrNAbhrermatoH 4|2|8/she muca 5 // 1138 zit sarvasya 1 / 160 zeSAdA 4aa2 / 194 zirISAduzakaNThAH zarAba zeSe zaza99 ziro'dhasoH pade 436 zeSe'yadau lad 2 / 3 / 142 zilpaM 3 / 3 / 206 | zeSa'vA'SAMte'kakhAdI 5 / 4 / 121 zilAyAH 4 / 1 / 208 zeSe'ga eva 22496 zilAlipArAzaryAnnaTabhikSumUtre 3393 / zokAnadyatane luTU 2233 zunaH Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sam 32271 hajaMDapakANNAra 5 / 2 / 150 SaTakatikatipayasya thuk akArAdikramaNikA zoNazyatataharitamaritalohitAd zlokAdibhyo'bhin 2 / 48 . varNAtto nazca 3 / 1 / 34 zaunakAdibhyo Nin 3390 13220 zyainaMpAtAtailaMpAtA 3 / 1 / 165 zo vrate 415 zculaTustI madhye 5 / 4 / 133 SaDhoH kAsi '5/3176 masaHkha 4408 SaNmAsANNyaThI 324/100 mAnaH khaM kAjhIra... SaNmAsANNyaTaNyA: 3 / 4 / 108 zyanA sudhaM 21 // 32 SaNi cANNistorevAsvitsvatsahaH 54045 zyAMcidivo'sparzApAdAnajaye 5 / 3287 zyAmalakSmaNAda vAziSThe Satukcutvei 5.341 3214158 panhandhRtarAjJo'Ni 44135 zraddhAdibhyo'Na 34 / 126 SaSauhatari cAdeoSTuH 4 / 3 / 212 zravaNAzvatthau khau 32209 SaSThAt 414156 dhaviSThASADhAbA 3238 pADivAvalisAMbhUyyAMbhyAmitIaMthipaMthanakhaM ca 4 / 4 / 125 jyaudiH 3 / 1 / 124 bhANAmAMsaudanAhaH 323224 pidbhidAdibhyo' 2 / 3 / 101 zrAddhaM bhuktaM Tho'nenAdya 41135 ghe'prAdhalaMprAptApanAdau 14120 zribhvo'gau 2 / 3 / 24 pe putrapatyoH chAradda zritAzritapramANe gopada 4 / 3 / 147 gulersisyyAdaH kArA:08 zrustviSayajaH karaNe 2 / 3 / 82 So'navyaH 1 / 4 / 112 zrumudrugruplucyorvA 52 / 202 SomavaruNe'gnerI kArA bhusmRzaH sanaH zaza64 TipaSTo vA 5 / 2 / 186 zreNyAdiH kRtAdibhiH cvau 2 / 350 STivuklamvAcamAM zi 5 / 2 / 82 zrotriyo vA chaMdo'dhyatA 4 / 1 / 33 pTunA STuH 5 / 4 / 139 zro vAyuvanivRte 2 / 3 / 36 SNAMtA cel 11 / 39 thoH zRH rA88 jyasyaberake mAtari . 4 / 3 / 264 zrautraM 3 / 4 / 146 pyo'kSurUpAMtyayogAtre'nArSe'NiyoH 3.1484 zlAghandusthAzapAMzIpasyaH 1127 dhyo'nusvAre pArU40 zliSaH svArtha 221155 gho no No'bhine 5 / 4 / 99 kliSazIjasthAsvasjanhavRSAraM. 3 / 1 / 166 vasuzchaNuH bhAt kaH 2454 zvaNagAt vA 3236161 zvacarmaNaH saMkocakoze 4 / 4 / 45 132 zvayuvanmaghono'hati 44133 sakalakardamArA 3 / 2 / 3 zvyaspadvaco'thukpumum 5 / 2 / 142 sakalAdergotra pharA220 3 / 1178 zvabhUH 4ArA23 sakRt 2 / 3 / 102 54 / 115 zvazurazvabhUbhyAM zvasastu ca 3 / 2 / 176 | sakthyasthidadhyakSNo'naG 51158 zvaso vasIyasazca kArA216 sakleze 2 // 4 // 37 zvAderau 22 / 13 2113 zvetAzvAzvataragAloDitAhArakasyA sakhivaNigdUtAd yaH 34144 zvataretakakhaMca 2 / 1 / 29 sakhitoko 5 / 173 sakau sakhaM vA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaineMdravyAkaraNasUtrANAMsamyazizvInAryaH 19 | samavAye 4 / 3 / 130 sati 222 / 120 samAjmartu 142117 sati pazye yuvA'trI 31 / 115 | samAnAttadAdeva 3 / 2 / 169 satIrthyaH 3 / 3 / 231 samAnAmekaH 13397 satyagadAstoH kAre 4 / 3 / 235 samAnasya dharmAdiSu 43251 sadbhutavavAzaMsye samAM samAM vijAyate 34174 sadA sapiMDedhivayaHsthAne 311117 samAyAH khaH 34101 sadaskhaMjavAliTi 5498 samidhaSTenyaNAdhAne 3 / 3 / 104 sadA sadyaH 4 / 1 / 126 sami muSTI 2343 sado'prateH 5 / 4 / 49 sami yududroH 2 / 3 / 22 sanivibhyo'H 5 / 1 / 130 samiyA 2211118 sanbhikSAzaMsvidicchAduH / zarA162 | samIpe za313 sanmahatparamottamotkRSTaM pUjyena 1353 samudaH 5 / 3 / 96 sanyataH 5 / 2 / 200 samudyajaH pazau 22358 sanyaGoH 43.13 | samudrAnnaumroH 3 / 2 / 142 sansye dyaH 12 / 102 samudAkyamo'graMthe zA84 sanaH kici khaMca 4|4|46 samUlo ghanazca rAkArI sana 1 / 4 / 106 samUhavaJca bahuSu tayoH 4 / 2 / 27 sani 4 / 4 / 46 samUhAt samavaiti 3 / 3 / 195 sani 1 / 4 / 137 | samo'kUje sh2|17 sani prahaguhazca 5 / 1 / 116 | samogampracchiscUcchizruviddazaH 102 / 28 sanIT 5 / 1 / 97 samo bhayA za61 sanIvaMtarddhanasjadaMbhusthazriyUMbharama- sarvacarmaNaH kRtaM khazca 324164 pisaMtanyateH 5 / 1 / 104 sarvajanAt khaJ ca 3232252 sano vA 4 / 38 sau zaidhye 5 / 2 / 86 sapalyAdau 2054 sarvabhUmipRthivyA aNa 3 / 451 sapatrAripatrAdatibAdhe kArA78 5 / 331 sabrahmacaryAdeH 414 144 sarvANNo vA 3 / 4 / 14 sabrahmacArI 4 / 3 / 252 sarvAt 3 / 5 / 55 sabhA'zAlA 1 / 4 / 316 / sarvAdarin 41287 samtumormana:kAme 43278 sarvAdeH pathyaMgakarmapatrapAtrazarAvAd samrAjaHkSatriye 3 / 1 / 182 vyApI 3 / 4 / 166 samrATa 5 / 4 / 13 sarvAnnInAnupadInAyAnayonamadada samaH 2 / 186 ___baddhAneye 324976 samaH kha tate 42276 sarvAzAhaHsaMkhyAtapuNyAca rAtraH 4 / 2 / 106 samAskRsi savijAdidayAyAso'nRcchUoH samaM sarvayukta 2 / 148 2 / 2 / 45 samarthaH padavidhiH 1131 | sarvottaradakSiNavAmAdeHkhaH 3 / 3 / 234 samarthAsyarthazakadhRSakSAglAghaTaralabha- sarajasopazunAnugavaM 4 / 2 / 144 kramasahAhe tum rAkAka7 saro'nozmAyasaH khujAtyoH / 4 / 2 / 117 samayAt prAptAt 3 // 4.120 | sarohilaH 2 / 3 / 100 21141 sarva Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salaTaH sasajuSo riH sarvAderup sasthAnakriyaM svaM sastau prazaMse sasme ca sasyAd guNAt parijAte sahavacalpApateriH sahavariserie sahana vidyamAnAt sahasahitasaMhitaMzaphalakSmaNavAmAdeH 3 / 1 / 80 | sAvaMjeH 3 / 167 | sAMtaH sahasya saH khau mahAdestulye sahAyAdvA mahAna saheH saMkaTAt saMkhyaH chadiDaT ca saMgata'jaye saMgha saMjevA saMjJA khuH saMzobhA de saMDikasiMdhvAdeNa saMkhyAtAdvA saMkhyAlpA saMkhbaye syinAsannAdUrAdhikAddhayarddhA saMdhau saMpadA cAbhividhau akArAdikramaNikA 2|3|13 | saMvatsarAt parvaphale |5|3|102 | saMvatsarAgrahAyaNyASThaN ca 3280 saMvyavaprAt 114 saMviprAd bhvo'khau duH 4/2/54 saMzayaM saMpadAdibhyaH kvip ktiH saMpAdini saMparyupAt kuH suD bhUSai saMpratyaH saMpratarzo'smRtau saMpradAne saMprAjAnozau saMbodhane bodhyaM saMbhavatyavaharati ca saMbhAvye 'lamarthAt saeNlliTojeM: 2|3|167 |saMskRtaM 4|1|16|| saMskRtaM bhakSyaH 22 168 4 | 3 | 303 saMhayoH samIsabhI saMsRSTe 4 / 3 / 246 | sAkalAt saMghakalakSaNaghoSe vA 4 / 2 / 197 | sAkSAdAdyaciva 3|4|142 | sAt 1|4|34 sAta tadviSayAt 2246 | sAtmetAdiH 42100 sAdvA kAtrya 226 | sAdeH 4/2/194 | sAdezva yaH 1/3/111 sAdeSThaN 43 3/2/181 3 / 3 / 28 1 / 2 / 21 rArAra70 304189 3 / 3 / 154 3 / 2 / 15 4 / 3 / 257 3 / 3 / 175 4283 5/1/145 3 / 3 / 118 1 / 2 / 172 52481 41213 1 / 112 42271 4 1138 3|3|107 23 163 112138 6 / 3 / 30 sAdhakatamaM karaNaH sAdhanaM kRtA bahulaM 11392 112 180 2449 sAdhane svArthe 2|4|38|| sAdhunipuNenAnabhyAdinAyAmIp 1za4Addara sAdha 51446 1|1|30| sAptapadInaM sakhyaM 2279 114/31 3 / 3 / 77 sAma Akam sAmAnyanopamAnaM sAmisvayaM kena 4 / 3 / 68 42|72 | sAmIpyedho 'dhyupari 2|3|91 sAyaMciraMprAprage jheH 3|4|115 | sAvanaDuhaH 4 | 3 | 126 | sAvai 3 / 2 / 186 | sA'sya paurNamAsIti khau 1/2/52 | siMdhvapadaN 1424 |sikatAzarkarAt 4 / 2 / 164 | sico yaDi 124 / 66 sitasayasya 3/4/62 siti 2 / 3 / 144 | siddhArthAt punarvasurbhe 5|2|70 | siddhiranekAMtAt 3|4|178 5/1/30 123246 1 / 3 / 23 5 / 3 / 6 3 / 2 / 178 511164 5 / 1 / 86 3/2/23 3|3|4 4|1155 5/4/12 54254 1 / 2 / 118 123|108 11111 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 jaineMdravyAkaraNasUtrANAMsiau bhA 1146 susarvArdhAda rASTrasya simAdeH 4 / 143 / susthyAdeH sidhyaterajhAte 4 / 3 / 54 suH sthirarugmatsyabale sipirirvA 5 / 3 / 109 susnAtAdIn pRcchan siTuDi 2 / 1052 suSAmAdiSu silau de 11 / 100 suharitatRNasomAjaMbhAtaM sivusahasudastusvaMjaH 5455 suhRduInmitrAmitre sisyasIyuTtAsAM Dau mahAman sUktasAmnozchaH yo mida 4 / 4 / 65 sIkaH 12298 sUcisUtrimUkhyaTyazvartyoH sImaMtaH keze 4 / 396 sUtyAbhojye yuvatikSatriye suMgAbhyAM bhAradvAje 3 / 12151/ sUtre dhAraNe mukarmapApamaMtrapuNye kuH 2 / 2 / 90 sUtre'smin subbidhiriSTaH suH kiH 12467 sUbhvo'thasya miDi sukhapriyAdAnulomye chArA sUrpAdvA sukhAdeH 4 / 1 / 91 sUryAgastyayozche ca mukhAderbhujIpaH 2 / 128 5434 sRjaH zrAddha munaH sansye 5 / 4 / 97 sujujvallaSaSatpadgRcchucaH mudviSarhaH satryarizasye 2221124 sapaglahaH prajaneyattAkSa suda tayoH 2 / 4 / 89 seH karmakartari grAse muTIdutaH prAsvaM 4 / 3 / 106 seguleH saMge sudurvyaH 51 / 50 seT te pUzIDIhasvinmida sudusyAdhAre DaH 2 / 2 / 60 viddhRSo na supaH 4 / 32 seTi supa ive sh2|184 sedhI gatau sup supA 1 / 3 / 3 / | senAsurAcchAyAzAlAnizA pA supyasaMkhyeyaH 1 / 3 / 98 senAMtakArilakSmaNAdi ca supyASTnaH 5 / 1 / 158 senAM vA 4 / 4 / 83 sevalasuparivizAlavaruNAryamAde227 stRtIyAt supi supIko'ci supUtyutsugbherguNe gaMdhasyaH soH 4aa2 / 168 soDhaH supA dhumRdoH / / 4 / 167 subhagAvyasthUlapalitanagnAMdhapriye so'trAstIti dezaH khau sodaryasamAnodayau~ 'vvau bvau bhvaH snukhukam / / 55 some soH summiUtaM padaM 12 / 116 sorDi suyAmnaH phitra sauvIreSu 3 / 1 / 177 soDauM surAsAdhvoH piSaH 2013 so'sya tadvad brahmacarya 5 / 2 / 18 4 / 2 / 172 2 / 3.17 3 / 3 / 168 5477 4 / 2 / 162 2 / 186 41103 1 / 1 / 104 2 / 2 / 33 3 / 1187 2 / 2 / 19 5 / 2 / 127 5.296 3 / 4 / 32 4 / 4 / 153 3 / 1148 2 / 178 2222145 2 / 3 / 57 5/3/89 5/4/65 34133 se'dyusthasya supazca 11 / 107 4 / 4 / 118 537 543 1 / 4 / 118 3 / 183 333197 supyoH supi 5 / 2 / 106 sehi Dit 4.1 / 16. 2 / 476 4 / 2 / 154 5455 sArA4 3 / 3 / 262 2 / 2 / 91 5 / 2 / 118 5 / 2 / 125 3 / 4 / 199 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 jndhaar'iddhmndhi so'sya nivAsaH 333174 sthAdibhyaH kaH 2 / 37.. so'syApraNI 4 / 1028 sthAnAMtAt 33316 4 / 4 / 10 sthAnIvAnalvidhau 1 / 1 / 65 5 / 4 / 62 sthAmno't 3 / 1 / 102 skRsi 4 / 3277 sthAstaMbhoH pUrvasyodaH 5 / 4 / 163 staMbA ghanazca 22 / 176 sthAsenisedhasicasaMjasvaMjasvaMjo staMbaramakarNejapau 2 / 2 / 17 'Ta ce'sya ca 5448 staMbhustuMbhuskaMbhuskaMbhuskuMbhyaH nuzca 2 / 1 / 96 | sthUladarayuSahaspakSiprakSudrANAM yaNa staMbhusivusahaH kaci 5 / 4 / 96 ep cekaH 4 // 4163 staMbheH 5 / 4 / 50 stucAgne sthezbhAmpikaso varaH 2 / 2 / 166 5 / 468 stho vA 2384 stutau bhrAtuH 4 / 2 / 198 studhU sorme nyasupi sarva puMvat 5 / 4 / 146 4 / 3187 steyahityaM snAnaM khau 5482 34.143 stokArAdarthakacchU ktena sniH sarvAdiH 1 / 1 / 40 1 / 3 / 34 stokAlpakRcchUkatipayAta karaNe sniche 1 / 148 sneH smaiH 21212 kA ghA'sattve 1 / 4 / 46 stoH zcunA zcuH 5/2 / 121 sneH syAT prazca 5 / 4 / 138 storyakSe spar3heM zaza64 2 / 3 / 23 ruyapAtrAdyat 2 / 1 / 53 spRzmRzkRtRpTapo vA 114/109 triyA spRzAdisapo vA 4361 1 / 3 / 105 striyAM spRzo'nudake kiH 2 / 2070 51177 striyAM spRhervepsitaM 12 / 135 3 / 13 striyAM ktiH 3.80 sphAMtasya khaM 5 / 3 / 59 striyAM khau paa|175 sphAdarteraskurepa 52 / 151 striyAH 4477 sphAdarepa 5 / 2 / 135 striyAH puMso dvaMde ca 4 / 2 / 102 sphAhato'skuH striyAmu 311 / 140 sphAdaH skA'ta ca 5 / 364 liyAmUdhaso'naka thaa|188 sphAderAto dhokhaNvato'dhyAyaH 53281 1 / 2 / 106 sphAyaH chArUArU strIgornIca: 1 / 1213 sphAyo vA / 2 / 91 3 / 1154 / sphurisphulyorghatri 4346 strI nyA 1 / 1 / 81 sphuriphulyornirnaH 5 / 4 / 6. sro puMsAnnaNT snaNT pataH 3 / 1 / 109 spharuH 1 / 2 / 112 strIvRddhAt kSepe Nazca 3 / 1 / 174 | smahatoH kAkAha, sthyuktapuMskAdanUrekArthe'priyA smrarthadayezAM karmaNi 1469 dau striyAM 4 // 3188 smrarthe'yadi laT 22 / 111 sro'yaze 2 / 327/ smiparaMjvazaH sani 5.1 / 148 sthaMDile zate vratI 3 / 2 / 17 smika 4 // 3 // 59 2 / 2 / 9 / smRhatvaraprathamRdastRspo'n sh2|213 121220 sme 2222118 sthalAdinANa madhukamaricaM 34.95 / sme loTa 23156 5 / 299 khI khAtyAt Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11316 jainadravyAkaraNasUtrANAMsyage saH 5 / 2 / 168 svaritenAdhikAraH 115 syatAsI lalvoH 2146 svasnehe puSpiSa: 2 / 4 / 24 syado jave 4 / 4 / 29 svasyAbhAvyotparo'Nudit 101 / 3 sthyadhikAbhyAM vrsssyaabhaavini| 5 / 2 / 21 svasakhipati 111110 syasau kaccvRttannRtaH 5 / 1 / 113 svazurAdhaH 3 / 1 / 195 syaMdo'bhyanozcAjIve 5 / 4 / 57 | svasuzchaH 31173 syAdevAdinupaH 34 // 23 svasnaptRnaStRtvadRkSatRhoptRpota sthikAt sUtrAt 3zaza81 prazAstRtrapA jANa8 sthidivAvibhAnizAprabhAbhAskarAM- svaMjervA 1994 tAnaMtAdinAdAlibilivibAla- svAMgakarmakAta 1 / 2 / 35 bhaktivAhInurjadhArakartRci- svAMgAdvivRddho 4.1981 prakSetre'T 2 / 2 / 26 svAMgAdve'kSisaknaH 4 / 145 sthinaghRddhaH 1 / 4 / 173 | svAMgAnIco'sphoGaH 3160 sthivAdabahoH 4 / 2 / 89 svAMga tastye kRbhvoH rAchApa sthirvazyaiH svAMge'dhruve sh4|30 sthivisAyAd vAhasyAhana Dau 4 / 3 / 282 | svAMgeSu prasaktaH 4 / 1 / 18 sthiH samAhAre ca racAkhau 1 // 3 // 44 svAdAvadha 12 / 119 syiH saMkhyA 1 / 1 / 33 svAdArIre 43.86 syiH sujvArthe 1 / 3 / 93 svAdumsu Nam rAkAra sthisaMbhadrAnmAturuSa 3 / 1 / 147 svAdeH pratuH 221487 syeH 4 / 2 / 142 svAmye'dhiH 12 / 171 snyekAdvIpsAyAM kArA 18 svAmivaizya'ryaH 2 / 1 / 110 syenAnDa-sTAGaseH 5 / 1 / 10 svAmIzvarAdhipatidAyAdasAkSiprastheH pAdAdibhyo daMDatyAge kuna khaM ca 4 / 2 / 59 tibhUprasUnazca 1460 speH saMghasUtrAdhItau rAchAda8 svArtha lubhAt 5108 svAsanna: syerguNAt 4 / 2 / 77 1 / 1156 svAre kRtvas svIkRtAvupAdyamaH sh2|63 4 / 2 / 21 syarvidhArthe dhA svoSa(si kRcchAkRcche khaH 2 / 3 / 121 4 / 1 / 148 syazca ko'zatte sveko dIH 4 / 3 / 105 3 / 4 / 26 syau svapaH kAmyaH 2017 14104 niNNajepara 2 / 2 / 159 sveze'dhinA 14 / 19 svavihasyAviSTASTapaMcabhinnachinna svo vAm 20479 chidrabhuvasvastikasya dIH karNe 4 / 3 / 283 svaujasamauTchaSTAbhyAMbhimabhyAM svataMtraH katI __ bhyamaGasibhyAMbhyasGasosA 12 / 154 svatI pUjAyAM tiH mUGayossup 1148 32 anumuukhii phul ssani mImAbhUrabhalabhazapatpado'ca. 22.163 svapasyamvyaH 43 / 29 5 / 2 / 174 svaperuNI 5 / 2 / 189 svampacchyathAdeH kiti 4324 1234 svamahAtidhanAkhyAyAM 111643 | hanmanyamamnamgamvanatitanAdesvargasvastiSacanadibhyo yop 2030 khaMjhali 4439 is Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akArAdikramaNikA hatyacAM sani 4 / 4 / 13 | haste vRdvatigrahaH 2 / 4 / 23 / haratyutsaMgAdeH 333166 | hassva navaNanyA SA 22365 3 / 1 / 131 iMterjaH 4 / 4 / 38 halUDyAndhaHsusipatyanan 4 / 3 / 64 hAkA 4 / 4 / 113 halmadhye liTyataH 4 / 4 / 117 hAkaH kitya 5 / 2 / 162 halyabhakuchuraH 5 / 3 / 114 hAt halyabhArIH 4|4|110 hAraparimukhAdeH 23249 halyasseH sh2|103 hAyanAMtayuvAderaNa 3 / 4 / 147 halyupyorI 5 / 2 / 67 hAyanAda vayasi / 331014 halyota 5 / 2 / 29 | hAsye manyotI yuSmanmanye'smattvekaM 1 / 2 / 182 halanudhuzruSo'cIyuvyoH 4|4| hAMtarAMtareNAtidhiiinakaSAsamayAmi2033118 zvopAdhau 142 hala Ika 4 / 270 hi blymni 5 / 4 / 161 halakalatvacAH 2 / 1630 hiSakASihato 4 // 32219 halazIrA?Na 3 / 3237 himyornunoH 5 / 4 / 118 halazIrAhaNa 3 / 3 / 103 | himAdibhyo yaH kAra halasya sAdezca karSe 3.3159 himAdeluH sahe 324185 halAmacaH 5 / 1 / 88 himAraNyAdurau 3 / 151 halAyaMtAGDaidito'yasUddIpadIbha- hiMsArthAdekApyAt 2 / 4 / 31 NiGaH 2 / 2144 hInAt svAMgAt 4 / 1 / 69 hali 5|4|10/hiiymaanpaapen 4Aza64 11169 hurgatitAcchIlye za244 hali khaM 2 / 2 / 20 haluGaH kityanaditaH kAkAra hakrovA 1 / 2 / 152 halo'naMtarAH sphaH 11 // 3 / 12 halo'nAdeH hatyakSavAdeH 5 / 2 / 5 sh2|180 hasidhubhage dvayoH 52 / 23 halo yaH 4454 hRti bho jAtizca 432190 halo yaNikaH kAkAra hati viMzateste 44141 halo yamo yami khaM 5 / 4 / 166 halo hataH hadayapuruSAdasa 4|4|154 3 / 4 / 148 haviH kSIre zRtaM pAke 4 / 3 / 42 hRdayasya hallekhANyalAse 4 / 3 / 216 havirannabhedApUpAdeyo vA dupyasUcIgoNyorupa sAkAra 131215 1 / 2 / 9 haviryuktaM kapAlagave'STnaH havahaH 4 / 3 / 285 5 / 1 / 139 huSeomavismayapratighAte 2222115 hazazvadyugAMtaHprazne la ca / huso've 2 / 1 / 146 hazca zA1.7 jarUAra48 he'kAle hazi reH 4 / 3 / 114 hastadaMtakarAjjAtau 2 / 32149 hetuphale liG 4197 hastAdeye'nudhasteye ceH hetumati 2 / 3 / 36 2 / 1 / 39 hastikavacyAcittAca ThaNa 3 / 2 / 43 hetuzIlAnulomya'zabdazlokakalahastipuruSAdvANa 3 / 4 / 200 gAthAvaracATusUtramaMtrapade 2 / 2 / 27 hastepANI svIkRtI tiH 1 / 2 / 173 | hetuH saMyogotpAtau 34.48 5 / 1187 hurvayo'nutsedhe Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B hetI tI tadayukte tI sarvAH prAyaH heH pRSToktI hemAdibhyo'J herakAca haiyaMgavAna deheSvaSAmeva horgeSa: ho no Ninni hoDhaH janeMdravyAkaraNasUtrANAM 1/4/36 | hotrAdibhyazchaH 1|4|56 | hotrAdeSopadhezchatalDham 14 40 homArthAnmAne 5/3/125 hI halaH zraH zAnaH hamvpakSaNazvasavyeditAM 3 / 3 / 129 5.2/69 3 / 3 / 144 5 / 3 / 122 4486 | hAdaste 5/2/67 | hRdAderujup 5|3|66 |sthe has hoLI rIknUyyatikSmAyyAtAMpugNAvaip 5 / 2242 4|4|17 221182 4 / 3 / 31 iti jaineMdravyAkaraNasyAkArAdikramaNikA samAptA / 3 / 4154 42.29 3 / 3 / 126 21167 5 / 1190 4|1|193 Vv. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina graMthamAlA / AcAryavarya zrI somadevasUriviracitA zabdArNavacaMdrikA | (jaineMdralaghuvRtti:) zrI pUjyapAdamamalaM guNanaMdidevaM somAmaravratipapUjitapAdayugmaM / siddhaM samunnatapadaM vRSabhaM jineMdra, sacchandalakSaNamahaM vinamAmi vIraM // 1 // zrImUlamaM dhajalajapratibodha bhAnomeMteMdudIkSitabhujaMgasudhAkarasya / rAddhAMtatoyanidhivRddhikarasya dRrti, reme harIMduyataye varadIkSitAya // 2 // lakSmIrAtyaMtikI yasya niravadyAvabhAsate / devanaMditapUjeze namastasmai svayaMbhuve // 1 // siddhiranekAMtAt // 1 // siddhiH zabdAnAM niSpattirjJAptirvA bhavatyanekAMtAt, astitvanAstatva nityatvAnityatvavizeSaNavizeSyAyAtmakatvAt dRSTeSTapramANAviruddhAdazAstraparisamApterityeSo'dhikAro vedi * aiuNa 1 / R / eoi 3 | ai auca 4 / hayavaralaNa 5 / JamaGaNanam 6 / jhabhana 7 / tavyaH / vakSyati-sAtmetAdiriti ! anekAMtAdhi- ghaDhaghaSa 8 / jabagaDadaza 9 / khaphachaThathacaTakAre satyevAdyaMta vyapadezo ghaTate, anyathA tadabhAvAt kiM kena saha gRhyeta yataH saMjJA syaat| tathA-saMsthA- taba 10 / kapaya 11 / zaSasaaMaH ka x par12 / nakriyaM svamiti--sAdharmyavaidharmyAtmake satyanekAMte- | hala 13 / iti pratyAhArAH / varNAgrahaNaM RvarNavarNayeorekatvAbhyupagamAt / hkArasya dvirupAdAnaM vRkSe hasatyadhukSaditi siddhaye / * sAtmetAdiH // 2 // itsaMjJakena sahoccAryamA - NaH AdivarNastanmadhyapatitAnAM grAhako bhavatyAtmanA saha / aN / hal / miD / sup / suT / * svasyAbhAvyo'tparo'Nudit // 3 // aN udicca gRhyamANaH svasya grAhako bhavatyAtmanA saha bhA SkArAkArayeohrasvadIrghakAlabhedena vaidharmye'pi tulyasthAnakriyatvena sAdharmyAt svasaMjJAvyavahAraH siddhaH / adhu mRditi ca bhAvAbhAvAbhyAM vibhaktyaMteSu zabdeSvarthavattA'nekAMtAt siddhyati / tadavayavAnAmapi / vRkSa ityatra visarjanIyasyaikatvArthasya ca sadbhAvaH aukA - rAdyabhAvazcaikAMte nAsti / tathA "dhyapAye dhravamapAdAnaM" ityevamAdinA lakSaNena SaTkArakI sarvathA nityakSaNikayornopapadyate dhyapAyadhauvyAdyabhAvAditi / kiM bahunA unmiSitamAtramapyanekAMtamaMtareNa na siddhayatItyeSo'dhikAro nirNetavyaH / 9 samAnA sthAneM kriyA yasya samAne sthAnakriye vA' sya tat / // * evaM cihnita ANi paravatitAnyabhayanaMdiviracita naha vRttI / 1 kopo'tra / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jaineMdra nAsikyo GaH // 7 // nAsikAyAM bhavo varNo saMjJo bhavati / JamaGaNanAH / zatiH dAMtaH / nAsikya iti kiM ! taptaH taptavAn / pradezAH "sya jhalakanyo: kGiti" ityAdayaH / lonaMtaraH sphaH // 8 // halo'naMtarA: abhiravyavahitAH sphasaMjJakAH bhavati / dharme ramau / indre-nadarAH / hala iti kiM / titaGaH / anaMtarA iti kiM? panasaM / zAkaM / sphapradezAH " sphe ruH" ityevamAdayaH / adhu mRt // 9 // dhuvarjitamarthavacchabdarUpaM mRtsaMjJaM bhavati / DitthaH / DavitthaH / zuklaH / avi kiM ? ahan / mRtpradezA: "GayAmmrudaH" ityevamAdayaH kudhRtsAH 10 // kRdaMtaM hRdaMtaM sasaMjJakaM saMsthAnakriyaM svaM // 4 // samAne sthAnakiye -yasya varNasya sa svasaMjJo bhavati / a a a udAso'nudAttaH svaritazva GavAGazca / dIpo jJAtavyau / ityavarNasyASTAdaza bhedAH parasparaM svA bhavaMti / tatheva - rNAdInAmapi / evAM dvAdazabhedAH prasyAbhAvAt / ya-galA dvidhA-GazcAGazca / rephoSmaNAM svA na saMti | "vargyo varvyeNa svN| lokAgramityAdi / sthAnagrahaNaM kiM ? kacaTatapAnAM mA bhUt / tata / kriyAgrahaNaM kiM ! icuyazAnAM mA bhUt / aruzcyotati / svapra'deza : " svesko dI : " ityevamAdayaH / ca mRtsaMjJakaM bhavati / jJAtA / draSTA / prAjApatyaH / jinadharmaH / niyamo'yaM tyAMtAnAM kRdUdhRtoreveti / iha mA bhUt - abhavan / ardhavatpadasaMghAtAnAM sasaMjJasyaiva mRtsaMjJA na vAkyasya, sAdhurdhamaM brUte / mo napi // 11 // vapi vartamAnasya mRdaH pro bhavati / atiri / ativadhu kulaM / natabhru mukhaM / napIti kiM ? rAjakumArI / | AkAlo'c pradIpaH || 5 || a A A 3 ityevaM kAlo'ca pradIpasaMjJo bhavati / dadhi / gaurI / ehi jinadatta 3 / halacAM saMghAtanivRttyarthamacgrahaNaM / pratakSya / titaucchatraM / anyathAtra tugtugvikalpau syAtAM / pradIpapradezAH " pro napi" ityevamAdayaH / ye'rthe / goNImAtraM goNiH / meya iti kiM ! goNI / goNyA meye // 12 // goNyA : pro bhavati me sanAtana jainaprathamAlAyA~ vyaM tparaM ca varjayitvA / eriti khaM / plAkSiH / cauliH / daityaH / kaumAraH / udit- coH kuH / STunA STuH / bhAvya iti kiM ? " tyadAderaH" ityatra AkArasya grahaNaM nAsti bhAvyatvAt / / | AdezaH pratyayazcaiva kaTameto hi lakSmaNi bhAvyazabdena paMcaite kathyate devanaMdibhiH // atpara iti kiM ? bhiso'ta ais / dharmaiH / dayAbhirityatra ais na bhavati / acazva // 6 // acaH sthAne pradIpasaMjJakA bhavaMti / ativi / stUyate / Avaja jinadattA 3 / aca iti kiM ? suvAk kulaM / bhidyate / dharmavI3t kAraH saMjJAvidhau niyamArthaH / dyauH, paMthAH, yaH saH / / 1 varNotpattipradezaH sthAnaM / akuhaM visarjanIyajihvAmUlIthAnAM kaMThaH / havisarjanIyayoruraH / korjihvAmUlIyasya jihvAmUlaM / i e ai cuyazAnAM tAllu / ubho au pUpadhmAnI yAnAmoThI | vasya daMtoSThaM / RTuraSANAM mUrdhA / lRtulasAnAM daMtAH / nAsikAnusvArasya / kriyA karaNaM prayatnaH / spRSTaM karaNa spaurat | ISatspRSTaM yaNo / vivRtamacAM / vizrutataramedotoH / aidautorvivRtatamaM / avarNasyAtivivRtatamaM / makArasya / ISadvivRtaM zaSasahAnAM / vargeSvAdyAdvitIyAzca zavasA apyaghoSakAH / dvitIyaturyavarNAH syurmahAprANAH hasaMyutAH // 1 // strIgornIH // 13 // nyagbhUtasya strItyAMtasya gozabdAMtasya ca mRdaH pro bhavati / atikhaTvaH / niSkauzAmbiH / nirdayaH / citraguH / strIgoriti kiM ? atizrIH / nIca iti kiM ? nakSatramAlA / sugauH / + nAMzIyaso be // 14 // aMzilakSaNasavi dherIyasazca yaH strItyastadaMtasya nIco base pro na bhavati / pUrvazAlA / arddhapippalI / bahvayaH zreyasyo'sya sa bahuzreyasI jinaH / basa iti kiM ? niHzreyasiH / strItyasya nIcaH up bhavati sUcIgopyau vihAya / * hRdupyasUcIgoNyorup // 15 // hRdupi sati paMcedrANyo devatAH asya paceMdra: / dazabhiH zaSkulIbhiH krItaH dazazaSkula: / AmalakyAH avayavaH phalaM + evaM cihnitasUtrANAM sthAne kRtAnyabhayanaMdiviracitamahAvRttI pANinIyadhadvArtikAni / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvRttiH ] zabdArNavacaMdrikA / a01 / pA0 1 / * AmalakaM / bakulaM / badaraM / dvaditi kiM ? gArgI- ISadarthe kriyAyoge maryAdAbhikdhiau ca yH| putraH / upIti kiM ! gA tvaM / asUcImoNyorita etamAtaM DitaM vidyAdvAkyasmaraNayoraDit // kiM paMcabhiH sUcIbhiH krItaH paMcasUciH / dshgonniH|| ot // 24 // odaMto nirdisaMbo. bhavati / / __ Adaigae // 16 // Adeco varNAH aipsaMDA | aho idaM / utAho evaM / bhavaMti / nADAyanaH / raimayaM / naumayaM / aippradezAH ko vetau // 25 // kinimittaH bhokAraH iti. "mRjeraip" ityevamAdayaH / zande.parataH vA disaMjJo bhavati / sAdho iti / sAdhaadeDapa // 17 // . adeDo varga epasaMjJakA. viti| kAviti kiMgavityayamAha / itau iti kiM !. bhavaMti / sartA / netA / bhoktA / epapradezAH "midare paTo'tra / pU" ityAdayaH / . ___ unaH // 26 // ujo vA disaMjJA bhavati ito. . ikastau // 18 // tAvaibepau ika eva sthAne pAta: parataH / u iti viti| staH / saavaimme-anaitriit| gAmayoH nayati / ika iti | AUMH|| 27 // uJaH OM ityayamAdezo bhavati kiM ! AdejjhalAM mA bhUt / yAnaM / glAyati / uNbhitaa| taugrahaNaM saMjJAvidhau niyamArthe / maMthAH / yH| More itau parataH sa ca disaMbo bhavati / U~ iti / na dhukhege // 19 // dhorekadezasya khanimi dAdhA bhvapit // 28 // dA dhA ityevaM rUpAdhavaH: se'ge aibepau na staH / loluvaH / popuvaH / marI-- muta | bhusajJakA bhavaMti pitau muktvaa| praNidAlA / praNimRjaH / dedyaH / dhukhe iti kiM ? lUja-lavitA / aga. dayate / praNidadAti / praNidyati / praNidhayati / vi dhIyate / apiditi kiM ! dAtaM barhiH / avadAtaM mukhaM / . iti kiM ? roravIti / ika iti kiM ? rAgaH / bhupradezAH "bhusthoriH" ityevamAdayaH / rikRti // 20 // giti kiti Giti. ca. taktavatU taH // 29 // ktaH ktavatuzca tasaMzo pare aibepau na staH / bhuussnnuH| jiSNuH / mRSTaM / citN| bhavataH / kRtaH / kRtavAn / kAritaH / kAritavAn / cinutaH / mRSTaH / tapradezAH "te seTi"AdayaH / / IdedvirdiH // 21 // IdUdedaMto yo dviH | __saMjJA khuH||30|| saMjJAzabdavAcyo'rthaH khu sa disaMjJo bhavati / munI imau / sAdhU etau / dve | saMjJo bhavati / khupradezAH "vA khoH' ityevamAdayaH / atra / IdUdediti kiM ! vRkSAvimau / dviriti kiM ! bhAvakarma DiH // 31 / / bhAvakarmaNI siMjhe. vadhvarthaH / dipradezAH "deH' ityAdayaH / . maH // 22 // dakArasya sthAne yaH kRto staH / DipradezAH "au" ityevamAdayaH / / makArastasmAtparau IdUtau disaMjJau bhavataH / amI | * zyanapasuddhaM // 32 // zi' anapasuTca aaste| amU atr| da iti kiM ? zamyatra / ma dhasaMjJaM bhavati / kuMDAni tiSThati, pazya vA / raajaa| iti kiM ? te'tra / sajAnau / raajaanH| raajaanN| rAjAnau / zyanapsuDiti * nyajanAG // 23 // nisaMjJo'ca ADvArja- | kiM ! sAmanI / rAjJaH pazya / dhapradezAH "dhe'kau" ityeSa: | mAdayaH / to disaMjJo bhavati / a apehi / i iMdraM pazya / +syiH saMkhyA // 33 // saMkhyAzabdaH sthisaMjJoM u uttiSTha / nIti ki.? cakArAtra / anAGiti kiM ! A uSNaM ossnnN| A ihi-ehi / AudakAM- bhavati / pNcdhaa| paMcakRtvaH / syipradezAH "syevidhArthe dhA" ityevmaadyH| taat-odkaaNtaat|aa AryebhyaH-Aryebhyo'sya yazogataM bhaTTAkalaMkadevasya / uitkaraNaM kiM ! A evamanu- + bahugaNaM bhede // 34 // bahugaNazabdo, bhemanyase / A evaM kila tat / | dArthe sthisaMjJau bhavataH / bahukaH / gaNakaH / bhudhaa| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananagraMthamAlAyAM [jaineMdra - gaNadhA / bheda iti kiM ? vaipulye saMdhe ca mA bhUt / rocate tat svasmai dadAti / yadAtmane rocate tadAtmIbahuH sUpaH / gavAM gnnH| yAya dadAtItyarthaH / ajJAtidhanAkhyAyAmiti kiM ! + kase yaI // 35 // kavidhau savidhau cAdadha- svAya dadAti / svAya klizyate / jJAtaye dhanAya vetyaIzabdaH sthisaMjJo bhavati / addhayarddhana krItaM addhadharddha- theH / AkhyAgrahaNaM kiM ? jJAtidhanaparyAyasya svshbdkN| addhayarddhazUrpa / kasa iti kiM ? mAbhUdu dhaadau| sya niSedho'nyasya tu mA bhUt / svasmai putrAya / + DaDarddhamAk // 36 // ardhapUrvo DaDaMtaH kasa svasmai gave / vidhau sthisaMjJo bhavati / arddhapaMcamaH krItaM arddhapa + bahiryogopasaMvyAne puryataraM // 44 // bahidhamakaM / arddhpNcmshuurp| yoge upasaMvyAne cAMtaraM snisaMjJaM bhavati puraM vimucya / +ghatuH / / 37 / / dhatutyAMtaH sthisaMjJo bhavati / aMtarasmai vanAya dehi / bahiSThena yuktAya bAhyAya bAhye nAbhyaMtarAyetyarthaH / aMtarasmai vastrAya / upasaMvyAnAiyatkaH / kiyA / etAvatkRtvaH / yAvatkaH / yottarIyAyopasaMvIyamAnAya vA paridhAnAyetyarthaH / taavtkH| bahiyogopasaMvyAne iti kiM ? asminnaMtare zItAnyu+DatiH // 38 // itityAMtaH sthisaMjJo bhava- | dakAni, madhya ityarthaH / apurIti kiM ! aMtarAyAM ti / katikaH / yatidhA / tatikRtvaH / puri vsti| prAkArAt bAhyAyAmabhyaMtarAyAM vetyarthaH / kRSNAMtA cel // 39 // sskaarnkaaraaNtaa| * pUrvAdirada GayasyorvA // 45 // pUrvAdayo usaMtA ca saMkhyA ilsaMjJA bhavati / SaT / paMca / navAkArAMtA DiGasyoH parataH snisaMjJA vA bhavaMti / kati saMti / aMtagrahaNamupadezArtha / tenASTAnAmiti | pUrvasmin , pUrve / pUrvasmAt , pUrvAt / parasmin , pare / bhavati / na zatAnItyAdau / ilpradezAH "ubila:" | parasmAt , parAt / avarasmin , avare / avararamAt, ityevamAdayaH / avarAt / dakSiNasmin . dakSiNe / dakSiNasmAt , da* sniH saadiH||40|| sarvAdayaH zabdAH kSiNAt / uttarasmin, uttare / uttararamAt, nisaMjJA bhavaMti / sarve / vizve / anye / sarveSAM / uttarAt / aparasmin , apare / aparasmAt , aparAsarvasyai / sarvasmai / yasmai / tasmai / snipradezAH 'sneH smai" | t / avarasmin , avare / adharasmAt , adharAta / ityAdayaH / svasmin , sve / svasmAt, svAt / aMtarasmin , + samaM sarvayukte // 41 // samazabdaH sarvayuktA aMtare / aMtarasmAt , aMtarAt / aditi kiM ! pUrvarthayoH snisaMjJo bhavati / samasmin / sarvayukte iti syAM / pUrvasyAH / DiGasyorAzrayaM kArya vikalpyate aktu kiM ? same deze vasati / bhavatyeva / pUrvakasmin , pUrvake / * pUrvaparAvaradakSiNottarAparAdharANyakhau vyava- * jsi|| 46 // pUrvAdayo jasi snisaMjJA vA sthAyAM // 42 // pUrvAdIni akhau vyavasthAyAM bhavati / pUrve, pUrvAH / pare, parAH / avare, avarAH / vartamAnAni snisaMjJAni bhavati / pUrvasmai / parasmai / dakSiNe, dakSiNAH / uttare, uttarAH / apare, apraaH| avarasmai / dakSiNeSAM / uttarasmai / apareSAM / adhara- | adhare, adharAH / sve, svAH / aMtare, aMtarAH / smai / akhAviti kiM ? uttarANAM kurUNAM / vyavasthA prathamacaramatayAlpAkatipayanemAH // 17 // yAmiti kiM ! dakSiNAya gAyakAya dehi / prAvINya | prathamAdayo jasi vA nisaMjJA bhvNti| prathame, prathamatra pratIyate / na tu digdeshkaalkRto'vdhiniymH| mAH / carame, crmaaH| dvitaye, dvitayAH / dvaye, + svamajJAtidhanAkhyAyAM // 43 // svamitye- dvayAH / alpe, alpAH / ardai, ardhAH / katipaye, tadrUpaM ajJAtidhanAkhyAyAM nisaMkhaM bhavati / yat svasmai | katipayAH / neme, nemAH / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuTTAtaH ] zabdArNava caMdrikA | a0 1 / pA0 1 / strirdvadve // 48 // dvaMdve se sarvAdirvA jasi | bhyAm // catA stotetyatra sthAnAnuvRtterna pramANato SkAraH / suSTvAsana iti kiM ? vAgghasati / nisaMjJo bhavati / katarakatame / katarakatamAH / itarAnyatare / itarAnyatarAH / ** * na // 49 // sarvAdirdvadve se strisaMjJo na bhavati / katarakatamAya / pUrvaparAt / katarakatamAnAM / * base / 50 // sarvAdirbase snisaMjJo na bhavati / priyasarvAya / dvyanyAya / tryanyAt / bagrahaNaM kiM ? paramasarvasmai / sagrahaNaM kiM ! Atidezike be niSedho mA bhUt / ekaikasmai dehi / bhAse / / 51 / / bhAlakSaNe se sarvAdiH snisaMjJo na bhvti| maaspuurvaay| saMvatsarAvarAya / se vartamAne punaH sagrahaNaM bhAsArthe vAkye'pi niSedhArthaM / mAsena pUrvAya / * vA digve // 52 // diglakSaNe base sarvAdirvA strisajJA bhavati / dakSiNapUrvasyai / dakSiNapUrvAyai / uttarapUrvAsAM / uttarapUrvANAM / * tIyo Giti / / 53 / / tIyatyAMto Giti snisaMjJo vA bhavati / dvitIyasmai / dvitIyAya / tRtI | yasya / tRtIyAyai / GitIti kiM ? dvitIyAnAM / * tAsthA telaH // 54 // tAMtasya sthAne vidhirucpamAnoM'te vartamAnasyAla: sthAne bhavati / tyadAderaH - syaH / sthAnagrahaNaM svasvAmyAdinirAsArthaM / aMta ityAdimadhyanivRtyarthaM / ala sarvAdezanivRtyarthaM / 5 + yujAM yoge // 57 // yujAM saMbaMdhinAM yo vidhiH sa yoge saMbaMdha eva bhavati / zvazurAyaH -zvazuryaH / zvazura iti kasyacinnAma tasmAt zvazurasyApatyaM " ata iJ " eva / zvAzuriH / to'NuH // 58 // zravarNasya sthAne aN ziSyamANaH raparo bhavati / kirati / pituH / aNiti kiM ! mAtApitarau / uriti kiM ! geyaM / parasyAdeH // 59 // kAnirdezena parasya kArya ziSyamANaM tasyAderala: sthAne bhavati / dvyaMtargerIdaponAt - dvIpaH / IdAsaH - AsIno'dhIte / zitsarvasya ||60 || zidAdeza: sarvasya sthAne bhavati / jasaH zI ke / jaszasoH ziH- dhanAni saMti / TidAdiH // 61 // TidyaH AgamaH sa tAnirdiSTasyAdirbhavati / valAderiT - bhavitA / kitaH // 62 // kidyaH Agama: sa tAni - rdiSTasyAMto bhavati / piti kRti tuk-dharmavit / 1 paro'co mit // 63 // midyaH Agama: sa tAnirdiSTasyAcoM'tyAt paro bhavati / ididdhornum - baMde vRSabhezvaraM / * sparddhe // 64 // dvayoranyArthayeAstulyabalayeorekatra prApto yaH saMgharSaH sa sparddhastasmin paraM kAryaM bhavati / supi dI: - devAbhyAM / bahau jhalyet -deveSu / devebhyaH - ityatra dvitayaM prAptaM parametvameva / Git / / 55 / / GidAdezoM'te vartamAnasyAla: sthAne bhavati / yuSmadasmado'kaG vA'JkhaJau - yauSmAkINaH / AsmAkInaH / niyamo'yaM GidevA * sthAnIvAnalvidhau // 65 // sthAnIva bhava - nekAl aMtasya sthAne'to'nyaH tAnirdiSTasya sarvasya tyAdezaH / dhugukRdUdhRtsummiGgapadAdezAH dhvAdivadbhavaMti, sthAne bhavati / braJo vac-vaktA / asterbhUH- bhavitA / tRc siddhaH / guvad gvAdezaH / * svAsannaH / / 56 / / iha svAsannasyAsvAsa- trayANAM / gordItvaM / kRdvatkRdAdezaH / prahatya / kRttvA nasya prasaMge sthAnArthaguNapramANairyathAsvamAsanna eva ttuk / hRdvad hRdAdeza: / AkSikaH / mRtsaMjJA / vidhirbhavati / sthAnataH - daMDAnaM / sAdhUditaM / artha- subvat subAdezaH / dharmIya / supi dItvaM / mivataH - vataMDI cAsau yuvatizca vAtaMDayayuvatiH / guNa- nmiGAdezaH / vabhUvatuH / mitvAtpadaM / gavadgAdezaH / taH - pAkaH / tyAgaH / pramANataH - amuSme / am- | acinutaM / GittvAdeniSedhaH / padavatpadAdeza: Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Hold : sanAtanajainagraMthamAlAyAM jaineMdra nawwwwww kammoM vo barddhatA / padatvAdritvaM / anAvidhAviti ninayitha / ninAya / lulvith| lalAva / yaNayAkiM ! alaH sthAne vidhau-paMthAH / saH / pathityadA- dyAdezAnAM sthAnivattvAt kanenailolau dvitvaM / dvitvadezI sukhe kartavye sthAnIva na bhavataH / kaH issttH| nimitta iti kiM ! susyUSati / nAyama dvitvanimi taM / acIti kiM ! jeghIyate / yahi parata IvaM ma * pare'vaH pAcaH // 66 // paranimittako'jA | sthAnivat / dezaH pUrvavidhau kartavye sthAnIva bhavati / paTumAcaSTe / paTayati / kathayati / avadhIt / para iti kiM ! | IpketyAsatramAkaparayoH // 69 // itiravaiyAghrapadyaH / pAdasya khaM padbhAve kriyamANe na sthAnIva | rthaparaH / IbarthaH kArthazca yatra nirdizyate tatra yathAkrama bhavati / aca iti kiM ! abhimty| GakhaM tuki / pUrvasya parasyAsanasya kArya bhavati / acIko yaN(tugAgame) na sthAnIva bhavati / prAca iti kiM ? naidheyH| | dadhyodanaM / thAdat- dadhati / AsannagrahaNaM kiM ! salakSaNa DhaNi kriyamANe AtkhaM na sthAnIva bhvti| | dharmavidatra / cikIrSati / * na dipdaaNtvreykhkijymkaadeH|| 67 // nAzaHkhaM // 70 // nAzazabdavAcyo'rthaH khadvitva padAMta vara I yakha ki tri am ityeSAM ku Adi- | saMjJo bhavati / rUDhiH / "Dho Dhi khaM" ityAdayaH prdeshaaH| zabdokta-dI-anusvAra-cavaM-parasvatva ityeSAM ca vidhau ubujuz // 71 // tasyaiva nAzasya upa uc kartavye ajAdezaH sthAnIva na bhavati / dadhyatra / .uza ityetAH saMjJAH bhavati / stauti / juhoti / dhasya dvitve kartavye yaNAdezaH sthAnivanna bhavati / paMcAlAH / ubujuz pradezAH "dAderuju""janapada niSaMti / viSaMti / yaNi kartavye nasaH kha sthA- uz" ityAdayaH / nivanna bhavati / yAyAvaraH / pazcAt iTi cAtkha tyakhe tyAzrayaM // 72 // tyakhe kRte'pi tyAmityAtaH khe kartavye yaDo'taH khamaganimittaM varavidhau zritaM kArya bhavati / summiNikhAni prayojanaM / na sthAnIva bhavati / bAH phalaM badaraM / DyAmitya sarvavit / soH khe'pi pdsNjnyaa| adhoka / 'halDyAbdyaH khe strItyasyop na sthAnIva bhavati / kaMDUtiH / yakhe susipyanaca" iti tipaH khe'pi padasaMjJAyAmapadhatvakartavye ataHkhaM kticanimittaM na sthAnIva bhavati / bhaSTacAni syuH / agnicit / kipaH khe'pi tuka / devayaterdayUH / UThi kartavye kinimittaM NikhaM na pApacIti / yaGaH khe'pi dvitvAdi kArya / bhAvyate / sthAnIva bhavati / azAmi / zAma zAmaM / NijaMtAt NeH khe'pyaiba bhavati / nau ami ca parato dItve kartavye NikhaM na sthAnIya bhavati / pAk / vinnimittaM NikhaM kutvaM kartavye na ___ nomatA goH // 73 // ubujuzAmurasyAsthAnIva bhavati / prtidiinaa| dItve kartavye anokhaM stIti umAn / tena lupte tye gostyAzrayaM kArya na bhana sthAnIva bhavati / zirSati / nakArasyAnusvAre ka- vati / mRSTaH / juhutaH / zabAzrayAvaibepau na bhavataH / rtavye'khaM na sthAnIva bhavati / jakSataH / jnH| goriti kiM ! parIpRcchIti / yAzyo dvitvayaNiuGkha carve kartavye na sthAnIva bhavati / pinntti| kau staH / ziNDhi / anusvArasya parasvatve kartavye'tkhaM na sthA- +re'haH // 74 // rephe kartavye'haH umatA vanIva bhavati / canena tyakhe tyAzrayaM kArya na bhavati / ahrddaati| dvitveci // 68 // dvitvanimitte'cyajAdezaH + vRttyatasya // 75 // samAsAMtasya umatA tyakhe dvitve kartavye sthAnivadbhavati / NyuDAtkhayaNayAdyA-tyAzrayaM kArya nAsti / suvAcau / paramagirau / tyAzraye dezAH amonA ATiTat / jagmatuH / papuH / hi padatve kutvAdiH prasajyeta / vRttigrahaNaM kiM ! tava mujAkhasya abAnibattvAdekAco dvitvaM / cakruH / / zarma / aMtagrahaNaM kiM ! vAktvakzucaH / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA / a011 paa01|| . vyatyAdhacaH / / 76 // acAM madhye yo'tyo- "dozkaH" ityAdayaH / 'ca tadAdizabdarUpaM TisaMgaM bhvti|dhrmvid-atrecch- + deza evaMr3a zaiSike / / 84 // yasya zabdabdaH / tattvamud-atrocchandaH / AtAm-AmzabdaH / sya deze eva bartamAnasya acAmAcaca eDsa dusaMjJo TipradezAH "TiiTereH" ityAdayaH / | bhavati zaiSike tye kartavye / saipurikI / saipurIkA / upAMtyAluG // 77 // alAmaMtasya samIpo'- ThaniThau / bhojakaTIyaH / deze kiM ? devanaMdinaM / l usaMjJo bhavati / paca-ityakAraH / pAcakaH / / prAgdeze // 85 // pUrvadeze vartamAnasya yasya bhid-itiikaarH| bhttaa| vyavahitAMtyanivRtyarthamupAMtya- zabdasyAcAmAcaMca eGa sa dusaMjJo bhavati zaiSike ye grahaNaM / upradezAH "uGo'taH" ityAdayaH / kartavye / eNIpacanIyaH / gonIyaH / yenAlvidhistadaMtAyoH // 78 // yenAcA | tydaadiH||86|| tyadAdayo dusaMjJakAH bhahalA vA yo vidhividhIyate sa tadaMtasya ali ca yo vidhiH / vaMti / yadIyaM / tadIyaM / kimIyaM / sa tadAdau bhavati / yo'co'svAsvuH / sarohalaH / *vA khoH // 87 // khorvA dusaMjJA syAt / jeyaM / zikSA / haljhanudhabhruvo'cIyuvyoH / ciAkSa | devanaMdIyaM / daivanaMdinaM / padmanaMdIyaM / pAdmanaMdinaM / yatuH / cikSiyuH / tattassAvAzasakRtvasasujavaddhAmaktvA+na satye'nugiti // 79 // savidhau tyavidhau / matumsummiGAbhatyanyasvArAdayo jhiH||88|| ca tadaMtavidhirnAsti ugitkArya vihAya / kaSTaM parama- tat tasa sAt trA zasa kRtvasa suca vat dhA Am zritaH / ipso na bhavati / sautranADi / naDAdeH phaNa ktvA am tum ityetadaMtAH summipratirUpAH tina bhavati / anugitIti kiM ? bhavatI / atibhvttii| saMjJAH anyaMcaH pradhAnabhUtAH svarAdayazca jhisaMjJakA bhavaMti / taditi prtyaahaarH| "kAyAstasiH" ityArabhya + ytystdaadeH|| 80 // yasmAt prakRtivizeSAt yastyo vidhIyate sa tadAdeH samudAyasya bhavati / A"edhAt"takAreNa / tat-dvadhA / ts-piilumuultH| mAtRbhaugINaH / samudAyasya subatatvenaikapadatvAt sAt-bhasmasAt / trA-rAjatrA vasati / zasa-bahuzaH / NatvaM / putrakAmyati / khepaH kAmyo nAdhikArAnna kRtvas-zatakRtvaH / suca-dviH, triH / vat-munivat vRttaM / dhA-bahudhA / Am-IhAMcakre / kiMtamAM / kiMbhavati / mahotaM putramicchati / tarAM / ktvA-kRtvA / am-bhoja bhoja / svAduMkAraM / +bI nyaG // 81 // yasmAt strItyastadAde tum-kartuM / summiGAbha-rAtrau / mAtrAyAM / asti / HGa bhaipradhAnameva bhavati / atikArISagaMdhyabaMdhuH / svasti / ti-adaHkRtya / anyaksvarAdi-svaH tiSThabaMdhau pare Syasya pradhAnabhUta Iz na bhavati / nyaDiti ti / svaH pazyati / paramoccaiH / anyagiti ki ! kiM ? paramakArISagaMdhIbadhuH / | atyuccaisau| atyuccaisaH / jhipradezAH "jheH" ityAdayaH / + kRt satikArakasyApi // 8 // kRtsaMjJastyaH | tyA *gAGakuTAmaNi Diddhat // 89 // gADaH ku satisaMjJasyApi sakArakasyApi tadAdeH samudAyasya | TAdInAM ca ANiti tye parataH DitIva kAryaM bhvti| grAhako bhavati / apizabdAt kevalasyApi / udake | adhyagISTa / adhyagISAtAM / kuTitA / kuTituM / kuvizIrNaM / avataptenakulasthitaM / bhasmanihataM / / TitavyaM / kuTitvA / puTitA / puTituM / puTitavyaM / . . yasyAkSvAyainduH // 83 // yasya zabdasyA- | puttitvaa| "AJNa" iti kiM ? utkoTakaH / utkocAM madhye Adyaca aipa sa dusaMjJo bhavati / zAlIyaH / TaH / utkoTayati / aitikAyanIyaH / aupagIyaH / akSviti halAmabi- *iTi vijH||90 // vijedhariDAdai tye ddivkssaarth| AdigrahaNaM kiM ? sabhAsaMnayane jAtaH sabhA- dvat bhavati / udvijitaa| udvijitavyaM / iTIti ki ? saMnayanaH / aibiti kiM ? dattasyAyaM dAttaH / dupradezAH | udvegaH / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM [jaineMdra M www. - - wwwwwwwwwwwwwwwwanimoowww ... vornnoH|| 91 // UoriDAdau tye dvid vA u|| 101 // RvaNAtasya dhoH silau de syAt / prorNavitA / pronnuvitaa| pare kidad bhavati / ahata / AstIrTa / haSISTa / *ge'pi // 92 // pidvarjite ge Didvad bhava- AstIrSISTa / ti / jAgrati / mRti / ga iti kiM ? jAgaritA / gamo vA // 102 // gameH sAdau silau de mArTa / apIti kiM ? jAgarti / mArTi / vA kidad bhavati / samagata / samagasta / sNgsiisstt| *liTIMdhyasphAta kidvata // 9 // iMdheranya- saMgasISTa / smAcca dhorasphAMtAt apiti liTi kidvad bhavati / / yamaH sau svIkRtau // 103 // yamaH svAsamIdhe / samidhAte / ninyatuH / ninyuH / mamRjatuH / kRtau dAraparigrahe sAdau sitye de vA kivad syAt / mamRjuH / liTIti kiM ? iMdhitA / netA / asphA- | upAyaMsta bhAryA / sAviti kiM ? upAyaMsISTa / svIkRditi kiM ! ddhvNse| kitkaraNaM kiM ! IjatuH / juH| tAviti kiM ! Ayasta pAdau / +svaMjervA // 94 // svaMjeliTi kidvat kArya | * sUcane // 104 // yamaH sUcane prakAzane vA syAt / pariSasvaje / pariSasvaMje / sAdau sau de kidvad kArya bhavati / udAyata / mRimRdgudhakuSavadvasaH ktvi // 95 // udAyasAtAM / mRDAdInAM ktvAtye parataH kidad kArya bhavati / mR- *ghaH // 105 // haMteH sAdau de pare sau kidvad DitvA / mRditvA / gudhitvA / kuSitvA / uditvA / bhavati / Ahata / AhasAtAM / Ahasata / uSitvA / niyamArtho'yaM yogaH / eSAmeva seTktvAtye bhusthoriH // 106 // bhusaMjJakAnAM tiSThatezca kiddhat / devitvA / sevitvA / vartitvA / varddhitvA / | sAdau sau de ittvaM bhavati kidvacca / adita / adhita / klizaH // 96 // klizaH ktvi kidvad bhava- | prAsthita / musthoriti kiM ? vyatyadAsta / ti / klizitvA / *seTte pUizIDIGasvimizviddhRSo na105 * ruvimuSagrahasvapapracchAM sani ca // 97 // | pUGAdInAM seTi tasaMjJe pare kidvad kArya na bhavati / rudAdInAM sani kvi ca pare kid syAt / rurudi- pavitaH / pavitavAn / zayitaH / zayitavAn / DayiSati / ruditvA / vividiSati / viditvaa|mumussissti| tH| DayitavAn / prasveditaH / prasvAdatavAn / muSitvA / jighRkSati / gRhItvA / sussupsti| supvaa| | prameditaH / prameditavAn / prazveditaH / prakSveditapipRcchiSati / pRSTA / vAn / pradharSitaH / pradharSitavAn / seDgrahaNaM kiM ? * sIkaH // 98 // igaMtasya dhoH sakArAdau / pUtaH / pUtavAn / minnaH / minnavAn / sani pastaH kidvad bhavati / cicISati / rurUSati / / mRSaH svArthe // 108 // mRSaH svArthe titititIrSati / sIti kiM ? shishmisste| ika iti kiM ? | kSAyAM seTte kadvad kArya na bhvti| marSitaH / pipAsati / svArthe iti kiM ? apamRSitaM vAkyamAha / * hli|| 99 // sakArAdau sani yo hala ta- vodu bhAvAraMbhe zapaH // 109 // smin pare ya ika tasya kidvad bhvti| bibhitsati / uduGo dhoH zaviraNAt bhAve AraMbhe ca seTte babhatsate / vivRtsAta / ika iti kiM ? vivapsati / kidvad kArya vA na bhavati / yutitaM / dyotitamanena silaude // 10 // sakArAdau dapare sitye prdyuaattH| prdyotitH| "uduGaH" iti ki viditamaneliGi ca yo hala tasmin pare ya ika tasya kidvad na / praviditaH / bhAvAraMbha iti kiM ? rucitaH kAbhavati / abhitta / abuddha / bhitsISTa / bhutsISTa / / piNaH / zapa iti kiM ? gudhitamanena / pragudhitaH / silAviti kiM ? bhetsyate / da iti kiM ! adrA- *nothphvNcilucyutivRssbhuupkRshHktvi| kSIt / halIti kiM ? aceSTa / | 110 // nakAroGoH thakAraphakArayoH dhvoH vaMcyA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - zabdArNavacerikA / a011 paa03| dInAM ca seTi kvAsye kiMvadyA bhavati / prathityA strI / guNAnAmiti kiM ! badarI vRkssH| "bhajAte" aMthitvA / zrathitvA / aMthitvA / guphitvA / guNphitmaa|| iti kiM ! paMcAlA: janapadaH / vacitvA / paMcitvA / lucitvA / lucitvA / Rtitvaa|| na badhi // 116 // nari manuSye'rthe uzi guatikhA dRSivA / tarSitvA / muSitvA / marSitvA / kaNAnAM liMgasaMkhye na staH / caMceva manuSyAH caMcAH zitvA / karzitvA / nomahaNaM kiM ! kothitvA / gophi- abhirUpaH / nugrahaNaM kiM ! paMcAlAH ramaNIyAH tvA / thaphagrahaNaM kiM? dhvaMsitvA / ktvIti ki: prthitH|| yatA babannAH / babadhyApakAH / bahukSIraghRtAH / bahumAlyavyuDovo halA sanktvoH // 111 // phalAH / uzIti kiM ! paTvI naarii| ukArekAroDoH dhoravakArAMtasya halAdeH seTi sani iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyA kvAtye ca kidvad vA syAt / didyutiSate / didyotiSa- prathamasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH / te / dyutitvA / dyotitvA / lilikhiSati / lilekhiSati / likhitvA / lekhitvA / vyuGa iti kiM ! viva prathamAdhyAye dvitIyaH paadH| tiSate / vartitvA / ava iti kiM ? siseviSate / sevitvA / halAderiti kiM ? eSiSiSati / eSitvA / bhUvAdayo dhuH // 1 // bhU ityevamAdayaH zabdAH seTIti kiM ? bubhukSate / bhuktvA / dhusaMjJA bhavaMti / bhU edhai spardai gAdha / bhavati / edhayuktavaduzi liMgasaMkhye // 112 // uzarye te| sprddhte| gaadhte| dhupradezAH "dhorya" ityevmaadyH| yukta iva liMgasaMkhye bhavataH / pratyayArthena yuktatvAt / ___ akarmako dhiH // 2 // akarmako yo dhuH sa prakRtyoM yukta ityucyate / paMcAlAnAM nivAso jana-ghisaMjJo bhavati / avidyamAnakarmako'vivakSitakarmakopadaH pacAlAH / aNgaaH| vaMgA: / kliNgaaH| karavaH / / 'pyakamakaH / dhipradezAH "dh"ityevmaadyH| uzIti ki? AmalakaM phalaM / liMgasaMkhya iti kiM ? aprayogIt // 3 // zAstre kAryArthamupadi. badaryA adUrabhavo badarI grAmaH / tasya vanaM badarIvanaM / zyamAno varNaH prayoge na zrUyate yaH sa itsaMjJo bhavati / +dyoreva bahoH / 113 / se chubhUtasyaiva bahu- "sAtmatAdiH" ityevamAdayaH / aNa-aca-hal-jimidA-De-NacalaniGaH / itpradezAH viSayasya yuktavaduzi liMgasaMkhye staH / mathurAzca paMcA va pacA yathAsaMkhyaM samAH // 4 // samAH ziSyamAlAzca mathurApaMcAlAH / dyoreveti kiM ? pNcaalmthure|| NAH yathAsaMkhyaM bhavati / mithasthataso'taMtatA / . bahoriti kiM ? godamathurAH / prathamasaMkhyasya mipaH prathamasaMkhyo'mityAdi / x jaMbUkhalatikAdiSu te // 114 // jaMbvAdi- svaritenAdhikAraH // 5 // svaritenAcAryaSu khalatikAdiSu ca yathAsaMkhyaM te liMgasaMkhye yukta- pratijJayA adhikAro veditvyH| "tyaH"paraH" ityAdi / vaduzi bhvtH| jambvA avayavo jaMbUH / janvau / jaMvaH dito dH||6|| ukAretaH aikAretazca phalAni / drAkSAH phalAni / mallikAH puSpANi / | dhordo bhavati / zIda-zete / iG-adhIte / eSaikhalatikasya parvatasyAdUrabhavAni khalatikaM vanAni / edhate / Asa-Aste / +guNAnAmajAteH // 115 // guNAnAM vizeSaNa- ddo||7|| chAvarthe do bhavati / bhUyate bhavavAcinAM jAteranyasya vizeSyasya liMgasaMkhye staH / tA / Asyate bhvtaa| kriyate kaTaH / hiyate bhaarH| guNazcaturdhA / mRdkRddhatsabhedAt / zuklaM vastraM / 1 bhUvAdInAM vakAro'yaM lakSaNAyA prayujyate / . zuklaH paTaH / zukkA zATI / kRtaM vastraM / kRtaH paTaH / vyavadhAnamiko yabhirvAyuvaMbarayoriva // 1 // kRtA cATI / mAthuraM kulaM / mAthuraH pumAn / mAthurI | bhuvo vArtha vadaMtIti bAdarINAdika imi / bii| nirmadhuraM kulaM / nirmathuraH pumAn / nirmathurI bhUvAdaya iti zeyA bhuvo'rthA vAdayo'pavA // 2 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM karttari // 8 // karttari kArake nArthe do bhavati / vyatibhavaMte / vyatilunate / vyatipacaMte / +hRbahaH // 9 // hRvahibhyAM kartari ne do bhavati / saMpraharaMte rAjAnaH / vyativahaMte nadyaH / * na yatihiMsAzabde // 10 // gatau hiMsAyAM zabde cArthe vartamAnAddhoH kartari ne do na bhavati / cyatigacchaMti / vyatidhAvati / vyatihiMsaMti / vyatighnaMti / vyatizabdayaMti / vyatijalpati / parasparAnyo'nyetaretare // / 11 // etairyoge bArthe do na bhavati / parasparasya vyatilunaMti / ayo'nyasya vyatipunaMti / itaretarasya vyatibhavaMti / +gerbohyasoH // 12 // geH parAbhyAM UhasibhyAM vA syAt / samUhati / samUhate / nirasyati / nirasyate / geriti kiM ? Uhate / asyati / nivizate / nivizAte / nivizaMte / parivyavakriyaH || 14 || paryAdibhyaH krINAnterdo bhavati / parikrINIte / vikrINIte / avkriinniite| * viparo jeH / / 15 / / viparAbhyAM jayaterdo bhavati / vijayate / parAjayate / krIDo'nuparyAGaH // 16 // anvAdeH krIDerdo bhavati / anukrIDate / parikrIDate / AkrIDate / +devArcAsaMgamamaitrIpathiSu // 25 // upAt stho do bhavati devArcAdiSu / ajitanAthamupatiSThate / nivizaH // 13 // nipUrvAdvizerdo bhavati / yamunA gaMgAmupatiSThate / mahAmAtrAnupatiSThate / ayaM paMthAH sannamupatiSThate / + vA lipsau // 36 // upAt stho lipsAvarthe do vA bhavati / bhikSurdAtRkulamupatiSThate,upatiSThati vA / dheH / / 37 / / upAt stho dherdo bhavati / jJAnaM jJeyeSUpatiSThate / dheriti kiM ? svAminamupatiSThati / samo'kUje // 17 // saMpUrvAt krIDerdo bhvtykuuje'rthe| saMkrIDate / akUja iti kiM ? saMkrIDaMti zakaTAni / [ jaineMdra jJIpsAstheyoktau // 22 // jJIpsAyAM paraparitoSArthamAtmarUpAdiprakAzane stheyoktau ca sazayya vivAda kRtvA vA nizcayakaraNe stho do bhavati / tiSThate kanyA chAtrebhyaH / tvayi tiSThate / mayi tiSThate nirNayaH / uda Ihe || 23 || utpUrvAt stho do bhavati Ihe'rthe / dharme uttiSThate / Iha iti kiM ? AsanAduttiSThati / *saMvyavamAt // 21 // samAdipUrvAt tiSThaterdo bhavati / saMtiSThate / vitiSThate / avatiSThate / pratiSThate / *maMtreNopAt ||24|| upAt stho do bhavati maMtreNa karaNabhUtena cet sopasthitiH / jagatyA upatiSThate / tRSTubhA upatiSThate / maMtreNeti kiM ? bharttAramupatiSThati bhAryA yauvanena / samo gamamacchisvacchizruvid dRzaH ||28|| saMpUrvebhyo gamAdibhyo dhibhyo do bhavati / saMgacchate / mapRcchate / saMsvarate / samivRte / samariSyate / samRcchate / saMzRNute / savitte / saMpazyate / gheriti kiM ? saMgacchati grAmaM / saMpazyati deva / saMvetti dharme / *kSNoH // 18 // kSoterdo bhavati / saMkSNute / saMvA / saMvate zastraM / * girAdomi // 19 // samaH giraterdo bhavatyomi pratijJAne / saMgirate sarvajJaM / omIti kiM ? 1 saMgirati grAmaM / AGaH sparddhe / / 30 / / AGpUrvAd ho do bhavati * sthaH // 20 // tiSThateromi do bhavati / sarva- spardhe'rthe / mallo malamAhvayate / sparddha iti kiM ? gAmAhvayati godhuk / manekAMtAtmakamAtiSThate / nisaMvyupAdhvaH / / 29 / / nyAdibhyo yaterdo bhavati / putraM nihvayate / saMhRyate / vihvayate / upayate / + gameH pratIkSe // 31 // gamerNyatAdAGpUrvAdo bhavati pratIkSe kAlaharaNe | Agamayasva tAvat / pratIkSa iti kiM ? vidyAmAgamayati / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRtti: ] zabdArNavadikA / a0 1 / pA02 / 11 1 do bhavati / Anute zRgAlaH / ApRcchate gurUn / * dAtraH // 33 // dadAterAGpUrvAdo bhavati / vidyAmAdante / dhanamAdatte / +nupracchaH // 32 // AGpUrvAbhyAM nupracchAbhyAM | tattvArthe / karmakarAnupanayate / bhRtidAnena svavazI-karoti / madrakAH kAra vinayate / rAjagrAhyaM bhAga. niryAtayaMtItyarthaH / zataM vinayate / vyayIkaroti / eSviti kiM ? nayatyajAM grAmaM / | *na vyasane // 34 // dAtro do na bhavati vyasane vikasane'rthe / vipAdikAM vyAdadAti / +svAMgakarmakAt // 35 // dAtraH svAMgakarmakAt vyasane'rthe do na bhvti| AsyaM vyAdadAti / svAMgakarmakAditi kiM ? vyAdadate pipIlikA pataMgamukhaM / *yamghno dhezca // 36 // yamerhetezca visaMjJakAt svAMgakarmakAJcAGpUrvAdo bhavati / Ayacchate / aaycchete| aahte| aaghnaate| Aghnate / Ayacchate pANiM / Ahate vakSaH / gheriti kiM ? Ayacchati rajjuM / Ahati pApaM / *vyuttapazca / / 37 / / vyudbhayAM taperdo bhavati dheH svaaNgkrmkaacc| vitpte| uttapate rAjA / vitapate pRSThaM / dherityeva / uttapati suvarNa suvarNakAraH / #veH kuH // 38 // vipUrvAt kRJo dherdo bhavati / vikurvate saiMdhavAH sAdhudAMtAH / annasya pUrNA : chAtrAH vikurvate / *zabdakarmaNaH / / 39 // vaiH kRJo do bhavati zabdakarmakAt / kroSTA vikurute svarAn / dhvAMkSo vikurute svarAn / zabdakarmaNa iti kiM? vikaroti kaTaM / 1 * kartRsye karmaNyamUttau zame // 43 // kartRrse karmaNi mUrttivarjite vivakSite nayaterdo bhavati zame'rthe / krodhaM vinayate / harSaM vinayate / kartRsthe iti kiM ? muniH parasya krodhaM vinayati / karmaNIti ki ? buddhayA vinayati / amUrttAviti kiM ? gahUM vinayati / zama iti kiM ? krodhamAnayati / + durgatitAcchIlye || 44 || harardo bhavati gatestAcchIlye / paitRkamazvA anuharatai / mAtRkaM gAvo'nuharaMte / gatisvabhAvamanukurveti / + zikSazannAtherjijJAsopalaMbhanAziSi // 45 // zikSAdibhyo jijJAsAdiSu do bhavati / zakeH sannaMtAt zikSA / jijJAsAyAM vidyAM zikSate / tubhyaM zapate / sarpiSo nAthate / eSvati kiM ? bhoktuM zikSati / I vRttisagatAyane kramaH // 46 // vRtyAdiSvartheSu kramerdo bhavati / tattve'sya kramate buddhirna pri badhyata ityarthaH / jaineMdrAdhyayanAya kramate utsahata / ityarthaH / kramate'smin zAstrANi saMtanyaMte pA lyaMte vA / parApAt / / 47 / / vRttyAdiSu paropAbhyAM kramerdoM bhavati / parAkramate / upakramate / jyotirudgatAvAGaH || 48 // AGpUrvAt krameda bhavati jyotiSAM suuryaadiinaamudgmne'rthe| Akramate sUryaH / Akramate caMdraH / jyotirudvatAviti kiM ?. zizurAkrAmati kutapaM / veH svArthe / / 49 / / vipUrvAt krameH svArthe do. bhavati / suSThu vikramate / sAdhu vikramate / svArthe iti kiM ? vikrAmatyajina saMdhiH / * propAt samarthAt // 50 // propAbhyAM samakrame bhavati / prakramate / upakramate bhoktuM / prArabhate ityarthaH / *gaMdhanAvakSepa sevAnyAyapratiyatnaprakathopayoge // 40 // eSvartheSu kRJo do bhavati / ayamimamutkurute / zyeno varttikAmupakurute / gaNakAn prakurute / paradArAn prakurute / kAMDaM guNasyopaskurute / janApavAdAn prakurute / zataM prakurute dharmAya / eSviti kiM ? dharma karoti / saH || 4 || adhipUrvAt kRJo do bhavati prasane parAbhibhave'rthe / vAdino'dhikurute / zatrUnadhikurute / prasahana iti kiM ? adhikaroti / * pUjotsaMgopanItizAnabhRtigaNanavyaye nya: / 42 pUjAdiSvartheSu yaterdo bhavati / nayate cArvI syAdvAde / bAgeH // 51 // agipUrvAd kramerde bhavati bAlakamudAnayate / mANavakamupanayate / nayate cArvI | vA / kramate, krAmati / ageriti kiM ? saMkrAmati / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananagraMthamAlApA * *samateojastau // 52 // saMpratibhyAM jAnA- pANinA saMprayacchati / jJApakamidamevAbarSe'ziSTamya tedo bhavatyasmRtAvarthe / saMjAnIte / pratijAnIte vahAre bhApi bhavatIti / . zataM / asmRtAviti kiM ! mAtuH saMjAnAti / svIkRtAvupAdhamaH // 63 / / upapUrvAd ya nihave // 53 // nihatre'palApe'rthe jJo do mardo bhavati svIkRtI paannigrhnne| knyaamupygchte| bhavati / shtmpjaaniite| sahasramapajAnIte / niva svIkRtAviti kiM ! devadattasya bhAryAmupayacchati iti kiM ? na tvaM kimapi jAnAsi / / yajJadattaH / dheH||54 // jJo dhisaMjJakAdo bhavati / dano aspRzaH sanaH // 64 // ebhyaH sannatebhyo ' jAnIte / sarpiSo jAnIte / dheriti kiM ! svareNa | do bhvti| zuzrUyate / susmuursste| didRkSate devaan| putraM jaanaati| jnyH||65|| jAnAtaH sanaMtAdo bhavati / dIptyupoktijJAnehavimatyupamaMtre vadaH // 55 // jijJAsate dharma / dIptyAdiSu vadeo bhavati / vadate cAvI tattvArthe / nAnoH // 66 // anupUrvAjjAnAterdo na bhavakarmakarAnupavadate / vadate vidvAn syAdvAde / tapasi ti sannaMtAt / anujijJAsati / vadate / gehe vivadaMte / paradArAnupavadate / pratyAzroH // 67 // pratyAGbhyAM zRNote: __ vyaktavAksamuktau // 56 // vyaktavAcAM sa | sannatAho na bhavati / pratizuzrUSati / AzuzrUSati / muktI sahoktau vaderdo bhavati / saMpravadaMte grAmyAH / / dergAt // 68 // zadegaviSayAdo bhavati / saMpravadaMte sAdhavaH / vyaktavAgiti kiM ! saMpravadaMti | | zIyate / shiiyete| zIyaMte / gAditi kiM ! azaghaTakAH / sthat / shshaad| anodhaiH // 57 // dhisaMjJakAdanupUrvAderdo *muluMDaliGozca // 69 // mriyateo bhavati bhavati / AcAryasyAnuvadate ziSyaH / dheriti kiM ! luliDoH gaparAcca / amRta / mRSISTa / mriyate / prAguktamanuvadati / mriyatAM / amriyata / niyeta / luGliGozceti kiM ? jyA vyuktau // 58 // vyuktau vivAde vadervA , mariSyati / amariSyat / mamAra / bhvti| vipravadaMte vAdinaH vipravadati vaa| prAravatsanaH ||70 // prAgvat prAcInadAnamiktavyuktAviti ki ? saMpravadaMti sAdhavaH / | prakRtivat sannaMtAt do bhavaMti / Daidito daH / giro'vAta // 59|| avapUrvAgiratedo bhavati / shete| zizayiSate / sparddhate / pisparddhiSate / nivishH| avagirate / avgirte| nivizate / nivivikSate / Akramate AdityaH / uparo'dheH // 60 // utpuurvaaccrteyo bhava- AcikaMsate / sarpiSo jAnIte / sarpiSo jijJAsate / tyadheH / guruvAcamuccarate / apUpAnuccarate / adhe- prAgvaditi kiM ? zizatsati / mumUrSati / danimiriti kiM ! vASpa uccarati / / ttatAtra nAsti / samo bhayA // 61 // saMpUrvAccaratardo bhavati *Amavat tatku: 71 // AmaMtaspeva tatkRlo do bhAMtena yoge| azvena sNcrte| rathena saMcarate / bhavati / IhAMcakre / IkSAMcakre / tatkuriti kiM ! bhayeti kiM ! trailokyaM saMcarati jindhrmH| IhAMbabhUva / IkSAmAsa / +daanno'stkRtye'vrthyaa|| 62 // dANaH | +na // 72 // AmaMtAt tatkRJo do na bhavati / saMpUrvAdo bhavatyasatkRtye'ziSTavyavahAre'barthayA mayA | ujAMcakAra / yoge / dAsyA saMprayacchate kAmukaH / asatkRtye 5 iti kiM ! mAryAya saMprayacchati / abadhayeti kiM ! | myucuno'yampAve // 73 // gyudayAM, yujardo Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ttiH] zabdArNavacaMdrikA / 01||paa01|| - bhavavyayajJapAtre / prayukta / niyukt| uparyuktaM / udyukte| tyo dhASTha ca / / 80 // linAtilIayajJapAtra iti kiM ! dvaMdvaM yajJapAtrANi pryunkti| yatibhyAM bhayaMtAbhyAM do bhavatyAyAmaghAye vaMginA siddhe niyamArthamudgrahaNaM / halaMteSu-uda eva cane ca / jaTAbhirAlApayate / zyeno vartikAmapalApanAnyasmAt / duryunakti / saMyunakti / . .. yate / kstvaamullaapyte| . *apaskaH // 74 // apskirteyo bhavati / *mithyAkamo'bhyAse // 8 // mithyAzabdena apaskirate vRSabho dRSTaH / apaskirate kukkuTo bha- | yoge jo bhayaMtAdo bhavatyabhyAse'rthe / padaM mikSArthI / apaskirate zvA AzrayArthI / apagrahaNaM kiM: thyA kArayate / stutiM mithyA kaaryte| midhyeti ki? upaskirati / sUtraM sAdhu kArayati / abhyAsa iti kiM ! sakRtpadaM *mujotre // 75 // bhujedoM bhvtytre'paalne| mithyA kArayati / bhuMkta / muMjAte / bhuMjate / atra iti kiM ! bhunakti *vitaH phaleze / / 82 // bhito dhordo bhavati bharataH kSNaM / | kriyAyAH phaleze kartari / pacate / lunIte / kurute / *nA'Nau dheH mANikakANeH // 76 // phaleze iti kiM ? pacaMti bhaktikarAH / vapaMti bhRtakAH / aNyaMtAvasthAyAM yo dhudhiH prANikatRkastasmANNyaM vadopAt // 83 // apAd vaderdo bhavati tAdo na bhavati / Aste devadattaH / Asayati deva phaleze / ekAMtavAdamapavadate / apabadete / dattaM / zete mANavakaH / zAyayati mANavakaM / aNA samudAyamo'graMye // 84 // samAdibhyo viti kiM ? ArohayamANaM prayojayati Arohayate / yamardo bhavatyagraMthe'theM / vrIhIn saMyacchate / bhAramudheriti kiM ! kaTaM kurvANaM prayojayati kArayate / | dyacchate / pAdamAyacchate / agraMthe iti kiM ? udyaprANikartRkAditi kiM ? zuSyaMti vrIhayaH zoSayate cchati cikitsAM vaidyaH / / bIhInAtapaH / "NicaH" iti prAptiH pratiSiddhayate / jJo'H // 85 // jAnAteragerdo bhavati / yatkarma ceta kartAnAtmA'smRtau // 77 // gAM jAnIte / azvaM jaaniite| ageriti kiM ! svarga aNyaMtAdyo NiH tadaMtAdo bhavatyasmRtAvanAdhyAne / prajAnAti / NiprakRteraNau yat karma sa cet kartA anAtmA syaat| nnicH||86|| NijaMtAdordo bhavati phalepazyaMti bhRtyAH rAjAnaM / darzayate bhatyAn rAjA svaya- | ze / odanaM pAcayate / kaTaM kArayate / phaleze iti meva / yatkarmeti kiM ! lunAti dAtreNa lAvayati dAtraM | kiM ! parasya kaTaM kArayati / khayameva / karteti kiM ! ArohaMti hastinaM hastipa- pAdamyAGyamAGnyasparimuharucinadevakAH / ArohayatyenaM mahAmAtraH / anAtmeti kiM ? | isaH / / 87 // pAdibhyo Nyatebhyo do bhavati / hatyAtmAnaM / ghAtayatyAtmA / asmRtAviti kiM ! pAyayate / Adayate / damayate / AyAmayate / AyAsmarati vanagulma kokila: / smArayatyenaM vanagulmaH / mayate / parimohayate / rocayate / nartayate / dhaapyte| kabhIsmehetubhaye // 78 // NyaMtAbhyAM bhIsmibhyAM vAdayate / vAsayate / do bhavati hetubhaye'rthe / muMDo bhiissyte| jaTilo vA vAggamye // 88 // vAcA padAMtareNa bhISayate / muMDo vismApayate / hetubhaya iti kiM ? gamyamAne phaleze do vA bhavati / svaM dhAnyaM punIta kuMcikayainaM bhAyayati / | punAti vA / svaM vAkyamapavadate, apavadati vA / - vaMcane gRdhivaMceH // 79 // gRdhivaMcibhyAM jya- svAn brIhIna saMyachate, saMyacchati vaa| svAM gAMjA. tAbhyAM do bhavati vaMcane visaMvAdane'rthe / garddhayate / nIte, jAnAti vA / svamanaM pAcapate, pAcayati vA / paMcayate mANavakaM / prtaarytiityrthH| vaMcana iti svaM putraM pAyayate, pAyayati vA / gataiH SaDbhiogaiki ? zvAna ga dvayati / mahiM vaMcayati / nisaM de prApte vAcA yoge'nena vikalpaH / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM --- | // 89 // yasmAnmaM ca dazva prAmoti tasmAmameva bhavati / yAti / pravizati / adhikaroti / * parAnuH // 90 // parAnubhyAM kRJo maM bhavati / parAkaroti / anukaroti / matyabhyatikSipaH // 91 // ebhyaH kSipe bhavati / pratikSipati / abhikSipati / atikSipati / 1 *mAdahaH / / 92 / / prAdvahe bhavati / pravahati / pravahataH / pravati / * pareH // 93 // paripUrvAt vaherme bhavati / parivahati / JittvAt phaleze de prApte maM vidhIyate / pRthagvacanamuttarArthaM / *mRSaH / / 94 / / parermRSo maM bhavati / parimRSyati / parimRSyataH / vyAGazca ramaH // 95 // vyAbhyAM parezca rame bhavati / viramati / Aramati / pariramati / etebhyaH kiM ? ramate / abhiramate / upAt // 96 // upAt ramerme bhavati / uprmti| uprmtH| uprmNti| pRthag vacanamuttarArthaM / bAdheH // 97 // upapUrvAt dhisaMjJakAdamervA maM bhavati / yAvad bhuktamuparamati, uparamate vA / budhyudhanarAjane muTuzrorNeH // 98 // budhAdibhyo Nyatebhyo maM bhavati / bodhayati / yodhayati / nAzayati / janayati / adhyApayati / prAvayati / drAvayati / zrAvayati / calyadyarthAt // 99 // calyarthebhyo'dyarthebhyazca dhumyo Nyatebhyo ma bhavati / calayati / copayati / kaMpayati / vepayati / Azayati / nigArayati / bhoja yati / abhyavahArayati / / kyaSo vA // 100 // kyaSaMtAdvA maM bhavati / paTapaTAyati / paTapaTAyate / lohitAyati / lohitAyate yudbhayo luGi // 101 // ghutAdibhyo luGi parevA maM bhavati / vyadyutat / vyadyotiSTa / alluTat / aloTiSTa | azubhat / azobhiSTa / arucat / arociSTa / * sannasye vRdbhaH // 102 // vRtAdibhyaH sani syeca vAmaM bhavati / vivRtsati / vivarttiSate / [ jaineMdra vartsyati / varttiSyate / avartsyat / avarttiSyata / vivRtsati / viSArddhate / vartsyati / varddhiSyate / avartyat / avarddhiSyata / ciklRpsati / cikalpiSate / kalpsyati / kalpiSyate / akalpasyat / akalpiSyata / * loH kRpaH // 103 // kRperluTo vA maM bhavati / kaltA | kalpitA / kaltAsmi / kalpitAhe / navAdhya AsaM // 104 // napA nirdiSTo bApo bhavatyAsamAsAdhikAranivRtterityaSo'dhikAro jJeyaH / vakSyati prodhi ca- bhidi / sphe ruH-zikSi / sphaparasya prasya visaMjJA prAptA rusaMjJayA bAdhyate / vau stryAkhyau muH // 105 // IkArokArau tryAkhyau musaMjJau bhavataH / kumArI / kizorI / vAmorUH / vadhUH / vau iti kiM ? khaTvA / stryAkhyAviti kiM ? he grAmaNIH / he khalapUH / mupradezAH "aNmoH" ityAdayaH / he strI // 106 // strIzabdo musaMjJo bhavati / tri / striyai / striyAH / strINAM / AmayuvoH // 107 // Ami parata iyuvoH sthAniya vAkhyau tau musaMjJau bhavataH / zrINAM / bhrUNAM / pRthuzrINAM strINAM puruSANAM vA / niyamArthamidaM / Amyeva musaMjJA nAnyatra / he zrIH / he bhrUH / vA / / 108 / / vA musaMjJA bhavati AmIyuvo: sthAninoH / zrINAM / zriyAM / bhrUNAM / bhruvAM / Giti ca // 109 // khoryaH praH stryAkhyaH iyuvozva sthAninau yau yvau teSAM musaMjJA bhavati Giti pare vA / buddhayai / buddhaye / dhenvai / dhenave / zriyai / zriye / / bhruve / | *svasakhipati / / 110 / / khoryaH praH sa susaMjJo bhavati sakhipatizabdau varjayitvA / munaye / sAdhave / buddhaye / dhenave / asakhipatIti kiM ? sakhyA / sakhye / sakhyuH / patyA / patye / patyuH / pro ghica // 111 // prA ghi saMjJo bhavati / boddhA / bhettA / cazabdaH saMjJAtarasamAvezArthaH / prvi| nayya gataH / dhyAzrayo NarayAdezaH svAzrayapUrvanipAtazca siddhaH / ghipradezA: "byuGaH" ityAdayaH / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArthavacaMdrikA | a011 pA0 2 | ghutiH ] sphe ruH / / 112 / / sphaparaH praH rusaM bha vati / sparddhA | ku~DA / huDA / rupradezAH "saroIlaH" ityAdayaH / dIH // 113 // IkSA / IkSAMcake / 15 | dAkSiH / yaccIti kiM / sajalaM / bhapradezAH "bhasya" ityAdayaH / yasya tyaH X ye tadAdirguH // 114 yatyaH tasmin parataH sadAdi zabdarUpaM gusaMjJaM bhavati / juhoti / karoti / kariSyati / yattya iti kiM ? he devadatte hUM pazyetyatra Aderaipa prApnoti / dadhyadhunetyatra erityAderikhaM ca / na caivaM / tadAdiriti kiM ? I kariSyAmIti / anekatyepi prAMtasya dItvaM / gupradezAH "goH" ityAdayaH / + marnabhagiro bati / / 129 // ete bhasaMdIva ruso bhavati / IhA / jJakA bhavaMti bati sye / manuSvat / nabhasvat / aMgirasvat / vRSNo'zvavasau // 122 // kRSan ityetad bhasaMjJaM bhavatyazve basau ca / vRSaNazvaH / vRSaNvasuH / matvarye svau // 123 // sakAratiM takArAMta ca zabdarUpaM bhasaMjJaM bhavati matvarthe tye parataH / tapasvI / marutvAn / viduSmAn / matvarthe iti kiM yazobhyAM / vidvadbhayAM / | + miGA vAkyaM / / 115 / / miGatena prayujya - mAnenAprayujyamAnena vA pratyAsattestasyaiva mitasya vizeSaNaM zabdarUpaM bAkyasaMjJaM bhavati / dharmo vo rakSatu devadattena kartavyaM / vAkyapradezA: " vAkya TeSpaH" prabhRtayaH / / dhyapAye dhruvamapAdAnaM // 124 // dhiyaH buddherapAye prAptipUrvaka vizleSe vibhAge'vicalamabadhibhUtaM vA yat dhruvaM tadapAdAnasaMjJaM bhavati / prAmAdAgacchati devadattaH / adhrmaajjugupste| azvAt dhAvataH patitaH / napA nirdezaH kiM ? dhanuSA vidhyati / kaMsapAtryAM bhuMkte / dhanurvidhyati / apAdAnapradezAH " kA'pAdAne " ityevamAdayaH / sumpitaM padaM / / 116 // sutaM mitaM ca padasaMjJaM bhavati / dharmaH / asti / padapradezAH "padasya " prabhRtayaH / naH kye // 117 // nAMtasya kye parataH padasaMjJA bhavati / rAjIyati / raajaayte| tyakhe tyAnayamiti padatvasiddha kimarthamidaM ? niyamArthamidaM nAMtameva k padasaMjJaM bhavati nAnyat / vAcyati / mucyati / + okhyAtopayoge / / 125 // upayoge niyamapUrvaka vidyAgrahaNe AkhyAtA pratipAdayitA apAdAnaM bhavati / upAdhyAyAdadhIte / upayoga iti kiM ? 1 naTasya zRNoti / siti / / 118 / / siti tye parataH pUrva padasaMjJaM bhavati / bhavataSThaNachas / bhavadIyaH / UrNAhaMzubhyazca yusa / UrNAyuH / svAdAvadhe // 119 // adhe svAdau parataH pUrvapadasaMjJaM bhavati / payobhyAM / rAjabhyAM / rAjabhiH / rAjatvaM / rAjatA / rAjataraH / rAjatamaH / adha iti kiM ? rAjAnau / rAjAnaH / yaci bhaH / / 120 / / yakArAdAvajAdau ca svAdAvadhe parataH pUrva bhasaMjJaM bhavati / gArgyaH / 1 / devadattazabdasyetye parato hRtyakSvAderilyaipU prAptaH paraM yasya iti vizeSaNAbha bhavati / karmaNopeyaH saMpradAnaM // 126 // karmaNA ya upeyo'rthaH sa saMpradAnasaMjJo bhavati / upAdhyAyAya gAM dadAti / devAya baliM prayacchati / rAjJe daMDaM vitarati / + zlAghuGasthAzapAM jJIpsyaH // 127 // eSAM jJIpso'rthaH saMpradAnaM syAt / devadattAya zlAghate devadattAyApahnute / tiSThate brAhmaNI chAtrebhyaH / devada tAya zapate / + rucyarthAnAM preyaH // 128 // ruSyarthAnAM dhUnAM prayoge preyaH prIyamANo'rthaH saMpradAnaM bhavati / tubhyaM rocate modakaH / mahyaM svadate dadhi / dhAreruttamarNaH // 129 // dhArayateruttamarNo 1 | pUrNa siddhe niyamArthamupayoga eka athA syAt / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyo - - wwwwwwwwwwcom panI saMpradAnaM bhavati / devAya zataM dhArayati / deva-dAnena bhoga dayayA surUpaM dhyAnena mokSaM tpsettsidi| dutAya gAM dhArayati / satyena vAkyaM prazamena pUjAM vRttena janmAmamupaiti martyaH / pakSyoryadevaM // 130 // devaM zubhAzuma- puliMganirdezAt-akSadardIvyati / lakSaNa tatsaMbaMdhi yatkArakaM tat rAdhIkyoryoge saMpradAnaM divaH karma // 139 // diveryat sAdhakatama syAt / putrAya rAdhyati, IkSate vA / putrasya daivaM nirU- tat karmasaMjJa bhavati / akSAn dIvyati / pytiityrthH| aadhaarodhikrnnH|| 110 // adhikaraNa+pratyAzruvo'bhyarthakaH / / 131 // pratyA- | kArakamAdhArasaMjhaM bhavati / phaTe maste / gaMgA bhyAM zRNoterabhyarthako'bhyupagamako'rthaH saMpradAnaM bha- | ghoSaH / dani sarpiH / idi tiSThati jinaH / vivAhe:vati / mitrAya pratizRNoti,AzRNoti vA / abhyupaga- laMkRtA kanyA / aMgulyo'zvasahasraM / AdhArapradezAH echatItyarthaH / "IbAdhAre ca" prabhRtayaH / pratyanugRNa aakhyaataa||132|| pratyanupUrva | kamaiMvAH zIsthAsaH // 11 // adhigRNAtinA yoge AkhyAtA pratipAdayitA saMpradAnaM pUrvANAM zIsthAtAmAdhAraH kamaiva bhavati / grAmasyAt / upAdhyAyAya pratigRNAti / anugaNAti vaa| madhizete / pavartamadhitiSThati / vasatimabhyAste / tamutsAhayatItyarthaH / | evakAraH aadhaarnivRtyrthH| xRdrahAsyArthAnAM yaM prati kopH||13|| vaso'nUpAdhyAGaH // 142 // anvAdibhyaH parasya vaserAdhAraH karma bhavati / grAmamanuvasati / girikradhAdyarthAnAM dhUnAM yoge yaM prati kopaH sa saMpradAnaM mupavasati / gRhamAdhavasati / vanamAvasati / syAt / mitrAya Rdhyati kupyati vA / mitrAya druhya- abhinivizazca // 143 // abhinigisamuti / mitrAya Iya'ti / mitrAyAsUyati / dAyapUrvasya vizerAdhAraH karma bhavati / grAmabhinivi xna geH RvadhaH // 134 // gipUrvayoH kradhi zate / cakArAt kalyANe'bhinivezaH / nuhAH yaM prati kopaH sa saMpradAnaM na syAt / mitra- | xkAlAdhvabhAvadeza vA'karma dhInAM // 15 // mabhikradhyati, abhidrahmati vaa| dhInAM dhUnAM kAlAdirAdhAraH karma vA bhavati akarma ca / mAsamAste / mAsa Asyate / krozaM xspRhavApsata / / 135 / / spRhayAga yadApsa- svapiti / godohmaaste| kurun svapiti / pajhe-rAtrI taM tatsaMpradAnaM vA bhavati / puSpebhyaH spRhayati / | supyate / koze'dhIyate / godohe Aste / grAme puSpANi spRhayati / uSyate / kAlAdIti kiM ? zayyAyAM shete| akarma. parikrayaNaM / / 136 // parikrayaNaM yat tatsaM ceti kiM ? mAsamAsyate / kroza supyate / / pradAnaM vA bhavati / zatAya parikrItaH zatena vaa| kartApyaM // 145 // ka; yadApyaM tatkArakaM sahasrAya parikrItaH sahareNa vA / karma saMcaM bhavati / kaTaM karoti / prAmaM gacchati / x galhAdInAM bahulaM // 137 // eSA yoge | himavaMtaM zRNoti / janeMdramadhIte / odana pacati / bahulaM saMpradAnaM bhavati / zrAddhAya nigahate / zvabhyo | kASThAni dahati / / varSati / patye zete / kacina syAt / manasA niga- vA'karmaNoNi kartA Nau // 16 // ite zrAddhaM / kacidvaya / mitrAya dharma vrte| mitraM akarmaNo dhoraNyatasya yaH kartA sa NI sati karmadharma bate / | saMjJo vA bhavati / pacati devadattaH, pAcayati devadataM / sAdhakatamaM krnnH|| 138 // atizayenA adhArasya-aupazloSikasAmIpikAbhivyApakavaiSayika - sAdhakaM yat tat karaNasaMca bhavati / / | naimitikopacArikati pddbhedaaH| Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA | mAyA Homewomamraparwwwwwwwwwcom Aur devadattana thaa| likhati saH, lekhapati taM tena vA pazyati rAjAnaM bhUtyAH / darzayate rAjAnaM bhRtyAn mRtyaiuttaratra dhigrahaNAt ihAvivakSitakarmaNo prahaNaM / / abhivAdayati gurudatta / mabhivAdayate guru guruNA 'bAgamyacaryadaH // 17 // mArthAnAM ga- vA dataM / myarthAnAmaparyAnAM dRzerdhInAM cANyatAnAM yaH kartA svataMtra ko // 154 // svataMtraH Atmasa jo sati karmasaMjJo bhvti| jAnAti dharma deva- pradhAnaH kartRsaMbo bhavati / gaustiSThati / devena dattaH / jhApayati dharma devadattaM / bubhyate dattaH / bodha- kRtaM / devadattena mukt| yate(ti)dattaM / gacchati mANavako grAmaM / gamayati mANa- tabojako hetuH|| 155 // tasya svataMtrasya vakaM grAmaM / yAti mANavakaH / yApayati maannvk| yojakaH prerako yaH sa hetusaMjJo bhavati / bhuMjAnaM bhukte devadattaH / bhojayati devadattaM / anAti bhaktaM prayojayati bhojayati / kArayati / . devadattaH / Azayati devadattamodanaM / pazyati devadatto | niH|| 16 // A"prAgdhoste"ye vakSyaMte te rUpaM / darzayati devadattaM rUpaM / zete zizuH / zAya- nisaMjJA bhavaMti / itpeSo'dhikAro kSepaH / nipradeyati zizuM / Aste yajJadattaH / Asayati yajJadattaM / zAH "nyjnaang"prbhRtyH| jAdInAmiti kiM ! bhedayati kASThaM bhRtyena / cAdayo'satve // 157 // cAdayo nisaMjJA *zabde // 158 // zabde vartamAnasyANyaMtasya bhavaMtyasattve vartamAnAH / ca vA ha aha evetyAdiH / asadhoH kartA Nau sati karma bhavati / zRNoti dattaH / tva iti kiM ! asyApatyaM iH / zabdaM / zrAvayati dattaM zabdaM / jalpati devadattaH putr| mAdiH // 158 // prAdayo nisaMjJA bhavaMtyasattve / jalpayati devadattaM putraM / praparApasamanvavanirduAG nyadhayo'pyatisUdabhayazca / __+bhakSehisAyAM // 149 // bhakSahisArthasyANi pratinA saha lakSayitavyAH paryupayorapi lakSaNamatra // kartA No sati karma bhavati / bhakSayaMti balIvardAH / asattva iti kiM ? viM prAtIti vipraH / sasyaM / bhakSayati balIvardAn sasyaM / hiMsAyAmiti / kriyAyoge giH // 159 // kriyayA dhvarthena kiM ? bhakSayati piMDI devadattena / | yoge prAdayo gisaMjJakA bhvNti| praNamati / pariNama+vaheH praveyaH // 150 // baheraNi kartA praveyo yati / kriyAyoge iti kiM ! pragatA nAyakA asmANI sati karma bhavati / vAhayati balIvAn bhAraM / / dezAt pranAyako dezaH / praveya iti kiM ! vAhayati bhAraM vAhIkena / nahi tiH // 160 // prAdayastisaMjJakAH bhavaMti kribalIvardavad vAhIkaM praajNti| yAyoge / prakRtya / upastutya / adhikRtya / +na khAdadikradizabdAyahaH // 151 // *cciDAjUryAdhanukaraNaM // 161 // vyaMta ebhyo'Ni kartA Nau sati karma na bhavati / khAdayati, DAjataM UryAdyanukaraNaM ca tisaMjJaM bhavati kriyAAdayati piMDI devadattena / kaMdayati, zabdAyayati, yoge / zuklIkRtya / vimalIbhUya / paTapaTAkRtya / hAyayati devadattena / khAdadyoradyarthatvAt pareSAM zabda- arIkRtya / urarIkRtya / phadkRtya / khAdkRtya / kriyatvAt prAptiH / UryAdInAM vyartho na saMbhavalpataH pRthaggrahaNaM / *hakrovoM // 152 / / hujorANa kartA jo *kSepAdare'satsat // 162 // asatsatau tisati vA karma bhavati / harati bhAra uttaH / dvArA saMjJau bhavataH kSepAdarayorarthayoH / asatkRtya / stkRty| bhAraM dattaM, dattena vA / vikurvate saiMdhavAH / vikArayaMti kSepAdara iti kiM ! asatkRtvA gataH / saiMdhavAn saiMdhavairvA / 1 / yogagrahaNasAmarthyAt yatkriyAyuktAH prAdapastaM prati +zyabhivAcorde // 153 // dRzerabhivAde-gitisazAstenAtragAmakriyAyoge girave'pi nayati prati zvaNi kartA Nau sati karma kA bhavati daviSaye / 'gitvAbhAvANNatvaM na / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA [janeMdra, - ma bhuussaa'sviikaarelmNtH||163 // alamaMta- sAsAdAyaci // 172 // sAkSAdAdizabda"rityeto tisaMjJA sto bhUSA'svIkArayoH / alaMkRtya / rUpamacci acvyaMtaM kRSi tisaMjJaM vA bhavati / sAkSA aMtahatya / bhUSA'svIkAre iti kiM ! alaM kRtvA / kRtya, sAkSAt kRtvA / mithyAkRtya, mithyA kRtvA / aMtarhatvA mUSikA zyeno gtH| mA kaari,sviikRtyetyrthH| | acvIti kiM ? uSNIkRtya / *kArikA'daH sthityAunupadeze // 16 // hastepANI svIkRtI tiH // 173 // etau kArikA'dasau tisaMjhau staH sthityAdiSu maryAdAdidhvanu kRtri tisaMjJau staH svIkRtAvAtmIkaraNe / hastekRtya / padeze ca svayaM parAmarza / kArikAkRtya / adaHkRtya / pANaukRtya / svIkRtAviti kiM ? haste kRtvA kArSAsthityAdyanupadeze iti kiM ! kArikAM kRtvA / adaH | paNaM gataH / punastigrahaNaM nityArtha / / kRtyA / katrI, etatkRtvA cetyrthH| prAdhvaM baMdhe // 174 // prAdhvaMzabdo baMdhe'rthe *kaNemanastRptau // 165 // kaNemanaHzabdo kRtri tisaMjJo bhavati / prAdhvaMkRtya / baMdha iti kiM ! tisaMjJau ststRptaavbhilaassnivRttau| kaNehatya bhkt| prAdhvaM kRtvA zakaTaM gataH / / manohatya bhuMkte / tRptAviti kiM ! kaNe htvaa|| jIvikopaniSadive // 17 // etAviSArthe puro'staM shiH||166|| puras astaM zabdau kRtri tisaMjJau staH / jIvikAkRtya / upaniSatkRtya / zisaMjJau kriyAyoge tisaMjJo staH / puraskRtya, astaM- | iva iti kiM ? jIvikAM kRtvA gataH / gatya punarudeti / jhiriti kiM ! pUH / purau / puraH / prAgdhoste // 176 // te gitisaMjJakAH puraH kRtvA / nagarIH kRtvetyarthaH / astaM kRtvA kAMDaM | dhoH prAgeva prayoktavyAH / tathA codAhRtaM / gataH / kSiptvA kAMDaM gata ityarthaH / lomaM // 177 // lAdezo masaMjJo bhavati / gtyrthvde'cchH||167|| acchazabdo gatyarthaSu mipa vasa masa / sipa thasa th| tipa tasa jhi / zat vadatau ca parataH tisaMjJo bhavati / acchagatya / accha- ca / napanirdezaH dena bAdhanArthaH / Akramate cadramAH / vrajya / acchodya / gatyarthavada iti kiM ! acchaM kRtvaa| saMgasyate vatso maatraa|| tiroM'tauM // 168 // tiraszabdoM'tauM vya- iDAnaM daH // 178 // iG Anazca dasaMjJau vadhAne tisaMjJo bhavati / tirobhUya / aMtarddhAviti | bhavataH / iT vahi mhi| thAs AthAM dhvam / ta kiM ! tirobhUtvA sthitaH / AtAM jhaG / zAnazca / vA kavi // 169 // tiraszabdo'toM miDakhizo'smadayuSmadanyAH // 179 // kRtri tisaMjJo bhavati vA / tiraskRtya / tirskRtvaa| miDo madasaMjJAni trINi trINi vacanAni asmad *manasyurasyupAje'nvAjemadhyepadenivacane // yuSmad anya ityevaM saMjJAni bhravaMti / mipa vasa msi170|| etAni zabdarUpANi jhisaMjJakAnIbaMtaprati- | tyasmad / sipa thasa theti yuSmad / tipa tasa rUpANi kRSi vA tisaMjJAni bhavaMti / manasikRtya, jhItyanyaH / dAnAmapyevaM / manasi kRtvA / urasikRtya, urasi kRtvA / upAje- sAdhane svArthe // 180 // svasya svo vA kRtya, upAje kRtvA / anvAjakRtya / anvAje | bharthaH svArthastasmin svArthe sAdhane'smadAdayo jJeyAH / kRtvA / madhyekatya, madhye kRtvA / padekatya, pade ktvaa| asmatpadasyArthe sAdhane'smastrikaM / yuSmatpadasyArthe nivacanekRtya, nivacane kRtvA / jhItyeva-manasi | yuSmatrikaM / AbhyAmanyasyArthe'nyatrikaM / pacAmi, katvA mavaM gataH / tarasi kavA pANinI / ahaM pcaamiityaadi| pacasi, tvaM pcsiityaadi| pacati, *svAmyedhiH // 171 // svAmitve'dhirvA sa pacatItyAdi / evaM deSvapi yojyaM / kRni tisaMjJo bhavati / grAma putramadhikRtya, adhikRtvA +pUrvaH sahoktau // 18 // tasyAsmadAdeH sahova / svAmye iti kiM ! acItyadhikRtya / |ktau yugapadvacane yaH pUrvaH saM prayoktavyaH / mahaMga Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhubAtaH ]: . zabdArNavadrikA / a01| pA0 3 // 12 tvaM ca AvAM pacAvaH / tvaM ca sa ca yuvA pcyH| pdaaH| bhamiti kiM phalgunISuH jAte phalgunyo mahe ca tvaM ca sa ca kyai pacAmaH / | maannvike| .. hAse manyoktau yuSmanmanye'tima iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttau manyoktau manyavAci hAse prahAse gamyamAne yuSmadU prathamasyAdhyAyasyaM dvitIyaH pAdaH / 'bhavati manye manyatestvasmadekaM ca / ehi manye rathena yAsyasi nahi yAsyasi yAtaste pitA / ehi manye prathamAdhyAye tRtIyaH paadH| bhodanaM bhokSyase nahi bhokyase muktaH so'tithibhiH / / hAsa iti kiM evaM manyase bhaktaM bhokSye / samarthaH padavidhiH // 1 // padasaMbaMdhI vidhi: eko dvihuzcaikazaH // 18 // tAni trINi samartho veditavyaH / pRthagAnAmekArthAbhAvaH parasparaM zrINi vacanAnyeko dvirbahurityevaM saMjJAni bhavaMti vyapekSA ca sAmarthya / vakSyati-iptacchitAdibhiHpratyekaM / mibekaH / vas dviH / mas bahuH / evaM sarvatra / / dharma zritaH dharmazritaH / samartha iti kiM ! vyAcaSTe munirdharma zritaH ziSyo gurukulaM / bhA tatkRtayArthenosupazca // 184 // supazca trikANyakavibahusa- nai:-madena paTa: madapadaH / samartha iti kiM ! zAnyekazI bhavati / surekaH / o dviH| jas bahuH / / daMtI bhramati madena paTuH zAstreNa / aprakRtitadarthAevamanyatrApi / ubhayatra cazabdaH sAdhane svArtha 'rthAdibhiH-rathAya dAru rathadAru / samartha iti ityasyApakaSaNArthaH / ekArtha sAdhane ekaH / dvayarthe ki ? gaccha tvaM rathAya dArugRhe / kA bhyAdAbhAdiH baharthe bahuH / miSu supsu ca / saMsArAt bhayaM saMsArabhayaM / samartha iti kiM ? dhyAnI *ApakI dAlanAteSAM niSkAmati saMsArAta bhayaM bhavasaMkaTe / tA-mokSasya supAM trikANAM vibhaktIzabdasya hala: AkAraparA: mArgaH mokSamArgaH / samartha iti kiM ? sukhamanaMtaM acazca pakAraparAH saMtaH saMjJA bhavati / vA / ie| mokSasya mArgaH svargasya vrataM / IpchauMDAdibhiH / akSeSu bhaa| apa / kaa| tA / Ipa / . zauMDaH akSazauMDaH / samartha iti kiM ? mUDhaH zakto kSeSu zauMDaH pibati pAnAgare / +jatirvaikAkhyAyAM bahuvat // 186 // jAtirekAkhyAyAM vartamAnA bahuvadvA bhavati / saMpanno yavaH / / saH // 2 // sa ityayamadhikAro veditavyaH sapannAH yavAH / jAtiriti kiM ! devadatto yajJadattaH / / ApAdaparisamApteH / vakSyati-tA-mokSamArgaH / sapradeAkhyAyAmiti kiM ? gotvaM / azvatvaM / vyaktiviva zAH "sAMtaH" ityAdayaH / kSAyAM bahutvaM siddhaM / jAtivivakSAyAM pakSe bahuvaca supsupA // 3 // subataM subatena saha. so bhavanAya vcnN| ti / ityetadapyadhikRtaM veditavyaM / vakSyati Ipa zauMDAdibhiH / lakSaNaM cedaM / tena-kAkatAlIyaM / +dvau cAsmado'nupAdhau / / 187 // dvau eka aMdhakartakIyaM / khalbavilvIyaM / ajAkRpANIyamivArtho'smado vA bahuvad bhavatyanupAdho / AvAM | tyAdi siddh| vaH / vayaM bramaH / ahaM bravImi / vayaM kramaH / anu haH // 4 // ha ityayamadhikAro jJeyaH SamityataH pAdhAviti kiM ? paDitAvAvAM avH| saMyato'haM brviimi| prAg / vazyati-pratinA'lpe / sUpaprati / hapradezAH +phalgunIpoSThapadasya bhaM // 188 // phalgu- "hAt" prabhRtayaH / nIpoSThapadayovo bhazabdavAcyau vA bahuvad bhvtH| *ziH suvya ddhayarthAbhAvAtItyasaMpatikadA pUrve phalgunyau udite / kadA pUrvAH phalgunyaH shbdkhyaatipshcaadhyaayugptsNptsaaklyaaNte||5|| uditAH / kadA pUrve proSThapade / kadA pUrvAH proSTha- subityevamAdyartheSu yad zisaMjhaM vartate tat subratena saha Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyAM wwwwwmaRAA haso bhavati / strISu kathA vartate-adhistri / gandi- lakSaNenAbhimukhye'bhimatI // 11 // AmikAnAM derabhAvaH-durgabdikaM / madrANAM RddhiH-sumadraM / mukhyerthe vartamAnAvabhipratizabdau lakSaNavAcinA makSikANAmabhAvo-nirmakSikaM / zItasyAtItiH-niH | saha vA haso bhavati / agnimabhi, abhyagni zalabhAH zItaM / taisRkasyAyamakAla:-AtitaisRkaM / zrIdattasya | pataMti / agniM prati, pratyagni zalabhAH patati / lakSazabdakhyAtiH-itizrIdattaM / itipUjyapAdaM / rathAnAM | Neneti kiM ? sAdhurmAtaramabhi / Abhimukhya iti pazcAta-anurathaM padAtiH / rUpasya yogyaM-anurUpaM / kiM ! abhinavoM ko yAsAM tAH-abhyaMkAH gAvaH / vratasya sAdRzyaM-savataM / arthamartha prati-pratyartha / / abhipratIti kiM ? yenAgnistena gataH / jyeSThAnAmanatikrameNa-anujyeSThaM prvishNtu| yogyasAha *derye'nuH // 12 // daiye AyAmaviSaye lakSaNazyavIpsottarapadArthAnativRttaya iti catvAro'pi ya | vAcisubaMtenAnurhaso bhavati / gaMgAmanvAyatA-anuthArthAH / yugapaJcakreNa-sacakraM dhehi / vRttasya saMpat gaMgaM vArANasI / anuyamunaM mathurA / savRttaM sAdhUnAM / tRNaiH saha-satRNamabhyavaharati / kuMbhasya samIpaM-upakuMbhaM / prAbhRtamaMtaM kRtvA-saprAbhR *samIpe // 13 // samIpe'rthe vartamAnaH subatena tamadhIte / aMtazabdo'bhyAse'vasAne ca vartate / / sahAnurhaso bhavati / vanamanu, anuvanaM gato'zaniH / anuupaadhyaaymdhiite| *yaavdhthaivaanive||6|| yAvatyathAzabdau evArthe'nivArthe ca subatena saha samasyete sa ca haso bhvti|| tiSThadgvAdIni ca // 14 // etAni ca zabdarUpANi hasaMjJAni bhavati / tiSThati gavo'smin yAvAnodanaH-yAvadodanamatithIn bhojy| ye ye vRddhAHyathAvRddhaM sAdhUnarcaya / evAniva iti kiM ? yAvad kAle garbhagrahaNAya dohanAya vA tiSThadga / vahad / dattaM tAvadbhuktaM / yatheMdradattaH tathA devadattaH / kAlavizeSaH / AyatIgava / khaleyavaM / khalebusaM / *pratinA'lpe // 7 // pratizabdenAlpArthena subaM lUnayavaM / lyamAnayavaM / cakAro niymaarthH| tiSTha dgvAdInyevaM samasyate / nAnyaiH saha / paramaM tisstthdgu| tena saha subaMtaM haso bhvti| alpaH zAkaH-zAkaprati / sUpaprati / alpa iti kiM ? vRkSaM prati vidyo *pAremadhye'tastayA // 15 // pAre madhye'taH tate vidyut / zabdAH tAMtena saha, haso bhavati vA / hasaMniyoge cAdyoretvaM nipAtyate / pAraM gaMgAyAH-pAregaMgaM / madhyaM *pariNA syyakSazalAkAH // 8 // sthisaMjJo'kSa samudrasya-madhyesamudraM / gireraMtaH-aMtargira,aMtargiri / zalAkAzabdau ca pariNA saha haso bhavati / ekenedaM na tathA vRttaM yathA pUrva jaye / ekapari / dvipari / tri- *syivaMzyaiH // 16 // vaMzyavAcibhiH saha sthiH pari / catuHpari / paMcasvekarUpeSu jaya evetyajayA- saMkhyAvAcI samasyate haso bhavati / eko munirvabhAvAt paMcaparIti na bhavati / akSeNedaM na tathA vRttaM zyo'sya ekamuni / dvimuni / trimuni vyAkaraNasya / yathA pUrva jaye / akSapari / zalAkApari / syyAdaya nadIbhizca / / 17 // nadIvAcibhiH sthirhaso iti kiM ? pAzakenedaM na tathAvRttaM / bhavati / sapta siMdhavaH-saptasiMdhu / ekanadaM / dviyamunaM / vaa||9|| vetyAdhikAro veditavyaH / satraivo-trigodAvaraM / cakAro niyamAya / nadIbhirevAnyapadAdAhariSyAmaH / thanirAkAMkSAbhi: nAnyatra / dve IrAvatyo yasmin deze * paryapAbahiraMcaH // 10 // paryAdayaH suba- | sa dvIrAvatIko dezaH / / tena saha samasyaMte vA / pari trigarte vRSTo devaH / *khau // 18 // nadIvAcibhiH saha haso bhavati pari paritrigartebhyaH / apatrigataM / apa trigartebhyaH / khuviSaye / unmattA gaMgA asmin-unmattagaMgaM dezaH / AkumAraM yazaH samaMtabhadrasya / AkumArebhyaH / lohitagaMga dezaH / zanairgagaM / khAviti kiM ! bahiAmaM / bahirgAmAt / prAraprAmaM / prAggrAmAt / / zIghragaMgo dezaH / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ladhuvRttiH] zabdArNavacaMdrikA / a011 paa03|| wamaanwarmaonwwwww ve grahaNe praharaNe ca sarUpaM yuddha // 19 // galaH / ISadvikaTaH / guNoktyeti kiM ! ISadbhaktaH / pArthe karmavyatihAre grahaNe praharaNe ca vartamAna samAnaM | ISadgAgyaH / rUpaM tatraiva vartamAnena subatena saha haso bhavati yuddhe / *bhA tatkRtayAthainonaH // 28 // bhAtaM pUrvavAcye / kezAzca kezAzca mitho grahaNaM yasmin yuddhe padaM bhAMtArthakRtArthayA guNoktyA arthena UnavAcibhitatkezAkazi / daMDAzca daMDAzcAnyonyasya praharaNa va saha Saso bhavati / zaMkulayA kRtaH khaMDaH zaMkulAyasmin tadaMDAdaDi yuddhaM / sarUpamiti kiM ? kezAzca | khaMDaH / madapaTuH / giriNA kRtaH kANaH girikANaH / kacAzca mitho grahaNaM yasmin / kusumasurabhiH / puNyenArthaH puNyArthaH / mASonaM / // 20 ||ssmiti prAga basAdAdhikAro jnyeyH| tatkRtayeti kiM ! akSNA kANaH / itaH para SasA bhavatAti nizcayaM / *pUrvAdibhiH // 19 // bhAMtaM pUrvAdibhiH saha ipA'ca prAptApane // 21 // prApta Apanna ityeto samasyate / mAsena pUrvaH mAsapUrvaH / saMvatsarAvaraH / zabdau ibaMtena saha Saso bhavatyakArazcaitayoH / pitRsadRzaH / asikalahaH / vADipuNaH / guNamizrAH prApto jIvikAM prAptajIvikaH / ApannajIvikaH / / dhAnAH / jihvAzlakSNaH / kulasamaH / / prAptA jIvikAM prAptajIvikA / aapnnjiivikaa| sAdhanaM katA bahalaM . mAdhanaM kA *upnacchitAdibhiH // 22 // tAbhyAM zritAdi- rakaM bhAMtaM kRdaMtena saha bahulaM Saso bhavati / AtmanA bhizca saha Saso bhavati ibaMtaM pUrvapadaM / jIvikAM prAptaH | kRtaM AtmakRtaM / viSahataH / nakhanirbhinnaH / kAkajIvikAprAptaH / sukhApannaH / zrIzritaH / duHkhaatiitH|| | peyA nadI / zvalehyaH kUpaH / kukkuTasaMpAtyAH praamaaH| mokSagataH / bahuvacanAdAkRtigaNo'yaM / tena tattvabu- | kaMTakasaMcaya odanaH / kacinna syAt / zvamirleDhabhutsuH / vysnptitH| odanabubhukSurityAdi siddhaM / vyaH / dAtreNa lUnavAn / sAdhanamiti kiM ? putreNA *sAmisvayaM tena // 23 // sAmisvayaMzabdau / gataH / kRteti kiM ? dhAnyena dhanavAn / jhisaMjJako tAMtena saha Saso bhavati / sAmikRtaM / | *appkRtitdrthaa'rthaadibhiH||31|| abataM sAmibhuktaM / svayaMdhautau pAdau / svayaMvilInamAjyaM / pUrvapadaM prakRtyA tadarthArthazabdena tadAdibhizcAnyaiH saha aikapA saMghAtAd hRdutpattizca prayojanaM / sAmibhukta- | Saso bhavati / rathAya dAru-rathadAru / kuMDalasyApatyaM sAmibhuktiH / hiraNyaM / pitre idaM pitrthai| maatrthai| devabaliH / khaTavA'krame // 24 // khaTvA ibaMtA akrame | gohitaM / gorakSitaM / prajAsukhaM / prakRtyAdibhiriti gamyamAne tAMtena saha Saso bhavati / khaTvArUDho / kiM ! raMdhanAya sthAlI / samartha iti kiM ! gaccha tvaM jAlmaH / khaTvAplutaH / akrama iti kiM ? khaTvA- | rathAya dAru devadattasya gRhe| rUDho'dhyApako'dhyApayati / +apA'laM // 32 // alamabaMtena saha Saso kAlAH // 25 // kAlavAcinaH zabdAH ibaM- bhvti| alaM jIvikAyai-alaMjIvikaH / apeti kiM ! tAH ktAMtena saha Saso bhavati / aharatizritAH / alamatiprasaMgena / rAtrisaMkrAMtAH muhUrtAH / kAlA iti kiM ? krozaM kA bhyaadibhiH|| 3 // kAMtaM pUrvapadaM bhIkuTilA ndii| prakRtibhiH saha Saso bhavati / vRkebhyo bhIH vRkabhIH / *vyAptI // 26 // vyAptAvavicchede'rthe ibaM- | vRkabhayaM / vRkabhItaH / sNsaarbhiitiH| pApApetaH / tAH kAlAH supA saha Saso bhavati / atyNtrmnniiyN| | sukhApoDhaH / rathApatrastaH / bhavamuktaH / atyaMtasukhaM / sarvarAtrakalyANI / ' *stokArAdaryakRcchaM tena // 34 // stokAguNoktyeSat // 27 // ISadityetat guNava- ryA ArAdarthAH kRcchrazabdazca ktatina saha Saso bhavacanena saha Saso bhavati / ISadapatyaM piMgalaH ISapiM- ti / stokAnmuktaH / alpAnmuktaH / katipayAnmuktaH / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajanagraMthamAlAyAM [jaineMdra - wwwwwwwwwwwwwww wantraowwwwwwwwwwww dUrAdAgataH / viprakRSTAdAgataH / samIpAdAgataH / / kevalajJAna / ckaarHpsNjnyaasmaaveshaarthH| moSiko cAso - aMtikAdAgataH / kRcchAlabdhaH / | gauzca moSikagavI / yaSAzrayo puMvatyau siddhau / ". Ipa zauMDAdibhiH // 35 // IbataM pUrvapadaM zauM- ekAzraye iti kiM ? ekasyAH shaadii| DAdibhiH saha ghaso bhavati / akSeSu zauMDa:-akSazauM *digadhika khuhudadhau // 13 // digvAcI DaH / pAnazauMDaH / akSadhUrtaH / pAnadhUrtaH / akSAkata adhikazabdazcaikAzraye supA Saso bhavati yasazca khau vaH / pAnakitavaH / hRti ca viSaye dyau ca parataH / khuviSaye-dik / - RNe vyaiH // 36 // yAdivyAMtaiH saha IbaM dakSiNAH kozalAH dakSiNakozalAH / uttrkoshlaaH| taM RNe gamyamAne paso bhavati / mAse deyaM RNaM hRdviSaye-dakSiNasyAM zAlAyAM bhavaH dAkSiNazAlaH / mAsadeyaM / saMvatsaradeyaM / vyahadeyaM / RNa iti kiM ! aura auttarazAlaH / adhikayA SaSTayA krIto'dhikaSAmAse deyA bhikSA / yvyairiti kiM ! mAse dAtavyaM / STikaH / dyuviSaye-dakSiNA zAlA priyA yasya dkssinnkhau|| 7 // khuviSaye IbaMtaM subaMtena saha SaM zAlapriyaH / adhiko gaurdhanamasya adhikagavadhanaH / syAt / araNyetilakAH / vaneharitakyaH / kUpepizA- | khuhRyAviti kiM ? uttaro grAmaH / cakAH / pUrvAhesphoTakAH / "Ipo'ddhalaH" ityanup / tatrAhorAtrAMzAH tena // 38 // tatra ahara *syiH samAhAre rathAkhau // 44 // sthiH vayavavAci rAtryavayavavAci ca IbaMta tAMtena saha SaM saMkhyAvAcI subatenottarapadena saha Saso bhavati yazca samAhAre vAcye khuhRyau ca rasajJazcAkhau / syiHsyAt / ttrmuktN| tatrapItaM / pUrvAhNakRtaM / apraahkRt| | pNcpuulii| pnnnngrii| khau-paMcAmrAH / dazavaTAH / pUrvarAtrakRtaM / apararAtrakRtaM / tatrAhorAtrAMzA iti kiM ? | hRdviSaye-pacAnAM nApitAnAmapatyaM pAMcanApitiH / zuklapakSa kRtaM / kteneti kiM ! madhyAhe bhoktA / / dyo-paMca gAvo dhanamasya paMcagavadhanaH / dazagavadhanaH / -kSepe // 39 // kSepe gamye IbaMta ktAMtena saha paM razceti cakAraH pasaMjJAsamAvezArthaH / dve aMgulI samAbhavati / avataptenakulasthitaM / bhasmanihataM / pravA- hRte yaMgulI / pAzrayaH aH sAMtaH / rAd DIzca / hemUtritaM / Se kRti bahulamityanup / akhAviti kiM ? paMcarpaNAmidaM pAMcarSe / razcet avAMkSAdibhiH // 40 // dhvAMkSaprakAraiH kSepe | "rAdubanapatye" aNaH up syAt / kutsAyo Ibata Saso bhavati / tIrthe dhvAMkSa iva *kutsyo'paapaannkaiH|| 45 // pApANakamuktaitIrthadhvAkSaH / tiirthkaakH| tIrthazvA / zmazAnasArameyaH / rarthAt kutsanaiH saha kutsyavAcI zabdaH Saso bhavati / pAtresamitAdayaH // 41 // pAtresamitAdayaH vaiyAkaraNakhasUcI / kSatriyabhIruH / zrotriyakitavaH / zabdAH gaNapAThAdeva SasaMjJAH nipAtyaMte kSepe kutsAyAM | bhikSuviTaH / kutsya iti kiM ? vaiyAkaraNazcauraH / gamyamAne / pAtra eva samitAH-pAtresamitAH / udaMbare apApANakairiti kiM ? pApakulAlaH / bhaNakanAmazaka iva-udambaramazakaH / udaMbarakRmiH / kUpamaM- ! pitaH / vizeSyapUrvanipAtArtha vacanaM / . ikaH / avaTakacchapaH / nagarakAkaH / mAtaripuruSaH / piMDIzUraH / gehenardI / goSThepaMDitaH / grbhetRptH| sAmAnyenopamAnaM // 46 // sAmAnyavA pUrvakAlakasarvajaratpurANanavakevalaM yazcai-cinA sahopamAnaM subaMta Saso bhavati / zastrIva kAzraye // 42 // pUrvakAlavAci ekAdIni ca zyAmA zastrIzyAmA / mRgIva capalA mRgacapalA / ekAzraye samAnAdhikaraNe sati supA saha yaso haMsagadgadA / nygrodhprimNddlaa| shrkaaNddgaurii| dUrvAbhavati Sasazca / pUrva snAtaH pazcAdanuliptaH snAtAnu- kAMDazyAmA / sAmAnyeneti kiM ? parvatA iva valAliptaH / dagdhaprarUDhaH / kRSTamayIkRtaM / ekacaryA / hkaaH| phAlA. iba taDulAH / upamAnamiti kiM! sarvapadArthAH / jarattArkikaH / purANAnaM / navAnnaM / / rAmA zyAmA / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA atiH] zabdArNavacaMdrikA / a0 / pA0 3 // .: * vyAghrAdibhirUpameyo'tayoge // 17 // dArakazca moIdArakaH / gonAgaH / azvanAgaH / etaiH sahopameyaH Saso bhavati tasya saamaanysyaayoge| gokuMjaraH / munikuMjaraH / taditi kiM ! susImo naagH| puruSo'yaM vyAghra iva puruSavyAghraH / puruSasiMhaH / puruSarSa- *phatarakatamI jAvimane // 65 // ktrkbhH| atadyoga iti kiM ! puruSo'yaM vyAghra iva shuurH| tamau ekArthoM jAtiprazna gamyamAne Saso bhavati / vizeSaNaM vizeSyeNeti // 48 // vizeSaNa- | kataragArgyaH / katamagAryaH / jAtiprazne iti kiM ! vAci subaMtaM vizeSyeNa saha Saso bhavatyekAzraye | kataro bhavatordevadattaH / / yazca / nIlotpalaM / lohitshaattii| kRSNasarpaH / lohi- kSepe kiN||56|| kimetat subaMtena saha tAhiH / gaurasarSapaH / kRSNakaMbala: / vizeSaNamiti samasyate kSepe'rthe / sa kiMrAjA yo na rakSati prjaaH| ki takSakaH sarpaH / vizeSyeNeti kiM ! lohitasta- kisakhA yo mitraM druhyati / sa kiMvaiyAkaraNo kSakaH / itizabdo laukikavivakSArthaH / rAmo | yaH zabdaM na brUyAt / kSepa iti kiM ! ko rAjA jAmadagnyaH / arjunaH kArtavIryaH / vaakymev| maanykhette| pUrvAparaprathamacaramajaghanyasamAnamadhyamadhya- | poTAyuvatistokakatipayagRSTidhenuvazAmavIrAH // 49 // pUrvAdayaH samasyaMte subataiH Saso behadaSkayaNIpravaktRzrotriyAdhyApakadhU jarjAbhavati yazca sahakAzraye / pUrvapuruSaH / aparapuruSaH / / tiH // 57 // poTAdibhiH saha jAtivAcI zabdaH aparakAyaH / prathamapuruSaH / caramapuruSaH / jaghanya- samasyate / ibhyA cAsau poTA ca ibhyapoTA / kSatripuruSaH / samAnapuruSaH / madhyapuruSaH / madhyamapuruSaH / / yayuvatiH / agnistokaM / ghRtakatipayaM / gogRSTiH / vIrapuruSaH / godhenuH / mhissvshaa| govehat / govsskynnii| __ * zreNyAdiH kRtAdibhiH ccI // 50 // kaThapravaktA / kaThazrotriyaH / kalApAdhyApakaH / kaThazreNiprabhRtayaH samasyaMte kRtAdibhiH saha vyarthe | dhUrtaH / jAtiriti kiM ? devadattA pottaa| gmymaane| azreNayaH zreNayaH kRtAH shrennikRtaaH|| ctusspaadgaarbhnnyaa||58 // catuSpAda jAtiH zreNimatAH / pUgakRtAH / pUgamatAH / UkakRtAH / garbhiNIzabdena saha Saso bhavati / gogarbhiNI / ajaUkamatAH / cvAviti kiM ? zreNayaH kRtAH / grbhinnii| catuSpAditi kiM ? brAhmaNI garbhiNI / ___ *visamAptau ktaH // 51 // visamAptau ISada- | jAtirityeva-svastimatI garbhiNI / niSpattau ktAMtaM samasyate arthAktAMtena / kRtaM cAkRtaM / prazaMsoktyA // 59 // prazaMsAvacanena saha ca kRtAkRtaM / bhuktAbhuktaM pItApItaM / pItavipIta / jAtiH smsyte| goprkaaNddN| gomatallikA / azvaprakRtApakRtaM / kliSTAklizitaM / puutaapvitN| visamAptA- kAMDaM / azvamatallikA / gomacarcikA / ashvmcrcikaa| viti kiM ? siddhaM cAmuktaM c| yuvA khalatipalitajaradvalinaiH // 6 // +nAniTeT // 52 // seT ktAMtamAniTA tAMtena | khalatyAdibhiH saha yuvA smsyte| yuvakhalatiH / saha Saso na bhavati / klizitAkliSTaM / pavitApUta yuvapalitaH / yuvajaran / yuvavalinaH / yuvatiH khalamiti na bhavati / tiH yuvkhltiH| yuvapalitA / yuvjrtii| yuvvlinaa| . sanmahatparamottamotkRSTaM pUjyena // 53 // vyatulyAkhyA ajAtyA // 61 // vyatiAete pUjyena saha samasyate ekAzraye / saMzcAsau puruSazca | stulyAkhyAzca-ajAtyA saha Saso bhavati / bhojyaM satpuruSaH / mahApuruSaH / paramapuruSaH / uttamapuruSaH / / | ca taduSNaM ca bhojyoSNaM / pAnIyazItaM / haraNIyapUrNo utkRSTapuruSaH / pUjyeneti kiM ? utkRSTA gau kardamAt / ghttH| tulyshvetH| tulyrohitH| tulyamahAn / saha taba vRMdArakanAgaDujaraiH // 54 // tat / zvetaH / sadRzazvetaH / ajAyeti kiM ? bhojya opUjyaM vRMdArakAdibhiH saha Saso bhavati / gau zvAsau danaH / tulyo vaizyaH / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA jaineMdra mane '. humAraH zramaNAdinA // 62 // kumAraH bhikSAtRtIyaM / caturthabhikSA / bhikSAcaturthaH / yAdIzabdaH zramaNAdibhiH saha Saso bhavatyekAzraye / ti kiM ? paMcamaM bhikSAyAH / kumArI cAsau zramaNA ca kumArazramaNA / kumAra- taa|| 70 // tAMtena subaMtena saha Saso prabajitA / kumAratApasI / kumArAdhyApakaH / kumA- { bhavati / svargasukha / mokSamArgaH / rAjapuruSaH / raadhyaapikaa| kRti // 71 // kRtprayoge yA tA tadaMtaM supA mayUravyaMsakAdayazca / / 63 // mayUravyasakA- samasyate / idhmAnAM vrazcanaH idhmavrazcanaH / palAzazAdayaH zabdAH SasaMjJAH gaNapAThAdeva nipaatyNte| vigato tanaH / avilavanaH / zmazrukartanaH / visRptAvaMsAvasya vyaMso vyaMsa iva vyaMsakaH / vyasako yAjakAdibhiH / / 72 // etaiH saha tAMta mayUraH mayUravyaMsakaH / chAtravyaMsakaH / kaMbojamuMDaH / Saso bhavati / devAnAM yAjakaH devayAjakaH / zabhavayavanamuMDaH / cakAro'vadhAraNArthastena mayUravyasakA- nAthapUjakaH / guruparicArakaH / gurupariveSakaH / tadyodaya eva samasyaMte / anyaiH saha vratyaMtaraM na labhate / jakaH | arthavAcakaH / paramo mayUravyaMsakaH / +pattirathaM gaNaka // 73 // pattirathazabdo kAlAH meyaiH / / 64 // kAlavAcinaH zabdAH / tAto gaNakena saha samasyete / pattInAM gaNakaH pattimeyaiH paricchedyaiH saha Saso bhavati / mAso jAtasya gaNakaH / rathagaNakaH / pattirathamiti kiM ! kArSAmAsajAtaH / saMvatsarajAtaH / byahrajAtaH / paNAnAM gaNakaH / nam // 65 // naJ supA saha samasyate / na pratipadaM // 7 // pratipadaM yA tA tadaMtaM agauH / anekaH / adhrmH| na samasyate / phalAnAM tRptH| sarpiSo jJAnaM / zatasya dyUtaM / +varNo varNaiH // 66 // varNavAci varNavAci nirdhAraNe // 75 // nirdhAraNe jAtiguNaki yAbhiH samudAyAdekadezasya niSkRSya dhAraNe yA tA bhiH saha Saso bhavati / zuklazcAsau kRSNazca zukla tadaMtaM na samasyate / manuSyANAM kSatriyaH zUratamaH / kRSNaH / rohitapAMDuH / kRSNasAraMgaH / vizeSaNavize nArINAM zyAmA darzanIyatamA / adhvagAnAM dhAvaMtaH vyabhAvI nAstIti vacanaM / zuklakRSNAdyarthAnAmanyonyasya vizeSaNasamudAye vartamAnasya zuklAderaMza zIghratamAH / gavAM kRSNAH saMpannakSIratamAH / dvAreNa vizeSaNatvamityaniyamena pUrvanipAtaH pryojnN| *ddjhisttvyaikdrvyaiH||76|| etaiH saha tAMtaM +pUrvAparAdharottaramabhinnAMzinA // 67 / / SoDazaH / baladevAnAM navamaH / grAmasya purastAt / | Saso na bhavati / cakradharANAM paMcamaH / tIrthakRtAM pUrvAdInyaMzavAcInyaMzavAcinA abhinnena paM bhava- vRkSasyopari / devadattasya kurvn| devadattasya kurvANaH / ti| pUrva kAyasya pUrvakAyaH / aparakAyaH / adhara-devadattasya kartavyaM / AcAryasya zrIdattasya / zukasya kAyaH / uttarakAyaH / pUrvAdIti kiM ! dakSiNaM kA mArAvidasya / yasya / abhinneneti kiM ! pUrvaH chAtrANAM / aMzineti kiM ! pUrva nAbheH kAyasya / guNairasvasthairaviMzatyAdibhiH // 77 // asvasthairguNaistAMtaM na samasyate viMzatyAdivarjitaiH / +aI nae // 68 // arddha napuMsakaM samasyate | 1| kAkasya kAye / valAkAyAH zauklayaM / kaMTakasya aMzinA saha / arddha pippalyA:-arddhapippalI / arddha taikSaNyaM / nAtra kAAderguNasya svAsthyaM pratIyate / khavA / nabiti kiM ? grAmo'? dezaH / / kRSNaH kAka iti ythaa| guNairiti kiM ! rAjapu+dvitricaturDa vA / / 69 // ebhyo DaT tadaMtaM ruSaH / asvasthairiti kiM ! kanyArUpaM / kapittharasaH / aMzinA vA Saso bhavatyabhinnena / dvitIyaM bhikSA-caMdanagaMdhaH / stanasparzaH / aviMzatyAdibhiriti ki? yAH dvitiiybhittaa| bhikSAdvitIyaM / tRtIyabhikSA / goviMzatiH / gozataM / sUtralAdhavaM / vacanaprAmANyaM / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA | a0 1 / pA0 3 / : ] kartari kena // 78 // kartari yA tA tadaMtaM katina saha baso na syAt / idameSAmAsitaM / idameSAM yAtaM / idameSAM bhuktaM / rAjJAM mataH / rAjJAM pUji taH / rAjJAmarcitaH / rAjJAmiSTaH / vanaM / manugatamarthena - anvarthe vacaH / paryAdayo lAnAdiSvapA / pariglAno'dhyayanAya paryadhyayanaH / udyuktaH saMgrAmAya-utsaMgrAmaH / nirAdayaH zrAMtAdiSu kayA / niHkrAMtaH kauzAMgyAH- niHkauzAMbiH / apagataH zAlAyAH - apazAlaH / pratyAdayaH sthitAdiSvIpA / pratiSThitamurasi pratyurasaM / * dviprAptau mAyAM // 79 // kartari bhAyAM satyAM dviprAptau kRti karmaNi yA tA tadaMtaM SaM na syAt / Azcaryo gavAM doho'gopAlakena / rocate me odanasya bhojanaM devadattena / sAdhu khalu payasaH pAnaM viSNumitreNa / dviprAptAviti kiM ? devadattaH kRto jinadacena / bhAyAmiti kiM ? sAdhvidaM zabdAnuzAsanamA - cAryasya / vAgamiGa || 85 || amita vAksaM sama rthena nityaM Saso bhavati / kuMbhakAraH / bhArahAraH / zaralAva: / amiGiti kiM ? edhAnAhArako brajati / | zinAmaiva // 86 // jhisaMjJakena amatenaiva vAgamiSaso bhavati / svAduMkAraM bhuMkte / lavaNaMkAra bhuMkte / tapannaMkAraM bhukte / ameti kiM ? kAlo bhoktuM / eveti kiM ? prathamaM bhojaM / prathamaM bhuktvA gacchati / | *vutRbhyAM // 80 // AbhyAM yoge kartari yA tA tadaMtaM so na bhavati / bhavataH zAyikA / bhavataH AsikA / bhavato'pragAmikA / tRjuttarArthaM / karttari // 81 // karttari yau tRcau tAbhyAM yoge karmaNi yA tA tadaMtaM na samasyate / odanasya bhojakaH / saktUnAM pAyakaH / apAM sRSTA / purAM bhettA / kartarIti kiM ? ikSubhakSikAM me dhArayasi / vA bhAdi // 87 // bhAdIni vAksaMjJAni amAsaha vA samasyate / mUlako padaMzaM bhuMkte / mUlakenopadezaM bhuMkte / pArzvepapIDaM zete / pArzvAbhyAmupapIddhaM zete / pArzve upapIDaM zete / krIDAjIvikayornityaM // 82 // krIDAyAM jIvikAyAM ca nAsaha tAMtaM nityaM Saso bhavati / uddAlakapuSpabhaMjikA / vAraNapuSpapracAyikA / tAlabhaMjikA / avopakhAdikA / nakhalekhakaH / avaskarasUdakaH / ramaNIyakArakaH / krIDAjIvikayoriti kiM / payasaH pAyasaH / *tikAduH // 83 // amI sutena saha samasyate / pragatya | zukkIbhUya / paTapaTAkRtya / khAtkRtya / zobhanaH puruSaH supuruSaH / atipuruSaH / kutsitaH puruSaH kupuruSaH / ISat piMgala : - ApiMgalaH / pApaH puruSo duSpuruSaH / ktvA // 88 // ktvAMtena saha vA bhAdi Saso bhavati / uccaiH kRtya, uccaiH kRtvA AcaSTe / nIcaiHkRtya, nIcaiH kRtvAcaSTe / bhAdIti kiM ? alaM kRtvA / * avA'nyArthe'nekaM baM // 89 // vAMtavarjitasyAnyasya padasyArthe'bhidheye'nekaM sutaM basaMjJaH so bhavati / kaMThe kRtaM yena sa kRtakaMThaH / udaremaNiH | kaMThekAlaH / urasilomA / uSTrasyeva mukhamasya- uSTramukhaH / gurusthAnaH / avAnyArthe iti kiM ? vRSTe deve gataH / napanirdezaH kiM ? lohita gaMgaM dezaH / + ekArtha // 90 // ekArthe samAnAdhikaraNamanekaM subata baso'vA'nyArthe bhavati / prAptamudakaM ya sa prAptodako grAmaH / citraguH / apratihatazAsanaH / anaMtaguNaH / paramatrANIkaH / aSTagabadhanaH / avidyamAnaputraH / mattabahumAtaMga vanaM / arddhatRtIyAH / ekArthamiti kiM ? paMcabhirbhuktamasya / + prAtyavapariniH pratyAdayo gatakrAMtakRSTaglAnakrAMtasthitAdiSu venbhApkenbhiH // 84 // prAdayo gatAdiSvartheSu vAtAdibhiH saha Saso bhavati / tadyathA- prAdayo gatAdiSvartheSu vayA / pragata: AcArya: prAcArya: / saMgato'rthaH samarthaH / atyAdayaH krAMtAdyartheSvipA / atikrAMtaH khaTvAM-- ati khaTvaH / udgato velAM ubelaH samudraH / avAdayaH kRSTAdiSu bhayA / avakRSTaM kokilayA - avakokilaM *saMkhyeye 5 + ziH // 91 // jhisaMjJaM baso bhavatyavA'nyArthe / uccairmukhaM yasya sa uccairmukhaH / aputraH // bhArthaH astikSIrA gauH / sumukhI kanyA / pinAsannAdUrAdhikAyarddhArddhA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananAthamAlAyo M Mi diittc|| 92 // AsanAdInyardhapUrva DaDaM- +mukhyasaMkhyeyaH // 98 // supi sarvatra samAtAni zisaMbAni ca saMkhyeye vartamAnena spisaMthAvA- nAnAM ekarUpANAM yugapatprayoge eka eva prayoktavyaH cinA'saha samasyate / AsannA dazAnAmime Asana- saMkhyeyaM varjayitvA / vRkSazca vRkSazca vRksso| vRkSazca / dazAH / AsamaviMzAH / adUradazAH / aduurviNshaaH| vRkSazca vRkSazca vRkSAH / hariNI ca hariNI ca hriadhikdshaaH| arddhanAdhikA viMzatiIrame ayaddhavi- Nyau / supIti ki ? mAtRmAtArI / maatrau| mAtAzAH / ardha paMcamaM yAsa tAH a paMcamAH vizaMtayaH | rAviti bhedaH / asaMkhyeya iti ki / ekazca ekazca / ime arddhapaMcamaviMzaH navatirityarthaH / arddhpNcmtriNshaaH|| dvau ca dvau ca / pUrva samAnArthA'rtha / idaM tu *samIpe dazAnAmime upadazA upviNshaaH| uptriNshaaH| sarUpA'rthe / syineti kiM ! AsannAH puruSANAmime / salyeye | +tvdaadic|| 99 // yadAdinA anyadAiti kiM ! adhikA viMzatirgavAM / AsanmAdIti kiM |dinA ca saha tyadAdeva prApte tyadAdireka eva prayusaMnikRSTA dazAnAmime / jyate / sa ca devadattazca tau / kazca devadattazca ko| *syiH sujvA'rthe // 9 // sujathe vAre vA'rthe sa ca tvaM ca yuvAM / tvaM ca bhavAMzca bhavaMtI / sa ca vikalpe saMzaye vA sthisaMjJAvAci baso bhavati saMkhyeye sthAlI ca te / sA ca devadattazca tau| sa ca devavartamAnena sthinA / dvau vArau daza ime dvidazAH / dattA ca te / sa ca kuMDa ca te / sA ca kuMDaM ca tridazAH / cturdshaaH| dvau vA trayo kA dvitrAH / te / tacca devadattazca tau| tricaturAH / paMcaSAH / saptadazAH / sujvA'rthe iti +bhrAtRputrAH svasaduhitabhiH // 10 // .kiM ! dvAveva na trayaH / bhAtrarthaputrArthayoH svasrathaduhitrAbhyAM prayoge bhrAtrartha . dizo'tarAle // 94 // dikazabdAH sa putrArthAveva prayujyate / bhrAtA ca svasA ca bhrAtarau / masyate'tarAle'rthe / dakSiNasyAzca pUrvasyAzca dizo sodaryazca svasA ca sodayau~ / bhrAtA ca bhaginI ca daMtarAlaM sA dika dakSiNapUrvA / pUrvadakSiNA / dakSi bhrAtarau / putrazca duhitA ca putrau / sutazca duhitA "NAparA / uttarapUrvA / ca sutau / putrazca sutA ca putrau / bahuvacanaM paryAyArtha / *tena saheti tulyyoge||95|| sahazabdaH | +pitA mAtrA vA // 101 // pituH mAtrA teneti bhAMtena saha tulyayoge samAnakriyAdiyoge | / prayoge pitA vA prayoktavyaH / pitA ca mAtA ca pibaso bhavati / saha chAtraNAgataH sachAtraH / saputraH | tarau / maataapitrau| AgataH / saziSyaH / sarUpaH / sakarmakaraH / tulya-yoge iti kiM ! sahaiva dazabhiH putrairbhAra vahati +zvazurazvabhUbhyAM // 102 // zvazurasya zvazrUrAsabhI / itizabdAdatulyayoge'pi saH / sapakSako zabdena prayoge zvazuro vA prayoktavyaH / zvazurazca vAdI brUte ityAdi siddha / zvazca zvazurau / cArya baMdaH // 96 // cakRto'rthazcA'rthaH / / +vRddho yUnA'nanyArthapakRtau // 10 // tasminna'rthe'nekaM subaMtaM dvaMdvasaMjJaH so bhavati / ca- vRddhasya yUnA saha prayoge vRddha eva prayoktavyo'nakRtau dvAvau~ / itaretarayogasamAhArau / plkssnygrodhau| nyArthaprakRtAvabhilArthaprakRtau / gArgyazca gAvyakhadirapalAzau / chatropAnahaM / vAgdRSadaM / vAktvacaM / Nazca gAgryo / dAkSizca dAkSAyaNazca dAkSI / vRddha +samAnAmekaH // 97 // samAnAM tulyArthAnA iti kiM ? gargagAAyaNau / yUneti kiM ! gargagAzabdAnAM cA'rthe eka eva pryoktvyH| vakrazca | gyauM / ananyArthaprakRtAviti kiM ! bhAgavittibhAgakuTilazca vakrI kuTilo vaa| sitazca zvetazca vittiko / vAtsyAyanazaunakAyanau / pUrvatra garhaH sauzuklazca sitAH zvetAH zukAH vaa| samAnAmiti ki vIratvaM cAnyo'rtho'nyatrAprakRtiH / bhanakhadirapalAzAH / | +purussH||10|| ivAyA yUnA saha prayoga Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvArI: J dArNavacaMdrikA | ma011 pA0 1 'vRddhavAcI prayoktavyaH sA ca vRddhA zrI puruSaH syAt / / sle| vizvaksenArjunau / dArajArau / bhAryApatI / .. gArgI gAyagaraca gAyauM / aupagavI ca aupaga- jaMpatI / dapatI / zvazrUpatI / vizca aupagavyo / + saMkhyAyA // 111 // se aspA saMkhyA pUrve prayoktavyA / vizatI / trizatI / catudeza | paMcaSAH / +khiyA // 105 // puruSasya prANinaH striyA saha prayoge puruSa eva prayoktavyaH / brAhmaNazca brAhmaNI ca brAhmaNoM / kaThau / myuuro| kukkuttii| paTU / + grAmyadvikhurasaMghe'zizau zrI prAyaH || 106 // prAmyaddhikhurANAM saMghe'zizA strIpuruSANAM yugapat prayoge strI prayujyate prAyaH / gAvazceme gAvazcemAH imAH gAvaH / ajA imAH / mahiSya imAH / prAmyagraH haNaM kiM ! ruravazceme ruravazcemA ime ruravaH / dvikhureti kiM ? azvAzveme azvAzcemA ime'zvAH | saMgha iti kiM ? gauzcAyaM gauraveyaM imau gAvau / azizAviti kiM ? vatsAzceme vatsAzcemA ime vatsAH / prAya iti kiM ? uSTrAzceme uSTrapazyemAH uSTrA Ime / + navanapaikaM ca vA // 107 // napuMsakamanapuMsakena saha prayoge napuMsakaM prayoktavyamekatvaM ca vA syAdananyArthaprakRtau / zuklaM ca vastraM zuklazca kaMbalaH te ime zukte / tadidaM zuktaM vA / zukaM zuklazva zuklA ca dRhatikA tAnInAni zukamAne / tadidaM zukaM vA / anapeti kiM ? zuklaM ca zuktaM ca zukle / ananyArthaprakRtAviti kiM ? zukaM ca ka kRSNazca kaMbala: to zukSNau / + siddhArthAt punarvasurbhe || 108 || siddhayArthazabdAdbhe vartamAnAt paraH punarvasuzabdaH me vartamAno dvaMdvaviSayo dvyarthaH sannityamekArtho bhavati / uditau siddhapunarvasU / puSyapunarvasU / tiSyapunarvasU / siSyArthAditi kiM ? ArdrApunarvasavaH / bha iti kiM ! tiSyapunarvasavo mANavakAH / | *voktaM pUrva // 109 // nirdiSTaM pUrva prayoktavyaM / zritaH / bhavabhIH / savidhisUtreSu kyA adhitri / dharma rAjadaMtAdau // 110 // rAjadaMtAdiSu pUrvanipAte'prAptaM yatpadaM tatpUrva prayoktavyaM / daMtAnAM rAjA rAjadaMtaH / vanasyAgre agreSaNaM / pUrva vAsitaM pazcAlitaM lisavAsitaM / nagnamuSitaH / ulUkhalam * dvaMdve visvekaM // 112 // siMhaM susaMzaM caikaM pUrva prayoktavya / kuzakAzaM / tRNakASThaM / anidhUmaM / vAyutoyaM / muniguptau / cisviti kiM ? ' kukkuttmyuuro| ekamiti kiM ? gururavibhAskaratanayAH / ravibhAskaratanayaguravaH / ajAdyat // 113 // ajAbakArAMtamekaM . pUrva prayoktavyaM dvaMdve / iMdracaMdrau / uSTrakharaM / alpActaraM // 114 // dvaMdve se'lpActaramekaM - pUrve prayujyate / dhavakhadirau / vAgvAyU | lakSanyagrodhaM / + a // 115 // dvaMdve'rccamamyarhitaM pUrva prayujyate / kAmakrodhau / vadhUvarau / dIkSAtapasI 1. vAsudevArjunau / + varNabhrAtrAnupUrvaM / / 116 / / varNo bhrAtA ca dvaMdve'nupUrva krameNa pUrvaM prayoktavyaH / brAhmaNakSatriyau / brAhmaNakSatriyaviTzUdrAH / bhImasenArjunau / raamlkssmnnau| baladevavAsudavau / yudhiSThira bhImasenArjunAH / + samAjbhartu // 117 // bhaM. nakSatraM Rtuva samAca samAnAkSaramanupUrva pUrva prayoktavyaM / azvinIbhariNyau / bharaNIkRttikArohiNyaH / hematazizirau / hemaMtaziziravasaMtAH / samAjiti kiM / puSyapunarvasU / prISmavasaMtA / + dharmArthAdiSu vA // 118 // dharmArthAdikRta-dvaMdveSvaprAptaH pUrvanipAto vA pUrva nipatati / dharmArthaM / - artha | zabdArtho / arthazabdau / kAmArtho / artha-fl 1 kAmau / AdyatA / atAdI / guNavRddhI / vRddhiguNau / * guNasyisti ve // 119 // guNaH strisaMnaM sthisaMjJaM ca base pUrva prayoktavyaM / citraguH / laMbakarNaH / sarvakarNaH / vizvadevaH / SaDunnataH / paMcaraktaH / 1 vAhitAgnyAdiSu // 120 // AhitA gnyAdiSu base'prAptaM pUrvanipAtanaM vA pUrva nipAtyate / AhitAgniH / agnyAhitaH / putrajAtaH / jAtaputraH / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanavagraMthamAlA [jaineMdra ndrakA PRIMARRAPARom evaM-dekhajAtaH / zmazrujAtaH / dhRtapItaH / bhaaryoddhH|| mAMtarAMtareNAtidhinikaSAsamayAbhiyoarthagataH / zIrSa chinH| | pApI // 3 // hAdimiyI id prasapAyau vi+priyaH // 11 // priyo vA base pUrva prayo- zeSaNe / hA devadattaM barddhate vyAdhiH / aMtarA gaMdhakanyaH / priyaguDaH / guddpriyH|| mAdanaM mAlAvaMtaM cottarAH kuravaH / aMtarA niSadhaM +gaDvAdaya IpaH // 12 // IbaMtAt gaDu- nIlaM ca videhAH / aMtareNa saumanasaM vidyutprabhaM ca prabhRtayo base vA pUrva prayoktavyAH / gaDukaMThaH / kaMTha- / devakuravaH / aMtareNa jaladhiM himavaMtaM ca bharataH / gaDuH gaDazirAH / zirogaDuH / / mokSamaMtareNa nAtyaMtikaM sukhaM / ativRddhaM kurunmaha+ktAcAvaM 125 // base tAdIbatAzcAstra- | dalaM / dhigdevadattamayazaH pravRddhaM / nikaSA grAmaM nadI / pAci pUrva vA prayoktavyaM / udyato'siranena-asyu- samayA prAmaM vanaM / upAdhAviti kiM ! pradhAne vyApataH / udyatAsiH / khaDgodgIrNaH / udgINakhaDgaH / dhyAdau mA bhUt / cakAro'nuktasamuccayArthaH / tenabanahastaH / hastavanaH / cakrapANiH / pANicakraH / bubhukSitaM na pratibhAti kiMcit / vRNISva bhadre prtikrvaalkrH| karakaravAlaH / IbAkarSaNArthaH cshbdH|| | bhAti yttvaaN| +kAlAkRtisukhAdayaH // 124 // kAla- +paryabhisarvobhayaistastyaiH // 3 // paryAdibhivAcinaH AkRtirjAtistadvAcinaH sukhAdayazca base | stastyAMtoMge ib bhavati / parito grAmaM vanAni / ktAMtAd vA pUrva prayoktavyAH / mAsayAtAH / yAta- abhito praam| sarvato grAmaM / ubhayato grAma vanAni / mAsAH / saaNgrjgdhii| jagdhasAMgarA / sukhyaataa| +dviruktairaghobhiH // 4 // dviruktairadho'dhyupayAtasukhA / duHkhayAtA / yaatduHkhaa| ribhiryoge ib bhavati / adho'dho grAmaM / adhyadhi taH // 125 // ktAtaM base pUrva prayoktavyaM / prAmaM / uparyupari grAmaM prAmAH / dviruktairiti kiM ! jJAtavizvaH / vyAkhyAtazAstraH / bhikSitabhikSaH / | adho grAmasya / avamuktopAnatkaH / vizrutakIrtiH / __ *kAlAvanyabhede // 5 // kAle'dhvani co*ye kaDArAdayaH // 126 // yase kaDArAdayo vA pAdhau ib bhavatyabhede'yaMtasaMyoge dravyAdinA / saMvapUrva prayoktavyAH / kaDArabhadraH, bhadrakaDAraH / gaDula- tsaraM kSIrodanaM / zaradaM mathurA rmnniiyaa| saMvatsazAMDilyaH, zAMDilyagaDulaH / badhirAMdhaH, aMdhavadhiraH / rmdhiite| krozaM shiktaa| yojanaM dI? giriH / naTadhUrtaH, dhUrtanaTaH / kUTadAkSiH, dAkSikUTaH / krozamadhIte / kAlAdhvanIti kiM ! sthAlyAM pacati / uttarapadaM dhu // 127 // se yaduttarapadaM | abhede iti kiM ! mAse mAsasya vA dviradhIte / tat saMjJaM bhavati / dazagavadhanaH / tryahajAtaH | siddhau bhaa||6|| siddhau kriyAphalaniSpattI dyupradeza : "digadhikaM khuhRdyau" ityAdayaH / gamyamAnAyAM kAlAdhvabhyAM bhA bhvtybhede| mAsena iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAnAmni prAbhUtamadhItaM / krozena tarkamadhItaM / siddhAviti ki! - laghuvRttau prathamasyAdhyAyasya mAsaM kAvyamadhItaM na ca jJAtaM / tRtIyaH pAdaH / kriyAmadhye kepau / / 7 / / kriyayormadhye kA lAdhvayAM kepau vibhaktyo stH| adya muktvA muniH atha prathamAdhyAye caturthaH paadH|| vyahAd bhoktA, yahe bhoktA / ihastho'yamiSvAsaH krozAt kroze vA vidhyati lakSyaM / karmaNIpa // 1 // karmaNi kArake ib vibha- svatI pUjAyAM tiH // 8 // pUjArthe khatItI bhavati / kaTaM karoti / jaineMdraM paThati / pAyasaM zabdau tisaMjJau stH| susthApya gataH / atisicya bhakta / AdityaM pazyati / ahiM laMghayati / gtH| pUjAyAmiti kiM ! susthitvA gtH| kAkariyaM / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA / ma. paa.4| - HOWwwvvvv ngiH||5|| jAthai svatIzabdo gisNbo| utkRSTe // 16 // anunA yoge utkRSTe'rthe na staH / susthitaM bhavatA / atistutaM tvayA mili- ib bhavati / anupUjyapAdaM vaiyAkaraNAH / anusamittaM SatvaM nAsti / pUjAyAmiti kiM ! atiSitaM / matabhadraM tArkikAH / anvakalaMkadevaM zAstAraH / kiM tavAna / kutsArtho'tra / upena // 17 // upena yoge utkRSTe'rthe in atikrayevirgitiH // 10 // atikrame | bhavati / upasiMhanaMdina kavayaH / upAkalaMkadevaM mAdhikye'tirgitisaMjJo na bhavati / atisikta- vAdinaH / upazAlibhadramAyAH / upArjunaM yoddhAraH / meva bhavatA / atistutameva tvyaa| atisthitvaiva | / Ipa sAdhike // 18 // upena yoge sAdhigataH / gisaMjJAzrayaM SatvaM tisaMjJAzrayaH savidhizca | ke'rthe Iva bhavati / upakhAryA droNaH / nAsti / atikrame iti kiM ? atizayya gataH / / *svezedhinA // 19 // sve Izitavye Izvare pdaarthsNbhaavnaa'nujnyaagrdaasmuccyepiH||11|| ca Iba bhavatyadhinA yoge| skhe-adhikuruSu megheeteSvartheSvapirgitisaMjJo na bhavati / sarpiSo'pi / zvaraH / adhimagadheSu zreNikaH / adhimeghezvare kurvH| syAt / biMduH stokaM mAtrA apizabdArthaH / api- | adhizreNike magadhAH / stuyAd rAjAnaM / apistuhi / dhigbrAhmaNamapi stu- *kAGAbhividhimaryAde // 20 // AGA yoge yAt vRSalaM / dhigbrAhmaNamapi siMcet palAMDuM / api kA vibhaktI bhavatyabhividhimaryAdayoH / AkumArebhyo siMca / api stuhi / yazaH samaMtabhadrasya / ApATaliputrAd dRSTo devaH / anyau~ paryadhI // 12 // vyarthAvanatira- vaye'paparibhyAM // 21 // varthe'rthe'papavAcinI paryadhI gitisaMjJau na bhavataH / kutaH paryA- ribhyAM yoge kA bhavati / apatrigartebhyo vRSTo devaH / gataH / kuto'dhigatvA / paryAnataM / gitisajJAzrayaH | paritrigartebhyo to devaH / pariparitrigartebhyo dRSTo "prAgdhoste" iti prayoganiyamaH savidhirNatvaM ca devaH / varSe iti kiM ? apazabdo devadattasya / na bhavati / *yatmatime pratinA // 22 // yataH pratimA vIpsetthaMbhUtalakSaNebhinep // 13 // pratidAnaM yatazca pratimA pratinidhiH sAdRzyaM tataH edhvartheSvabhinA yoge ib bhavati gitiniSedhazca / pratinA yoge kA bhavati na gitisaMjJA ca / mASAvRkSaM vRkSamabhisiMcati / sAdhustvaM mAtaramabhisthitaH / nasmai tilebhyaH pratiyacchati / arkakIrtibharatataH prti| vRkSamabhisajati / ___ *ceSTAgatikarmaNyaprApte'vipau // 23 // bhAge cAnumatipariNA // 14 // bhAge'rthe / ceSTAtmikAyAH gateH karmaNyasaMprApte'rthe'bipI vibhavIpsAdiSvanvAdibhiryoge ib bhavati gitisaMjJAni- ktyA staH / grAmAya gacchati / grAmaM gacchati | nagaSedhazca / yadatra mAmanusyAt / mAM prati syaat| mAM pari | rAya vrajati / nagaraM vrajati / ceSTAgatikarmaNIti syAt taddIyatAM / vRkSaM vRkSamanusiMcati, pratisiMcati, kiM ! grAmAdAgacchati / ceSTAgrahaNaM ki ! manasA parisiMcati / sAdhu tvaM mAtaramanusthitaH, pratisthitaH / meruM gacchati / gatigrahaNaM kiM ! pacatyodanaM / aprApta vRkSamanusajati, pratisajati, parisajati / bhAge | iti kiM ! striyaM gacchati / ceti kiM ? paripiMcatyodanaM / / saMpadAne // 24 // saMpradAne kArake apa *bhArthe'nunA // 15 // mArthe hetvAdAvanunA vibhaktI bhavati / vavrajaghAya zrImatImadAt / tripu yoge ib bhvti| RSabhasya pravrajyAmanuprAMtrajan rAja- | bhasya pravrajyAmanaprAMvrajana rAja-STAya svayaMprabhAmadAt / zrIvijayAya sutArAmadAt sahasrANi / jJAnotpattimanvAgaman surAH / zAMtinA- amoghajihvAya grAmazatamadAt / devAya baliM prycchti| thacaritapaTTakaprasAraNamanuprAvarSat parjanyaH / tena hetu- +tAdarthe / 25 // tAdaye apa bhavati / netyrthH| nadImanvasitA senaa| nadyA shaavsthitetyrthH| avahananAyolukhalaM / raMdhanAya ssAlI / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajanamaMthamAlAyA kalupyavikAre // 26 // klapyadhubhiryoga | 'mi gotreNa / samena dhaavti| viSameNa dhAvati / vikAre'rthe'pa bhavati / mUtrAya prakalpate yvaaguuH| zleSmNe | vidroNena dhAnyaM krINAti / sahasreNa acAn 'jAyate dadhi / tadyavAgvAdivikArarUpamApadyate itya- krINAti / rthaH / bikAra iti kiM ! sukRtinaH saMpardhate shaalyH| sahArthena // 34 // sahArthena yoge bhA bhava mApye'riSTena // 27 // ariSTena utpAtena tyupAdhau / vatsena saha gauH / putreNa sahAgataH / bApye'rthe jhApyamAne apa bhavati / putreNa saha khalaH / putreNa saha dhanavAn / arthavAtAya kapilA vidyudaatpaayaatilohinii| grahaNaM paryAyArtha / putreNa sArdai sAkaM satrA amA pItA varSAya vijJeyA durbhikSAya sitA bhvet|| | yugapat samaM / putreNa muktaM-karaNanirdezAH / ariSTeneti kiM ! mitrasyedaM chatraM / yenAMgivikAretyaMbhAvI // 35 // yenAMgidhvarthavAco'rthAt karmaNi // 28 // vartho no vikAro vikRtatvamitthaMbhAvo'nena prakAreNa bhavanaM bAga yasya tasya dhoH karmaNyap bhavati tacca vartha-ca lakSyate tato bhA bhavati / pANinA kuNiH / vAgarthAt na sAkSAt prayuktaH / edhebhyo brajati / pAdena khaMjaH / akSNA kANaH / puSpebhyo brajati / pAkAya brajati / paktaye vrajati / zikhayA baTumadrAkSIt zvetacchatraNa bhUpatiM / dhvarthavAca iti kiM ! praviza piMDIM / arthAditi | kezavaM zaMkhacakrAbhyAM tribhirne traiH pinAkinaM // kiM ! edhAnAhartuM vrajati / api bhavAn kamaMDalunA chAtramadrAkSIt / api satArthanamaHsvAstisvAhAvaSaTasvaghAhiteH bhavAn cUlayA parivrAjakamadarzat / chaatrtvaadiprkaa||29|| zaktArthairnamaHprabhRtibhizca yoge apa bhvti| | ramApano manuSyaH kamaMDalvAdinA lakSyate / aMgivizakto jinadatto devadattAya / alaM mallo mallAya / kAretthaMbhAvo" iti kiM ! akSi kANamasya / namo'bhinaMdanadevAya / svasti prajAbhyaH / iMdrAya svaahaa|| to // 36 // hetvarthe bhA bhavati / dhanena baSaDamaye / svadhA pitRbhyaH / AmayAvine hitaM / / kulaM / vidyayA yazaH / anena vsti| adhyayanena pragaheM manyakarmaNyajIve vA // 30 // praka vsti| baNa garhe gamyamAne manyateH kaNi jIvavarjite vA apa bhavati / na tvA tRNAya manye / na tvA tRNaM manye / / +kA // 37 // hetau kA bhavati / siddhiranena tvA loSTAya manye / na tvA loSTaM manye / pragrahaNaM | kAMtAt / parvato'gnimAn dhUmavattvAt / kiM ! kASThaM tvAM manye / garhe iti kiM ? iMdranIlAt RNe // 38 // hetau RNe kA bhavati / panarAgamadhikaguNaM manye / manye grahaNaM kiM ! na tvA zatAbaddhaH / sahasrAddhaH / niSkAbaddhaH / hetI, iti tRNaM ciMtayAmi / ajIva iti kiM ? na tvA zvAnaM mnye| kiM ! baddhastvayA devadatto nAhaM banAma zata ma dhAra saMjho bhA de||31|| saMpUrvasya jAnAte yati zatena bddhH| karmaNi vA bhA vibhaktI bhavAta de / mAtrA sNjaaniite| guNe zrIdattasyAstriyAM // 39 // guNe hemAtaraM sjaaniite| to zrIdattAcAryamatena kA bhavatyastriyAM / jADyAkartRkaraNe // 32 // kartari karaNe ca kAradvaddhaH / jADayena baddhaH / jnyaanaanmuktH| jJAnena muktH| bhA bhavati / devadattena kRtaM / jinadattena mukt| guNa iti kiM ! dhanena kulaM / astriyAmAta ka ! viSNumitreNa pItaM / dAtreNa lunaati| parazunA chinatti / buddhayA muktaH / dhyAnena karmANi hNti| hetau sarvAH praayH||40|| hetuzabdaparyA. +prakRtyAdibhyaH // 33 // ebhyo mA bhvti| laukikaphalasAdhanayogyapadArthoM hedaH / 2 pUrva kA. prakRtyA abhirUpaH / prAyeNa vaiyAkaraNaH / gItamA | ko'tra tu jhApakaH / . Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRtiH] / ye prakRte hetvarthe tadvAcinaH sarvAH vibhaktyaH prAyeNa bhavati / dhanena hetunA vasati / dhanAya hetave / dhanAddhetoH / dhannasya hetoH / dhane hetau / ke hetuM vasati kena hetunA / kiM nimittaM / kena nimittena / kiM kAraNaM / kena kAraNena / kiM prayojanaM / kena prayojanena / yaM hetuM vasati / yena hetunA / yena nimitena / evaM sarvavacaneSu / kA'pAdAne // 41 // apAdAne kArake kA vibhaktI bhavati / rathAt patitaH / AcAryAdadhIte / caurebhyo bibheti / adharmAjjugupsate / mAthurAH pATaliputrakebhya ADhyatarAH, abhirUpatarAH, darzanIyatarAH / 1 + pyaskhe karmAdhAre // 42 // pyAMtasya khe karmaNyAdhAre ca kA syAt / prAsAdAt prekSate / Asa nAt prekSate / ata eva vacanAt pyakhaM dRSTavyaM / pyakha iti kiM ? prAsAdamAruhya prekSate / Asane upavizya prekSate / karmAdhAra iti kiM ! gRhAdAgasAdhIte / zabdArNavacaMdrikA / 201 / pA0 4 / * dikzabdAnyArthIcudyvAhItarArAdvahiryuke ||43|| dikzabdairanyArthairaMcuyvAdibhizva yukte kA bhavati / pUrvo grAmAt / uttaro grAmAt / anyo devadattAt / bhinno devadattAt / prAg grAmAt / pratyag prAmAt / dakSiNA prAmAt / dakSiNAhi prAmAt / itaro'smAt / gRhAdArAt kSetraM / bahirmAmAt / * vA'to'rthasyaiH // 44 // atasarthatyaiyoMge tA bhavati / dakSiNato grAmasya / uttarato grAmasya / upari grAmasya / upariSTAt grAmasya / paro grAmasya / * ip cainena // 45 // enena yoge ip tA ca syAt / dakSiNena vijayArddha vasati / uttareNa himavaMtaM / pUrveNa grAmasya / uttareNa grAmasya / *kA carte // 46 // Rte zabdena yoge kA syAt ip ca / Rte dharmAt kutaH sukhaM / citra yathAzrayamRte / na hyagaM vikriyate rogamRte / *thaknAnA thA ca // 47 // pRthaganA 1 zabdagrahaNenAtra dizi dadhaH zabdo te tena dezakAlavRttibhirapi pUrvAdimiyoM kA bhavati / 2 paryAya nisargeiyocaNaM / teneha na dinadevadattasya / 31 nAbhyAM yoge bhA syAt kA ca pRthak devadattena / pRthaga devadattAt / nAnA gurudattena / nAnA gurudattAt / kavinA tisaH // 48 // binA yoge tisro bhAkepo bhavaMti / binA samyaktvena / binA samyaktvAt / vinA samyaktvaM kuto muktiH / * stokAlpakRcchrakatipayAt karaNe kA vAsave // 49 // stokAderasatvavacanAt karaNe kA vA syAt / stokAnmuktaH / stokena muktaH / alpAnmuktaH / alpena muktaH / kRcchrAnmuktaH / kRcchrepaNa muktaH / katipayAnmuktaH / katipayena muktaH / asave iti kiM ? alpena sIdhunA mattaH / karaNe iti kiM ! alpaM jalpati / + tRptArthaistA // 50 // tRptArthaidhubhiryoge karaNe tA bhavati / odanasya tRpyati / odanasya tRptaH / saktUnAM pUryate / saktUnAM pUraNaH / * jho'svArthe // 51 // jAnAterasvArthe anavabodhane vartamAnasya karaNe tA bhavati / payaiso jAnIte / dabho jAnIte / asvArthe iti kiM ? dhvaninA duhitaraM jAnAti / *kA cArAdayaiH // 52 // ArAdartherdUrArthairaMtikArthaizcAsattvavAcibhiryukte kA syAt tA ca / dUraM grAmAt / dUra grAmasya / viprakRSTaM parvatAt / viprakRSTaM parvatasya / aMtikaM vanAt / atikaM vanasya / abhyAsaM dezAt / abhyAsaM dezasya / *tebhyaH kebhAH // 53 // tebhyaH ArAdarthebhyaH kenbhAH bhavati / dUrAd grAmasya / dUraM grAmasya / dUreNa grAmasya yAti / aMtikAt prAmasya / aMtikaM grAmasya / aMtikena prAmAt / // * IbAdhAre ca // 54 // Iva vibhaktI bhavati AdhAre kArake tebhyazva / apAtre ramate loko girau varSati vAsavaH / anyastrISu mano yAti kulastrISu na gacchati // 3 payasA karaNabhUtena pazyati pravartate vA / sarpiSi racaH pratiyo] vA tad rUpeNa sarva bAnAti / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlApA- .. . - wwwwwwwwwwwwwww kaTe Aste / sthAlyA pacati / gaMgAyAM ghoSaH / sUtaizca // 60 // etairyoge tepau staH / gavAM svAmI / dUre banasya / viprakRSTe vRkSasya / aMtike kUpasya / goSu svAmI / yatInAmIzvaraH yatiSvIzvaraH / nRNAmasamIpe devasya / dhipatiH / nRSvadhipatiH / dhanasya dAyAdaH / dhane +tenakarmaNi // 55 // tAMtasya inviSayasya ( dAyAdaH / gavAM sAkSI / goSu sAkSI / zatasya pratikarmaNIba bhavati / adhItaM vyAkaraNamanena-adhItI | bhUH / zete pratibhUH / gavAM prasUtaH / goSu prasUnaH / vyAkaraNe / AmnItI chaMdasi / ardhitI gurau / kuzalAyuktenAsevAyAM // 61 // kuzalAktagrahaNaM kiM ! bhuktapUrvI audanaM / ingrahaNaM kiM! yuktAbhyAM yoge tepau staH / muhurmuhustAtparyeNa vA gurumupazliSTaH ziSyaH / sevAyAM gamyamAnAyAM / kuzalo vidyAgrahaNasya / +heto tayakta / / 56 // karmaNA yukta hetau kuzalo vidyAgrahaNe / Ayukta tpshcrnne| AyuktaIba bhavati / stapazcaraNasya / AsevAyAmiti kiM ! kuzalazcitracaNi dIpinaM hati detayorhati kuMjaraM / | karmANa na ca karoti / Ayukto gauH zakaTena / kezeSu camarI haMti sImni puSkalako hataH // AkRSya yukta ityarthaH / tayukta iti kiM ? bhikSayA vasati / *sAdhunipuNenAnabhyAdinArcAyAmAe // 62 / / sAdhunipuNAbhyAM yoge abhiprabhRtibhirayoge cArcAyAM ___ yadbhAvAdbhAvagatiH // 57 // yasya bhAvAt | gamyamAnAyAM Ip syAt / jine sAdhuH / gurau kriyAto bhAvAMtarasya gatiniItistatra Iba bhavati / nipuNaH / aAyAmiti kiM ? sAdhuramAtyo rAjJaH / goSu duhyamAnAsu gataH / dugdhAsvAgataH / devA yAM anabhyAdineti kiM ? sAdhurmAtaramabhi / mAtaramanu / / kriyamANAyAM gataH kRtaayaamaagtH| yadbhAvAditi kiM ! | pitaramanu / nipuNo mAtaraM prti| mAtara pari / yo jaTAbhiH sa bhukte / jaTAbhirityatrepa nAsti dravya | nipuNaH pitaraM prati / pitara pri| tvAt / bhAvagatiriti kiM ? yo bhuktavAn sa devdttH| yo bhuktavAniyatrepa na bhavati / masitotsukAvabaddharbhA ca // 63 // etaioMge gate sthAninyadhvAMtenaikazca // 58 // yasyA bhA syAdIp ca bhavati / kaizaiH prasitaH / kezeSu prayoge'pyartho gamyate sa sthAnI / iyattAvasitasyA prasitaH / kezarutsukaH / kezeSUtsukaH / kezairavabaddhaH / dhvano'vasAnamaMtaH / yadbhAvAd bhAvagatistasyAMtena tatra nityaM prasaktirityarthaH / yuktasyAdhvanaH gatazabde sthAninyaprayujyamAne tenAMtena uzi bhe|| 64 // uzi bhe viSaye bhepau staH / ekatvaM [prathamAtvaM] bhvti| pATaliputrAd rAjagRhaM sapta- | puSyeNa puSye vA pAyasamaznIyAt / maghAbhirmaghAsu vA yojanAni / sthAninIti kiM ! gavIdhumataH sAMkAzyaM | palalaudanaM / uzIti kiM ? puSye caMdramAH / bha iti caturSu yojaneSu gateSu bhavati / adhvagrahaNa kiM ? kiM ? paMcAleSu yasati / kArtikyAH AgrahAyaNI mAse / atenati kiM milekArthe vAH // 65 // miDA sahekArthe adya nazcaturSu yojaneSu gateSu bhojanaM / cakAraH | samAnArthe vartamAnAt DyAmmRdo vA (prathamA) vibhaktI IbabAdhanArthaH / bhavati / munibUte / droNaH pacyate / gauH / kumArI / tA cAnAdare // 59 // yadbhAvAd bhAvagati- vRkSaH / kuMDaM / khArI / ekaH / dvau / bahavaH / ekArthe statra tA bhavatIpa cAnAdare gamyamAne / rudato | iti kiM ! tvayA pacyate odanaH / lokasya prAvAjIt / rudati loke prAbAjIt / deva- saMbodhane bodhyaM // 66 // saMbodhane yA vA datte kozati prAbrAjIt / devadattasya krozataH | tasyA bodhyamiti saMjJA bhavati / he deva / he prAMbAjIt / | devo / . he devAH / svAmIzvarAdhipatidAyAdasAkSipratibhUpa- suH kiH // 67 // bodhyasaMjJAyA vAyAH suH. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ accomodiamom zabdArNavAhikA / jaapaa0|| - kisako bhavati / he knye| he kumAri / / vyavaharate / sahastrasya vyvhrte| zatasya paNate / kipradezAH "kereka" prabhRtayaH / . . . sahastrasya paNate / sAmarthya iti ki! zalAko tAkSepe / 68 // kArakANAmavivakSA tto-vyvhrti| ... 'nyaH svasvAmyAdi zeSastasmin tA vibhaktI bhvti| divaH // 76 // vyavaspaNisamAnArthasya diveH naTasya zRNoti / rAjJaH svaM / madrANAM raajaa| tasya karmaNi tA bhavati / tasya dIvyati / bhaataa| grAmasya samIpaM / zAlInAM rAziH / yavAnA | sahasrasya diivyti| . . dhAnAH / tasya hastaH / goH sthAna / - bAgI / / 77 // gipUrvasya divaH karmaNi tA svadayeza karmANi // 69 // smRtyarthAnAM vA bhavati / zatasya pratidIvyati / zataM pratidIvyati / dayezozca karmaNi tA syAt / mAtuH smarati / pitura- kAlApAre sujayeM // 78 // sujoM yasya dhyeti / sarpiSo dayate / payasa iisstte| zeSa iti kiM tasmin tye'rthe yukte sati kAle AdhAre kArake tA mAtaMra smrti| bhavati / dviraho muNkt| triraho muMkte / paMcakRtvo'ho pratiyane // 7 // kRtraH karmaNi tA mukte|kaalgrhnnN ki ? triH kaMsapAtryAM bhukte / AdhAra syAt pratiyane'rthe / edho dakasyopaskurute / zastrapa- iti kiM ! dvirahA muMkte / sujartha iti kiM! mahi trasyopaskurute / pratiyane iti kiM! kuMbhaM karo- mukte jainaH / zeSa iti kiM ! dvirahayadhIte / ti buddhayA / kakarmaNoH kRti // 79 // kartari karmaNi * rujrthsyaavrisNtaapyorbhaavokteH||71|| ca kRtprayoge tA bhavati / bhavatAM shaayikaa| bhavatArujarthAnAM bhAvavAcinAM dhUnAM karmaNi tA syAt jvari- | maasikaa| yavAnA lAvakAH / saktUnAM pAyakaH / saMtApI vihAya / caurasya rujati rogaH / vRSalasyA- | vizvasya jJAtA / sakalasya draSTA / kRtIti kiM / mayati rujA / rujarthasyeti kiM ? eti jiivNtmaanNdH| kRtapUrvI kaTaM / avarisaMtApyoriti kiM ? apathyAzinaM jvarayati *ktsyaadhaarstoH||8|| AdhAre sati ca jvaraH / atyAzinaM saMtApayati pIDA / bhAvoktariti / vartamAnakAle yaH ktastasya prayoge tA bhavati / kiM ? madhurAzinaM rujati shlessmaa| asminnebhirazyate sma / idameSAmAzitaM / idameSAM AziSi nAthaH // 72 // nAthateH karmaNi zayitaM / satAM mataH / rAjJAM buddhaH / satAM pUjitaH / tA bhavatyAziSi / payaso nAthate / dano naayte| rAjJAmarcitaH / sAdhUnAM shiilitH| AziSItyeva / mANavakamupanAthayati / aMga putrAdhI +kAmukasya // 81 // asya prayoge tA bhavati / veti yAcata ityarthaH / dAsyAH kAmukaH / dhanyasya striyaH kAmukAH bhvNti| *jAsanATakAthapiSAM hiMsAyAM // 73 // vezyAyAH kAmukaH / jAsAdInAM hiMsArthAnAM karmANa zeSe tA bhavati / *na sitalokakhAryAnvuNAM // 42 // caarsyojjaasyti| dasyonoTayati / kitavasyAtkAsyAdInAM prayoge tA na bhavati / odanaM bhuktvA / thayati / jArasya pinaSTi / hiMsAyAmiti ki ! caura svaH sukhaM kRtavAn / odanaM bhuktavAn / devadattena baMdhanAdujjAsayati dhAnAH pinaSTi / bhuktaM / viSNumitreNa pAtaM / caityaM kArayAmAsa / prAaghraH // 74 // pranibhyAM vyastasamastavi- jinAn vaMdiSyamANaH / odanaM pacamAnaH / karTa paryastAbhyAM hateH karmaNi tA syAt hiMsArthe / luTA- kurvan / kaTaM kurvANaH / dAnaM cikIrSuH / ripUn kasya prahati / vRSalasya nihati / praNihaMti / nigrhNti| jiSNuH / grAmamAgAmukaH / sukaraH kaTo bhvtaa| vyavahapaNoH sAmarthe / 75 // etayoH / ISatkaraH kaTo bhavatA / duSkaraH kaTo bhvtaa| sAmarthe krayavikraye yUte ca karmaNi tA bhavati / zatasya ISatpAnaM payo bhavatA / sujJAnaM tasvaM bhavatA / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sancAsanamagraMthamA - ANUA PARAM loka pavamAnaH / devaM yajamAnaH / dhAsyan dharma-. zAsanasya bhadraM kalyANaM vA'stu jainasya, jainAya zAstraM / jaineMdramadhIyan / arhan pUjA / kaTAn / vA / kSemaM kuzalaM nirAmayaM vAstu saMghAya saMghasya kartA / paThitA jaineMdra / kaTaM kArako gamachati / | vA / dIrghamAyurAziSyaM ciraMjIvisaM vA'stu bhanyAya modanaM bhojako brajati / / bhavyasya vA / zaM sukhaM zarma vA bhUyAt prajAbhyaH * bhAvyAghamaghainaH // 8 // bhAvini kAle prajAnAM vA / hitaM padhyaM hRdyaM priyaM vA bhavatu mitrAya bhAdhamapa' ca ya in tasya prayoge tA na syAt / mitrasya vA / arthaH prayojanaM kArya vA bhavatAdattAya grAma gamI / nagaramAgAmI / zataM daayii| sahastraM | dattasya vaa| AzipIti kiM ? AyuSyaM devadattasya tpH| daayii| kArI me'si kreN| * pANitUryAgabaMda ekavattalyaM // 9 // vyasya vA kartari // 84 // vyasaMjJakasya prANyaMgAnAM tUyogAnAM ca tulyAnA dvaMdva ekavad prayoge kartari tA vA bhavati / bhavataH kartavyo bhavati / pANI ca pAdau ca pANipAdaM / zirogrIvaM / dharmaH / bhavatA kartavyaH / bhavato jJeyaM karma / bhavatA | karNanAsikaM / daMtoSThaM / zaMkhapaTahaM / bherImRdaMgaM / jJeyaM / bhavataH khalu grAmo gaMtavyaH / bhavatA khalu prAmo mArdagikapANavikaM / tulyamiti kiM ! pANigRnau / gaMtavyaH / kartarIti kiM ? geyo mANavako gaathaanaaN|| * caraNaM sthaNorluGayanuktI // 11 // * dviprAple'nAke // 85 // dvayoH katakarmaNoH / luGparayoH stheNoH prayoge caraNAmAM tulyAnA dvaMdva prApta kartari tA vA bhavatyakAramakaM ca vihAya / ekavad bhavatyanUktAvanuvAde / kaThAzca kAlApAzca sAdhvI sUtrANAM kRtiH svAminaH / sAdhvI sUtrANAM kaThakAlApamudagAt / kaThakAthumaM pratyaSThAt / kati : svaaminaa| Azcaryo gavAM doho agopAlakasya, caraNamiti kiM ? udagavaiyAkaraNamImAMsakAH / agopAlakena vA / anAka iti kiM ? cikIrSA | stheNoriti kiM ? anaMdiSuH kaThakAlApA: / luGIti devadattasya vArtikAnAM / bhedakAH patrANAM vaadinH| kiM ! udyati kaThakauthumAH / anuktAviti kiM ! +dviSataH // 86 // dviSaH zaturyoge kaNi pratyachuH kaThakauthumAH / AdivacanamidaM / vA tA bhavati / caurasya dviSan / cauraM vaa| ___ adhvaryukraturanapa // 92 // adhvaryukratUnA* karmaNi guNe'vyasya // 87 // vyasaMjJaka manapA dvaMdva ekavad bhavati / arkazca azvamedhazca varjitakRtprayoge guNe'mukhye kamaNi tA vA | arkAzvamedhaM / sAyAhnAtirAtraM / adhvaryugrahaNaM kiM ! syAt / dogdhA goH payasaH / dogdhA goH pyH| yAcitA issuvtrii| anabiti kiM ? gavAmayanAdityAnAmayane / gomitrasya / yAcitA gormitraM / jJApayitA ziSyasya * adhItyAsannAnAM // 13 // adhItyA paThityA dharmasya / jJApayitA ziSyasya dhrm| gamayitA mANava AsannAnAM baMda ekavad syaat| padakazca kramakazca kasya prAmasya / gamayitA mANavakasya grAmaM / guNa padakakramakaM / kramakavArtikaM / adhItyeti kiM ! Ajyaiti ki ! netA azvasya / avyasyeti ki ? netavyAH | daridrau / AsannAnAmiti kiM ? yAjJikavaiyAkaraNau / grAma zAkhAH / * tulyArthairbhA // 88 // tulyArthairupameyAthai- amANijAteH // 94 // prANivarjitayoge bhA bhavati tA ca / pitrA tulyaH / pitustulyH| navyA pitstlyH| dravyajAtivAcinAM dvaMdva ekavad bhavati |aaraashni| mAtrA tulyaH / mAtuH samAnaH / guruNA samaH / dhAnAzaSkuli / yugavaratraM / kuMDabadaraM / aprANigrahaNaM guroH samaH / kiM ! viTzadrau / jAteriti kiM ! himavadvidhyau / * madrakSemAyuHzaMhitArthAthai rAziSyap // 89 // * viliMga pUrNadIdekheM // 95 // viliMgAnAM madrAdizabdAthaiH zabdaioMge vA ap syAdAzi- bhinnAlaMgAnAM purAM nadInAM dezavAcinAM dvaMdva ekavada vyarthe / madamastu jinazAsanAya / madamastu jina- bhavati / mathurApATaliputraM / kaaNciikusumpurN| ubhyazca Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lapurati] zabdArNavacatrikA pA / mamimamaeeman irAvatI ca uddhyeraavtii| gaMgAloNaM / kurukurukSetraM / virodhyadravyaM // 10 // virodhi yadainyaM dA,bhisAraM / viliMgamiti ki ! mthuraavaarnnsyo| tad dvaMdvo vaikavad syAt / sukhaduHkhaM / sukhaduHkhe / gaMgAyamune / madakekayAH / pUrNadIdezamiti kiM ! evaM-zItoSNaM / zItoSNe janmamaraNaM / jnmmrnne| kukkuTImayUrI // lAbhAlAbhaM / lAmAlAbhe / samyagrahAnAmithyAjJAna / *nityadviSAM dekhe // 16 // nityadviSAM sadA-samyAjJAnamithyAjJAne / virodhIti kiM ! kAmakrodhau / vairiNAM dvaMdva ekavad bhavati dvesse| devAsuraM / ahi- adravyamiti kiM ! sukhaduHkhAvimau grAmau / zItoSNe nkulN| mAjIramUSakaM / zvAvarAha / ashvmhissN| kAko- | ime udake / lakeM / nityadviSAmiti kiM ! gopaalshaalNkaaynaaH| na dadhipaya aadiH|| 10 // // dadhipayaH - vargenAIyAyogyAnAM // 97 // prabhRtidva ekavanna bhavati / dadhipayasI / sarpimadhuvarNena jAtivizeSeNArhadurUpasya naithyasyAyo- nI / brahmaprajApatI / dIkSAtapasI / ulUkhalamusale / gyAnA dvaMdva ekavad bhavati / takSAyaskAraM / kulAla- *syau|| 104||syaa saMkhyAyAM iyattAparicchede bsttN| rajakataMtuvAyaM / varNenoti kiM ! muukbdhirii| dvaMdva ekavanna syAt / daMtAzca oSThau ca dazeme arhadpAyogyAnAmiti kiM ? braahmnnksstriyo| daMtauSThAH / bahavo mArdagikapANavikAH / * gavAzvAdizca / / 98 // gavAzvAdidva vaaNtike.|| 1.5 // syaH saMkhyAyA atike. ekavadbhavati / gavAca / garvaiDakaM / ajAvika / samIpe dvaMdvo vaikavatsyAt / samIpe dazAnAmime kubjavAmanaM / putrapautraM / cakAro niyamArthaH / gaNavA- upadazaM pANipAdaM / upadazAH, pANipAdAH / upadarza hyAnAM na bhavati / gozvau / mAdagikapANavikaM / upadazAH mArdagikapANAvakAH / +phalasenAMgakSudrajIvaM bahAzaM / / 99 // sa nae // 106 / / yo'yamuktaH ekavadbhAvaH phalAMzaH senAMzaH kSudrajIvAMzazca bahvAMzo dvaMdva eka- sa nae bhavati / tathA caivodAhRtaM / / vad bhavati / badarANi ca AmalakAni ca badarAmalakaM / hazca / / 107 / / haso nae bhavati / adhikubalAmalakaM / azvarathaM / rathikAzvArohaM / zatasvazca kumAri / upavadhu / ekamuni jaineMdraM / cazabdAt utpAdakAzca shtsuutpaadk| yUkAlikSaM / dNshmshkN| kriyAvizeSaNAnAM ntvN| sAdhu jlpti| mRdu pacati / bahAzamiti kiM badarAmalake / ashvrthau| yUkAlikSe / * vA tarumRgatRNadhAnyapakSi // 100 // | samAhAre ||108||rsH samAhAre vartamAno tarvAdInAM bahAzo dvadvo vA ekavad bhavati / / napa syAt / paMcagavaM / paMcAgni / samAhAre iti kiM? pNcaamraapriyH| plakSanyagrodhaM / plakSanyagrodhAH / dhavAzvakarNa / dhavAzvakarNAH / rurupRSataM / rurupRSatAH / nyaMkuzakaraM / nyaMka- +stryapAtrAyat / / 109 // pAtrAdivarjito'zaMkarAH / kuzakAzaM / kuzakAzAH / darbhazIrya / kArAMto raH samAhAre strIliMgo bhavati / paMcapalI / darmazIryAH / brIhiyavaM / bIhiyavAH / tilamASaM / dshgraamii| cturdhyaayii| apAtrAdIti ki ! dvipAtraM / tilamASAH / haMsacakravAkaM / haMsacakravAkAH / tribhuvanaM / catuSpathaM / aditi ki ? trigupti / tittirikapiMjalaM / tittirikpiNjlaaH| +vA'e // 110 // AbaMto raH samAhAre vA strI * pshuvyNjnaashvvddvpuurvaapraadhrot||1.1|| bhavati / paMcakhaTvaM / pacakhaTvI / dshmaalN| dshmaalii| . pazvAdidvaMdvo vaikavad syAt / gomahiSaM / gomhissau| aSTazAlaM / assttshaalii| vRSNibastaM / vRSNibastau / dadhighRtaM / dadhighRte / + nae cAnakhaM / / 111 // annatasya nakhaM syAzAkasUpaM / zAkasUpau / azvavaDavaM / ashvvddvo| 1 yadA dvaMdvaikavadbhAvastadekatvanaphyAnurodhAddhaso'nuprayujyate pUrvAparaM / pUrvApare / adharottaraM / aghrottre| bhedabhAve tu basaH / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanavaprathamAkAyA [jaineMdra mnam ca vA / paMcatakSaM / pacatakSI / dvAdazarAjaM / vaMde ghuballiMga // 119 // vaMde se dhoriva dvAdazarojI | ....... | liMgaM bhavati / kukkuTamayUryo ime / mayUrakukkuTA"ponayaH // 112 // naJsaM yasaM ca varja-vimau / vRkSakuMDe | kuMDavRkSau / yitvA Saso nae bhavatItyetadadhikRtaM jJeyaM / vakSyati- +pebhAdhalaMmAptApatrAdau // 120 // prAcalaMsenetyAdinA-kSatriyasanaM / kSatriyasenA | Sa iti / prAptApanapUrvavarjite Sase dhuvaliMgaM bhvti| pUrvazAleyaM / ki mahAseno rAjA anaJya iti kiM ! asenaa| arddhapippalIyaM / aprAdhalaMprAptApanAdAviti kiM ! prmsenaa| prAdhvaM zarIraM / nikauzAMbiH / alaMjIvikaH / prAptasothozInareSa // 113 // kaMthAMtaH So / jIvikaH / AphnajIvikaH / nae bhavati khuviSaye uzInareSu yadi sA kaMthA syaat|| * puMsyazvavaDavau // 121 // azvavaDavAvitaresozamInAM kaMthA sauzamikathaM prAmaH / AhvarakathaM / tarayoge dvaMdve puMsi bhavataH / azvavaDavAvimau / andhadharmakathaM / ete uzInareSu prAmAH / khAviti kiM ! vaDayAH ime | azvavaDavaiH / biirnnkNthaa| uzInareSviti kiM ! daakssikNthaa| / raatraahii|| 122 // rAtrAhazabdau kRtasAtau * bhAdAvupajhopakrama // 114 // upacopakramAM-puMsi bhavataH | ekarAtraH / dvirAtraH / trirAtraH / taH So nae bhavatyAdau prAthamye vivakSite tyoH| pUrvAhnaH / mdhyaahH|| khAyaMbhuvasyopajJA svAyaMbhuvopajJaM AkAlikAcArAdhya +pAkAdayaH // 123 // ete pusi bhavati / yanaM / devopajhamanekazeSacyAkaraNaM / kururAjopakrama ucyate iti vaakH| anuvaakH|sNprvaakH| suuktvaakH| dAnaM / akaMpanopakramaM svayaMvaravidhAnaM | AdAviti ___ ahaH // 124 // aha ityayaM zabdaH kRtasAMtaH kiM! maitropajJo rathaH / caitropakramaH praasaadH| puMsi syAt / yahaH / vyahaH / chAyA bahUnAM // 115 // bahUnAM yA chAyA puNyasudinAbhyAM nae // 125 // puNyasudisadaMtaHSo nae bhavati / zarANAM chAyA zaracchAyaM / nAbhyAM paro aho nae bhavati / puNyAhaM / sudinAhaM / ikSucchAyaM / zalabhacchAyaM / bahUnAmiti kiM ! kavya *payo zisyyAdiH // 126 // jhyAdiH sthichaayaa| kuddycchaayN| saMjJAdizca pRthazabdo nae bhavati / vigataH paMthAH vi*sbhaa'shaalaa|| 116 / / azAlA yA sabhA pathaM / utpathaM / apathaM / dvipathaM / tripathaM / catuHpathaM / tadaMtaH So napa bhavati / strIsabhaM / dAsIsabhaM / gopA *puMsi caadcrcaadyH|| 127 // ardharcAdayaH sabhaM | azAleti kiM ? daizikasabhA / zabdAH puMsi napi ca vartate / ardharcaH / arddha / * rAkSasAdharAjJaH // 117 // rAkSasAdibhyo' gomayaH / gomayaM / kutapaH / kutapaM / kaSAyaH / rAjazva parA yA sabhA tadaMtaH So nae bhavati / rAkSa | kaSAyaM / kApiNaM / kArSApaNaH / sasamaM / rakSaHsamaM / pizAcasamaM / arAjJa iti paryudAsAt tatparyAyagrahaNaM / khAmisabhaM / pArthivasabhaM / *kirapye'doge jagdhiH // 128 // inasabhaM / IzvarasabhaM / iMdrasabhaM / rAkSasAdharAjJa iti takArAdau kiti pye cAge pare aderjagdhirAdezo bhavakiM ! narasabhA / yudhiSThirasabhA / kASThasamA / pASA- | ti / jgdhH| jagdhavAn / jndhiH| jagdhvA / prajaNasabhA | raajsbhaa| gghya / tkiyya iti kiM ! adanaM / senAsurAcchAyAzAlAnizA paa||11|| * ghaslajaluGyanasani // 129 // aderghaslAsenAvaMtaH So nae bhavati vA / kpisenN| kpisenaa| / bAghaH siddhe'taraMgatvAt ti kiti pye vidhirvathA / piSTasuraM / piSTasurA / chatracchAyaM / chtrcchaayaa| dAna- jJApayatyaMtaraMgANAM pthena baapnmsrivti||1|| ghAlaM / dAnaza.lA / zvanizaM / zvanizA / / tena-hitvA pradhArayetyAdi sidaM / .. . Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ murati zabdArNavacaMdrikA / bha0 1 pA04 1. dezo bhavati mAci hi pani sani ca prtH| svervvH||11|| brUno'stezca vaca praghasaH / maksat / ghAsaH |-jightsti / bhU isthetAbAdezau bhavato 'ge parataH / vaktA / vahuM liTi vA / / 130 // adeliTi pare ghasla kA vaktavyaM / bhavitA / bhavituM / bhavitavyaM / syaat| jaghAsa / jakSatuH / jkssuH| aad| aadtuH|aaduH| cakSa khapAla vAci // 152 // cakSe *vey||13|| veo vaya ityayamAdezo bhava- bodhi vartamAnasya zAjJa bhavati / aavshaataa| ti vA liTi / uvAya / jayatuH / UyuH / vyo| AzAtuM / AkhzAtanyaM / vAcIti ki ? cakSuH / vavatuH / vtuH| vicakSaNaH / bodhe'tr| azvAn saMcakSya / varjane'tra / pro vaSa liDiH // 132 // haMtervadhAdezo vAliTi // 14 // cakSaH zAJ bhavati bhavati liGi prtH| vadhyAt / vadhyAstAM / vdhyaasuH| liTi vA / Acakhyau / AcakhyatuH / AcaAyadhiSISTa | AvadhiSIyAstAM / AvadhiSIran / cakSe / aacckssaate| . luGi // 133 // haMte ki vo bhavati / vyajokyabadhIca // 145 // ajevI avadhIt / avadhiSTAM / avadhiSuH / . | bhavati kyapadhAcavarjite'ge parataH / vIyAt / vengi|| 134 // haMteriddhi luGi vadho pA | vIyAstAM / vIyate / praveyaM / akyapadhajacIti syAt / AvadhiSTa / AvadhiSAtAM / AvadhiSata / ki! samagyA / samAjaH / samajaH pazUnAM / Ahata / AhasAtAM / Ahasata / bahulaM khau // 145 // ajervIbhAvo bhavati laDe ytyogaaH|| 135 // etyoriNikorgA | bahulaM khuviSaye / pravayaNo daMDaH / prAjano daMDaH / / bhavati laDi parataH / agAt / agAtA / aguH / pravetA / prAjitA / adhyagAt / adhyagAtA / adhyaguH / * yaGa upa // 146 // yo bahulamupa bhavati / ___NI gamajJAne // 136 // etyArgam bhavatya- | rorUyate / roroti / roravIti / lAlapyate / mAne'the jo parataH / gamayati / adhigamayati / lAlapti / lAlapIti / bhajJAna iti kiM ? arthAn saMpratyAyayati / * aci // 147 // yaDo'ci parataH nityamup sani // 137 // etyorajJAne gam syAt sani | bhavati / cecyaH / dedyaH / popuvaH / loluvaH / parataH / jigamiSati / adhijigamiSati / danIdhvasaH / marImRjaH / iGaH // 138 // iDo gam syAt bhani pre|| +notH|| 148 // ukArAMtAtparasya yo'cyup adhijigAMsate / adhijigAMsete / adhijigaaNsNte| gAiliTi // 139 // iDo gAG bhavati na syAt / rokhyaH / nonUyaH / toSTrayaH / liTi. parataH / adhijage / adhijagAte / * bhubhUsthaNikapivaH semeM // 149 // musNadhijgire| jJebhyo bhvAdibhyazca serupa bhavati me parataH / adaat| * luGlaGgau sankacorvA // 140 // adhAt / abhUt / asthAt / agAt / adhyagAt / . icho gAG vA syAt luki luGi Nau ca sanpare apAt / me iti kiM ? vyatyabhaviSTa / kathpare ca parataH / adhyagISTa / adhyagISAtAM / / vA prAdheTachAzAsaH // 150 // prAdibhyaH adhyaiSTa / adhyaiSAtAM / adhyagISyata / adhyaiSyata / serupa syAt vA me parataH / aghrAt, aghAsIt / adhijigApayiSati / abhyApipayiSati / adhyajI achAt, achAsIt / azAt . azAsIt / asAt , gapat / adhyApipat / asAsIt / 1 adhyApayitumicchatyasmin vAkya-sani-adavyahA deva- * tanbhyasthAste // 15 // tanAdibhyaH sarvopa naMdIyAH iti dhustharUpAvasthitiH pazcAdvADAdezo bukacA bhavati thAsi te ca parataH / atathAH / ataniSThAH / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananagraMthamAlAyAM wwwwwwwwwwranamamimarmumwwwimmina bhavata / ataniSTa / asAdhAH / asAnaSThAH / bhavati bahuSu vartamAnasyAstriyAM / paMcAlasyApatyAni . asAta / asaniSTa / akSata / akSathAH / akSa-paMcAlAH / ikSvAkavaH / aMgAH / baMgAH / kuravaH / Ni ThAH / akSata / akSaNiSTa / . bahuSviti kiM ! pAMcAlaH / pAMcAlI / astriyAmiti vinnyaavinynniyoH|| 152 // nidaMtAt kiM ! pAMcAlyaH / bhAgyaH / kAMgyaH / dreriti kiM ? aupgvaaH| NyAMtAdArSatyAMtAca parayoH yuvatyayoraNiorupa bhavati / tikasyApatyaM vRddha taikAyaniH / tasyApatyaM yuvA prAgdro * yaskAdergotre // 157 / / yaskAdibhyo gotre raNa upi taikAyaniH pitaa| taikAyaniH putrazca / vihitasya tyasyopa bhavati bahuSvastriyAM / yaskamaimatAyaniH pitaa| maimatAyaniH putrazca / karorapatyaM | syApatyAni yaskAH / lahyAH / yaskAderiti kiM ! kauravyaH / tadapatya yuvA ina upi kauravyaH pitA | kApaTavAH / gotra iti kiM ? yaskasyeme yAskAH chaatraaH| putrazca / gArgyaH pitA / gArgyaH putraH / vAsiSThaH pitA | putrazca / vaizvAmitraH pitA putrazca / RSyaNNatAt-itra * yabamo'gopavanAdeH // 158 // yo'jazva upa / jiNyArSAditi kiM ! kuhaDasyApatya kauhaDaH / / gotre bahuSUpa bhavati gopavanAdibhyo vihitaM vihaayH| zivAyaNa / tadapatyaM kauhaDiH / yanIti ki? vAma- | gargAH / vtsaaH| vaidH| vaidau / bidAH / aurvaH / rathasyApatyaM vAmarathyaH / tasya ziSyAH vAmarathAH / | auauM / urvAH / agopavanAderiti kiM ! gopavaaNijoriti kiM ! dAkSiH pitaa| dAkSAyaNaH putrH|| nasyApatyAni gaupavanAH / zyAmAkAH / *mAkSimo'taulvalyAdeH // 153 // prAcAM | kaiMDinyAgastyayoH kuNddinaag-tiic|159| gotre ya ija tadaMtAt yuvatyasyopa bhavati tAlva- kauDinyAgastya ityetayoH gotre bahuSUbbhavatyastriyAM tyAdIn varjayitvA / pannAgArasyApatyaM pAnnAgAriH | tayoH kuMDina agasti ityetAvAdezau bhavataH / kuMpitA / tadapatra pAnnAgAriH putraH / evaM-mAMtharaiSANiH | DinyAH apatyAni kuMDinAH / agastayaH / pitA putrazca / prAviti kiM ! plAkSiH pitA / plAkSA- * bhgukutsvsisstthgotmaaNgiro'treH||160|| yaNaH putraH / itra iti kiM ! rAghavaH pitA / rAghaviH | bhRgvAdibhyo gotre bahuSu yastyaH tasyopa bhavati / putraH / ataulvalyAderiti kiM ! taulvaliH pitaaH| bhRgorapatyAni bhArgavaH / bhaargvau| bhRgavaH / kutsAH / taukhalAyanaH putraH / dAlIpiH pitaa| dAlI- vasiSThAH / gotamAH / aMgirasaH / atrayaH / astriyApAyanaH putrH| miti kiM ? bhArgavyaH / kautsyaH striyaH / * pailAdhaviprAt // 154 // pailAderaviprAJca * bahavaH prAgbharatevitraH // 161 // yuvatyasyopa bhavati / pIlAyA apatyaM paila: pitaa| baco mRdo ya ina tasya bahuSumbhavati prAggotre sadapatyaM pailaH putrH| zAlaMkiH pitA putrazca / bharatagotre ca / pAnnAgAriH / pAnnAgArI / pannAsAtyakiH pitA putrazca / aviprAt-AMgaH pitA / / gArAH / evaM-maMthareSaNAH / kSIrakaMbalAH / bherateSuAMgaH putraH / mAgadhaH pitA putrazca / kAliMgaH | auddAlAkiH / auddAlakI / uddAlakAH / yudhiSThirAH / bahaca ityeva / vaikayaH / pauSpayaH / prAgbharate*vebo 2H // 155 // drisaMco ya ina tadaMtAt | viti kiM ? bAlAkayaH / hAstidAsayaH / parasya yuvatyasyopa vA bhavati / uduMbarasyApatya au- *vopakAdeH // 162 // upakAdibhyo gotre duMbariH pitA / tadapatya auduMbariH putraH / auduMbarA- bahuSu yastyaH tasya vApa bhavati / upakasyApatyAni yaNo vA / reriti kiM ! dAkSiH pitaa| dAkSAyaNaH / upakAH / aupkaaynaaH| lamakAH / lAmakAyanAH / kapiSThalAH / kApiSThalayaH / *bahuvatiyAM // 156 // drisajJasya tyasyopa | *tikakitavAde // 163 // tikakita pitA putrazca / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA | vyaM0 1 / pA0 4 / yuvati::] vAdInAM dvaMdve bahuSu yasyastasyopa bhavatyAkhiyAM: / kAyanazca kaitavAnazca tikakitavA: / aura sAyanaca lAMkaTayazca upasalaMkaTAH / vaMkharabhaDIrathAH / + tathA prAdeH // 164 // dvaMdve bahutve vartamAno yo dadyAdistasya tathor bhavati yathApUrvaM / AMgazca bAMgazca sauhmazca aMgavaMgasujhAH / yaskalAhyAH / gargavatsavAjA: 1 kuMDinAgastyavasiSThAH / tatheti kiM ? yAskalAhyAH chAtrAH / + vA'nyena // 165 // drayAdeva bhavati anyena saha yAdInAM dvaMdve bahutve / AMgazca vAMgaca dAziva aMgavaMgadAkSayaH | AMgavAMgadAkSayaH / gargavatsopagavAH / gArgyavAtsyaupagavAH / yatrAdvartheSu tAyAH Se // 166 // yatrAstathA bApa bhavati dvayorekasmiMzca vartamAnasya tAyAH base / gArgyasya gArgyayorvA kulaM gargakulaM / gArgyakulaM / vidakulaM / vaidakulaM / agastikulaM / Aga styakulaM / yatrAdezita kiM ? AMgakulaM / dvyekeSviti kiM ? gagaNa kulaM gargakulaM / tAyA iti kiM ? pAramagArgyaH / iti kiM ? gArgyasya samIpaM upagArgya / supo mRdaH || 167 // dhumRdoraMtargatasya supa upa bhavati / putramicchatyAtmanaH putrakAmyati / paTIyati / aupagavaH / rAjapuruSaH / yataH / yatra / 1 zavalaguH / * jheH // 168 // jJeH parasya supa upa bhavati / tataH / tatra / kRtvA / ca / vA / hra / aha / eva / hAt // 169 // hasAt parasya supa up bhavati / adhistri / upavadhu / ekamuni / dvimuni / * ISaH // 172 // hAdakArAMtAdapi bA bhavati / upakuMbhe nidhehi / upakuMbhaM nidhehi / + sthinadyuddheH // 173 // syyavayavAnnadIlakSagAt RddhilakSaNAca hAdakArAdIpo'm bhavati nityaM / ekaviMzatibhAradvAjaM / trikozalaM / dviyamunaM vasati / saptagaMgaM vasati / trigodAvaraM vasati / sumadaM / sumagadhaM / + parasparAdevamsupo'puMsi // 174 // parasparAdInAmapuMsi supaH Am vA bhavati / ime sakhya parasparAM bhojayataH / parasparaM bhojayataH AbhiH sakhIbhiH parasparAM bhojyate / paraspareNa vA bhojyate / imAH sakhyaH parasparAM prayacchaMti / parasparasmai vA prayacchati / ime sakhyau anyonyAM bhojayataH / anyonyaM vA bhojayataH / AbhiH sakhIbhiranyonyAM bhojyate anyonyena vA bhojyate / ime sakhyAvitareterI itaretaraM vA bhojayataH / ime kule parasparAM parasparaM anyonyAM anyAnyaM itaretarAM itaretaraM vA bhojayataH / kulaiH paraspareNa parasparAM anyAnyena anyonyAM itaretarAM itaretareNa vA bhojyate / kulAni parasparAM parasparasmai vA prayacchati / apuMsIti kiM parasparamime janAH bhojayaMti / anyonyamime janAH bhojayaMti / / nAtossvakAyAH // 170 // hAdakArAMtAt supo bhavati am tu bhavati kAM vihAya / upakuMbhaM tiSThati / pazya dehi svaM vA / ata iti kiM ? upAgni / akAyA iti kiM ! upakuMbhAdAnaya / upamaNikAdAnaya / * bhAyA vA / 171 | hAdakArAMtAd bhASA vA'm bhavati / upakuMbhaM / upakuMbhena / upakuMbhaiH kRtaM / 1 / yasya pUrva yathA vidhirniSedho vikAro vikalpakSa tasya tathaiva iti jaineMdra ( zabdArNava ) vyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttau prathamo'dhyAyaH / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E 'sanAtanajainaprathamAkhyAmacom2033 ti / idakAmyati / svagrahaNaM kiM ! punamicchati pramacArI prsy| *kyajazimaH // 8 // svasyevaMtAt simakArAMta patha dvitiiyo'dhyaayH| tyaktvA kyaja bhavati / svasya putramicchati putriiyti| vastrIyati / kaMbalIyati / vAdhyati / azima iti prathamaH paadH| | kiM ! uccaricchati / kimicchti|| vH||1|| ya ityayamadhikAro veditavya A| mauNAdIpathAcAre // 9 // gauNAdibaMtAdIicaH / vakSyati-tavyAnIyau / kartavyaH / krnniiyH| batAcAcAre'rthe kyac syAt / putramivAcarati putrI paraH // 2 // dhocdo vA yastyasaMjJako | yati chAtraM / vastrIyati kaMbalaM / prAsAde ivAdharati vidhIyate sa para eva bhavati / kartavyaH / karaNIyaH / | prAsAdIyati kuDayAM / majA / aupagavaH / +kartuH kSiH // 10 // kartuH gauNAdAbAre+kidagupatijaH san bhiSajyAdiniMdAkSa- | 'the virbhavati / azva ivAcarati azvati gardabhaH / me // 3 // kid gupa tija ityetebhyaH san | gardabhatyazvaH / puruSati strii| karturiti kiM! paTIyati kaMbalaM / bhavati bhiSajyAdAvarthe niMdAyAM kSamAyAM ca / jvara cikitsati / zatru cikitsati / jugupsate / titi + galbhaklIbahoDAiDit // 11 // emyaH ksste| bhiSajyAdAviti kiM ! saMketayati / gopA. kirDit bhavati / galbha ivAcarati galbhate / kAMbate / hoddte| yati / tejyti| *nizAnArjavajijJAsAvarUpye zAndAn- | *kyaG ca // 12 // gauNAdAcore'rthe kartuH mAnvadhAhIzvasya // 4 // zAnAdibhyaH san | kyaG bhavati / zyena ivAcarati kAkaH zyenAyate / bhavati nizAnAdiSvartheSu casya ca dIH / shiishaaNsti| kumudaM puSkarAyate / azvAyate gardabhaH / gardabhAyate / zIzAMsate / diidaaNsti| diidaaNste| mImAMsate / 'zvaH / kerabAdhanArthazcakAra / bIbhatsate / nizAnAdAviti ki! nizAnayati / / *sa: khaM vA // 13 ||gaunnaat karturAcAre'rthe nidAna / mAnitA | bAdhayati / kyADi parataH sakArasya vA khaM syAt / mathita payatumIcchAyAM dhorbopa // 5 // dhoricchAyAM kRte syate / mathitaM payAyate / tumi san vA bhavati tumazcopa / bhoktumicchati | * apsrsH|| 14 // kyA parataH sakha bubhukSate / cikIrSati / jihIrSati / icchAyAmiti bhavatyapsarasaH / apsarAyate knyaa| kiM ! kartuM gacchati / dhoriti kiM ! prakartumaicchat + taityojaHsvamAt // 15 // AbhyAM taprAcikIrSat / dUti vartamAnAbhyAM kyaG syAt / ojasvIvAcarati +na sanaH // 6 // tumi icchAyAM dhoryo vihitaH ojAyate / ojasyate / svamavAnivAcarati svamAsan tadaMtAt san na bhavati / cikIrSitumicchati / yate / tadvatIti kiM ! svapna ivAcarati / tumIcchAyAmiti kiM ! cicikitsiSati / / | *bhRzAdezccyostaH // 16 // bhRzAdevyarthe *spaH kAmyaH // 7 // svasyAtmano yadivaMtaM kyaG bhavati sakAratakArayozca khaM / abhRzo bhRzo tasmAdicchAyAM vA kAmyo bhavati / putramicchatyA- bhavati bhRzAyate / zIghrAyate / madrAyate / unmanasasmanaH putrakAmyati / vastrakAmyati / svaH kAmya- unmanAyate / veht-vehaayte| bhAdizabdena nimhvinaashyohnnN| gajlohitAdibhyaH kyA // 17 // DAjaM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA / 02paa.1|| AMAP tebhyo lohitAdibhyazca vyarthe kyaH bhavati / adamada- paripucchyate / bhAI saMcinoti saMbhADayate / parimad bhavati damadamAyati / damadamAyate / haDabaDA- | bhaaNddyte|' pati / haDahaDAyate / , lohitAyati / lohitAyate / *cIvarAtparidhAgyoH // 27 // cIvarAt nidrAyati / karuNAyati / | paridhAne arjane ca NiG bhavati / cIvaraM pari. *sukhAderzanIpaH // 18 // sukhAderibatAt | dhatte samarjayati vA paricIvarayate mikSuH / mujyarthe kyaG bhavati / sukhaM muMkte sukhAyate / duHkhA- | +mRdo dhvarthe gija bahulaM // 28 // mRdo .. yate / bhujIti ki ? sukhaM vedayate prasAdhako dhUnAmarthe Nija bhavati bahulaM / sUtraM karoti sUtrayati devadattasya / vyAkaraNaM / muMDayati mANakkaM / mizrayati '+kaekakSakanchasatragahanAt pApe cikIrSoM / dhAnyaM / zlakSNayati vastraM / pAzaM vimocayati // 19 // kaSTAderibaMtAd pApe vartamAnAt cikIrvyarthe vipAzayati / rUpaM darzayati rUpayati / payo muMkta payo kyaG syAt / kaSTaM cikIrSati kaSTAyate / kakSAyate / | vratayati / sAvadha na bhukte-sAvadyaM vratayati / lomakRcchrAyate / satrAyate / gahanAyate / / nyanumArTi anulomayati / vastreNa samAcchAdayati vASpoSmaphenAduddhamau // 20 // vASpAderi- saMvastrayati / senayA abhiyAti abhiSaNayati / baitAdudvamatyarthe kyaG bhavati / vAspamudramati vAspA- varmaNA saMnahyate saMvarmayati / vaNiyopagAyati upviiyte| USmANaM udvamati USmAyate / phenAyate ndii| Nayati / zlokairupastauti upazlokayati / na ca * zabdAdeH kRSi // 21 // zabdAderibaMtAt bhvti-aakhyaanmaacsstte| karotyarthe kyaG syAt / zabdaM karoti zabdAyate / / + zvetAzvAzvataragAloDitAhArakasyAvairAyate / kalahAyate / abhrAyate / kaNvAyate / zvataretakakhaM ca // 29 // eSAM Nicyazvatare. meghaayte| takAnAM khaM bhavati / zvetAzvamAcaSTe zvetayatiH / * romaMthAdacarve // 22 // romaMthazabdADhacca | azvataraM-azvayati / gAloDitaM-gAloDayati / - vartamAnAt kRtrarthe kyaG bhavati / romaMthAyate gauH| harakaM-Aharayati / Nica saMniyogArthazcakAraH / uccatra iti kiM ? romaMthaM karoti kITakaH / * halakalatvacAH // 30 // halikalitvacarcA * tapasaH kyaca // 23 // tapaHzabdAdibaM- NicyadaMtatA nipAtyA / haliM gRhNAti halayati / tAt kRtri kyaca bhavati / tapaH karoti tapasyati / kaliM-kalayati / tvcN-svcyti| alvanipAtaH * namovarivazcitra pUjAsaparyAvismaye kiM ! ajahalat / // 24 // ebhyaH pUjAdiSvartheSu vartamAnebhyaH | *vedaarthstysyaaH||31|| eSAM NicyAkRtrarthe kyaja bhavati / namaskaroti namasyati sumati- kArAMtAdezo bhavati / vedamAcaSTe vedApayati / arthAnAthaM varivasyati gurUn / citrIyate / kitvAdaH / pUjA- | payati / satyApayati / diSviti kiM ? namaskaroti / *dhoryA bhUzAbhIkSNe'zuzruceH // 32 // . + nirasyaMgebhyo nning||25 // aMgebhya zubhirucimuktAddho ze'bhIkSNe cArthe yaG bhavati / ibaMtebhyo nirasyarthe NiG bhavati / hastaM nirasyati / bhRzaM punaH punarvA paThati pApaThyate / dedIpyate / hastayate / pAdayate / nirasIti kiM ? hastamAcaSTe | bobhujyte| bhRzAbhIkSNa iti kiM ? odanaM pcti| hstyti| | azubharuceriti kiM ! bhRzaM zobhate / punaH punA * pucchabhAMDAdazcau // 26 // AbhyA asyarthe rocate / / citra] ca NiG bhvti| pucchamudaspati utpucchyte|| + sUcimUtripazyavyazvarNoH // 33 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sanAtanajanaprathamAlAyAM-- [jaineMdra yo bhRzAbhIkSNe yaG bhavati / so tucyate / ayaM NiDa IyaG ityetau tyau bhavataH / 'kAmayate / / sosuutryte| momuutryte| attaavyte|ashaashyte| asryo| RtiH sautro dhuH / ghRNArtho gatyarthazca / prAtIyate / uurgonuuyte| niyamArtho'yaM yogaH / halAdibhyo'ne- * vAge trayaH // 13 // age pare mupAdibhya kAbhyaH sUcyAdibhya eva, ekAbhyo'jAdibhyo'- Ayo NiDIyaG ca trayo vA bhavaMti / gopaayaaNckaar| vyAdibhya eva yaG bhavati nAnyataH / bhRzaM cakA- | jugop| dhUpAyitA / dhpitaa| kAmayitA / kmitaa| sti / punaH punriihte| RtIthitA / artitaa| * gatyAtkuTile // 34 // gatyarthAddhoH kuTi- tadaMtA dhavaH // 44 // ye'nukrAMtAH sannAdale'rthe yaG syAt / kuTilaM kAmati cakramyate / yastadaMtA. zabdAH dhusaMjJA bhavaMti / tathA codAhRtaM / jaMgamyate. + girnA'tye // 45 // gisaMjJako dhurna bhavatpatye * lupasadacarajapajabhadahagadazo gardai // 35 // parataH / abhyamanAyata | prAsAdIyat / giriti kiM ! ebhyo gahe'rthe yaGa bhavati / garhitaM laMpati lolpyte| amahAputrIyat / atya iti kiM ! autsukAyata / sAsadyate / caMcUryate / jaMjapyate / jaMjabhyate / daMda- syatAsI lalvoH // 46 // dhoH syatAsI hyate / jegilyate / daMdazyate / garha iti kiM ? ityeto tyau bhavata: laluTo parataH / kariSyati / svagRhe sukhaM sIdati / akariSyat / karnAsmi / bhokSyate / abhokSyata / bhoktaa| * curAdibhyo Nica // 36 // ebhyo Nica bhavati svArthe / corayati / citayati / aaddyti| * kAsyanekAcatyAlliDvat kRnyyaam||47|| lAlayAti / pIDayati / bhakSayati / AcchAdayati / | kAseranekA'bhyaH tyAMtebhyazca liTsat kRtri pare Am . maMDayati / chardayati / cetayate / maMtrayate / bhavati / kAsAMcakre / kaasaanyckaar| cakAsAmbabhUva / + yujAdervA // 37 // yujAdibhyo vA Nica | cakAsAmAsa / daridrAJcakAra / daridrAmbabhUva / daridrAsyAt svaarthe| yojyti| yojati / arcayati / arcti| mAsa / bubhUSAJcakAra / bubhUSAmbabhUva / bubhUSAmAsa / sAhayati / sahati / Irayati / Irati / lAyayati / gavAJcakAra / gavAmbabhUva / gavAmAsa / lolyAJcakre / layati / varjayati / varjati | vArayati / varati / kArayAJcakAra / kArayAmbabhUva / kArayAmAsa / vArayate / vrte| dhaavyti| dhavati / Apayati aapti|| + sarvijAdidayAyAso'nRcchraH // 48 // sarorijAde|H RcchatyUrNavarjitAt dayAdezca liDva+ bhUGa prAptau NiG // 38 // bhUGo Ni t kRJyAm bhavati / iMdAmbabhUva / iMdAJcakAra / iMdAbhavati prAptau vA / bhAvayate / bhvte| | mAsa / edhAMcakre / dayAMcakre | palAyAMcakre / AsAM- hetumati // 39 // hetumati dharthe Nica cakre / anucchroriti kiM ? Anarcha / proNunAva / bhavati / kaTaM kArayati / odanaM pAcayati / chAtraM * voSvidajAgRsamidhaH // 49 // ebhyo pAThayati / liDvat kRJyAm syAt vaa| oSAJcakAra / oSAmbakaMDAderyaka // 40 // kaMDUAryagAgamo bha- bhUva / oSAmAsa / uvoSa / vidAJcakAra / vidAmbabhUva / vati svArthe / kaMDUyati / kaMDUyate / valgUyati / maMtU-| vidAmAsa / viveda / jAgarAJcakAra / jAgarAmbabhUva / yati / bhiSajyati / asUyati / jAgarAmAsa / jajAgAra / samidhAJcakre / samIdhe / ___ gupUrdhabvicchapanpaNerAyaH // 41 // ebhya bhIhIbhRhorujvat // 50 // bhyAdarliMDvatkR Ayatyo bhavati / gopAyati / dhUpAyati / vicchA- | jyAm vA bhavati ucIva kAryaM ca | bibhayAJcakAra / yati / panAyate / paNAyate / / kamatorNaGIyaG // 42 // AbhyAM yathAsaM jAgRsAhacaryAdAdAdikasya videhaNaM / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadANacadikA paa0| 430 vibhavAmbabhUva / bibhayAmAsa / bimAya { jiyAJca- bacamakhyAtera // 58 // ebhyaH krtkaar| jiDyAmbasUtra / jiyAmAsa | jihAri baG bhavati / avocat / paryAsthata / Aru yt| bibharAJcakAra / bibharAmbabhUva / bibharAmAsa / bbhaar| AkhyatAM / Akhyan / muMhavAMcakAra / jubAMbabhUva / juhavAmAsa / juhAva / lipsibahAH // 59 // ebhyo lubyaG * vidoM ka loTi // 51 // vidAM ka kA bhavati / alipat / Asacat / Ahata / Arat / nipAtyo lATi prtH| vidAMkaravANi / vedAni / devA // 60 libAda luDyaG yA bhavati / vidAMkaravAva / vedAva / vidAMkaravAma / alipata / alipta / asicata / asikta / ahata / vedAma / vidAMkuru | viddhi / vidAMkurutaM / akhAsta / samArata / samArTa / vittaM / vidAMkuruta | vitta / vidAMkarotu | vettu / * yattuSyAdilitsartizAste // 61 // vidAMkurutAM / vittAM / vidAMkuvaitu / vidatu / dyatAdeH puSyAdaH lakArebhyaH sartizAstibhyAM ca me sirlAGe // 52 // dhoH sistyo bhavati / luGayaGa bhavatiAvyAtat / vyaluTat / vyaruTat / apusst| laGi parataH / akArSIt / abhetsIt / spRzamazakRtapaTapo vA // 53 // ebhyo | aruSat / azuSat / agamat / apatat / asarat / | aziSat / me iti kiM ? vyadyotiSTa / vyatyapukSata / luGi sirvA syAt / asprAkSIt / aspArSIt / aspR veritaH // 62 // irazabdeto dhArme luGya kSat | amrAkSIt / amAkSIt / amRkSat / akrAkSIt / akAt i vA bhavati / arudhat |arautsiit / abhidat / abhaitsiit| / akRkSat / atrApsIt / atA " parsIt / atRpat / adrApsIt / adAsIt / aDhapat / * juzvistaMbhu cumlucuacurcuglucH||63| * ikaH zalo'niTo'dRzaH ksaH // 54 // | ebhyo luDyaG vA syAt / ajarat / ajArIt / ikaH paro yaH tadaMtAt dRzivarjitAta dhoraniTaH | azvat / azvayIt / astabhat / astaMbhAt |nymrct| luDi kso bhavati / alikSat | adhikSat / adhukSat / nyamrocAt / nyamlucat / nyamlocIt / agracat / ika iti kiM ? adhAkSAt / zala iti kiM ? arau- aprocIt / aglucat / aglocIt / nyaglucat / sIt / aniTa iti kiM ? amoSIt / adRza iti nyagluMcIt / kiM ? adrAkSIt / * dopajanabudhapUritAyipyAyaste niH||6|| zilaSaH svArthe // 55 // zliSaH svArthe laDi | dIpAdeH kartari luGi te parataH bhirvA bhavati / adiipi| kso bhavati / AzlikSat bhAryA dattaH / svArtha iti adIpiSTa / ajani / ajaniSTa / abodhi / abuddha / kiM ? upAzliSat jatu ca kASThaM c| apUri / apUriSTa / atAyi / atAbiSTa / *NikazridrusroH katAra kaca // 56 // apyAyi | apyAyiSTa / ta iti kiM ? adIpiSAtAM / padaH // 65 // padaH luDi te parataH nirbhaNyatebhyaH kamAdibhyazca kartRvAcini buDi parataH / | vati / udapAdi bhaikSyaM / samApAdi sasyaM / . . kaz2a bhavati / acIkarat / abIbhavat / ackmt| ____ * karmaNi // 66 // kartRtvena vivakSite azizriyat / adudruvat / asutravat / kartarIti kiM ! karmaNi luGi te nirvA bhavati / akAri kaTaH svaakArayiSAtAM kaTau putrenn| yameva | akRta kaTaH svayameva / alAvi kedAraH / cA gheTravyoH // 17 // AbhyAM luddhi parataH alaviSTa kedAraH svayameva / kajvA sya.t / adadhat / adhAt / adhAsIt / 1 / bUmo vadhirAdezo "bahulaM sau iti bAhulakAdayavedaM mazizciyat / azvat / azvayIt / . / yativacanameva jJApakaM ge'pyAdezasya / . . Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina graMthamAlAyAM- [ jaineMdra duhava // 67 // duheH kartRkarmaNi luGi | svayameva / cikIrSate kaTaH svayameva / acikIrSiSTa te vA garbhavati / adohi gauH svayameva / adugdha svayameva kaTaH / vibhitsate kuzUlaH svayameva / abhigauH svayameva / niyamo'yaM - duha eva halaMtAt nirvAtsiSTa kuzUla: svayameva / kirate hastI svayameva / `naanytH|abhedi kuzalaHsvayameva / achedi kASThaH svayameva / akISTa hastI svayameva / girate prAsaH svayameva / agaSTa grAsaH svayameva / * Gau // 68 // ghorDAvarthe luGi te nirbhavati / Asi bhavaMtA / ahAri bhAgo bhavatA / akAri kaTo bhavatA / kuparajoH zyo me vA // 75 // kuSi raMjI ityetAbhyAM karmakartari me zyo vA bhavati / na rudhaH // 69 // rudhaH karmakartari bhirna kudhyati pAdaH svayameva / kuSyate pAdaH svayameva / rajyati vastraM svayame / rajyate vastraM svayameva / yadA zyo na bhavati tadA yagdavidhI staH / + karmavalle'zravAdInAM // 76 // zravatyAdivarjitAnAM dhUnAM karmakartari vihite lakAre karmavat kArya bhavati / bhidyate kuzUlaH svayameva / lUyate lUyamAno vA kedAraH svayameva / apAcyodanaH svaya meva / azravAdInAmiti kiM ? bhavatyudakaM svayameva | syAt / aruddha gauH svayameva / tapo'nutApe // 70 // tapeH karmakartari anutApe ca trirna syAt / atapta tapaH svayametra sAdhuH / amvavAtapta pApena karmaNA / anutApai ceti kiM ? atApi pRthvI rAjJA / yaka duhaH || 71 || duhaiH karmakartari yak na syAt / dugdhe gauH svayameva / adugdha gauH svayameva / namaH zaptu // 72 // nameH karmakartari ya na bhavati zap syAt / namate daMDaH svayameva / anamata daMDa: svayameva / / + dadhiNizrizraMthigraMthivacastrozca vizva 73 de dhInAM yetAnAM zrAdInAM ca nameva Jiryak ca na bhavati / vyakRta saiMdhavAH svayameva / vikurvate saiMdhavAH svayameva / apIpacata audanaH svayameva / pAcayate odanaH svayameva / udazizriyata daMDaH svayameva / ucchrayate daMDa: svayameva / azraMthiSTa mekhalA svayameva / zranIte mekhalA svayameva / agrathiSTa mekhalA svayameva / pranIte mekhalA svayameva / avAcata kathA svayameva / brate kathAM svayameva / prAstrAMSTa gauH svayameva / prastute gauH svayameva / anaMsta daMDa: svayameva / namate daMDa: svayameva / + bhUSArthasanakirAdInAM yak ca // 74 // bhUSArthAnAM sanatAnAM kirAdInAM ca karmakartari yak trizca na bhavati / bhUSayate kanyA svayaseva / abUbhuta kanyA svayameva / maMDayate kanyA svayameva / "amamaMData kanyA svayameva / alaMkurute kanyA svayameva / akamakkata kanyA svayamava / alamantrIkarata kanyA galatyudakaM svayameva / * tapastapo'dheH // 77 // tapeddhaH tapo'dhe ! tapaHkarmakasya kartA karmavad bhavati / tapyate tapaH sAdhuH / atapyata tapastApasaH / tapo'dheriti kiM uttapati suvarNa suvarNakAraH / kartari lakAre sati karmavat kArye syAt / sRjyate + sRjaH zrAddhe // 78 // sRjaH zrAddhavati mA dhArmikaH / zrAddha iti kiM? sRjati mAlAM mAlikaH1 + kacit karaNe // 79 // dhoH karaNe kartari lakAre sati kacit karmavat kAryaM bhavati / parivArayati puruSAH kaMTakairvRkSaM / parivArayaMte kaMTakAH svayameva vRkSaM / kaciditi kiM ! sAdhu asirichanatti / ge yak // 80 // dhorDivAcini ge parataH yaga bhavati / supyate bhavatA | Asyate bhavatA glAyate latayA / kriyate kaTaH / bhriyate karmakAraH / hi bhAraH / kartari zapa // 81 // dhoH kartRvAcini ge parataH zap bhavati / jayaMti / tarati / paThati / pacati / pacate / * hRdAderuju // 82 // dvAderadAdezvotta Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH] zabdArNavacaMdrikA / a02 / pA0 1 / wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwes rasva zapaH ujupau staH / juhoti / bibheti / jihe- bhavati akArazcAMtAdezaH / dhinoti / kRNoti / ti / anti / sAti / kSauti / adhyeti / batti / krayAdeH bhaa|| 95 // kathAdibhyaH bhA sUte / iSTe / bhavati ge parataH / krINAti / prINAti / gRhNAti / divAdeH zyaH // 83 // divAdibhyaH | vRnniite| zyo bhavati kartari ge parataH / dIvyati / sInya- staMbhustumuskaMsuskuMmuskuMbhyaH tudh||9|| ti / krudhyati / puSyati / sUyate / / ebhyaH znurbhavati kartari ge nA c| stanAti / pAnAsamla sbhrmkrmtrsbuddlssH||84|| stanoti / stubhnAti / stunoti / skannAti / ebhyo ge parataH zyo vA syAt / bhrAsyate / bhrAsate / skanoti / skunoti / skunnAti / skunoti / bhlAsyate / mlAsate / bhrAmyati / bhramati / krAmya- | skumAti / ti / kAmati / trasyati / trasati / vyati / / ho halaH naH zAnaH // 97 // halaH paratruTati / laSyati / lssti| sya nAtyasya zAno bhavati ho parataH / gRhANa / yasaH // 85 // yaservA zyo bhavati ge azAna | kuSANa | muSANa | hala iti kiM ! parataH / yasyati / yasati / krINIhi / smH||86|| sampUrvAd yasaH zyo vA * IsA vAk // 98 // atra dhoradhikAre ISA syAt / saMyasyati / saMyasati / niyamo'yaM-geH sama nirdiSTaM vAksaMjJaM bhavati / karmaNyaNa | kuMbhakAraH / eva vA zyo nAnyataH / prayasyati / Ayasyati / vAkpradezAH-vAgamiG" ityevmaadyH| viyasyati / kRdamiG // 99 // ita: prabhRtyatra dhosvAdaH znuH // 87 // svAdibhyaH inurbhava- | radhikAre kRtsaMjJakAstyAH veditavyAH miDaM varjayitvA / ti kartari ge pare / sunoti / sunute / minoti / vakSyati-tavyAnIyau / stotavyaH / stavanIyaH / minute / dhRSNoti / prAkkte 'samaH // 10 // kti ityetazroH zRH // 88 // zru ityetasya kartari ge smAt prAk asamastyo vA bhavati / ityadhikAre parataH znurbhavati zR ityayaM cAdezaH / dharma shRnnoti| veditavyaH / jeyaM / jetavyaM / jJaH zAtA / jJAyakaH / vAkSaH // 89 // akSatervA inurbhavati / prAkktariti kiM ? cikIrSA | teratyo bAdhakaH / asama akSNoti / bhakSati / iti kiM ! aNaM ko bAdhata eva / godaH / kaMbaladaH / takSaH svArthe // 90 // takSateH svArthe ta- NvopAH // 101 // Nvu ityetasmAt prAka nUkaraNe nurvA syAt / takSNoti, takSati kASThaM / ye tyAste vyasaMkSakA bhavaMti / putrasya kartavyaM / svArthe iti kiM ? saMtakSati vAgmirdurjanaH / dattasya karaNIyaM / vyapradezAH-vyasya vA kartari, itye *tunayaH zaH // 91 // tudAdibhyo ge para- | kmAdayaH / taH zo bhavati / tudati / tudate / dizati / nikSi- tavyAnIyau // 102 // dhoreto tyo staH / pati / kRSati / juSate / paNate / ujate / / hartavyaM / haraNIyaM / *ruSAMnam // 92 // rudhAdInAM ge znam * yo'co'yavAstuH // 10 // ajaMtAdoryo bhavati / ruNAddhi / bhinatti / vizinaSTi / bhunkti| / bhavati svAdivarjitAt / deyaM / dheyaM / neyaM / ace satanAdesa // 93 // kRstanAdimyazca ge urbhavati / karoti / tanoti / vanute / mnute| / / zikaraNaM zAnasthAnubaMdhasthAniSadbhAvAnityatvApaNAH / .pinvikanyoraSa // 94 // AbhyAM u- tena-dhazcamAnA-bI, bhAvanavam-TitvaM viMcanA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajaivagraMthamAlAyo [ jaineMdra iti kiM ! pAkyaM / ayvAskhuriti kiM ! yAvyaM / *zAsastvetiJju SaH 113 // ebhyaH mAsAnyaM / kArya / dhaary| | kyapa bhavati / ziSyaH / stutyaH / ityaH / adhItyaH / *poraduonapivapirapisapijapijabhiSa- prAvRtyaH / AityaH / juSyaH / midaH // 10 // pavargItAdaduDo dhoH trapAdiva- * RDoklapacatacaH // 11 // aduko rjitAt yo bhavati / zapyaM / labhyaM / ramyaM / poriti dhoH kyapa bhavati klapAdivarjitAt / vRtyaM / vRdhya / ki ? pAThyaM / aduGaH iti kiM ? lepyaM| atrapAderiti sRbhyaH / aklapAderiti kiM ? saMkalpyaM / cau~ / ayeM / kiM ! trApyaM / vApyaM / rApyaM / lApyaM / jApyaM / jAbhyaM / *jivipUnyo ilimuMjakalke // 115 // AcAmyaM / dAbhyaM / jeH vipUrvAbhyAM pUnIbhyAM kyap bhavati ilyAdiSu / + ytictitkishkishsisbjeH||105|| jityo haliH mahadbalaM / vipUyo muMjaH tRNavizeSaH / ebhyo yo bhavati / yatyaM / catyaM / takyaM / zakyaM / vinIyaH kalkaH triphalAdInAM / jeyaM / vipavyaM / . zasyaM / sahyaM / yajyaM / vineymnytr| . * gadamadayamo'geH // 106 // gadAderagi padA'vairivAyApakSye grahaH // 116 // pUrvAd yo bhavati / gadyaM / madya / yamyaM / ageriti grahaH kyapa bhavati padAdiSvartheSu / pragRhya padaM / gRhyakA kiM ! nigAdyaM / pragAdyo dharmaH / ime paravazA ityarthaH / grAmagRhyA strii|yhibhuutetyrthH / *creH|| 107 // agipUrvAJcareyo bhavati / bhujblgRhyH| bhrtgRhyH|ttpkssy ityrthH| grAhyamanyatra / pry| bhUtro'khau // 117 // bhUtraH kyapa bhavatya+ADo'gurau // 108 // AGpUrvAJcareryo khau| bhatyAH karmakarAH / akhAviti kiM ! bhAryA bhavatyagurAvarthe / Acarya vrataM / agurAviti kiM ! | nAma kSatriyAH / / AcAryaH puujypaadH| +sami vA // 118 // saMpUrvAt bhRtraH kyapa * paNyAvadyopasaryAvarya vikreyaga tumatyape- bhavati vA / saMbhRtyAH / saMbhAryAH bhRtkaaH| ye // 109 // paNyAdayo nipAtyaMte vikreyAdiSva- * kRmRjaSajapazaMsaduhaguhaH // 119 // rtheSu / paNyA gauH vikreya ityarthaH / avayaM pApaM garya- ebhyaH kyap bhavati vA / kRtyaM / kArya / mRjyaM / mityarthaH / upasaryA gauH RtumatItyarthaH / zatena varyA | mArya / vRSyaM / vayaM / jaSyaM / jApyaM / zasyaM / strI upeyA sevyA ityarthaH / anyatra pANyaH sAdhuH / zaMsyaM / duhyaM / dohyaM / guhyaM / gohyaM / anUdyaH janApavAdaH / upasAryA zaradi mathurA / | *kheyamRSodhaM // 120 // kheyamRSodyazabdau hatyA gauH| nipaatyte| khaneH kyapa nasya cetvaM / kheyaH kUpaH / * svaamivaishyeyH|| 110 // arteryo ni mRSApUrvAd vadeH kyam / mRSodyaM / / pAtyaH svAmini vaizye cAbhidheye / aryaH svAmI vaizya * kupyAjyabhidyodhyayugyaM khau||12|| dha / AryaH sAdhuranyatra / | kumyAdayaH khau nipAtyaMte / guperAdau katvaM kyapi / padaH suApa kyae ca // 111 // vaderagi kupyaM phalgubhAMDaM / AjyaM dhRtaM / bhinatti kUlamiti supi vAci kyap bhavati yazca / satyodhaM / styvaa| bhiddhyo nadaH / ujjhatyudakamityuddhyo nadaH / yugyaM tattvodhe / tattvavadya / supIti kiM ? vAdyaM / vAhanaM / khAviti kiM ! gopyaM / bhAgyaM / bhedyaM / * bhUyatyAmicityA bhAve // 112 // ete | ujyaM / yogyaM / zabdAH agisupi vAci bhAve nipAtyate / brahmabhavanaM pyH||122|| dhoryo bhavati / hArye / brahmabhUyaM gataH / gohatyA | striyAM kyapi tuk| agne kArya / vAkyaM / ayanaM agnicityaa| | + pANisamaye sRjH|| 123 // bhAbhyAM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , zabdArNavAdikApA 1 // sRjeryo bhavati / pANimpAM sRjate iti pANisaryA bhavati / pacatIti payaH / vacaH / zaraH / vadaH / rajjuH samavasaryaH kttH| . . viskrH| orAvazyaka // 124 // uvarNItAdo- nabAdibhyo'naH // 131 // ebhyaH anarAvazyake'rthe Nyo bhavati / avazyapAnyaM / avazya-styo bhvti| naMdayatIti naMdanaH / darpaNaH / lAnyaM / Avazyaka iti kiM ! phvyaM / lavyaM / / | ramaNaH / saMkraMdanaH / jnaardnH| . *vAjmAvAsyAdhAre // 125 // amAvAci * grahAdibhyo Nin // 132 // ebhyo Nin baseryo bhavati AdhAre / prazca vA nipAtyaH / amA bhavati / gRhNAtIti grAhI / utsAhI / sAyI / maMtrI / saha vasataH sUryAcaMdramasau asyAM tithAviti amAva- +nI shaavishvprkssH||133 / / nau vaasyaa| amaavaasyaa| ci ebhyo Nin syAt / nizrAvI / nizAyI / * pAyyadhAgyasAmAgyanikAyyAnAyyapra-nivezI / nivApI / nirakSI / NAyyaM maanvirnivaasaanityaasmmtau||126|| + natri yAcavajavadvasasaMnyAhavyAhuH134. pAyyAdayo mAnAdiSvartheSu nipAtyate / mIyate'neneti nApUrvebhyo yAjAdibhyo Nin syAt / na yAcate pAyyaM mAnaM / mAGo Nye pattvaM / dhIyate samidho'nAva- | ayAcI / abrAjI / avAdI / avAsI / asaMnyAnayeti dhAyyA Rka / dhAno NyaH / sAnnAyyaM hviH| hArI / avyaahaarii| saMpUrvANNIno NyAyAdezau gerdIzca / nikAyyo nivA- +acittecaH // 135 // navAci dhorasaH / nipUrvAt citro NyAyAdezau kuttvaM ca AnAyyo jatAt Nin syAdacitterthe / na karotItyakArI dakSiNAgniH / AnayateAyAdezau anityerthe / pra- parazuH / ahArI gaMdhaH / acitta iti ki? NAyyazcauraH / praNIno NyAyodazau asammatyarthe / / akartA kaTasya dattaH / meyaM / dheya / sanneyaM / nizcayaM / AneyaM / * rudharAdho'pe // 136 // ape vAcyAbhyAM praNayamityanyatra / | Nin syAt / aparodhI / aparAdhI / / * kuMDapAyyasaMcAyyarAjasUyAH krtau||127|| + in ca parau bhvaH // 137 // parau vAci kuMDapAyyAdayaH krato NyAMtAH nipAtyaMte / kuDaiH pI- | bhavaterin bhavati Nin vA / pribhvii| paribhAvI / yate somo'sminniti kuMDapAyyaH / Nye yuk / saMcI- + vo piyo deze // 138 // vau vAci yate iti saMcAyyaH / saMcitro NyAyAdezau / rAjJA sUyate vijJazIbhyAM deze'rthe in syAt / visayI deshH| rAjA vA sUyate'smin iti rAjasUyaH kratuH / suJaH | vizayI deshH| kyapa dAzca / muMDapAna / saceyaM / rAjasavanamanyatra / bAkaganIgaDaH kH|| 139 // jJAdibhya * paricAyyopacAyyasamUciyo'gnau 128 iguDazca dhoH kastyo bhavati / jAnAtItijJaH / kirH| paricAyyAdayo nipAtyA agnAvarthe / paryupacio NyA- | giraH / priyaH / likhaH / vibudhaH / vRssH|| yAdezau / paricAyyaH / upacAyyaH / samUhyaH / samaH | * gAvAto'nika // 140 // gau vAci dhorAuherNyaH / cityo'gniH / ciJaH kyapa / pricyH| kArAMtAta ko bhavatyanika ca / prasthaH / surH| upaceyaH / samUhitavyaH / ceyo'nyatra / vyAlaH / sutraH / suglaH / sumlaH / gAviti kiM ! jvutaca // 129 // dhubhyo NvutRcau tyau trAtA / anigiti kiM ! prahaH / sujyaH / vimyaH / - staH / vAcakaH / vaktA / vaadkH| vaditA / darza- pAghrAdhmAddazaH zaH // 141 // gau kaH / draSTaza / bhArakaH / bhrtaa| vAci pAdibhyaH zo bhavati / utpibaH / vijinH| *pacAdibhyo'ca // 130 // ebhyaH bhaca | uddhamaH / vidhayaH / utpazyaH / . Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ku sanAtanajemagraMthamAcyAM-: [jaineMdra: likvidadhAripAriveSude jicetisAtisA yaH / jahAti bhAvAn saha vRttAniti hApacaH saMvatsaraH / mulvaH sAdhI hun / / 152 / / emmaH sAdhvarthe vun bhavati / sAdhu pravate pravakaH / sarakaH / eas: | sAMdhAviti kiM ? prAvakaH / i * AziSi ca / / 153 // AziSyarthe dhovuca bhavati / jIvatAdityAzAsyamAno jIvakaH / jIvakA | naMdakaH / naMdakA / iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRdvitIyAdhyAyasya prathamaH pAdaH / hogI // 142 // lipabiMdiyAM dhAryAdibhyazca NyaMtebhyaH zo bhavatyagau vAci / lipatIti lipaH | viMda: / dhArayaH / pArayaH / vedayaH / udejayaH / catayaH / sAtaM sukhaM karotIti Nici sAtayaH / sAhayaH / agAviti kiM : pralipaH / nirvidaH / * dunyorNaH || 143 // dunIbhyAmagauNo bhavati / dunotIti dAvaH / nAyaH / agAviti kiM ? pradavaH / praNayaH / * jvalAdigrahAdvA // 144 // jvalAdibhyo * mahezca anau No vA syAt / jvAlaH / jvalaH / sthAlaM / sthalaM / nAlaH / nalaH / cAlaH / calaH / bAlaH / balaM / kolaH / kulaM / phAlaH / phalaM / pAlaH / pataH / kvAthaH / kvathaH / kSAraH / kSaraH / bodhaH / budhaH / kAsaH / kasaH / grAhaH / grahaH / * tanzyAdvayadhAJjasaMzravatINazvasaH // 145 // ebhyo No bhavati / tAnaH / uttAnaH / avazyAyaH / drAyaH / dhAyaH / vyAdhaH / AzrAvaH / saMvAvaH / atyAyaH / zvAsaH / sove // 146 // sAbhyAmavapUrvAbhyAM NatyaH syAt / avahAraH / avasAyaH / * nRtkhanarajaH zilpini TvaH // 147 // nRtAdibhyaH Tvurbhavati zilpini gamyamAne / nRtyatI - ti nartakaH / khanakaH / rajakaH / nartakI / khanakI rajakI / zilpinIti kiM ? narttikA / * pANighatADayad // 148 // pANI tADe 'caM vAci hateratyaghaTikhAni nipAtyate zilpini / pANi pANinA vA haMtIti pANigha: / tADaM haMtIti tADaghaH / | * gasthakaH / / 149 // gAyasthako bhavati zilpini / gAdhakaH / : * naT // 150 // zilpini / gAyanaH / gAyanI / dvitIyaH pAdaH / * AtaH ko'vAvAmaH // 3 // AkArAMtAddhoH karmaNi vAci ko bhavati hrAdivarjitAt / sarva 1 jAnAtIti sarvajJaH / aMgulitraH / pASNitraM / aDDAderiti kiM ? svargadvAyaH / taMtuvAyaH / dhAnyamAyaH / pre // 4 // karmaNi prazabde ca vAci dhorAtaH ko bhavati / tasvaprajJaH / niyamo'yaM - pra eva gau nAnyasmin / gosaMdAyaH / vaDavAsaMdAyaH / dAjJaH || 5 || dAjJAbhyAM karmaNi prazabde ca vAci ko bhavati / mokSapradaH / sukhapradaH / tattvaprajJaH / dharmaprajJaH / ayamapi niyamaH - pre dAjJa eva gAyaterNanaT syAt nAnyataH / aMgulipratrAyaH / pASNipratrAyaH / trIhikAle haH // 151 // jahAtevahI kAle ca NanaT syAt / jahatyudakamiti hAyanA zrIha 10:1 karmaNyaNa // 1 // karmaNi vAci dhoraNa bhavati / nagaraM karoti nagarakAraH / kAMDalAvaH / dvArapAlaH / + zIlIzikSakAmyAcarbhakSerNaH // 2 // ebhyo No bhavati karmaNi vAci / dharma zIlayatIti dharmazIlaH / dharmazIlA / sukhapratIkSaH / klezakSamaH / dharmakAmaH / uttamAcAraH / vAyubhakSaH / saMkhyaH // 6 // saMpUrvAt khyA ityetasmAt ko bhavati / pazUn saMkhyAti saMcaSTe pazusaMkhyaH / gosaMkhyaH / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH ] zabdArNava supi // 7 // survate vAci dhorAtaH ko bhavati / dvAbhyAM pivatIti dviSaH / pAdapaH / kaccha paH / svargAya pradadAtIti svargapradaH / / + nakhamucAdayaH // 8 // ete bhAve veditavyAH / nakhAn sucatIti nakhamucAni dhanUMSi / mUlAni vibhujatIti mUlavibhujo rathaH / ko modate kumudaM / same tiSThatIti samastha: / viSamastha: / parvatastha: / sthaH // 9 // supi vAci tiSThateH ko bhavati / AkhUnAmutthAnaM AkhUtthaM / zalabhotthaM / anidiSTArthatvAt svArthe bhAve bhavati / duho ghava // 10 // duheH supi vAci ko bhavati ghazcAMtAdezaH / kAmaM dogdhIti kAmadugho dharmaH / * tuMdazoke parimRjApanudo'lasasukhAire 11 tuMdazokayorvAcorAbhyAM ko bhavatyalasasukhAharayoH / tuMdaM parimArSTi tuMdaparimRjo'lasaH / zokamapanudatIti zokApanudaH putraH / tuMdaparimArja AturaH / zokApanodo dharmAcAryo'nyatra / gaSTak // 12 // gAyateH karmaNi vAci Taga bhavati / vakraM gAyatIti vakragaH / vakragI / surAdhvoH pivaH // 13 // surAsIghvorvAcoH pibateSTak bhavati / surApaH / surApI / sIdhupaH / sIdhupI / * o'IH // 14 // karmaNi vAci arhatera - styo bhavati / raajyaarhH| pUjAmarhatIti pUjArho jinaH / pratimA / * dhRvo'sUtre // 15 // asUtre vAci dhRtro - 'styo bhavati / gaNadharaH / zazidharaH / asUtra iti ki ? sUtradhAraH / zamyastho dhoH khau // 16 // zamivAci sthAvarjitAddhoratyo bhavati khau / zaMbhavaH / zaMkaraH / zaMvadaH / punardhagrahaNaM bAdhakabAdhanArthe / tena khuviSaye hetvAdinA paratvAdad mAbhUt / zaMkarA nAma parivrAjikA / asya iti kiM ? shNsthH| khAviti kiM ? zaMkarI jinavidyA | no 49 stamberamakarNejapate // 17 // etau hasti, ni sUcake ca nipAtyete khau| staMberamo hastI / karNejapaH sUcakaH / + zaktilAMgalAMkuzaSTiMtomara dhanurghaTe grahaH 18 zaktyAdiSu vAkSu graheratyo bhavati / zakti gRhNAtIti zaktimahaH / lAMgalagrahaH / aMkuzagrahaH / RSThigrahaH / tomaragrahaH / dhanurbrahaH / ghaTagrahaH / eSviti kiM ! kamaMDaluprAhaH / / pA02 / + sUtre dhAraNe // 19 // sUtre vAci praharatyaH syaddhAraNe'rthe / sUtragrahaH / sUtragrAho'nyaH / * hurvayo'nutsedhe // 20 // karmaNA Jo'tyo bhavati vayasyanutsedhe ca gamyamAne / kabacaharaH kSatriyakumAraH / aMzaharaH putraH / vayo'nuseva iti kiM ? bhArahAraH / AGi zIle // 21 // karmaNi ADica vAci zIle hRJo'tyo bhavati / puSyANyAharatyaivaM zIla: puSpAharaH / sukhAharaH / AGIti kiM ? puSpANihartA / * dRtinAthe pazAviH // 22 // dRtinAthayorvAcordvatraH pazAvarthe kartari irbhavati / dRtiM carmamayIM khatvAM haratIti dRtihariH / nAthahariH pazuH / dRtihAro'nyaH / phalegrahmAtmaMbharikukSiMbhariH // 23 // ete zabdAH nipAtyate / phalAni gRhNAtIti phalegrahivRkSaH / AtmAnaM bibharti - AtmaMbhariH / kukSiMbhariH / phalasyaitvamAtmakukSyozca mum nipAtyate / zakRtstaMbe vatsanIhau kuH // 24 // zakRtstaMbayorvAcoH kRJo vatse vrIhau cArthe irbhavati / zaGkatkariH vatsaH / staMbakariH brIhiH / zakRtkAroM 'nyatra / kiMyattadbahuvaH // 25 // kimAdiSu vAkSu kRJo'tyo bhavati / kiMkaraH / kiMkarA / yatkaraH / tatkaraH / bahukaraH / * syidivAvibhAnizAprabhAbhAskarAMtAnaMtAdinadIlipilivibalibhaktavAhaharddhanughAruH kartR citrakSetre // 26 // svisaMjJakeSu Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA [ jaineMdra Amrawre.Anamvaranwww.anW.AvianarmirhawinAm A T divAdiSu ca vAkSu kRno'd tyo bhavati / ekakaraH / | sarateraT syAt / puro dhAvatIti puraHsaraH / agrataH dvikaraH / trikaraH / catuSkaraH / divAkaraH / vibhA- saraH / agresaraH / agresrii| karaH / nizAkaraH / prabhAkaraH / bhAskaraH / kAra- pUrve ktri||34|| pUrvazabde kartRvA'karaH / aMtakaraH / anatakaraH / AdikaraH / nAMdI- cini vAci sarataraT syAt / pUrvaH sarati dhAti karaH / lipikaraH / libikaraH / balikaraH / bhakta- iti vA pUrvasaraH / pUrvasarI / kartarIti kiM ? pUrva karaH / bAhakaraH / ahaskaraH / dhanuSkaraH / jaMghA- dezaM saratIti pUrvasAraH / karaH / aruSkaraH / kartRkaraH / citrakaraH / kSetrakaraH / ejeH khaza // 35 // karmaNi vAcyejeH TakArA DyarthaH / khaza bhavati / aMgAnyejayatIti-agamejayaH / janahetuzIlAnulomye'zabdazlokakalahagA- | mejayaH / arimejyH| thAvaracAdamUtramaMtrapade // 27 // zabdAdiva- +zaddhelalATavAte hAkatapAjaH // 36 // jite karmaNi vAci kRJo'd syAt hetau zIle | zadhAdau vAci yathAsaMkhyaM hAkAdeH khaza vA syAta / Anulomye cArthe / yazaH karotItyevaM hetuH yaza- jahatIti zarddhajahAH mRgAH / lalATatapaH skarI vidyA / kulakaraM dhanaM / tIrthakaro jinaH / savitA / bAtamajAH mRgAH / zokakarI kanyA / zrAddha karotItyevaM zIla: zrAddha- + zunIstane dheTaH // 37 // zunIstanyokaraH / samAsakaraH / pUjAkaraH / preSaNa karotItyeva-rvAcoHdheTaH khaza bhavati / zunI dhayatIti zuniMdhayaH / manukUla: preSaNakaraH / vacanakaraH / hetvAdiSviti kiM ? | stanadhayaH / kAMDakAraH / azabdAdIti kiM ? zabdakAraH / zloka- + nADInAsikAmuSTighaTIkharIvAte dhmazca kAraH / kalahakAraH / gAthAkAraH / vairakAra / caattu-||38|| eSu vAkSu dhmo dheTazca khaza syAt / kAraH / sUtrakAraH / maMtrakAraH / padakAraH / / nADI dhamatIti nADiMdhamaH / nADiMdhayaH / nAsika kaNi bhUtau // 28 // karmazabde vAci dhamaH / nAsikaMdhayaH / muSTiMdhamaH | muSTiMdhayaH / kRA'd syo bhavati bhRto gamyamAnAyAM / karmakaraH / ghaTiMdhamaH / ghaTiMdhayaH / khariMdhamaH / khariMdhayaH / vAtaM. karmakarI / bhRtAviti kiM ? krmkaarH| dhamaH / vAtadhayaH / +pArdhAdiSu zyo'H / / 29 // pArthAdiSu + pANI // 39 // pANau vAci dhmaH khaza subateSu vAkSu zIDo'tyo bhavati / pArzvabhyAM zete syAt / pANiMdhamAH pathikAH / pArzvazayaH / pRSThazayaH / uttAnaH zete-uttAnazayaH / udi kUle rujvahaH // 40 // utpUrvAbhyAM * AdhAre // 30 // AdhAre vAci atyo | rAjavAhabhyA kUle vAci khaza syAt / kUlamudrabhavati zIGaH / khe zete khezayaH / khazayaH / gatazayaH / jatIti kUlamudrajaH vRkSaH / kUlamudvahaH / darIzayaH / vahAbhre lihaH // 41 // cahAbhrayorvAcoH * caroST // 31 // AdhAre vAci careraTa / AdhAra vAci coraTa liheH khaza syAt / vahaM leDhIti vahalihA gauH / bhavati / kuruSu caratIti kurucaraH / kurucrii| abhraMlihaH prAsAdaH / madracaraH / mdrcrii| mitanakhaparimANe pacaH // 42 // bhikSAsenAdAye // 32 // bhikSAdiSu vAkSu mitAdiSu vAkSu paceH khaza syAt / mitaMpacA knyaa| careraT bhavati / bhikSAM caratIti bhikSAcaraH / bhikSA- nakhapacA yavAgUH / prasthaMpaca kulaM / droNaMpacA sthaalii| carI / senAcaraH / AdAyacaraH / priyavaze vadaH // 13 // priyavazayorvAcoH puro'yato'gre suH // 33 // eSu vAkSu vadeH khaza syAt / priyaMvadaH / vazaMvadaH / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH / zabdArNavacaMdrikA / a02 / paa02| na *kUlAprakarISe kaSaH // 44 // kUlAdiSuH | vAci madeH khaca / na sUrya pazyaMtIti bhasUryapazyAH vapakSu kaSeH khaza bhavati / kUlaM kaSayatIti kUlaMkaSA | rAjadArAH / ugraMpazyaH / sUrye nanapUrve upe ca vAci . nadI | abhaMkaSo vAyuH / karISekaSA vAtyA / | dRzeH kham / * sarve // 45 // sarvazabde vAci kaSeH khaza * subhagADhyasthUlapalitanamAdhamiye'ccoM syAt / sarvakaSo viprH| cvau bhvaH snukha khukA // 56|| subhagAdiSu avyaM___ * saheH // 46 // sarve vAci saheH khA | teSu vyarthe vartamAneSu vAkSu bhUdhoH snukhakhukA tyo syAt / sarva sahate sarvasahAH sUrayaH / staH / asubhagaH subhago bhavati subhagabhaviSNuH / . __* vidhvarustile tudaH sakhaM // 47 // subhagaMbhAvukaH / aaddhybhvissnnuH| ADhyaMbhAvukaH / eSu vAkSu tudeH khaza syAt vAcaH sakArasya ca kha / | sthUlamaviSNuH / sthUlaMbhAvukaH / palitaMbhaviSNuH / vidhutudo rAhuH / arutudo vaidyaH / tilaMtudo vaayuH| palitaMbhAvukaH / na bhaviSNuH / namrabhAvukaH / aMdha * * dviSatpare tApeH khac taH // 48 // bhaviSNuH / aMdhabhAvukaH / priyaMbhaviSNuH / priyaMbhAvudvipati takArAMte pare ca vAci tApeH khaca / kH| acyAviti kiM ? subhgiibhvitaa| subhgiibhaavkH| bhavati vAcastakArasya ca khaM / dviSatastApayatIti | *kuH karaNe khanaTa // 56 // . subhagAdiSu dviSatapaH / prNtpH| | avyaMteSu vyarthe vartamAneSu vAkSu kRJaH khanaT syAt * vAcaMyamo vratI // 49 // vAkpUrvAd yameH karaNe kArake / asubhagaM subhagaM kurvaityanena subhagaMkakhac amazcAnupa nipAtyo vratini gamyamAne / vAcaM raNaM / ADhyakaraNaM / sthUlaMkaraNaM / palitakaraNaM / nayaMyacchatIti vAcayamo vrtii| vAgyAmo'nyaH / karaNaM / aMdhakaraNaM / priyakaraNaM / bhRtvRjidhAridamatapsahaH khau // 50 // __ * bhAve cAzitaMbhavaH // 57 // AzitaMbhaebhyaH karmaNi mupi ca vAci khaca syAt khau / vo nipAtyate bhAve karaNa ca / Azitasya bhavanaM aavishvbhr| bhUH / rathena taratIti rathaMtaro rAjA / Azito bhavatyaneneti AzitaMbhava opatiM vRNoti vRNute vA pativarA kanyA / zatrujayo danaH / Azite vAci bhuvaH khaca / giriH| yugaM dhArayatIti yugaMdharo rAjA / ariM dAmyati ariMdamaH / zatratapaH / zavasahaH / khAviti +gameH khacakhaDDAH // 58 // supi vAci. kiM ! bhuumibhaarH| garmaH khac khaD Dazca syAt / turAM gacchati turaMgamaH | * meghatauM kuH // 51 // meghavorvAcoH kanaH turaMgaH / turagaH / pataMgaH / patagaH / pAragaH / adhvakhaca syAt / meghaMkaraH / RtikaraH | gaH / aMtagaH / dUragaH / sarvagaH / gurutalpagaH / anNtgH| * bhaye // 52 // bhaye vAci kRtraH khaca syAt / bhyNkrH| + vihAyo viha ca // 59 // vihAyaso vikSemamiyamadreNa ca // 53 ||kssemaadau vAci hAdezaH syAt gameH khaca khaDDAzca syuH / vihAyasA kRJaH khaca syAdaNa ca / kssmkrH| kSemakAraH / gacchatIti vihaMgamaH / vihagaH / priyaMkaraH / priyakAraH / madraMkaraH / mdrkaarH| +sudusyAdhAre DaH / / 60 // sudusorvAcorya * puraMdarabhagaMdaremmadAsUryapazyopazyA: / mejhai bhavati AdhAre kArake / sugvena gamyate'smin // 54 // puraMdarAdayaH zabdAH khajaMtAH khazatAzca / iti sugaH paMthAH / durgA giriH / nipAtyate / puraM dArayatIti puraMdaraH / pUHzabda vAci +nisi deze / / 61 / nisi vAci gama? dAreH khajamatatA ca vAco nipaatyaa| bhagaMdarI , bhavati deze gamyamAne / nirgamyate'sminniti vyAdhiH / khaca / igyA mAdyati-iramadaH / irAzabda / nirgo dezaH / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ sanAtanajenagraMthamAlAyAM [jaineMdra . . ........ MPPIANORAMAnnu-rimmarware.ammam . - - - - Doramanamaramanaanaarimamamminawwanimarmmmmmmm +uragaH // 62 // urasA gacchati-uragaH / tyAmavaM pazyati sa iva dRzyate vA tyaahsH| tyAdRkSaH / isakhe nipaatyte| tyAdRk / taadRshH| tAdRkSaH / tAdRk / taahshii| AziSi naH // 63 // AziSyarthe hate? | yAdRzaH / yAdRkSaH / yAdRk / anyAdRzaH / anyAhabhavati / timi haMtu ityAzaMsita: timihaH / za- kSaH / anyAdRk / sadRzaH / sadRkSaH / sahaka / shkssii| karmaNIti kiM ! sa iva pazyati / iva iti kiM ! yaM; dhruhaH / paaphH| * kvacidape // 64 // ape vAci hateH ka- pazyati yadarzaH / tdrshH| manvankanimbicaH kvacit // 73 // cio bhavati / klezApahaH / tmophH| supi vAci dhorman van kanie vica ca tyAH kacid __ kumArazI Nin / 65 // etayorvAcoH dRzyate / suSThu zRNAti suzarmA / hinoti hemA / vihaMterNin syAt / kumAra hati kumaarghaatii| jAvA / agregaavaa| praatritvaa| kRtvA / veT / jAgaH / shiirssghaatii| * Tagamatyai // 66 // karmaNi vAci haMteSTam . kvie // 74 // dhoH kipa kacid dRzyate / aMtarikSa sIdati-aMtarikSasat / prasat / shtsuuH| bhavatyamatrye kartari / vAtaghnamAvikaM kSIraM pittana mAhiSaM payaH / patighnI paNirekhA / amartya iti kiM ! prasUH / aMDasUH / vit / cit / jit / tattvavit / karmacit / vidvid / godhuk / azvayuk / blbhit| pApaghAto muniH / rajjuchit / agraNIH / samrAT / bhAsanazIlo bhaaH| - jAyApatyorlakSaNe // 67 // jAyA pati ado'nane // 75 // annavarjite supi ityetayorvAcoH hateSTaka syAt lakSaNavati kartari / jAyAghnaH putraH / patipnI putrii| | vAci adeH kipa bhavati / sasyamattIti sasyAt / vRkSAt / ananna iti kiM ? annAdaH / zAka hstikvaatte||68|| anayorvAcoHza kravye // 76 // kravye AmamAMse vAci kyarthe hateSTaka syAt / hastinaH / kavATanaH / zakIti adeH kie syAt / kravyAt / kiM ! hastighAto vyAdha upAyena / bhajo viH // 77 // supi vAci bhavi___ rAjaghaH // 69 // rAjani vAci haMteSTam | STaga | bhvti|ardhbhaak / aMzabhAka / svargabhAga / mokssbhaag| dhattvaM TikhaM ca nipAtyate / rAjAnaM hatIti rAjaghaH / / *zIle'jAtau Nin // 78 // jAtivANaspRzo'nudake kviH // 70 // anudake | te supi vAci dhorNin bhavati zIle gamyamAne | supi vAci spRzeH kvirbhavati / ghRtaM spRzatIti ghRta ta | uSNa bhukte ityevaM zIla uSNabhojI / zItabhojI / smRda / tailaspRk / anudaka iti kiM ! udakasparzaH / / zIla iti kiM ? uSNabhojaH / ajAtAviti kiM ! RtvigdadhagalagadiguSNigaMcuyujikuMcaH zAlIn bhoktaa| // 71 // RtvigAdayaH kathaMtA nipAtyate / a- sAdhau // 79 // sAdhvarthe dhorNin bhavati / cAdezca kie bhavati / RtUn Rtau vA yajate Rtvika / / sAdhukArI / sAdhudAyI / mitradAyI / bhojanakArI / dhRSNotIti dadhRk / dhRSetviM / sRjati tAmiti | + brahmavAdI // 80 // brahmaNi vAci vaderNin sraka / sRjermAlArthe ghirmaagmshc| dizaMti tAmiti nipAtyate / brahma vadaMtIti brhmvaadinH|| diga / utsnihyati-uSNik / utpUrvasya sniheH kvimyaM kartarIve / / 81 // kartRvAcini ivArthe takha SatvaM ca / prAG / yuG / RG / vAci dhorNin syAt / uSTra iva krozatIti uSTrako * karmaNIve tyadAyanyasamAne dRzaSTaka sakzI / vaaNkssraavii| siMhanAdI / kartarIti kiM ! ca // 72 // tyadAdau anyazabde samAne ca karmaNi zAlIniva bhukte kodravAn / iva iti kiM ? uSTrAn ibArthe upamAne vAci dRzeSTaka sak kizca syAt / / krozati / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghupatiH zabdArNavacaMdrikA / m02| paa02| . 3 *vatAbhIkSmye / / 82.. supi vAcidhorNin / some soH // 91 // some vAci sutraH syAt vrate AmIkSNye ca gamyamAne / pArthena zete | kvie syAt / somaM sutavAna somasut / somaityevaM vratamasya pArzvazAyI / zmazAnavAsI / Atapa- | sutau| somsutH| ayamapi niyamaH-some eva sthaayii| punaH punaH kSIraM pibaMtIti bhIrapAyiNoMs- sutraH kvipa nAnyasmin / surAsAvaH / / dhraaH| kaSAyapAyiNo gaaNdhaaryH| surApAyiNaH praacyaaH| anI ceH / / 92 // anau vAci citraH *manyAta // 83 // supi vAci dhormanyate-kvipa bhvti| ani citavAna agnicit / agniNin bhavati / zomanamAnI / pttumaanii| cito| agnicitH| ayamapi niyamaH-amAveva *khaza svasya / / 84 // khasyAtmanaH supi | citraH kvipa nAnyatra / kuDyacAyaH / vAci manyateH khA syAt Nin ca / paMDitamAtmAnaM *kameNyagnyarthe // 93 // karmaNi vAci cinomanyate paMDitamanyaH / pNdditmaanii| sarvamanyaH / te!H bhUte karmaNi kArake svipa bhavatyanyarthe'bhidheye / srvjnymaanii| zyena iva citaH zyenacit / kaMkacit / ratha___ *vyabhau vo bhUte // 85 // vyabhyorvAco- cakracit / rbhavaterNin syAt bhUte'tIte'rthe vartamAnAt / vibhU kvAnie // 94 // karmaNi vAci dRzeH tamAn vibhaavii| abhibhaavii| bhUta iti kiM ! kvanie syAt bhUte kAle / vizvaM dRSTavAna vishvdRshvaa| vibhavati / merudRzvA / sarvadRzvA / karaNe yajaH // 86 // karaNe kArake vAci * rAjasahe yudhikoH // 95 // rAjJi sahe yajeNin bhavati bhUte'rthe / amiSTomena iSTavAn-agni- ca vAci yudhikRJbhyAM kvanipa syAt / rAjAnaM TomayAjI / vAjapeyayAjI / raajsuuyyaajii| | yodhitavAn-rAjayudhvA / rAjakRtvA / saha yuddhavAn* kameNi naH kutsyaH / / 87 / / karmaNi sahayudhvA / sahakRtvA / vAci haMte te'rthe Nin syAt kutsyazcet krtaa| pitaraM | +jano'nau ddaa|| 96 // anau vAci jahatavAn pitRghAtI / maatRghaatii| pitRvyaghAtI / neDo bhavati / pumAMsamanujAtA pumanujA strI / stryamAtulaghAtI / kutsya iti kiM ! cauraM hatavAn / nujaH- anujaH / *in vikrayaH / / 88 // karmaNi vAci vi- + Ipi // 97 // Ibate vAcijanerDaH syAt / krI hun syAt bhUte'rthe kutsyazcet kartA / tailaM | maMdurAyAM jAtaH maMdurajaH / apsujaH / valabhIjaH / vikrItavAn tailavikrayI / somavikrayI / kutsya iti | jalajaM / aNgjH| kiM ! dhaanyaavkraayH| | +kAyAmajAtau / / 98 // kAMte jAti___ *brahmabhraNahatre vivapa naH // 89 // varjite vAci janerDaH syAt / jADyAjjAtaM jADyaja brahmAdiSu vAkSu haMteH kvip syAt bhUte / brahmANaM hata- duHkha / saMtoSajaM sukhaM / saMkalpajaH kAmaH / ajAvAn brahmahA / bhrUNahA / vRtrhaa| niyamoyaM / | tAviti kiM ! azvAjjAtaH / brahmAdiSu bhUte kvibeva nAnyaH / brahmAdiSu eva hateH + kvacit // 99 // kvacidanyasmin vAci kviriti dvidhA niyamaH / mitraM hatavAn / jane? bhvti| dvirjAtaH-dvijaH / strIbhyo jAta sukarmapApamaMtrapuNye kuH // 90 // eSu | strIjamanRtaM / kSatriya yuddhaM / brAhmaNajaH pazuvadhaH / vAkSu kuH kvipa bhavati bhUte kAle / suSThu kRtavAn | ajaH / prajAH / muMDajAH / kezajAH / kvacinna sukRt / karmakRt / pApakRt / maMtrakRt / puNyakRt / / syAt-gRhastho jAtaH / kvacidanyataH-bhAtIti ayamapi niyamaH-svAdiSveva kRtraH kvipa nAnyasmi- bhN| atatIti / kAyatIti kH| khanyate iti n / sUtrakAraH / / khN| avatIti bhH| Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 - sanAtanajainagraMthamAlAyA [ jaineMdra - wwwmom ANVARANA taH // 10 // dhobhUte tasaMjJakastyo bhavati / bhUte dhorlaG bhavati / abhakt | apaThat / arAt / kriyate sma kRtaH / karoti sma kRtavAn / apunAt / ' yajaso nipa // 101 // yajusubhyAM + khyAte dRzye // 110 // khyAte lokasvanipa syAt / iSTavAn / yajvA / yajvAnau / yajvA- vijJAte bhUte'nadyatane dRzye prayoktuH dRSTiviSaye naH / sutvA / sutvaanii| sutvAnaH / vartamAnAddhaliG bhavati / lingpvaadH| adahat yavanaH sAketa / khyAta iti kiM ? jagAma grAma / jaSo'tR // 102 // japa atR ityayaM tyo bhavati / jIrNavAn / jaran / jaraMtau / jaMrataH / / dRzya iti kiM ! jaghAna kasaM kila vAsudevaH / ___ * smrarthe'yadi luT // 111 // smRti* liTaH kvasukAnau // 103 // dhoH | | vacane yacchandavarjite vAci bhUte'nadyatane vartamAnAparasya liTaH sthAne svasukAnau staH / pecivAn / dholUMTa syAt / laGo'pavAdaH / abhijAnAsi rarajvAn / pecAnaH / rrjaanH| mitrorjayaMte nemisvAminaM vaMdiSyAmahe / smarasi mAnya* vassadiNzroH kvasuH // 104 // kheTa vatsyAmaH / ayadIti kiM ? abhijAnAsi putra ebhyo liTaH kvasuH syAt / anUpivAn / upasedi yat kSullakapure avsaam| vAn / upeyivAn / zuzruvAn / __ * anAzvAn // 105 / naJapUrvAt aznA * vA sAkAMkSe // 112 // sAkAMkSe'rthe teliTaH kvasuH syAdiDabhAvazca nipAtyaH / anA bhUte smrarthe vAci lRT syAt vA / smarasi devadatta | kAsmIreSu vatsyAmaH tatraudanAna bhIkSyAmahe / kAzvAn tapazcakAra / smIreSvavasAma / tatraudanAn abhuMjmahi / * kartayanUcAnaH // 106 // vaceranupUrvAt / parokSe liT // 113 // bhUtAnadyatane kartari kArake kAno nipAtyaH / anUcAno vrato- parokSe vartamAnAddholiT syAt / cakAra / supto'haM papanno'zapazAstrapArago vA / kartarIti kiM ? anUktaM / kila vilalApa / matto'haM kila vicacAra / __luGa // 107 // dhArbhUte kAle luGsyAt / + nive'tyate // 114 // atyaMtanihave bhUte ahaupIt / akApIt / apAkSIt / anadyatane'rthe dhorliT syAt / kiM tvaM gatvA kaMligeSu * vaso niyaMtyayAmAsvApe // 108 // nizi | sthito'si / kiM kaliMgAna jagAma / nAhaM kaliMgAna vasailuGa syAt laGApavAda: bhUte aMtyayAmAsvApe gamyamAne jagAma / nAhaM kaliMgAn dadarza / sarve mUlato'palakva bhavAnuSitaH / ahamatrA'vAsa / aMtyayAmAsvApa | patAtyathaH / iti kiM ! amutrAvasaM / ___* hazazvadyugAMtaHprazne laGa ca // 115 // anadyatane laG // 109 // anadyatane hazazvatorvAcoryugAMtaHprazne ca paMcavarSAbhyaMtare praSTavye parAkSe laGa syAt liT ca / iti hAkarot / iti 1 / nizo'tAtAyAH pazcimayAme ko pyuSitaH taM yAmama- ha cakAra / zazvadakarot / zazvaccakAra / kimadAt zeSamamuptaH, kena cit va bhavAnuSitaH iti pRSTaH pratyAcaSTe | putro'tithibhyo dAnaM / kiM dadau putro'tithibhyo . tasminnava yAme'hani cAmutrAvAtsamiti tatopyatIte'nadyatane nadAna / hazazvadyugAMtaHprazne iti kiM ! jaghAna kilAsamAdhiriti laDa prAptaH tadyAmamuhUrtamapi svApa laDeva-amutrA- vaNIva tripaSTaH / samityapi / 2. anyAyyAdutthAnAdanyAyyAt saMvezanAdeSo'dyatana puri luGvA // 116 // purAzabde vAci kAlaH aharubhayatorddharAtraM yaza / na vidyate'dyatano yasmin bhUte'nadyatane'rthe vartamAnAddhorluG vA bhavati / tasmin bhRtAnadyatana'pi bhatama yAnidhitsAyAM laG / avAtsuriha purA chaatraaH| avasanniha purA chAtrAH / USuriha purA chaatraaH| Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH ] zabdArNavacaMdrikA / a02| pA0 2 / - .. ..n oramre - -- laD // 117 / / purAzabde vAci bhUte'na- sati kAle bhvAdibhyaH iSNurbhavati zIlAdyarthe / bhavadyatane'rthe vartamAnAddhorlaT bhavati / vasaMtIha nazIla: bhavanadharmA sAdhu vA bhavatIti bhaviSNuH / purA chaatraaH| evaM-bhrAjiSNuH / alaMkariSNu: / nirAkariSNuH / sme // 118 / / sme vAci bhUtAnadyatane'rthe prajaniSNuH / utpaciSNuH / utpatiSNuH / unmadidhoT syAt / pRcchati sma suprabhArtha purA yudhyate sma SNuH / rociSNuH / apatrapiSNuH / vartiSNuH / vardhividyAdharAH / sulocanArtha yudhyaMte sma pArthivAH / / SNuH / sahiSNuH / cariSNuH / + nanau pRSTottau // 119 // pRSTasyoktI glAbhUjistho gsnuH // 127 // ebhyaH prativacane bhUte'rthe vartamAnAddhornanau vAci laT zIlAdau sati kAle gsnurbhavati / glAsnuH / bhUSNuH / | jiSNuH / sthAsnuH / syAt / kimakArSIH kaTaM devadatta ? / nanu karomi bhoH / kimavocaH kiMcitputra ? / nanu bravImi / sagRdhadhRSakSipaH knuH // 128 // sAdeH knutyaH syAt / trasnuH / gRdhnuH / dhRSNuH / kSipnuH / sati // 120 / sati saMpratikAle dhorlaT bhavati / bhavati / nayati / tarati / padmaprabha *zaMbhyo ghiniNa // 129 // zamAdibhyonAthaM staumi / 'STabhyaH zIlAdau satyarthe ghiniNa syAt / zamI / pUyajoH zAnaH // 121 // pUDyajbhyAM | | dmii| tmii| shrmii| bhrmii| kSamI / lamI / prmaadii| dhoH zAno bhavati / pavamAnaH / yajamAnaH / duhAnurudhadudviSadruhayujatyajarajabhajAvayaHzaktizIle // 122 // eSvartheSu dhoH bhyAnaH // 130 // ebhyo ghiniN syAt zAnaH syAt sati kAle / kati kavacaM paryasyamAnAH / zIlAdau / dohI / anurodhI / doSI / dveSI / drohii| kati kaDU nimnAnAH / katIha pacamAnAH / katIha | | yogI / tyAgI / raagii| bhAgI / abhyAghAtI / samaznAnAH / katIha maMDayamAnAH / katIha jaanaanaaH|| ___ AGi yamyaskrIDmuSaH // 131 // dhArIGaH zatrakRcche // 123 / / sati kAle | yamAdarAvAd ghiniNa syAt zIlAdI satyarthe / dhArIbhyAM zatR ityaya tyo bhavatyakRcche sukhasAdhye / AyAmI / AyAsI | AkrIDI / amoSI / dhArayan dharmazAstraM / adhIyan jaineMdraM / akRcch vau kaviclaskatthasaMbhaH // 132 // iti kiM ? kRncheNa dhArayati / kRcchreNAdhIte / | vau vAci kaSAdeH ghiniNa bhavati | vikASI / vive / ___ *subradviSahe. sadhyArazasye // 124 // kI / vilAsI / vikatthI / vissebhii| ebhyaH satyAdiSvartheSu zat iti yaH syAt / sarve * laSo'pe ca // 133 // ape vau ca vAci sunvataH satriNaH yajamAnAH / dviSan zatraH / aIna / zIlAdau satyarthe lapedhiniNa syAt / apalApI / vidyAM / surAM sunvati / dveSTi bhAryA patiM / cAro | vilaasii| badhamahatyanyatra / ___ * caro'tau ca // 134 // atau ape ca * zIladharmasAdhau tRn // 125 // eSvartheSu vAci carepiniNa syAt / aticArI / apacArI / dhostRn bhavati sati kAle / karaNazIlaH kartA | * labvasadramathaH // 135 // prevAci labAkaTAna / vaditA janApavAdAn / muMDanadharmANaH- dedhiniNa syAt / pralApI / pravAsI / pradrAvI / prmaathii| vadhUmUDhAM muMDayitAraH zrAviSThAyanA bhavaMti / zrAddhe * vtsH||136|| pre vAci vadisRbhyAM siddhamannamapahartAraH AhvarakAH bhavaMti | sAdhu gaccha- ghiniNa bhavati / pravAdI / prsaarii| tIti gaMtA khelaH / sliilgNtetyrthH| * parau dahamuhazca // 137 // parau vAci da* bhUbhrAjyalaMkAnirAkRvaprajanotpacotpa- himuhibhyAM vatsRbhyAM ca ghiniNa bhavati / paridAhI / tonmadarucyapatrapavRvRdhasahacara issnnuH||126|| parimohI / parivAdI / parisArI / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA [jaineMdra *devurNeca // 138 / parau vAci devaH ebhyo yastebhya uko bhavati / yAyakaH / jajakevalANyaMtAca viniNa syAt / paridevate parideva- ekaH / vAvadUkaH / dadazUkaH / yatIti ca pridevii| jAguH // 149 // jAgarterUkaH syAt *kSipaTaH // 139 // parau vAci kSipiraD- | zIlAdau satyarthe / jAgarUkaH / bhyAM viniNa bhavati / parikSepI / priraattii| | lampatpadasthAsUvRSabhUkamgamadhnaH ukaJ * vAdeca bunna // 140 // parau vAci vAdeH // 150 // ebhya zIlAdau satyarthe ukA syAt / kSiparaDbhyAM ca zIlAdau satyarthe vujJa bhavati / parivA- | apalASuko nIcaH / prapAtukA grbhaaH| upapAdukAH dakaH / parikSepakaH / priraattkH| devAH / upasthAyukAH / prabhAvukaH / varSakaH prjnyH| niMdahiMsAklizakhAdavinAzivyAbhASA- prazArukaH / kAmukA dhanyasya striyo bhavati / AgAyAt // 141 // niMdAdibhyo vutra bhavati | mukaH svagRhaM / AdhAtuko jIvAn narakaM yAti / zIlAdau / niMdakaH / hiMsakaH / kezakaH / khAdakaH / / * jalpabhikSavalaMTAhAkaH / / 151 / / vinAzakaH / vyAbhASakaH / asUyakaH / | ebhyaSTAko bhavati / jalpAkaH / jalpAkI / bhi devikruzo gau // 142 // gau vAci devi- |kSAkaH / varAkaH / kuTTAkaH / luttaakH| . kruzibhyAM vuja bhavati / AdevakaH / paridevakaH / sUmorin // 152 // prevAci sUjunyA upadeva kaH / upakrozakaH / AkrozakaH / parikrozakaH in syAt / prasavI / prajavI / * rucalAyA ranaH / / 143 // rItyarthebhyaH pribhuujikssivishriinnvmaavythaabhymH|| calyarthebhyo dhibhyaH ana ityayaM tyo bhavati / vnnH| // 153 // ebhyaH in bhavati zIlAdau satyarthe / kathanaH / zabdanaH / clnH| kaMpanaH / copanaH / paribhavI / jyaa| AdarI / kSayI / vizrayI / udayI / dheriti kiM paThitA zAstraM / kaMpayitA zAkhAM / vamI / avyathI / abhyamI / *halAcaMtADedito'rasUdadIpadIkSaNiH144 1144 *nidvAtaMdrAzraddhAzIdayaspRhirahipaterAluH baiMditohalAdehalatAddheoH zIlAdau satyarthe anaH syAt | // 154 // nidrAderAlurbhavati |nidraalH / tadAnuH / yakArAMtAdivarjitAt / vartanaH / vrddhnH| dyotanaH | spardhanaH / halAdyaMtAditi kiM ! edhitA | dhartA / zraddhAluH / zayAlaH / dayAluH / spRhayAlaH / gRha yAluH / ptyaalH| ayasUdAderiti kiM ? knUyitA / mAyitA / suuditaa|| dIpitA / dIkSitA / utpucchyitaa| paricIvarayitA / / *sadasahAse ruH // 155 // ebhyo * sRjujvallaSpatpadgRcchucaH // 145 // rurbhavati / zaduH / sadbhuH / dAruH / dhAraH / seruH / ebhyo'naH syAt zIlAdau satyarthe / saraNaH / jvnH|| | *ghasyatsuH bmrH|| 156 // ghasyAdeHkmaraH syAt zIlAdA satyarthe / ghasmaraH / amaraH / samaraH / jvalanaH / laSaNaH / patanaH / padanaH / gardhanaH / zocanaH / / *bhAsamidbhajo ghuraH // 157 // kadhamaMDAta // 146 // krudhyarthAt maMDA- ebhyo ghuro bhavati / bhAsuraM vapuH / meduraM mukhaM / rthAccAnaH syAt / krodhanaH / kopanaH / roSaNaH / bhagura kASTha / maMDanaH / bhuussnnH| *vettichidbhideH kit // 158 // vettyAdeH kramadramo yaGaH // 147 // AbhyAM yaka- dhuraH syAt saca kidbhvti| vidurH| chidurH| midurH| tAbhyAmano bhavati zIlAdau satyarthe / cakramaNaH / | *triNNazajeSThatvaram // 159 // ebhyaH TtvadaMdramaNaH / rambhavati sa ca kit / sRtvaraH / sRtvarI / itvaraH / yajajapavadazAkaH // 148 // ibarI | nazvaraH / nazvarI / jitvaraH / jitvarI / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhuvRttiH ] zabdArNaSacaMdrikA | bh.3.| paa02| wwwmainamainaruwaonmam matvaraH // 160 / / gameSTatvarapa makhaM ca pAtyate / mitaM dravatIti mitaMduH / zaMmuH / svayaMbhuH / nipAtyaM / gatvaraH / gtvrii| * itraH pvo daivate // 172 // daivate'rthe pUtraH namakapismyajaskamAhasadIpo rH||16|| itro bhavati / pavitro'rhan sa mAM punAtu / ebhyo ro bhavati zIlAdau satyarthe / nanaM mukhaM / kaMprA | khvaSo karaNe // 173 // puvaH karaNe zAkhA / smeraM mukhaM / ajasraM tattvaM bhAvayAmaH / kamrA kArake itraH syAt khau RSau caabhidheye| yte'nestrii| hiMsraH pApamatiH / dIpraH pradIpaH / neti paMvitro darbhaH / pavitro'yamRSiH / - * sanbhizAzasvidicchAduH // 162 // * lUdhRsUkhanartisahacaraH // 174 // sannatAd bhikSAdezca urbhavati / cikIrSuH / bubhaSuH / | ebhyaH karaNe itraH syAt / lunaMti teneti lavitra / ghubhutsuH| bIbhattuH / bhikSuH / AzaMsuH / viduH| vitra / savitraM / khanitraM / aritraM / sahitraM / caritraM / icchuH / vetternum / icchatezca cho nipAtyaH / / * svaptRSdhRSo Ggaja // 163 // svapAdeH * vyayodrogyanaH // 175 // vyAdibhyaH aja bhavati zIlAdI satyarthe / svapmaka / svAmajI / haMterdhano nipAtyaH / vihanyate'neneti vighanaH / svamajaH / tRSNaka / dhRSNak / ayodhanaH / drudhanaH / zRvaMdAdAruH / / 164 // AbhyAmAruH __* staMbAd ghanazca // 176 // staMbAd naH syAt / zarAruH / vadArjinAn / ghanazca nipAtyaH / staMbo hanyate'neneti staMbaghnaH / bhyaH kukuko // 165 // bibheteH kruku stNbdhnH| ko staH / bhIruH / bhIrukaH / bhIlukaH / __* vahyaparighaM / / 177 // vahyaparidhazabdo sthezabhAspiskaso varaH // 166 // nipAtyete / vahati aneneti vA zakaTaM / vaheryaH / sthAdevaro bhavati / sthAvaraH / IzvaraH / bhAsvaraH / | parihanyate'neneti paridhaH / hanerDalyadhau nipAtyaiA / presvaraH / ksvrH| vo halakolAsye baT // 178 / / yo yaGaH // 167 // yAteryaGatAt varaH pUJaH traTa bhavati halAsye kAlAsye ca karaNe / halasya potraM | kolasya potraM / tangucImatyarthaH / syAt / yaayaavrH| + savaDcalapAMpateriH // 168 // *dAvanIzamayuyuktutsipica madadaMzamisahAderyaDhaMtAt irbhavati / sAsahiH / vAvahiH / cA hanahastoH // 179 // ebhyaH karaNe sati kAle caliH / pApatiH / trad syAt / dAMti tena dAMtra / netra / zastraM / +dhAtrakRmajannameH kiliT ca // 169 // yotraM / yoktraM / totraM / saMtra / saktaM / patraM / daMSTrA / meDhuM / naddhI / stotraM / ebhyaH zIlAdau kirbhavati sa ca liDvat / dadhiH / ckriH| sastriH / jajJiH / nemiH / cakArAt zIlA ___ *dhAtrI // 180 // dheTaH pAJazca karmaNi partha uttaratra naanuvrtte| / traTa nipAtyate / dhayaMti dadhati tAmiti dhAtrI stana* saMviprAd bhavo'khau duH||170 // dAyinI AmalakI c| samAdipUrvAd bhuvaH satyarthe Dubhavatyakhau / saMbhavatIti * biinmtyaarthshiilyaadibhyaaktH||18|| saMbhuH janitA / vibhuH sarvagataH / prabhuH svAmI / / jIbhyaH matyarthebhyo'rcArthebhyaH zIlyAdibhyazca sati akhAviti kiM ? vibhUrnAma kazcit / / kAle to bhavati / jimidA-minnaH / nivRpA-dhRSTaH / rAjJAM mataH / rAjJAM buddhaH / raajnyaamissttH| rAjJAM jJAtaH / * mitaMdravAdayaH // 171 // ete dratyAMtA ni satAmarcitaH / satAM pUjitaH / zIlitaH / 1 pApatIti yAtanirdezo nAmabhAvAryaH / rakSitaH / kssaaNtH| Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM--- [ jaineMdra %3 Por-rawaenimamaramananmmmmmmmmmmmmmmmmmmmwwwwwwwwwwmar -10: - uNAdayo bahulaM // 182 // uNa itye- dAtA vA / sa svargalokaM gacchati, gamiSyati, vamAdayastyAH sati kAle bahulaM bhavaMti / kRvApA- gaMtA vaa| jimisvadisAdhyazUbhya uNa | kAruH / vAyuH / paayuH|| * loTi hetI // 8 loTi loDate vAci loTaH jAyuH / mAyuH / svAduH / sAdhuH / AzuH / kaci- pratyAsattyA loDatArthasya praiSAdeheMtI nimitte vaya'ti danye'nyato'pi dRzyate / jaraMDaH / karaDaH / kAle vA laT syAt / upAdhyAyazcadAgacchati, AtrapiMDaH / eraMDaH / zaMkhaH / kvacid bhUte'pi / gamiSyati, AgaMtA vA / atha tvaM jaineMdramadhISya / kaSito'sau kapiH / tato'sau taniH / bhasitaM- tarkamadhISva / bhasma | caritra tatra-carma / vRttaM tatra-vartma / liGga cordhvamAttike // 9 // loTi loiti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyAM DaMte vAci loTaH pratyAsattyA loDatArthasya praiSAdehatI laghuvRttau dvitIyAdhyAyasya dvitIyapAdaH / nimitte Urce mauhartike vaya'ti kAle liG syAt laT ca vA / UrdhvamuhUrtAt upari muhUrtasya upAdhyA... tRtIyaH paadH| yazcedAgacchet, Agacchati, AgamiSyati, AgaMtA / atha tvaM sUtramadhISva, gaNitamadhISya / gamyAdivati // // 1 // gamyAdayaH zabdAH vaya'ti kAle sAdhavo bhavaMti / gamiSyatI- | tuNatumlaTa kriyAyo tadarthAyAM // 10 // kriyArthAyAM kiyAyAM vAci vaya'ti vuNatumluTo ti gamI prAmaM / AgAmI nagaraM / prasthAyI / bhAvI / | bhavaMti / kArako vrajati / kartuM vrajati / kariSyAmIti lUTa // 2 // vastyatyathai dholaT syaat| vrajati / pAcako vrajati / paktuM vrajati / pakSyAkariSyati / hariSyati / pakSyate / adhyeSyate / mIti vrajati / kriyAyAmiti kiM ? adhyeSye ityasya *zokAnadhatane luTa // 3 // zake'nadyatane kamaMDaluH / mikSiSye ityasya jttaaH| tadarthAyAmiti vartyati dholada syAt / iyaM kadA gatA / yaivaM pAdau ki ? dhAvataste daMDaH patiSyati / nidadhAti / ayaM nu kadA'dhyetA ya evamanabhiyu- karmaNi cANa // 11 // karmaNi vAci ktaH / zvaH kartA | shyo'dhyetaa| kriyAyAM tadarthAyAM ca dhoraNa bhavati |kuNbhkaaro vrjti| purAyAvatorlaT // 4 // etayorvAcorlaT | | godAyo vrajati / surApAyo vrajati / bhavati vaya'tyarthe / purAdhIte / yAvadadhIte / purA * lUTo vAnitau zatRzAnau // 12 // bhukte / yAvad bhukte| vA kadAkoH // 5 // kadA karhi ityeta vartyati yo lUTu tasya sthAne zatRzAnI vA staH anito pare / pakSyan / pakSyamANaH / pakSyati / yorvAco; laT syAt / kadA bhuMkte / kadA bhaakssyte| anitAviti kiM ! pakSyAmIti vrajati / kariSyAkadA bhoktA / karhi bhukte / karhi bhokSyate / mIti vrjti| karhi bhoktaa| * sllttH||13|| sati saMprati kAle yo * kiMvRtterthitvaM // 6 // kiMvRtte vAci | laT tasya zatRzAnau vA'nitau staH / pacana / vartyati kAle vA laT bhavatyarthitve gmymaane| pcmaanH| pacati / yAna, yAti / zayAnaH / zete / ko bhavadbhyo bhikSAM dadAti, dAsyati, dAtA vA / / - mAjhyAkroze // 14 // mADi vAcyAkroze kaM bhavaMto bhojayati, bhojayiSyaMti, bhojayitAro vaa| svayaM labdhuminchurevaM pRcchti| arthitva iti | gamyamAne laTaH zatRzAnau stH| mA pacana / mA pcmaanH| kiM ? kaH skaMdhAvAraM yAsyati / lipsyasiddhau // 7 // lipsyasiddhyarthe vA 1 pUrveNa vuNlaToH prAptayorayamAraMbhaH kevale karmaNi kevalAyAM laT syAt / yo bhavadbhyo dAnaM dadAti, dAsyati, / ca kiyAyAM mAbhUdityarthaH / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuktiH ] zabdArNavacaMdrikA / a02 / paa03| to sat // 15 // tau zatRzAnau sat- stro'yajJe // 27 // pre bAci stRNAte saMjhau staH / pacana / pacamAnaH / putrasya kurvan / bhavatyayajJe / zaMkhaprastAraH / vimAnaprastAraH / putrasya kurvaannH| vahi prstro'nyH| *padrajo ghana // 16 // AbhyAM ghaJ syAt , *vo prayane'zabde // 28 // vau vAci stu | NAteH prathane vistIrNatAyAM bhAve'kartari ghaJa bhavasyapadyate'sau pAdaH / rujatyasau rogaH / ... zabde / paTasya vistAraH / gRhasya vistAraH / prathane * suH sthirarugmatsyabale // 17 // // iti kiM ! vistrH| tRpasyAcchAdanamityarthaH / azasarateH sthirAdiSu kartRSu paJ syAt / cadana-bda iti kiM. ! vAkyavistaraH / sAraH / atIsAro vyAdhiH / visAro matsyaH / sAraM kSuzroH // 29 // vau vAci kSuzrubhyAM ghA balaM / eSviti kiM ? sata / sArakaH / syAt / vikSAvaH / vizrAdhaH / +bhAve // 18 / / bhAve dhorghajJa bhavati / ___* nyudi graH // 30 // nyudorvAcorgarUpAt pAkaH / raagH| ___akartari // 19 // kartRvarjite kArake ghana syAt bhAve'kartari / nigAraH / udgAraH / nyudI ti kiM ! sNgrH| ghana syAt / prakurvati samiti prAkAraH / dAsyate' ko dhAnye // 31 // nyudi vAci kiratesmai dAsaH / Aharati tasmAdAhAraH / arkatarIti ki / nyaviSaye ghana syAt bhAve'kartari / dhAnyasya nikArakaH / kartA / iGaH // 20 // iDo ghana bhavati bhAve'ka kAraH / utkAraH / phalanikaro'nyaH / tari ca / adhIyate iti adhyAyaH / upetyAdhIyate' * vurNau // 32 // nau vAci vRrUpAt ghana smaadupaadhyaayH| syAt dhAnye / nIvArA nAma brIhayaH / gau roH // 21 // gau vAci tighana | __* iNo'bhreSe // 33 // nipUrvAdiNo'bhreSe yubhavati / surAvaH / dUrAvaH | sarAvaH / virAvaH / ktakaraNe ghaJ syAt bhAve'kartari / epo'tra nyAyaH / gAviti kiM ? ravaH / abhreSa iti kiM ? nyayaM gatazcauraH / sami yudroH // 22 // sami vAcyebhyo *parI krame // 34 // parau vAcINaH krame'rthe ghA syAt bhAve'kartari / sayAvaH / sadAvaH / sa- ghaJ syAt / tava paryAyo bhoktuM / mama paryAyo dAvaH / samIti kiM ! upadravaH / | bhoktuM / paryayo'nyatra / * stoyejJe / / 23 // saMpUrvAt stoterghatra syAt / * vyupe zyaH // 35 // vyupAbhyAM zIGaH bana yajJaviSaye / saMstuMvatyasmin-sastAvaH chadogAnAM / syAt krame / tava vizAyaH / mama vizAyaH / saMstavaH satAmanyatra / tava rAjopazAyaH / mama rAjopazAyaH / * zribhvo'gau // 24 // agau vAci zribhU ___ * hastAdeye'nudyasye ceH // 36 // hastAdeye bhyAM ghana syAt / zrAyaH / bhAvaH / agAviti kiM ! | hastenAdAne'nudi vAci citro ghana bhavatyastaye / prazrayaH / prabhavaH / puSpapracAyaH / hastAdeya iti kiM ? puSpapracayaM karoti *nirabhyave pUlUnyaH // 25 // eSu vAkSu taruzikhare / anudIti kiM ? phalocayaH / asteya pvAdibhyo ghaJ syAt bhAve kartari / niSpAvaH / iti kiM ? phalapracayaM karoti cauryeNa / abhilAkaH / avanAyaH / pavaH, lavaH, nayo'nyatra / cityAvAsAMgopasamAdhau ca kaH // 37 // pre drastuzroH // 26 // pre vAcyebhyo ghana cityAdiSvartheSu cena syAt cakArasya ca kakArAdesyAt / pradrAvaH / prastAvaH / prazrAvaH / | zaH / AkAyamagniM cinvIta / muninikAyaH / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyA [ jaineMdra-. jalabubudadharmANaH kAyAH / mahAn gomynikaayH| * dhurvakhe // 49 // pre vAci vRJo'kartari cayo'nyatra / ghana vA syAt vastre'bhidheye / prAvAraH / prvrH| saMghe'nU // 38 // saMghe prANivizeSasa- * unyuccheH // 50 // AbhyAM ghajJa vA mudAye carghA syAt casya ca ko bhavatyanU / vaiyA- syAt / unnAyaH / unnyH| ucchrAyaH / ucchyaH / karaNanikAyaH / devnikaayH| saMgha iti kiM ? sAra ___ AGi ruploH // 51 // ADi vAci ru. samucayaH / anU iti kiM ! uparyupari zUkaranicayaH / | plubhyAM dhajJa vA syAt / ArAvaH / AravaH / AplA+zrI vAyuvarNanivRte // 39 // eSvartheSu vaH / AplavaH / bhRNAtena bhavati / zAro vAyurvarNo nivRtaM parau bhvo'vajJAne // 52 // parau vAci ca / zaro'nyaH / | bhavateravajJAne ghajJa vA syAt / paribhAvaH / paribhavo maane||40|| mAne iyattAyo gamyamAnA- devadattasya / yA dhorakartari ghaJa bhavati / eko nighAsaH / dvau ke- * nyo yate // 53 // parau vAci nayate ta dAralAvo / trayaH kArAH / viSaye'kartari ghajJa vA syAt / pariNAyena zArAn* udi puuyuroH||41|| udi vAci ebhyo| haMti / pariNayaH knyaayaaH| anytr-prinnyH| ghA bhavati / utpAvaH / udyAvaH / uddAvaH / * yvagraha gamvatraNo'ca // 54 // iva___grahaH // 42 // udi vAci aherghaJ bhavati / ugrAhaH / udIti kiM ! vigrahaH / gItAduvarNAtAt RkArAMtAt mahAdezca bhAve'kartari ajbhavati / jayaH / layaH / krayaH / navaH / lavaH / sami muSTau // 43 // sami vAci aherghana yavaH / taraH / zaraH / krH| garaH / grahaH / varaH / syAt muSTyarthe / aho malasya saMgrAhaH / mauSTikasya AdaraH / AgamaH / vsH| raNaH / saMgrAhaH / muSTAviti kiM ? saMgrahaH zAstrasya / gAvadaH // 55 // gau vAcyaderaja bhavati / __ * zApe nyave // 44 // nyavayorvAcomeherekatari ghaJa syAt zApe Akroze gamyamAne / nigrAho praghasaH / vighasaH / prighsH| saMghasaH / gAviti 'ha te jAlma bhUyAt / avagrAho'ha te jAlma bhUyA kiM ! ghAsaH / t / zApe iti kiM ! nigrahazcaurasya / nau Nazca // 56 // nau vAcyaderbhAve'kartari prelipsAyAM // 45 // pre vAci grahena / No bhavatyaJca / nyAdaH / nighasaH / syAt lipsAyAM / pAtraprasAheNa carati piMDapAtArthI / * sUpaNaglahaH prajaneyattAkSe // 57 // lipsAyAmiti kiM pragrahaH / / ebhyo yathAsaMkhyaM prajanAdiviSaye aja bhavati / parau yajJe // 46 // pagai vAci yajJe'bhidhe- gavAmupasaraH / zAkapaNaH / mUlakAdInAmiyattIkRtA ye naherghaz2a syAt / uttaraparigrAhaH / adharaparigrAhaH / saMvyavahArArthA muSTirityarthaH / glahaH / anyatra-upasAparigraho'nyaH / raH, pANaH, glAhaH / *vAve varSe // 47 // ave vAci praharghaJa * samughajaH pazau // 58 // samudorvAcorajesthAdvA varSaviSaye / avagrAhaH / avagrahaH / vRSTeH prati- bhAve'kartari aca syAt pazuviSaye / samajaH pazUnAM baMdha ityarthaH / avagrahaH padasyAnyatra / samudAya ityarthaH / udajaH pazUnAM preraNamityarthaH / __*pre yugyatulAmutre // 48 // pre vAci Ahe- pazAviti kiM ! samAjaH, udAjaH sAdhUnAM / rghana bhavati vA yugyasUtre tulAsUtre cAbhidheye / * vinyabhyupa ho vazvAza // 59 // vyAdiSu prayAhaH / pragrahaH / azvAdisaMyamanarajjuH vaNijo vAkSu vayateraja syAt vAzabdasya coz / bihavaH / tulTAgrahaNaM caMcyate / nivaH / AbhihavaH / upahavaH / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutti: ] zabdArNavacaMdrikA / 102 / pA0 3 / 11 AkhyAnau || 60 || ADi vAci hveJo 71 // ghanAdayo nipAtyate mUrtyAdiSu artheSu / 'j bhavati vazvoza Ajau yuddhaviSaye / AhUyaMte- dadhighanaH / haMteraci dhanabhAvaH kAThinye | aMtarSaNo 'smin parasparamiti Ahavo rAmasya / AhlAyo'nyaH / | dezaH / arhatesadhAra ghano'ca / uddhanyate'smin nipAnamAhAvaH || 61 || AhAva iti uddhano'tyAdhAnaM / apahanyate'neneti-apaghanoM'gaM / napAtyate nipAne jalasthAne'rthe / AhUyaMte'smin gurUpaghnaH / upahateH ko prabhAvazvAMsane / RSisaMghaH / pazavaH pAnA yetyA hAvaH pazUnAM / AhvayaterghaJa vazvoza / saMhaMteraca ghazca gaNe / uddhanyate utkarSeNa jJAyate bhAvegI // 62 // ago vAci Jo'j uddhaH prazastaH / haMteraja ghazva nimitte / nighAH vRkSAH / aci ghaH / anyatrAMtarghAtaH / udghAtaH / apasyAt bhAve vazcoza | hrAnaM haSaH / ghAtaH / upaghAtaH / saMghAtaH / udghAtaH / nighAtaH / * praghaNapraghANI koza // 72 // etau koSThAMze nipAtyo / praghaNaH, praghANaH / gRhadvAraka | dhanazca vadhaH // 63 // haMterbhAve' badhAdezazca / hananaM - vadhaH / cakArAt ghaJapi - ghAtaH / * majjanyadho'gau // 64 // bhagau vAci | madAderaca syAt bhAve'kartari / madaH / japaH / vyadhaH / agAviti kiM ? unmAdaH / * dezaH / haMteraci ghaNaghANau nipAtyau / pradhAto'nyatra / * pramadasaMmadI harSe // 73 // amU harSe aMjatau nipAtyo / pramadaH kanyAnAM / saMmadaH kokilAnAM / anyatra- pramAdaH / samAdaH / * issvanyavaNnyo vA // 65 // agau vAci yo bhAve'kartari aja vA syAt / hasaH / hAsaH / svanaH / svAnaH / kvaNaH / kvANaH / nayaH / nAyaH / vitaH ktiH // 74 // Duzabdeto dhorbhAve kartari kvirbhavati / pAkena nirvRttaM pavitramaM / upatrimaM / kRtrimaM / vihnitrimaM / yamaH samnivyupe ca ||66|| samAdau agau vAci yajvA syAd / saMyamaH / saMyAmaH / niyamaH / niyAmaH / viyamaH / viyAmaH / upayamaH / upayAmaH / yamaH / yAmaH / Tvito'dhuH // 75 // duzabdeto dhorathuH syAt / zvayathuH / kSavathuH / vepathuH / | * nau svanugadUnarpaThaH // 67 // nau vA dhyebhyo bhAve'kartari ac syAdvA / nisvanaH / nisvA naH / nigadaH / nigAdaH / ninadaH / ninAdaH / nipaThaH / nipAThaH / * yajJayadbhicchacchastra rakSo naG // 76 // ebhyo na bhavati bhAve'kartari / yajJaH / yatnaH / vizvaH | praznaH / svapnaH / rakSNaH | * yAJcA // 77 // yAceH striyAM na nipAtyate / yAcA / strIliMgAdanyatra - yAcitrimaM / gau bhoH kiH // 78 // gau vAci bhusaMjJakebhyaH kirbhavati / vidhiH / nidhiH / saMdhiH / vyAdhiH | nidiH / pradiH / saMdiH | AdiH / karmaNyarari || 79 // karmaNi vAci AdhAre kArake kibhavati bhoH / jala dhIyate'smin jaladhiH / iSudhiH / vAladhiH / striyAM ktiH // 80 // strIliMge bhAve'kartari vartamAnAddhoH ktirbhavati / dRSTiH / sRSTiH / kRtiH / hRtiH / dhRtiH / aja bhavati * kvaNaH // 68 // nau vAci kavaNebhIve 'kartari vA'ca syAt / nikvaNaH / nikvANaH / * vaiNe gA // 69 // vaiNe'rthe gipUrvAt kva'ca syAt / prakvaNaH / prakvANaH vINAyAH / prakvaNa: zrRMkhalasyAnyatra / + sthAdibhyaH kaH // 70 // sthAdibhyo bhAve'kartari tyo bhavati / pratiSThate'smin sa prasthaH / saMsthA / prapibatyasyAM prapA / vihanyate'neneti vighnaH / * ghanAMtarghaNoddhanApaghanopanasaMghoddhanighaM mUrttidezAtyAdhAnAMgAsannagaNazastanimitte || | rbhavati / labdhiH / prAptiH / dIptiH / 1 1 + labhAdibhyaH // 81 // ebhyaH striyAM kti Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajanaprathamAlAyAM . [jaineMdra - - zrustviSayajaH karaNe // 82 // ebhyaH / gyAsvicchavighahivaMdAjnaH / / 94 ||nnykrnne striyAM ktiH syAt / zRNvaMtyanayeti shrutiH| tebhya AsanAdezvAna ityayaM yo bhavati striyAM stutiH / iSTiH / yajatyanayeti issttiH|| | bhaave| yojnaa| bhaavnaa| baacnaa| kAraNa / gApApaco bhAve // 83 // emyo bhAve | haarnnaa| AsanA| vedanA / zraMthanA / ghaTTastriyAM ktibhavati / saMgItiH / prapItiH / paktiH / nA / vaMdanA / *syo vA // 84 // tiSThateH striyAM bhAve | +sonicchAyAM // 95 // iSeranaH syAdaktirvA syAt / avsthitiH| bhvsthaa| | nicchAyAM / eSaNA / iSTiranyatra / karmavyatihAre H // 85 // karmavyati- +parau vA // 96 // parau kAci iSeranicchAhAre'rthe dhoH striyAM bhAve jo vA syAt / parasparasya yAmakartari striyAmanaH syAdvA / pryessnnaa| parISTiH / kozanaM vyAkrozI / vyAkuSTiH / nyApahAsI / +cssuyH|| 97 // parI vAci crisrtivyaaphstirvrtte| bhyAM yo bhavati striyAM / paricaryA / parisaryA / praa____nnyukssH||86|| NyaMtAdukSedha karmavyatihAre saMsatiH / a syAt / vyApacarcI / vyApacorI / vyAtyukSI / | +jAgurazca / / 98 // jAgarterbhAve'kartari jyajaH kyapa // 87 // bhAbhyAM striyAM khiyAmatyo bhavati yazca / jAgarA / jAgaryA / bhAve kyA bhavati / pravrajyA / igyA / / tyAt // 99 // tyAMtebhyo dhumyo bhAve * kRSaH khau // 88 // bhRtro bhAve kyapa striyAmatyo bhavati / cikitsA / lolyA / putrakAsyAt khaiau / bhRtyA / khAviti kiM ! bhRtiH / | myA / kaMDyA / gopAyA / ___ * zINavitripatripadmanpulasamajaH // 89 // saroIlaH // 10 // saha ruNA vartamAnA dorhatAdatyo bhavati / kuNddaa| zikSA | IhA / saebhyaH striyAmakartari kyapa syAd khau / zerate'syA roriti kiM ! paThitiH / hala iti kiM ? nItiH / miti zayyA / yatyasyAmiti ityA / vidyate'nayeti vidyA / niSIdatyasyAmiti niSadyA / nipAte pizidAdibhyo'G // 101 // Sidbhayo 'syAmiti nipadyA / manyate'nayeti mnyaa| suno bhidAdibhyazca bhAve'kartari striyAmaD bhavati / jUSa tyasyAmiti sutyA | samajati asyAmiti samajyA / jarA / trapA / ghaTA / vyathA / bhidA / chidA / ArA zalyAM / kArA baMdhane / kRpA / kuH zazca // 90 // kRtraH striyAmakartari citipUjikathidegvicarcaH // 10 // zo bhavati kyapa ca / kriyA / kRtyA / ebhyo bhAve'kartari striyAmaG syAt / ciMtA / +saMpadAdibhyaH kvie ktiH // 91 // pUjA / kathA / kubA / carcA | saMpadAdibhyaH striyAM bhAve kvipaktI staH / sNpt|| saMpattiH / vipat / vipattiH / saMvit / saMvittiH / ___ *gAvAtaH // 103 // gau vAcyAkArAMtAt striyAmaG syAt / prajJA / upadA / pramA / gAviti __ yatijUtisAtihetikIrtiH // 92 // ete kiM? dattiH / ktayaMtA nipAtyate / yUtiH / jUtiH / yujvordIH / +mRgayecchATATyAH // 104 // ete nipAtyaMsAtiH / syateranitvaM / hetiH / haMterhinotervA he| te striyAM bhAve'kartari / mRgyaa| mRgayateH zaH zapa kIrtiH / kIrtayateH ktiH / ca yagapavAdaH / icchA / iSeH zaH yagabhAvazca / +glAjyAho niH||93 // ebhyo nirbha- aTAvyA / aTateyoM yavacca / vati bhAve'kartari striyAM / glAniH / jyAniH / haaniH| *khubhAva kvaciSuH 105 // dhoH striyAM 11 Niriti NiNiyoH sAmAnyagrahaNAH / / khuviSaye bhAve ca kvacidurbhavati / pravAhikA / pracha HORE Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttiH ] sandArNavacaMdrikA / bh02| paa03|' - dikA / vicarcikA / evaM nAmAno vyAdhayaH / zAlA bha- chAtrasya / zobhanaM / jalpita / AsitaM / zayita / jyate yasyAM krIDAyAM sA zAlabhaMjikA krIDA / vAraNa- | abhyAdibhya iti kiM ! bhy| varSa / puSpapracAyikA / uddaalkpusspbhNjikaa| avoSaNA- . *jin vyAptau // 111 / / nanbhAve jina dikaa| zayanaM zAyikA / aasikaa| kvAcinna / | syAt dhoH vyAptau kAtsnyanAmisaMbaMdhe gamyamAne / zirortiH / caMdanatakSAH / saMmatataH kuTanaM sAMkoTina / sArAviNaM / sAMmAveJca praznAkhyAna ||106||dhoH striyA- | jinaM / vyAptAviti kiM ! sakoTaH / miJa vA syAt Nvuzca / vAvacanAt yathAprAptaM ca * karaNAdhAre cAna // 112 // prave AkhyAne ca prativacane gamyamAne / kAM tvaM karaNe AdhAre nabhAve cAbhyAdibhyo dhubhyo'naTa kArimakArSIH, kAM kArikAM, kAM kriyAM, kAM | syAt / vRzcyate'neneti dhanaH / idhmavrazcanaH / kRtyAM, kAM kRti / sarvA mayA kAriH, kRtaa| sarvA palAzazAtanaH / duhyate'syAmiti dohanI / tilakArikA, sarvA kriyA, sarvA kRtyA, sarvA kRtiH / / pIDanI / rAjadhAnI / hasanaM / zobhanaM chAtrasya / kAM tvaM pAThimapAThIH, pAThikAM, paThiti / kAM AsanaM / jalpanaM / zayanaM / tvaM gaNimajIgaNaH / kAM gaNikAM, kAM gaNanAM / puMkhau paH prAyaH // 113 // dhoH puMliMga * paryAyAINotpattau NvuH // 107 // saMjJAyAM karaNAdhArayo? bhavati prAyaH / pracchAdyateeSvartheSu Nvurbhavati dhoH striyAM nityaM bhAve / bhavataH | 'neneti pracchadaH / daMtacchadaH / plavaH / etya kurvatyazAyikA | bhavataH aasikaa| bhavato'gre gAmikA / / smin iti-AkaraH / aalvH| ApavaH / paMgrahaNa AsanAdeH krama ityarthaH / arhati bhavAnikSubhakSikA / kiM / pradhAnaM / khAviti kiM ? praharaNo daMDaH / prAya odanabhajikAM / ikSubhakSikAM me dhArayasi / odana- | iti kiM ! dohanaH / prsaadhnH| bhojikAM / payaH pAyikAM / ikSubhakSikAM me udpaadi| *gocarasaMcaravahavrajavyajasaMkramApaNakhelauDakakhAdikA / kSIrapAyikA bhgkssnikssnigmaa:||114|| ete karaNAdhArayoH *nayaniH zApe // 108 // nI vAci ghAMtA nipAtyaMte puMkhau / gAvazcaraMtyasmin-gocaraH / dhoH striyAM bhAve'kartari anirbhavati zApe Akroze saMcarate'nena saMcaraH / vahaH / vrajaH / vyajatyasmin gamyamAne / abhavaniste jAlma bhUyAt / akaraNiste vyajaH / saMkramaH / ApaNaH / khelaH / bhagaH / kaSaH / vRSala bhUyAt / nIti kiM ? hatiste jAlmAstu / nikaSaH / nigamaH / zApa iti kiM ? akRtistasya ghaTasya / +khanaDeDarekekabakAzca // 115 // khane|H * vyAnaDa bahulaM // 109 // vyasaMjJA | karaNAdhArayoH puMkhau DAdayo bhavaMti ghazca / AkhanyabhanaD ca bahulaM bhavati / bhAvakarmaNoAn va-|| te'nenAsmina vA AkhaH / AkharaH / bhAkhanikaH / AkhanikabakaH / AkhanaH / kSyati / tato'nyatrAnyatrApi syuH / jJAnamAvRNoti | Aviyate'neneti vA jJAnAvaraNIyaM / drshnaavrnniiyN| +ghana // 196 // khaneoH karaNAdhArayoH puMkhau * vedanIya / mohanIyaM / snAMti tena snAnIyaM cuurnn| ghajJa syAt / AkhAnaH / dIyate'smai dAnIyo'tithiH / bhAvakaraNAdhAreSvanaTaM tasro'va // 117 // ave vAcyAbhyAM karaNAvakSyati / tato'nyatrApi syAt / niradati taditi dhArayoH puMkho ghaJa syAt / avatAraH / avastAraH / niradanaM / rAjabhojanAH zAlayaH / saMpradIyate'smai halaH // 118 // halaMtAdoH karaNAdhArayoH saMpradAnaM / apAdIyate'smAdityapAdAnaM / pukhau ghaJa syAt / vedaH / vegaH / saMgaH / apaamaargH| . *nabhAve to'bhyAdibhyaH // 110 // ApAkaH / bibhetyAdivarjitAt dhonapi bhAve to bhavati / hasitaM *dArajArasaMhArodhAvanyAyAvahArAvAyAH Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA [ jaineMdra // 119 // dArAdayaH puMkhau ghatraMtAH nipAtyaMte karaNA- | vyAmahe, adhyetAsmahe / AzaMsya iti kiM ? upaadhaaryoH| dIryate pumAnebhiriti daaraaH| jIyate'ne- dhyAyaH AgamiSyati / neti jAraH / saMhAraH / udyAvaH / nyAyaH / avhaarH| *kSiprAzaMsoktI laliG // 126 / / etya vyNtysminniti-aavaayH| | kSiproktau AzasoktA ca zabde vAci dhoryayAsaMkhya * AnAyodaMka ja lAjale // 120 / / lUTaliGau staH AzaMsye gamyamAne / upAdhyAyazcadAgaetau ghanaMtI karaNAdhArayornipAtyate jAlAjalayoH / cchati, Agamat, AgataH, AgamiSyati, aagtaa| AnIyate'nenAsmin veti AnAyaH jAlaM / tailamuda- kSipraM, zIghra, ara, makSu, tvaritaM, tvaraM, Azu, tUNe. bhyate'nenAsmina veti tailodaMkaH / anyatra-AnayaH / vega, tadA tarkamadhyeSyAmahe / AzaMse-saMbhAvaye, avajalodaMcanaH / kalpaye, yukto'dhIyIya / svISadasi kRcchAkRcche khaH // 121 // na laGluT sAmIpyAvyucchitsyAH 127 eSu vAkSu kRcchrAkRcchravRttiSu dhAH kho bhavati / sukhana sAmIpyAvyucchityorvartamAnAddhaliGluTau na staH / kAlazayagate suzayaM bhavatA / IpacchayaM / duHzayaM / sukaraH / tastulya jAtIyenAvyavadhAnaM sAmIpya / yeyaM paurNamAsI duHkaraH / ISatkara: kttstvyaa| atikrAMtA etasyAM supArzvanAthamapUpujAma, atithIn . kartRkarmaNobhUkanyAM cau // 122 // abUbhujAma / yeyamamAvAsyA AgAminI etasyAM kRcchrAkRcchvRttiSu svISadumsu vAkSu kartari karmaNi ca | jinamahaM pUjayiSyAmi, atithIn sthApayiSyAmi / vyarthe vAci bhUkRJbhyAM kho bhavati yathAsaMkhyaM / / | avyucchittiH kiyAprabaMdhaH / yAvadajIvat bhRzamannasukhenAnADhyanADhyana bhUyate svATyaMbhavaM bhavatA / madAt / yAvIviSyati bhazamannaM dAsyati / IpadADhyabhavaM / durADyaM bhavaM / sukhenAnADhya ADhyaH / * vatsyatyanahArAtrazcAdhyakSa __* vatsyetyanahorAtrevo'vadheH // 128 / / kriyate svAdayaMkaro devadattaH / IpadADhyakaraH / vaya'tyarthe abaMdhaH avaH avarasmin bhAge ahoraatrduraaddhyNkrH| varjite dholuMDa na syAt / yo'yamacA gaMtavyaH Aci* Ato'naH // 123 // svAdau vAci dhorA trakUTAt tasyAvarasmina bhAge dvirodanaM bhokSyAmahe / kArAMtAdano bhavati / supAnaM payo bhavatA / itpAnaM / dviH sUtramadhyeSyAmahe / yoyamAgAmI saMvatsaraH tasya duSpAnaM / suglAnaM / sumAnaM / / yadavaraM AgrahAyaNyAstatrAhapUjAM kariSyAmahe | ati thibhyo dAna dAsyAmahe / vaya'tIti kiM ? yoym+shaasyuddhRssmRssdsho'tye||124 // kRcchA dhvAgataH AdatapurAttasya yadavara kAMcIpurAt tatra dhe'tye dusi vAcyebhyo'naH syAt / duHzAsanaH 'duyodhanaH 'durdharSaNaH / durmrpnnH| durdrshnH| dvirodanaM abhumahi / yoyamatItaH saMvatsarastasya yadavaramAgrahAyaNyAstatra dvirarhatpajAmakurmahi / * sadbhUtaMvadrA''zaMsye // 125 // anahorAtra iti kiM ? yoyamAgAmI triMzadrAtraH tasya sadbhUtabadvAzasya sadbhUtavaJca vA tyo bhavatyAzasye prazaM- yo'varaH paMcadazarAtraH tatra yuktA dviradhyetAsmahe / sAvacane / vAvacanAdyathAprAptaM ca / upAdhyAyazcedAga- | ava iti kiM ! yoyamadhvA gaMtavyaH AcitrakUTAt cchati, Agamat, AgataH,AgamiSpati, AMgatA tadA | tasya yatparaM mathurAyAH tatra yuktAH dviradhyetAsmahe / jaineMdramadhImahe, adhyagImahi, etadadhItaM, adhthe- avadheriti kiM ? yoyamadhvA gatavyo niravadhika1 aba bhUtagrahaNena bhUtasAmAnyavihitasya tyasya pAre stasya yadavara mathurAyAstatra yuktA dviradhyetAsmahe / prahaH / na punaradyatanaparAkSayoH / tataH sAmAnyAtideze vize- *vA para kAle // 129 // avadheH parapAnatiMdazAlaDIlaTI na bhaktaH / atra bhaviSyakAlaviSaye | smina bhAge kAle vaya'ti luT vA bhavatyanahorAtre / AzaMsye prAptau luluTI anena sUtraNa vikalpataH ptissidhyte| yoyamAgAmI saMvatsaraH tasya yatpara AgrahAyaNyAstatra upAdhyAyazcadAgamiSyati tadA jaineMdramadhyeNyAmahe iti praaptii|| dviradhyeSyAmahe / jaineMdramadhyetAsmahe / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwmanimaaiiamwinmarriawwwwmamimarwarnimarimmmmmmm laghupattiH zabdArNavacaMdrikA | 02 / pA03 / lihetI lai kriyaavRcau|| 130 // na zradadhe na kSame kiM kila nAma tatrabhavAn paradAlihetau vartyati luG syAt kriyAyA apravRttau | rAn seviSyate / asti nAma bhavatu nAma vidyate satyAM / guruzcedupAsiSyata zAstrAMtamagamiSyat / nAma tatrabhavAn akalpya seviSyate / yadi matsamIpe AziSyata damA'bhokSyata / jAtuyadyadAyadau liG // 138 / / bhUte // 131 // bhUte kAle liGhetau ki- eSu vAkSu dhorazraddhAmarSe liG syAt / na pratyayo me yAvRttau laG syAt / dRSTo mayA bhavataH putro'nnArthI | na marSoM me jAtu tatrabhavAn surAM pibet / yat tatracaMkramyamANaH, aparazcAtithyarthI yadi tena dRSTo'- | bhavAn surAM pibet / yadA tatrabhavAn surAM pibet / bhaviSyat apyabhokSyata / na tu dRSTaH so'nyena pathA | yadi tatrabhavAn surAM pibet / surAmapAsyat / gataH nota bhuktavAn / yaccayatrayoH // 139 // etayorvAcorazraddhAvA''zeSAta // 132 // zeSe'yadau laDi-marSe dhorliGa bhavati / na zradhe, na mRSyAmi, yaraca ti vakSyati / A etasmAt zeSasaMzabdanAt liGhetau tatrabhavAn Akrozet / yatra tatrabhavAn Akrozet, kriyAvRttI bhUte luG vA bhavatIti jJeyaM / AkrokSyat / ttraivodaahrissyaamH| ___ gardai // 140 // gaherthe yaccayatrayorvAcoH laDa garne'pijAtvAH // 133 // gahe'rthe dholliGga syAt / yacca tatrabhavAn asmAn parighorlaD bhavati apijAtuzabdayorvAcoH / api tatra vadet / yatra tatrabhavAnasmAn parivadet , paryavadiSyat bhavAna prANino haMti / jAtu tatrabhavAn prANino | vRddho vidvAn sannutkRSTaH garhAmahe / hati garhAmahe / anyAyyametat / iha liGhetvabhAvAt *citre // 141 // citre'rthe tayorvAco?laD na bhavati / liG syAt / citramAzcaryamadbhutaM vismayanIyaM yacca vA kathami liGca / / 134 // kathami | tatrabhavAn lobha kuryAt / citraM yatra tatrabhavAn vAce dhorgardai liGa vA syAt laT ca / vAvaca- alobhiSyat / nAt yathAprAptaM ca / kathaM nAma tatrabhavAn bhUtAni zeSejyadau lada // 142 // ayadau zeSa hiMsyAt / kathaM nAma tatrabhavAna bhUtAni hina- yaccayatrAbhyAmanyasmin zeSe vAci citre'rthe dholeT sti, ahiMsIt, ahinat, jihiMsa, hiMsiSyati, bhavati yadizabdazcenna prayujyate / citraM adho nAma hiMsitA, ahiMsiSyat garhAmahe / anyAyyametat / / pustakaM vAcayiSyati / mUko nAma jaineMdramadhyeSyate / kiMvRtte likulaTau // 135 // kimo vRttaM badhiro nAma dharma zroSyati / ayadAviti kiM ? AkiMvRttaM tasmin kiMvRtte vAci dhorliGalaTau staH | zcaya yadi sa bhuMjIta / gaheM / kiM tatrabhavAn anRtaM brayAt , anRtaM vakSyati, / * bADhe'pyute ling|| 143 // bADhArthayoanRtamavakSyat / / rapyutayorvAcordhorliGa bhavati / api kuryAt / uta * azraddhAmarSe // 136 // azraddhAyAmamarSe kuryAt / bADha iti kiM ? apidhAsyati dvAraM cArthe dhorliGalaTau staH / na zraddadhe nAvakalpayAmi na | utpatiSyati dNddH| saMbhAvayAmi kiM tatrabhavAn adattaM gRhNIyAt gRhI- *saMbhAvye'lamyarthAt // 144 // saMbhAvye, Syati, agrahISyat / nAvamarSayAmi na kSame ghimi- zraddhaye'rthe'lamarthaviziSTe vartamAnAddhorliGa bhavati dhyA naitadasti kiM tatrabhavAn adattaM gRhNIyAt sa cedalamarthAt syAt na svarUpataH / api hastinaM gRhISyati, agRhISyat / hanyAt / api parvata zirasA bhiMdyAt / api kiMkilAstyarthayolada // 137 // kiM | samudraM dobhyA taret / aditi kiM ? vasati cetsukile'styarthe ca vAci azraddhAmarSe dhorlaT syAt / rASTreSu vdissyte'lmuurjyNt| Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 sanAtana jainagraMthamAlAyA [ jaineMdra * dhUktau vA'yadi // 145 // dhuvacane bA- saMprazne - kiM nu khalu jaineMdramadhIyIya / prArthane - bhavati ci saMbhAvya dhorliG bhavati yadizabdazcenna prayujyate | me jaineMdramadhIyIya / alamarthAt, ayadi vA / saMbhAvayAmi bhuMjIta bhavAn / abhuMkta bhavAn / dhugrahaNaM kiM ? api khArIpAkaM bhuMjIta / ayadIti kiM ? sabhAvayAmi yatsa bhuMjIta / hetuphale liGa // 146 // hetau phale ca tatkArye vartamAnAdghorliG vA syAt / yadi gurUn upAsIta zAstrAMtaM gacchet / yadi gurUnupAsiSyate zAstrAMtaM gamiSyati / icchodbodhe'kacciti // 147 // icchodbodhe svAbhiprAyatredane gamyamAne dholiMD bhavatyakacciti-kacicchandAprayoge / icchA me zAstramadhIyIta bhavAn / kAmo me bhuMjIta bhavAn / akaccitIti kiM ? kaccijjIvati me mAtA kaccijjIvati me pitA / mArAvida tvAM pRcchAmi kaccijjIvati pArvatI // | icchArthe liGgalora // 148 // icchA dhau vAci dhorliGloTau staH icchodbodhe gamyamAne / icchAmi kAmaye bhujIta bhavAn | prArthaye bhuMktAM bhavAn / tumekakartRke // 149 // ekakartRke icchArthe dhau bAci tum syAt / icchati bhoktuM / kAmayate bhoktuM / vaSTi gaMtu / ekakartRke iti kiM ? icchAmi bhuktAM bhavAn / liGga / / 150 / / icchA ekakartRke dhau / vAci liD syAt / bhujIyeti icchati / adhIyIyeti vAMchati / * vetassati // 151 // ito'smAdicchA - rthAddhoH sati bhavati kAle liG vA syAt / icchet / icchati / uzyAt / vaSTi / vidhinimaMtraNAmaMtraNAdhISTasaMpraznaprArthane liGa // 152 // eSvartheSu liG syAt / vidhaudAna kuryAt bhavAn / prANino na hiMsyAt nimaMtraNe - saMdhyA niyamaM kuryAt / AmaMtraNe - iha bhavAn zayIta / adhISTe - tattvaM bhavAn gRhNIyAt / / loT // 153 // vidhyAdinvartheSu dhorloT syAt / vrata rakSatu bhavAn / prANino na hinastu / saMdhyAsu niyamaM karotu / iha bhavAnAstAM / takhaM gRhNAtu / kiM nu khalu dharmazAstramadhyaye / bhavati jaineMdramadhyaye / * maiSAnujJAvasare vyAzca // 154 // eSvartheSu dhorvyAH bhavati loT ca / bhavatA khalu kaTaH kartavyaH / karaNIyaH / kAryaH / kaTaM karotu bhavAn hi prepito'nujJAtaH / bhavato'vasaraH / * licordhva mauhUrtike // 155 // Urdhvamau - hUtike'rthe vartamAnAddhoH praiSAdI gamyamAne liG bhavati vyAzca yathA prAptaM ca / upari muhUrttasya zIghraM bhavAn dAnaM dadyAt / bhavatA khalu dAnaM dAtavyaM, deyaM, dAnIyaM, dadAtu bhavAn / prapito'nujJAto bhavataH prAptakAlo dAnakaraNe / sme lod // 156 // sme vAci loT bhavatyUrdhvamohUtike'rthe pAdau gamyamAne / UrdhvamuhUrttAd bhavAn kaTaM karotu sma preSito'nujJAto bhavato'vasaraH / adhISTe || 157 || sme vAci ghorloT bhavatyadhISTe'rthe / aMga sma rAjan adhIcchAmo bhavAnaNuvratAni rakSatu / kAlavelAsamaye tum vA'vasare // / 158 / / kAlAdau vAci dhorvA tum bhavatyavasare gamyamAne / kAlo bhoktuM / velA bhoktuM / samayo bhoktuM / kAlo bhoktavyasya / velA bhojanasya / samayo bhojanasya / avasara iti kiM ? kAlaH pacati bhUtAni kAlaH saMharate prajAH / kAlaH supteSu jAgarti kAlo hi duratikramaH // liGa yadi // 159 // yacchabdaprayoge kAlAdau vAci dhoravasare liG syAt / kAlo yadbhuM - jIta bhavAn / velA yad bhuMjIta bhavAn / samayo yad bhuMjIta / tRjvyAzcAI || 160 // arhe'rthe dhostU Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuttiH ] zabdASacaMdrikA / a02 pA0 4 / - - ARAAMwwwcommaawwwsawanamunaravigaministrww.muuuuuurmirrrrrrraimarwainima.m. - M ujyA bhavaMti liG ca / bhavAn khalu kanyAyAH voddhaa| te / tathAhi-vizvadRzveti bhUtakAlo janitati bhavibhavatA khalu kanyA voDhavyA, vAhyA, vahanIyA / SyatkAlena yojyamAnaH saadhurbhvti| dhoradhikAre punabhavAn kanyAM vahet / arko yogya ityarthaH / dhugrahaNaM janbhvastiparigrahArtha / tyAdhikAre tyavacanaM AvazyakAdhamaNye Nin // 161 // bhAva- samAtrapratItyarthe / gomAnAsIt / gomAn bhaviteti zyake AdhamArye ca gamyamAne dhorNin syAt / ava- matvaMtaH saMpratikAlo'nyakAlena sAdhurbhavati / zyaMkArI / avazyaMlAbI / zataMdAyI / nisskNdaayii| * bhRzAbhIkSNye loT tasya hisvI vA tadhva ___ vyaaH||162|| AvazyakAMdhamarmyuyorgamya- mastathAthai // 2 // yathAvidho loDatasyArthastathArthe mAnayo?AH bhavaMti / bhavatA khalu dharmo'vazyaM ka- kAlAdyasmadAyakatvAdyabhivyaktipare kartRkarmabhAvayukta savyaH, karaNIyaH, kRtyaH, kAryaH / bhavatA khalu ni- dhuyoge vAci bhUzAbhIkSNyayorarthayorvartamAnAddhorloDa ko dAtavyaH, dAnIyaH, deyH| bhavati sarvalakArApavAdaH, tasya loTaH hisvI Adezaki liGga ca // 163 // zakya'rthe / zau staH, tadhvamostu vA bhavataH / lunIhi lunIhi dhorliG bhavati vyAzca / bhavAn khalu vidyAmadhIryAta / ityevAhaM lunAmi / AvAM lunIvaH / vayaM lunImaH / bhavatA khallu vidyA'dhyetavyA, adhyayanIyA / bhavAn lunIhi lunIhi ityevaM tvaM lunAsi / yuvAM lunIthaH / hi zaktaH / yUyaM lunItha | tazabdasya vA-lunIta lunIta ityeva ___ * loT cAziSi 5 164 // AziSyarthe yUyaM lunItha / lunIhi lunAhItyevAyaM lunAti / dhorloTa bhavati liDa ca / jayatAt / jayatAM / jIyA- | imau lunItaH / ime lunaMti / adhiissvaadhiissvetyevaat| jIyAstAM / AziSi iti kiM ? jIvati pthyaashii| hamadhIye / AvAmadhIvahe / vayamadhImahe / adhIticchutkhau // 165 // AziSyarthe dhoH dhvAdhISvetyeva tvamadhISe / yuvAmadhIyAthe / yUyamaktikRtau staH khau / zamyAditi zAMtiH / bhavatAt dhIce | dhvamastu vA-adhIdhvamadhIdhvamityeva yUyamabhUtiH / devA enaM deyAsuriti devadattaH / devA enaM dhIce / adhISvAdhISvetyevAyamadhIte / imau adhIyA te| ime adhIyate / tathArthe iti kiM ! lunIhi zRNvaMtviti devshrutH| mAGi luGa // 166 // mADi vAci lunIhi ityanena lUyate iti na bhvti|| dhorlaG bhavati / mAkArSIradharma / mA hArSIH parasvaM / * pracaye vA sAmAnyA'rthe // 3 // pracaye same laG ca // 167 // smena saha samuccaye gamyamAne sAmAnyArthe dhuyoge vAci loTa mAGi vAci dhorlaG bhavati luG ca / mAsma krudhyt| syAt vA tasya ca hisvau staH tadhvamostu vA / kri yApracaye-nIhAn vapa lunIhi punIhi ityeva yatate, mAsmadhat / mAsmakarot / mAsmakArSIt / | ceSTate, smiihte| pakSetrIhInvapati lunAti punAti iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNayacaMdrikAyAM laghuvRttau dvitIyAdhyAyasya ityeva yatate ceSTate smiihte| karmapracaye-prAmamaTa vanamaTa girimaTetyevATati,ghaTate, ceSTate / pksse-praammtRtiiyHpaadH| Tati / vanamaTati / girimaTati ityevaaymttti| ghttte| ceSTate / kartRpracaye-devadatto'ddhi, gurudatto'ddhi, jicaturthaH paadH| nadattodi, ityeva vayamadina mnH| ubhayapracaye-o danaM bhukSya, saktUn piba, dhAnAH khAda ityevAbhyadhuyoge tyAH // 1 // dhUnAM yoge ayathA- | vaharati / abhyavahiyate / evaM-sUtrANyadhIya tRtIrakAloktA api tyAH sAdhavo bhavaMti / vizvadRzvA'sya dhIva bhASyANyadhIdha ityevAdhIte paThati / pakSeputro janitA / kRtapuNyaH zvo bhavitA / bhAvikRtya- sUtrANyadhIte vRttIradhIte bhASyANyadhIte ityevAdhIte, mAsIt / subaMtamihAmukhyasya miLaMtasya kAlamanuvarta- paThati / ----:0: Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sanAtanajanagraMthamAlAyA [ jaineM - www niSedhe'laMkhalvoH ktvA // 4 // niSedha- khamun vA bhavati Akroze gamyamAne / cauraMkAramAvAcinoralaMkhalvorvAcoH ktvA vA syAt / alaM kRtvA / kosati / cauraM kRtvA Akrozati / khala kRtvA / alaM vAle ruditvA, ruditena, rodanena / khAdumsu Nam // 12 // svArtheSu karmasu niSedhe iti kiM ? alNkaarH| | vAkSu kRJaH Nam vA syAt / svAduMkAraM bhuMkte / svA* parAvare // 5 // dhoHkvA vA syAt pare'vare duM kRtvA / saMpannaMkAraM / sampannaM kRtvA / / ca gamyamAne / parvatamatikramya ndii| nadImanApya *kArye dRvidryH|| 15 // karmaNi parvataH / nadIparAvaraH parvata ityarthaH / parvatAtikrameNa vAci kAnye gamyamAne dRzeviyazca Nam bhavati / nadI / nadyaprAptyA prvtH| sAdhudarza praNamati / sarvasAdhuM praNamatItyarthaH / ati* mAGaH svArthe // 6 // mAGaH ktvA vA | thivedaM bhojayati / yaM vetti, viMdati, vitte vA sarva syAt svArthe / apamitya yAcate / yAcitvA'pamayate || bhojayatItyarthaH / kAnye iti kiM ! sAIM dRSTA praNa parakAlaikakartRkAt // 7 // paraH kAlo | mati / atithiM viditvA bhojyti|| yasyAH kriyAyAH sA parakAlA tasyAH kriyAyAH eka- * yAvati jIvidaH // 14 // yAvati vAci kartRkAt pUrvakAlAddhoH ktvA vA syAt / AsitvA jIvavidibhyAM vA Nam syAt kAnye gamyamAne / bhukte / bhuktvA vrajati / vetyanuvartamAnAt Asate yAvajjIvamadhIte / yAvadvedaM gRhNAti / bhoktumityapi / ekakartRkAditi kiM ! bhuktavati / carmodare pUreH // 15 // etayorvAcoH pUpAtre dAtA bhukte| reS Nam syAt / carmapUramAste / udarapUra zete / ___ * pUrvAgreprathamAbhIkSNye khamutra // 8 // | carmodaraM ca pUrayitvetyarthaH / / pUrvAdau vAci AbhIkSNyArthe ca parakAlaikakartRkAddhoH / * varSayattve'syotvaM vA // 16 // karmaNi khamutra vA syAt / pUrva bhoja brajati / pUrva bhuktvA vAci pUrayaterNam syAt, asya pUrerUkArasya ca khaM vrajati / aprebhA / agre bhuktvA / prathamaM bhoja / vA varSeyatve vrssprmaanne| goSpadanaM dRSTo devaH / prathama bhuktvA vrajati / AbhIkSNye-bhoja bhoja goSpadapUraM / sItApraM / sItApUraM vRSTo devaH / vrajati / bhuktvA bhuktvA vrajati / pAyaM pAyaM, patviA celA'rthe kopeH // 17 // celA'rthe vAci pItvA vrajati / knopayatervA Nam syAt vrsseyttve| celaknopaM vRSTo kRSo'nyathaivaMkathamityasvanarthAt // 9 // / devaH / vastrakmopaM / eSu vAkSu kRJo'narthAt ekakartRkAt khamuJa vA *zuSkacUrNarUle piSastasmin // 18 // syAd / anyathAkAraM bhuMkte / evaMkAra, kathaMkAra, / eSu vAkSa piServANam syAt tasminneva dhau anupraitthaMkAra bhukte / anyathA kRtvA / evaM kRtvA / kathaM yukte / zuSkapeSa pinaSTi / zuSkaM pinaSTItyarthaH / kRtvA / itthaM kRtvA / anAditi kiM ! anyathA cUrNapeSaM pinaSTi / rUkSapeSaM pinaSTi / kRtvA ziro bhukte| jIvAkRte grahakuH // 19 // jIvAkRtayathAtathe'sUyAmatyuktI // 10 // etayo yorvAcoryathAsaMkhyaM gRhikRJbhyAM Nam syAt tasminnecoH kRtraH khamutra vA syAt asyApratyuktau gamya vAnuprayukte / jIvanAhaM gRhNAti / akRtakAraM kroti| mAnAyAM / kathaM bhokSyate bhavAniti pRSTaH asUyakaH nimUle kapaH // 20 // nimUle karmaNi ta pratyAha yathAkAramahaM bhokSye tathAkAramahaM bhokSye - vAci kaSerNam syAt / nimUlakASaM kaSayati / kiM tavAnena / asUyApratyuktAviti kiM ? yathAkRtvAha samUle ghnazca // 21 // samUle vAci haMteH bhokSye tathA drakSyasi / * karmaNyAkroze // 11 ||krmnni vAci kRtraH / gamsamidhAne makarAMtatA nipAtyate / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH ] zamdArNavacaMdrikA / 10 / paa04| kaSezca Nam bhavati vA tasminnanuprayukte / samUlaghAtaM | rekApyAdekakarmakAd bhAte vAci Nam syAt / daMDAhaMti / samUlakASaM kaSati / ghAtaM gAH kalayati / daMDenAghAtaM / daMDAtADaM gAH karaNe // 22 // karaNe vAci haMterNam sAdayati / daMDenAtADaM / hiMsAditi kiM ! caMdanebhavati tasminnanuprayoge / pANighAtaM hNti| asighaatN| nAnulipya devAnArAdhayati / ekApyAditi kiM ? * haste vRddhartigrahaH // 23 // hastavAcini daMDenAhatya gopAlaM gAH sAdayati cauraH / vAcyebhyo Nam vA bhavati karaNe teSvanuprayukteSu / / * Ipi cope pIkRSaH // 32 // Ipi hastavaH vartate / karavata / hastavate varttayati / pANi- bhAyAM ca vAci pIDAderupapUrvAd Nam syAt / pAryovartta / hastagrAhaM gRhNAti / bAhuprAhaM / papIDaM zete, paarshvyoruppiiddN| pArthAbhyAmupapIDaM * svasnehe puSpiSaH // 24 // svavAcini | zete, pArthopapIDaM zete / vrajoparodhaM / baje uparodhaM / snehe vAcini ca karaNe vAci yathAsaMkhyaM paSipiSi- brajoparodhaM, brajenoparodhaM gAH sthApayati / pANyupabhyA Nam bhavati tasminnanuprayoge / svapoSaM puSNAti / karSa, pANI upakarSa / pANyupakarSa, pANinopakarSe AtmapoSaM | gopoSaM / udapeSaM pinaSTi / ghRtpessN| dhAnAH pinaSTi / *baMdhaH khau // 25 // baMdhervA Nam syAt / pramANAsattyoH // 33 // Ipi bhAyAM ca khau tasminnana prayoge / aTTAlikAbaMdha bddhH| mayUri- vAci dhorNam bhavati pramANe Asattau cArthe / saMgukAbaMdhaM baddhaH / krocabaMdhaM bddhH| NamaMtAH baMdhavize- lotkarSa gaMDikAzchinatti, saMgule utkarSa / vyaMguleSANAM saMjJA etAH / notkarSe / kezamAhaM yudhyate / kezeSu grAhaM / kezaiAhaM / __* AdhAre // 26 // banAterAdhAre vAci Nam tvaryapAdAne // 34 // tvarAyAmutsukatvebhavati vA tsminnnupryoge| cakrabaMdhaM baddhaH / kUTa 'rthe dhoH apAdAne vAci Nam bhavati / zayyotthAyaM baMdha bddhH| dhAvati / zayyAyA utthAyaM dhAvati / bhrASTrApakarSa apUpAn koMjIvapuruSayornazvahoH // 27 // bhakSayati / bhrASTrAd apakarSe / tvarIti kiM ? kartRvAcinorjIvapuruSayorvAcAryathAsaMkhyaM nazivahibhyAM | AsanAdutthAya gacchati / Nam bhavati tasminnanuprayoge / jIvanAzaM nazyati / ipi // 35 // ipi vAci dhostvarA'rthe puruSavAhaM vahati / koriti kiM ? jIvena naSTaH / / Nam bhavati / yaSTimAhaM yudhyate / yaSTIhiM / puruSaM vahati / paTApakarSa / paTapamakarSa / Urce zuSpUreH // 28 // Urce kartRvA- svAMge'dhruve // 36 // svAMge ibaMte vAcyacini vAci zuSipUribhyAM Nam bhavati tasminnanupra- dhruve dhorvA Nam bhavati / akSinikocaM jalpati / yoge / UrdhvazoSaM zuSyati / UrdhvapUraM pUryate / AkSaNI nikocaM / bhratkSepa, bhruvamutkSepa kathayati / kamaNi ceve // 29 // karmaNi kartari ca | adhruva iti kiM ! ziraH samukSipya vyAharati / vAci ivA'rthe Nam bhavati tasminneva dhaavnupryukt| sakleze // 37 // sakleze svAMge iMbate vAci , ghRtanidhAyaM nihitaM / ghRtamiva nihitamityarthaH / | dhorNam bhavati / uraHpratipeSaM yudhyate / urAMsi jIvitarakSaM rkssitH| kartari-saMbhinnanAzaM nazyati / pratipeSaM / zirazcheda, zirAMsi chedaM yudhyate / saMbhinna iva nazyatItyarthaH / akaranAzaM naSTaH / / vizapatpaskaMdA vyApyAsevye // 38|| upadaMzobhAyAM // 30 // bhAMte vAci u- ebhyo Nam bhavati vyApyAsevyayoribaMtayorvAcoH / papUrvAzerNam syAt vA / mUlakopadaMzaM bhukte, mUla- vyApye-gehAnupravezamAste / gehaM gehamanupraveza / gehakenopadaMzaM / mUlakenopadazya bhukte| manupravezamanupravezamAste / aasevye-gehaanuprpaatmaaste| *hiMsAdekApyAt // 31 // hiMsArthAddho- gehaMgehamanuprapAtaM, gehamanuprapAtamanuprapAta / gehAnuprapA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyAM [jaineMdra wwantarwwwmaaman damAste / gehagehamamuprapAda / gehamanuprapAdamanuprapAdaM / svAMge tastye kRbhvoH // 45 // gehAvaskaMdamAste / geMhagehamavaskaMda / gehamavaskaMdama-tastyAMte svAge vAci kRbhUbhyAM kvANamau vA staH / vaskaMdaM |vyaapyaasevy iti kiM ? gehamanupravizya bhukt| mukhataHkRtya / mukhataH kRtvA / mukhatAkAraM / pRSThataH * tRSakhoH kAle'tare // 39 // tRSyasibhyAM kRtya / pRSThataH kRtvA / pRSThataHkAraM / mukhatobhUya / . aMtare kAle ibate vAci Nam bhavati / yahApatarSa | mukhato bhUtvA / mukhatobhAvaM / svAMga iti kiM ! gAH pAyayati / vyahamapataH / tryahApatarSa / tryaha- sarvataH kRtvA / . mapataSa / yahAtyAsaM / dvayahamatyAsaM / tRSasvoriti *dhaavinaanaanaaccii||46|| dhANiti kiM ! dvayahamupoSya bhukte / kAla iti kiM ! dhAdhyamuJdhamutredhA ityeteSAM grahaNaM / dhANaMte cvyarthe yojanaM tarSitvA gAvaH pibati / aMtara iti kiM ! jhisaMjJake vinAmAnAzabdayozca vAcostAbhyAM ktvAaharatyatyeno gataH / Namau vA staH / advidhA dvidhA kRtvA dvidhAkRtya, dvi*nAmni grahAdizaH // 40 // nAmni ibate dhA kRtvA / dvidhAkAraM / dvidhAbhUya | dvidhA bhUtvA / vAci graherAdizezca Nam syAt / nAmamAhamAcaSTe / dvidhAbhAvaM / aikadhyaM kRtya / ekadhyaMbhUya / dvaidhaMkRtya / dvaidhaMnAmAni grAhaM / nAmAdezamAkArayati / nAmAnyAdezaM / bhUya / dveSAkRtya / dvedhAbhUya / vinAkRtya / vinaabhuuy| ___jhAvaniSToktI kuH ktvoNam // 41 // nAnAkRtya / nAnA bhUya / jhisajJake vAci kaJaH ktvANamau vA sto'niSToktau * samarthAstyarthazakadhRSajJAglAghadarabhalabhakagamyamAnAyAM / brAhmaNa putraste jAtaH kiM tarhi vRSala // mamaSa anyatheSa nIcaiSkRtyAcaSTe / nIcaiH kRtvA / nIcaiHkAra / zakAdiSu ca vAkSu dhostum syAt / samartho bhoktuM / / uccai ma priyamAkhyeyaM nIcairAkhyAyamAnamaniSTaM bha prabhu ktuM / paryApto bhoktuM / alabhoktuM / asti vati / brAhmaNa kanyA te garbhiNI jAtA / kiM tarhi | | bhoktuM / bhavati vidyate ca bhoktuM zaknoti bhoktuM / jAlma uccaiHkRtyAcaSTe / uccaiSkRtvA / uccaiH dhRSNoti bhoktuM / jAnAti bhoktuM / glAyati bhoktuM / kAraM / nIcainArmApriyamAkhyeyaM / uccairuccAryamANa ghaTate bhoktuN| Arabhate bhoktuM / labhate bhoktuM / maniSTaM bhavati / prakramate bhoktuM / sahate bhoktuM / arhati bhoktuM / tirazcyapavarge // 12 // tiryakzabde vAci * kRtkrtryshiH||48|| jhivarjitAH kRtaH kRtraH ktvANamau vA staH apavarge samAptau gamyamAne / kartari kArake bhavati / kartA / kArakaH / ajhiritiryakakRtya / tiryakRtvA / tiryakkAraM gtH| apa-1 ti kiM ? kartuM gacchati / varge iti kiM ? tiryakkRtvA kASThaM gataH / *subojnUcyAnulomye / / 43 / / anvagchande __ * saMgate'jaya // 49 // saMgate'rthe kartari vAci Anulomye AnukUlye gamyamAne bhuvaH ktvA ajayamiti nipAtyate / na jiirytiityjymaaysNgt| Namau vA staH / anvagbhUya / anvagbhUtvA / anva ajaro'nyatra / gbhAvaM tiSThati / ___ * rucyAvyathyau // 50 // etau nipAtyo / * tUSNImi // 44 // Asman vAci bhuvaH | rocatenapUrvAcca vyathaH kyA / rocate'sau rucyo / ktvANamau vA staH / tUSNIbhUya / tUSNIM bhUtvA / modakaH / na vyathata ityavyathyo yatiH / tuussnniiNbhaavmaaste| * * janbhUgo yo vA / / 51 // ebhyaH kartari 1 / kyAdhikAre ktvAmahaNaM "ktvA" iti vatti- yo vA syAt / jAyate'sau janyaH / janmanena / vika pArtha / bhAdhikArAbhAvAtpUrvana na vRttiH| ktvA ceti bhavyo'yaM / bhavyamanena / geyo mANavako gAthAnAM geyo vaktavye NamprahaNamuttaratrAnuvRtyartha / . mANavakena ssnggH| Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 laghuttiH zabdArNavacaMdrikA / a02| paa04| . * propAd astho'nIyaH // 52 // propapUrvA- gataM / idameSAM yAtaM / gato grAma bhavAn / gato prAmo bhyAM brasthAmyAmanIyaH kartari vA syAt / pravacanI- bhavatA / gataM bhvtaa| yo guruH zAstrasya / pravacanIyaM guruNA zAstra / / laH karmANi ca bhAve ca dheH // 57 // upasthAnIyaH ziSyo guroH / upasthAnIyaH sakarmakAddhoH lakArAH karmaNi kartari ca bhavaMti ziSyeNa guruH / dherbhAve kartari ca / kriyate kttH| karoti kaTaM / * ApalvoyeH // 53 // AipUrvAbhyAM dheH-supyate bhavatA / svapiti bhavAn / patiplubhyAM NyaH kartari vA syAt / ApAtyo'yaM / tayovyaktakhArthoH / / 58 // tayoH karmaApAtyamanena / AplAyo'yaM / AplAvyamanena / | bhAvayoH vyaktakhArthI bhavaMti / kartavyaH kaTaH / za *zilaSazIDa-sthAsvasajanamahajaSAraMbhAtaktaH / yitavya bhavatA / kRtaH kttH| zayitaM bhavatA / suk||54|| zliSAdeH AraMbhAdAdikArthAcca yaH raH kaTo bhavatA / ISatkaraH / supAna payo bhavatA ktaH sa kartari vA syAt / AzliSTaH kanyAM bhavAn / sthADhyaMbhavaM bhavatA / AzliSTA kanyA bhavatA / AzliSTaM bhavatA / atizayito guruM bhavAn / atizayito gururbhavatA / laadiH|| 59 // mukhye karmaNi dhiprabhRtInAM atizayitaM ca / upasthito guruM bhavAn / upasthito lAdayaH syuH / zAyyate mANavako mAsaM / Asyate gurustvayA / upasthitaM ca / upAsito guruM bhavAn / mANavako godohaM / gamyate mANavako prAmaM / udyaupAsito gurubhavatA / upAsitaM ca / anUSito guruM bhAro grAmaM / nIyate ajA grAma / hiyate bhAro bhavAn / anUSito gururbhavatA / anUpitaM ca / 'pA / kaSyate zAkhA prAmaM / jIyate dattaH zataM | daManujAto mANavikAM maannvkH| anujAtA mANavikA Dyate grAmaH zataM / zayitavyo mANavako maasN| mANavikana | anujAtaM ca / ArUDhI vRkSaM bhavAn / / iti tavyAdayo'pi yojyaaH|| ArUDhA vRkSo bhavatA / ArUDhaM ca / anujIrNo dAdInAM gauNe // 60 // eSAM gANe vRpalI bhvaan| anujIrNA vRSalI bhavatA / anujIrNa karmANa lAdayo bhavati / duhyate phyo gauH / yAcyate ca / prakRtaH kaTaM bhavAn / prakRtaH kaTo bhvtaa| gAM devdttH| pRcchayate dharmamAcAryaH / dogdhavyA, prakRtaM ca / prabhukto bhavAnodanaM / prabhuktaH odano dohanIyA, dohyA payo gauH| bhavatA / prabhuktaM ca / prAsito bhavAn / AsitaM bhavatA / prasupto bhavAn / prasupta bhavatA / +jJAdharthAttayoH // 61 // jJArthAnAmadhA nAM ca dhUnAM tayoH pradhAnApradhAnakarmaNArlAdayaH dhigatyarthAcca // 55 // ghisaMjJakAt gatya syuH / jJApyate mANavako dharma / jJApyate mANavaka rthAcca ktaH kartari vA bhavati yathAprAptaM ca / aasito| dharmaH / bodhyate mANavako othaM / mANavakaM graMtho vA / bhavAn / AsitaM bhavatA / gato prAmaM bhavAn / gato bhojyate mANavakaH odanaM / mANavakamodano vA / prAmo bhavatA / gataM ca / yAto grAmaM bhavAn / * ghara kelimAsvaSTapacyAH kmektaar| yAto grAmo bhavatA / yAtaM c| | 62||ghuraadyH karmakartari bhavati / bhaMguraM / bhiduraM . * AdhAre cAdharthAcca / / 56 // adyarthA- | kaa| pacelimA mApAH / bhidelimAni kASThAni / ddhigatyarthAvAdhAra vA ktaH syAt / yathA prAsaM c| paryAsthitAM kuMDe svayameva / kRSTe pacyate kRSTapacyAH asminnime adaMti sma-idameSAM jagdhaM / idameSAM | zAlayaH svayameva / paryatyo nipAtyaH / / muMkta / iha ebhirjagdha odanaH / iha ebhiH pItaM mdhu| bhImAdayo'pAdAne // 63 // ete apAbhAve-iha jgdhmebhiH| dheH-idameSAmAsita / idameSAM za-dAne kArake bhavati / bibhetyasmAt bhiimH| bhISmaH / yiMta / iha bhavAnAsitaH / AsitaM bhvtaa| idameSAM bhayAnakaH / caruH / prapatanaM / smudrH| Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 mmmmmmmmmmwapmarama sanAtamajainagraMthamAlAyAM [jaineMdra* uNAdayaH saMpradAnAcAnyatra // 64 // laTo mAnAM NazAdayo vA syuH| veda / vidv| vibh| uNAdayaH tyAH saMpradAnApAdAnAcAnyatra kArakeSu vettha / vidathuH / vida / veda / vidtuH| viduH / bhavati / karotIti kAru: / vRzcati taM vRkSaH / acaMti pakSe-bebhi / vidvH| vimaH / vesi / vitthaH / vitth| vetti / vittaH / vidti| tayA Rka / vRttaM tatra vrm| . *laaN||65|| lAmiti nava lkaaraaH| ava Ahazca // 72 // bruvaH parasya laTo laT / liT / luT / luT / loT / ldd| ling| mAnAM te vA syuH bruvazvAhAdezaH tatsannidhAne aatth| luG / laG / iti yadane vakSyAmi tadeteSAmutsRSTa- AhathuH / Aha / AhatuH / aahuH| pakSe-bravISi / vizeSaNAnAM bhavatItyadhikRta veditavya / / bUthaH / bravIti / vrataH / bravati / mivasmasAsapathasthatiptasajhIvahima- na thAspadaH // 73 // avaH parasya laTau hithAsAyadhvimtAtAmbai / / 66 // mibA- | mAnAM thasyAsmadazca te na bhavati tatsaniyogAdAhazca / dayo lasyAdezAH bhavaMti / pacAmi / pacAvaH / / atha / bravImi / bravaH / brmH| pacAmaH / pacasi / pcthH| pacatha / pNcti| pctH| pacaMti / TitAM daviSaye rUpAMtarANi loTo laGvat // 74 // loTo laGa iva vakSyati / liTo mAnAM NazAdIMzca / luTa-paktA kArya syAt / pacAva / pcaam| pacata / pacaMta / pacatAM / DitaH sakhaM, mipthasthataso'taMtatAmiti smi pktaasvH| paktAsmaHlaTa-vakSyAmi | vakSyAva:-1 vakSyAmaH / loTamane vakSyati DitAM maviSaye ca / ca siddhaM / laD-apace / apacAvahi / apacAmahi / apa- | eruH // 75 // loTo mAnAM ikArasyorbhacathAH / apaceyAM / apacadhvaM / apacata / apcetaaN| vati / pctu| namaMtu caMdrapramezaM / apacaMta / liGamagre vakSyati / luG-apakSi / apa- ___* sehirDit // 76 // loTaH serhirbhavati kSvahi / apakSmahi / apakthAH / apakSAthAM / apa- | vicca / lunIhi / Apnuhi / gdhvaM | apakta / apakSAtAM / apakSata / lad-apakSye / meniH|| 77 // loTo menirAdezo bhvti| apakSyAvahi / apakSyAmahi / pacAni / karavANi / ttiiNttereH||67 / / TitAM lakArANAM dasya AmetaH // 78 // loTa ekArasya Am TerettvaM syAt / pce| pacAvahe / pacAmahe / litt-pece| bhavati / pacethAM / pacatAM / pacetAM / pacaMtAM / pecivahe / pecimahe | lutt-pktaahe| paktAsvahe / paktA svo vA'm // 79 // sakAravakArAbhyAM smahe / laT-pakSye / pakSyAvahe / pakSyAmahe / loTa vkssyte| . parasya loTa ekArasya va am ityetAvAdezau bhavataH / pacasva / pacadhvaM / thAsaH seH||68||ttito lakArasya thAsaH se ityayamAdezo bhavati / pacase / peciSe / * ttaavsmdH|| 80 // loTo'smadaH gaba paktAse / pakSyase / bhavati / karavANi | karavAva! karavAma cinavAni / __*lestajhasyaizire // 69 // Tito lestajhayoH | cinavAva / cinvaam| eza hare ityetAvAdezI bhavaMtaH / pece / pecire| / eta ai // 8 // loTo'smadaH ekArasya __ *mAnAM nnshvmthaathusrnnshtususH||70||aisvN bhavati / karavai / karavAvahai / karavAmahai / Tito lermAnAM NazAdayo bhavati / papAca / peciva / tiH sakhaM // 82 // DitAM lakArANApecima / pacitha / pecathuH / peca / papAca / | masmadaH sakArasya khaM syAt / apacAva / apapecatuH / pecuH| cAma / pacava / pacama / apAdava / apAkSma / apavido laTo vA // 71 // veteH parasya zyAva / apakSyAma / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH ] zabdArNakcaMdrikA / a02| pA0 4 / eme // 83 // DitAM lakArANAM ikArasya mizidaH // 95 // dhorvihitA miGaH khaM bhavati maviSaye / apacaH / apacat / apacan / zitazca tyA gasaMjJakA bhavaMti / miG--bhUyate / tarapaceH / pacet / apAkSIH / apAkSIt / apakSyaH / ti / zit-gacchan / yajamAnaH / apakSyat / apakSyan / zeSo'ga eva // 96 // miziyAmanyaH *mithasathataso'mataMtatAM // 84 // DitAM lAM | zeSaH agasaMjJaka eva bhavati / bhavitA / bhavimibAdInAM amAdaya AdezAH bhavaMti / apacaM | tuM / bhavitavyaM / apacataM / apacata / apacatAM / evaM sarvatra / liTa // 97 // liT agasajJA bhavati / lessIyuTa / / 85 // liGAdezAnAM le: | pecitha / zakitha / sIyuD bhavati / pacaya / pacevahiM / pacemahi / / liGAziSi // 98 // AziSi liGa apakSIya / pakSIvahi / pakSImahi / gasaMjJo bhavati / bhAve-jAgaripISTa / karmaNi-pavi* DyAsuNme // 86 // liGaH DyAsuT SISTa | AziSIti kiM ? jAgRyAt / jAgRyAtAM / syAt maviSaye / yajeyaM / yajeva / yajema | vacyAva / / * tuhyoGatAvA // 99 // tuhyorAziSi utAvacyAma / kuryA / kuryAva / kuryAma / dvA syAt / jIvatAt bhavAn / jIvatu bhavAn / jIvakidAziSi // 87 // liGo jhyAmuTa / tAt tvaM | jIva tvaM / kurutAt / mRSTAt / kid bhavati AziSi / ucyaasN| ucyAstra / luTo'nyasya DAraurasa // 100 // luToucyAsma / ijyAsa / ijyAsva / ijyAsma / jAga | 'nyasaMjJakatya GArIraso bhavaMti / zrotA / zrotArau / yAsaM / jAgaryAsva / jAgaryAsma / zrotAraH / adhyetA / adhyetArau / adhyetAraH / ratrajjheTaH // 88 // liDo jhasya iTazca ran | iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavAparanAmadheye at ityetAbAdezo bhavataH / paceran / paceya / / zabdArNavacaMdrikAnAmni laghuvRttI pakSIran / pakSIya / dvitIyo'dhyAyaH samApta: suTU tayoH // 89 // liGastakArathakArayoH suT syAt / pakSISTAH / pakSIyAsthAM / pakSISTa / pakSIyAstAM / jherjuma // 90 // liGA jharjusa bhavati / kuryuH / kriyAsuH / thavitseH // 91 // ebhyaH parasya jharjuma syaat|abiibhyuH / adduH| ajAgaruH aviduH|akaarpH| AtaH // 92 // AkArAMtAtseH parasya arjusa syAt / aduH / adhuH / asthuH / aguH / niyamo'ya-Ata eva syubaMtAt jharjusa nAnyasmAt / abhUvan / laGo vA // 93 // AtaH parasya laGo jherjusa bhavati vA / ayuH / ayAn / avuH / avAn / dviSaH // 94 // dviSaH parasya laGo zerjusa vA syAt / adviSuH / adviSan / WEAKE "RNER TERS 4. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM [ jaineMdra - - - rcia-...... - apAcI / dhuSvaMcatereva ugito nAnyasmAditi / prnnvtknyaa| vano'hazo razca // 6 // ahazatAyo vana atha tRtIyo'dhyAyaH tadaMtAt DI bhavati rephazcAMtAdezaH / dhIvarI / prthmHpaadH| pAvarI / merudRzvarI / zarvarI / ahaza iti kiM ! sahayudghA strii| kucAmmRdaH // 1 // yaMtAdAbaMtAnmRdazca nelasvanAdaH // 7 // ilsaMjJakAt svasrA. vakSyamANAstyA bhavatItyeSo'dhikAro veditavyaH A | dezca yaduktaM tanna syAt / paMca kumAryaH / sapta rohiividheH / kI iti svarUpagrahaNaM / Abiti TAp | NyaH / svasA / duhitA / nanAMdA / yaataa| DApoH sAmAnyagrahaNaM / mRditi saMjJAnirdezaH / mano DApa ca // 8 // mannaMtAnmRdaH strisvaujasamauTazaSTAbhyAMbhisDebhyAbhyasa. yAM DApa syAt DIniSedhazca | pAme | pAmAH / pAasibhyAMbhyasakhasosAmGayossupa // 2 // mAnau / pAmAnaH / dAme / dAmAnau / jyAmmRdaH svAdayo bhavaMti / gaurI / gauryo / gauryH|| __ anazca bAt // 9 // annatAd basAnmUgaurI / gauyyau~ / gaurIH / gauryA / gauriibhyaaN| gaurIbhiH / daH striyAM DApa syAt na DI ca / sudharme / sudhrmaagoyeN| gaurIbhyAM / gauriibhyH| gauryAH / gaurIbhyAM / / | nnau| suprve| supaannii| bAditi kiM ? ati - gaurIbhyaH / gauryAH / gauryoH / gaurINAM / gauryA / goryoH| parvaNI yaSTiH / gaurISu / / mAlA / mAle / mAlAH / mAlA | maale| mAlAH |maalyaa|maalaabhyaaN maalaabhiH| mAlAyai |maa vokhe // 10 // anaMtA basAt uDhakhavataH lAbhyAM / mAlAbhyaH / maalaayaaH| mAlAbhyAM / maalaabhyH| vA DApa bhavati na DI ca / bahurAje / bahurAjAnau / mAlAyAH / maattyoH| mAlAnAM / mAlAyAM / mAlayoH / bahurAiyo / bahudhIve / bhudhiivaanii| bahudhIparyo / mAlAsu / evaM- dAmA / dAme / daamaaH| dRSada / ula iti kiM ? mudharme / sudharmANau / ana iti dRSadau / dRssdH| dRSadaM / dRSadau / dRSadaH / dRpdaa| kiM! sumatsyA ndii| dRSadbhyAM / dRSadbhiH / dRSade / dRSabhyAM / dRSadbhyaH / DI khI // 11 // annaMtAdasAt DI bhadRSadaH / dRpadbhyAM / dRSadbhyaH / dRSadaH / dRssdoH| vati khau / adhirAjJI / surAhI grAmaH / dRSadA / dRSadi / dRpadoH / dRpratsu / UnaH // 12 // UdhannatAd basAt DI striyAM // 3 // yadita UrdhvamanukramiSyAmaH bhavati / kuDamivAdhA asyAH kuDAdhnI / ghaTonI / tastriyAM vartamAnAnmRdo bhavatItyadhikAro veditavyaH / * dAmnaH syeH // 13 // dAmAMtAd basAt ttraivodaahissyte| | syisaMjJAdeH GI syAt / dvidAmnI / tridAmnI / * ajAdhatA ttaap||4|| ajAdInAmakA- sthariti kiM ? uddAmA vaDavA / uddAmnI vaDavA / rAtAnAM ca striyAM TAp syAt / ajA / elkaa| * hAyanAd vayasi // 14 // hAyanAMtAd caTakA / kokilA / ataH-devadattA / khttvaa| kArI- basAt sthisaMjJAderDI syAt vayasi gamyamAne / SagadhyA / striyAmiti kiM ? ajaH / devdttH| dvihAyanI / trihAyaNI vatsA / vayasIti kiM ! * dudhaagihnnNcoH||5|| ugitaH RkA- caturhAyanA shaalaa| ratAMnakArAMtAMdacatyaMtAcca DI bhavati / shreysii| pAdo vA // 15 // pAdaMtAd basAt viduSI / ttrbhvtii| pacatI / kii| hI / striyAM vA DI syAt / dvipadI / dvipAt / tripadI / tripaat| rAjJI / daMDinI / praacii| pratIcI | urdaacii|| TAbRci // 16 // pAdatAnmRtsaMjJakAt TApa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eghuvRtti: ] zabdArNavacaMdrikA | aM0 3 / pA0 1 / anIcaH // 17 // yadito'gre vakSyAmaH tadanIco veditavyaM / vakSyati iJaTiDDhAdi / kuruM carI / anIca iti kiM ? bahukurucarA / syAt RyabhidheyAyAM / dvipadA, tripadA Rk / vistAdyaMtAd hRdupi sati GI na syAt / dvivistA / RcIti kiM ? dvipadI strI / trivistA / yAcitA / dvikaMbalyA / kAMDAt kSetre // 28 // kAMDAt rAt | hRdupi GI na syAt kSetre / dve kAMDe pramANamasyAH dvikAMDA, trikAMDA kSetrabhaktiH / kSetra iti kiM ? dvikAMDI rajjuH / * iJaTiDDhANaThaNaThanaH // 18 // ebhyaH striyAM GI syAt / sautaMgamI nagarI / madracarI / sauparNeyI / kuMbhakArI / autsI / lAkSikI / pArAyaNikI / * yo'SAvAt // 19 // yatra'tAnmRdaH striyAM GI syAt SakArAMtAdavaDhAca paraM yaDaM vihAya / gArgI / vAtsI / apAvaTAditi kiM ? gau kakSyA / AvaTayA / phaT // 20 // yaJatAd phaT syAt / gAyaNI / pautimAdhyAyaNI / AvaTyAyanI / 11 lohitAdizakAMtAt // lohitAdibhyaH zakalaparyaMtebhyaH phaT syAt / lauhityAyanI / zAzityAyanI / zAkalyAyanI / lohitAdi: gargAdyaMtargaNaH / kauravyAsuramAMkAt // 22 ||ebhyH phaT bhavati / kauravyAyaNI / AsurAyaNI / mAMDUkAnI | gaurAdibhyaH || 23 || ebhyaH striyAM GI syAt / gaurI / matsI / mAnuSI / vayasyanatye // 24 // vayasi anaMtye vartamAnAnmRdaH striyAM GI syAt / kumArI / kizorI / barkarI / anaMtya iti kiM ? sthavirA / rAt / / 25 / / rasaMjJakAnmRdaH striyAM GI bhavati / paMcapUlI / paMcatakSI / dazakhI / parimANAddhRduSi // 26 // parimANAMtAt rAdU hRdupi sati GI syAt / dvAbhyAM kuDavAbhyAM krItA dvikuDavI / trikuDavI / dvayADhakI / parimANAditi kiM ? paMcAzvA / na vistAcita kaMbalyAt // 27 // puruSAt pramANe vA / / 29 / / puruSAMtAt rAt pramANe vA GI syAt hRdupi / dvau puruSau pramAmasyAH dvipuruSI / dvipuruSA | tripuruSI / tripuruSA khAtA / pramANa iti kiM ? dvipuruSA / guNokteruto'kharusphoGaH // 30 // guNavacanAnmRdaH kharusphoGvarjitAt ukArAMtAt vAGI syAt / paTuH / padavI | mRduH / mRdvI / pRthuH / pRthvI / tanuH / tanvI / guNeoktariti kiM AkhuriyaM / uta iti kiM ? zuciH strI | akharusphoH iti kiM ? kharuriyaM / pAMDuriyaM / hrAdeH // 31 // brahrAdibhyo vA GI syAt striyAM | bahuH / bahrI / paddhatiH / paddhatI / aMcatiH / actii| + ito'kteH // 32 // aktyatAdikArAMtAd mRdaH striyAM vA GI syAt / bhUmiH / bhUmI | azaniH / azanI / AtmaMbhariH / aatmNbhrii| akteriti kiM ? kRtiH / + caMdrabhAgAnnadyAM // 33 // caMdrabhAgAdvA GI bhavata nadyAM / caMdrabhAgI, caMdrabhAgA nadI / caMdrabhAgAnyA / *zoNazyaitaitaharitabhara talohitAdvarNAtto nazca // 34 // zAMNAdervarNavAcakAt vA GI syAt tatsaMnnidhAne takArasya ca nakAraH / zoNI / zoNA / zyenI, zyetA / enI, etA / hariNI, haritA / bharaNI, bharatA / lohinI, lohitA / zAMNAderiti kiM ? pItA / * kno'sitapalitAt // 35 // varNavAcibhyAmasitapalitAbhyAM vA DI syAt takArasyaca / knAdezaH / asiknI, asitA / paliknI, palitA * kAla zabalasAraMga pezagapiMgalakalmASAt Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S sanAtanajainagraMthamAlAyAM [ jaineMdra-- // 36 // kAlAdervarNavAcino mRdaH striyAM DI puutkrtussaakpyaagnikusitkusiidaadaishc|44|| bhavati / kAlI / zabalI / saarNgii| pizaMgI / ebhyaH puyogAt DI bhavati aikArazcAtAdezaH / pUtapiMgalI / kalmASI / varNAditi kiM ? kAlA / shblaa| Rtaayii| vRssaakpaayii| agnaayii| kusitaayii| * rohiNarevatAdbhe // 37 // AmyAM bhe na- kusiidaayii| kSatre kI syAt / rohiNI / revatI nakSatraM / manoraca // 45 // puyogAnmanoH striyAM +nIlAta prANyoSadhyAH // 38 // | DI bhavati aijaMtAdezazca / manAyI / manAvI / nIlAt jI bhavati prANini oSadhau ca / nIlI __* mAtulAcAryopAdhyAyAdAnuk ca // 46 // gauH oSadhizca / nIlA zATI anyatra / mAtulAdeH puyogAt striyAM kI bhavatyAnugAgamo'pi +khau ktAcca // 39 // tAMtAnnIlAcca vA tatsaMnnidhAne / mAtulI, mAtulAnI, mAtulA / AcAryo, AcAryAnI, AcAryA / upAdhyAyI, striyAM GI vA syAt khau / pravRddhA ca sA vilUnA ca pravRddhavilUnI / pravRddhavilUnA | nIlI / nIlA / upAdhyAyAnI, upaadhyaayaa| kevalamAmakabhAgadheyapApAvarasamAnArya ___ * varuNabhavazavarudrendramRDAt // 47 // ebhyaH puMyogAt GI bhavatyAnugca / vrunnaanii| bhavAkRtasumaMgalabheSajAt // 40 // ebhyo GA nI / zarvANI / rudrANI / iMdrANI / mRDAnI / bhavati khau / kevalI / mAmakI / bhAgadheyI / ___* sUryAdevyAM // 48 // sUryAt puyogAt maryAdeta pApI / avarI / smaanii| AryakRtI / sumaMgalI / DI bhavatyAnuga ca devyaaN| suuryaannii| sUrItyanyA / bhessjii| +TAe // 49 // sUryAd puMyogAd TApa syAt * kuMDagoNasthalabhAjanAgakuzakAmukakava devyAM / sUryA devii| rakaTAt pAtrAvapanAkRtrimAzrANAsthUlAyasa ___ * yavayavanAd duSTalipI ||50||aabhyaaN rimsukezavezazroNI // 41 // kuMDAdibhyaH | bhavatyAnuga ca duSTe lipo cArthe / duSTo yavo pAtrAdiSvartheSu yathAsaMkhya striyAM Go bhavati / kuDI yavAnI / yavanAnAM lipiryavanAnI / anyatra / pAtraM / goNI-Avapana / sthalI-akRtrimA / bhAjI yavA / yavanA / shraannaa| nAgI-sthUlA / kuzI--ayovikAraH / *himAraNyAdurau // 51 // AbhyAM kI bhakAmukI-riraMsuH / kabarI-kezavezaH / kaTI-zroNI / anyatra--kuMDA / goNA | sthalA / bhaajaa| naagaa| vatyAnugca urI mahatyarthe / uru himaM himaanii| urvakuzA / kAmukA / kabarA / kttaa| raNyamaraNyAnI / himA, araNyAnyatra / / * kSatriyAryAd vAn // 42 // AbhyAM pativalyaMtarvalyavidhavAgarbhiNI // 52 // striyAM An tyo vA syAt / kSatriyANI / ksstriyaa| pativanI aMtarvatnI ca nipAtyate avidhavA garbhiNI AryANI / AryA / cet / patirasyAH astIti pativanI jIvatpatiH / * puNyogaadjyesstthaadibhyH||43|| puMyo- matovatvaM nugca DyAM / patimatI pRthvItyanyatra / aMgAt yaH zabdaH striyAM vartate tasmAt jyeSThAdi tarasyAmastIti aMtarvanI garbhiNI / matovatvaM nuga ca / varjitAt kI bhavati / upAdhyAyasya bhAryA upA- | *vA naH patyaMtasya // 53 // patizabdAMdhyAyI / praSThI / mahAmAtrI / puMyogAditi kiM ? yajJa- | tasya nAdezo bhavati vA / dRDhaH patirasyAH dRDhapanI / dattA / ajyeSThAdibhya iti kiM ? jyeSThA | knisstthaa| dRDhapatiH / evaM-vRddhapanI / sthirapanI / sthUlapanI / gopaalikaa| | dAsapatnI / graamptnii| 1 / nAsya sthAne sUtraM vArtikaM vA / sapanyAdau // 54 // sapalyAdiSu pa Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH zabdArNavacaMdrikA | 01 / paa03| 77 tizabdasya nAdezo bhavati / samAnaH patirasyAH sapa- tanUdarA / vimboSThI / vimboSThA / smjNghii| smnii| ekapatnI / varipatI / jaMghA / samadaMtI / samadaMtA / cArukarNI / cAru*karaNAt krItAt // 55 // karaNapUrvAt / krnnaa| tiikssnnbhNgii| tiikssnnshRNgaa| mRdaMgI / mRdaMgA / kItAMtAt kI syAt / vastreNa krIyate sma vstrkriitii| tanugAtrI / tnugaatraa| kalakaMThI / kalakaMThA / vasanakrItI | karaNAditi kiM sukriitaa| +dIrghajihAt // 62 // asmAd svAMgavAcakAdalpe // 56 // karaNapUrvAt tAMtAt kAd vA ko syAt / diirghjihaa| dIrghajihI / kI bhavatyalpe'rthe / abhralipyate sma amravilaptI +pucchAta // 63 // pucchAt svAMgAd nIcaH dyauH / sUpavilaptI pAtrI / alpa iti ki? cada- striyAM vA kI syAt / klyaannpucchii| klyaannpucchaa| nAnuliptA strii| +maNizarakavarabiSAt // 64 // maNyAdi*jAtervAdapratipajjanmAkuH // 7 // pUrvAt pucchAnnIcaH GI syAt / maNiH pucche asyAH jAtipUrvAt ktAtAt pratipadAdivarjitAt basAt | maNipucchI / zarapucchI / kabaraM pucchamasyAH-kabarapukI syAt / zakhau bhinnau asyAH zaMkhabhinnI / Uru cchI / visspucchii| chinnI / kezalUnI / jAnubhagnI / jAteriti kiM ! mAsayAtA / bAditi kiM ! pAdapatitA / apratipadA pakSAccevAt // 65 // ivArthAt pakSAMtAtpuderiti ki? daMtapratipannA / daMtamitA / daMta- cchAMtAcca nIcaH striyAM GI syAt / ulka iva pakSI jaataa| dNtkRtaa| yasyAH sA ullUkapakSI zAlA / ulUkapucchI senaa| * pANigRhItyAdiH panI // 58 // pA na kroDAdivahvajbhyaH // 66 // kroDAcaMNigRhItyAdiGayaMto basaH sAdhuH syAt patnI vAcyA tAt bajatAcca mRdaH striyA jA tAt bahvajaMtAcca mRdaH striyAM GI na syAt / cet / pANigrahIto yasyAH sA pANigRhItI / kara- kalyANI kADA'syAH kalyANakoDA / kalyANakhurA / gRhItI / pANyAttI / pANigRhItA'nyA / kalyANabAlA / bagbhyaH -pRthujaghanA / dRddhhRdyaa| *vA'vastrAsvAMgAt // 59 // vastravarji mhaallaattaa| tAdasvAMgajAtivAcinaH parAt ktAMtAt pratipadAdi sahanaJavidyamAnAt // 67 // sahAdibhyaH varjitA basAt vA GI syAt / sAMgaraM jagdhamanayA parAt svAMgAt GI na syAt / sakezA | snaasisaaNgrjgdhii| saaNgrjgdhaa| plaaNddubhkssitii| palAMDubha kA / akNshaa| anAsikA / vidyamAnakezA / kssitaa| suraapiitii| suraapiitaa| avastrAsvAMgAditi vidymaannaasikaa| kiM ? vastraM channamasyAH vastrachannA / shNkhbhinnii|| / nakhamukhAta khau / / 68 // nakhamukhAMtAt svAMgAnIcA sphongH|| 60 // svAMgA- GI na syAt khau / sUrpaNakhA | vyAghraNakhA / gauranIcaH sphoGavArjitAt striyAM GI vA syAt / snigdha- mukhA | lakSaNamukhA / khAviti kiM ? sUrpamiva nakhA mukhI / snigdhamukhA / pRthustnii| pRthustanA / yasyAH sA suurpnkhii|suurpnkhaa / caMdramukhI / cndrmukhaa| dIrghakezI / dIrghakezA / svAMgAditi kiM ? bhuyvaa| *sakhyazizvInAryaH // 69 / / ete zabdA vAdhikAre punarvyaggrahaNaM SArtha / prAptakezI, prAptakezA nipAtyaMte / sakhIyaM / sakhizabdAdvA Dotye prApte likSA | niSkazI, niSkezA yUkA / asphoGaH iti sakhATTApi ca nityo GItyaH / nAsyAH zizurasti kiM ? sugulphA / kalyANagulkA / caarupaardhaa| azizvI / nArI strI / nRnarayoH kI nArAdezazca / * nAsikodarauSThajaghAtakarNabhaMgAMgajaMgAtra- *jAterayozUdrAt // 70 // yozUdravakaMThAt // 61 // nyagbhUtanAsikAyaMtAt striyAM | rjitAdataH jAtivAcinaH striyAM kI syAt / kukkuhI vA syAt / diirghnaasikii| diirghnaasikaa| tnuudrii| TI / ktthii| mayUrI | shuukrii| jAteriti kiM ! Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtama jainayaMthamAlAyAM [ jaineMdra zuklA | aditi kiM ? ibhyA | AryA | | sahAdipUrvAt UruyoH Urbhavati / sahorU: / sahitorUH / saMhitorUH / zaphorUH / lakSmaNeorUH / vAmorUH / 78 kSatriyA / zUdrA | bAtakadrUkamaMDaloH khau // 81 // bAhuzabdAMtAt kadrakamaMDalubhyAM ca Urbhavati khau / bhavADUH / madrabAhUH / kadrUH | kamaMDalUH / khAviti kiM ? vRttabAhuH / kaduH / kamaMDaluH / | * pAkakarNa varNavAlayoH // 71 // pAkAdidyubhUtAjjAtitrAcinaH striyAM Go syAt / odanasya pAka iva pAko yasyAH sA odanapAkI | mUSikarNI | zAlaparNI / azvavAlI | niyamo'yaM ye nityaM strIvipayA jAtivAcinaH zabdAsteSu aimya eva striyAM Go nAnyasmAt / balAkA | makSikA / + puSpAda satkAMDAMta vaH // 72 // sadAdivarjitAt puSpAMtAt Go bhatrati / zaMkhapupI | suvarNapuSpA / asadAderiti kiM ? satyuyA | kAMDapuSpA / prAMtapuSpA | zatapuSpA / ekapuSpA, prAkapuSpA / hRtaH / / 82 / / hRta ityayamadhikAro veditaAicaH / tatraivodAhariSyAmaH / yUnastiH // 83 // yuvanzabdAttirbhavati striyAM / yuvatiH / // + phalAda saMbhatra kAjinazaNapiMDAt // 73 samAdivarjitAt phalAMtAt GI bhavati / vAsIphalI / pUgaphalI / asamAderiti kiM ? saMphalA / bhstraaphlaa| ekphalA / ajinaphalA / zaNaphalA / piMDaphalA / + mUlAdanaJaH // 74 // anaJpUrvAt mUlAM tAt GI bhavati / darbhamUlI / zIrSamUlI / anaJa iti kiM ? amUlA | * nuritaH / / 75 / / ikArAMtAt nurmanuSyasya jAtivAcakAt GI bhavati / kuMtI / avaMtI / dAkSI / T audameyI / nuriti kiM ? tittiriH / ita iti kiM ? daradA / * Uruto'yoH // 76 // yuzabdAMtavarjitAt ukArAMtAt nRjAtivAcinaH striyAM Utyo bhavati / ikSvAkUH / kurUH / parzuH / uta iti kiM ? cit / ayoriti kiM ? adhvaryuH / yo'kSu rUpAMtya yogatre'nArSe'NitrAH // 84 aNitra yo gotre'nArSe vihitau akSu madhye rUpAMtyau tayoH Syo bhavati / karISagaMdherapatyaM strI kArISagaMdhyA | kaumudagaMdhyA / devadatyA | rUpAMtyayoriti kiM ! aupagavI / gotra iti kiM ? ahicchatre jAtA AhichatrI | anArSa iti kiM ! vAziSThI / aNiJoriti kiM ? ArtabhAgI / * gotrazAda vRddhe // 85 // gotrAMzAt gotrAvayavAt vRddhe anArSe vihitayoH aNitroH Syo bhavati / puNikasyApatyaM vRddhaM strI pauNikyA / bhauNikyA / krIDAdibhyaH || 86 // ebhyo'NitroH Syo bhavati / koDasyApatyaM strI krauDyA / vyADyA, coprayato'patyaM strI caupayatyA / caiTayatyA / + sUtyAbhojye yuvatikSatriye // 87 // sUtyAbhojya iti sUtabhojazabdau striyAM SyAMtau nipA kSatriyA / anyatra-sUtA I bhojA | yuvatI kSatriyAyAM ca / sUtyA yuvatiH / bhojyA * devayajJazucivRkSasatyamugrakaMTheviddhAdvA // 88 ebhyaH parasyenaH striyAM Syo vA syAt / devayajJasyApatyaM strI daivayayA / devayajJI / zaucivRkSyA / zaucivRkSI / sAtyamuprayA / sAtyamugrI / koThevidhyA kAMTheviddhI / paMgoH // 77 // paMguzabdAd UrbhavatiH / paMgUH / +zvazrUH // 78 // zvazurazabdasyokArAkArayoH khaM Uzvavyo nipAtyaH / zvazrUH / jarudyeorive // 79 // UrUttarapadAdivArthe Urbhavati / karabhasya UruviM UrU yasyAH sA kara bhorUH / kadalIstaMbhorUH / karikaravRttorUH / iva iti kiM ! vRttoruH putrI | * sahasahitasaMhitazaphalakSmaNaSAmAdeH // 80 dyAditi samarthAditi ca etatritayaM adhikataM veSi* vAdyAt samarthAt // 89 // veti ca bhA , Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH ] zabdArNavacaMdrikA / a03 / pA0 1 / 79 morrowroom tanyaM / vakSyati-tasyApatyamiti / upagArapatyaM prAgdravIye'Ja bhavati / autsaH / audapAnaH / taruNI aupagavaH / vAgrahaNAd vAkyamapi sAdhuH / AdyA- | tAruNaH / pArthivaH / pArthivI / diti kiM ? apatyazabdAtyotpattirmAtu / samarthAditi | + grISmAdachaMdAsa / / 98 // grISmAdA bhavakiM ! kabala upagorapatyaM devdttsy| tyachaMdAsa | prISma mavaH praSmaH dhamaH / achaMdasIti +gotrayorgotrAdivAjihAharitakAtyAt 90 kiM ? greSmA devatA'syAH greSmI triSTup / jilAkAtyaharitakAtyavarjitAt gotradyo: gotrAdiva + vaSkayAdase / / 99 // vaSkayazabdAd prAvakSyamANastyo bhavati / kaMbalacArAyaNasyama kaMbala- gadravIye'rthe aJa bhavatyase / vaSkayasyApatyaM vASkacArAyaNIyAH / vRddhakAzyapIyAH / ajihvAharitakA- yaH / asa iti kiM ? sauvakayiH / tyAditi kiM ! jihAcapalaH kAtyaH jihvAkAtyaH / +devAd yA ca // 10 // devAt yatra bhatasyeme jelAkAtAH / haritabhakSaH kAtyaH haritakAtyaH vati aJa ca / daivyaM / daivaM / tasyeme hAritakAtA:-aNevAtra na tu chH| *kalyagneza / / 101 // AbhyAM DhA syAt +goryo'ci // 91 // gozAbdAt ajAditya-prAgdravIye'rthe / kalirdevatA'sya tatra bhavaM tasmAdAgataM prasaMge yastyA bhavati / gorapatyaM gavyaH / gIrdevatA'- | vA kAlayaM / Agnaya / sya gavyaH / gavi bhava gavyaM / acIti kiM ? gomayaM / sthAno'ta // 102 / / sthAmanzabdAMtAt prAndroraNa // 92 // prAga duzabdAt ya' prAgdravIye'rthe adbhavati / azvatthAmno'patyaM ashvtthaamH| vakSyate teSvaNa adhikRto veditavyaH / vakSyati- + lono'patyeSu // 103 // lomanzabdAMtAt tena raktaM rAgAt / kaSAyeNa raktaM vastraM kApAyaM / apatyeSu bahupu adbhavati / uDulomno'patyAni bahUni __ azvapatyAdeH // 93 // azvapatyAdibhyo uddulomaaH| srlaamaaH| apatyeSviti kiM ? auddulomiH| vA'Na bhavati prAga drorartheSu / AzvapataH / gANapataH / gotre'cyanupa // 104 // yaskAdargotra ityaadhaanptH| dinA ya ubuktaH tasya prAgdrIya'rthe ajAdityavipaye * yamAdityadityAdityapatiyoryo'NapavAde anupa bhavati / yaskAnAM chAtrAH yAskIyAH / zivAcA'sve // 94 / / yamAdaH patidyozca prAgdravI- dyaNa upa prAptaH / gAIyAH / AtreyIyAH / gargAdiye svavArjite'rthe'patyAdau aNapavAdaviSaye ca NyaH yatraH / acIti kiM ? gargebhya AgataM gargarUpyaM / syAt / yamasyApatyaM yamo devatA vA'sya-yAmyaH / di- gargamayaM / prAgdAriti kiM ? gargebhyo hitaM gargIyaM / ' terapatyaM daityaH / aditarapatyaM aadityH| AdityasyApatyaM +gargabhArgavikA // 10 // aNo'nupa nipAAdityaH / vAnaspatyaH / vArhaspatyaH / senApatyaH / tyate vivAhe vunyaci / garmANAM bhRgUNAM ca yUnAM viSA prAjApatyaH / aNapavAde ca-yAmyaH / AdityaH / ho gargabhArgavikA / ata ija prAptaH / asva iti kiM ? uSTapatirnAma rAvanapatye / / 16 / / rAdanubaMtAt paro vAhanaM tasya sva-auSTrapataM / ptraaditynn| | yo'jAdihRt tasyopa bhavatyapatyavarjite prAgdravIye + bahiSaSTIkaNa ca // 95 // bahiHzabdAt / 'rthe / paMcamu guruSu bhavaH paMcagurunamaskAraH / dazadharmo TIkaNa syAt Nyazca / bahirjAto bAhIkaH / bAhyaH / mokSaH / dvAvanuyogI adhIta vyanuyogaH | vyanuyobAhIkI / gaH / anupa iti kiM ? paMcasu kapAleSu saMskRtaM paMca +JaH pRthivyAH // 96 // pRthivIzabdAt kapAlaM / tasyedaM pAMcakapAlaM | anapatya iti kiM ! prAgdravIye'theM jo bhavati / pRthivyAH apatyaM tatra bhavo dvayordevadattayorapatyaM dvaidevadattiH / devadattiH / mA pArthivaH / paarthivaa| __ yUni // 107||yuuni yastyastasyopa bhavati utsAdezcAtra // 97 // ebhyaH pRthivyAMzca | ajAdityaviSaye / phAMTAhRtasyApatyaM vRddha phATAhatiH / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA [jaineMdra -' tasyApatyaM yuvA phAMTAhRtaH / tasya yUnaH chAtrAH jyAyasi jIvati kanIyAn yuvasaMjJo bhavati / gAphATAhatAH / Nasyopi sati itaM zabdarUpamiti AyaNA lghubhraataa|| inaH ityatra bhavati / bhAgavittarapatyaM yuvA bhAgavi- +sadA sapiMDe'dhivayaHsthAne // 117 // ttikaH / tasya chAtrAH bhAgavittAH ThaNa upi kRte- prathamaprakRteH pautrAderapatyaM strIvarjitaM vayaHsthAnAbhyAM 'trApya'jJa / | adhike sapiMDe jIvati sati sajjIvadeva yuvasaMjJa phaNaphiborvA // 108 // phaNaH phiJazca vA syAt / gAAyaNo gArgyaH / dAkSAyaNaH / dAkSiH / yuvatyasya vopa bhavati prAgdavIye'jAdI tye vivkssite| *aartho'rcaakutsyoH||118|| vRddhasyArcAyAM gAAyaNasya yUnazchAtrAH gArgIyAH / gaaaaynniiyaaH| yUnazca kutsAyAM ArthaH saMjJAvyatihAraH syAd vA / yAskAyaneH chAtrAH yaaskiiyaaH| yaaskaayniiyaaH|| gargasyApatyaM vRddhaM arcitaM tatrabhavAn gAAyaNaH / tatra* strIpuMsAnnaNTasnaNTa vataH / / 109 // bhavAn gArgyaH / gargasyApatyaM yuvA kutsitaH gArgyaH, prAgavato ye'rthAH vakSyaMte teSu strIpusazabdAbhyAM naSTa gAAyaNo vA jAlmaH / snaNTau stH| striyAH apatya, strISu bhava, strINAM ___ * iJataH // 119 / / akArAnmRdaH tAsamarthAsamahaH strIbhya AgataM, strIbhyo hitaM vA strainn| dapatye anaMtare vRddhe yani ca iJa bhavati / asyApatyaM posnaM / straiNI / pauMsnI / prAgvata iti kiM ? strI-iH / AkaMpaniH / AzvagrIviH / bat / puMvat / * bAhAdibhyo gotre // 120 // ebhyastAsama+tve vA / / 110 / / strIpuMsAbhyAM tau vA thebhyo'patye gotre'rthe ijsyAt / bAhaviH / aupacAstaH tvatye vissye| striyAH bhAvaH straiNaM, strItvaM / kaviH / audNciH| . pauMsnaM / puMstvaM / * varmaNo'cakrAt / / 121 // cakravarjitAt tasyApatyaM // 111 // tasyati tAsama-parAt varman zabdAd apatye'rthe ija bhavati / jainavarthAt apatyamityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / miH / acakrAditi kiM ? cAkravarmaNaH / upagorapatya aupagavaH AzvapataH| sainaaptyH| autsH| +ajAdibhyo dhenoH / / 122 // ebhyaHparAt pautrAdi vRddhaM // 112 // prathamasyApatya- dhenuzabdAdapatye'rthe iJ bhvti| AjadhainaviH / Aja yato yadapatya pautrAdi tat vRddhasaMjJaM bhavati / dhenaviH / bASkadhainaviH / bASkadhenaviH / gargasya pautrAdyapatyaM gArgyaH / pautrAdIti kiM ? gaargiH|| +bAhmaNAdvA // 123 // brAhmaNAt paro yo ekaH / / 113 / / vRddhe'patye vivakSite dhenuzabdastadaMtAdapatye'rthe vA ina syAd / brAhmaNadhenaAdyaprakRtereka eva tyo bhavati / gargasyApatyaM gAryaH viH / brAhmaNadhenavaH / / tasyApi gaargyH| paaddivaaivlisaaNbhuupyaaNbhyaamitaajyaudiH|| tato yUni // 114 // tato vRddhatyAMtAt / 124 // ete apatyArthe iaMtAH nipAtyAH / SaNNAyUnyapatye eka eva tyo bhavati / gargasyApatyaM mapatyaM SADiH / DatvaM nipAtyaM / vAgvAdasyApatyaM vADyuvA gAAyaNaH / aupagavasyApatyaM yuvA aupagaviH, / baliH / vAco DatvaM yozca valabhAvaH / saMbhUyasaH sAM-. *sati vaMzye yuvA'strI // 115 // bhUyiH / aNbhsH-aaNbhiH| amitaujsH-aamitaujiH| vaMzye pitrAdau sati jIvati pautrAderyadapatyaM caturthA- | sakhamatra / udakasya-audiH / kakhamatra / dikaM strIvarjitaM tad yuvasaMjJaM syAt / garge sati | 1 mRte'pi baMzye prAptyarthamidaM / 2 yayoH pUrvaH gANyAyaNaH / mRta-gAAgyA astrAAta ki: gAgya- | saptamaH ekastAvanyonyasya sapiMDau / 3 svasthApatyaM syApatya strI gaargii| saMtAnasya khavyapadezani.masa RSeranRSeA''yaH puruSI yastAva* jyAyoprAtari // 116 // bhrAtari ca mAtra gotra / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttaH ] zabdAvacaMdrikA / a0 3 / pA0 / ... . .. nonve-tv-ruirmire * vyAsAderakaG ca // 125 // apatyArthe iJ vArSagaNyaH / kArNAyano brAhmaNaH / rANAyano bhavati tatsaMniyoge akaG cAMtAdezaH / vyAsa- vAziSThaH / anyatra-zAradvataH / zaunakaH / daamiH| sthApatya vaiyAsAkiH / sudhAturapatyaM saudhAtakiH / AgnizabhiH / kANiH / raanniH| + putrapuna duhitRnnaadRbhyo'nNtre'||126|| droNaparvatajIvaMtAdvA // 135 // ebhyo ebhyo'naMtare'patye ana syAt / pautraH / pauna-vRddhe'patya phaN myAd vA / drauNAyanaH, drauNiH / rbhavaH / dauhitraH / naanaaNdrH| pArvatAyanaH, pArvatiH / jaivaMtAyanaH, jaivatiH / +paaraashvH||127||prstriishbdmyaanNtre'ptye gargAderyaJ // 136 / / gargAdibhyo yaJ syAt ananipAtyaH parazubhAvazca / parA strI prstrii| vRddhe'patye / gArthaH / vAtsyaH / vAjyaH / / tasyApatyaM pArAzavaH / ___ madhuvabhrobrAhmaNakauzike // 137 // madhu * vidAdevRddha'nRSyAnaMtarye // 128 / / vidA- babhrubhyAM vRddhe'patye yathAsaMgkhyaM brAhmaNe kauzike dibhyo vRddhe'patye ajJa syAt RSINAmAnaMtayaM cArtha yaJ syAt / mAdhavyo brAhmaNaH / vAbhravyaH vihAya / vaidaH / auvaH anRpyAnaMtaya iti kiM ! kauzikaH / mAdhavaH, bAzravo'nyatra / iMdrabhUH saptamaH kAzyapAnAM / | kapitrodhAdAMgirase // 138 / AbhyAM * kuMjAdemaH // 129 // kuMjAdibhyo vRddhe'- yaJ syAt AMgirase vRddhe apatye / kApyaH, patye pho bhavati / kuMjasyApatya kauMjAyanyaH / baudhyaH / kApeyaH, baudhiranyaH / bAdhnAyanyaH / zAMkhAyanyaH / vataMDAt // 139 / / asmAd yaJ syA* nadAdibhyaH phnn||130||ebhyHphnn syAt / dAMgirase vRddhe / vAtaMDyaH / vRddhe'patye / nADAyanaH / cArAyaNaH / mojaaynH| triyAmup // 140 // vataMDAdAMgirase'patya haritAdyanaH // 131 // haritAderaaMtAd vRddhe yA up syAt striyAM / vartaDI / vRddhe vartamAnAt apatye yUni phaN bhavati / avAdeH phaJ // 141 / / azvAdibhyaH hAritasyApatyaM yuvA hAritAyanaH / kaiNdaasaaynH| apatye vRddhe phaJ syAt |aashvaaynH| shaaNkhaaynH| yamitroH // 132 // yatraMtAdiaMtAcca vRddhe jAnAyanaH / vartamAnAdapatye yUni phaN syAt / gaaaaynnH| + zaphabharadvAjAdAtraye // 142 // AbhyA vAtsAyanaH / daakssaaynnH| phaJ bhavatyAtreye'patye vRddhe / zAphAyanaH / bhAra+ krossttrslNko:kh||133||aabhyaaN vRddhe'patye baajaaynH-aatreyH| anytr--shaaphiH| bhaardvaajH| phaN syAt ate alazca kha / kropTurapatyaM ___ bhargAtreyAna traigartabhAradvAje // 143 / / krauSTAyanaH / sAlaMkAyanaH / bhargAtreyAbhyAM yathAsaMkhyaM phaJ syAt garne * zaradvacchunakadAgnizarmakRSNaraNAva bhRgu bhAradvAje ca / bhaaiiynnH| AtreyAyaNaH / anyatra vatsArAyaNapagaNabrAhmaNavasiSThe / / 134 // mArgiH / AtrathiH / zaradadAdibhyo bhArgavAdiSu vRddhApatyeSu gamyaSu * zivAderaNa ||144||shivaadibhyo'nn bhava phaN bhavati / zAradvatAyano bhaargvH| zaunakAyano | tyapatye / zaivaH / prauSThaH / jAMbaH / vaatsyH| dArbhAyaNaH-AmAyaNaH / AgnizarmAyaNo * nadImAnupInAmno'doH // 145|| nadI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sanAtanajanaprathamAlAyAM--- [ jaineMdra-- - nAmno mAnuSInAmnazca adusaMjJAdapatye aNaDhaN vA syAt / daiteyH| daityH| maaNdduukeyH| maaNdduukiH| bhavati / yamunAyAH apatyaM-yAmunA praNetAH / * strItyAt / / 154 // strItyAMtAdapatye DhaN IrAvatyAH airAktaH / audhyaH / devadattaH / sauda- syAt / vAyuvegeyaH / vaasvdtteyH| rzanaH / sautAraH / svAyaMprabhaH / nadImAnuSIgrahaNaM / * yaco'nadyAH // 155 // dhacaH strItyAt ki ! sauparNeyaH / vainateyaH / adoriti kiM ! anadIvAcakAd apatye DhaN syAt / dAteyaH / cAMdrabhAgeyaH / gaupseyH| anadyA iti kiM ? shiitaayaaH-shaitH|saimH| kurvRSyaMdhakavRSNibhyaH // 146 / / ebhyo'N ito'nitraH // 156 // ikArAMtAd anilo bhavati / kurubhyaH-nAkulaH / dauryodhanaH / R yackAt apatye DhaN syAt / naameyH| daadheyH| SibhyaH-vAziSThaH / gautamaH / aMdhakebhyaH-svApha- baaleyH| zAMteyaH / anina iti kiM ! dAkSAyaNa rukaH / caitrakaH / vRSNibhyaH audaarH| vaasudevH| yaca iti kiM ! maariicH| * sthisaMbhadrAnmAturucca // 147 // sthisaMjJAt zubhrAdibhyaH // 157 // ebhyo'patye daN sambhadrAbhyAM ca paro yo mAtRzabdaH tadaMtAdapatye'N syAt / zaubhreyaH / vaiSTapureyaH / kaapuureyH| syAt / ukArazcAMtAdezaH / dvayomAtrorapatyaM dvaimA- + zyAmalakSmaNAd vAziSThe // 158 // turaH / zAtamAturaH bharataH / sAmmAturaH / bhadra- AbhyAmapatye vAziSThe DhaN syAt / zyAmeyaH, mAturapatyaM bhAdramAturaH / syyAdariti kiM ! laakssmnneyH-vaashisstthH| zyAmAyano laakssmnnirnytr| vaimaatreyH| vikarNakupitakAt kAzyape // 159 // * kanyAtriveNyoH kanInadhivaNau // 148 // AbhyA daN syAt apatye kAzyape / vaikarNeyaH / kanyAtriveNIbhyAM apatye'rthe'N bhavati kanIna- kauSitakeyaH / kAzyapa iti kiM ! vaikaNiH / trivaNau cAdezau stH|kaaniinHkrnnH|trivennii-traivnnH|| kauSitakiH / / + vizravaso najhavaNau // 149 // vizravas- bhruvo vuk // 160 // dhruvo'patye daN syAt zabdAdapatye'rthe aN bhavati navaNau cAdezau vuk caagmH| bhauveyH| staH / vizravaso'patya-vaizravaNaH / raavnnH| * kalyANyAderDin // 161 // kalyANIprabhR * vikarNachAgalAda vAtsyAye // 150 // tInAmapatye daN syAt DinAdezazca / kalyANyAH Abhyo yathAsaMkhyamaN syAt vAtsye Atreye caaptye| apatya-kAlyANineyaH saubhaagineyH|daurbhaagineyH| vaikarNaH / chAgala: / anytr-vaiknniH| chaagliH| kulaTAyA vA // 162 // kulaTAzabdAda * zuMgAbhyAM bhAradvAje // 151 // suMgAt patye daNa bhavati chin ca vA / kaulaTineyaH / puliMgAt strIliMgAcAg syAt bhAradvAje'patye / kolaTeyaH / suMgasya suMgAyA vApatya-sAgaH bhaardvaajH| sauMgiH, caTakANNairaH // 163 // caTakazabdAdapatye sauNgeydhaanyH| gairo bhavati / caattkairH| * pIlAmaMDUkAdvA // 152 // AbhyAmaN vA + upa striyAM // 164 // caTakAt striyAmupa syAt apatye / pailH| paileyH| mAMDUkA maaNdduukiH| syAt / caTakasyApatyaM strI caTakA / * daN ditezca / / 153 // dimaDUkAccApanye + paMDajaMDapaMkANNAraH // 165 // ebhyo'patye Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA / a. 3 / pA0 / / NAraH syAt / SAMDAraH / jAMDAraH / paaNkaarH| gArgiko vA / glucukAyanyAH-saicukAyano * goSAyAHduSTe // 166 // godhAzabdANNAraH jAlma:, glaucukAyaniko vA / kSepe iti kiM ! syAt duSTe'patyeogodhAraH duSTaH / godheyo'nyaH / gArgeyo mANavakaH / dUNa // 167 // godhAyA daN syAd duSTe- + suyAmnaH phila sauvIreSu // 177 // 'patye / gaudherH| sauvIreSu vartamAnAt suyAmanzabdAt apatye phin kSudrAbhyo vA // 168 // Abhyo'patye bhavati / sauyAmAyaniH / anytr-sauyaamH| draNa vA syAt / dAsI-dAseraH / dAseyaH / naTI- + mimataphATAhateNazca ||178||aabhyaaN saunATeraH / naatteyH| vIreSu yo'rthastatra vartamAnAbhyAM jo bhavati phin, dhvasuSchaNuH // 169 // svasRzabdAta RkA- cAmimatasyApatyaM maimtH| maimtaayniH| phaattaahRtH| rAMtapUrvAt apatye chaN syAt / mAtRNvatIyaH / phaattaahtaayniH| paitRSvasIyaH / SatvanirdezaH kiM ! mAtRsvanaH / * bhAgavittitANaviMdavAkazApeyAt kSepe uriti kiM ! maatuHpvsH| ThaN vA // 179 // ebhyaH sauvIreSu vRddhe vartamAdaNi khaM // 170 // svasuH RkArAMtapUrvasya | nebhyo'patye yUni ThaNa vA syAt kSepe gamyamAne / DhaNi pare kha syAt / mAtRSvaseyaH / paitRSvaseyaH / bhAgavittarapatyaM yuvA bhAgavittiko jAlmaH / DhaNanenaiva nipAtyate / bhAgavittAyano vA / taarnnbiNdvikH| tArNabiMdaviH / * catuSpAdgRSTayAdibhyAM Dham // 171 // aakshaapyikH| aakshaapyiH| vatuSpAbhyo gRSTayAdezvApatye na syAt / / - pasuyAmayamuMdAt philazchazca // 180 // kamaMDalyA aptyN-kaamNddleyH| shaitivaahyH|maadr- ebhyaH phitebhyaH sauvIreSu vartamAnebhyo'patye bAheyaH / jAMbeyaH / gArTayaH / hApTeyaH / / yUni cha bhavati ThaNa ca yA kSepe gamyamAne / hAleyaH / baaleyH| vRSasyApatyaM vApyAyaNiH / tasyApatyaM yuvA kSepI + vADaveyo vRSe // 172 / / vaDavAzabdAt vRSe vAyiNIyaH / vArSyAyaNikaH / pakSe-aN / vAgarbhavIjanikSepe Dhajha nipAtyaH / vaDavAyAH vRSaH AyaNiH / sauyAmAyaneH-sIyAmAyanIyaH / sauvADaveyaH / vADavo'nyaH / yAmAyanikaH / sauyAmAyaniH / yAmuMdAyane:svasuzchaH // 173 // svasazabdAdapatye cho yaamudaayniiyH| yAmudAyanikaH / yAmudAyaniH / bhavati / svasrIyaH / ___ kurvAderyaH // 181 / ebhyo'patye Nyo bhrAtuvyazca // 174 // bhrAtRzabdAdapatye bhavati / kauravyaH / zAkaMghavyaH / gArgyaH / vyo bhavati chazca / prAtavyaH / bhaatriiyH| samrAjaH ksstriye||182||smraajshbdaannnnyo revatyAdeSThaNa // 175 // revatIpabhRtibhyaH / bhavati kSatriye'patye / samrAjo'patyaM sAmrAjyaH / ThaN syAt / raivatikaH / AzvapAlikaH / mANi- saamraajo'nyH| pAlikaH / dauvaarpaalikH| ___ senAMtakArilakSmaNAdiva ca // 193 / / strIddhAt kSepe Nazca // 176 // strIliMgAt / senAMtebhyaH kAribhyaH lakSmaNAcca apatye ija vRddhApatyavAcakAdapatye No bhavati ThaN ca kSepe | syAt Nyazca / haarinniH| haarissessyH| kaarissnniH| gamyamAne | gAryA asatyaM yuvA-gArgo jAtmaH / kaarissennyH| kauNbhkaariH| kauNbhkaarssH| taatuvaayiH| Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananagraMthamAlAyAM taaNtuvaayyH| lAkSmaNiH / lAkSmaNyaH / duHkulADhaNa // 193 // duHkulAdapatya tikAdeH phiJ // 184 // tikAdibhyo' daNa vA syAt / dauHkuleyaH / duHkurlAnaH / patye phila syAt / taikAyaniH / kaitvaayniH|| * mahAkulAdaakhA // 194 // asmaadptye'baalaayniH| makhau vA staH / mAhAkulaH / mAhAkulInaH / +dagukauzalakAracchAgaSAda yuT ca / / 185|| mahAkulInaH / ebhyo'patye phiJ syAd yur3a cAgamaH / dAgavyA- zvazurAT yaH // 195 // zvazurAdapatye yo yniH| kaushlyaayniH| kaarmaaryaayaanniH| chAgyAya- bhavati / zvazuryaH / niH| vaarssyaaynniH| + jAtau rAjJaH // 196 // rAjanzabdAdadhaco'NaH // 186 // aNatAt dyacaH patye yo bhavati jAtau gamyamAnAyAM / rAjanyaH / phina syAdapatye / karturapatyaM kAtraH / tasyApatyaM rAjano'nyaH / kALayaNiH / paitraayaanniH| vAda yaH // 197 // kSatrAd jAtau gho vA'ddhAdoH // 187 // dusaMjJakAd avR- bhavati apatye / kSatriyaH / ddhavAcino'patye vA phiJ syAt / vaayudhaayniH| * mano'puka cAjyau / / 198 / / manuzabdAdavAyurathiH / AdityagatAyaniH / AdityagatiH / / patya jAtau anyau staH purA cAgamaH / mAavRddhAditi kiM ! plAkSAyaNaH / doriti ki? nupaH / manuSyaH / AkaMpaniH / diH // 199 // dirityayamadhikAro jJeyaH putrAMtAt // 188 // doH putrAMtAdapatye'rthe vA ApAdaparisamAptaH / tatraivodAharipyAmaH / phija syAt / gArgIputrAyaNiH / gArgIputriH / * rASTrarAjJaH sanAno'tra raajaaptye||200|| vAsavadattAputrAyANiH / vaasvdttaaputriH| rASTrAjjanapadAt kSatriyasanAmnaH kSatriyAcca rAja + laMkAdezca kim // 189 // laMkAdibhyaH samAnazabdAt yathAsaMkhyaM rAjanyapatye cArthe'tra putrAMtAcca dorapattye phijha vA syAt / tattakSe syAt / paMcAlAnAmapatyaM rAjA vA pAMcAlaH / kimAgamazca / lAMkAkAyaniH / lakiyaH / vAki | pAMcAlau / paMcAlAH / aikSvAkaH / aikSvAko / nakAyaniH / vAkiniH / putrAMtAkSoH-gAgI- ikSvAkavaH / vaidehaH / vaideho / videhAH / sanAna putrakAyaNiH / gArgI putriH / iti kiM ? surASTrANAM rAjA-saurASTraH / phirvA'doH // 190 // adasaMjJakAdapatye gAMdhArisAlveyAbhyAM // 201 // AbhyAM phirvA syAt / tripRssttaayniH| shrepRssttiH| zrIvijayA- rASTrarAjavAcibhyAM rAjanyapatye ca ana syAt / yaniH / zrevijayiH / glucukAyaniH / globukiH| gAMdhAraH / sAlveyaH / * kulAtvaH // 191 // kulAt kho bhvti| * purulymgdhkliNgmrmsaadnn||202|| apatye / kulInaH / kSatriyakulInaH / puruzabdAda dvayacaH magadhAdezca rAjanyapatye cArthe' * Dhakamyau vA'se // 192 / / adapatyeNa syAt / purorapatyaM pauravaH / aMgAnAM rAjADhakanyA staH ase vA / kauleyakaH / kulyaH / patyaM vA AMgaH / vAMgaH / saumaH / pauMDraH / duganaH / ase iti kiM ! AnyakulInaH / mAgadhaH / kAliMgaH / sauramasaH / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttiH ] zabdArNavacaMdrikA | a. 3 pA. 2 / * dvinAthajAdakurukosalAbhyaH // 203 // iti zabdArNavAparanAnni jaineMdravyAkaraNe dusaMjJakAt ikArAMtAd nakArAdeH ajAdAdibhyazca zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttI rASTravAcibhyo rAjavAcibhyazca sanAmabhyo yathA tRtIyasyAdhyAyamya kramaM rAjanyapatye cArthe jyo bhvti| AMbapThyaH / prathamaH pAdaH sauvIryaH / dArvyaH / it-AvatyaH / kauMtyaH / vAnaspatyaH / nAdi-naicakyaH / naiSadhyaH / AjAdyaH / kauravyaH / kausalyaH / sAlAMzapratyagrathakalakUTAzmakAdin / 204 sAsvAMzebhyaH pratyaprathAdezca ina syAt / uduMba- | rANAM rAjApatyaM vA auduMbIraH / tailakhaliH / AjamIDiH / yaugaMdhariH / prAtyaprathiH / kaalkuuttiH| aashmkiH| + pAMDoyaNa // 205 // pAMDazabdAt rAjanyapatye DyaNa syAt / pAMDUnAM rAjA pAMDo dvitIyaH paadH| rapatyaM vA pAMDyaH / pAMDyau / pAMDavaH / tena raktaM rAgAt // 1 // taineti upa colAdibhyaH // 205 // colaprabhRtibhyaH bhAsamarthAt rAgavacino mRdaH raktamityatasminnarthe rASTretyAdinA vihitasya tyasyopa bhavati / colAnA yathAvihitaM tyo bhavati / kusubhena raktaM vastraM rAjApatya vA colaH / keralaH / kNbojH| kausuMbha / kauMkumaM / kASAyaM / hAridraM / mAMjiSThaM / * kuNtyvNteHstriyaaN||207|kuNtyvtibhyaaN parasya rAgAditi kiM ? putreNa raktaM vastraM / jyasyopa bhavati striyaaN| kuMtAnAM rAjJI apatyaM vA | + lAkSArocanAdvaNa // 2 // AbhyAM bhAsamastrI-kuMtI / avNtii| bhyAM raktAmityetasminnarthe ThaNa bhavati / lakSayA * kurorvA // 208 // kuro:parasya vyasya striyAM raktaM lAkSikaM vastraM / raucAnakaM / upa vA bhavati / kurUH / kauravyAyaNI / / * zakalakardamAda vA // 3 // AbhyAM bhAsa aTerato'prAbhole // 20 // prAbhATivarji- mAbhyAM raktAmatyetasminnarthe ThaNU vA syAt / tAt anyasmAt parasya dUrakAramya striyAmupa | sakalena raktaM-zAkalikaM, sAkalaM kAdamikaM,kAdemaM / bhavati / apAcyAnAM rAjJI apatyaM vA strI-apA- nIlapItakau // 4 // etau raktAmatyetasmicyA / sUrasenI / madrI / reriti kiM ? aupgvii|| nnarthe nipAtyau / nIlena nIlyA vA raktaM nIlaM / aprAgbhargAderiti kiM ? pAMcAlI / vaidehI / / pItena pItakena vA raktaM pItakaM / nIlIlIpItaAMgI / vAMgI / bhargAdeH-bhArgI / kaaruussii|| kebhyo'tyaH / pItAt kazca / kaikeyI / yaudheyii| * gurUdayAh bhAi yukto'ndaH // 5 // guru Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM [jaineMdra--- - vRhaspatiH tasyodayo yAsman nakSatre tadvAcino / gotrAdakavat // 11 // gotravAcino bhAMtAt mRdaH bhAsamarthAda yukta ityetAsmannarthe yathAvihitaM dRSTaM sAmetyetasminnarthe aMkavat tyo bhavati / yathA tyo bhavati, yo yuktArthaH sa cedabdaH syAt / | aupgvsyaaymNk:-ityaupgvkH| tathA-aupagavena gurudayena puSyeNa yukto'bdaH pauSaH sNvtsrH| dRSTaM sAma-ApagavakaM / kApaTavakaM / phAlgunaM varSa / gurUdayAditi kiM ? zanaizcarodayena vAmadevAd yaH // 12 // vAmadevazabdAt puSyeNa yuktaM varSe / bhAditi kiM ! gurUdayena pUrva- bhAsamarthAd dRSTaM sAmetyatasminnarthe ya: syAt / rAtreNa yuktaM varSa / | vAmadevena dRSTaM sAma vAmadevyaM / * caMdropetAta kaalH|| 6 // caMdropetAta bhAta jAte cAnyo'Na ddidvaa||13|| dRSTe sAmani yukte'rthe yathAvihitaM tyo bhavati yo yuktaH sa jAte cArthe yaH autsargikaH aNa apavAdena bAkAlazcet / caMdropetena puSyeNa yuktamahaH paussmhH| dhitaH punaranyoNa vidhIyate sa Dit vA syAd / pauSI raatriH| pauSo'horAtraH / pauSaH kaalH| mAgha | uzanasA dRSTaM-sAma auzanaM, auzanasaM / zatabhimahaH / caMdropetAditi kiM ? zukropetena puSyeNa | ji jAtaH-zAtabhiSaH, zAtabhiSajaH / prAgdoraNa yuktaH kaalH| kAla iti ki ? caMdropetena puSyeNa kAlADhaNA bAdhitaH / punarbhasaMdhyAdinA'N / yukto grhH| * channo rathaH ||14||bhaataat channa ityetasminnarthe uzabhede // 7 // caMdropetAt kAla ityanena yathAvihitaM tyo bhavati / yazchannaH sa rathazcet / vihitasya tyasyoza bhavati abhede na cet kAlasya | vastreNa channaH vAstro rathaH / kAMbalaH / cArmaNaH / bhedo'harAdivizeSaH prayujyate / pupye pAyasama- pAMDukaMbalI // 15 // pAMDukaMbalazabdAt channo zrIyAt maghAsu pllaudn|ady puSyaH adya kRtikaa| ratha ityAsminnarthe in nipaatyH| pAMDukaMbalena channo adya rohiNyaH|abhede iti kiM ? mAghI rAtriH / rathaH pAMDukaMbalI / dvaMdvAcchaH // 8 // caMdropetAt bhAd: dvaMdvAd / tatrodadhRtaM pAtrebhyaH // 16 // tatreti ipsayuktaH kAla ityetasminnarthe cho bhavati / rAdhAna- marthebhyaH pAtravAcibhyaH uddhRta ityasminnarthe yarAdhAbhiryuktamahaH rAdhAnurAdhIyamahaH / adya rAdhA- thAvihitaM tyo bhavati / zarAveSu uddhRta odanaH nurAdhIyaM / tiSyapunarvasavIyA raatriH| | zArAvaH / mAlavaH / kArparaH! kAMsapAtraH / * zravaNAzvatthau khau // 9 // etau caMdropeta- * sthaMDile zete vratI // 17 // sthaMDilAdIpabhavAcinau akArAMtau nipAtyau yuktaH kAla itya- samarthAt zete ityasminnarthe aN syAt yo'sau sminnarthe khau| zravaNena yuktA rAtriH zravaNA raatri| zete sa vratI cet / sthaMDile zete sthAMDilo bhikssuH| zravaNA paurNamAsI / zravaNo muhUrtaH / azvatthA | vAkyamevAnyatra / rAtriH / tyasyopa / khAviti kiM ? zrAvaNI raatriH| saMskRtaM bhakSyaH // 18 // tatretIpsamarthAt + dRSTaM sAma // 10 // teneti bhAsamarthAt | saMskRtamityasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati yad dRSTamityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati yad dRSTaM / saMskRtaM tatbhakSyazcet / prApTeSu saMskRtAH prASTrA tat sAma cet khau / kuMcana dRSTaM sAma krauMcaM / apuupaaH| kAlazAH / dhArtAH / paatraaH|| vAziSThaM / kAleyaM / AgneyaM / | + zUlokhAdhaH // 19 // AbhyAmIpasamarthA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH] zabdArNavacaMdrikA / a. 31 pA 0 2 / - bhyAM saMskRtaM bhakSya ityetasminnarthe yo bhavati / bhaponapAddevatAsyeti aponaptriyaH / apAMnazUle saMskRtaM zUlyaM mAMsaM / ukhAyAM sthAzyA striyaH / zatarudriyaH / saMskRtaM ukhyaM / chaH // 29 // tebhyaH cho bhavati tRbhAdadhanaSThaNa // 20 // dadhnaH ThaNa syAt / vazcAtaH / aponptriiyH|apaanptriiyH|shtrudriiyH| dadhni saMskRtaM dAdhikaM / + paiMgAkSIputrAdibhyaH // 30 // ebhyaH cho vodadhitaH // 21 // asmAdvA ThaN syAt / bhavati devatArthe / paiMgAkSIputrIyaM / tArNabiMdavIyaM / udazviti saMskRta:-audazvitkaH / audaashcitH| maheMdrAda ghANa ca // 31 // maheMdrazabdAd kSIrADahaNa // 22 // asmAt DhaNa syAt / sAsya devatArthe ghANau staH chamdha / maheMdriyaH, kSIre saMskRtaM kSaireyaM / | mAheMdraH, maheMdrIyaH / sAsya paurNamAsIti khau // 23 // seti kasomAyaNa // 32 // AbhyAM dhyaNa vAsamarthAt asyeti tArthe yathAvihitaM tyo bhava- syAta devatArthe / kaH prajApatirdevatA'sya-kAyaH / ti yadvAMtaM sA cet paurNamAsI khau saMjJAviSaye / kAyI / saumyaH / saumii| iti karaNo vivkssaarthH|ten mAse'rddhamAse saMvatsare / * vAhatUSaHpituryaH // 33 // ebhyo yo bhavati vA tyaH / pauSI paurNamAsI asya mAsasya-pauSo devatArthe / vAyavyaM / RtavyaM / upasyaM / pitryaM / mAsaH, arddhamAsaH, saMvatsaro vA |maagho maasH| * dhAvApRthivIsunAsArAgnISomamarutvad khAviti kiM ? pauSI paurNamAsI asya paMcarAtrasya / vAstoSpatigRhameghAcchazca // 34 // ebhyazcho * azvatthAgrahAyaNyASThaNa // 24 // AbhyAM bhavati yazca devatArthe / dhAvApRthivIyaH / dyAvApRThaN syAt khau / azvatthA paurNamAsI asyAzva-thivyaH / sunAsIrIyaH / sunaasiiryH| amiissomiiyH| thiko mAsaH / AgrahAyaNiko mAsArddhaH / amISomyaH / marutvatIyaH / marutvatyaH / vAsto phAlgunIzravaNAkArtikIcaivyA vA // 25 // patIyaH / vaastossptyH| gRhamedhIyaH / gRhmedhyH| ebhyaH ThaN vA syAt khau / phAlgunI paurNamAsI mahArAjapoSThapadAhaNa // 35 // AbhyAM ThaNa asya-phAlguniko mAsaH, phAlguno vA / zrA- syAt devatArthe / mAhArAjikaH / prauSThapadikaH / vaNikaH, zrAvaNaH / kArtikikaH, kArtikaH / kAlAd bhavavat / / 36 // kAlavAcibhyo caitrikA, caitraH / devatArthe bhava iva tyavidhirbhavati / yathA-mAse bhava devatA // 26 // seti vAsamarthAdasyeti tArthe mAsikaM / ArddhamAsikaM / tathA-mAso devatAsya yathAvihitaM tyo bhavati yad vAtaM sA devatA cet| mAsikaM / ArddhamAsikaM / sAMvatsarikaM / vAsaMtaM / arhan devatA asya-ArhataH / jainaH / zaivaH / + AdezchedasaH pragAthaH // 37 // vAsamarthAvaiSNavaH / bauddhaH / bhaagvtH| dAdibhUtAcchaMdasaH tArthe yathAvihitaM tyo bhavati / - zukrAd ghaH // 27 // zukrazabdAd gho yastyAMtaH sa pragAthazcet / paMktirAdirasya pragAbhavati / zukro devatAsyeti zukriyaH / thasya pktiH| AnuSTubhaH / bhAderiti kiM ! * caatoponpaadpaanpaacchtrudraat||28|| anuSTubmadhyamasya pragAthasya / ebhyo gho mavati tatsaMnniyoge cAtaH tRmAvaH / tasya samUhaH // 38 // tasyeti vAsama Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananagraMthamAlAyAM [ jaineMdra-- rthAd samUha ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhvti| ukAdibhyazca yathAsaMkhyaM ana inau sta: / zUnAM kAkAnA-samUhaH kAkaM / vArka / vAnaspatyaM / samUha:-zauvaM / anhaaN-aah| daMDinAM-dAMDaM / ukinii| mikSAdeH // 39 // bhikSAdibhyo yathA- khalinI / kuTuMbinI / vihita tyo bhavati samUhe'rthe bhikSANAM samUhaH- Naza prthaa:||49||prshshbdaat Naza syaat| bhaikSaM / kSetraM / kArIpaM / gArbhiNaM / yauvanaM / pazUnAM samUhaH-pAca / + kSudrakamAlayAta senAkhau // 40 // gajagrAmajanavaMdhusahAyAtala ||50||gjaadeHasmaadnn syAt senAkhau / kSudrakAzca mAlavAzca stala syAt / gajAnAM samUha: gajatA / prAmatA / kSudrakamAlavA:-teSAM samUhaH kSaudrakamAlavI senaa| janatA / baMdhutA / sahAyatA / khAviti kiM ? kSaudrakamAlavakaM / * pRSThayAhInau Rtuu||51||pRsstth ahan zabdAbhyAM gotraddhokSoSTrorabhrarAjarAjanyarAjaputra- yathAsaMkhyaM yakhatyau nipAtyau kratU cet / pRSThAnAM vatsamanuSyAjAda vu // 41 // gotravAcibhyo / samUhaH pRSThayaH / ahInaH / Ahvamanyat / vRddhAdibhyazca vuz2a bhavati samUhe / aupagavakaM / caraNAddharmavat // 52 // caraNaM kaThAdistagArgakaM / vAkaM / AkSakaM / auSTrakaM / aurabhrakaM vAcakAd samUhe dharma iva tyavidhiH syAt / yathArAjakaM / rAjanyakaM / rAjaputrakaM / vAtsakaM / / kaThAnAM dharmaH kAThakaH / kAlApakaH / tathA-teSAM mAnupyakaM / AjakaM / samUhaH kAThakaM / kAlApakaM / chAMdogyaM / kedArAT yaJ ca // 42 // bhasmAt / vAtAdUla: // 53 // vAtAtsamUhe'rthe UlaH samUhe yajJa bhavati vuJ ca / kaidArtha / kedArakaM / syAt / vAtUlaH / * hastikavacyacittAcca tthnn||43||hstin + yaH // 54 // vAtAt yo bhavati / vAtAnA kavacinzabdAbhyAM AcittavAcibhyaH kedArAcca samUho vAttyA / samUherthe ThaNa syAt / hastinAM samUhaH hAstikaM / / pAzAdeH // 55 // pAzAdibhyo yo bhvti| kAvacikaM / ApUpikaM / zApkulikaM / maudaakkN| pAzAnAM samUhaH pAzyA / tRNyA / khalyA / kaidArikaM / meM brAhmaNamADavavADavAt // 56 // +dhenoranamaH // 44 // mananapUrvAd dhenoSThaNU / ebhyaH samUhe yaH syAt / brAhmaNyaM / mADavyaM / syAt samUhe / dhenukaM / manA iti kiM ? adhenanAM vAhavyaM / / samUhaH AdhenavaM / gogyAt // 57 // AbhyA samUhe yo bhvti| ___ * cho'zvAdvA // 45 // azvAta samUhe cho vA gavyA / rathyA / syAt / azvIyaM / AzvaM / ___ * kavyaM // 58 // tAbhyAM samUhe kathyau * kezANaNyaH // 46 // kezAta samUhe Nyo | staH / gotrA / rathakaTyA / vA syAt / kaizyaM / kaizikaM / * purupAta kRtAhatavadhavikAre caDhaNa // 59 // ___ gaNikAyAH ||47||gnnikaashbdaat Nyo puruSAta DhaNa syAta samUhe kRtAdyarthe ca / puruSANAM bhavati / gANikyaM / samUhaH pauruSeyaM / purussaiH| kRtaH pauruSeyaH graMthaH / vokaadibhyo'nin||48||shvnshbdaade: / puruSAya hitaH pauruSeyaH zItalanAthaH / puruSasya Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lanuvRttiH ] rAndArNava cadikA / a0 3 / aa * 2 // PROPERTranwarunarwwwwwwwwws syAt / goSThayAM jAtaH-goSThaH / taikI / taikaH / *kaashyaadeH||128||kaashiprbhRtibhyo dubhyaH gaumatI / gaumataH / | zeSe ThaajiTho staH ! kAzau jAta:-kAzikaH / ___ * sakalAdergotre // 120 // sakalAdene kAzikI / kAzikA / vaidikaH / vaidikii| vaidikaa| yastyo vihitaH tadaMtAccheSe'rthe'na syAt / sakala- vAhIkagrAmebhyaH // 129 / / vAhIkadezagrAmasyApatya sAkalyastasyeme chAtrAH sAkalAH / vAcibhyo dubhyaH zeSe'rthe tau staH |saakle jAto kAThAH / gaukakSAH / gotra iti kiM ! sakalo bhavo vA sAkalikaH / sAkalikI / sAkalikA / devatA'syeti sAkalastasyeme saakliiyaaH| mAMthavikaH / mAMthavikI / mAMthavikA / kAraMtaiJaH // 121 // gotre ya ina taMdatAda / pikaH / kAraMtapikI / kAraMtapikA / syAta zeSe'rthe / dAkSeH chAtrAH dAkSAH / mAhAkAH / vobhInareSu // 130 // uzInareSu ye na yacaH prAgbharateSu // 122 // dvayackaM prAmAH tadvAcibhyastau vA staH / AkajAliSu iaMtaM yat prAgagotre bharatagotre ca vartate tasmAda jAtA bhavA vA aaNkjaalikii| AMkajAlikA na syAt / kerime chAtrAH caikIyAH / pApyI AMkajAlIyAH / saudarzanikA / saudarzanikI / yAH / bharateSu-kAserime kAsIyAH / vAsIyAH / saudarzanIyA / dvayaca iti kiM ? pAnnAgAreH chAtrAH pAnnAgArAH / ordeze ThaJ // 131 // uvarNAtAddezaprAgbharatepciti kiM ! laakssaaH| vAcinaSThA syAt / zavarajaMbvAM jAto bhavo vA bhavataSThAchaza // 123 // asmAt zeSe'rthe zAvarajaMbukaH / naiSAhakarSakaH / deze iti kiM ! ThaNachazau tyo staH / bhavato bhavatyA vA'yaM bhAva paTozchAtrAH paattvaaH| skaH / bhavadIyaH / + jnprraajny:kchH||124||ebhyHshess kcho doreva prAcAM // 132 // uvarNAtAhoHprAcA bhavati / janasyedaM janakIyaM / parakIyaM / rAja dezavAzino dusaMjJAdezca ThaJ syAt zeSe / ADhakakIyaM / svadevayorapyatra grahaNamiti kecit / jaMbvAM jAtaH ADhakajaMbukaH / nApitavAstukaH / . svakIyaM / devakIyaM / niyatoyaM prAcI doreva-mAlavAstavaH / dozchaH // 125 // dusaMjJakAt zeSe cho bhavati kathAyAH // 133 / / kaMthAyAH zeSe Thana tasyAyaM tadIyaH / yadIyaH / gArgIyaH / svAyaM- syAt / kathAyA jAto bhavo vo kAMthiko gauH| prabhIyaH / aaptiiyH| ___varNI vum // 134 // varNau janapade yA + zItAdibhyaH kAlAt // 126 // zItA- | kaMthA tasyAH vuja bhavati / kAMthako'zvaH / dibhyaH paro yaH kAlazabdastadatAccheSe'rthe cho| dhanvayojhasthapuravahAMtAt // 135 // dhanvabhavati / zItakAlIyaM / uSNakAlIyaM / vAcino yakAroDaH prasthapuravahaityevamaMtAcca deza- vyAdibhyaSThabhiThau // 127 // viprabhRti vAcino dortutra syAt / pAradhanvani jAtaH pAre bhyaH paro yaH kAlazabdastadaMtAccheSe ThAbhiThau tyau dhanvakaH / ApAredhanvakaH / airAvatakaH / yoGa staH / vaikAlikaH / vaikAlikI / vaikaalikaa| sAMkAzye bhavaH sAMkAzyakaH / kAMpilyakaH / AnukAlikaH / AnukAlikI / AnukAlikA / | mAlAprasthakaH / naaNdiipurk:| phAlgunI bhk| Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina graMthamAlAyAM roGItoH prAcAM // 136 // roDa : IkArAMtAca doH prAgdezavAcino vuJ syAt / pATaliputrakaH / aikacakrakaH / kAkaMdI - kAkaMdakaH / mAkaMdakaH / * rASTrebhyaH // 137|| rASTravAcino dezAt | dorbuJa syAt / abhisArakaH / AdarzakaH / aupuSTakaH / dhUmAdeH || 140 || dhUmAdibhyo dezavAci - bhyo vuJ syAt zeSe / dhaumakaH / gartikaH / tairthakaH / kAkSakaH / 1 kuruyugaMdharAt / / 146 || AbhyAM dezavAcibhyo vuJ syAd vA / kuruSu jAto bhavo vA kauravakaH / kauravaH | yaugaMdharakaH, yaugaMdharaH | 1 / vRjimadrAt kaH // 147 // mAbhyAM dezavAcibhyAM zeSe ko bhavati / vRjikaH / madrakaH / * bahuSu // 138|| rASTravAcino dezAt bahuviSayAd vuna syAt zeSe / aMgeSu jAto bhavo vA-AMgakaH / vAMgakaH / dArvakaH / AjamIDakaH kacchAnivaktUvatadyoH / / 139 / / kacchAdidyAdezavAcino vuJ syAt zeSe'rthe / bharukacche jAto bhavo vA bhArukacchakaH / paippilikcchkH| kAMDAmakaH / vaitujAdmakaH / aiNduvtkkH| teMduvatkakaH / bAhuvarttakaH / cAkravarttakaH / koNa || 148 | phoTo dezavAcino'N syAt / RSikeSu jAta:-bhArSikaH / mAhiSikaH / AzmakaH / | kacchAdeH || 149 || kacchAdibhyo'Na syAt zeSe / kAcchaH / saiMdhavaH / vArNavaH / nRtatsthe ca vuJ // 150 // na tats cakacchAdana syAt / kAcchake nA / kAcchakamasya jalpitaM hasitaM / kAcchikA cUlA | evaM saiMdhako nA / * kulAt sauvIreSu // 141 // sauvIreSu prAmAt kUlAt kuna syAta zeSe'rthe | kaulaka: / koko'nyatra / + samudrAnnaunrAH // 142 // samudrazabdAddezavAcinA vuJ syAt zeSe sa cet nau nA vA bhavati / sAmudrikA nauH / sAmudrako manuSyaH / anyatra - sAmudraM lavaNaM | [ jainedra raNyako nA, paMthAH, adhyAyaH, nyAyaH, vihAraH, hastI vA / AraNyAH bhauSadhayo'nyatra / + vA gomaye // 145 // bharaNyazabdAdezabAcino vuJa vA syAt zeSe gomaye / bhAraNya kaH / bharaNyaH gomayaH / nagarAt kutsAdAye || 143 // nagarAdezavAcakAccheSe vuJ syAt kutsAyAM dAkSye ca / kenAyaM purUSo muSitaH iha nagare manuSyeNa saMbhAvyata etannAgarake corA hi nAgarakA bhavati / keneyaM vINA vAditA / iha nagare manuSyeNa upapadyate etannAgarake nipuNA hi nAgarakA bhavaMti | kutsAdAkSye iti kiM ? nAgaraH puruSaH / +nRpathyadhyAyanya(yavihArebhe'raNyAt || 144 || araNyAddezavAcino vuJ syAt zeSe trAdyarthe / mA ---- govApattau zAlvAt // 151 // zAsvAdezavAcinaH zeSe vuJ syAt gavi yavAgvAM apattau ca / zAsvako gau: / zAstvikA yavAgUH zAlvako manuSyaH / eSviti kiM ! zAsvAH brIhayaH / zAsvaH pattiH / * pRthivImadhyAnnivAsAccaraNe'Na madhyamava // 152 // pRthivImadhyazabdAt nivAsabhUtAcaraNe kaThAdau aNa syAt / madhyamazvAsyAdezaH / pRthivImadhye jAto bhavo vA mAdhyamaH kaThAdiH / nivAsAditi kiM ! madhyamIyaH / hAdibhyaH || 153 // gartayoH gahAdibhyazca cho bhavati / svAvidgarte jAto bhavo vA svAvidgatayaH / vRkagatayaH / zRgAlagatayaH / Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghupattiH] zabdArNavacAdrikA / a03 pA0 2 / / ghiiyH|aNtsviiyaasmiiyH|vissmiiyH|uttmiiyH| zeSe / puSkarATTai bhavaH pApkarAddhikaH / vaija * doH kakhoDakathAphaladanagaramAmaDdadyoH | yAcikaH / // 154 // doH koma: khoDaH kathAdidyozca cho | * digAdestau // 164 // digAdera t yaThaNau bhavati / bhArIhaNake jAto bhavo vA bhArIhaNa- tyo stH| pUrvAddhace / paurvAcikaH / dakSiNAkIyaH / brAhmaNakIyaH / kauTizikhIpaH / mATi-daca / dAkSiNArddhikaH / zikhIyaH / daakssikNthiiyH| maahikkthiiyH| prAmarASTrasyANaThaNau // 165 // prAmasya daakssiphldiiyH| mAhikinagarIyaH / dAkSiNA- rASTrasya cArdhAt digAderaNaThaNI staH / grAmasya mAyaH / gomayahradIyaH / ddhihdiiyH| rASTrasya vA pUrvArtu bhavaH paurvAddhaH / paurvA prAcAM kaTAdeH // 155 // prAcA de- dikaH / apraa| jAto bhavo vA pAzcAIH / zavAcinaH kaTAdeH cho bhavati shesse| kttngriiyH| / pAzcArdikaH / kaTagrAmIyaH / parAvaradhamottamAderyaH / / 166 // parAdipUrvA* parNakakaNAda bhAradvAje // 156 // AbhyAM | dardhAt yo bhavati / parAddhaya / avarAddharca / bhAradvAjadezavAcibhyAM cho bhavati zeSe / prnniiyH| madhamAjhyaM / uttamAya / kRkaNIyaH / pArNaH / kArkaNo'nyatra / - +aMtA'vo'dhaso'maH // 167 // ebhya amo parvatAnmatyai / / 157 / / parvatAccho bhavati / bhavati / maMtamaH / avamaH / adhamaH / matye / parvate jAtaH parvatIyo manuSyaH / + lokadyadhyAtmAdibhyaSThaNa // 168 // loka vA // 158 // parvatAcchepe cho vA syAt / ghoradhyAtmAdibhyazca ThaNa syAt / iha loke jAta: zeSe / parvatIyamudakaM / pArvataM phalaM vaa| / | bhavo vA aihalaukikaH / pAralaukikaH / adhyA + veNukAdibhyaH chaNa // 159 // ebhyaH | ma bhavaM AdhyAtmikaM / AdhidaivikaM / aihikaM / dezavAcibhyaH chaNa syAt zeSe / vaiNukIyaH / / / samAnAttadAdezca // 169|| samAnAn samA vaitrkiiyH| nAdezca ThaNa syAt / samAne bhavAH sAmAnikA __ yusmadasmado'ka vA'akhabau // 160 // | devAH / sAmAnagrAmikaH / AbhyAM akhau vA staH tatsaMniyoge tayoH UrkhAmadehAta // 170 // UrdhvAt parAbhyA bhakaLAdezazca / yummAkaM yuvayorvA'yaM yaussmaakH| | damadehAbhyAM ThaNa syAt / UrdhvAd damo damAdUrdhva yaupmAkINaH / yuSmadIyaH / AsmAkaH / A- 1 vA uurdhvdmH| tatra bhavaH mauvNdmikH| aulasmAkInaH / asmdiiyH| | dehikaH / tavakamamakamekArthe // 161 // tayostava- varSAkAlebhyaH // 171 // varSAzabdAt kAlakamamakAvAdezau staH ekArthe ajJakhoH parataH / / vAcibhyazca ThaNa syAt / varSAsu bhavo vArSikaH / tavAyaM taavkH|taavkiinH |maamkH| mAmakInaH / pUrvavArSikaH / mAsikaH / bhArddhamAsikaH / sAMva__yor2yAt // 162 // bharddhAd yo bhavati | tsarikaH / zeSe / bhaTTai bhavaM arddhayaM / karmaNi zrAde shrdH||172|| zaracchandA+ sAdeSThaNa // 163 // sAderAdvA syAt | t zrAddha karmaNi ThaNa syAt / zAradikaM bhAvaM / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sanAtanajenanaMthamAlAyAM--- [ jaineMdra-- bhAddha iti ki ! zAradaM ddhi| . bhavati zeSe / pazcimaH / bhanimaH / bhaadimH| vA rogAtape // 173 // zaradaH ThaNa vA mNtimH| syAt roge Atape ca / zaradi bhavaH zAradikaH, madhyAnmaH // 185 // madhyAnmo bhavati zArado roga Atapo vaa| zeSe / mdhymH| nizApradoSahemaMtAda // 174 // ebhyaSThaNa vA saMpatyaH // 186 // saMpratyarthe madhyAdatyo syAt zeSe / naizikaH / naizaH / prAdoSikaH / bhavati / nAti sthUlo nAtikRzo madhyaH / nAti prAdoSaH / haimaMtikaH / haimaMtaH / isvo nAti dI? ya: so'pi madhyaH / * khaM to'Ni // 175 / / hemaMtatakArasya khaM bA | yaamaajinaaNtaadup||187||yaamaaNtaat majibhavatyaNi parataH / haimanaH / haimaMtaH / nAMtAcca parasya zaiSikasya tyasyopa bhavati / mazva zvasastud ca / / 176 // zvasazabdAd ThaNa tyAmni jAtaH azvatthAmA / siMhAjinaH / vA syAt / tasya ca tuTa caagmH| zauvastika: / / iti jaineMdrAparanAmni zabdArNavavyAkaraNe zvastyaH / zvastanaH / zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttI *pUrvAdvAparAhvAttanaT // 177 // AbhyAM tanaT / tRtIyasyAdhyAyasya vA syAt / pUrvAhye jAto bhavo vA pUrvAddhetanaH / dvitIyaH pAdaH pArvAhikaH / aparAhetanaH / bhAparAhikaH / sAyaMciraMpApagajheH // 178 ||saaymaadeH jhibhyazca tanaT syAt / sAyaM jAto bhavo vA tRtIyaH pAdaH sAyaMtanaH / ciraMtanaH / prAddhetanaH / pragetanaH / me:-prAktanaM, prAtastanaM / divAtanaM / doSAtanaM / tatra jAtaH // 1 // tatretIpsamarthAt jAta - ciraparutparArestnaH // 179 / / cirAdestno ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / svajabhavati / cirAnaH / parulaH / parAritnaH / nmani anapekSitaparavyApAraH kartRbhUto jAtaH / __ bhasaMdhyAchUtubhyo'Na // 180 // bhebhyaHsaMdhyA- zrughne jAta: aughnaH / mAthuraH / autsa: / rASTridibhya Rtubhyo'Na syAt / tiSye bhavaH taiSaH / ya: / pArINa: / prAmeya: / grAmyaH / nAdeya: / pauSaH / mASaH / sAMdhyaH / sAMdhivelaH / mAmA- pASaSThaH // 2 // bhasmAd Tha: syAt / vAsyaH / RtoH-praiSmaH / zaiziraH / vaasNtH| prAvRSi jAtaH prAvRSika: / saMvatsarAta parvaphale // 181 // saMvatsarAt khau zagdo vuna // 3 // zarado vujJa parvaNi phale cANa syAt / sAMvatsaraM parva phalaM vaa| myAda khau| zAradakA: mudgAH / khAviti kiM ! prAvRSa eNyaH // 182 // prAvRTzabdAt | zAradaM dhAnyaM / kAlabAcinaHeNyo bhvti| prAvRSeNyaH vlaahkH| siMdhvapakarAdaNa // 4 // AbhyAmaN *dviipaanyyo'nvndhau||183||anvndhii samudra- syAt / saiMdhava: / bhaapkrH| samIpe yo dvIpaH tasmAt jyo bhavati / dvaipyaM / / puurvaahaapghaardaamuukprdossaavskraackH||5 pazcAdagrAyaMtAdimaH // 184 // ebhya imo | ebhyastAbhyAM ca ko bhavati / pUrvAhe jAtaH pUrvA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttiH ] zabdArNavacaMdrikA | a. 3 / pA0 2 / 0000000 vikAro vadho vA paurusseyH| kauravaM / bhArataM yuddhaM / sulocanA'rthaH prayojana* pitRmAturyolaD bhraatri||6||aa- masmin yuddhe saulocana / svAyaMprabha / sautAraM / bhyAM yathAsaMkhyaM vya ulaDa ityeto staH prAtari praharaNAt krIDAyAM NaH // 69 // vAsama. bActhe / piturmAtA pitRvyaH / mAturmAtA mAtulaH | rthAt praharaNavAcinaH Ibarthe No bhavati krIDAyAM / * DAmahada pitroH // 61 / / tAbhyAM pitro- | daMDA: paharaNamasyAM krIDAyAM dAMDA / mauSTA / vAcyayogamahaTa syAt / pituH pitA pitaamhH|| pAdA |kriiddaayaamiti kiM khaDga:praharaNamAsmina yuddhe| piturmAtA pitAmahI / mAtuH pitA maataamhH| bhAvaghayo'syAM // 70 // bhAve yo pala tadaMmAturmAtA mAtAmahI / tAd vAsamarthAt asyAmitIvarthe Natya: syAt / kSIre've: sodadasamarIsAH // 62 // avi- | daMDAghAto'syAM tithau dAMDAghAtA tithiH / zabdAtAsamarthAta kSIre'rthe soDhAdayaH syuH / aveH | mauzalAdhAtA bhUmiH |bhaavgrhnnN kiM praakaaro'syaaN| kSAra avisoDhaM / avidUsa / avimarIsaM / / zyanaMpAtAtailaMpAtA // 71 // etau zabdo ___ + varAttejovirodhe yo'J // 63 // vIrA- | nipAtyo / zyenAnAmiva pAto'syA krIDA tejasi virodhe cArthe yo'Ja ca syAt / vIrasya | vrtte-shyainNpaataa| tilAnAmiva pAto'syA-tailaMtejo vArya / vIrasya virodhaH-vairaM / pAtA / zyenatilayo: pAte Napare mum nipaatyH| *rASTre'naMgAdibhyaH // 64 // tAsamarthAd | tadvatyadhIte // 72 // taditi ipasamarthAt / bhaMgAdivarjitAt rASTre'rthe aNa syAt / zivInAM | vettyadhIta ityetayArthiyoryathAvihitaM tyo bhvti| rASTra zaivaM / gAMdhArINAM gAMdhAraM / uSuSTAnAM-au- | vyAkaraNaM vettyadhIte vA vaiyaakrnnH|saiddhaaNt:|chaaNds:| puSTaM / AbhisAraM / anaMgAdibhya iti kiM ! a- padakalpalakSaNAMtAkhyAnAkhyAyikAkratUgAnAM rASTra / vaMgAnA rASTramiti vAkyameva / / kthAdeSThaNa // 73 // padakalpalakSaNAMtebhyaH ___ bhaurikyaiSukAryAdevidhabhaktaM // 65 // bhauri- AkhyAnAkhyAyikAkratuvAcibhyaH ukthAdibhyakyAde: aipukAryAdezca rASTre yathAsaMkhyaM vidhabhaktau / zcapasamarthabhyaH ThaNa bhavati / pUrvapadaM vettyadhIta vA tyo staH / bhaurikINAM rASTra bhauzikavidhaM / / paurvapAdiphaH / auttarapadikaH / mAtRkalpikaH / bhaulikividhaM / aiSukAribhaktaM / sArasyAyanabhaktaM / pArAzarakalpikaH / gaulakSANakaH / bhAzvalakSarAjanyAdibhyo vujha // 66 // ebhya: rASTre NikaH / yavakrItamAkhyAnaM vettyadhIte vA yAvakrI'rthe vujha bhavati / rAjanyAnAM rASTra rAjanyakaM / / tikaH / AvimArakikaH / vAsavadattAM AkhyAdaivayAtakaM / zAlakAyanakaM / yikA vettyadhIte vA vAsavadattikaH / saumanohari+vasAtevA // 67 // vasAtizabdAta vujha vA kaa| krtuH-aamilomikH| vAjapeyikaH / syAt / vasAtInAM rASTra vAsAtakaM / vAsAtaM / | ubhaM vettyadhAte vA aukthikaH / yAjJikaH / naiyA___ tadAmin yude yoddharthAt // 68 ||yikH / naiyAsikaH / paurANikaH / laakssnnikH| taditi vAsamarthAt yoddhRvAcino'rthavAcinazcA- * akalpAt mUtrAt / / 74 // kalpavarjitAsminnitIvathe yathAvihitaM tyo bhavati yuddhe gamya- | ta sUtrAMtAt ThaN syAt / vRttisUtraM vettyadhIte vA mAne / vidyAdharAH yoddhAro'smina yuddhe-vaipAparaM / / bArtisUtrikaH / tAttvArthasUtrikaH / akalpAditi Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyA [jaineMdra kiM ! kaalpsuutrH| proktAta / / 82 // proktatyAMtAta vihitax atrikSatrAMgadharmasaMsargAda vidyaayaaH||75|| sya dinadhyetRtyasyop bhavati / gotamena proktaM jyAdivarjitAt vidyAMtAt ThaN syAt / vAyasa- gautamaM / tadvettyadhIte vA gautamaH / sudharmaNA proktaM vidhAM vettyadhIte vA vAyasAvidhikaH / sArpavidhi- saudharma / tadvettyadhIte vA saudharmaH / bhaadrbaahvH| kaH / adhyAderiti kiM ! vyavayavA vidyA * vedenabrAhmaNaM // 83 // vedavAcipoktatyAMtaM trividyA tAM vettyadhAte vA vidyaH / chaatrvidyH| innataM ca brAhmaNavAci veditradhyetroreva prayujyate AMgavidyaH / dhArmavidyaH / sAMsargavidyaH / nAnyatra / kaThana proktaM cedaM chaMdo vettyadhIte vA __ yAjJikosthikalAkAyitikAnubrAhmaNi | kaThaH / modena-mauda: / in-brAmaNa-tAjyana // 76 // yAjJikAdayo nipAtyate / yAjJikyaM proktaM brAhmaNa vidaMti adhIyate vA tAMDina: / vettyadhIte vA yAjJikaH / ThaN ikyakhaM ca nipA- bhAllavina: / aitArayiNaH / ingrahaNaM kiM ! tyate / austhikyaM-aukthikaH / lokAyataM-lau- yAjJavalkyena proktAni yAjJavalkAni brAhmaNAni / kayitikaH / ThaNi yakArAkArasyetvaM / anu- * sonAstIti dezaH khau // 84 // sa iti brAmaNI / anubrAjhaNinau / in / vAsamarthAt atretIbathaM yathAvihitaM tyo bhavati x zataSaSTeH pthsstth||77|| AbhyAM paro ya: | yo vAMtArthaH sa cedastIti bhavati yattadatretIpapathinazabdaH tadaMtAda vettyadhIte cArthe ThaT bhava- nirdiSTaM sa ceddezaH khuviSaye / itikaraNo bhuuti| zatapathaM vettyadhIte vA zatapathikaH / pssttipthikH| mAdiviSaye vivakSArthaH / uduMbarA asmin deze +padottarapadebhyaSThaH // 78 // padazabdaH utta- saMti auduMbaraH / vAlvajaH / paarvtH| rapadaM yamya tasmAta padAt uttarapadAta padottara- tena nivRttaH // 85 // teneti bhApadAcca Tho bhavati / pUrvapadaM vettyadhIte vA pUrva- | samarthAt nivRtta ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo padika / padikaH / uttarapadika padottapadikaH / bhavati deza: khau| kuzAMbena nirvattA kauzAMbI krayAdevun // 79 // kramAdevun syAta / | nagarI / kAkaMdI / mAkaMdI / sAgaraH / krama vettyadhIte yA kramakaH / zikSakaH / pdkH| tasya nivAsAdurabhavau // 86 // ta + sasarvAderupa // 80 // sAde: sarvAdezca | syeti tAsamarthAt nivAsAdUrabhava ityetayorarthayoH vetti madhIte cArthe tyasyopa bhavati / svaartikH| yathAvihitaM tyo bhavati / RjunAvo nivAsaH sasaMgraha: / aNa upa / sarvavidya: / sarvataMtraH / ArjunAvaM / sakalAyAH-sAkalaM nagaraM / varANaThaNa upa / sAyA aduurbhvaa-vaaraannsii|vidishaayaaH-vaidishN| ** svikAta sUtrAt // 81 // syisaMjJakAta / vuvachaNakaThelasevaDhaNNyayaphaphijiya | kaNaThaNo'rIhaNakRzAzvayakumudakAzatRName-- dhIte cArthe tyasyopa bhvti|pNcaadhyaayaaH parimANama- kSAzmasakhisakAzavalapakSakarNasutaMgamavarAhasyeti paMcakaM sUtraM taM vidaMtyadhIyate vA paMcakAH kumudAdibhyaH // 87 // arIhaNAdibhyA jaineMdrAH / aSTakA: pANinIyAH / dvAdazakA: / SoDazagaNebhyo yathAsaMkhyaM buAdayaH SoDaza ArhatA: / syigrahaNaM kiM ! tAttvArthavArtikAH / tyAzcAturarthikA bhavaMti / bharIhaNena nivRttaM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 - laghuttiH / zabdArNavacaMdrikA / a0 3 / pA0 2 / ArIhaNakaM / khAMDavakaM / drauSaNakaM / kRzA- | bdAdazAdayazcAturArthakA bhavati / zirISANAmazvAdeH chaNa / kRzAzvena nirvRttaM kAzviIyaM / ArI- darabhavo grAmaH zirIpA: zairISakaH zirISikaH / STIyaM / vaizAlIyaM / RzyAdeH kaH / RzyAH zarkarAyASThaNachaN ca // 91 // zarkarAzaasmin deze saMti RzyakaH / nyagrodhakA sara- bdAt ThaNAdayaH uzAdayazca cAturArthikAH syuH| kaH / kumudAdeSThaH / kumudAnyasmin deze saMti zarkarA asmina grAme saMti zArkarikaH / shaarkriiyH| kumudikaH / ikaTikA / sNkttikH| kaashaaderilH| zarkarAH / zarkarAH / zArkarakaH / zarkarikaH / / kAzA asmina saMti-kAzilaH / vaasil:|ashv- nayAM matuH // 92 // nadyAM deze khau thilaH / tuNAdeH sH| tRNAnyasyAM saMti tRNasA / mRdo matuH syAt cAturarthikaH / udumbarA asyA naDasA / parNasA / prekSAderin / prekSayA nivRttaH / saMti udubarAvatI / mazakAvatI / puSkarAvatI / prekSI / phalakA / baMdhukI / / ashmaader:|ashmaano' madhvAdeH // 93 // madhvAdibhyo matusmin saMti azmaraH / yUtharaH / USaraH / sa- cAturarthikaH syAt / madhvasmin deze'sti madhukhyAdeSThaNa-sakhyA nirvRtaH sAkheyaH / sAkhida- mAn / vizayAn / sthANumAn / teyaH / vAyudatteyaH / saMkAzAdeNyaH-saMkAzena kumudanaDavetasamAhiSADiDat // 94 / / kumudAnirvRttaM sAMkAzyaM / kAMpilyaM / saupathyaM / / balA- dermatuzcAturthikaH syAta sa ca Dit / kumudAderyaH-balena nivRttaM balyaM / mUlyaM / kulyaM / pa- nyasmin deze saMti kumudrAn / naDvAn / kSAdeH phaNa-pakSeNa nivRttaH pAkSAyaNaH / pAMthA- vetasvAn / mahiSmAn // yanaH / tauSAyaNaH // karNAdeH phi-karNena ni- * nddshaaddhaavlH||95|aabhyo balo bhavati vRttaH kANoyaniH / vAziSThAyaniH / AkAyaNiH cAturthikaH sa ca Thit / naDavalaH / zADvalaH / sutaMgamAderin-sutaMgamena nivRttaH sautaMgamiH / / zikhAyAH // 96 // zikhAzabdAdvalaH syAt maunivittiH / mAhAputriH / varAhAdeH kaNa-va- cAturthikaH / zikhayA nirvRttaM zikhAvalaM nagaraM // rAhA asmin deze saMti vArAhakaM / pAlAzakaM / utkarAdezchaH // 97 // utkarAdibhyavaidagdhakaM / / kumudAdeSThaNa-kumudAnyasmin saMti catuSu bhartheSu cho bhavati / utkaro'smin deze'kaumudikaM / AzvasthikaM / gaumaThikaM // sti utkarIyaH / saMkarIyaH / zUlIyaH / janapada uza | // 88 // caturvartheSu yaH nahAdeH kchaH ||98||nddaadibhyshcturvtyH tasyoza bhavati janapade'bhidheye / paMcAla- rtheSu kcho bhavati / naDA asmin deze saMti nasyApatyAni paMcAlAsteSAM nivAso janapadaH pa-DakIyaH / plakSakIyaH / vilvakIyaH / / cAlAH / bhaMgAH / vaMgAH / kaliMgA : / khurvH| zeSe // 99 // zeSe azavizeSe yathAvihitaM gharaNAdibhyaH // 89 // ebhyaH parasya cA. tyo bhavati / cakSuSA gRhyate cAkSupaM rUpaM / turarthikasya tyasyoza bhavati / varaNAnAmadUrabhavaM zrAvaNaH zabdaH / dRSadi piSTAH dArpadAH shktvH| varaNAH nagaraM / godau hRdau tayoradarabhavaH godau / azvairukhate Azvo rabhaH / caturbhiruyate cAturaM shkttN| grAmaH mthuraa| rASTra rAttarAd ghetyAhasa // 100 // rA+ zirISAduzakaNaThAH // 90 // zirISaza-STrAderyathAsaMkhyaM pAdayo bhavaMti zeSe / rASTe jA nA // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAtanajainamaMthamAlAyAM [maineMdra.. - ki. to bhayo vA rASTriyaH / daretyaH / auttraahH| aMgini / rAMkavAyaNo gauH| rAMkavo gauH / saMginI pArAvArapArAvArAvArapArebhyaH khaH / // 101 // pAra avAra pArAvAra avAra pAra * yubhotsatyapAgbhyAM yH||111|| divaH ityetebhyaH kho bhavati / pArINaH / avArANaH / prAdipUrvAt aMcatezca yo bhavati, zeSe'rthe / divi pArAvArINaH / avArapArINaH / jAto bhavo vA divyaH / prAcyaH / udIcyaH / grAmAda yakhA // 102 // grAmAda zeSe'rthe pratIcyaH / apAcyaH / yakhatrI staH / prAme jAto bhavo vA prAmyaH, ___ +kAmehAvistastrAtyac // 112 // kAdibhyaH prAmINaH / tanatyAMtebhyazca zeSe'rthe tyaca bhavati / ka mAto dakA // 103 // prAmazabdAccheSe'theM daka- bhavo vA ktyH| amaatyH| ihtyH| AviSTayaH / 5 syAt / prAmeyakaH / ttstyH| yatamtyaH / kutastyaH / kutratyaH / kaThyAdeH // 104 // kattri prabhRtibhyA da- tatratyaH / yatratyaH / kA syAt zeSe / katrau jAto bhavo vA kAtre- +niso gte||113||nisHgte'rthe tyaca syaat| yakaH / pauSkareyaka: / pausskleykH| | nirgato varNAzramebhyaH iti niSTayaH / ___ * kuMDyAdibhyo yakhaM // 105 // ebhyo pamoghaHzvasaH // 114 // ebhyaH zeSeDhakana syAt zeSe'rthe yakhaM ca tatsaMniyoge / kuM- 'rthe tyaca vA syAt / eSamo jAtaH aipamastyaH / ucAyAM jAtaH kauMDeyakaH / kuNyAyAM jAtaH ko- aiSamastanaH / yastyaH / yastanaH / zvastyaH / shvmtnH|' nneykH| ____ * rUpyadharaNyANNaH // 115 / / rUpadyoraraNya* kulkukssigriivaacchvaasylNkaare||106|| zabdAca zeSe No bhavati / vRkarUpye jAtaH vArkakulAdeDhakA syAt zvAdyartha / kule jAto bhavo rUpyaH / saivirUpyaH / AraNyAH pazavaH / / vA kauleyakaH zvA / kaukSayako'siH / aveyakoDa * dikamAco'khau // 116 / / digpUrvAta mRdaH laMkAraH / anyatra-kaulaH / kaukssH| praivaH / zeSe No bhavati akhau / pUrvasyAM zAlAyAM bhavaH nadyAdardaNa // 107 // nadyAdibhyaH zeSe'rthe pvishaalH| daakssinnshaalH| autarazAlaH / akhAdaNa syAt / nadyA jAto bhavo vA nAdeya: / viti kiM ! pUrveSukAmazamyAM jAtaH pUrveSumAheyaH / vaaraannseyH| kaamshmH| * puraHpazcAikSiNAttyaN // 108 // ebhyaH ___* mdraadm||117||dikpaaco madrazabdAcchezeSe'rthe tyaNa syAt / puro bhavaH paurastyaH / pA- Se'tra syAt / pUrveSu madreSu jAto bhavo vA paurvadhAtyaH / dAkSiNAtyaH / madraH / aaprmdrH| +vAlyupirdikApizyASTayuNa // 109 // udggraamaadykllomnH||118|| udIebhyaH zeSe TyuNa syAt / vAlhiSu janapade jA- cyagrAmavAcakAt yakRlloman zabdAta zeSe'jJa taH vAhAyanaH / bhauyanaH / pArdAyanaH / kA- syAt / yAkRllomaH / udagnAmAditi kiM ! pizAyanI draakssaa| yAkRllomanaH / rkogini||110||rNkushbdaad zuga syAdvA 4 goSThayAdeH // 119 // goSThIprabhRtibhyo'na Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laSuvRttiH ] zabdArNabadrikA / bha. 3 paa03| hakaH / aparAhakaH / AIkaH / mUlakaH / prado- sthAnAMtAta // 16 // sthAnAMtAt upa bhavapakaH / avaskarakaH / siMdhukA: / apkrkH| ti jAte khau / gosthAna: / azvasthAnaH / * pNthkH||6||pthinshbdaat ko nipAtyaH kRtalandhakrItasaMbhUtAH // 17 // tatrepaMthAdezazca / pathi jAta: paMthakaH / tIpasamarthAt kRtAdyartheSu yathAvihitaM tyo bhavati / vAjmAvAsyAyAH // 7 // amAvAsyA zrughna kRta: labdhaH krItaH saMbhUto vA zraunaH / zabdAta ko vA syAt |amaavaasykH|aamaavaasyH| mAthuraH / autsaH / raassttriyH| paariinn:| svotpa * shrvisstthaapaaddhaacaa:|| 8 // AbhyAM tasyAzca tAvapekSitavyApAraH kRtaH / sAmAnyena prApta la. atyo bhavati / aviSThAsu jAta: zrIvaSThaH / | bdhaM / mUlyena prAptaM krItaM / saMbhUti: saMbhAvanA / taASADhaH / amAvAsyaH / skRtakarmabhUta: sNbhuutH| * chaNa // 9 // tAbhyAM chaNa syAt / zrAvi- / kuzala: // 18 // IpsamarthAt kuzala SThIya: / ASADhIyaH / ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhvti|shrughne kuzaphalgunyASTaH // 10 // phalgunIzabdADo la: zraunna: / nodayaH / bhavati / phalgunyAM jAta:-phalgunaH / phlgunii| patho vun // 19 // pathinzabdAt vun puSyAthapunarvasasvAtyanurAdhAvizAkhA syAt / pathi kuzala:-pathakaH / bahulAhastAdue // 11 // pupyArthebhya: punarva *ko'zmAdeH // 20 // azmanprabhRtibhya: ko svAdibhyazca bhANa: upa syAt tatra jAtarthe / bhvti|ashmni kuzala:-azmaka: tsaruka: aakrssk:| puSya jAta: pupyaH / tipya: / sidhyaH / punrvyu:| kAlAtsAdhupuSpyatpacyamAne // 21 // svAti: anurAdhaH / vizAkha: / bahula: / hasta: / kAlavAcakAdIpasamarthAt yathAvihitaM tyo bhava * citrArevatIrodhaNyAH striyAM // 12 // ti sAdhvAdyartheSu / hemante sAdhu: haimanaH prAvAraH / citrAdibhyo mANa: striyAmupa myAt khau|citraayaaN vasaMte puppyaMti vAsaMtyo latA: / zaradi pacyate jAtA citrA / revatI / rohiNI strii| striyA- zAradAH zAlayaH / / miti kiM ? caitrH| ute // 22 // kAlavAcakAdIpsamarthAt *vaa'nytH||13|| zraviSThAdimyo'nyebhyo bhe- upte'rthe yathAvihitaM tyo bhavati / zaradyuptA: zArabhyo bhANa upa vA bhavati / abhijiti jAtaH dA: yavA: / geSmA: shaalyH| abhijit / AbhijitaH / azvayuka, aashvyujH|| AzvayujyA vujJa // 23 // Azvayuzatabhipaka, zAtabhiSajaH / kRttikaH, kaartikH| jIzabdAt vujha syAt / AzvayujyAmuptA: AzvamRgazIrSaH, maargshiirssH| | yujakA: maassaa:| * vtsaacchaalaat|| 14 // vatsapUrvAt zAlAt grISmavasaMtAdvA // 24 // AbhyAM vuja parasya jAtArthe utpannasyANa: ubvA bhavati / vA bhavati upt|aupmkN / gRSmIvAsaMtakaM, vAsaMtaM sasyA vatsazAle jAta:-vAtsazAlaH / vtsshaalH| deyamRNe // 25 // kAlavAcakAdIpsama * gokharAt // 15 // AbhyAM zAlAdupa bha- rthAt deyamRNa ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhvti| vati / gozAla: / khrshaalH| mAse deyaM RNaM mAsikaM / sAMvatsarikaM / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98. sanAtanamenagraMthamAlAyAM-- PARAGANA kalApyazvatthayavabusomAvyAsaiSamaso vuna asRji bhavaM AsteyaM tejaH / asja: tysNni|| 26 // ebhyo vun syAt / yasmin kAle dhAne astibhAvo nipAtyate / AheyaM viSaM / mayUrAH kedArA ikSavaH kalApino bhavaMti sa kA- grIvAbhyo'Na c||35||griivaashbdaadnn syAta lastatsAhacaryAt kalApI / yasminnazvatthAH | daNa ca / grIvAsu bhavaM avaM, aveyaM / phalaMti so'zvatthaH / yasmin yavAnAM busaM caturmAsAta khau // 36 // caturmAsAta aNa sa yavanusaH / umAvyasyaMte vikSipyate yasmin bhavati kho / caturpu mAseSu bhavA cAturmAsI / kAle sa umAvyAsaH / kalApini kAle deyamRNaM khAviti kiM ! caturmAsaH / klaapkaaashvtthkaayvbuskaaumaavyaaskaaaissmkN| yo yajJe // 37||cturmaasaat nyo bhavati grISmAvarasamAd vujha // 27 // AbhyAM vuna yajJe'rthe / cAturmAsyAni yajJakarmANi / bhavati deye RNe / bhaipmakaM / AvarasamakaM / / *devabahirgabhIrapaMcajanAta ||38||ebhyo nyo saMvatsarAgrahAyaNyASThaNa ca // 28 // A bhvti|deve bhava:daivya: |baam:|gaaNbhiiry:|paaNcjnyH / ___* hAta parimukhAdeH // 39 // hasaMjJAta paribhyA ThaNa syAt vuz2a ca / saMvatsare deyamRNaM sAMva mukhAderyo bhavati / mukhAt pari-parimukhaM / tatra tsarikaM / sAMvatsarakAAgrahAyANakaM / aagrhaaynnk| bhavaH--pArimukhyaH / pArihaMtavyaH / pAryopThyaM / rauti mRgaH // 29 // kAlavAcakAdIpsa aNt:puurvaatttth||40||haadNtHshbdpuurvaat ThaJ marthAt rauti mRga ityetasminnatheM yathAvihitaM syAt / agArasyAMta:-aMtaragAraM / tatra bhavaH tyo bhavati / nizAyAM rauti mRgaH-naizikaH, | AMtaragArikaH / AMtargehikaH / bhAMtaHpurikaH / naizaH / prAdoSikaH / prAdoSaH / | upAjAnunIvikarNAta maaye||41|| upapUrve* jayI ca // 30 // jayI ityetasminnarthe bhyo jAnvAdibhyo hasaMjJakebhyaH Than syAt tatra kAlavAcino yathAvihitaM tyo bhavati / nizAyAM prAye bhave / jAnunaH samIpaM-upajAnu / tatra prAyaH nayI naizikaH, naiza: / vAsaMtaH / cakAra: kA- bhavaH aupajAnukaH sevakaH / bhaupanAvikaM kaarssaalaanuknnaarthH| paNakaM / aupakarNikaH suuckH| __ bhavaH // 31 // tatretIpsamarthAd bhava ityeta- paryanogrAmAta // 42 // AbhyAM prAmAta Thana sminnaM yathAvihitaM tyo bhavati / zrughne bhavaH / syAt / prAmAta pari-parigrAmaM tatra bhavaH-pArimApronna: / rASTrIya: / graamiinn:| mikaH / AnupAmikaH / digAdeyaH // 32 // digAdibhyo yo bhvti| madhyAcchaNadinA muka ca // 43 // madhyazadizi bhavo dizya: / vargya: / vNshyH| bdAta tatra bhave chAdayo bhavaMti muk cAgamaH / dehogAt // 33 // zarIrAvayavAt yo bhvti| madhye bhavaH madhyamIyaH / mAdhyamaH / mAdhyamA / daMteSu bhavaH daMtyaH / oSThyaH / karNya: / mukhyH| madhyadinaH / ___ dRtikRtikalazivastyastyaherdana // 34 // jihAmULAMgulezca chH|44|aabhyaaN madhyAca ebhyo dana syAt / hatau bhavaM dArteyaM jalaM / cho bhavati / jihvAmUlIya: aMgulIya: / madhyIyaH / kaukSeyaH vyAdhiH / kAlazeyaM takaM / bAsteyaM muutrN| vargAtAt // 45 // vAtAta bhave cho bhava Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttiH jandAvacadrikA / na. 3 / pA * 3 / ti / kavargIya: / cvrgiiyH| puroDAzikA / yakhau cAzabde / 46 / vargAtAda yakhau sta: chaMdaso ya: // 55 // chaMdaso yo bhavati bazvAzabde / bharatavarya: / bharatavargINa: / bharata- chNdsy:| vargIya: / evaM-bAhubalivaryaH, bAhubalivargINaH, zikSAdevANa // 55 // zikSAdibhyaH chaMdabAhubalivargIyaH / azabda iti kiM ! svrgiiy:|| saca aNa syAt / zikSAyAH vyAkhyAnaM tatra + rUTeM'ta:purAhaH / 47 / rUDhe viSaye aMta:- bhavo vA shaikss:| aargynnH|paadvyaakhyaan:chaaNdsH| purAta Tho bhavati / aMta:pure bhavA aMta:purikA strI tata AgataH // 56 // tata iti kAsaruDha iti kiM ! aaNt:purH| | marthAt Agata ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo * karNalalATAta kH||48||aabhyaaN ko bhavati / bhvti|shrughnaadaagt:-shraun:|raassttriy:|maahicchtrH / baDhe / karNikA / lalATikA bhuussnnvishessH| yaunamaukhAt vujha // 57 // yonebhyo * tasya vyAkhyAne ca graMthAta // 49 // tasyeti / maukhebhyazca vuna bhavati tata bhAgate'rthe / mAtulAtAsamarthAta vyAkhyAne'rthe tatra bhave ca graMthavAcakAta dAgataM mAtulakaM / mAtAmahakaM / aupAdhyAyakaM / yathAvihitaM tyo bhavati / supAM vyAkhyAnaM supsu AcAryakaM / Rttvija AgataM AviMjakaM / / bhavaM vA saupaM / maiDaM / kArya / graMthAditi kiM ! * vA pitryaM // 58 // pitRzabdAd yo vA pATaliputrasya vyAkhyAnI sukoshlaa| nipAtya: / piturAgataM pitryaM, paitRkaM / * bahacaSThA prAyaH // 50 // baddaco graMthAta * uSThaNa // 59 // RkArAMtAt yaunamaukhAta ThA bhavati prAyaH / SatvaNatvasya vyAkhyAnaM tatra ThaNa syAtAmAturAgataM mAtRkAmAtRkAhotRkApaitRkaM / bhavaM vA SAtvaNatvikaM / pAMcahotRkaM / braamnnikN| * AyasthAnAt // 60 // AyasthAnavAcakAt prAthamikaM / nAmAkhyAtikaM / AmiSTomikaM / ThaNa syAt / zulkazAlAyA AgataH zaurakazAkacinna-saMhitAyAH vyAkhyAnaM sAMhitaM / vahaca likaH / gaulmikaH / ApaNikaM / ityev-haat| . *shuddikaadernn| 61 // zuMDikAdibhyo'Na ghajacaH // 51 // dvayaco mRdaH Rka- syAt Agate / zauMDikaH / kArkaNaH / tairthaH / / zabdAca ThaJ syAt / aMgasya vyAkhyAnaM tatra bhavaM gotrAdaMkavat // 62 // gotrAdaka iva vA mAMgikaM / paurvikaM / tArkikaM / vArtikaM / tyavidhirbhavati tata Agate'rthe / yathA- vidAnAM nAmikaM / Rk-ArcikaM / aMkaH vaidaH / tathA videbhya AgataM vaidaM / gArga / +RSibhyo'dhyAye // 52 // RSizabdebhyo bhaupagavakaM / prathavAcibhyaSThaJ syAt adhyAye / vaziSThasya * nRhetorvA rUpyaH / / 63 // nRvAcibhyo vyAkhyAnaM tatra bhavaM vA vAziSThiko'dhyAyaH vaizvA- hetuvAcibhyazca rUpyo vA bhavati aagte|jindmitrikH| tAdAgataM jinadattarUpyaM / jainadattaM / samAdeto* pauroDAzapuroDAzAhahau // 53 // AbhyAM rAgataM samarUpyaM, samIyaM / pAparUpyaM, pApIyaM / ThaTThau tyo sta: / pauroDAzika: / pauroDAzikI mayaT // 64 // nRhetubho mayaTa syAt paurogazikA / puroDAzikaH / purIDAzikI / Agate / jinadattamayaM / samamayaM pApamayaM / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAlanajainagraMthamAlAyAM [ jaineMdra.. - %3 prabhavati // 65 // tata iti kAMtAt / jaMghau ca prastutya kRto graMthaH zrImatIvajrabaMdhIyaH / prabhavatItyetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / bharatabAhubalIyaH / zrIpAlabasupAlIyaH / iMdrajahimavataH prabhavati haimavatI gaMgA / dAradI siNdhuH| nanIyaH / pradyumnodayanIyaM / sItAnveSaNIyaM / zraupnaH / rASTriyaH / avArINaH / / so'sya nivAsaH / / 74 // sa iti + tyadAdermayaT // 66 // tyadAdibhyo mayaTa vAsamarthAt nivAsabAcino'syeti tArtha yathAvihitaM syAtAtyasmAt prabhavati-tyanmayAtanmayAbhavanmayaM / tyo bhavati / zrughno nivAso'sya zraunnaH / rASTri* vaiDUryaH // 67 // viDUrazabdAd jyo nipaaty:| yaH / nAdeyaM / viDUrAnagarAtprabhavati vaiDUryo maNiH / / * abhijanaH // 75 // vAtAt abhijana * tadgacchatyadhvadUte // 68 // taditi ipsa- ityasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / zruno'bhimarthAt gacchatyarthe yathAvihitaM tyo bhavati adhvani | jano'sya zraunaH / raassttriyH| dUte ca / zrughnaM gacchati naunaH / rASTriyaH cho'strAjIvedreH / / 76 // sa iti vAtAgrAmINaH bhadhvA dUto vA / adhvadUta iti kiM ? dariyAcinazcho bhavati atrAjIve'rthe / hRdgolo' zrughnaM gacchati sArthaH / dviAbhijano'sya golIyaH / khalIyaH / bhoja__abhiniSkrAmati dvAraM // 69 / ipsamarthAda | kaTIyaH / astrAjIva iti ki? RkSAdo'diraabhiniSkAmati dvArAmityetasminnarthe yathAvihitaM bhijano'sya AkSoMdI brAhmaNaH / adrariti kiM ! tyo bhavati / zrughnamabhiniSkAmati dvAraM zrInaM / sAMkAmyako'strAjIvI / AhicchatraM / rASTriyaM / zaMDikAsaMdhyAdeAza // 77 ||shNddikaadeH prastutya kRte graMthe // 70 // taditIpsama- siMdhvAdezca byANau tyo staH yathAsaMkhyaM / zaMDirthAt prastutya kRterthe graMtha yathAvihitaM tyo bhvti| ko'bhijano'sya zAMDikyaH / kaucavAryaH / sArvasulocanAM prastutya kRto graMthaH saulocanaH / sau- sainyaH / saiMdhavaH / vANavaH / mAghamataH / bhadraH / saukumAraH / graMtha iti kiM ! sutArAM tudIvarmatyA daNa // 78 // AbhyAM DhaNa prastutya kRtaH prAsAdaH / syAt / tUdI abhijano'sya / taudeyaH / vAmateyaH / + jyotiSaM ||71||jyotiHshbdaadnn aiva zalAturAcchaNa // 79 // asmAt chaNa bhAvazca nipAtyaH / jyotIpi prastutya kRto syAt / zalAturo'bhijano'sya-zAlAturIyaH / graMthaH jyotiSaM / bhaktiH // 80 // vAMtAd bhaktirityasminnartha * AkhyAyikAmUza prAyaH / / 72 // A- yathAvihitaM tyo bhavati / zrunaM bhaktirasya zrInaH / khyAyikAsu utpannasya tyasya uza bhavati prAyaH / | mAthuraH / rASTriyaH / vAsavadattAM prastutya kRtAkhyAyikA vAsavadattA / * mahArAjAdezakAlAcittAhaNa // 81 // dozchasyoza / urvazI / sumanoharA / aNa ush| mahArAjazabdAd dezakAlavarjitAdacittAca ThaNa na ca bhavati / bhImaratha-bhaimarathI / syAt / mahArAjo bhaktirasya mAhArAjikaH / * dvNdvNdrjnnaadibhyshchH||73 ||hNdvaat iMdra- ApUpikaH / zASkulikaH / maudkikH| adezajananAdibhyazca prAyazcho bhavati / zrImatIvajU- kAlagrahaNaM kiM ! zraunaH / pUrvAhatanaH / Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH ] zabdArNavacaMdrikA / a0 3 / pA0 3 / * vAsudevArjunAda vun // 81 // AbhyAM chagalino Ndina / / 89 // asmAta prokta vun syAt / vAsudevo bhaktirasya bAsudevakaH / NDhin syAt / chAgaleyI / chAgaleyinau / arjunakaH / zaunakAdibhyo Nin // 90 // ebhyo gotrarAjAkhyAd vu prAyaH // 83 // Nin syAt / zaunakena prokaM chaMdo vidaMti gotrAkhyebhyo rAjAkhyebhyazca vuja syAta prAyaH / / shaunkinH|haaridraavinnH|saaNgrvinnH zApeyinaH / opagayo bhAktirasya aupagavakaH / gAryakaH / purANe kalpe / / 91 // tena prokta purANe gAAyaNakaH / nAkulakaH / saahdevkH| dauryo- karape Nin syAtU / piMgena proktaH kalpaH purApanakaH / prAya iti kiM ! pANino bhaktirasya Nazcata paiMgI kalpaH / tArNagI / AruNaparAjI / pANinIyaH / paurviiyH| purANa iti kiM?Azmarathyena proktaHAzmaratha klpH| rASTravatsarvaM sruupaandreH||84|| "rASTrarAjJaH kAzyapakauzikAcchaMdovat // 92 / / sanAno'Ja rAjApatye" ityadhikRtya sarUpAta sanAmno AbhyAM tena prokte purANe kalpe chaMdasIva kArya yo dviruktaH tadaMtasya bhaktiyuktasya rASTravatsarvaM / syAt / kAzyapena proktaM purANaM kalpaM vidaMti syAta prakRtiH tyazca / vRjerapatyaM vAryaH, vAyau kAzyApinaH / kauzikinaH / vRjayo vA bhaktirasya vRjikaH / madrakaH / pAMDavakaH / ___ * zilAlipArAzaryAnnaTabhikSusUtre / / 93 // AMgakaH / vAMgakaH.sarUpAditi kiM ? anuSaMDo | AbhyAM naTasUtre bhikSusUtre cArthe chaMdovata kArya janapadaH tasya pauravo rAjA sa bhaktirasya pauravIya: syAt / naTAnAmadhyayanaM naTasUtraM / zilAlinA dezita kiM ? paMcAlA brAhmaNA bhaktirasya paaNcaalH|| proktaM naTasUtraM vidaMtyadhIyate vA zailAlino nttaaH| tena proktaM / / 85 // teneti bhAsamarthAta bhikSaNAmadhyayanaM bhikSusUtraM / pArAzariNo mikSavaH / proktamityasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / ___ * kRzAzvakApileyakarmadAdina // 94 // gotamena proktaH gautamaH AcAraH / zrIdattIyaM / / | kRzAzvakApileyAbhyAM naTasUtre karmadAt bhikSusUtre saamNtbhdr| ca in syAt chaMdovaJca / kRzAzvinaH kApi* maudAdibhyo'Na // 86 // ebhyo'Na syAt / / leyino naTAH / karmadino bhikSavaH / maudena proktaM vidaMtyadhIyate vA maudaaH| paippalAdAH ekadika // 95 // bhAMtAna ekdigijaajlaaH| | tyetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / sudAmA * kaThAdibhyazchaMdasyue ||8||ebhyshchNdsi parvatenaikadika saudAmanI vidyut / haimvtii| proktArthe tyasyopa bhavati taccetproktaM chaMdo vedo tasa // 96 // tenetibhAsamarthAta ekadigarthe bhavati / kaThena proktaM chaMdo vidaMtyadhIyate vA tasa bhvti|sudaamtH / himavataH / piilmuultH| vA kaThAH / caraka': / krkraaH| yazcorasaH // 97 ||urHshbdaad yo bhavati +tittirikrataMtukhaMDikokhAcchaN // 88 // / tam ca / urasA ekadiga urasyaH / urastaH / ebhyaH chaNa bhavati chaMdasi / tittiriNA proktaM upanAte // 98 // bhAMtAdupajJAte meM vidaMtyadhIyate vA taittiriyAH / vIrasaMtakIyAH / | yathAvihitaM tyo bhavati / svAyaMbhuvenopajJAtaM sthaakhorikiiyaa| auliimaaH| yaMbhuvIya kAlikAcArAdhyayanApaujyapAdamaneka Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyAM - - -- vAhitra / maavaattetr| zeSavyAkaraNaM / patrAta // 109 // patravAcino'Ja syAt / kate graMthe // 19 // bhAsamarthAt kRte graMthe | uSTrasyAyaM auSTraH / aashvH| raasbhH|haasto rthH| yathAvihitaM tyo bhavati / samaMtabhadreNa kRtaM sA- ___ vAdyAdhvopakaraNe // 110 // patrAd yastya maMtabhadraM vArtika / siddhasenIyaH stavaH / graMtha iti uktaH sa vAbAdhvopakaraNeSvavajJeyaH / bhavAkiM ! takSNA kRtaH praasaadH| nAmayaM vAhyaH Azvo rathaH / Azvo'dhvA / khau // 100 // teneti bhAsamarthAt kR- AzvaM pAlyAyanaM / vAdyAdhvopakaraNa iti kiM ! te'rthe yathAvihitaM tyo bhavati khuvissye| makSikA- | azvAnAmayaM ghAsaH / miH kRtaM mAkSikaM madhu / kSaudraM / vAraTairaM / prAmaraM / . vahesturiT ca // 111 // vahe?stRtyAMtasya garmudbhiH kRtaM gArmutaM / aJa syAt / tasya turiDAgamazca / boDhuH sArathe: kulAlAdevum // 101 // ebhyo vujJa syAta khau / kulAlena kRtaM kaulAlakaM / kaumA- ___ * dvaMdvAta bun vivaahe|| 112 // dvaMdvAta rakaM / vAruDakaM / | vivAhe'rthe vun syAt / kuravazca vRSNayazca teSAM *tasya svaM // 102 // tasyeti tAsamarthAta | vivAhaH kuruvRSNikA / kurukazikA / svamiti saMbadhini dvitIye yathAvihitaM tyo bhava- * vaire'devAsurAdibhyaH // 113 // dvaMdAd ti / upagoridaM aupagavaM / vArsI shaakhaa|raassttriy / devasurAdivarjitAt vun syAt vaire / ahina halI rAhaN // 103 // AbhyAM ThaNa kulasyedaM vairaM-ahinakulikA / zvAvarAhikA / syAt / halasyedaM hAlakaM / zairikaM // kAkolUkikA / adevAsurAdibhya iti kiM ! * samidhaSTenyaNAghAne // 104 // sAmata | devAsurasya vairaM daivAsuraM / raakssosurN| zabdAd TenyaNa bhavati AdhAne / smidhaamaadhaano| * caraNAta vuJ // 114 // caraNavAcakAd maMtraH sAmidhenyaH / sAmidhenI Rk / na syAt / kaThena proktaM vidaMtyadhIyate vA vi -AgnIdhaM gRhe // 105 // agnIdhazabdAd dvAMso'dhyetAro vA kaThAH / teSAM svaM kAThakaM / gRhe'rthe'Na jaztvAbhAvazca nipAtyaH / agnIdhuH | kAlApakaM / cArakakaM / / RtvigavizeSasya gRha-AgnIdhaM / / dharmAmnAye // 115 // caraNAd yo vujJa * rayAda vodge // 106 // rathAd sverthe ya- vihitaH sa dharmAmnAyayoreva syAt / kaThAnAM styaH sa rathasya voDhari rathAMge eva ca syAta / dharmaH, AmnAyo vA kAThakaH / kAlApakaH / pairathasyAyaM voDhA rathyaH / rathyaM cakraM / vodaMga iti / ppalAdakaH / dharmAmnAya iti kiM ? kaThAnAM kSetra / ki! rathasyedaM sthaanN| chaMdogaukthikayAjJikabahabUcanaTALyaH * sAdezca yaH // 107 // rathAta kevalAta / // 116 // chaMdogAdezvaraNAta naTAca myo sAdeva sverthe yo bhavati / rathyaH / dvayorathayo- bhavati dharmAmnAye / chAMdogyaM / aukyisya / yAcodA dvirathyaH / paramarathyaM / jJikyaM / nATTacyaM / nATyaM / patrAdava // 108 // patraM vAhanaM tatpUrvAdana AyarvaNo'Na // 117 // AtharvaNikazabdasya syAt sveje / bhAvaravaM / mauSTraravaM / rAsabharavaM // nakaH bhANisyaNataH AtharvaNo nipAtyate caraNe / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacAMdrikA | a. 3 / pA. 3 / atharvaNA proktaM chaMdo vidaMtyadhIyate vA Atharva- mauvaM bhasma / paippalaM / kArIraM / bailvaM / pAlAzaM / NikAH / teSAM dharmaH AmnAyo vA AtharvaNaH / *tAlAd dhanuSi // 125 // tAlAdaNa bha * sAkalAt saMghAMkalakSaNaghoSe vA // 118 // vati dhanuSi / tAlasya vikAra: tAlaM dhanuH / sAphalazabdAcaraNAta saMghe aMke lakSaNe ghoSe cAN | taalmyo'nyH| vA syAt / sAkalyena proktaM vidaMtyadhIyate vA sA- hemAmAne // 126 // hemavAcino mAne'Na kalAH / teSAmayaM saMghoM'ko lakSaNaM ghoSo vA sA- | syAt / jAtarUpasya vikAraH jAtarUpo niSkaH / kalaH / sAkalakaH / hATakaM kArSApaNImAna iti ki kAMcanamayA yssttiH| * gotraadshyaanimH||119|| gotravAcakAd | hemAdibhyo'jJa // 127 // ebhya atra syAt / bhAdyatAd aN syAta sverthe saMghAdau / vidAnAM | hemna: vikAro'vayavo vA haima siMhAsanaM / raajtN| saMghAdiH vaidaH / aurvaH / gArgaH / vAtsaH / dA- auduNbrH| kSaH / plaakssH| gotrAditi kiM ! sautaMgameridaM pujatoH Suk // 128 // AbhyAM mana sautaMgamIyaM / syAt Suka caagmH|trpunno vikaarHtraapuss|jaatussN| * vubAzapyadaMDamANave // 120 // gotrAta | ___ * zamyA luk // 129 // zamIzabdAdA ziSyadaMDamANavavarjitAt vujJa syAt / aupaga- | syAt luka cAgamaH zAmIlaM bhasmAzAmIlI suka vasya svaM aupagavakaM / dAkSakaM / gArgakaM / bhazi- *mayaDa vA'bhakSAchAdane / / 130 // tAMtAt pyadaMDamANava iti kiM ! kAThyasyeme ziSyAH | bhakSAchAdanavarjite'vayave vikAre ca mayaDa vA syAdaMDamANavAH vA kAThAH / gaukakSAH / daakssaaH| t / azmano vikAra:-azmamayaM / AzmaM / si raivatikAdezchaH // 121 // raivatikAdeH | katAmayaM / saikataM / kapotamaya / kApotaM / agotrAta cho bhavati / raivatikasyedaM tikIyaM / bhakSAchAdana iti kiM maudgHspH|kaarpaasHpraavaarH / gauragrIvIyaH / svApizIyaH / * ekAccharAdyaprANidoH // 131 // ekAcaH ___ + kauMpijalahAstipadAdaN // 122 / / zarAdeH aprANivAcinazca dormayaT syAt vikAAbhyAM gotravAcibhyAM tasya sve'N syAt / rAvayavayoH / mRnmayaM / vAGmayaM / zaramayaM / kupiMjalasyApatya kaupiMjalAH / hastipadasya hA darbhamayaM / tRNamayaM / aprANidoH-AgramayaM / stipadaH / tayoH svaM kaupiMjalaM / hAstipadaM / / zAkamayaM / tnmyeN| tasya vikAraH // 123 // tasyeti tilayavAdakhau // 132 // AbhyAM matAsamarthAt vikAra ityetasminnathe yathAvihitaM yaT bhavatyakhau / yavamayaM / tilamayaM / tailaM / tyo bhavati / bhasmano vikAraH bhAsmanaH / yAvakamanyat / tArNavaH maartikH| *brIheH puroDAze // 133 // bIyaTa syAprANyoSadhivRkSebhyo'vayave ca // 124 // t puroDAze / brIhINAM vikAraH vAhimayaM, puropANyoSadhivRkSavAcibhyo'vayave vikAre ca yathA- | DAza: / traiha: odano'nyaH / vihitaM tyo bhavati / kapotasyAvayavo vikAro | *govishyev||134|| braigormayaT syAt vizi vA kApotaM sasthi mAsaM vA / maayuurN| daurva kaaNddN|| zahatvevAgoviTa gomayaM / govikAro gavyamanyata / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyAM--- [ maineMdra-- piSTAt // 135 // piSTAdvikAre mayaTa upphale // 146 / / phalabAcye tyasyopa syAt / piSTamayaM / bhavati tayoH / mAmalasyAH vikAro'vayavo ka: khau // 136 // piSTAta ko bhavati / bA phalaM AmalakaM / badaraM / kubalaM / mayaDaNokhau / pissttikaa| zvopi hRdupyazUcIti strItyasyopa / * krInavanmAnAt // 137 // mAnavAcakAt * plakSAderaNa / / 147 // ebhyo'Na syAt krIta iva tyavidhiH syAt vikAre / yathA-zatena phale tayoH / plAkSaM / naiyyagrodhaM / aashvtthN|| krItaM zatyaM, zatikaM / sAhasaM / tathA-zatasya vi- jabbA vozca // 148 // jaMbUzabdAda vikAre kAraH zatyaH / zatikaH / sAhasraH / prAsthikaH / / 'vayave ca vivakSite uza vA bhavatyaNa ca / jaMbUH __ kauzaiNyA DhaN // 138 // AbhyAM daN| jAMjavaM / jaMbu phalaM / syAta tayoH / kauzeya sUtraM / eNyAH vikAro'va- drAkSAghoSadhibhyaH // 149 // drAkSAdibhya yavo vA aiNeyaM mAMsaM / auSadhibhyazca tyasyoza bhavati tayoH drAkSA phlN| uSTrAda vuJ // 139 // uSTrAd vuJ harItakI / nakharajanI / bIhiH / yayaH / godhuumH| syAt / auSTrakaM mAMsa / auSTrikA jNdhaa| * puppamUle bahulaM // 150 // puSpe mUle ca ___x vomorNAta // 140 // AbhyAM vuna vA | bahulamuza bhavati tayorarthayoH / mallikA puSpaM / syAta tayoH / aumakaM bhasma / aumaM / umAmayaM / mAlatI / jAtI / vRhatI mUlaM / vidArI / aurNakaM sUtraM / auNa / UrNAmayaM / aMzumatI / kacinna-bilvAni mUlAni / kacidupAM * payaso yH|| 141 ||pyso vikAre yaH siMduvAraM puSpaM / kadaMbaM puppaM / syAt / payasyaM dadhi / ___kAzyapArazavau // 151 // kaMsIya droH // 142 // druzabdAd yo bhavati / parazavyAbhyAM yatraNI nipAtyau chayayozca upa / drorvikAraH dravyaM / kaMsArtha kaMsIyaM / tasya vikAraH-kAMsyaM / parazvartha mAne vayaH // 143 // drormAne vayo parazavyaM / tasya vikAraH pArazavaM / bhavati / druvayaM mAnaM / prAgyANa // 152 // yattyAta prAga *haiyaMgavInaM // 144 // hyogodoha zabdAda | ThaNadhikRto veditavyaH / tatraivodAhariSyAmaH / khajJa nipAtyaH prakRtezca hiyaMgubhAvaH / yogodoha- tena dIvyatkhananjayajjitaM // 153 // sya vikAraH haiyaMgavInaM ghRtaM / teneti bhAsamarthAta dIvyatyAyartheSu ThaNa syAt / *nAto'phaladruvayAt // 145 // vikAre'- | akSairdIvyati AkSikaH / zAlAkikaH / adhyA vayave ca ye ime tyAH uktA ataH etadaMtAta / khanati AdhikaH / koddAlikaH / ajhai yati phalavAcidvavayavArjitAt tayostyo na bhavati / jito vA AkSikaH / zAlAkikI / kapotasya vikAraH kApotaM / tasya vikAro'- saMskRtaM // 154 // teneti bhAsamarthAta vayavo vA veti mayaTa nAsti / aphaladuvayAditi / saMskRtamityasminnarthe ThaNa syAt / danA saMskRta kiM AmalakSyA vikAro'vayavo vA phalaM AmalakI dAdhikaM / zAMrgavairikaM / mArIcikaM / taspopyAmalakamayaM / drauvayaM zakalaM / kulatthakoko'z // 155 // kulasthAt Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahutiH ] zabdArNava caMdrikA | a0 3 0 3 / ko vANa syAt / kulatthaiH saMskRtaM kautthaM / auDuvikaH / paiTavikaH / vaisiDIkaM / dArdakaM 1 / * taran // 156 // teneti bhAMtAta taratyarthe ThaNa syAt / uDuvena tarati auDuvikaH / gaupucchikaH / singvika: / nauyacaSTaH // 157 // nauzabdAta dvayacazva Tho bhavati taratyarthe / nAvA tarati nAvikaH / TikaH / lavikaH / bAhukaH / carana || 158|| teneti bhAMtAta caratyarthe ThaNa syAt / hastinA carati hAstika: / zAkaTikaH / dAdhikaH / padaNDa / / 159 / / ebhyaSThaT syAt caratyarthe / parSikaH / parSikI / bhazvikaH / vikI / rathikaH / zvagaNAd vA / / 161 / / zvagaNAd ThaT syAt bA / zvagaNena carati zvagaNikaH / zvAgaNikaH / vetanAderjIvan || 162 || vetana deSThaN syAt jIvatyarthe | vetanena jIvati vaitanikaH / vAhikaH / bhArikaH / dAMDikaH / bhAvAdimaH // 179 // bhAvavAcina *pAdakaH // 160 // pAdazabdAta ThaT nipAtyaH / imo bhavati / pAkena nirvRttaM - pAkima odanaH sekimA'si / kuTTimA bhUmi: / padbhAvazca / pAdAbhyAM carati padikaH / kreH || 172 // ktrityAMtAd imo bhavati / paktrimaM / kRtrimaM / nityaM // 173 // klaMyataM nityaM imaparaM prayoktavyaM / paktimaM / tena paktriNA nirvRttamiti vAkyaM, pakti: zobhate ityAdiprayogazca na bhavati / * vasnakrayavikrayakrayavikrayebhyaSThaH // 163 // vasna krayavikraya kraya vikraya ityetebhyaSTho bhavati jIvati / vasnaM mUlyaM tena jIvati vasnikaH / kayavikrayikaH / krayikaH / vikrayikaH / + chazvAyudhAt // 164 // AyudhAta cho bhazca | Ayudhena jIvati AyudhIyaH / bhayudhikaH / z ud bhastrAdeH || 167|| ebhyaSThaT syAt / bhayA harati bhastrikaH / bharaTikaH / bharaNikaH / vidhavA // 168 // bhAbhyAM harati uT vA syAt / vivAdhakaH / vAvadhikaH / vaivAdhikaH 1 + aNa kuTilikAyAH // 169 // kuTilikAzabdAta aNa syAt / kuTilikayA harati kauTilikaH mRgaH, karmAraH karSakaH, paribrAjakaH, cauro vA / tAde: nivRtte'kSadyUtAdeH // 170 // nirvRtte'rthe akSayUThaN syAt |akssdyuuten nirvRttaM AkSadyUtikaM vairaM / jAMvAprahatikaM / vAtIna // 165 // vAtAt jIvatyarthe khaJa nipAtyaH / vrAtena karmaNA jIvati vrAtInA bhAryA / yAcitApamityAt kaNa // 174 // AbhyAM kaN syAt / yAcitena yAJcayAnirvRtaM yAcitakaM / apamityena pratidAnena nirvRttaM ApamityakaM / saMsRSTe // 175 // bhAMtAta saMsRSTa mizra - te'rthe ThaNa syAt / danA saMsRSTaM dAdhikaM / ppalikaM / mAricikaM / 1 * cUrNalavaNamudrAdinA // 176 // cUrNAderin a aN ityete tyAH bhavati / cUrNena saMsRSTAH haratyutsaMgAdeH // 166 // utsaMgAderharatyarthe | cUrNino'pUpAH / lavaNa : sUpa: / mauna odanaH ThaNa syAt / utsaMgena harati autsaMgikaH / vyaMjanairupasikke // 177 // vyaMjanavAcibhyaH 14 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM-. [jeneMdra - upasikte'rthe ThaNa syAt / sUpena upasiktaHodanaH | mainikH| saupikaH / pArtikaH sUpaH / tailikaM zAkaM / paripaMthaM tiSThaMzca / / 187 // paripaMtha___ oja:sahoMbhasA vartate // 178 // ebhyo | zabdAta ipasamarthAta tiSThati hati cArthe ThaNa vartate'rthe ThaNU syAt / ojasA balena vartate au- syAtAparipaMthaM tiSThati haMti vA paaripNthikshcaurH| jasikaH / sAhasikaH / AMbhasikaH / paripathaM // 188 // paripathazabdAta ibaMtAta * tatsatyanorlomakRlepAt // 179 // taditI- tiSThatyarthe ThaNa syAt / pAripathikaH / psamarthAta pratyanubhyAM parAta lomAde: ThaN syAt / / * mAthApadavyAkaMdaM dhAvana // 189 // pratilomaM vartate prAtilomika: / AnulomikaH / mAthadyoH padavyAkaMdazabdAbhyAM ca ThaNa syAt prAtikUlikaH / AnukUlikaH / prAtIpikaH / dhAvatyarthe / daMDAmAthaM dhAvati dAMDAmAthikaH / dairghaaaanviipikH| mAthikaH padavI dhAvati paadvikH| aadikH| * parermukhapArthAt // 180 // paripUrvAbhyAmAbhyAM __* pazcAtyanupadAt // 190 // pazcAdarthe ThaNa syAt / parimukhaM vartate pArimukhikaH / pAri- anupadAta ThaNa syAta / padasya pazcAdanapadaM tada pAzcikaH sevakaH / dhAvati-AnupadikaH / prayacchan gardA // 181 // gahyAdibaMtAta praya- * paradArAdInyana // 191 // paradArAdibhyaH cchatyartha ThaNa syAt / dviguNArthaM dviguNaM ekaM praya- ibaMtebhyaH eti gacchatyarthe ThaNa syAt / paradArAna cchati dvaiguNikaH / traigunnikH| eti pAradArikaH / gaurudArikaH / gaurutalpikaH / * vRdhuSa vRddheH||182|| vRddhizabdA@Na syAt / pratipathAhazca // 192 // asmATTho bhavati vRdhuSabhAvazca / vRddhiM prayacchati vAdhuSikaH / ThaNa cApratipathameti prtipthikH|praatipthikH / ___ * kusIdALuT // 183 // kusadiAda ThaT bhavati padadyapadalalAmArthapratikaMThaM gRhana // 193 // garthe / kusIda prayacchati kursIdikaH / kusiidikii| padayoH padAdezca ibaMtAta gRhNAtyarthe ThaNa syAt / dazaikAdazATThazca // 184 / / dazaikAdazaza- pUrvapadaM gRhNAti paurvapadikaH / auttrpdikH| bdAta ibaMtAta Tho bhavati ThaT ca / ekAdazArthA aizvarapadikaH / paadikH| lAlAmikaH / aarthikH| daza dazaikAdaza / tAn prayacchati darzakAdAzakaH / prAtikaMThikaH / dazaikAdazikA / dshaikaadshikii| ___ * dharmAdharmoM caran // 194 // AbhyAM *rkssntuNchn||185||ibNtaat rakSitAt rakSati u- caratyarthe ThaNa syAt / dharma caratyanutiSThati chati cArthe ThaNa syAt / nagaraM rakSati naagrik:| dhArmikaH / aadhrmikH| sAmavAyikAbadarANyuMchati bAdarikaH / naivaarikH| * samUhAna samavaiti // 195 // samUhavA pakSimatsyamRgArthamInAta nana // 186 // cibhya ibaMtebhyaH samavaityarthe ThaNa syAt / samUha pakSyarthamatsyArthamRgArthebhyaH mInAcca hatyarthe | samavaiti saamuuhikH| sAmAjikaH / sAmavAThaNa syAt / pakSiNo haMti pAkSikaH / shaakunikH| yikaH / gauSThikaH / / taittirikaH / mAyUrikaH / mAtsyikaH / shaaphaarkH| pariSadaM NyaH // 196 // pariSadazabdAta mArgikaH / naiyaMkukaH / vArAhikaH / shaukrikH| Nyo bhavati / pariSadaM samavaiti pAriSadyaH / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattiH zabdArNavacadrikA / a0 3 / pA * 3 / senAM vA // 197 // senAzabdAdibaMtAta tadasya paNyaM // 206 // taditi vAsapyo vA syAt / senAM samavaiti sainyaH, sainikaH / marthAt paNyAta asyeti tArthe ThaNa syAt yadvAtaM * susnAtAdIna pRcchan / 198 // susnA- tacceta paNyaM bhavati / apUpAH paNyamasya-ApUtAderivaMtAta pRcchatyarthe ThaNa syAt / susnAta | pikaH / lAvaNikaH / maudkikH| pRcchati sausnAtikaH / saukharAtrikaH / | kizarAdeSThaT // 207 // ebhyaSThaT +abhUtAdInAha // 199 // ebhya Ahetya syAt / kizaraM paNyamasya kizarikaH / parNikaH / sminnarthe ThaNa syAt / prabhUtamAha prAbhUtikaH / tagarikaH / guggulikH| paaryaaptikH| zalAlovA / / 208 // zalAluzabdAd ThaT +mAzabdamityAdibhyaH // 200 // ebhyo vA vA paNyArthe / zalAla paNyamasya zalAlukaH / vAkyebhyaSThaNa syAt / vAkyazabdaparAmarzArthamiti- zAlAlukaH / karaNAmAzabdamityAha mAzabdika: kaaryshbdikH| zilpaM / / 209 // tadasya shilpmitysminaitybdikH| nnarthe ThaNa syAt / mRdaMgavAdanaM zilpamasya mAda*zabdadarduralalATakukkuTAda rUDhau // 201 // | gikH| pANavikaH / vaiNikaH / nArtikaH / ebhyaSThaNa syAta rUDhau / zabdaM karoti shaabdikH| maDDDakajhajharAda vA'Na // 210 // AbhyAM vaiyAkaraNaH / darduraM vAditraM-dArdurikaH / lalATaM vANa syAt zilpe / mADDakaH / maaddddukik:| pazyati-lAlATikaH sevakaH / kukakuTI yugamAtraM jhAjharaH / jhAjharikaH / / pazyati kaukuTiko bhikSuH rUDhAviti kiM ? zabda paharaNaM // 211 // tadasya praharaNamikaroti kaakaadiH| tyasminnarthe ThaNa syAt / asiH praharaNamasya tasya dhayaM // 202 // tasyeti nAma AsikaH / tsArukaH / cAkrikaH / dhAnuSkaH / marthAta dharmyamityasminnarthe ThaNa syAt / zulkazA + parazvadhAdvANa // 212 // asmAdaNa syAta lAyA dhayaM zaulkazAlikaM / ApaNikaM / dauvArikA praharaNe vA / parazvadhaH praharaNamasya pArazvadhaH / *narAvRto'Na / / 203 / / narAdeH RkArAM- pArazvadhikaH / tAca aNa bhavati / narasya dharmya nAraM / nArI zaktiyaSTeSTIkaN // 213 // AbhyAM strI / mahiSyA:--mAhiSaM / prAlepikaM / paurohit| TIkaNa syAt / zaktiH praharaNamasya zAktIkaH / nurdhaye nAraM / mAtraM / paitraM / zAstraM / yASTIkaH / yASTIkI / ___ * vaizastravaibhAjitre / / 204 // etau zabdau, vaiSTyAdibhyaH // 214 // ebhyo vA TIkaNa kRtaNikhau nipAtyau / vizasiturdhamyaM vaizastraM / syAt / iSTiH praharaNamasya aiSTIkaH / aiSTikaH / Rta ityastyevAtrANa iTakhaM tu nipAtyate / vibhA- aaNbhsikH|aaNbhkiH / dAMDikaH / dAMDIkaH / jayituH vaibhAjitraM / .. . nAstikAstikadaiSTikAH // 215 // - vakrayaH // 205 // tAMtAda vakraya ' itya- nAstikAdayaH 'ThaNatA nipAtyate / paralokAdika sminnarthe ThaNaM sthAna ApaNasya vakraya: ApaNikaH / nAstIti matirasya nAstikaH / tadastIti matiAkarikaH / shauklshaalikH| rasya-AstikaH / diSTaM daivaM tatpramANamiti mati Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 banAtana jainamaMthanALAvAM [ader.. rasya daiSTikaH / + navayajJAdayo'smin vartate // 225 // zIlaM // 216 // tadasmin zIlamityasminnarthe / navayajJAdibhya asminnitIrthe ThaNa syAt vartate ThaN syAt / apUpabhakSaNaM zIlamasya ApUpikaH / cet / nava yajJA asmin vartate nAvayajJikaH / zAkulikaH / tAMbUlikaH / pAkayajJikaH / chatrAderanu || 217 || ebhya aJ syAta chatraM zIlamasya chAtraH / zaikSaH / bhaikSaH / x tUSNIkaH // 298 // tUSNImazabdAt katyo makhaM nipAtyaM / tUSNImbhAvaH zIlamasya tUSNIkaH / * vRtto'papATho'nuyoge // 219 // taditi vAsamarthAt asyeti tArthe ThaN syAt / yad tad vAsamarthaM karma cet tadadhyayanaviSayavRttaM bhavati / ekamanyat karma skhalitarUpaM adhyayane vRtamasya ekamanyadamyApapATharUpaM skhalitaM parokSAyAM anuyoge vRttaM-aikAnyikaH / dvaiyanyikaH / traiyanyikaH / tatra niyuktaH // 226 // taMtretIpsamarthAta niyukta ityasminnarthe ThaN syAt / zulkazAlAyAM niyukta: zaulkazAlikaH / ApaNikaH / dauvArikaH / AkSapaTalikaH / gAtA // 227 // agArAMtATTho bhavati / koSThAgAre niyuktaH koSThAgArika: / devAgArikaH / bhAMDAgArikaH / adhyAyinyadezakAlAt // 228 // IutAdadezakAlavAcinaH ThaN syAt adhyAyinyarthe / azucAdhyAyI AzucikaH / sAMdhyAvelikaH / bahujAdeSThaH // 220 // bahnajAdamRdaH | AnadhyAyikaH / adezakAlAditi kiM ? caityAlatadasya vRttopapAThAMnuyoga ityasmin viSaye Tho yAdhyAyI / pUrvAdhyAyI / bhavati / ekAdazAnyanyAnyasyApapATharUpANyanuyoge kaThinAMnamastArasaMdhAnadyau vyavaharan // 229 vRttAni - ekAdazAnyikaH / dvAdazAnyikaH / kaThinatAt prastArasaMsthAnAbhyAM prastArasaMsthAnadyozca vyavaharatyarthe ThaN syAt / vaMzakaThine vyavaharati vAMzakaThinikaH / vArddhakaThinikaH / prAstArikaH / saaNsthaanik:| tadyu - kAMsaprastArika: / gausaMsthAnika: nikaTAdiSu vasan || 230 || ebhyo vasatyarthe ThaN syAt / nikaTe vasati naikaTikaH / vAkSemUlika: / AvasathikaH / :1 *satIrthyaH // 231 // samAnatIrthAd yo nipAtyaH / samAnasya ca sabhAvaH / samAne tIrthe vasati satIrthyaH / / bhakSyo'smai hitaM // 221 // cAMtAdasmai ityarthe ThaN syAt hitaM bhakSyacet / apUpA: bhakSyA: hitamasmai ApUpika: / zApkulikaH / lADDukikaH *niyuktaM dIyate // 222 // tadasmai niyuktaM dIyata ityasminnarthe ThaN syAt / agre bhojanamasmai niyuktaM dIyate AgrabhojanikaH / zApkulikaH maudakikaH / * bhaktaudanAdvAN ThaT || 223 // AbhyAM aNa ThaTau yathAsaMkhyaM vA staH / bhaktamasmai niyuktaM dIyate bhaktaH / bhaktika: / odAnaka:, audanikaH / _tadvahan rathamAsaMgAi yaH // 232 // taditIpsa*zrANAyAMsaudanATThaH // 224 // AmyamarSAmyAM AmyAM vahatyarthe yo bhavati / evaM baha Tho vA bhavati / zrANAsmai niyuktaM dIyate dhaannikH| zrAmikA / shraannikii| mAMsauda nikaH / mAMsauda nikaa| sanI | rathyaH / prAsaMmya: / dhuro Da ca || 233 || buro cha mi madha / dhuraM vahati dhaureyaH / dhurmaH / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - amaramanrammmmmmmmmmmmm sarvottaradakSiNavAmAdeH khH|| 234 / / sa- | kAMtAt yo bhavati anapete'rthe / patho'napetaM pathyaM / rvAdhAde: dhuraH kho bhavati / sarvA dh:-sarvadhurA tA ayaM / nyAyyaM / - bahati sarvadhurINaH / uttaradhurINa: / dakSiNa- . chaMdasA nirmite // 245 // chaMdaso bhAdhurINaH / vaamdhuriinn:| tAt yo bhavati nirmite'rthe / chaMdasA nirmita chNdsyH| *upa caikAdaH // 235 // ekAde: dhura: kho urasANa ca // 246 // urasaH bhAMtAt nibhavati tasya upa ca vahatyarthe. ekdhuriinn:|ekdhurH| mite'rthe'Na syAt yazca / urasA nirmita: aursH| *shkttaadnn||236|| asmAdaN / zAkaTo gauH| urasyaH putraH / halasIrAhaN // 237 // AbhyAM ThaN syAta madasya karaNe // 247 // madAta tAMtAta vahati / hAlikaH / sairikH| karaNe'rthe yo bhavati / madasya karaNaM mayaM / ' vidhyatyakaraNena // 238 // ibaMtAda *kaulIno jalpe // 248 // kulAta khaJ vidhyatyarthe yo bhavati na ceta karaNena vidhyNti| nipAtyate jalpe'rthe / kulasya jalpa: kaulInaH / pAdau vidhyaMti padyA: zarkarAH / UravyAH kNttkaaH| tatra sAdhuH // 249 // tatretIpsamarthAta akaraNeneti kiM ? pAdaM vidhyati dhnussaa| sAdhurityasminnarthe yo bhavati / sAmani sAdhuH sA * dhanaguNau labdhA // 239 // dhanaguNAbhyAM manyaH / krmnnyH|shrnnyHshreyaan jina: sabhyaH / yo bhavati labdhari / dhanaM labdhA dhanyaH / gunnyH| bhaktANNaH // 250 // bhaktANNo bhavati *No'nAta // 240 // annAta No bhavati / bhakte sAdhu: bhAkta: zAliH / bhannaM labdhA aannH| pariSado Nyazca // 251 // pariSado Nyo padamasmin dRzyaM // 241 // padAta vAMtAta bhavati Nazca / pariSadi sAdhu:pAriSadyaH / paarissdH| asminnitIbarthe yo bhavati dRzyaM cet / padamasmin / *sarvajanAta khA ca // 152 // asmAta dRzyaM padyaH / kdmH| khana bhavati Nyazca saadhau|saarvjniin: sArvajanyaH / * janyavazyadharmyadhenuSyAmUlyAyagArhapatyAH bhatijanAdeH // 253 // ebhya: sAdhau khA // 242 // janyAdayo yatyAMtA nipAtyate / janIM syAt / prAtijanInaH / aidaMyugIna: / sAMyugInaH / vadhU vahaMti janyA: pariNetRsahAyAH / janasya ja- paarkuliin:| spo vA janyaH / vazaM gataH vazyaH / dharmeNa prApta kathAdezThaNa // 254 // kathAdibhya: sAdhI dharmAdanapetaM vA dharmya / prakRSTA dhenuH dhenussyaa| ye ThaNa bhavati / kAthika: / sAMkathikaH / vaikathika:dhuk nipAtyaH / mUlameSAmutpAdyaM mUlyA muddAH / vaitathikaH / vaitaMDika: / gauDikaH / mULenAnamyaM mUlyaM suvarNAdi / hRdayasya priyaH baMdhanaM padhyatithivasatisvapateIma // 255 // bAhucaH RssiH| gRhapatinA saMyuktA gArhapatyogniH emya: sAdhau dana syAt / pAtheya: bhAtitheyaH / nauviSeNa tAryavadhye // 243 // nauvitamyA vAsateyaH / sthApaterya / bAya ye ca yo bhavati / nAvA vArya nAvyamuda- devatAMtAda tAdayeM // 256 // devAtAha yo viSaNa vadhyaH vissyH| | bhavati tAdarthe / agnidevatAyai idaM bhagnidevapadhyarvanyAyAdanapeve // 244 // pathyAdeH / tvaM / pitRdevasyaM / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyAM *pAdhAyeM // 257 / / etau yatyAMtau nipA- bhavati / yugArtha yugyaM / haviSyaM / varhiSyaM / o.. tyau / pAdArthamudakaM pAdyaM / ye na padbhAvaH / ayaM rtnN| zaMkavyaM dAru / picavyaH kArpAsa: / kamaMDalavyA *Nyo'titheH // 258 // atitheyaH syAt / mRttikaaH| atithyartha AtithyaM / / kaMbalAta khau // 4 // kaMbalAt yo bhavati halasya sAdezca karSe // 259 // halAt khau|kNblo'syaastiiti kaMbalya UrNAzataM / sAviti kevalAt sAdezca karSe'rthe yHsyaat|hlkrss:hlyH| kiM ! kaMbalIyA UrNA / dvihalyaH / trihalyaH / | xnAbhyUdhasonanau // 5 // AbhyAM yo bhvti| "sItayA saMmite // 260 // sItAzabdAta nabha na ityetAvAdezau ca / nAbhaye hita nabhyamaMkevalAta sAdezca saMmiterthe yo bhvti|siityaa saM- janaM / Udhase hitaM-Udhanya / mitaM sItyaM kSetraM / paramasItyaM / dvisItyaM / 4 zunyazUnyau // 6 // etau nipaatyau|shvnshbdaad *vayastulAbhyAM / / 261 // AbhyAM saMmite yaH zun zUnau cAdezau / zvabhyo hitaM zunyaM, zUnyaM / yo bhavati / vayasA saMmitaH vayasyaH / tulyaH / tasmai hite'rAjAcAryabAmaNavRSNaH // 7 // *sodaryasamAnodayau~ // 262 // etau sa- tasmai ityapasamarthAt rAjAdivarjitAt hita mAnodarazabdAta jAtethe yAMtA nipAtyo samAnasya ityasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / vatsebhyo ca vA sbhaavH|smaanodre jaatHsodryH,smaanodryH| hitaH vatsIyaH / karabhIyaH / puroDAzyAH puroiti zabdArNavAparanAmni jaineMdravyAkaraNe / | DAzIyAstaMDulAH / arAjAderiti kiM ! rAjJe zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttau hitaH / AcAryAya hitaH / brAhmaNAya hitaH / tRtIyAdhyAyasya vRSNe hitaH / tRtIyaH pAdaH prANyaMgarathakha layavamASavRSabrahmatilAdhaH // 8 // prANyaMgAt rathAdezca yo bhavati / daMtebhyo hitaM datyaM / kayaM / cakSuSyaM / rathyaM / khalyaM / caturthaH paadH| yavyaM / mASyaM / vRSyaM / brAhmaNyaM / tilyaM / * thyo'jAveH // 9 // ajAvibhyAM thyo prAka ThaNazchaH // 1 // arhADaNaH prAka | bhavati / ajAbhyo hitaM-ajathyaM / avidhyaM / ye'rthAH teSu cho'dhikRto veditavyaH / vakSyati-tasmai mANavacarakAta khA // 10 // AbhyAM hita iti vtsiiyH| tasmai hite khA syAt / mANavInaH / caarkiinnH| * haviramabhedApUpAdeyoM vA // 2 // havirbha- bhogayvAtmanbhyAM khH|| 11 // bhogadyodAta annabhedAd apUpAdezca yo vA syAt / Ami- | rAtmanazca kho bhavati / mAtRbhogAya hitaH mAtRkSAyai idaM AmikSyaM / AmikSIyaM dadhi / odanyA bhogaNaH / rAjabhogINaH / AtmanInaH / / odanIyAstaMDulAH / apUpyaM, apUpIyA: godhuumaaH| paMcasarvavizvajanAcAt // 12 // Adi taMDulyaM taMDulIyA: shaalyH| | pUrvAjanAt yasAt kho bhavati // paMcajanebhyoM * yugAyoryaH // 3 // yugAdeH uvarNAtAca yo hitaH paMcajanInaH / sarvajanIno vAsupUjyabAthaH / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samupAtiH ] * zabdArNavacaMdrikA / bha. 3 / pA0 3 / vizvajanInaH / yAditi kiM ! paMcAnAM janaH ArhATThaNa // 22 // yadita UrdhvamanupaMcajanaH / tasmai-paMcajanAyaH hitaH pNcjniiyH| kramiSyAmaH tadahatItyAhazabdAt tatra ThaNadhi mahatsarvANa // 13 // AbhyAM parAt kRto jJeyaH / vakSyati-mUlyaiH krItaM,,- saapttik| janAd yasAt tasmai hite'rthe ThaNa syAt / vAstrikaM / mahate janAya hitaH mAhAjanikaH / saarvjnikH|| *syAdezcAedanupaH // 23 // ipohe vaditi sarvANNo vA // 14 // sarvAt No vA syAt / / AhAt yo yatastyo vidhAsyate sa tataH kevalAta sarvasmai hitaH sArvaH / srviiyH| tadaMtAcca syisaMjJAderbhavatIti jJeyaM anubaMtAt / *tadarthe vivartini // 15 // abNtaat| vakSyati-caMdrAyaNaM carati cAMdrAyaNikaH / dvaicAMtadarthe'baMtAthai vivartini tadarthapariNAmini vAcye | drAyaNikaH / syAderiti kiM ? mahApArAyaNachAdayaH syuH / aMgArebhyaH kaasstthaani-aNgaariiyaanni| madhIte / anupa iti kiM ! dvAbhyAM zUrpAbhyAM prAsAdIyaM dAru / prAkArIyAH issttkaaH| picavyaH krItaM dvishuup|dvishuurpnn krItaH dvizaupikaH / kAryAsaH / tadarthe iti kiM ! mUtrAya kalpate / zatAdasvArthe'se Thayau // 24 // zatAt yavAgUH / vivartinIti ki ! udakAya kUpaH / / Thayau staH asvArthe'se / zatena krItaM zatika, carmaNyana // 16 // tadarthe vivartini carma- zatyaM / asvArtha iti kiM ? zataM mAnamasya zatakaM / Nyabhidheye aJ syAt / vadhrAya idaM vAdhaM / stotraM asa iti ? dvaya vikaM zataM dvau ca zataM ca vAratraM crm| dvizataM / tena kriitN-dvishtk| trizatakaM / RssbhopaanhaayH|| 17 // AbhyAM triMzaziteDavurakhau // 25 / / AbhyAM jyo bhavati / RSabhAya vatsaH ArSabhyaH / vura bhavatyakhau / triMzatA krItaM triMzakAviMzakaM / aupAnAM carma / akhAviti kiM?triMzanmAnamasya trishtk| viMzatikaM *chadilerdana // 18 // AbhyAM na syAt / / *syezca ko'zatteH // 26 // zat ti ityechadiSe tRNaM chAdiSeyaM / bAleyAH tNddulaaH| tadaMtavarjitAt syisaMjJAt tAbhyAM ca ko bhavati / parikhAsya syAt // 19 // parikhAzabdAda dvAbhyAM krItaM dvikaM / catuSkaM / bhukN| triMzatkaM / vAMtAt dana syAt asyeti tArthe yA parikhA viMzatikaM / azaceriti kiM ! cAtvAriMzatkaH / sA ced syAditi yogyatayA saMbhAvyate / parikhA | SASTikaH / AsAM syAt pArikheyAH issttkaaH| batorveda // 27 // vatvatAd syaH kasya * asmiMzca // 20 // parikhAyAH asmi- iDa vA syAt / yAvatA krItaM yAvatikAyAvatkaM / nitIbarthe syAt / parikhAsmin syAt / tAvatikaM / tAvatkaM / pArikheyo deshH| *kaMsA TTaT // 2 // AbhyAM ThaT syAt / *tad // 21 // taditi vAsamarthAda asyArthe | kaMsena kI kAMsakaM / akiM / ArTikI / vivartinyasmiMzcArthe yathAvihitaM tyo bhavati / *achut palakaMsakarSAt // 29 // arddhaprAsAdo'sya syAt prAsAdIyaM daaru|prishvymyH| pUrvAt palAdeH ThaT syaat| arddhapalena krItaM arddhamAsAdo'smin syAt prAsAdIyo dezaH / palikaM / arddhakaMsikaM / arddhakarSikaM / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 nasananAbamAkAnAM... baiMzatikaM / +kArSApaNAd vAsya pratizca // 30 // a- tyAt / dvikhArIkaM / dvikAkiNIkaM / adhyakhAsmAiT syAt / asya ca pratirAdezo vA / kA- rIkaM / adhyakAkiNIkaM / khArIkokAkiNIka / piNika / pratikaH / prtikii| paNapAdamApAd yaH // 41 // paNA*zatamAnasahasAdaH // 31 // bhAbhyAmana tAd rasAt yo bhavati bhA aherthe / dvipaNyaM / syAt / zAtamAnaM / sAhasaM / / tripaNyaM / adhyarddhapaNyaM / dvipAdhaM / dvimApyaM / zUrpAdvA'N // 32 // zUrpAdaN vA syAt / zatAdvA / / 42 // zatAMtAd rAta yo zApa / zaupikaM / bhavati vA / dvizatyaM / dvizataM / *sanAd // 33 // asmAdaNa syaat|vaasnN / / zANAt // 43 // zANAMtAdA yo bhavati / *viMzatikAt / / 34 // asmAdaNa syAt / | trizANyaM / trizANaM / / vivaraNa ca / / 44 // AbhyAM parAta zArAta khaH // 35 // viMzatikAMtAta rasAta kho / NAd aNa syAta yazca vA / vaizANaM / dvizANyaM / bhavatiAdvAbhyAM viMzatikAbhyAM krItaM dviviNshtikiin| dvizANaM / traizANaM / trizANyaM / trizANaM / / triviMzatikInaM / | *mUlyaiH krItaM // 45 // mUlyavAcino nirdexanupo'khAvupa / / 36 // anubaMtAta rAt zAt eva bhAMtAd krItamityasminnarthe yathAvihitaM yastyaH tasyopa bhavati akhau / dvAbhyAM kaMsAbhyAM / tyo bhavati / azItyA krItamAzItikaM / zatikaM kotaM dvikaMsaM / trikaMsa / adhyakaMsaM / dvishuurp| zatyaM / dvikAtrikAmUlyairita kiM:putreNa krItaM / trizUrpa / anupa iti kiM ! dvizUrpaNa krItaM dvi- tasya vApaH // 46 // tasyeti tAsamarthAta zaupikaM / akhAviti kiM ! paMca lohinyaH pari- vApa ityasminnarthe ThaNAdayaHsyuH / prasthasya vApaH mANamasya pAMcalohitikaH / pAMcakapAlikaM / prAsthikaH / khArIkaH / / *vAsaH // 37 // anupo rAt ao voe +vaatpittshlessmsNnipaataacchmnkopne||47 bhvti|dvishtmaanN,dvishaatmaanaadvishsr dvisAhasraM / tAMtAta vAtAdeH ThaN syAt zamane kopane caarthe|| * kArSApaNasuvarNAt // 38 // kArSApaNa vAtasya zamanaM kopanaM vA vAtikaM / paittika / suvarNAt dvacaMtAt rAt tyasya vobhavati / dvi- zlaiSmikaM / sAMnipAtikaM / / kArSApaNaM / dvikArSApANakaM / dvisuvarNa / dvisau- *hetuHsaMyogotpAtau // 48 // tAMtAt hetuvarNika / adhyaddhesuvarNa / adhyarddhasauvArNakaM / rityasminnarthe ThaNAdayaH syuH / yo hetuH sa ceta dvitribahorniSkAvistAt // 39 // vyA- saMyoga utpAto vA syAt / zatasya heturIzvareNa deH parAbhyAM niSkabistAbhyAM vA tyasyobbhavati / sNyogH-shtikH,shtyHsaahsrH|somgrhnnsy hetarudviniSkaM / dvinauSkikaM / triniSkaM / trinaiSkikaM / tpAtaHsomagrahaNiko bhuumikNpH|saaNyaamik iNdrdhnuH| bahuniSkaM / bahunaiSkikaM / dvibistaM / dvivaustkN| 'vyacabrahmavarcasAd yosyiparimANAvAdeH tribistaM / trivaistikaM / bahubistaM / bhubaistik| // 19 // sthisaMjJAdivarjitAda yacaH bramavarcasA khArIkAkiNImyaH kA // 40 // khArIkA- ca yo bhavati / dhanasya hetuH saMyogaH utpAto kiNIzabdAMtAt rAt phevalAbhyAM cAbhyAM kA vA dhanyaH / yazasya: / AyuSyaM / bamavarcasya / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lamuvatiH ] zabdArNavacaMdrikA / a0 3 / pA0 4 / - asyAderiti kiM 1 saptakaH / navakaH / prAsthi- Avahati vA vAMzabhArikaH / vAlvabhArikaH / kaH / AzvikaH / AzmikaH / kauttjbhaarikH| vaMzAderiti kiM ! bhAraM vahati / putrAcchazca // 50 // putrAccho bhavati / vasnadravyATTakaM // 6 // AbhyAM taddhayazca hetau saMyogotpAtalakSaNe / putriiyH|pudhyH / ratyAdau Thako tyo staH / basnikaH / dravyakaH / __sarvabhUmipRthivyA aNa // 51 // AbhyA- *pacatyaNa ca droNAt // 61 // droNAta maNa syAt / sarvabhUmehetuH saMyogAdiH sArva- pacatyarthe aN syAta ThaNa ca / droNaM pacati bhaumaH / paarthivH| . drauNikaH / drauNaH / IzaH // 52 // tAbhyAmIza Izvara ityasmi- *saMbhavatyavaharati ca // 62 / / ibaMtAta saMbhanarthe aNU syAt / sarvabhUmerIzvaraH saarvbhaumH| vati avaharati pacati cArthe yathAvihitaM tyo pArthivaH / bhavati / prasthaM saMbhavati avaharati nAzaM karoti *mAtaH // 53 / / tAbhyAM jJAta ityasminnarthe / pacati vA prAsthikaH / kauDavikaH / khArIkaH / bhaNa syAt / sarvabhUmerjAto vidita: saarvbhaumH| vA''DhakA'citapAvAda khaH // 63 // pArthivaH / bhADhakAdeH tatsaMbhavatyAdau kho vA syAt / bhAlokAt // 54 // lokAta ThaNa syAt / DhakIna: / Adakika: / AcitInaH / aacitikH| lokasya jJAta: laukikH| pAtrINaH / pAtrika: / pAtrINA / pAtrikI / ___ sarvAt // 55 // sarvapUrvAta lokAd rAThaT ca // 64 // ADhakAyaMtAta ThaNa myAt / sarvalokasya jJAta: saarvlaukikH| rAta ThaTa bhavati khazca vA tatsaMbhavatyAdau / dyA*tadatrAsmai vA vRddhayAyalAbhazuklopadA deyAH / DhaphikI / yAdakInA / dvayADhakI / dyaa|| 56 // taditi vAsamarthAta atretIbarthe asmai citikI / vyAcitInA / dvayAcitA / dviityabarthe vA yathAvihitaM tyo vA bhavati / yadvAMtaM pAtrikI / dvipAtrINA / dvipaatrii| taJced vRddhavAdayo deyAH myu: / paMcAsmin vRddhiH *kulijAdupakhau ca // 65 // kulijAMtAd bhAya: lAbha: zuklaM upadA vA dIyate pNckH| rAta tatsaMbhavatyAdau upakhau sta: ThaT ca vA / saptaka: / prAsthikaH / paMcAsmai vRddhayAdayo deyA- dvikulijaH / dvikulijika: / dvikulijiinH|dvaikupNcko devadattaH / zatika: / shtyH| lijikaH / / ___ + DaDoTThaH // 57 // DabaMtAdAda / tadasyAMzavasnabhRtiH // 66 // taditi Tho bhavati tadatretyAdau / paMcamikaH / SaSTikaH / vAsamarthAt asyeti tArthe ThaNAdayaH syuH / bhArdikaH / gadvatiM taccet aMzAdayo bhavaMti / paMcAsyAMzo ___ bhAgAd yazca // 58 // bhAgAd yo bhavati vasnaM bhRtirvA-paMcakaH / zatya: / sAhasaH / Thaca tadatretyAdau |bhaagy: / maagikH| praasthikH| taddharati vahatyAvahati vNshaaderbhaaraat||59|| *mAnaM / / 67 // vAtAttArthe ThaNAdayaH syuH vaMzAdibhyaH parAta bhArAt taditi ibaMtAta hara- yad vAMtaM taccat mAnaM syAt / prastho mAnamasya tyApartheSu ThaNa bhavati / vaMzabhAraM harati bahati prAsthiko rAziH / kauDavika: / khArIzatikaH / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sanAtanajainagraMthamAlAyAM [ jaineMdra *sye: saMghasUtrAdhItau // 68 // sthisaMjJakAt tadarhati // 74 // taditIpsamarthAta amAnavAcakAt vAMtAt tArthe ThaNAdayaH syuH hatItyasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / zvetasaMghAdayazcet bhavaMti / paMca parimANamasya saMghasya | cchatramarhati zvaitacchatrikaH / AbhiSecanikaH / sUtrasya adhItervA-paMcaka: / aSTaka: / zatikaH / vAstrikaH / khau // 69 // syisaMjJakAt svArthe khau prAgvataSTha ||75||vtH prAka ye'rthAH yathAvihitaM tyo bhavati / paMcaiva paMcakAH zaku- teSu ThaadhikRto veditvyH| vakSyati--turAyaNenayaH / saptakAH brahmavRkSAH / | tyAdi-taurAyaNikaH / *zacAtvAriMzaM // 70 // triMzadacatvAriM- / chedAdanityaM // 76 // chedAderibaMtAd zadbhyAM tadasya mAnaM khAvityasmin viSaye DNa nityamarhatItyarthe yathAvihitaM tyo bhavati / cheda nipAtya: / triMzadadhyAyA: parimANameSAM 3zAni, | nityamarhati chaidikaH / chaidikI / bhaidikaH drauhikH| cAtvAriMzAni kAnicit brahmaNAni / vairaMgikaH // 77 // virAgazabdAda ThA nipaMcadazana varga vA / / 71 // paMcaddazatI pAtyaHviraMgAdezazcAvirAgaM nityamarhati bairaMgakaH / varge DattyAMtau nipAtyau vA / paMca parimANamasya zIrSacchedAd yazca // 78 // asmAta vargasya paMcad paMcako vA dazad dazako vA vrg:| yo bhavati ThaJ ca / zIrSacchedaM nityamarhati zI +iTstome // 72 // sthisaMjJakAd stome'bhi-pacchedyaH / zairSacchedikaH cauraH / dheye DaT syAt / paMcadaza maMtrAH parimANamasya daMDAdeH // 79 // daMDAderibaMtAd yo stomasya paMcadaza: stomH|viNshH| bhavatyarhati / daMDamarhati daMDyaH / musalyaH / ma paMktiviMzatitriMzaJcatvAriMzatpaMcAzat dhuparyaH / ibhyaH / paSTisaptatyazItinavatizataM / / 73 / / paMktyA- pAtrAd ghazca // 80 // pAtrAd gho bhadayo nipAtyaMte mAnAvaSaye / paMca pAdAH parimA- | vati yazcArhati / pAtriyaH / pAtryaH / Namasya vargasya paMktiH / paMcanaSTikhaM tizca tyaH / / kaDaMgaradakSiNAsthAlIbilAcchayau // 81 // dvau dazatau parimANamasya viMzatiH / dvervinbhaavH| kaDaMgarAdeH chayau staH tadarhati / kaDaMgarIyaH / zatizca tyaH / dazatovI dvayorvinbhAvaH zatizca | kaDagaryo gauH / dakSiNIyaH, dakSiNyo guruH / tyaH / triMzatacatvAriMzat paMcAzaditi tricatuH- sthAlIvilyAH tNddulaaH| paMcAnAM imArimazcAMtAdezAH zacca tyaH / trayo *yajJAd ghaH // 82 // yajJAd gho bhavati adazataH parimANamasya triMzat / catvAro dazataH- | hati / yajJiyo dezaH / catvAriMzat / paMca dazataH paMcAzat / SaT dazataH | *zAlInakaupInAvijInA: // 83 // ete parimANamasya SaSTiH / SaSastirapadatvaM ca / sapta svanaMtA nipAtyate / zAlAkUpapravezanAbhyAM khaJ dazataH saptatiH / saptanastiH / aSTau dazataH a- dhukhaM ca / zAlApravezanamarhati zAlIno'dhRSTaH / zItiH aSTano'zIbhAvastizca tyaH / nava dazataH kUpapravezanamarhati kaupInaM pApaM pAyUpasthaM / tadAnavatiH / navanastiH / daza dazataH parimANamasya | varaNacIrakhaMDaM ca / Rtvijamarhati AtvijIno zataM / dazAnA zabhAvaH tazca tyaH / yajamAnaH / RjmhtiityrthH| Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH zabdArNava caMdrikA | a0 3 / pA0 4 / godAnAdInAM brahmacarye // 84 // ebhyastAMtebhya: ujJa bhavati brahmacarye'rthe | godAnasya brahmacarya gaudAnikaM / AdityatratikaM / caMdrAyaNaM carati // 85 // asmAdibaMtAt godAnAdezca caratyarthe ThaJ syAt / caMdrAyaNaM ca rati caaNdraaynnikH|gaudaanik: / Aditya vRtika: / devavratAdIn Dina || 86 // ebhya ibabhyaH Din syAt / devatrataM carati devavUtI / tilavatI | avAMtaradIkSI / DvuzvASTAcatvAriMzatcAturmAsyAd yakhaM ca 87 // AbhyAM ivaMtAbhyAM Duvurbhavati Din ca yakArasya ca khaM / aSTacatvAriMzataM carati aSTAcatvAriMzakaH / aSTacatvAriMzI / cAturmAsika: / cAturmAsI turAyaNaparAyaNaM yajate'dhIte // 88 // AbhyAM yajate'dhIte cArthe ThaJ syAt / turAyaNaM : yajJaM yajate taurAyaNikaH / pArAyaNamadhIte pArA - yANika: i saMzayaM praapte'rthe||89|| saMzayAda prApto'rtha ityasminnarthe ThaJ syAt / saMzayaM prApto'rtha : saaNshyikH| krozayojanAcchatAdyojanAccAbhigamAI: // 90 // krozayojanAbhyAM parAt zatAt yojanAcca kAMtAt abhigamArha ityasminnarthe ThaJ syAt / krozazatAdabhigamArhaH kauzazatiko muniH / yaujanazatiko guruH / yaujanikaH sAdhuH / tad yAtyebhyaH // 91 // taditIbatebhyaH ebhya krozazatAdibhyo yAtyarthe ThaJa syAt / krozazataM yAti kaushshtikH| yaujanazatikaH / yaujanikaH / pathaSThaT || 92 || pathinzabdAdRT syAt / paMthAnaM yAti pathikaH / dvipathikaH / + paMtho No nityaM // 93 // pathaH nityaM yAtyarthe No bhavati paMthAdezazca / paMthAnaM nityaM yAti pAMtha: / pAMthA strI / dvipathaH / 115 vArijaMgalasthalakAMtArAjaza kUttarAdinA'' dRte ca // 94 // vAryAdipUrvAt pathaH bhAMtAt AhRte AnIte yAti cArthe ThaJ syAt / vAripathenAhRtaH yAti vA vAripArthikaH / jAMgalapathikaH / sthAlapathikaH / kAMtArapathikaH / AjapathikaH / zAMkupathikaH / auttarapathikaH / sthalAdinA madhukamaricaM // 95 // sthalapUrvAta patho'Na syAdAhRterbhe taccedAhRtaM madhuka maricaM vA yadi syAt / sthalapathenAhRtaM sthAlapathaM madhukaM marIcaM vA / / kAlaMmyaH // 96 // yadito'me'nukamiSyAmaH tatkAlavAcibhyo bhavatIti jJeyaM / tatraivodAhariSyAmaH / + tena nirvRttaH // 97 // teneti bhAsamarthAt kAlAta nivRttaM ityasminnarthe ThaJ syAt aDvA nirvRtta: Ahnika: prAsAda: / mAsikaH / ArddhamAsikaH / sAMvatsarikaH / tasmai bhRto'STiH // 98 // tasmai ityabaMtAt kAlAt bhRto'dhISTa iti cArthe ThaJa syAta / mAsAya bhRtaH mUlyena krItaH niyamitaH mAsikaH karmakara: / mAsAyAdhISTaH mAsiko - dhyApakaH / sAMvatsarikaH / taM bhUto bhAvI // 99 // tamitI tAt bhUto bhAvIti cArthe ThaJ syAt / mAsaM bhUto bhAvI vA mAsiko brIhiH / ArddhamAsikaH / sAMvatsarika: / SaNmAsAThau // 100 // asmAt NyaThau tyau staH tena nirvRttAdau / SaDabhi: mAsairnirvRtta: yo bhRto'dhISTa paNmAsAn bhUto bhAvI vA SANmAsyaH / SaNmAsikaH / + samAyA: kha: // 101 // samAzabdAta nivRttAdau kho bhavati / samayA nirvRttaH samAyai. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 sanAtana jaina graMthamAlAyAM - bhRtoSISTo vA samAM bhUto bhAvI vA samInaH / x rAta bhUtabaleH // 102 / / samAMtAt rasAt kho bhavati bhUtabalerAcAyasya matena / dvAbhyAM samAbhyAM nirvRttAdi:dvisamInaH / dvaisamikaH / rAtryahaH saMvatsarAt // 103 // rAjyAcaM - tAt t kho bhavati nivRttAdau bhUtabalermatena / dvirAtrINaH / dvairAtrikaH / trirAtrINaH / trairAtrikaH / dvayahInaH / dvaiyAhikaH / trisaMvatsarINaH / trisAM vatsarikaH / deya bhaktaM AmiSTomikaM / vAjapeyikaM / vAjapeyikaM / * kAle kArya ca bhavavat // 111 // kAlavAcakAdI baMtAta deyaM kAryamiti cArthe bhava iva tyo bhavati / yathA - varSAsu bhavaM vArSikaM / mAsikaM / tathA varSAsu deyaM kArya vA vArSikaM / mAsikaM / naizikaM / naizaM / purANaM / purAtanaM / vyuSTAdiSvaNa // 112 // ebhya ivatebhya aNa syAt / vyuSTe deyaM kArya vA vaiyuSTaM / nitye deyaM naityaM / tairthyaM / varSAdu ca // 104 // varSAMtAta rAhU parasya ThaJaH upa bhavati khazca bhUtabalermatena nivRttAdau / tena - pakSe ThaJaH zrutiH / dvivarSaH / dvivarSINa: / dvivArSikaH / | tena yathAkathAcahastAoNayaM // 113 // teneti bhAMtAbhyAmAbhyAM Nayau tyau staH / yathA kathA kArya deyaM vA yAthAkathAcaM / hastyaM / prANinyubbhUte // 105 // varSAMtAta rAt prANinyarthe up syAt bhUte / dve varSe bhUtaH dvivarSaH / trivarSa: dArakaH / prANinIti kiM ? dvivarSa: / dvivArSiko vyAdhiH / * mAsAd vayasi yaH // 106 // mAsAMtAta rAt bhUte'rthe yo bhavati vayasi gamyamAne / dvau mAsau bhUto dvimAsyaH / trimAsyaH / vayasIti kiM ? dvaimAsiko vyAdhiH / * khaJ ca // 107 // mAsAt bhUte'rthe khaJa syAt / yazca vayasi / mAsInaH / mAsyaH / 1 [ jaineMdra- * SaNmAsANNyaThaNyAH || 108 || asmAda vyAdayaH syuH vayasi gamyamAne / SaNmAsAn bhUtaH SANmAsyaH / SANmAsikaH / SaNmAsyaH / * yajJAnAM dakSiNA // 109 // yajJavAcibhya stAMtebhyo dakSiNetyasminnarthe ThaJ syAt / abhitata dakSiNA AbhiSTomikI / vAjapeyikI / rAjasUyakI / *tatra deyaM 110 // tatretIpsamarthAt yajJaSAcakAta deyamityasminnarthe ThaJa syAt / aniSTome jayyalabhyakAryasukaraM / / 114 // bhAMtAta kAlAta jayyAdyartheSu ThaJa syAt / mAsena jayyaM labhyaM kAryaM sukaraM vA mAsikaM / ArddhamAsikaM / sAMvatsarikaM / saMpAdini // 115 // bhAMtAta saMpAdini zobhane'rthe ThaJ syAt / karNaveSTakAbhyAM saMpAdi mukhaM kArNaveSTakikaM / vAstrayugikaM zarIraM / karmaveSAd yaH / / 116 // AbhyAM saMpAdinvarthe yo bhavati / karmaNA saMpAdi karmaNyaM zaurya / veSyA nartakI / 1 * yogAdaye prabhuH // 117 // yogAdibhyo 'yaMtebhyaH prabhurityasminnarthe ThaJa syAt / yogAya prabhuH yaugikaH / sAMtApikaH / naisargikaH / aupavAsikaH / * yogyakArmuke // 118 // yoga karmanazabdAbhyAM ya ukaJca nipAtyaH / yogAya prabhuH yogyaH / kArmukaM dhanuH / * so'sya tadvat brahmacarye // 119 // sa vAsamarthAt asyeti tArthe ThaJa syAt iti Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH ] zabdArNavadrikA / a* 31 yA* 4 / - -- tadvati brahmacAriNi brahmacarya caarthe| mAso'sya neMdrasamApanIyaM / brahmacAriNaH mAsikaH / mArddhamAsikaH / tathA svargasvastivAcanAdibhyo yop // 130 // mAsikaM brahmacarya / sAMvatsarikaM / svargAdibhyaH svAstivAcanAdibhyazca yopau stH| samayAt mAptAt // 120 // samayAta svargaH prayojanamasya svayaM / yazasya / AyuSyaM / prAptaviziSTAta ThaJ syAt / samayaH prApto / svastivAcana prayojanamasya svastivAcanaM / zAMtiyasya sAmayika kaary| vAcanaM / puNyAhavAcanaM / ThA upa / * RtvAdibhyo'Na // 121 // ebhyo'Na ___* AkAlikaM tthshcaayte|| 131 / samAnasyAt / RtuH prApto'sya bhArtavaM puSpaM / upavastA- kAlabhandAt AyatopAdhikAta Thana nipAtyaH bhopavastraM / samAnakAlasya ca AkAla mAdezaH Thazca / kAlAdhaH // 122 // kAlazabdAta | samAnakAlo Adhetau asya-AkAliko'nadhyAyaH prAptopAdhikAta so'syetyasmin viSaye yo bhvti| bhAkAlikI, bhAkAlikA vA vidyut / kAlaH prApto'sya kAlyo meghaH / / ____ * ipo'rdai vana katye // 132 // ivaMtAdarhe'rthe * dIrghAt // 123 // kAlAddIrghaviziSTAta vad bhavati yadahaM taccet kRtya kriyA bhavati / Thana syAt / dIrghaH kAlo'sya kAlikamRNaM / rAjAnamahati rAjavat vRttamasya rAjJaH / kulI prayojanaM // 124 / vAMtAta prayojana- navat / sAdhuvat / kRtya iti kiM ! zatamamityasminnarthe una syAt / arhatpUjA prayoja- Iti putraH / namasya AhatpUjikA jainamahikAbhAbhiSecanikaH * supa ive // 133 // suvaMtAdivAthai vad ___ * ekAgArAcaure / / 125 // asmAcaure'rthe | bhavati kRtye / kSatriya iva yudhyate kSatriyavat / ThA syAt / ekAgAraM prayojanamasya aikAgA- mazvavat dhAvati / devamiva devavat guruM pshyti| rikaH cauraH / sAdhunA iva sAdhuvat putreNAcaritApAtrAyevapAtravadaadAdibhyo'N // 126 // ebhyo'Na pAtrAya dattaM |prvtaadiv parvatavat kutupAvavarohati / syAt / zraddhA prayojanamasya zrAddhaM / cauddN| taba // 134 // tatretIpsamarthAt ivArthe vat vizAkhApAdAnmaMthadaMde // 127 // AbhyA- | bhavati / mathurAyAmiva mathurAvat zrughne prAsAdaH / maNa syAta maMthe daMDe cArthe / vizAkhA prayojana- pATaliputravat sAkete prikhaa| masya vaizAkho maMthaH / ASADho dNddH| tasya // 135 // tasyeti tAsamaryAta cho'nupAnAdeH // 128 // ebhyazcho ivArthe vad bhavati / devadattasya iva devadattavat / bhavati / anupAnaM prayojanamasya anupAnIyaM / rAjavat / utthApanIyaM / anuvAdanIyaM / anupravacanIyaM / bhAve tvatal // 136 // tAMtAta bhAve'rthe +vizipUripadihisamApo'nAtsAdeH 129 tvatalau tyo staH / bhavato'smAdabhidhAnapratyayo vizyAderanatyAMtAta sapUrvapadAta cho bhavati / iti bhAvaH / gorbhAvaH gotvaM / gotA / zuklatvaM / gRhamavezanaM prayojanamasya gRhapravezanIya / prapApU-zuklatA / pAcakatvaM / paacktaa| DisthatvaM / ramIyaM / gopapadanIyaM / prAsAdAroNIyaM / jai- | uitthatA / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAvAM [jeneMdra *AvAdagaDalAdeH // 137 // yadita U- rAjyaM / rAjatvaM / rAjatA / kAvyaM / kavitvaM / rdhvamanukramiSyAma: AbrahmaNastvazabdAt tva talau kavitA / brAhmaNyaM / brAhmaNatvAbrAhmaNatA / adhikRtau jJeyau gaDulAdIna varjayitvA / uttaratrai- | *sahAyAdvA // 142 // sahAyAd vyaNa vA vodAhariSyAmaH / agaDulAderiti kiM ? gADu- syAt bhAvAdau / sAhAyyaM / sahAyatvaM / sahAyalyaM / dAyAdhaM / kAmaMDalavaM / / | tA / sAhAyakaM / *nala SAdavudhAdeH // 138 / / AtvAt na / *stayAhatyaM // 143 // etad dvayaM nipAtyaM / pUrvAt yasAta budhAyaMtavarjitAd tvatalau staH / stenasya bhAvaH kRtyaM vA steyaM / yo nakha ca / na zuklo'zuklaH / tasya bhAvaH azuklatvaM / stenatvaM / stenatA / arhato bhAvaH kRtyaM vA AazuklatA / arAjatvaM / arAjatA / asthaviratvaM / hatyaM / arhato numTyaNau ca / arhatvaM / arhtaa| asthaviratA / ahAyanatvaM / ahAyanatA / a- *sakhiNigdUtAd yaH / / 144 // sakhyAbudhAderiti kiM ? na budho'budhamtasya bhAvaH karma | deryo bhavati bhAvAdau / sakhyurbhAvaHkarma vA sakhyaM / vA AbudhyaM / Acaturya / AsaMgatyaM / Alava- sakhitvaM / sakhitA / vaNijyaM / vaNiktvaM / vaNiNyaM / ArasyaM / AlasyaM / ktA / dUtyaM / dUtatvaM / dUtatA / * pRthvAdevamana // 139 // pRthvAdibhya kapijJAteIj // 145 // AbhyAM DhaJ iman vA syAt tau ca / pRtharbhAivaH prathimA / syAt bhAvAdau / kApeyaM / kapitvaM / kapitA / pRthutvaM / pRthutA / pArthivaM / pradimA / mRdutvaM / / | jJAteyaM / jJAtitvaM / jnyaatitaa| mRdutaa| maadv| lghimaa| laghutvaM / lghutaa| laaghvN| vayaHprANijAterajJa // 146 // vayovAci varNadRDhAdibhyaSTayaNa ca // 140 // va- bhyaH prANijAtezvAJ syAt bhAvAdau / kaumAraM / rNavAcibhyo dRDhAdibhyazca TyaNa syAt iman kumAratvaM / kumAratA / kaizoraM / kAlabhaM / vArkara / ca vA / zuklasya bhAvaH zauklyaM / zuklimA / prANijAte:-AzvaM / azvatvaM / azvatA / gAzuklatA / zuklatvaM / kASye / kRssnnimaa| kR- | darbha / auSTraM / hAstaM / pNatvaM / kRSNatA / dADhyaM / ddhimaa| vRddhtvN| hAyanAMtayuvAderaNa // 147 // hAyanAMtAta dRDhatA / vArtha / vaDhimA / vRDhatvaM / vRDhatA / yuvAdazvANa syAt bhAvAdau / dvaihAyane / dvihApAMDityaM / paMDitimA / paMDitatvaM / pNddittaa| yanatvaM / dvihAyanatA / traihAyanaM / yauvanaM / *rAjapatyaMtagaNoktirAjAdibhyaHkatye c|141|| yuvatvaM / yuvatA / sthAviraM / kautukaM / kauzalaM / rAjAtebhyaHpatyaMtebhyo guNoktibhyo rAjAdibhyazca / kautuuhlN| kRtye karmaNi bhAve ca vyag syAt / surAjJau bhAvaH / "hRdayapuruSAdase // 148 // AbhyAM bhAve karma vA saurAjyaM / surAjatvaM / surAjatA / yauva- | kRtye cANa syAta ase / hArya / hRdayatA / paurAjyaM / yuvarAjatvaM / yuvarAjatA / nArapatyaM / / ruSaM / puruSatvaM / puruSatA / ase iti kiM ! sunarapatitvaM / narapatitA / AdhipatyaM / adhipati- | hRdayatvaM / paramapuruSatvaM / tvaM / adhipatitA / sainApatyaM / jAkhyaM / jaDa- *zrautraM // 149 // zrotriyazabdAdaNa nipaataa| maukhyaM / mUrkhatvaM / mUrkhatA / kauzasya / tyate yakhaM ca / zrotriyasya bhAvaH kRtyaM vA zrotraM Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zamdArNavacaMdrikA | bha.3 / paa.4| zrotriyatvaM / shrotriytaa| lathInaM / praiyaMgavINaM / dhyAderikaH // 150 // igaMtAta dhyAderaNavIhizAlerdA // 158 // AbhyAM kSesyAt bhAvAdau / zauca / zucitvaM / shucitaa| tre Dhana syAt / traiheyaM / zAleyaM / maunaM / munitvaM / munitA / pATavaM / paTutA / pa- yavayavakaSaSTikAd yaH // 159 // TutvaM / paitraM / pitRtvaM / pitRtA / dhyAderiti kiN| ebhyo yo bhavati kSetre / yavAnAM kSatraM yavyaM / pAMDutvaM / ika iti kiM ! ghaTatvaM / yavakyaM / SaSTikyaM / ___ yoDorUpocamA vujJa // 151 // *vA'NumASAt // 160 // AbhyAM yo bhavati yoGaH rUpottamAd vuJ syAt bhAvAdau / rAmaNI- vA kSetre | aNavyaM / ANavInaM / mASyaM / mASINaM / yakaM / ramaNIyatvaM / ramaNIyatA / aupAdhyAyakaM / / *tilomAbhaMgAt // 161 // ebhyastAMtebhyo upAdhyAyatvaM / AcAryakaM / yoGaH iti kiM ? vi- yo vA syAt kSetre / tilyaM / tailInaM / umyaM / mAnatvaM / rUpottamAditi kiM ? kSatriyatvaM / kAyatvaM / | aumInaM / bhagyaM / bhAMgInaM / dvaMdvadhUrtAdeH // 152 // dvaMdvAt dhUrtAdibhyazca vu- kaTo'lAbvAzca rajAsi // 162 // alAa myAt / kurukAzInAM bhAvaH kRtyaM vA kaurukA- bUzabdAt tilAdezca kaTastyo bhavati rajasyarthe / zikA / bhAratabAhuvalikA / zrapAlavasupAlikA / | alAbUnAM rajaH-alAbUkaTaM / tilakaTaM / umAdhaurtikA / caurikA / dhUrtatvaM / dhUrtatA / mAnojJakaM / kaTaM / bhNgaakttN| gotracaraNAta shlaaghaatyaakaaraavetau||153|| gamye'hAzcAt khajJa // 163 // azvAt gotrAccaraNAcca buJa syAt zlAghAdyartheSu bhaavaadau| khaJa syAt ahnA gamye'rthe / azvasyaikenAhA gArgikayA zlAghate atyAkuruta vA gArgikAmaveta- gamyaH-AzvIno'dhvA / vAn / gAryatvena / gArgyatayA / vAtsikayA zlAghate sarvacarmaNaH kRtaH khazca / / 164 // saatyAkurute vA vArisakAmavetavAn / evaM kAThikayA | carmaNastAMtAt kho bhavati khaJ ca kRta ityAsmakAlApikayA / nnarthe / sarvacarmaNaH kRtHsrvckssnnH|saarvckssnnH / hotrAdimyazchaH // 154 // ebhyaH yathAmukhasaMmukhAddarzanaM // 165 // AbhyAM RtvigvAcibhyazcho bhavati bhaavaadau| acchAvA- | tAMtAbhyAM darzanamityasminnarthe kho bhavati / ythaakiiyaaacchaavaaktvN|acchaavaaktaa| maitraavrunniiyN| mukhaM drshnH-ythaamukhiinH|sNmukhsy drshnHsNmukhiinH| brahmaNastvaH // 155 // asmAd R- sarvAdeH pathyaMgakarmapatrapAtrazarAvAda vyApI tvigvAcinastvo bhavati bhAvAdau / brahmaNo bhAvaH // 166 // sarvapUrvAd pathyAdeH vyApI ityakRtyaM vA brahmatvaM / sminnarthe kho bhavati / sarvapathasya vyApI sarvapa +zAkaTazAkinI kSetre // 156 // tAMtAt thIno rathaH / sarvAMgINastApaH / sarvakarmINaH pukSetre'rthe zAkaTazAkinau tyo staH / ikSUNAM kSetraM / ruSaH / sarvapatrINaH sArathiH / sarvapAtrINaH oikSuzAkaTaM,ikSuzAkinaM / mUlazAkaTaM, muulshaakinN| danaH / sarvazarAvINaH saktuH / dhAnyebhyaH khaJ // 157 / / dhAnyavAci- AmapadaM / / 167 / / asmAcAMtAt kho bhyaH khana syAt / mudgAnAM kSetraM maudgInaM / kau- | bhavati / ApapadaM vyApI AprapadInaH prH| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 sanAtana jaina graMthamAlAya ... parovaraparaMparaputrapautramanvasti // 168 // parovarAdeoribaMtAt kho bhavati anvastyanubhavatyatheM / parAMzcAvarAMzvAnubhavati parovarINaH / parAMzca paratarAMzca prNpriinnH| putrAMzca pautrAMzca putrpautriinnH| *yathAkAmAnukAmAtyaMtapArAvArapArAvArAvArapArAn gAmI / / 169 / / yathAkAmAderibaMtAt gAmItyAsminnarthe kho bhavati / yathAkAmaM 1 gAmI yathAkAmInaH / anukAmInaH / atyaMtInaH / paariinnH| avaarnnH| pArAvArINaH / avArapArINaH / anugvalaM // 170 // anuguzabdAd alaMgAmItyasminnarthe kho bhavati / anugvalaM gAmI anugavIno gopAlaH / d cho'bhyamitraM // 171 // abhyamitrAdibaMtAccho bhavati / abhyamitramalaMgAmI - abhyamitrIyaH / *yaH / / 172 / / asmAd yo bhavati alaMgAmini | abhyamitryaH / *khazvAdhvAnaM ca / / 173 // adhvano'bhyamitrActAt kho bhavati yazca / adhvAnamalaMgAmI adhvanInaH / adhvanyaH | abhyamitrINaH / samAM samAM vijAyate // 974 // samAM samAM zabdAt kho bhavati vijAyate'rthe samAM samAM vijAyate garbhamAdadhAti samAMsamInA gauH / adyazvInAdyaprAtInamAsanaM 175 // etadvayaM khAtaM nipAtyaM AsannAmityAsminnarthe / adyazvo vA vijaniSyate adyazvInA gauH / adyaprAtInA / AsannaprasavA ityarthaH / * sarvAnnInAnupadInAyAnayInamadadvaddhAneye // 176 // sarvAnnInAdayaH khAMtA nipAtyaMte adadAdyartheSu / sarvAnnamatti sarvAnnIno bhikSuH padasadRzaM anupadaM baddhA anupadInA upAnat / ayAnayaM neyaH - ayAnayInaH zAraH / . / * AgavanaM // 177 // Ago: pratidAnAta [ naineMdra-karmakAriNi kho nipAtyaH pratidAnasya khaM / Ago: pratidAnaM karma karoti AgavInaH karmakaraH / * sAptapadInaM sakhyaM // 178 // saptapadAt khaJ nipAtyaH sakhyamityasminnarthe / saptabhiH padai - ravApya sAptapadInaM sakhyaM / I goSTInaM bhUtapUrve // 179 // goSThAt khaJa nipAtyate bhUtapUrve'rthe / goSTho bhUtapUrvaH gauSThIno dezaH / caraT // 180 // bhUtapUrve caraT syAt / bhaDhyo bhUtapUrvaH- ADhya caraH / RSicaraH / darzanIya caraH / tAyA rUpyazca / / 181 // tAMtAt rUpyo bhavati caraTU ca / devadattasya bhUtapUrvo gau: devadattarUpyaH / devadattacaraH / devadattacarI / * pIlvAdeH kuNaH pAke // 182 // pIlvAdibhyaH pAke'rthe kuNo bhavati / pIlUnAM pAkaH pIlukuNaH / karkadhukuNaH / kararikuNaH / | * karNAdipakSAnmUle jAhati // 183 // karNAdeH pakSAcca mUle'rthe jA hatI tyau staH / karNasya mUlaM karNajAhaM / mukhajAhaM / akSijAhaM / pakSasya | mUlaM pakSatiH / 1. tRmoSNazatAdAlurasahe // 184 // tRprAderAlu syAt asahe'rthe / tRprasyAsaha H tRprAluH / uSNAluH / zItAluH / + himAdeluH sahe // 185 // himAd sahe'rthe ela syAt / himasya sahaH himeluH / /vAtabalAdUlaH / / 186 // AbhyAM Ulo bhavati / vAtasya sahaH vAtUlaH / balasya sahaH balUlaH / d: zAlazaMkaTau // 187 // vizabdAt etau tyau staH svArthe / visRSTo - vizAla:, vizaMkaTa: * vyutsannimAt kaTaH // 188 // ebhyaH kaTo bhavati / vispaSTo - vikaTo dezaH / udgataH utkaTo gaMdhaH / saMgataH saMkaTaH paMthAH / nigato nikaTo grAmaH / pragataH - prakaTo'rthaH / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putiH zamdArNavacAvikA / . paa.4| 121 - + kuTArazcAvAt / / 189 // avAt kuTAro | brIhiH / aprANinIti ki ! garbhiNI gauH| . bhavati kaTazca svArthe|avagataH avkuttaarH,avkttH| pramANe mAtraT // 199 // pramANArthe mAtra nAsikAnate TITanATanaTAH // 190 // syAt / Uru: pramANamasya UrumA jalaM / jAnu, bhavAt nAsikAyAH TITAdayaH syuH nate'rthe / mAtrI khAtA / dhanurmAtrI bhUmiH / avanatA nAsikA yasya avaTITaH / avanATaH / hastipuruSAdvA'Na // 200 // AbhyAmaNa bhvbhrttaa| vA syAt / hastI pramANamasya hAstinamaMbu / __ neviDavirIsau // 191 // ne si hastimAtraM, hastidvayasaM, hastidanaM / pauruSe / purukAnataviSaye etau tyo staH / ninataM nAsikAyAH SadvayasaM / puruSadAMnI chaayaa| niviDaM / nivirIsaM / vorce dvayasaT danaT // 201 // UrSe __ + kenau cik|| 192 // ne sikAnate'rthe | pramANe dvayasaTa damaTau tyo vA staH / UrU pramAkenau staH nezcika cAdezaH / ninataM nAsi- Namasya UrudvayasaM / UrudanaM / UrumAtraM toyaM / kAyAH-cikkaM, cikina / UrudvayasI parikhA / taddannI / Urdhva iti kiM ! ____x piTe ciH|| 193 // nenAsikAnata- rajjumAtrI bhuumiH| viSaye piTo bhavati nezcirAdezaH / cipittN| ummAne // 202 / / mAnavAcinyeva pramANe kSullakAllo vA cula // 194 ||kssullk mAtraDAderupa bhavati / samaH pramANamasya samaH / 'zabdAt svArtha lo vA syAt tatsaMniyoge culi- diSTiH / vitastiH / mAna iti kiM ! UrumAtraM / tyayaM 4 prakRterAdezaH / kSullakaH / cullH| rAta saMzaye ca // 203 // saMzaye ca rAd klinnAdakSiNa cila pila ca // 195 // mAtraDAderupa bhavati / dvau prasthau mAnamasya dviprsthH| klinnAllo bhavati akSNi vAcye cila pila dvizataH / dvau samau mAnamasya dvismH| dvivitstiH| culAdezazca / klinnaM cakSuH-cillaM, pillaM, cullN| mAtraT // 204 // mAne saMzaye mAtraTa + upatyakAdhityake // 196 // upAdhibhyAM | syAt / karSoM mAnamasya karSamAnaM ghRtaM / prasthatyako nipAtyaH Asanne adhirUDhe ca striyAM mAtraM dhAnyaM / hastamAtra kSetraM / paMcamAtrAH puruSAH / . itvAbhAvazca / parvatamupAsanno dezaH upatyakA / / / zacchanvizateH // 205 // zadaMtAta zaparvatamadhyArUDhaH adhisykaa| naMtAta viMzatezca mAtraT syAta / triMzanmAnameSA 4 tadasya saMjAtaM tArakAdibhya itaH syAt triMzanmAtrAH / dazamAtrAH / viNshtimaatraaH| // 197 // taditi vAsamarthebhyaH saMjAtavi- Din // 206 // triMzadAdibhyo din syaat| ziSTebhyaH tArakAdibhya asyeti tArthe itastyo | triMzadahorAtrA mAnamasya triMzI / triMzinau / bhavati / tArakAH saMjAtA asya tArakitaM nmH| trizino mAsAH / paMcadazI arddhamAsaH / amitamAkAzaM / puSpitA vaslI / phalitastaruH / vizino bhavaneMdrAH / ikSitaH / nidritaH / ghatvidakimaH // 207 // AbhyAM ghatuH garbhAdamANini // 198 / / garbhazabdAdito syAt / idaM mAnamasya iyAn / kiyAn / bhavati apANini / garbho'sya saMjAta:-garmito vaisadoSaH // 208 // patadA pArSasya Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 sanAtamajenagraMthamAlAyAM (jaineMdra vo bhavati / etAvAn / viMzatidaMDA adhikA asmin yojanazate / yttdH||209 ||aabhyaaN ghatoryo bhvti| triMzat mASA adhikA asmin kArSApaNasahasre / yanmAnasya yAvAn / tAvAn / iti zabdArNavAparanAmni jaineMdravyAkaraNe kimazca syerDatizca // 210 // sthisaMjJakAta zabdArNavacaMdrikAlaghuvRttI mAne vartamAnAt kimastAbhyAM ca Datirbhavati gha tRtiiyo'dhyaayH| tuzca / kA saMkhyA mAnameSAM katIme / kiyaMta ime / yati / yAvaMtaH / tati / taavNtH|| avayave tayaT // 211 // avayave vartamAnAt syaH tayaT syAt / catvAro'vayavA asya catuSTayaM samaMtabhadrasya / paMcatayo yamaH / saptatayI nayavRttiH / dazatayo dharmaH / vitreH khaM vA // 212 // dvitribhyAM parasya tayaTa AdestakArasya vA khaM syAt / dvau ava ctrtho'dhyaayH| yavau asya dvayaM / dvitayaM / trayaH / tritayaH / mokssmaargH| prathamaH paadH| dhyAderguNAta mUlyakreye mayaTa // 213 // tasya sthipUraNe DaT // 1 // tasyeti tAyAdaguNavAcakAt bhAgavAcakAt syisaMjJAt samarthAt sthisaMkhyAvAcinaH DaT bhavati syipUra- .. mayaTa syAt byAdizcet mUlye kreye vA vartate / Ne'rthe / trayodazAnAM pUraNaH trayodazo vimlnaathH| yavAnAM dvau guNau mUlyamasyodazcitaH kreyasya cartudazaH / paMcadazaH / SoDazaH / ekAdazAnAM dvimayaM udazcit / trimayaM / udazvito dvau guNau pUraNI ekAdazI / dvaadshii| keyAveSAM dvimayAH trimayAH yavAH / dvayAderiti + no'se maT // 2 // nakArAMtAnmaT syAt kiM 1 yavAnAmeko guNo mUlyamasya ekaguNa- | ase / paMcAnAM pUraNaH pNcmH| paMcamI / saptamaH / mudazvit / | saptamI / aSTamaH / navamaH / dazamaH / asa iti ___ asminnAdhikaM zatasahasra tatsaMkhyaM zati- kiM ! ekAdazaH / dvAdvazaH / zazAMtAiDaH // 214 // vAtAt zatyAMdyatAt bahupUgagaNasaMghasya tithuka // 3 // eSAM syerasminnitIbarthe zatasahasre ca Do bhavati yadvAMta DaTi tithuk syAt / bahUnAM pUraNaH bahutithaH / taccet tatsaMkhyaM AdhikaM syAt / viMzatiradhikama- | bahutithI / pUgatithaH / gaNatithaH / saMghatithaH / smin zate vizaM yojanazataM / vizaM sahasraM / ghatorithuka // 4 // tvaMtasya DaTi parataHithutriMzaM zataM / catvAriMzaM sahasra / ekAdazaM / dvAdazaM gAgamo bhvti|iytaaN pUraNa: iyatithaH |kiytithH| zataM sahasraM vA / adhikamiti kiM ! viMzati-yAvatithaH / yAvatithI / taavtithH| taavtithii| enAsmin zate / zatasahasra iti kiM ? ekAda- SaTkatikatipayasya thuka // 5 // eSAM zAdhikA asyAM triMzati / tatsaMkhyamiti kiM ! | DaTi pare thuka syAt / SaNNAM pUraNaH sssstthH| Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghukRtiH -zabdArNavacaMdrikA 4aap.| wwwsanruarianrainvanwwwwww SaSThI / katithaH / katipayathaH / sasyAd guNAt parijAte // 16 // cturH||6|| asya thuga syAt DaTi pre| sasyazabdAt guNavAcinaH parijAte'rthe sarvaguNacaturNA pUraNaH caturthaH / catasRNAM pUraNI cturthii| saMpanne ko bhavati / sasyena parijAtaH satyaka: chayau cakhaM ca // 7 // tasmAcchayau tyau / zAli: deza vatso vA / / staH cakArasya ca khaM / turiiyH| turIyA / tuH pArthakAya zUlikadAMDAjanikAnupadhanveSTA dvestIyaH // 8 // dvizabdayo bhavati / // 17 // pArzvakAdayo nipAtyaMte anvedvayoH pUraNaH dvitIyaH / dvitIyA / Tari / pArthenAnveSTA-pArdhaka:-ko nipAtyaH / ayaH sta ca ||9||stiiyo bhavati tR ityayaM cA- zUlena-AyAzUlikaH / daMDAjinena-dAMDAjanikaH / / dezaH / trayANAM pUraNaH tRtIyaH / tRtiiyaa|| ThaNa / anupadamanveSTA anupadI mavAM / ibhatra / +zatAdimAsArddhamAsasaMvatsarAttamaT // 10 // svAMgeSu saktaH // 18 // svAMgebhyA IzatAdibhyo mAsAdezca tamaT syAt / zatasya tebhyaH sakta ityasminnartha ko bhavatti / kezeSu pUraNaH zatatamaH / sahasratamaH / ayutatamaH / saktaH kezakaH / daMtakaH / nakhakaH / / mAsatamo divasaH / arddhamAsatamaH / sNvtsrtmH|| audarikaAghUnaH // 19 // udarADhaNa terasyyAdeH // 11 // tityAMtAt asyisaM- nipAtyate Ayuno'rthazcet / udare saktaH audrikH| jJApUrvAt tamaT syAt / SaSTeH pUraNaH ssssttitmH| udarako'nyaH / SaSTitamI / saptatitamaH / azItitamaH / nvtitmii| karmaTho ghaTate // 20 // karmanzabdAt asyyAderiti kiM ? ekpssttH| | Thatyo nipAtyaH ikAbhAvazca ghaTate'rthe / karmaNi ___x viMzatyAdevA // 12 // viMzatyAdibhyaH ghaTate karmaTho naa| tamaT vA syAt / viMzateH pUraNaH viNshtitmH| aMzaM hArI // 21 // azAdibaMtAt ko viMzatitamI / viMzaH / ekviNshtitmH,ekviNshH| bhavati hAriNi / aMza hArI-aMzakaH dAyAdaH / triMzattamaH, triMzaH / viMzI / triNshii| zItakoSNako kAriNi // 22 // zIto tena vittaH caMcucaNau // 13 // teneti SNAbhyAM kAriNyarthe ko nipAtyaH / zItaM kArI bhAsamarthAt vitta ityasminnarthe caMcucaNau tyo stH| zItako jaDaH / upNakArI-upNakaH zIghraH / tarkeNa vitta:tarkacaMcuH / tarkacaNAvyAkaraNacaMcuH taMtrAnavoddhate // 23 // taMtrAta kAMtAt navovyAkaraNacaNaH / kezacaMcuH / keshcnnH| dadhRta acirApahRte'rthe ko bhavati / taMtrAnavo DaTo graMthaM gRhNan ka upa ca // 11 // bhAM- dhRtastaMtrakaH paTaH / tAt DaratAt graMthaM gRhmAtyarthe ko bhavati, DaDDupa kamitaryanvabhyabhaH // 24 // ebhyaH ko ca nityaM / dvitIyena rUpeNa gRhAti dvikaH / tri- bhavati kamitari kAmayamAne'rthe / anukamitA kaH / ctusskH| anukaH / mabhIka: / abhikaH / grahaNe vA ||15||ddddNtaad ko bhavati graMtha- tadasminnanaM pAye khau // 25 // taditiH mahaNe'rthe DaDupa ca vaa| dvitIyaM grahaNaMdvika,dvitI- vAsamarthAt asminnitIvarthe ko bhavati khau yakaM / trikaM, tRtIyakaM vyAkaraNasya / / yatiM taccedannaM prAyaviSayaM syAt / tripuTAH mAye Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainamaMpamAlAyAM [jaineMdra-- - jAnnamasyAM tithau tripuTikA paurNamAsI / guDApU- tamanenAdya zrAddhiko vipaH / pikA / kusrikaa| ___ +in // 36 // mAdaM bhuttamanenAbArthe in kaulmASIvaTakinyo // 26 // kulmASabaTa- syAt / shraadii| kAbhyAM aNino nipAtyau / kulmASAH prAyeNA- + pUrvAda // 37 // vAtAt pUrvAd in / samasyA kaulmASI tithiH / baTakinI paurnnmaasii| syAt / pUrvamanena kRtaM bhuktaM pItaM vA pUrvI / / brAmaNakoSNike // 27 // etau kAMtI ni- sAdeH // 38 // sAdeH pUrvAdin syAt / pAtyo khau / bAmaNA AyudhAbino'smina brA-pUrva kRtamanena kRtapUrvI kaTaM / bhuktapUrvI odanaM / maNako dezaH / uSNAdalpAne / uSNAdagneraciro- pItapUrvI jlN| ddhRtA-uSNikA yvaaguu|| ___ iSTAdeH // 39 // iSTAdibhya in syAt / so'syAgraNIH // 28 // sa iti vAsamarthAt iSTamanena iSTI yajJe / pUrtI zrAddhe / adhItI tkeN| asyeti tArthe ko bhavati yadvAMtaM sa cedaprAmukhyaH arcitI gurau / zrutI purANe / sthAtAdevadatto'maNIryasya devadattakaH jinadattakAsaMghaH tadasyAstyasminiti matuH // 40 // kAlaprayojanAha roge // 29 // vAtAt taditi vAsamarthAt astiviziSTAt asyAsmin kAlavAcinaH prayojanavAcinazca roge'rthe ko bhvti| / ityetayorarthayormaturbhavati / gAvo'sya saMti gomAsatataM kAlo'sya satatako jvrH| dvitIyadivasaH n| dhanavAn / vRkSA asmin saMti vRkSavAn / plakAlo'sya dvitiiykH| tRtIyakaH / viSapuSpaM prayo- kssvaan|itikrnno vivakSArthaH tena viSayo niymyte|' janamasya viSapuSpako rogaH / zItakaH / upnnkH| bhUminiMdAprazaMsAsu nityayoge'tizAyane / zRMkhalakaH karame // 30 // zrRMkhalA ko saMsarge'stivivakSAyAM prAyo matvAdamo mtaaH|| nipAtyaHkarabhe'zRiMkhalaM baMdhanamaspa zrRMkhalakaHkaramaH bhUmA prAcurya tasmin-gomAn / niMdAyAM-ka unmnsyudutsoH|| 31 // udutsubhyAM u- kudAvartI / prazaMsAyAM-apavatI kanyA / nityanmanasyarthe ko bhavati / udgataM mano'sya utkaH / u- yoga-kSIriNo vRkSAH / atizAyame--udariNI su gataM mano'sya utsukH| | kanyA / sNsrge-dNddii| kSetre'nyasmin gho nAzye // 32 // kSetrA- pANyaMgAdAto vA laH // 41 // prAdIbaMtAd anyaviziSTAt gho bhavati nAzye'rthe / NyaMgAdAkArAMtAnmatvarthe lo bhavati vA / cUlAkSetre'nyasmin nAzyaH kSetriyo vyAdhiH / laH / cUlAvAn / jaMghAlaH / jaMghAvAn / prANyaM zrotriyo vA chaMdo'dhyetA // 33 // zrotri- gAditi kiM ? zikhAvAn pradIpaH |cikiirssaavaan / yo vA nipAtyate chaMdo'dhyetA cet / chaMdaHzabdAt *rukkSudrajaMtoH // 42 // rugvAcibhyaH kSudraghaH zrotrabhAvazca / chaMdo'dhIte zrotriyaH / chaaNdsH| | jaMtuvAcibhyazca matvatheM lo vA syAt / muucholH| iMdriyaM // 34 // iMdrAt gho nipAtyate / I- mUchIvAn / vicarcikAlaH / vicarcikAvAn / drasyAsmano liMga, iMdreNa pharmaNA vA sRSTaM iMdriye / / yUkAla: yUkAvAn / makSikAlaH / makSikAvAn / zrA makaM TojnenAtha // 35 // zrAI sidhmaadeH||43|| ebhyo lo vA syAt / acamanenApa ityAsina me bhavati |maamu sidhmAnyasya saMti simalA / sidhmavAn / gA. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA a4 pA 01 / laghuvRti: ] kaH / gaDuvAn / maNilaH / maNivAn / + vAtadaMtabalalalATAdUlaH // 44 // ebhyo | kalo vA syAt / vAtUlaH / vAtavAn / daMtUla : / daMtavAn / balUlaH / balavAn / lalATUla: lilATavAn vAco gmin // 45 // vAcaH gmin 125 syAt matvarthe / prAjJaH / prajJAvAn / zrAddhaH / zraddhAvAn | Arca: arcAvAn / vArttaH / vRttimAn / * jyotsnAdibhyo'N // 54 // ebhyo'na syAd vA / jyotsnA'smin asti jyotsaH ! pakSaH / jyotsnAvAn / tAmisra: / tamisrAvAn / sarpo vyAdhiH / kautupaM gRhaM / / vA syAt / vAgmI / vAgvAn / * kSipyAlATau || 46 || vAca: Ala ATa ityetau tyau staH kSipi kutsAyAM / vAcAlaH / vAcA: / yo nissAra bahu jalpati sa evaM kSipyate / + kAlAghATAjaTAllekau || 47|| ebhyo lelo staH kSipi / kAlAlaH / kAlila: / ghATAka: / pATilaH / jaTAlaH / jaTilaH / *picchAdeH // 48 // picchAdibhyo matvarthe vA lelau staH / picchalaH / picchilaH / picchabAn / phenalaH / phenilaH | phenavAn / urolaH / urasilaH / urakhAn / prajJAlaH / prajJilaH / prajJAvAn / * lomAdeH zaH || 49|| ebhyaH zo bhavati vA / lomAnyasya saMti lomazaH / lomavAn / romazaH romavAn / harizaH / harimAn / / *pAmAdernaH // 50 // ebhyo matvarthe no vA syAt / pAmanaH / pAmavAn / vAmanaH / vAmavAn zleSmaNaH / zleSmavAn / / + dazAkIpalAlyAH prazca // 51 // dadrAdenoM vA syAt prazca matvarthe / dhaguNaH / dadrumAn / zAki- | naH / zArkImAn / palAlinaH / palAlImAn / + lakSmaNa viSaNAMganAH // 52 // ete zabdAH nipAtyate / lakSmIrasyAstIti lakSmaNaH / lakSmIvAn / natyo'kArazvati nipAtyaH / viSvaMco divasA razmayo vA'sya saMti viSuNaH AdityaH / natyo khaM ca / agAni kalyANAnyasyAH saMti aMga nAH / aMgAmaH / anyA - aMgavatI / * daMtAdunnate // 61 // daMtAdunnate'rthe Duro bhavati / daMtA unnatA asya saMti daMturaH / anyatra - daMtAvAn / | * medhArathAdveraH ||62 || AbhyAmiro vA smA mahAbhAryAterNaH || 53 || prazAderNo vA t / meSiraH / medhAvI / meghAvAn / raziraH / rabhi sikatAzarkarAt / / 55 / / AbhyAmaNU syAt vA / saiktH| sikatAvAn / shaarkrH| zarkarAvAn / uzilau ca deze // 56 // sikatAzarkarAbhyAM matvarthe deze uza ila aNa ca vA bhavaMti / matoruza / tena cAturUpyaM / sikatA dezaH / sikAtalaH / saikataH / sikatAvAn / zarkarA / zarka|rilaH, zArkaraH / zarkarAvAn / // 57 // dyubhyAM mo vA syAt / dhaurasyAstIti dhumaH / drumaH / + madhupyAdibhyo ravalau // 58 // madhvAdi * kRSAdibhyazca matvarthe yathAsaMkhyaM ra valau tyau vA staH / madhuro rasaH / USaraM kSetraM / muSkaraH pazuH / suSiraM kASThaM / khaM mahatkaMThavivaramasyAstIti kharaH / khavAnanyaH / anyatra - madhumAn / USavAn / muSkavAn / kRSIvalaH / kRSimAna / rajasvalA strI / rajasvAn grAmaH / pariSadbalaH / pariSadvAna rAjA / *kAMDAMDabhAMDAdIraH // 59 // ebhya Iro bA syAt / kAMDIraH / kAMDavAn / aaNddiirH| AMDavAna bhAMDIraH / bhAMDavAn / kacchavA DuraH / / 60 / / kacchUzabdAda Daro bhavati vA / kacchuraH / kacchUmAn / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajanagraMyamAlAyAM - kH| rthii| rathavAn / + phalabaccinaH // 71 // AbhyAM zRMgAca * pAidayAdAluH // 63 // AbhyAmAnurvA ino vA syAt / phalinaH / phalavAn / bhinnH| syAt / kRpAluH / kRpAvAn / hRdayAluH / hRdayI / barhavAn / zRMgiNaH / hRdayavAn / * malAdImasazca // 72 // malAdamiso bhavati kezAdvaH // 64 // kezAnmatvarthe vA vo bhvti| inazca vA / malImasaH / malinaH / malavAna / kezavaH / kezikaH / kezI / kezavAn / 4 pavamarutastaH // 73 // AbhyAM to vA * gAMDyAdibhyaH // 65 / / ebhyo vo vA syA- syAt / parvataH parvavAna / maruttaH / marutvAn / t / gAMDIvaM / gAMDivaM / ajagavaM dhanuH / hirnnyvH| * mAyAmayAmedhAsraktapo'so vina / / 74 / / hiraNyavAn / mAyAderasaMtAJca vinvA syAt / mAyAvI / mAyA*tamisrArNavorjasvalorjasvinvatsalAMzalAH | vAn / AmayAvI / AmayAvAna / medhAvI / // 66 // ete nipAtyate / tamo'syAmasti tamisrA sagvI / tapakhI / yazasvI / tejasvI / barcasvI / rAtriH / tamaso raH uDazca itvaM / arNo'sminna- * nauzikhAdibhyAM Thenau // 75 // nAvAdibhyaH sti arNavaH samudraH / arNaso vaH sasya ca khaM / zikhAdibhyazca Thenau vA staH / nAvikA naumAnA Urjo'syAstyasmin vA UrjasvalaH / UrjasvI / kumArikaH / kumArIvAn / ina-zivI : zikhAUrjasaH asvalAsvinau tyau nipAtyau / vatsaH vAna / mAlI | mAlAvAna / mekhalI |mekhlaavaan| neho'syAsti vatsalaH sAdhuH / aMzo balamasyA- saMjJI / saMjJAvAn / sti / aMzalaH putraH / vatsAMzAbhyAM kAmavati va- | *ato'nekAcaH // 76 // akArAMtAdanekAcaH latyo nipaatyH| | Thenau vA stH| dNddikH| daMDI / daMDavAn / chatrikaH / * gomyarthe // 67 // gozabdAta mina ni- chtrii|chtrvaan|anekaac iti kiN?khvaan| svavAn / pAtyate'rthe'rthe / gAvo'sya saMtIti gomii| gomA- brIhyAdibhyaH // 77 // ebhyaH Thenau vA stH| nanyatra / svAmIzvarAdhipatIti nirdezAta khamaizva-brIhikaH / brAhI / brIhimAn / mAyikaH / maayii| ryamasyAstIti minnataM svAmIti siddhaM dItvaM ca mAyAvAn / mAyAvI / nipAtyate / | +aziraso'zIrSazca // 78 // AzarasaH * o'bhrAdibhyaH ||68||abhraadibhyH atyo / Theno vA staH / azIrSAdezazca / azIrSikaH / bhvti| abhrANyasmin saMti anaM nmH| arshsH| | azIrSI / azIrSavAn / urasaH | jttH| bhAve'rthAtAt // 79 // bhAve bartamAnA* hInAta svAMgAta // 69 / / svAMgAddhInAd dAdAMtAca tau staH / arthanamarthaH / so'syAsti atyo bhavati / khaMDaH karNo'syAsti karNaH / arthikaH / arthI / pratyArthakaH / pratyarthI / chinnA nAsikA asyAsti nAsikaH / khaMjaH | *tuMdAdibIherilazca // 80 // tuMdAde/hipAdo'syAstIti pAda: hInAditi kiMkarNavAn / vAcinazca ilo bhavati tau ca / tuNdilH| tuNdikH| + muMgAdArakaH // 70 // zRMgAdArako vA tuMdI / tuMdavAn / udarilaH / udarikaH / udarI / syAt / zRMgArakaH / zRMgavAn / shrRNgii| bIhi-zAlikaH / zAlilaH / zAlimAn / kala Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 - guNavAna / . laghuvRttiH ] zabdArNavacaMdrikA / a 0 4 / pA . / milaH / kalamikaH / klmii| | vayasi gamyamAne / paMcamo'syAsti mAsa:saMvatsaro *svAMgAdvivRddhau / / 81 // khAMgAd vivRddhi- vA paMcamI uSTraH / navamI / dazamI / viziSTAt ilo bhavati tau ca vA / vivRddhau mahAMtI sukhAdeH // 91 // sukhAdibhyaH matvarthe karNau asya staH karNikaH / karNilaH / krnnii| nityamin syAt / sukhI / duHkhI / kRcchii| karNavAn / oSThilaH / oSThikaH / oSThItyAdi / mAlAta kSepe // 92 // mAlAzabdAdina syAt *himAdibhyo yaH // 82 // ebhyo yo yA kSepe / mAlI / bhavati / himyaH / himavAna-giriH / guNyaH / dharmazIlavarNAtAta // 93 // dharmAyaM tAdina syAt / tapasvinAM dharma: tapasvidharmaH / arUpAcchastAhate // 83 // rUpAd yo vA | so'syAstIti tapasvidharmI / tpsvishiilii| kSatribhavati zaste Ahate cArthe / prazastarUpamasyAsti yadharmI / kSatriyazIlI / brAhmaNavarNI / shuudrvrnnii| rUpyo gauH| AhataM rUpyamasyAsti rUpyaH bAharobalAt // 94 // bAirubhyAM parAta kArSApaNaH / rUpavAnanyatra / balAnmatvarthe ina syAt / bAhubalI / UrubalI / gopUrvAJa nityaM // 84 // gopUrvAt puSkarAddeze // 95 // puSkarAdibhya ina zabdAt nityaM Thajha syaat|gaushtikH|golkssikH| syAt deze'rthe / puSkarANyasmina saMti puSkariNI niSkAcchatasahasAt // 85 // niSka- dezaH / padminI / utpalinI / deza iti kiM ! pUrvAt zatAdeSThaJa syAt / naiSkazatikaH / naiSka- 'puSkaravAna hastI / sahasikaH / niSkAditi kiM ? zatI / sahasI / manmAta khau // 16 // mannaMtAta mAtAJca in *ekAderyAta // 86 // ekapUrvAd yasAt bhavati khau|daaminii|vrbhinnii|bhaaminii / kAminI / Thana bhavati nityaM / eko gauH-ekgvH| *hastadaMtakarAjjAtau // 97 // hastAderin so'syAsti-aikagavikaH / aikazatikaH / syAta jAtau / hastI / daMtI / karI / jAtAviti na sarvAderin // 87 // sarvapUrvAd yasAt kiM ? hastavAn / in syAt / sarvadhanI / sarvakezI / varNI brahmacArI // 98 // varNazabdAta *DhUMdvaruggot prANinyasvAMgAt // 88 // matvarthe in nipAtyate brahmacArI cedabhidheyo bhvti| dvaMdvAd rugvAcakAt garvAcca svAMgAt in syAt varNo bUmacaryamasyAsti barNI brhmcaarii| prANini gamyamAne / kaTakakeyUriNI / zaMkhanU- tuMDivaTibalebhaH // 99 // ebhyo bho puriNI / rujaH-kuSTI / kilAzI / gardhAt-kaku- bhavati / tuMDibhaH / vaTibhaH / balibhaH / dAvartI / kAkatAlukI / prANinIti kiM ! puSpa- | zaMbhyA // 100 // AbhyAM bho bhavati / phalavAn vRkssH| asvAMgAditi kiM ? stnkeshvtii| | kaMbhaH / zaMbhaH / / *vAtAtIsArapizAcAt kuka ca // 89 // vayastitutAH // 101 // tAbhyAM vAdayo bAtAderin syAt kuka cAgamaH / vAtakA / | bhavaMti / kaMvaH / zavaH / kaMyaH / sheyH| ktiH| atIsArakI / pishaackii| zaMtiH / kaMtuH / zaMtuH / kaMtaH / shNtH| DaTo payasi // 90 // DaDatAdina syAt | + UohaMzubhaMbhyazca yusa // 102 // ebhya Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM... - - amannararamananmnmanawunawwarraniw.reminaranArramananam - - maramanandMAnnaanaanaamannarnamannamamaramam stAbhyA ca yus bhavati / UrNAyuH / ahNyuH| etadaH // 111 / / etadastau staH raMphazubhayuH / kaMyuH / zaMyuH / | cakarAdau parataH / etAsmannanadyatane kAle etasUktasAnozchaH // 103 / / sUkte sAmani | hiM / itthaM / cAbhidheye mRdo matvarthe cho bhavati / acchAvAk aza // 112 // etadoza bhavati zabdo'sminnasti acchAyAkIyaM / maitrAvaruNIyaM tasAdau / etasmAd ataH / etasmin atra / sUktaM / yahIyaM / vArataMtavIyaM sAma / kAyAstasa // 113 // kimAdeH kAMtAta voe cAdhyAyAnuvAke // 104 // madhyA- tasa bhavati / kasmAta-kutaH / srvtH| vishvtH| ye'nuvAke cAbhidheye mRdo matvarthe cho bhavati | bahubhyo-bahutaH / tasya copvA / gardabhAMDazabdo'sminnadhyAye'nuvAke taseH // 114 // parassa kimAdibhyaH vA gardabhAMDIyaH, gardabhAMDa:-adhyAyo'nuvAko AdyAdibhyastasItyevamAdinA vihitasya tasevA / kUrcamukhIyaH / kUrcamukhaH / ucchissttiiyH| stasa bhavati / kutaH AgataH / tataH AgataH / ucchissttH| * paryabheH sarvobhaye // 115 / / paryabhibhyA vimuktAderaNa // 105 // vimuktAdibhyo'N / sarvobhaye'rthe tasa bhavati / paritaH / abhitaH syAt adhyAyAdAvabhidheye / vimuktazabdo'smi- IpastraH // 116 // IbaMtAta tro bhvti| nnasti vaimuktaH / daivAsuraH / raakssosurH| sarvasmin-sarvatra / tatra / yatra / bhutr| ghoSadAdeva'n / / 106 // asmAd vun * kimo'zca / / 117 / / kimaH aza bhavati syAt adhyAyAdau / ghoSadazabdo'sminnasti | prazca / kasmin-ka, kutra / ghoSadakaH / isstvkH| idamo haH // 118 // idamaH ho bhavati / dhanahiraNye kAme // 107 // AbhyA- asmin-iha / mIbaMtAbhyAM kAme'rthe vuna syAt / dhane kAmaH / * bhavatvAyuSmadIrghAyurdevAnApriyakArthAccadhanakaH / hiraNyakaH / // 119 // bhavatvAdisamAnAdhikaraNAta kimAdeH * kiMsnibahoradvayAdivaipulyAt // 10 // tro bhavati tazca / ko bhavAn / kutra bhavAn / kimaH khisaMjJebhyo vyAdivarjatebhyaH bahuzabdA- kuto mavAn / yo bhavAn-yatrabhavAna / yato cAvaipulyavAcinaH "te supaH" ityataH prAk vakSya- bhavAn / sa bhavAn / tato bhavAn / tato bhvNto| mANAstyAH bhavaMti ityeSo'dhikAro jJeyaH / tatrai- tato bhavaMtaH / taM bhavataM-tatrabhavaMtaM / tato bhavaMtaM / vodAhariSyAmaH / ayAdigrahaNaM kiM ! dvaabhyaa| tau bhvNtii| tatrabhavatI / tato bhavatau / tAma yoH / tvat / mat / bhavataH / bahoH / suupaat| | bhavataH / tatra bhavataH / tato bhavataH / evaM sarva___idama iza // 109 // idama iza bhavati | trAsa AyuSmAna / tatra AyuSmAn / tata AyutasAdau / asmAta / itaH / iha / mAn / sa diirghaayuH| ttrdiirghaayuH| ttodiirghaayuH| ___ etetau rthoH // 110 // idamaH eta| sa devAnAM priyH| tatradevAnAMpriyaH / tato devAita ityeto Adezau staH rephAdau kArAdau ca naaNpriyH|cshbdaadnytraapiaasnen gataH ito gtH| paratA / etarhi / isvaM / | kAsegnapatanahi // 120 // kimAdenayatane Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ladhuvRttiH ] zabdArNavacaMdrikA / a0 4 / pA0 / / 129 verma - kAle hityo bhavati / kAsmannanadyatane kAle *prakAre thA // 131 // sAmAnyApekSAkarhi / yasminnanadyatane kAle yahi / tarhi / vizeSAMnardezaH prakAraH / kimAdibhyaH prakAre'rthe anadyatana iti kiM ? kasmin kAle kdaa| thA bhavati / sarveNa prakAreNa-sarvathA / yathA / tathA / ___ *idamaH // 121 / / idamaH hirbhavati / a- * kathamitthaM // 132 // kimidametadbhyaH smin kAle etarhi / tham nipAtyate / kena prakAreNa-kathaM / anena *adhunA // 122 // idamo'dhunA tyo bhvti| etena vA prakAreNa-itthaM / asmin kAle adhunA / * te supaH // 133 // te prAguktAH tasAdaya: * dAnIM / / 123 // tasmAddAnIM bhavati / supasaMjJakAH bhavaMti / tathA caivodAhRtaM / asmin kAle idAnIM / *digbhyo bAyebhyo'stAta digadezakAle *tadaH // 124 // tadaH dAnIM bhavati / // 134 // dikzabdebhyo vAkevaMtebhyo dizi tasmin kAle tdaaniiN| deze kAle ca vartamAnebhyo'stAt bhavati / pUrvA ___ * yatkitatsarvekAnyAdA // 125 // yadAde- | dig ramaNIyA, pUrvI dezaH kAlo vA ramaNIyaH / dAtyo bhavati / yasmin kAle-yadA / kdaa| purastAda ramaNIyaM / pUrvasyAH dizaH pUrvasmAddetadA / sarvadA / ekadA / anydaa| zAt kAlAdvA AgataH / purastAdAgataH / ___ *sadAsadyaH // 126 // sadA sadyasa ityeto pUrvasyAM dizi pUrvasmin deze kAle vA vasati zabdau nipAtyau / sarvazabdAddAnipAtyaH / sabhA- purastAd vasati / evamadhastAd ramaNIyamivazca / sarvasmin kAle sadA / samAnAt vastyaH / tyAdi / vAkebhya iti kiM ? pUrva deza gataH / sabhAvazca / samAne kAle ahani vA--sadyaH / digdezakAla iti kiM ? pUrvasmin girau vsti| * pUrvAnyAnyataretarAparAdharottarebhyo'dhus *parAvarAta stAt / / 135|| AbhyAM vaake|| 127 // ebhyaH ahani vartamAnebhyaH edyusa baMtAbhyAM digdezakAleSu vartanAnAbhyAM stAda bhavati Asminnahani / pUrvadyuH / anyeyuH / bhavati / parA dig ramaNIyA / paro dezaH kAlo anyatareyuH / itareyuH / aparechuH / aghreyuH| vA ramaNIyaH-parastAda ramaNIyaM / prstaadaagtH| uttaradyuH / paramtAd vasati / avarastAd ramaNIyaM / avara* ghuzcobhayAt // 128 // ubhayAda ghusa | stAdAgataH / avarastAd vasati / bhavati aidyuzca / ubhayasminnahani-ubhayadyuH,ubhayeyuH *dakSiNottarAccAtam / / 136 // AbhyAM ___ * paredyavi // 129 // parazabdAt eghavi tAbhyAM ca vAkebaMtAbhyAM digdezakAleSu vartamAtyo nipAtyaH / parasminnahani paredyavi / nAbhyAM bhatama bhavati / dakSiNato ramaNIyaM / ___ * parutparAryeSamo'bde // 130 // ete ni- dakSiNata AgataH / dakSiNato vasati / uttarato pAtyate'bde varSe gamyamAne / pUrvazabdAduttyaH ramaNIyaM / uttarata AgataH / uttarato vasati / parAdezazcApUrvasmin saMvatsare parut / pUrvatara zabdAd / parato ramaNIyaM / avarato ramaNIyamityAdi / ArityaH parabhAvazca / pUrvatare saMvatsare parAri * agharAcyAt / / 137 // asmAt tAbhyAM idamaH samasaNa izAdezazca / asmin sNvtsre-essmH| ca Ad bhavati digAdau / adharAna ramaNIyaM / 17 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 sanAtana jainagraMthamAlAyAM --- adharAdAgataH / adharAd vasati / dakSiNAdramaNIyaM / uttarAd ramaNIyamityAdi / * pazvo'parasya digAdevAti // 138 // kevalasyAparazabdasya digpUrvasya ca pazcAdezo bhavati Atitye pare / aparA dig dezaH kAlo vA ramaNIyaM pazcAt, pazcAdAgataH / pazcAd vasati / digAde: - dakSiNA'parA dig dezaH kAlo vA ramaNIyaH dakSiNapazcAd ramaNIyaM / uttarapazcAd ramaNIyamityAdi / | * vA dyau // 139 // kevalasyAparazabdasya digAdezca pazvo vA bhavati arddha dyau parataH / aparamarddha-pazcArddha / aparArddha / dakSiNAparasyArddhadakSiNapazcArddha / dakSiNAparArddha / Shuang uparyupariSTAt // 140 // etau nipAtyaiau / UrdhvazabdAd ririSTAtau tyau upAdezazca / UrdhvA dig ramaNIyA - upari ramaNIyaM / upariSTAd ramaNIyaM / uparyAgataH / upariSTAdAgataH / upari vasati / upariSTAt vasati / * maino'dUre'kAyAH // 149 // dikUcha - bdAt adUre digAdau vartamAnAta kAMtavarjitAt eno vA bhavati / asmAtpUrvA digadUrA ramaNIyA pUrveNAsya ramaNIyaM / pUrveNAsya vasati / evaM mapareNa, dakSiNena, uttareNa / adUra iti kiM himavato dakSiNAd vasati / akAyA iti kiM ? dakSiNAdAgataH / ! [ jaineMdravarjitAta digAdau vartamAnAta Atyo vA bhavati / dakSiNA ramaNIyaM / dakSiNAd ramaNIyamityAdi / *A''hI dUre || 144 // dakSiNAdakAMtAta dUre'rthe A''hI ityetau tyau staH digAdau dakSiNA ramaNIyaM, dakSiNAhi ramaNIyaM / dakSiNA vasati, dakSiNAhi vasati / dUre iti kiM ? dakSiNataH / dakSiNAd / * * dakSiNAda vA''H || 143|| dakSiNAd kA *uttarAdUvA // 145 // uttarAdakAMtAd AsshI vA staH / uttarA ramaNIyaM / uttarAhi ramaNIyaM / uttarA vasati / uttarAhi basati / uttarataH / uttarAt // * pUrvAdharAvarANAM puradhavo'si // 146 // pUrvAdInAM purAdayo bhavatyasi parataH digAdau / puro ramaNIyaM / pura AgataH / puro vasati / adho ramaNIyaM / adhaH AgataH / adho vasati / avo ramaNIyaM / avaH AgataH / avo vasati / * astAti // 147 // teSAM pUrvAdInAM purAdayo bhavatyastAta parataH / purastAta ramaNIyaM purastAdAgataH / purastAd vasati / evaM - adhastAt / avastAt / * syervidhArthe dhA // 148 // sthisaMjJakAt vidhArthe dhA syAt / ekena prakAreNa ekadhA / dvidhA / tridhA / caturdhA / bahudhA bhuMkte / * vicAle ca // 149 // vicAle dravyasya saMkhyAMtarApAdane'rthe syerdhA syAt / eko rAzi kriyate dviSA kriyate / tridhA / anekamekaM kuru ekadhA kuru / 1 * vaikAd dhyamuJ // 150 // ekAdvA ghyamuJ bhavati vidhArthe vicAle ca / ekena prakAreNa aika * aMcerupa || 142 // aMcatyatAt prAgadigucchabdAta vAkebaMtAta digAdau vartamAnAt vihitasyAstAtaH enasya vA upa bhavati / prAcI dig dUrA'dUrA vA ramaNIyA - prAgraramaNIyaM prAgAgataH / mAga vasati / evaM - pratyag / / dhyaM / ekadhA bhuMkte / anekamekaM karoti - aikadhyaM, ekadhA karoti / pAkU / udaka / *dvitrerdhasuz // / 151 // AbhyAM dhamuJ syAt Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtiH ] zabdArNavacaMdrikA 4pA - PRARARAMPAProre pA vidhArthAdau / dvaidhaM / traidhaM / dvidhA / tridhaa| kAsyakebhyaH pATAlaputrakAH pacaMtitarAM / paThati *edhAta // 152 / / tAbhyAM eSAt bhavati | tarAM / AyatarAH / abhiruuptraaH| vidhArthAdau / dvadhA / tredhA / *to jhaH // 162 // tau takArAdau tyau tamatarI *tadvati dhaN // 153 / / dvitribhyA tahati | jhasaMjJau staH / kumAritamA / kumAritarA / prakAravati vicAlavati cArthe dhaNa syAt |dvau prakArau guNAMgAdeTheyam // 163 // guNAMgamamadhAnaM dvau bhAgau vA eSAM-vaidhAni / traidhAni / yasya tasmAtparayoH tamatarayoH iSTheyasU kA staH / * yApye pAzaH // 154 // yApye kutsye'rthe | paTiSThaH / pttutmH| paTIyAn / pttutrH| mRdaH pAzo bhavati / yApyo vaiyAkaraNa:-vaiyA- *prazasyasya shrH||164||prshsyshbdsy meo karaNapAzaH / tArkikapAzaH / bhavati tayoH parataH / sarveSAmayaM prazasya:-zreSThaH / *vAMze'STamAJaH // 155 // aSTamazabdAdaze ayamanayoramAdvA prazasya:-zreyAn / bhAge vartamAnAt svArthe atyo vA bhavati / aSTama * jyaH // 165 // tasya jyAdezo bhavati eva-ASTamo bhAgaH / assttmH| / tayoH parataH / jyeSThaH / jyAyAn / / *SaSThAt // 156 // SaSThAdaze vartamAnAta vRddhasya // 166 // vRddhazabdasya jyo svArthe o vA bhavati / pASTaH / sssstthH| bhavati tayoH parataH / sarveSAmanayorasmAdvA'yaM *kazca mAne // 157 // SaSThAnmAne'rthe varta- vRddhaH--jyeSThaH / jyAyAna / mAnAta ko bhavati zazca vA / SaSTha eva SaSThakaH / vADhAtikasya sAdhanedaM // 167 / / vADhASASThaH / sssstthH| tikayoH sAdha nedAvAdezau staH tayoH parataH / * ekAdAkizcAsahAye // 158 ||eksh- sarveSAmayaM vADhaM jalpati-sAdhiSThaM / saadhiiyH| bdAd Akina bhavatyasahAya kazca vA / eka eva idameSAmanayossmAhAMtikaM-nediSThaM / nedIyaH / ekAkI / ekakaH / ekH|| yuvAlpasya kan vA // 168 // yuvAlpayoH tilAta piMjapejau niSphale // 159 // kana vA bhavati tayoH parataH / sarveSAmayaM prakaSTo tilAta niSphale'rthe piMjapejau tyA staH / niSphala- yuvA-kaniSThaH / yaviSThaH / ayamanayorasmAdvA stilaH-tilapiMjaH / tilpejH| prakRSTo yuvA-kanIyAn / yavIyAn / alpiSThaH / *tamaH prakaSTe miDazca // 160 // miLUtA- alpIyAna / nmRdazca prakRSTe'rthe tamo bhavati / sarve ime pacaMti vinmatorup // 169 // etayorubbhavati ayameSAM prakRSTa pacati-pacatitamA / jalpatitamA / tayoH parataH / sarveSAM sagvINAmayaM prakRSTaH mRdaH sarve ime AlyA ayameSAM prakRSTaH AdayaH sUgvI-sUjiSThaH / ayamanayorasmAhA sUjIyAn / ADhyatamaH / sukumaartmH| ayameSAM tvamvatAM prakRSTa tvagvAna-tvaciSThaH / *dvivibhajye trH|| 161 // dvitve bhijye | tvacIyAn / / ca pRthakkartavye sati prakRSTe taro bhavati / dvAvimau prazaste rUpaH // 170 // mitAnmRdaya pacata:--ayamanayoH prakRSTaM pacati-pacatitarAM / prazaste'rthe rUpo bhvti|prshstN pacati-pacatirUpA paThatitarAM / paTutaraH / pAThakataraH / vibhajye-sAM- vaiyAkaraNarUpaH / paMDitarUpaH / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM [jaineMdra-- - - . * Asiddha jhaadedeshydeshiiyklpaaH||171|| smadoriti kiM ! takayA / yakayA / abhAsIti iSadasiddhaM-AsiddhaM / tasminnarthe jhAdyatayarjitAd kiM ! yuvakAbhyAM / AvakAbhyAM / yussmkaabhiH| dezyAdayo bhavati / AsiddhaM ISadasamAptaM pacati / asmakAniH / yuvakayoH / AvakayoH / yuSmapacatidezya, pacatidezIya, pacatikalpaM / paTude- kAsu / asmakAsu / zyaH, paTudezIyaH, paTukalpaH / ajhAderiti / * jheH ko dizca // 178 // prAk Teraga kiM ! tamAdibhyo dezyAdayo na bhavati / ebhyastu bhavati kakArasya ca diH| kutsitamajJAtaM vA te syuH| paTudezyatamaH, paTudezyataraH, paTu- ucaiH-uccakaiH / niickaiH| dhik / dhakit / dNshyruupH| | pRthaka-pRthakat / . vA supopa: pAk // 172 // Asiddhe tUSNIkAM / / 179 // tUSNImaH kAm nipAsubaMtAta prAka batyo vA syAt / AsiddhaH paTuH tyate / kutsitamajJAtaM vA tUSNIM-tRpNIkAmAste / bahupaTuH / paTudezyaH / bahumuktaM, muktadezIyaM / * katsitAjJAtAlpe // 180 / kutsitArtheSu +na jhAdi: kajo'chimAdibhyaH // 173 // yathAvihitaM tyo bhavati / kutsito'jJAto'lpo chinnAdivarjitAta ya: kajatyaH tadaMtAta jhAdirna vA'zva:-azvakaH / ghRtakaM / jalpataki / bhavati / ayameSAmanaghorasmAd vA prakRSTaH pttuH| * anukaMpAtannItyoH // 181 // anukaMpAyAM paTukaH / prazastaH paTuH- paTukaH / kaja iti kitanItau ca mRdo miGatAta kajAdayaH syuH / anukuTIratamaH / acchinnAdibhya iti kiM ! kutsito kaMpitaH putraH putrakaH / vatsakaH / anukaMpitaM yAzAto vA chinnaH-chinnakaH / ayameSAmanayorasmAdvA cate-yAcatake / tannItI-putraka utsaMge upaviza / chinnaH chinnakaH / kajamtamAdayaH myuHchinnakatamaH, kardamakenAsi digdhakaH / tUSNIkAM tiSTha / haMta te chinnakataraH, chinnakarUpaH, bhinnakatamaH / bhi- dhAnakAH / tilakAH / ehaki / addhaki / / nakadezyaH / | * pahaco nRkhorvA'jAteSThaghalAH // 182 // xanatyaMte // 174 // anatyate'rthe yastya- bahuco mRdaH nRnAmaH puruSavAcinaH jAtivarjitAta stadaMtAda jhAdirna bhvti| anatyaMtaM bhinn-bhinnk| TadhelA vA bhavaMti / anukaMpito devadattaH devikH| idaneSAM prakRSTa bhinna-bhinnakaM / | deviyaH / davilaH / devadattakaH / bahvaca iti ki evAta kaz2a // 175 // A ivazabdAta rAmakaH / sAmakaH / nRkhoriti kiM ! susImakaH / kajadhikRto veditavyaH / tatraivodAhariSyAmaH / ajAMtariti kiM ? mhipkH| varAhakaH / shuukrkH| amibasneraka prAkaTaH // 176 // miDa aDavuJcopAdeH // 183 // baco nRkhomisaMjJakasya ca TeH prAk ak tyo bhavati / rajAderupapUrvAta aDavutau tyo staH te ca vA / anukulitamajJAtaM vA pacati pacataki / paThataki / kaMpitaH upeMdradattaH-upaDaH / upakaH / upikH| sarvake / vizvake / yake / tke| upiyaH / upilaH / upeMdradattakaH / *yuSmadasmadoH supo'mosi // 177 // etayoH xuko'caH kha prakRtyA ca / / 184 // ugaMsuvaMta ya TeH prAk ag bhavati abhosi prtH| tAt parasyAnukaMpAdau vihitasya tyasyAjAderAdeH lavakA / mamakA / tvayaki / mayaki / yuSmada- khaM bhavati prakRtyA ca tadurgataM syAt / vAyudatta : Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuvRttiH] zabdArNavacaMdrikA / a. paa..| - - vaayukaavaayuyH||vaayulaamaatRkH|maatRyH| mAtRlaH / parasya zabdasyo'bhavatyaci / anukaMpito ghRhaspa * kajupi ghoH // 185 // bahaco nRkhoryad | tidttH-vRhsptikH| vRhsptiyH| vRhaspatilaH / cha tasya voniyupi sati tataH kaj bhavati / deva- * mApadasya vA // 192 / / pUrvapadasya kacidattaH, devaH / anukaMpito devH-devkH| devkaa| dupa syAt vAci / anukaMpito devadattaH-dattijinakaH / jinkaa| | kaadttiyaadttilaadevikH| deviyaH / devilH| * upa cAjinAt // 186 // ajinAMtAta haskhe // 193 // hUsve'rthe kAdayaH syuH / nRkhoH kaja bhavati yozcoe / vyAghrAjino'nukaM- isvaH paTa:-paTakaH / daMDakaH / puruSakaH / pitaH-vyAghrakaH / siMhakaH / vRkkH| * kuTIzuMDAdraH // 194 // AbhyAM ro bhavati / * apaDekAcamAkapadasyAci // 187 // hasvA kuTI-kuTIraH / shuNddiirH| SaTvarjitakAcapUrvapadasya dyorupa mavati aci / zamyA ruzca // 195 // zamIzabdAdarbhaanukaMpito vaagdtt:-vaacikaavaaciyH| vaacilH| vati razca / hasvA shmii-shmiiruH| shmiirH| tvcilH| tvcikH| zucikaH / paNNiSedhaH kiM ? * kutupH||196|| kutUzabdAdupo nipaatyte| anukaMpitaHSaDaMguli:--paDikaH / SaDiyaH / ssddilH| | hakhA kutuu:-kutupH| * dvitIyAdacaH // 188 // dvitIyAdacaH para- kAsUgoNyAstaraT // 197 // AbhyAM sya zabdasyobhavati anukaMpAyAM vihite'ci prtH| / hasve taraT syAt / hasvA kAsU-kAstarI / anukaMpito jinadattaH-jinikaH / jiniyaH / goNItarI / jinilH| upddH| upkH| upikaH / upiyH|upilH| * vtsokssaavrssbhaaddhaase||198|| ebhyastaraTa *tenaicaH // 189 // tena dvitIyenAcA saha | syAddhAse tanutve gamyamAne / hakhito vatsaH tataH parasya zabdasyoba bhavatyaci dvitIyo'ca | vtstrH| ukSataraH / ashvtrH| RssbhtrH| eca yadi syAt / anukaMpito lhoddH-lhikH| *kiMyattadanyAdvayonniArye ddtrH||199|| lahiyaH / lahilaH / kpotromaaH--kpikH| kimAdeyorekasminnirdhArye Dataro bhavati / ko kapiyaH / kapilaH / gurudattaH, guruko'nyatra / / bhavatoH kaThaH paTuH kartA devadatto vaa-ktrH| zevalasuparivizAlavaruNAryamAdestR- | ytrH| tataraH / anytrH| dvayoriti kiM ! tIyAt // 190 // zevalAdipUrvAta nRkhostR- | yo'smin grAme mukhyaH sa Agacchatu / nirya tIyAdacaH parasya zabdasyobbhavatyaci / anu- | iti kiM ? ko'nayomiyoH svAmI / kaMpitaH zevaladattaH--zevalikaH / shevliyH| * caikAt / / 200 // ekazabdAta dvayorekasmizevalilaH / suparimitaH-suparikaH / supriyH| nirye itaro vA syAt / ekataraH, ekakaH / suprilH| vizAladattaH vishaalikH| vishaaliyH| * bahUnAM prazne Datamazca // 201 // bahanAM vizAlilaH / varuNadattaH-varuNikaH / vrunniyH| madhye nirdhArye vartamAnebhyaH kimAdibhyaH stamo varuNilaH / aryamadattaH-aryamikaH / aryamiyaH / bhavati Datarazca vA praznaviSaye / ko bhavatAM kaThA arymilH| katamaH / kataraH / yatamaH / ytrH| tatamaH / * kacituryAt // 191 // kacituryAdacaH ttrH| anytmH| manmataraH / bahUnAmiti kiM ! Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jainagraMthamAlAyAM yo'smin prAme kaThaH sa Agacchatu / / kuzAgra iba kuzAgrIyA buddhiH svAminaH / ekAta // 202 / / bahUnAmekasmin nirdhArye / sAt tadviSayAt / / 213 // sAt ivArSe ekAta Datamo vA syAt / ekatamo bhavatAM kaThaH viSayAta cho bhavati / kAkazca tAlazca kAkatAlaM tadiva-kAkatAlIyaM / aMdhakavartakIyaM / aMdhakaive khupratikRtyoH kaH // 203 // khau kRpANIyaM / pratikRtiviSaye ca ivArthe vartamAnAnmRdaH ko | zarkarAderaNa // 21 // zarkarAdibhyo'Na bhavati / azva ivAyaM-azvakaH / uSTrakaH / prati syAt / zarkareva-zAkarI mRttikA / kApAlikaM / kRtiH-azva ivedaM-azvakaM rUpaM / AzvakA gaupucchN|| pratimA / gardabhakaM / karkalohitATTIkaNa // 215 // tAbhyA *-uza nUrthidhvajAcitre // 204 // nariTIkaNa syAt / karka iva kArkIkAlauhitIkaH / arcArthe dhvaje citrakarmaNi cAbhidheye vartamA- * ThaNa // 216 // tAbhyAM ThaNa syAdivArthe / nAnmRdaHkasyoza bhavati / caMceva cacA mnussyH| kArkikaH / lauhitikH| bardvikA / arghArthe-arhan / zivaH / dhvaje- * goNyAdeH // 217 // ebhyaSThaNa syAt / tAlaH / kapiH / citre-duryodhanaH / bhiimsenH| goNIva gauNikaM vastraM / AMgulikI haridrA / * jIvane'paNye // 205 // jIvane'paNye'rthe | *tthkshaalaayaaH||218||ekshaalaashbdaat kasyoza bhavati / vAsudeva ivAyaM-vAsudevaH Tho bhavati ThaNa ca / ekazAleva ekshaalikH| skaMdaH / viSNuH / apaNye iti kiM ! hastikAna aikazAlikaH / vikriinniite| iti zabdArNavAparanAmni jaineMdravyAkaraNe devapathAdibhyaH // 206 // ebhyaH parasya zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttI kasyoza bhavati / devapatha iba devapathaH / uSTraprI caturthAdhyAye prathama pAdaH vA / cAmarajjuH / vasterdana // 207 // vastaJ syAt / vastiriva-vAsteyI praNAlikA / dvitIyaH pAdaH *zilAyAH // 208 // zailAzabdAd Dhana / * pUgAyo'napraNIkAt // 1 // pUgavAcino syAt / zileva zaileyaM dadhi / mRdo nyo bhavati agraNIriti vihitakatyAMtaM * daca // 209 // zilAyA daca syAt-zileyaM / vayitvA / lohadhvajA pUgA:-lohadhvajyaH / zAkhAderyaH / / 210 // zAkhAdibhyo yo | lohdhvjyau,lohdhvjaaH| shaivyH,shaivyau| shivyH| bhavati / zAkheva zAkhyaH / mukhyaH / jaghanyaH / anagraNIkAditi kiM ? devadatto'praNIrasya dravyaM bhavye // 211 // druzabdAd yo nipA- | saMghasya devadattakaH / / tyate bhavye'rthe / duiva bhavati dravyaM kaarssaapnnN| bAtamphAdastriyAM // 2 // vAtavAcina: bhavya iti kiM ! du ivAyaM na cetyte| photAJca nyo bhavatyAstriyAM svArthe / nAnAjAtIyaya kuvaapaacchH|| 212 // asmAccho bhvti| | aniyatavRttayaH utsedhanIvinaH bhAropajIvinaH Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacadrikA / a * 4 pA . 2 / laghuvRti: ] saMghAH vrAtAH / kapotapAkAHtrAtAH kApotapAkyaH, kapotavAkyau, kapotapAkAH / traihimatyaH / mphAdrakuMjasyApatyaM kauMjAyanyaH, kauMjAyanyau, kauMjAyanAH / vAdhnAyanyaH / astriyAmiti kiM 'kapAtepAkA strI / kauMjAyanI / " * zastrajIvisaMghAya vA // 3 // zastrajIvinAM saMghavAcinaH vyaDU vA syAt / zabarAH zastrajIvisaMghaH / zAbaryaH / zabaraH / pauliMdyaH / puliMdaH / vAhIkeSvavimarAjanyebhyaH || 4 || vAhIkeSu zastrajIvisaMghavAcakAt viparAjanyabarjitAt vyaD bhavati / kuDIvRsAH zastrajIvi - saMgha:-kauMDIvRsyaH / kauMDIvRsyau / kuMDIvRsAH / kSaudrakyaH / mAlavyaH / vAhIkeSviti kiM ? zabaraH / aviprarAjanyebhya iti kiM ? gaupAliH / zAlaMkAyanaH / rAjanyaH / kobavyaH / vRkANyaNa // 5 // zastrajIvisaMghAt vRkAt TeNyaNa syAt / vArkeNyaH / vArkeya vRkAH / vArkeNI | 1 * 1 parzudAmani yaudheyAderaNachAyA || 6 || parzvAdeH dAmanyAdeH yaudheyAdezcANa chAtrAvIta parzorapatyAni parzavaH / parzavaH zastrajIvisaMghaH pArzavau / parzavaH / rAkSasaH / AsuraH / dAmanyAdezcha:- dAmaneyaH zastrajIvisaMgha :- :-dAmanIyaH / dAyanIyau / dAmanayaH / aulapIyaH / baijavAyIyaH / yaudhey|derny-yaudheyH / zautreyaH / gotre'bhijidvibhRto'No yatra // 7 // jAbhyAmarNatAbhyAM gotre yajJa bhavati svArthe / abhijito'patyaM - AbhijitaH / abhijita eva bhijityaH / abhijityau / abhijitAH / vaidabhRtyaH / 135 derbhatvaMtAta gotre yo'Na tadaMtAta yajJa syAta svaarthe| zikhAvato'patyaM zaikhAvatyaH / zaikhAvatyau / zaikhAvatAH / zAlAvatyaH | zAmIvatyaH / aurNAvatyaH zramatyaH / te driH ||9|| te nyAdayaH dvisaMjJAH bhavati tathA caivodAhRtaM / * * prakAroktau jAtIyaH // 10 // prakAravacane / jAtIyo bhavati / paTuH prakAraH paTujAtIyaH / mRdujAtIyaH / tajjAtIyaH / nAnAjAtIyaH / koNvAdeH // 11 // aNuprabhRtibhyaH ko bhavati / aNuH prakAraH - aNukaH / sthUlakaH / mASakaH / + kRSNayavajIrNasurAvadAtagomUtrAtilabrIhizAlalyAhisurAcchAdane // 12 // kRSNAdibhyaH tilAdyartheSu ko bhavati / kRSNaprakArAH kRSNakAstilAH / yavakAH brIhayaH / jIrNakAH zAlayaH / surako'hiH / avadAtikA surA / gomUtrakamAcchAdanaM / anyatra-kRSNajAtIya ityAdi / * kkAjjhAdezcAnatyaMte // 13 // tAt jhAdezcAnatyaMte akArtsnye'rthe ko bhavati / anatyaMtaM bhinna bhinnakaM / chinnaM chinnakaM / chinatamakaM / bhinnatarakaM / bhinnadezyakaM / * na sAmi // 14 // sAmivacane prayukte kAMtAt jhAdezva ko na bhavati / sAmikRtaM / sAmibhuktaM / sAmichinnatamaM / *kho'laMkarmAlaMpuruSASaDakSAzitaMgoH // 15 // alaMkarmAdeH kho bhavati / alaMkarmaNe alaMkamarNiH / alaMpuruSaNaH / adRzyAni SaDakSANyasya - aSaDakSINaH / AzitA gAvo yasmin tadAzitaMgavInaM vanaM / nipAtanAt num / vAco'distriyAM // 16 // aMcatyaM - tAt kho vA bhavatyAdikastriyAM / prAG, prAcInaH / udaG - udIcInaH / pratyaG -- pratIcInaH / zikhAzAkAzamyUrNAzrermatoH ||8|| zikhA- | apAcI / pratIcI dikU / strIgrahaNaM kim ; Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananagraMthamAlAyAM-. samyaka-samIcInaH / adikastriyAmiti kiM ! syAt / ghRtaM prakRtaM-ghRtamayaM / dadhimayaM / annmy| ubaMtA vika svabhAvato npuNskliNgaa| tatra | *asmin // 26 // asminnitIbaje niSedho mA bhUt / prAk prAcInaM dikramaNIyaM / mayaT syAt / ghRtaM prakRtamasmin ghRtamaya bhojnN| *jAtezcho dravye // 17 // dravye vartamAnAyAH | puSyamayI pUjA / jAtezcho bhavati / brAmaNo jAtirasya brAmaNa- samUhavaJca bahuSu tyoH||27||bhussu vartamAnAnAtIyaH / kSatriyajAtIyaH / sujAtIyaH / durjA- mRdaH samUha iva tyavidhirbhavati mayaTa ca tayoH tIyaH / dravya iti kiM ! bahujAtiAmaH / prakRte'sminniti ca / apUpAnAM samUhaH-ApU. atyanmiGakiMjhAdAmadravye / / 18 ||nnyaa-pikN / tathApUpAH prakRtAH-ApUpikaM / mapUdibhyaH parAt jhAMtAt mRdaH Am bhavati na pamayaM / modakAH prakRtA asmin maudakika parva / cetsa dravye vartate / uccastamA kathayati / uccastarI modakamayaM / azvIyA yaatraa-ashvmyii| hasati / pUrvAhetamAM / aparAhetarAM mukte| paca- *bheSajAdibhyaSTayaNa // 28 // ebhyaH TayaNa titamAM / jalpatitamA / kiMtamA jaspati / | syAt / bheSajameva bhaiSajyaM / AnatyaM / cAtuvarNya / kiMtarAM paThati / adravya iti kiM : uccaistaro vRkssH| trailokyaM / *vino'Na // 19 // AtAt ainaMtAcAma | *hotrAdevopadhezchatalDham // 29 ||hotraabhvti / vyavakrozI / vyavahAsI / sAMkoTinaM / dibhyazchAdayo bhavaMti / hotraiva hotrAya / deva sAMmArjinaM / eva devatA / aupadheyaM / visAriNo matsye // 20 // asmAdaNa '+nAmarUpAda dheyaH // 30 // AbhyAM svArSe bhavati matsye / vaisAriNo matsyaH / dheyo vA syAt / nAmadheyaM / rUpaM-rUpadheyaM / *syeAre kRtvas // 21 // sthisaMjJAt vA- bhAgAd // 31 // bhAgAdvA dheyo bhavati / re'rthe kRtvam bhavati / paMcavArAn bhuMkte-paMca- | bhAgaH / bhaagdheyH| kRtvaH / SaTkRtvaH / zatakRtvaH / bahukRtvaH / sye- yaH // 32 // bhAgAd yo bhavati / bhAgyaM / riti kiM ! vAraM vAraM bhukt| kSemAdibhyaH // 33 // ebhyo yo bhavati / *catustridveH suca // 22 // ebhyaH suca | kSema eva kSemyaM / martyaH / aparAddhaya / bhavati vAre'rthe / caturo vArAn bhuMkte-catuH, - +navAt vatanakhAzca nuuc|| 34 // navazatriH, dviH / bdAt nAdayo bhavaMti yazca tatpakSe nUbhAvazca / *sakRt // 23 // ekazabdAt bAre suca navaM / nUlaM / nUtanaM / navInaM / navyaM / sakRdAdezazca nipAtyate / ekaM vAraM sakRt bhukt| prAt purAtane // 35 // prazabdAt purAtane'rthe bahordhAsanne // 24 // adUre kAle kriyA- lAdayo bhavaMti / pragataM kAlena purAtanaM-patnaM / vAcinyarthe dhA bhavati / bahAsannavAraM bhuMkte bahudhA | pratanaM / prANaM / prINaM / muMkte / Asanna iti kiM ? bahukRtvo muMkte maassy| ko'vyAdibhyaH // 36 // ebhyaH ko *mayaTa prakRte // 25 // prAyeNa prAdhAnyena | bhavati / avireva-avikaH / yAvakaH / mnnikH| vA kRtaM prakRtaM / prakRte'rthe vartamAnAnmRdo mayaTa + kumArakrAMDanayasaH // 37 // kumAra Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMDikA 0.4 pA0 2 / kutiH ] kIDanavAcakAt IyasaMtAca ko vA svAt / kaMdureva kaMdukaH / utkaMThakaH / zreyAneva zreyaskaH jyAyaskaH / *zItoSNAtau // 38 // AbhyAM Rtau ko vA syAt / zIta eva - zItakaH / uSNakaH RtuH / RtAviti kiM ! zIto vAyuH / *lUnaviyatAt pazau // 39 || AbhyAM pazau ko vA smAt / na eva unakaH / viyA takaH pazuH / kAlAcca // 44 // varNe'nitye rakte ca kAlAt ko bhavati / kAlakaM mukhaM zokena / kAlikA zATI / +tIyAdIkaNavidyAyAM // 45 // tIyatyAMtAt svArthe TIkaNa syAt vA na cet tat tIyatyAMtaM vidyAyAM vartate / dvitIyaM / dvaitIyIkaM / tRtIyaM, tArtIyIkaM vastraM / avidyAyAmiti kiM ! dvitIyA vidyA / I | 137 vinayAdibhyaSThaSu // 46 || ebhyaSThaNa svAta / vinaya eva vainAyakaM / sAmayikaM / kA maMcitkaM / AkasmikaM / 18 * anumAdinaH // 47 // asmAd ThaNa svAta / AnugAdikaH / * aupayikaM // 48 // upAyazabdAta uNa nipAtyate prazca / upAya eva aupayikaH / *tanudvahatIsnAtaputrANuzUnyAt sUtrAcchA danasamAptavedakRtrimanipuNarike // 40 // sanvAdeH sUtrAdyarthe ko bhavati / tanukaM sUtraM / bRhatikA zAdI | svAtakaH samAptavedaH / putrakaH kRtrimaH / aNukaH nipuNaH / zUnyakaH riktaH / anyatra - tanuH | vRhatI chaMdaH / 1 prajJAdibhyaH || 52 || ebhyo'N syAdvA svArthe / prajJa eva prAjJaH / vANijaH / mAnasaM / bAMdhavaH / AkRtigaNo'yaM / lohitAnmaNau // 41 // asmAnmaNau ko bhavati vAlohita eva lohitakaH / lohito maNiH / varNe'nitye // 42 // anitye varNe lohi - tAt ko bhavati / lohitakaM cakSuH kopena / anitya iti kiM ? lohita iMdragopaH / | sRdastikaH // 53 // mRcchabdAtiko bhavati / mRdeva - mRttikA / sanau prazaMse || 54 // mRdaH sanau staH prazaMse'rthe / prazastA mRt-- mRtsA / mRtsnA / *ghatordvayasammAtraT bahulaM / / 55 / / ghatvaMtAta dvayasaT mAtrau bahulaM stH| yAvadeva yAvadvayasaM / yAvanmAtraM / tAvadvayasaM / tAvanmAtraM / rakte // 43 // rakte'rthe lohitAt ko cA bhavati / lohitakaH, lohito vA paTaH / + varNAta kAraH / / 56 / / varNavAcakAta kAro bhavati / ma eva bhakAraH / kakAraH / * vAcaH saMdiSTe // 49 // vAkzabdAta ThaNa syAta saMdiSThe'rthe / saMdiSTA vAk-vAcikaM kathabati / saMdiSTa iti kiM ? snigdhA vAgU sujanasya / karmaNo'Na // 50 // karmaNa: saMdiSTe'rthe aNa syAt / kArmaNaM / * kRSNazrotrauSadhermRgAMgAjAtau // 51 // kRSNAdermRgAdyarthe'Na syAt / kRSNa eva kA mRgaH / zrautramaMgaM / auSadhaM / oSadhirevAnyatra bahalpArthAcchsa kArakAT veSTAniSTe // 57 // baddarthAta alpArthAca kArakAta zarmA vA bhavati iSTe'niSThe ca / bahu dhanaM dadAti bahuzo dadAti vivAhe / bhUrizo dadAti / gaNazaH / bahubhirbhuktaM bahuzo bhuktaM atithibhiH / bahubhyo dadAti -bahuzo dadAti / bahubhya AgataH bahuSu vasati vA bahuzaH / aniSThe- alpaM dadAti, alpairbhuktaM, aspebhyo vadAti, alpebhya bhAgataH, bhalpeSu vasati vA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 sanAtanajainagraMthamAlAyAM [ jaineMdra % 3 aco mwwwwwwwwwwwwwer mapazaH / stokazaH / ktipyshH| bahalpArthA- tasirvA bhavati / prAmAdAgacchati-prAmataH / diti kiM ! vrataM dadAti / kArakAditi kiM ! | upAdhyAyAdadhIte-upAdhyAyato'dhIte / bhahIyarubahanA svaamii| horiti ki! sArthAdInaH / parvatAdavarohati / sthyekAha vIpsAya / / 58 // syisaMjJakAta kSepAbyathAtigrahe'kartRbhAyAH // 13 // ekavacanAMtAca kArakAt vIpsAyAM zas vA | bhakartari yA bhA tadaMtAnmRdaH kSepAdiSvartheSu tasyAt / ekaikaM dehi-ekazo dehi / dvau dvau-dvishH| sirbhavati / vRttena kSiptaH-vRttataH kSiptaH / cArikatizaH / ekaikena dIyate-ekazaH / dvAbhyAM | zreNa na vyathate cAritrato na vyathate / vRttenaatidvishH| ekavacanAMtAta-mASaM mApaM dehi-mASazaH gRyate--vRttato'tigRyate / akartRgrahaNe kiM ! dehi / paNazaH / pAdazaH / syyekAditi / putreNa kSiptaH / kiM! mASau mASau dadAti / vIpsAyAmiti harIyamAnapApena // 64 ||akrtbhaaNtaanmRdH kiM ! dvau dadAti / tasirbhavati AbhyAM yoge / vRttena hIyate / vRttato *syeH pAdAdibhyo daMDatyAge ca puna khaM hIyate / dhanena pApa:-dhanataH paapH| c|| 59 // sthisaMjJAta parebhyaH pAdAdibhyo sAyA vyAzraye // 65 // vyAzraye nAnAvuna bhavati daMDe tyAge vIpsAyAM ca kha teSAM / pekSAzraye tAMtAta tasirbhavati vA / namirarkakIdvau pAdau daMDitaH-dvipAdikA dNdditH| tripadikA / tito'bhavat arkakartirabhavat / meghaprabho meghezvadvizatikA / tyAge-dvau pAdau visRjati dvipA- | rato'bhavat / meghezvarasyAbhavat / dikAM visRjati / dvizatiko / trizatikA / rogAdapanaye // 66 // rogAta tAMtAta bIpsAyA-dvau dvau pAdau bhuMkta dvipadikAM muMkte / tasirbhavati apanaye pratIkAre / pravAhikAyAH tripadikA / dvizAtikA / trimodkikaaN| dimA- pravAhikAtaH kuru / prchrdikaatH|| pikA bhuMkte / syeriti kiM ! pAdaM dritH| kanvastiyoge'tattattve saMpattari ciH||67|| daMDatyAge ceti kiM ! dvau pAdau bhukte| bhatasya tadbhAvaH vikArarUpApattiratattattvaM, ta+AdhAdibhyastAsaH // 60 // ebhyastasi-smin gamyamAne saMpattari saMpadyateH kartari vartamArbhavati vA / Adau-AditaH / aMtataH / nmRdaH kAdibhiyoMge cirvA bhavati / azuklaM zuklaM bhagrataH / pRSThena-pRSThataH / sarveNa sarvasmin vA | karoti zuklIkaroti / zuklIbhavati / zuklIsyAt / sarvataH / manyataH / ytH| tataH / ekataH / itH| kRSNIkaroti / kRSNIbhavati / kRSNIsyAt / marthataH / zabdataH / kAdiyoga iti kiM ! azukla: zuklo jAyate / *kAyAH matinA // 61 // pratiyoge kA- atattattva iti kiM ! kaTaM karoti / saMpattarIti sAta tasirbhavati / abhayakumAraH zreNikAta prati kiM ! adevagRhaM san devagRhe bhavati / zreNikataH prati / bharatAta prati akekIrtiH- mano'ruzcakSuzcetorahorajasaH khaM // 68 // bharatataH prati / eSAM khaM bhavati ccA pare / anunmanasaM unmanasa apAdAne'hIyarahoH // 62 // hIyaruhavarji- karoti-unmanIkaroti / unmanIbhavati / unmatasya yoH saMbaMdhinthapAdAne yA kA vihitA tadaMtAta nIsyAt / asakaroti / upabhavati / vicetI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttiH zabdArNavadrikA / a pA / Opeconomeno v omoooooooooooooooom syAt / birahIkaroti / nIrajIsyAt / kuvastIyazavavIjAtkRSau // 76 // tI4. isusorvahulaM // 69 // isusaMtasya bahuvaM yatyAMtAta zaMvabIjAbhyAM ca kulo yoge gaI kha syAt cvau / sapIbhavati navanItaM / syAta kRSiviSaye / kSetrasya dvitIya varSa karoti banUbhavati vaMzaH / sarbhivati / dhnurbhvtiitypi| dvitIyAkaroti / nRtIyAkaroti kSetraM / zaMbA halaIka ||70 // halaMtasya bahulamIgbhavati | karoti kulikaM / bIjAkaroti kSetra / kAviti cvau / dRSadIbhavati zilA / samidhIbhavati / kiM ! dvitIyaM karoti vivaraNaM sUtrANAM / kASThaM / raSadbhavati, smidhbhvtiitypi| syerguNAt // 77 // sthisaMjJAta paro yo sAdA kAtsnye // 71 // kAsnye'tattattve | guNazabdastadaMtAnmRdaH kRSyoge DAjbhavatiH / kSetramRdAsAt bhavati vA / kRtsnaM samastamanagni- | sya. vilekhanaM dviguNaM karoti dviguNAkaroti / magni karoti-agnisAt karoti / udakasAvati, triguNAkaroti / syeriti kiM ! samaguNaM karoti / udakIbhavati lavaNAagnisAda syaat| agniisyaat| kRSAviti kiM ! dviguNaM karoti rajju / ___ saMpadA cAbhividhau / / 72 // bhvstibhiH| * sapatraniSpatrAdavibAdhe // 78 // AbhyAsaMpadA ca yoge'bhividhau gamyamAne sAd vA matibAdhe'tipIDane gamyamAne DAjbhavati / sapatraM bhavati / asmin deze sarva lavaNaM anudakaM karoti mRgaM sapanAkaroti mRgAniSpatrAkaroti mRgaM| udakaM karoti devaH--udakasAd karoti / udakI- * bhadramadAnmuMDane // 79 // AbhyAM muMDanerthe karoti / udakasAd bhavati / udakIbhavati / DAjbhavati / bhadraM karoti bhadrAkaroti shirH| udakasAd syaat|udkiisyaat|udksaan sNpcte| madrAkaroti ziro nApitaH / muMDane iti kiM ! *tatrAdhIne // 73 // tatretIpsamarthAta adhI- | bhadraM karoti sAdhuH / ne'rthe sAdvA syAd / rAjanyadhInaM karoti rAja * sukhamiyAdAnulomye / / 80 // AbhyAsAd bhvti|raajsaad syAt |aacaarysaad sNpdyte| mAnulomye'nukUlArthe DAjbhavati / sukhAkaroti / deye trA ca // 74 // tatretIbaMtAt deye'rthe | priyAkaroti guruM ziSyaH / Anulomya iti ki kRbhvastibhiH saMpadA ca yoge trA bhvti| gurAva- sukhaM karotyanaMtanAthaH / / dhIna deyaM karoti--gurutrA karoti / gurutrA bhvti| * zUlasamayadu:khaniSkulasatyAtpAkayApanA gurutrA syAd / gurutrA saMpadyate / deya iti ki! prAtikUlyaniSkoSAzapathe // 81 / / zUlArAjasAd bhavati rASTraM / cakArAtsaMpadAnukRSTiH / dibhyaH pAkAdiSvartheSu yathAsaMkhyaM kRSo yoge *dvishcaanekaaco'vyktaanukrnnaahaac||75 DAjbhavati / zulAkaroti mAMsaM / samayAkaroti avyaktAnukaraNAdanekAcaH rAjbhavati kRmbAsti- paTaM kurvidaH / duHkhAkaroti dattaM / niSkulAnyoge pUrvasya ca dvitvaM / apaTata paTA karoti / karoti bIjapUraM / satyAkaroti vaNimbhAMDaM / paTapaTAkaroti / paTapaTAbhavati / paTapaTAsyAt / anyatra-zUlAM karoti kadannaM / samayaM karoti. damadamAkareti / damadamAbhavati / smsmaasyaat| | vivAhasya / duHkhaM karoti mithyAniHkulaM karoti. bhanekAca iti kiM ! khAkaroti / avyaktAna-ripuM / satyaM karoti zapathaM krotiityrthH| . karaNAditi kiM ! dRSakaroti / devAdibhyobIbhyaH // 82 // ivatebhyA Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainagraMthamAlAyAM [jaineMdra--- Ibatebhyazca devAdibhyastrA bhavati devAn gacchati dhUH rAjyadhurA / mahAdhuraM zakaTaM / anakSa iti devatrA gacchati / manuSyatrA gacchatideiveSu vasati kiM ! akSadhUH / devatrA basati / manuSyatrA vasati / / kRSNodakapAsyabhUmeH / / 92 // kRSNA- sAMtaH // 83 // sAMta ityayamadhikAro dibhyaH sthisaMjJAJca parAta bhUmizabdAta ad veditavyaHApAdaparisamApteH,ito'pre udaahrissyte| | bhavati / kRSNammo dezaH / udagbhUmaH / pAMDu *na khatesteH Se // 84 // svatibhyAM tisaM- | bhuumH| dvibhUmaH, trimUmaH prAsAdaH / kRSNAdejJAbhyAM parasya Sase sAMto na bhavati / zobhanA dhUH | rAita kiM ! sarvabhUmiH / sudhUH / surAjA / atidhUH / atirAjA / tariti atyanvavAda sAmalognaH // 93 // pratyAdeH kiNdhurmtikraaNto'tidhurH|ss iti kiM ! svkssH| | parAbhyAM sAmalomabhyAM attvaM syAt / pratigataM __* kimaH kSepe // 85 // kSepe niMdAyAM vartamA- sAma pratisAmaM / pratiloma / anusAmaM / anunAt kimaH parasya sAMto na bhavati / sa kiMrAjA | lomaM / aksAmaM / avalomaM / yo na rakSati / sa kiMgauryo na vahati / kSepe iti rAjahastipalyAd varcasaH // 9 // rAjAdeH kiM ! kasya raajaa-kiNraajH|| | parAta varcaso'ttvaM syAt / rAjJaH varcaH-rAjavarcasaM ntrH|| 86 // natraH parasya sAMto na bhavati hAstavarcasaM / palyavarcasaM / pase / anRk / asakhA / agauH| ___ tamaso'vasamaMdhAt // 95 // avAdeH parAta patho vA / / 87 // natraH pathyaMtAta vA | tamaso'tsyAt / avahInaM tamaH-avatamasaM / saMta- . sAMto na bhavati / apathaM / apNthaaH| masaM / aMdhatamasaM / nAjheH syarDaH // 88 // najJAjhabhyAM parAta / tamAnyavAd rhsH|| 96 // taptAdipUrvAd syisaMjJAta Do bhavati pase / na daza adshaaH| rahasoD bhavati / tapta raha:-taptarahasaM / anurhsN| anavA:nirgatastriMzadaMgulibhyaHnistriMzaH khddgH|| avarahasaM / nizcatvAriMzAni varSANi vartate / najheriti praterurasa IpaH // 97 // pratipUrvAdIbaMtAta kiM ! gotriMzat / syeriti kiM ? asakRt / urasaH attvaM syAd / pratiSThitamurasi-pratyurasaM / * syibAdavahoH // 89 // syibasAta aba- Ipa iti kiM ! pratigatamuraH pratyuraH / huzabdAMtAta DaH sAMto bhavati / Asanno dazA- geradhvanaH // 98 // gipUrvAdadhvano'tsAMto nAmime--AsannadazAH / adUraviMzAH / dvau vA bhavati / pragatamadhvAnaM prAdhvaM zakaTaM / upAdhvaM / trayo vA dvitrAH / paMcapAH / syibAditi kiM ! niradhvaM / geriti kiM ! paramAdhvA / citraguH / abahoriti kiM ! AsannabahavaH / / | ajIve'kSNaH // 99 // ajIve vartamAnA__*RkapUrappatho't // 90 // RgAtAdakAraH dakSNo'tvaM syAt / kamalasyAkSi-kamalAkSaM / sAMto bhavati / arddharcaH / uccAritaH / zriyAH mahiSAkSo guggulaH / gavAkSa / rudrAkSaM / ajI:-zrIpurAtripuraM / dvigatA aapo'smin-dviipH| va iti kiM ! ajAkSi / samIpa: / mokSasya paMcA:-mokSapathaH / raajpthH| *saMkaTAta // 10 // AbhyAmakSNo'ttvaM syAtA ro'nakSe // 91 / / dhurodbhaktyanArAjyasya | saMgatamakSNA samakSaM / kaTAkaM / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 Pawanwwwwwwwwwwwwwwwwwww laghuvRttiH] zabdArNavacaMdrikA . paa.3|| gajAtamaitavRddhAdukSNo ye||101||jaataadi- | atyo bhavati Sase / sarvA cAsau rAtrizca sarvapUrvAdukSanazabdAdattvaM syAt base / jAtazcAsau rAtraM / pUrva rAtre:-pUrvarAtraH / bhapararAtraH / ardhraatrH| ukSA ca jAtokSaH / mhokssH| vRddhokSaH / iti | mahantha rAtrizva-ahorAtra / saMkhyAtarAtraH / puNyakiM ! jaatsyokssaa-jaatokssaa| | rAtraH / atirAtraH nIrAtraH / dvirAtraH triraatrH| _*striyAH puMso deva ca // 102 // strIca- varSAdIrghAt // 110 // varSAdIrSapUrvAyAH bdAta parAta puMso'tvaM syAta DhUMDhe ye ca / strI | rAtrerad bhavati / varSArAtraH / dIrgharAtraH / / ca pumAMzca strIpuMsa / strIpuMsA vismayaM gtaaH| ebhyo'hogaH // 111 // ebhyaH sarvAdimyaH yase-strIbhUtvA pumAna jAtaH striipuNsHshikhNddii| parasyAhanazabdasyAhAdezo bhavati / sarvamahaH * vAgdhenudArAn mano'naDudgoH // 103 // sarvAhaH / pUrvAhaH / aparAhaH / niHkrAMtAhaH vAgAdipUrvebhyaH mana Adibhyo'ttvaM syAta dvaMdve / nirahI kathA / aSTasvahassu bhavA-aSTAhI pUjA / vAk ca manazca vAGmanase / dhenvnuhau|daargvN| na samAhAre / / 112 // samAhAralakSaNe *caH sAmayajubhyAM // 104 // RcaH se'ho'nho na bhavati / dvayorahoH samAhAraH parAbhyAM sAmayajuAmad bhavati / Rk ca yahaH / vyahaH / samAhAra iti kiM ? dvayorahosAma ca RksAmaM / RgyajuSaM / rbhavaH yahaH utsavaH / vyahI puujaa| naktaMrAtrimahobhyo divaM // 105 / / ebhyaH puNyaikAt / / 113 // AbhyAM parasyAhoparaM divamiti nipAtyate / naktaM ca divA ca naktaM- | 'ho na bhavati / puNyamahaH-puNyAha / ekaahH| divaM / rAtriMdivaM ! ahardivaM / ___ * saMkhyAtAdvA // 114 // asmAtparasyAhopadaSThIcorvaSThIvAkSiddhvaM // 106 // padaSThI- ho na vA syAt / sNkhyaatmhH-sNkhyaataahH| vAdayo nipAtyaMte adaMtAH / pAdau cASThIvaMtau sNkhyaataahH| ca padaSThIvaM / padbhAvaSTikhaM ca / UrU cASThIvaMtau ca rAjAhaHsakheSTaH // 115||raajaadhtaat SAta UrvaSThIvaM / akSiNI ca bhruvau ca AkSabruvaM / To bhavati / jinraajH| mhaaraajH| yahaH ___ * cudahaSo rArthe // 107 // cvAyaMtAta rArthe | paTaH / paramAhaH / rAjasakhaH / atisakhaH / samAhAralakSaNe dvaMdve ad bhavati / vAk ca tvam urasoye // 116 // urasaSTo bhavatyo ca vAktvacaM / zrIsanaM / vAgdRSadaM / chatropAnahaM / pradhAne'rthe / hastina ura:-hastyurasaM / azvorasaM / vAkatviSaM / rArtha iti kiM / praavRttshrdau| / sarojno'zmAyasaH khujaatyoH||117|| zulejhisyyAdeH // 108 // yAdeH ebhyaH khau jAtau ca yo bhavati pase / jAlamiva syyAdeHcAgulerattvaM syAt ssse| nirgatamaMgulibhyaH saraH-jAlasarasaM / maMDUkasarasaM / upAnasaM / niraMgulaM / aMguleratikAMta-atyaMgulaM / dvayoraMgulyoH / mahAnasaM | kanakAzmaH / sthUlAzmaH / lohitAsamAhAra:-dUcaMgulaM / vyaMgulaM / va iti kiMpaMcAgu- ys| tIkSNAvasaM / lihastaH / niHshreysH|| 118 // nisaH parAt sarvAzAha sNkhyaatpunnyaacraatre||109||shreys: To bhavati / nizcitaM zreyaH-niHzreyasaM / sarvAdeH parAta zisyyAdeva rAtrizabdAta | vaso vasIyasazca // 119 // asA parAt Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana janaprathamAlAyAM r zvAsa vasIyasaH zreyasazca To bhavati Se / zobhanaM vasIyaH te bhUyaH / zvaHzreyasamastu te / grAmakoTAta kSNaH || 120 || AbhyAM takSNaH To bhavati / grAmasya takSA - grAmatakSaH / kuThyAM bhava:-kauTa:, kauTastakSA kauTatakSaH / | zunoteH // 121 // ateH parasya zunaH yo bhavati / zvAnamatikrAMto'tizvaH varAhaH / sevakazca / * gauNAt // 122 // gauNAduttarasya zunaSTo bhavati Se / vyAghra iva zvA vyAghrazvaH / siMhazvaH / ajIve // 123 // ajIve vartamAnAt gauNAt zuSTo bhavati / AkarSa: zvA iva AkarSazvaH / phalakazvaH / zakaTazvaH / ajIva iti kiM 1 kAlakazvA | * [ jaineMdra dvitreraMjaleH // 129 // dvitripUrvAdaMjaleSTo bhavati / dvayoraMjalyoH samAhAra : - jhaMjalI jyaMjalaM / AyuSaH samAhAre || 130 / / tAbhyAmAyuSaH samAhAre To bhavati / dvayorAyuSoH samAhAraH dyAyuSaM / tryAyuSaM / samAhAra iti kiM vyAyuH priyaH / mRgozarapUrvAcca saH // 124 // ebhyo gauNAca parAt saknaSTo bhavati / mRgasyeva sakthi- mRgasakthaM / uttarasyeva sakthi- uttarasakthaM pUrvasakthaM / phalakamiva sakthi -phalakasakthaM / gorapi // 125 // gozabdATTo bhavati ahRdupi / puMgavaH / rAjagavaH / paMcagavapriyaH / dazAnAM gavAM samAhAraH- dazagavaM / gAmatikrAMtA bhatigavI | ahRdupIti kiM ? paMcabhirgobhiH krItaH - paMcaguH / nAbo rAta / / 126 / / nAvaMtAd rasAdU To bhavati / dvayornAvoH samAhAraH -dvinAvaM / trinAvaM / rAditi kiM ? rAjanau: / 1 / arddhAt // 127 // arddhAt parAt nAvaSTo bhavati / bharddhanAvaH / arddhanAbI / arddhanAvaM / khAryA vAM // 128 // khArIzabdAMtAt rAho bhavati sAMtaH arddhA vA / dve khAyai samAhRte-dvikhAraM, dvikhAri / paMcakhAraM, paMcakhAri / arddhakhAraM, arddhakhAri / * puruSAt // 131 // asmAt parAdAyuSaH To bhavati Se / puruSasyAyuH puruSAyuSaM / brahmaNo rASTrebhyaH // 132 // rASTravAcibhyaH parAt brahmaNaSTo bhavati se surASTreSu brahmA-surASTrabrahmaH |avNtibrhm: / rASTrebhya iti kiM ? devabrahmA nAradaH / kumahadbhayAM vA // 133 || AbhyAM brahmaNaSTo vA syAt / kutsito brahmA kubrazaH, kutramA / mahAbrahmaH, mahAbrahmA / * dvistAvAtristAvAgoSThazvAH // 134 // ete vA nipAtyate / dvistAvatI / tristAvatI / dvistAvA vediH / tristAvA vediH / atye tIzabdasya khaM / goSThe vA goSTazvaH / atsAMtaH / * pratyanusamo'kSNo he / / 135 / / pratyAdeH parAdakSizabdAd hase To bhavati / akSiNI prati pratyakSaM anugatamakSNaH - anvakSaM samapimakSNaH samakSaM zaradAdeH || 136 // asmATTo bhavati he / zaradaH samIpamupazaradaM / pratizaradaM / upamanasaM / anudizaM / * jarAyA Gazca // 137 // jarAzabdAMtAt bhavati GazcAdezaH / jarAyAH samIpamupajarasaM / pratijarasa | To anaH // 138 // annaMtATTo bhavati hai / AtmanyaSi - adhyAtmaM / uparAjaM / pratyAtmaM / 1 napo vA // 139 // annaMtAd napo he To vA syAt / carmaNaH samIpamupacarma / upacarma / praticarma / praticarma / *maya giriporNamAsyAgrahAyaNyA // 14.0/ Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacadrikA .111101 143 zayAdhatAd To vA syAt he| upakakubhaM / kalyANIpaMcamIkaH pkssH| / upakakupa / pratisamidhaM / pratisamit / gire- mAnetuH // 149 // bhavAcinaH parAt netRbahiH bahigiraM / bahigiri / upapaurNamAsaM / zabdAdattvaM syAt / mRgoM netA AsA-mRganetrA upapaurNamAsi / upAgrahAyaNa / upaanhaaynni| | satrayApuSyanevAbhAditi kiM dakhanetRka sainyaM / * nadyAH // 151 // nadIzabdAMtAho vA lono'tarbahiyA // 150||maabhyaaN parAt syAt / upanadaM / upanadi / lognaH attvaM syAt base / aMtargatAni lomAnya*syeH // 142 // sthipUrvAyAH nadyAH | sya aMtarlomaH / bahirlomaH / To bhavati he|pNc ndyHsmaahRtaaHpNcndiisptndN| nababahoco mANavacaraNe // 151 // * godaavryaaH||143|| sthipUrvAd godAvarI- | naJjabahubhyAM parAta RkchabdAta attyo bhavati zabdAt To vA syAt / dvigodAvaraM / sptgodaavrN| | yathAsaMkhyaM mANave caraNe ca vAcye / na vidyate * sarajasopazunAnugavaM // 144 // ete Rco'sma anRcaH mANavakaH / baDhaco braahmnnH| TAMtAH nipAtyaMte hase / saha' rajasA sarajasama- | mANavacaraNa iti kiM anukkaM sAmAbavRkaM sUktaM / bhyavaharati / zunoMtikamupazunamAste / Te vasyotvaM / *nAbheH khau // 152 // nAbhyaMtAd basAdatyo gavAmanvAyataM-anugavaM yAnaM / | bhavati khau / hiraNyaM nAbhau yasya -hiraNyanAbhaH / svAMgAdvelisakathnaH // 145 // khAMgavA- padmanAbhaH / UrNanAbhaH / cakAd akSNa sakthnazca base To bhavati / vizAle | nanavyupatrezcaturaH // 153 // ebhyaHparAta akSiNI asya-vizAlAkSaH / kalyANAkSaH / catuHzabdAta attvaM syAt bse|adRshyaani catvAri gaure sakthinI asya-gaurasakthaH svkssii|atiskthii| yenAsau acaturaH / vigatAni catvAri yasya svAMgAditi kiM ! sthUlA kSirikSuH / ba iti kiM | vicaturaH / samIpe catuNA--upacaturaM / trayo vA vaamaakssi| catvAro vA -tricturaaH| duNyaMguleH // 146 // druNi dAruviSaye aM- soH // 154 // supUrvAJcaturo'ttvaM syAt / gulebase To bhavati / dve aMgulI asya-dvayaMgulaM / zobhanAni catvAri yasyAsau sucturH| vyaMgulaM / catuMragulaM dAru / prAtardivAzvasaH // 155 / / supUrvAda prAtarA*dvinenoM vA // 147 // dvitribhyAM mUrdhnaH | derattvaM syaat|shobhnN prAtarasya supraatH|sudivH|sushvH| To vA syAd nase / dvimuurdhH| dvimuqh / trimuurddhH| prossttennyjaatpdH||156|| proSThAdeHparaH pado trimUrdA / | nipAtyate / proSThasyeva pAdAvasya--proSThapadaH eNI* *madhAnahaTstrIpramANyoraH // 148 // pradhA- | padaH / ajapadaH / attye pdbhaavH| nabhUtA yA DaDaMtA strIpramANIzabdazca tadaMtAd / catu:zArerazrikukSe: ||157||ctuHshaaripuurvaabaad atyo vA syaat|klyaannii paMcamI AsAM kalyA- bhyAM AzrakukSibhyAmattvaM syAt / catasro'zrayo'sya NIpaMcamA rAtrayaH / kalyANISaSThA bhAryAH / strI | caturazraH / zAririva kukSirasya shaarikukssH|| pramANI yeSAM te strIpramANAH kuTuMbinaH / nanaduHso sakthihale // 158 // namApradhAnagrahaNaM kiM ? kalyANI paMcamI yasmin | dipUrvAbhyAM sakthihalibhyAM atyo vA syAta / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanacanameSamAlASA [jaineMdra-- na vidyate sakthyasya-asakthaH askthiH| duHskthH| vihitAt syAt parAnmAsAta Tho bhavati / paMca mRdusaakthi| musakthaH / musakthiH / ahlH| tirasya paMcaka paMcako mAso'sya pNckmaasikH| mahAliH / duIlaH / duIliH / muhalaH suhaliH / | viMzakamAsikaH / bhRtityAditi kiM ! sumAsaH / asa majAyAH // 159 // natrAdipUrvAda supUtyutsurabherguNe gNdhsyH||168||svaaprjaashbdaas syAt / na vidyate prajA asya a- dibhyaHparamya guNavAcina:gaMdhasya base ikArAdezo prjaaH| apajasau / apjsH| duHprjaaH| sumjaaH| bhavati / zomano gaMdho'sya sugNdhiH| puutigdhiH| * maMdAlpAcca medhAyAH // 160 // AbhyA udadhiH / surabhigaMdhiH / svAderiti kiM ! tInaparAt natrAdipUrvAca medhAzabdAt asa syAt bse| gaMdho hiMguH / guNa iti kiM ! shobhngNdhaastgmNdmedhaaH| alpmedhaaH| ameghaaH|durmedhaaH|sumedhaaH| garAdayo'sya suMgadhaH ApaNikaH / dharmAta kevalAdana // 161 // kevalo dharma- vA'se // 159 / / alpArthe vartamAnasya zabda evaM yatrottarapadaM tadaMtAd basAt ana syaat| tasyevoM syAtAghRtasya gaMdho'lpamasmin dhRtagaMdhiH / sAdhUnAmiva dharmo'sya sAdhudharmA / kSatriyadharmA / dhRtagaMdha: odanaH / sUpagaMdhiH / sUpagaMdhaH / aMnatadharmA / kevalAditi kiM ! paramaH svo | *vopamAnAt ||170||upmaanaaduttrsy gaMdhadharmo'sya prmsvdhrmH| sarvA syAt / padmasyeba gaMdho'sya padmagaMdhiH / panasuharitatRNasomAjabhAt // 162 // svA- gaMdhaH / utpalagaMdhiH / utpalagaMdhaH / kriissgNdhiH| dipUrvAI jaMbhAdan syAt / zobhano jaMbho yasya | karISagaMdhaH / punarvAgrahaNamuttaratra nivRtyarthe / sujaMbhA / haritajaMbhA / tRNajaMbhA / somajaMbhA / khaM pAdasyAhastyAdeH // 171 // hastyAsvAderiti kiM ! caarujbhH| divarjitAdupamAnAduttarasya pAdasya khaM bhavati / dakSiNermA lubdhayoge // 163 // dakSiNe- vyAghrasyeva pAdAvasya vyAghrapAta / siMhapAta / meMti annaMto nipAtyate lubdhena yogodakSiNaM aMgaM | pAdasyeti kiM ! vyaaghrmukhH| ahastyAderiti ImeM bahubaNaM vA'sya vyAdhena dakSiNermA mRgaH / / kiM ! hastipAdaH / ashvpaadH| mahiSapAdaH / lubdhayoga iti kiM ! dakSiNema: pshuH| daasiipaadH| *saMpAjAnorbuzau // 16 // saMmAbhyAM parasya susyyAdeH // 172 // svAdeH syAdeva bhAnuzabdasya jujJAvAdezau staH / saMgate jAnu- tasya khaM syAt base / zobhanau pAdAvasya supAt nI masya-saMjuH / saMjJaH |mgte prakRSTe vA jAnunI | dvipAt / tripAd / catuHpAt / masya--prajuH / prjnyH| kuMbhapadhAdiH // 173 / / ete nipAtyate / voti // 165 // Uosparasya jAnu-kuMma iva pAdAvasya kuMbhapadI / ekapadI / zakanastau vA staH / urkhe jAnunI asya-UrdhvajuH / rapadI / gopApadI / suuciipdii| garvazaH / UrdhvajAnuH / vayasi daMtasya datR / / 174 / / vayasi gajAyAyA nira // 166 // jAyAzabdasya | myamAne svAdeH syAdeva parasya daMtasya data nie bhavati / yuvatirjAyA asy-yuvjaaniH| ityayamAdezaH syAt / sujAtA daMtA asya sudan / bhRtityAnmAsAhaH // 167 // mRtAvarSe | dvidan / tridan / caturdan / paMcadan / poDan / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padAvacaMdrikA {M. | mA. 2 - caturdatI gauH| vayasIti kiM ? caturdato hstii| khau / kharasyeva naasikaasy-khrnnaaH| khurnnaaH| striyAM khau / / 175 // striyAM daMtasya | sAviti kiM ! srnaasikH|| data syAt khau / aya iva daMtA asmA:-ayo- *naso'syUlAca // 183 // sva rjitaadtii| phaaldtii| strigAmiti ki bjdNtH| mRdaH tAbhyAM ca parasya nAsikAyA: naso sAviti kiM ! smdNtii| bhavati kho / duiva naasikaasy-gunnsH| vAdIvA zyAvArokAt / / 176 // bhAbhyAM | gasaH / gonasaH / khrnnsH| khuraNasaH / asthUparasya daMtasya data vA syAt khau / zyAvA dhyA- lAditi kiM ! sthuulnaasikaa| malitAkArAH daMtA asya-zyAvadan / shyaavdNtH| geH // 184 // geH parasyAH tasyAH naso arokAH nirdItayo nizchidrA vA daMtA asya- bhavati / unnatA nAsikAsya-unnasaM / praNasaM mukhaM / arokadan / arokdNtH| nave khuskhagrAH // 185 // vipUrvAyAH zuddhAprAMtazubhraSavarAhAhimUSikA 177 tasyAH khukhamAH AdezAH bhavati / vigatA ebhyaH parasya daMtasya datrAdezo bhavati vA base / nAsikAsya-vikhuH / vinaH / viprH| zuddhA daMtA asya zuddhadan / zuddhadaMtaH / kuma- | suhRduInmitrAmitre // 186 // etau lApramiva daMtA asya-kuDmalApadan / kuDmalA- nipAtyate mitrAmitre cAbhidheye / zobhanaM hRdayapradataH / zikharAmadan , shikhraamdNtH| zubhadan, masya-suhRt mitraM / pApaM hRdayamasya duIdamitraM / zubhradaMtaH / vRSadan vRSadaMtaH, / varAhadan , hRdayasya hRd / mitrAmitra iti kiM ! muhRdayaH varAhadaMtaH / ahidana, ahidaMtaH / mUSikadan sAdhuH / duhRdayaH khlH| muussikdNtH| *dhanuHkhau // 187 / / dhanuH zabdaH khAveva kakudasyAvasthAyAM khaM // 178 // kakuda- prayoktavyo bse| zataM dhanUMSyasya zatadhanuH / sya khaM bhavatyavasthAyAM / asaMjAta kakudamasyadRDhadhanuH / puSpadhanuH / khAviti kiM ! gAMDIasaMjAtakakut / pUrvakakut / bhavasthAyAmiti / badhanvA / sAMragadhanvA / kiM ! shvetkkudH| *striyAmadhaso'naG // 188 // striyAM trikakudadrau / / 179 / / trikakuditi nipA- vartamAnasyodhaso'naG syAt / kuMDamivodho'syAH tyate adrAvabhidheye / trINi kakudAnyasya trika- kuMDonI / ghaTodhI gauH / pIvarodhI / striyAmikud giriH| trikakudo'nyaH / ti kiM ! mahoSAH prjnyH| byudaH kAkudasya // 180 // AbhyAM naH kapa // 189 // innatAta kA bhavati parasya kAkudasya khaM syAt / viziTaM kAkudaM striyAM / bahavo daMDino'syA bahudaMDikA |bhutaasvsy-vikaakut / utkAkut / chatrikA / bahuvAgmikA shaalaa| pUrNAd vA // 181 // pUrNAd parasya saMvA naraHprabhRteH // 190 / / uraH prabhRtibhyaH syAd / pUrNa kAkudamasya-pUrNakAkut / puurnnkaakudH| kA syAt / nyUTamuro'sya-vyUDhoraskaH / maho. +kharasurAmasa nAsikAyAH khau // 182 // raska: / citropAnakaH / prbhuutsrpisskH| saMkakharakhurAbhyAM parasya nAsikAzabdasya nasa bhavati kSmIko jinH| Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAmA- . [jeneMdra-- namanna xnamo'rthAta // 191 // naapUrvAdarthAt zrIkA biinnaa| kara syAt / nAstya! yasyAnarthakaM / natra iti niSpavANiH // 200 // niSpavANirityaki vy| kavataM nipaatyte| nirgatA pravANI taMtuvAyazalAkA +spayonahunnaulakSmya ekArye / / 192 // asmAnniHpravANiH paraH kaMbalo vA / ebhya ekArthe ekatve kA syAt / priyaH pumA- ma ina // 201 // Aphai haca syAt / nsyaa:-priypuNskaa| priyapayaskaraH / priyAnu- kezAkezi / kacAkaci / muzalAmuzali / uskH| miyanaukaH / priyalakSmIkaH / ekArtha | dvidaMDyAdiH // 202 // dvidaMbyAdayaHiaMtA: iti kiM ! vipuMskaH / dvipumAn / bhulkssmiikH| | sAdhayo bhavaMti / dvau daMgai asmin praharaNe dvibahulakSmIH / daMDi / ubhAdaMDi / tridaDi / ubhAdaMti nati / RnmoH // 193 // RkArAMtAnmusaMjJAca ubhAMjali pibati / ubhayAbAhu praharati / kA syAt / bahubhartRkA strI / bahumAtRkaH / bahu- iti zrIzabdArNavAparanAmni jaineMdramahAvyAkaraNe kumArIkaH / bhuvaamorukH| zabdArNavacaMdrikAyAM laghuvRttI zeSAdvA // 19 // yasya sAMto vidhirna caturthAdhyAye dvitiiypaadH| vihitastasmAd zeSAt kabvA syAt / bahukhaTvA tRtIyaH paadH| kaH / bhukhttvkH| bahukhaTvaH / bahumAlAkA, bahumAlakaH,bahumAlaH zeSAditi kiM ? vRkapAta / AdarekAco dve // 1 // AderekAcaH dve . neyasaH // 195 // IyasatAta kapa na rUpe bhavataH ityAdhikRtaM veditavyAvakSyati-liDucabhavati / bahuzreyAn / vidyamAnazreyasI / bahupre- kaci dhoH" iti| tena-dhorAderekAcA dve rUpe bhvtH| yasI purussH| papAca / juhoti / apIpacat / Aderiti kiM ! khau // 196 // khau viSaye kA na bhvti| jajAgAra / manAyasya RkArasya mAbhUt / bahudevadattaH / vizvadevo praamH| +supaH // 2 // subdhoryasya kasyacidekAco dve sahAdestulye // 197 // tulye yo vartate / staH / ityadhikRtaM jJeyaM / vakSyati-sanyoH / sahazabdaH tadAdeH kapa na syAt / saputraH puputrIyiSati / putitrIyiSati / putrIyiyiSati / aagtH| saputraH sthUlaH / sahAderiti kiM ! acaH // 3 // dhoH subdhozcAdarecaH prsyaishvetaashvko'ymaagtH| tulya iti kiM ! saha kAco dve bhavataH / aTATyate / AzizvIyiSati, viSamAnAni lomAnyasya lomakaH / | azvIyiyiSati / azvIyiSiSati / stutau bhrAtuH // 198 // stutyarthe bhAtuH na sphAdau ndroya // 4 // sphAdau vartakapa na syAt / subhrAtA / darzanIyabhrAtA / kalyA- mAnA AderacaH pare nakAradakArarephabakArA na NamAtA / stutAviti kiM ? durbhaatRkH| dvirucyate ayakAre parataH / indidiSati / a naaddiitNtryo| svAMge // 199 // AbhyAM svAMge DiDipati / aciciSati / ubjijissti| kA na syAt / bahunADI jaMghA / bahutaMtrI prIvA / | sphAdAviti kiM ! aziriSati / ndra iti kiM ! svAMge iti kiM ! bahunADIka: staMbaH / bahutaM- IcikSiSate / ayoti kiM ; arAryate / apara Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH zabdArNavacaMdrikA | ma. paa.3| iti kiM ! vidrAsati / vadaH carAcaraH caraHcalAcalAcalApatApata ptH| +casyake // 5 // casaMjJakasya / nasta ityeke| dhanApanapAepaTau ||16||etau vA nipAtyo / lolayiSate / astyevetyapare / lulolapiSate / dhanAdhanaH / hataci SatvaM dvisvaM ca / casya cAmA +yakastRtIyasya // 6 // yagaMtasya dhostRtIya- gamaH | dhanaH / pATpaTaH / pATareci rupa dilaM syaikAco dve staHkaDUyiyiSati |shvosuuvississti / casyAko'pavAdaH UgAgamo dItvaM ca / xjH // 7 // IrcyatestRtIyasyaikAco he| *liTIgyaNaH saaco'U''jy||17||maastH / iyiyiSati / aiyiyat / | jyA ityetasmAta pUrvasya dholiTi casya sAco yaNaH +sano vA // 8 // ISyateH sanaMtasya tRtIyaH | iga bhavati arephayakAraparasya / suSvApa / suSvayakAco devA staH / idhyiSiSati / iiyiyissti| pitha / uvAca / uvacie / iyAja / iyajitha / / thaH // 9 // te dve samudite thasaMjJe staH / ddti| uvAya / uvayitha / uvAsa / uvasitha / vivyAdha / dadhati / adaduH / thapradezAH thvitserityaadyH| vityadhitha / vivyAca / vivyAcatha / jijyo / jakSAdiH // 10 // jakSityAdayaH thasaMjJakA jijyitha / Arya iti kiM vivyAdha / bhAjyamiti bhavaMti / jakSati / jAgrati / daridrati / cakA- kisasyAma / sati / zAsati / *na vo yH||18|| vetro vakArasya liTi igapUrvazvaH // 11 // dviruktayoH pUrvo'vayavaH | na bhavati / UyatuH / uuyuH| casaMjJo bhavati / papATha / pApaThyate / apIpaThat / / *vA // 19 // vebo yakArasya liTi vA nega capradezAH csyobaadyH| bhavati / UyatuH / UyuH / UvatuH / UcuH / / liDDuckaci dhoH // 12 // liTi uci kaci pye c||20|| vea: pye liTi cega na bhavati / ca parataH dhoH subdhozcAderacaH parasya caikAco | pravAya / vavatuH / vaduH / yavitha / dve staH / papAca / proNunAva / bibheti / ATiTat, jya: // 21 // jyA ityetasya dho: pye iMga na AzizvIyata / liDukacIti kiM ! prAdAt / bhavati / prajyAya / upajyAya / ghoriti kiM ! IhAMcakre / ___ vyaH // 22 // vyea: pye nega mavati / sanyoH // 13 // sanaMtasya yastasya ca de | saMvyAya / upanyAya / rUpe bhavataH / aTiTiSati / bhaTAvyate / cikI- parervA // 23 // pare: parasya vyatra: pye nega vA pati / cekrIyate / syAt / parivyAya / priviiy| +ciklidcknsdaashctsaahnmaayt||14|| *svanvacchLyAdeH kiti // 24 // svapvaco: ete nipAtyaMte / cikkidaH / caknasaH / kasme | khyAdInAM ca kiti sAco yaNa:ika syAt / suptH| dvitvaM / dAsvan / svasau iT dvitvAmAnazca / muptavAn / suptvA / supti: / uktH| uktavAn / sAhAn / sahamavidhirume vItvamahitvamaniTvaM c| uskA / uktiH| zUna: / zUnavAn / upita: mIDvAn / miheradvitvamAniTtvamudAya ra / uSitavAn / uditaH / uditavAn / uditvA / avaspato'jyAvasya // 15 // babAdinA- uditiH / iSTaH iSTavAn / iSTyA / iti: / usH| manave-dilaM kA svAda caspa bAi / bdaayk| usavAn / uptvaa|upti: / UDa: OMDavAnA udyaa| . Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .148 sanAtanajaina graMthamAlAyAM.. Udi / utaH / utavAn / uttvaa| uti: srvaatH|| Sati / azUzabat / azizvipat / / saMvItavAn / saMvitvA / sNviitiH| itaH / itvaan| liiyoH // 34 // zyatorliTi yahi ca itvA / itiH / kitIti kiM ! svapsaH / na vega bhavati / zuzAya / zuzuvatuH / shushuvuH| * ziSyadhivyacijyAgrahinazcimacchina- zivAyozizviyatuH zizviyuH shoshuuyte| zezvIyate / . jA kirAti // 25 // pazyAdInAM kiti miti pyAyaH // 35 // pyAyIko lipaboriga cem bhavati / uzitaH / uzitavAn / ussttH| bhavati / Apipye / ApipyAte / ApepIyate / uzaMti / viddhaH / viddhavAna / vidhyati / vicitH| ApepIyete / vicitavAn / vicati / jinAti / jiinH| te'geH // 36 // gihInasya pyAyaH iga jInavAn / jIyate / gRhiitH| gRhItavAn / bhavati tasaMjJake parataH / pInaM mukhaM / pInAbasau / gRhaati| vRzcati / vRkNa: vRkaNavAn / pRSTaHpRSTavAn pInau stanau / panivatau stanau / ta iti kiM ! pRcchati / bhRssttH| bhRSTavAn / bhRjjati / kitIti pyAyate / ageriti kiM ! prapyAnamUdhaH / ki ! vinyeci / aruti kiM ! vRshcyte| *Adhau // 37 // AmaH parasya pyAyaH kaci svApeH // 26 // svApeH kacIgbhavati / iga bhavati aMdhAvarthe / ApIno'dhuH / ApInabhasUSupat / asUSupatAM / asUghupan / kacIti | mUdhaH / ApInavAnaMdhUH / ApInavadUdhaH / mAka kiM! svApyate / iti kiM ! prapyAnamadhaH / aMdhAviti kiM ! *na dheH // 27 // zvayate: kacIga na bhvti| aapyaanshcNdrmaaH| Azizciyat / AzazciyatAM / azizciyan / / *sphAyaH // 38 // sphAyateriga bhavati te zo yahi // 28 // vazeryIka na bhvti| parataH / sphItaH / sphItavAn / / vAvazyate / vAvazyate / vAvazyate / yahIti / mamAca.styaH // 39 // prapUrvasya styAyaterim !i uzaMti / bhavati te parataH / prastItaH / prastItavAn / *svapasyamvyaH // 29 // eSAM yaDIga bhvti| prastImaH / prastamivAn / praprAca iti kiM ! // 29 // eSAM yaDAMga bhvti| soSupyate / sesimyate / vevIyate / saMstyAnaH / saMstyAnavAn / cAyaH kI // 30 // cAyateH yadi parataH __*dravamUrtisparze zyaH // 10 // dravamtau sparza kItyayamAdezo bhavati / cekIyate, cekiiyete| ca iyara igU bhavati te parataH / zInaM ghRtaM / cekItaH / cekiiyH| zItaM toyaM / dravamUtisparza iti kiM ! saMzyAno sthe // 31 // thasaMjJAnimitte tye iyate- vRzcikaH / zItena gataH saMkucito vA / rim bhavati / juhuSati / johUyate / juhaav|| prateH // 11 // pratipUrvasya zyAyateste i . *mo sakacoH // 32 // sanyo:kacpare ca / bhavati / pratizInaH / pratizInavAn / gau hatterie bhavati / juhAvayiSati / bhajaha- svAbhyavabhAvaH // 42 // abhimavapUrvasya baharataM / ajuuhbn| syAyateste hama vA bhavati / abhizInaH / mmi||33|| ayte| sankamare sthAnaH / abhizInavAn / abhiyAnapAn / kauna deza bhavati / abhAvayiSati / kivayimi-bazInaH / bhavazInavAnA / mapazyanaH / gavalA- . HIRTHTHHU Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zamdArNavAhikA / ... / pA. 3 / navAn / mabhyakzInaH / mabhyavazyAna: akhAcIti kiM ! IzalayaH / vilaya: *havikSIre zataM pAke / / 43 / / prAdhApyoH | arcAdau Nau / / 52 // arcAdiSvartheSu lIkake bhUbhAvo nipAtyate havikSArayoH pakArthelinAtyAH Nau nityamA bhavati / jaTAbhirAzrutaM haviH / bhRtaM kSIraM / haviHkSIra iti kiM ! lApayate / zyeno bartikAmapalApayate / lokaANA yavAgUH / bhapitA yvaaguuH| mullApayate / ecozyAH // 44 // ejaMtasya dhorAttvaM kI jeH // 53 // eSAmeco Nau bhAvaM bhavati Aziti parataH / vaataa| vAtuM / vAtavyaM / syAt / kApayati / adhyApayati / jApayati / bhvdaataa| bhavadAtuM / bhavadAtavyaM / laataa| sidhyateravAne // 54 // sidhyaterA bhavatyasAtuM / lAtavyaM / azIti kiM ! vayati / bhava-jJAne'rthe Nau parataH / ayaM sAdhayati / arya pati / glAyati / sAdhayati / ajJAna iti kiM ! AcAraH kulaM yoniTi // 15 // vyeSaH A bhavatya- sedhayati / kSamA dharma sedhayati / liTi parataH / saMvyAtA / saMvyAtuM / saMvyAtavyaM / cispharorvA ||55||cinssphurb Nau mA vA upasaMnyAnAaliTi iti kiM ! vivyAyAvinyayitha / / syAt / cApayati, cAyayati dharma / sphArayati sphurisphulyorghami // 46 // manayoni | sphorayati dhanuH / mA bhvtyecH| viSphAraH / visphAraH / viSphA- prajane veteH // 56 // prajane'rthe veteI A laH / visphaalH| vA syAt / puro vAto gAH prathApayati / pravAyavAmyapaguraH // 47 // apagurIka: ecaH yati / lavaNaM gAH pravApayati / lavaNaM gAH bhA vA syAt bhamipare / mapagAramapagAraM / pravAyayati / / bhpgormpgorN| *vibhete // 57 // vibheteI AvA bhavati *dI sani // 18 // dIka mA vA syAt / daviSaye / muMDo bhApayate / jaTilo bhApayate / sani parataH / didAsate / didISate / muMDo bhISayate / da iti kiM ! kuMcikayainaM pyeca // 19 // dIge nityamA bhavati mAyayati / pye caijviSaye ca / upadAya / upadAtA|upadAta- ItaH Suga nityaM // 58 // IkArAMtasya vyaM / pye ceti kiM ! bhvdiiyte| | vibhetarde Nau nityaM pugAgamo bhavati / jaTilo mimImorakhAci // 50 // anayorA | bhiissyte| bhavati svatyamacaM ca muktvA pye ecaviSaye c| smikH||59| de jo parata: smikaH nimAya / nimAtA / nimAtuM / nimAtavyaM / pramAyA / mA yAta maMdo vimApayate / jarilo pramAtA / pramAtuM / pramAtavyaM / akhAcIti kiM ! vismAyayate / IpAnimayaH / duSpamayaH / nimayaH / maamyH| varapakiti sRjadRzom // 60 // maga. yA kIrasinAtyoH // 51 // balAyanayo-dAvakiti parata: mujitazoramAgamo bhavati / saba syAta pye pAvigaya, visIya / vilaataa| mahA |mnndd / sahavyaM sakSyati / braa| din| vigataM,kleita / vikAtavyaM dikhatavyaM mAnyaM / baspati / nIti kina Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 sanAtanajenagraMthamAlAyI-- . darzanaM / akitIti kiM ! sRSTaH / dRssttH| saMzleSaH saMnikaSI vA saMdhiriti lokata eva jJeyaM / aspRzAdisapo vA // 61 // spRzAdInAM sRpezca vakSyati 'acIko yaNa,,dadhyazAnAsaMdhAviti kiM ! zasyakiti am vA bhavati / spaSTA / spardhA / / daSi azAna / maTA | maSTA / RSTA / kardA / traptA / tA / saMhitaikapade nityA nityA dhaatuupsrgyoH| draptA / dartA / saptA / saprtA / nityA samAse vAkye tu sA vypekssaampeksste||1 dhvAdeH pNo'SThayASThivapvaSkaH snaM // 62 // che'caH // 69 // acaH che parataH tugAgamo dhorAyoH SakAraNakArayoH sakAranakArAdezau staH bhavati / gacchati / icchati / pRcchati / myAdIna varjIyasvA / sahate / nayati / nvti| bhAGmAjoH // 70 // anayostuga bhavati vAderiti kiM ! poDan / laSati / bhaNati / ke parataH / AcchAdayati / aacchinaatt|maacchaimsstthyaaderiti kiM ! pThyAyati / niSThAvati / sIt / mAcchidat / sakAraH kiM ! maachtrmaansssskte| yati mAgnaM / upamAtraM / upamAchatramAnayati / jyoH kha valako / / 63 // vakArayakArayoH / *yo vA padasya // 71 // padasya saMbaMdhino saM bhavati vali kau ca prtH| dedivH| dedimH| pazcho vA tuk syaat| bdriicchaayaakubliicchaayaa| sesivaH / sesimaH / UyI-UtaH / knuuyii-knuutN| paiti kiM ? zvetacchatra / padasyeti kiM ? hIcchati mAyI-kSmAtIkaDUbobhAvalkau iti kiM ? sevyate / mlecchati / apacchAyate / halamyAnyaH susiptyanaca // 64 // *pasya // 72 // padasya saMbaMdhino dIsaMjJasya halaMtAta kI cAra ca yo dIstadaMtAca susipati- sthAne ya: pastasya tugvA syAt che parataH / he pAmanacA khaM bhavati / tkssaa| ukhAzrata / kumaarii| iMdrabhUte ucchatramAnaya / he iMdrabhUte uchtrmaany| gaurI / pratimA / bahurAjA / abhinastvaM / achi- bhacarcAko yaNa / / 73 // maci pare ika: nastvaM / abibharbhavAn / ajAgarbhavAn / hal- | SaNa bhavati / myAgdha iti kiM ! jinH| lakSmIH / kssiirpaaH| tvaM dadhyazAna naMdana madhvapanaya rAgabarddhanaM dhiir| niSkauzAniH / atikhaTvaH / susiptIti kiM ! pitraryaH parihAryo rAjakule lAkRtistyAjyA / / bhavAtsIt / anajiti ki ? bhinatti / ___ eco'yanAyAba / / 74 // eco'ci pare pherekaH // 65 // ematparasya ke khaM bhavati / bhayAdayo bhavati / nayanaM / pavanaM / rAyo / naavii| he mune / he sAdhoH / eka iti kiM ! hegauH| | bhagavyatiradhvamAne // 75 // gorava nipA mAta // 66 // prAduttarasya keranaca: kha tyate adhvaparimANe yUtau parataH / gavyUtiH / bhavati / bhoH budha / he jindt| .. madhyamAna iti kiM ! goytiH| piti kRti tuka / / 67 // prAtasya tugA- yi se // 76 // vakArAMto va mAdezaH gamo bhavati piti kRti parataH / agnicit / sa yathAsthAne bhavatyeco makArAdau tye parataH / prastutya / piti kRti' iti kiM ! citaM gurussu| yati / nAvyati / sthAnimahama kisyati / maspeti ki 'ama / praamnnii| pariyati / pitya iti ki ! gomyo / tyati saMbho // 6 // saMghAvisyavikAro veditavyAH gomona / ". Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAMMAR Anam laghuvRttiH ] zabdArNavacaMdrikA ma. paa..|| * ghostatraiva // 77 ||dhorykaartyaanimittsyai- rayoH parataH / svairii| svairiNI / svrH|| vaico vakArAMtAdezo bhavati / havyaM / lavyaM / / mAdahoTotyepeye / 87 mAdepa bhavasyU. bhavazyalAnyaM / avazyapAnyaM / dhoriti kiM ! hAdiSu prtH| prauhaa| mauTaH / proTiH / mRniyamo mA bhUt / bAtravyo gavyaH / nAcyaM / auSaH / maiSyaH / mahAdiSu iti kiM ! protaH / tatraiveti kiM ! upoyate / __-pradazArNakavalavasanavatsatarAhaNe // 8 // kssijyoHshktau||78||shktyrthe kSijyoreco'ya | RNe parataH aipa bhavati prAdibhyaH / pragataM RNaM bhavati / kSetuM zakyaH kSayyaH / jayyaH zatruH / prANe / dazANaM / RNANaM / kaMklANe / vsnaanne| zaktAviti kiM ! kSeyaM / jeyaM / / vtstraanne| krayyaHsvArtha // 79 // koNAtaracaH svA'- } +Rte bhAse // 89 // Rte pare bhavarNAtAthe'ya nipAtyate yatye pare / krayyA gauH / krayyaH daipa bhavati bhAse / sukhArtaH / Rta iti kiM kaMbalaH / keyamanyat / mukhetaH / bhAsa iti kiM ! paramataH / TyorekaH // 80 // dvayoH pUrvaparayoreko | *aTazca dhau // 90 // aTazcainbhavati abhavatItyayamadhikAro jJeyaH / vkssytyaadep-deveNdrH| jAdau dhau parataH / aikSiSTa / aikSata / aikSiSyat / tadata // 81 // tayoriva tadvat / tayoH | bhaubhat / aumipyat / aubhIt / cakAro niyapUrvaparayoHyat kArya tatkRte'pyekAdeze yathA syaat| mArthaH-aTa aibeva nAnyat / oMkAramaicchat oMkAbAmoru iti mRt / UrityamRnmRdamRdorekAdezaH | rIyat / bhauDhIyat / mRdvadbhavatitathA ca svaadividhiH| anyathA-vRkSAdA atyaipa geH // 91 // avarNAtAdgurepa bhavati veva syAt / devAvityatra subaukAraH |bhsubkaarH| kArAdau dhau parataH / prAti / upArchati / tayorekAdezaH subvad bhavati / tathA ca suvaMtaM prArthoti / RtIti kiM ! upetaH / geriti padamiti saadhuH| anyathA sAdhuH pUjyaHityAdAveva | kiM? narchati / / syAt / adhItya,pretyetyatra paravadrAvAda prasya tuk / *vA supi // 92 // goravarNAtAdana bhavati ___ Adeza // 82 // bhavAMtAdacyed bhavati / ati supi dhau pare vA / pArSabhIyati / prarSaseyaM / gaMdhodakaM / paramardiH / tvlkaarH| bhIyati / upAlkArIyati / upaskArIyati / bhAditi kiM ! dadhyaNaM / __ tayaiGi paraH // 93 // goravarNAtAda eecyaiH // 83 // bhavAtAdeci para ebbha-gadau dhau parataH parAdezo bhavati / yorekaH / bati / saiSA / mamauSadhiH / tavaizyaM / varauSadhaM / / tathA subdhau tu vaa| preSayati / upelayati / *iNedhRti // 94 // avarNAtAdainbhavati eSu upoSati / poSati / upelakIyati / upailakIparataH / upaiti / praidhate / dhautaH / dhautavAn / yati / upodanIyati / upaudanIyati / ekIti ecIti kiM ! pretH| kiM ! upAyate / +bhakSAdahiNyAM // 85 // akSAdainbhavatyU- +eve'niyoge // 9 // avarNAtAdeke pahiNyA parataH / akSauhiNI senA / rataH parAdezo bhavatyaniyoge / bhayeva yAhi / svAdarIre // 86 // svAdanbhavati IrI-iheba tih| bhaniyoo iti kiM . maura tih| Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAnavenayamAlA [maineMdra x voDautI se|| 95 // avarNAtAdoSThotvoH pitarlakAraH pitulakAraH atIti kiM ? parata se vA paro bhvtiaabibaaNsstthii,vibausstthii| sthUlotuH, maatraarthH| sthUlautuHse iti ki ? pazyauSTha / apotuM pazya / kheko dIH // 1.5 // aka: sve'ci pare xsImaMtaH keze // 96 // sImnoM'te paraH | dIrbhavati / devAne / viSAMtaH / vadhIdaM / muniishH| . nipAtyaH kezaviSaye / siimNtH| keza iti | sAdhUditaM / badaraM / mAtRkAraH / hotR kaarH| kiM ? sImAMto praamaa| hotakAraH / sva iti kiM ! dadhyazAna / ___ momaaddoH|| 97 // avarNAtAt paro | *suTIdutaH prAsvaM // 106 // pUrvasyAkA bhavatyomAyoH parataH / kA omityavocat / / idutaH svaM dIrbhavati ajAdau suTi parataH / komityavocat / somityavocat / bhaa-uudaa| munii| sAdhU / maTIti kiM ? gurun / iduta moDAmidya-oDhA-ayodA / kadA oddhaa-kdodaa|| iti kiM ! zuddhe / sA optA-soptA / sA odaa-soddhaa| zasi // 107 // prAsvaM dIrbhavati zasi *usyapade // 98 // avarNAtAdusi parataH | parataH / mAlAH / buddhIH / gauriiH| paro bhavati apade / abhidyuH / ayuH / bhduH| puMsi / / 108 / / puMsi zaso nakArAdezo - apada iti kiM ? koSA neme / | bhavati / kavIn / jinAn / munIn / sAdhn / epyataH // 99 // akArasya paro bhavatye- pUrvo'mi / / 109 // akaH muTyami parato pyapade parataH / pace / paThati / epIti kiM ! yorekaH pUrvo bhavati / jinaM / muni / sAdhu / bhapace / ata iti kiM ? yaaNti| | nudi / dhenuM / badhU / nadI / suTIti kiM ! acinvN| rAjo'ta itau // 100 // DArjahasyAccha- *pada'tyekaH // 110 // eka padAMtAdakArAdau bdasya paro bhavatIto parataH / chamata iti-chmiti| pade parataH paraH pUrvo bhavati / mune'nagha / sAdho'tra / ghaTiti / rAjaha iti kiM ? jagaditi Aha / pada iti kiAnayanAlavanaM / atIti kiM ! te iha / mata iti kiM ? chapiditi / itAviti kiM ? pttdtr| sabsyoH // 111 // ekaH parayoH isa *na neH // 101 // misaMjJakasyAtaH itau si ityaMtayorati parataH paraH pUrvo bhavati / parataH paro nAsti / paraspaTaditi / preriti / muneH svaM / munerAgacchati / dyoH svaayoraayaati| kiM ? paTiti / / Rta uH // 112 // akArAMtAta smsyo*tH||102 // visaMjJakasya yastakAraH sa rati urbhavati dvyorekHaapituHsv| piturAgacchati / paro bhavati itau pare / paTatpaTeti / *khyatyo'taH // 113 // khya tya ityetAnau hAci // 103 // DAjaMte pro pare | bhyAmanackAbhyAM parasya sabsyorata urbhavati / takAraH paro bhavati / paTapaTAkaroti / damadamA | skhyuH| patyuH svamAgacchati vA / lyatya bhavati / chamachamAsyAt / mahaNaM kiM ! mukhyasya / mukhyAta / apatyasya / +atyuH // 104 // Rti lati vA uH apatyAt / RrvaNasya lavarNasya ca arvA bhavati / pitRpamA shireH|| 115 // mataH parasya re pitarjanamaH / pitRkApamaH / pitRkAra / hazi pare urbhavati / ko hasati dharmo jayati / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skRtiH ] zabdArNavacaMdrikA / a.4| pA * 3 / dazIti ki ? kazcit / reriti kiM svAhi / bA RNaM / vadhvRNaM / kartR ashyH| karmayaH / mata iti kiM ! munite / devA yAti / kanya lakAraH / kanyaskAraH / RtIti ki "mati // 115 // mato rerbhavati bhakAre daMga / bhaka iti ki svAtA vRksse| . pare / sarvo'sti / atIti kiM ! sa essH| / *dino hajyut // 124 // divaH padasya goDa / / 116 // goreGa pade ati parataH haki pare ud bhavati / pumyAM / yubhiH| pubhyH| eka vA syAt / go bhagraM, gogaM, gavAnaM ! goriti yuSu / harIti kiM ! divaukasaH / kiM ! yo'yaM / ee iti kiM ! citrgvprN| to'namse sArasoH khaM // 125 // takA. bhavo'nakSe'ci // 117 // goreka: avA- | rasthAninaH sakArAt soH khaM bhavati hsynse| dezo bhavati vA akSavarjite'ci pare / gavAgraM, goy|| sa dadAti / eSa rakSati | manansa iti ki! gavezvaraH, gavIzvara / gavarNa / gaNaM / anakSa iti / aso gacchati / aneSo gacchatiAMsAditi ki! kiM ! go-akSaM gokSa / pade iti kiM ! gabe-gavAM / sakaH pacati / eSako hasati / halIta kiM! *iMdre // 118 // goreGaH bhavo bhavati iMdre | so'rthaH / eSo'tra / parataH / gveNdrH| __ *tado'hipUrtI // 126 // tatsthAninaH sa. bAtAyane'kSe // 119 // vAtAyane'rthe gore kArAt soH khaM bhavatyAce parataH pAdapUraNe / bhavo bhavatyakSe parataH / gavAkSaH / vAtAyana iti saiSa dAzarathI rAmaH saiSa rAjA yudhisstthirH| kiM ! go-aksse-gokssN| saiSa karNo mahAtyAgI, saipa pArtho dhanurdharaH // *pAnnAnitau / / 120 // pasaMjJakAditizabda. | ahipUrtAviti kiM ! sa eSa bhavato rAjA varjite'pi pare yaduktaM tanna bhavati / bho deva- yo'nyAyye pathi vartate / dattA 3 idamAnayAanitAviti ki sumaMgalA 3 | krImatanyavasyAdeH prAyaH // 127 // bhavaiti / sumaMgaleti / gerAdeH khaM bhavati krIjatanyoH parataH prAyaH / *deH // 121 / / disaMjJakAd yad prApnoti vakrayaH / avakrayaH / vataMsaH / avataMsaH / tannAstyaci parataH / munI atra / paTU imau| dhAanajhapeH // 128 // aperAdeH kha bhavati de ime / bhabhI bhavAH / paanyoHpraayHaapihitaaapihitaapinddhN|apindN| *veko'se'sve prH||122|| ikaH bhasve'ci saMpayupAt kuH sur3a bhUSe // 129 // samAparataH pro vA bhavatyase pade / dadhi atra / ddhytr| dibhyaH parasya katraH suDa bhavati bhUSArthe / saMskanadi eSA / naSA / madhu idaM / madhvidaM / ika | | roti / samaskarot / saMcaskAra / pariSkaroti / iti kiM ! munayAcara vrataM / asa iti ki! paricaskAra | upaskaroti bAlaM / upAskarot / badhvAnamaM / nacudakaM / pada iti kiM ! nyau| upacaskAra kanyA / bhUSa iti kiM ! upakaroti / badhyo / bhasva iti !i nadIyaM / samavAye // 130 // saMparyupAt naH samaRtyakaH // 123 // akaH RkAre lakAre bAye'rthe suTa bhavati / tatra naH saMskRtaM / saMskRto ba vA po bhavati / maha RSiH / mhrssiH| khttv| maricaiyUSaH / zyaH / khaTvayaH / dhUli RtuH, dhuulytH| upAda pratiyatnakatavAkyAbhyAgAre Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jainathamAlAyAM [benedra. awware // 151 // upAt runaH suDAgamo bhavati / taskara dhaurH| vRhaspatirdevatA / rathaspA ndii| mamatimanAyaH / edho dakasyopaskurute / upaskRtaM nyatra-kutuMburuAvRkSApadaM / mAcarya vrataM / bhvbhuke| upaskRtaM jalpati / karaH / apkrH| bhvrprH| makaro pAhaH / makarI kiraterkhaye // 132 // upAt kirateHsui smudrH| tatkaraH / bRhatpatiH / rathapAH / bhavati laye lavanArthe / upaskAra madrakAH lunNti| *maskaNvaharicaMdrAvRSI // 139 // etau sasusaba iti kiM ! upakirati dhAnyaM kAkaH / Tkau nipAtyau RSI cet / praskaNvaH / haricaMdraH badhe pratezca // 133 // praterupAca kirate- RSiH / prakaNvo deza: / haricaMdro rAjA'nyatra / ba'rthe suTa syAt / pratiskIrNa upaskIrNa ha te | *pAraskaro deze // 140 // pArAta kare vRSala bhUyAt / badha iti. ki! pratikINa biijN| munipAtyate deze gamyamAne / pAraskaro dezaH / * catuSpadyapAdarSAt / / 134 // apAt / pArakaro'nyaH / / kirateH suTU bhavati harSAcatuSpadyarthe / bhapaskirate *nagare // 141 // nagare ca pAraskaro nipA pabho dRSTaH / catuSpadIti kiM ! bhavakirati tyate / pAraskaro nagaraM / bAlo hapaH / harSAditi kiM ! apakirati shvaa|| kAstIrAjastuMdAskayaM // 142 // eSAM *vizani bhakSyAzrayArtha // 135 // apAta poH sunipAtyate nagare / kAstIraM / ajastuMdaM / kirate sui bhavati vau zuni ca bhakSyAzrayAya cet / bhAskathaM / anyatra-kAtIraM / ajatudaM / AkathaM / bhapaskirate kukkuTo bhakSyArthI / apaskirate zvA kAraskaraM ||143||asy dyoH sunipAtyaH / bhaashryaarthii| kAraskara nagaraM / kArakaramanyat / vikiro vau vA // 136 // vikirateH katye vRkSe ||14||vRksse ca kAraskara nipAtyate / bAvaNe sui vA nipAtyaH / viskirH| vikiraH kAraskaro vRkSaH / kArakaro'nyaH / zakuniH / karaskaro'drau ca // 145 // karaskaro mApergavi // 137 // prAtparasya tuMpatergavi nipAtyo'drau vRkSe ca / kAraskaro girivakSandha / gamyamAne suTa bhavati / prastupati gauH| gavIti- krkro'nyH|| kiM ! pratuMpati strii| kisskaadyH|| 146 // kiSkuprakArAH sa. astumburjAspadAzcaryAvaskarApaskarAvara- suTakA nipAtyaMte / kimako makhaM pramANe / sparamaskaramaskaritaskaravRhaspatirathaspA jAti- kipkuH vitastiH hasto bA / kiSkiMdhaH parvataH / pratiSThAmRtavarcaskarayogakriyAsAtatyaveNupAra- kimo dvitvmkhe| vanaspatiH / prAyazcittamityAdi / prATcauradevatAnadISu // 138 // kustuburu | *zritAzritapramANe goSpadaM // 147 // prabhRtayaH sasuTakA nipAtyaMte jAtyAdi- epvartheSu goH parasya padasya ghoH suT SatvaM ca varSeSu / kustuMburuH dhAnyAkatRNajAtiH / nipAtyaM / goSpado deza:----gobhiH sektiH / bhAspadaM pratiSThA / mAzcaryamadbhutaM / bhavaskaro' goSpadamaraNyaM tairasevitaM / goSpadapUraM vRSTo devaH / varcaskaM / bhapaskaro sthAvayavaH / bhavarasparA bhujate | gopadamanyatra / krimAsAtatthe / maskaro bennuH| maskarI privaajkH| bhavanupa // 148 // po manumiti / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA / *4 laghuvRtti: ] etad dvayamadhikRtaM jJeyaM ! vakSyati -kAyAH stokAdeH / stokAnmuktaH / dyAviti kiM ? nistokaH / prAgo: uradhikAraH / anuvadhikAra prANAnaGAdezAt / kAyAH stokAdeH // 149 // stokAdibhyaH parasyAH kAyAH anupa bhavati / stokAnmuktaH katipayAnmuktaH / alpAnmuktaH / anikAdAgataH abhyAsAdAgataH / dUrAdAgataH / viprakRSTAdAgataH / kucchAllabdhaH / stokAderiti kiM ? vRkAd bhayaM / kabhayaM / 155 iti kiM ! nadIkukukuTikA / khAviti kiM ? makSasauMDa: / *kAre prAcAM hali // 158 // maddha Ipo'nupa bhavati kAdau prAcAM deze kAraviSaye / iledvipadikA / samidhimASakaH / kAra iti kiM ? abhyAhitapazuH / mAcAmiti kiM ! yUmavRSa: / halIti kiM ? avikaToraNaH / visar || 157 || adaMtAta halaMtAcca parasyA Ipo'nupa bhavati / bnehridrkaaH| kUpepivAcakAH / tvacisAraH / dRSAdibhASakaH 1 addhaka madhyAd gurau / / 159 // madhyAMtAbhyAM Ipo'nupa bhavati gurau dhau parataH / madhyeguruH / aMteguruH / brAhmaNAcchaMsI || 150 // atra kAnuna nipAtyaH / brAhmaNAcchaMsI / 1 Ta ojaH samastapasaH || 151 / ebhyo bhaikasyAnuS bhavati / ojasAkRtaM / sahasAkRtaM / maMbhasAkRtaM / tapasAprAptaM / aMjasAkRtaM / 1 +puMsAnujajanuSAMdhau // 152 // etau kRtaTApau nipAtyo / puMsAnujA kanyA / januSA janmanAMva :- januSAMdhaH / rers mastakAta svAMgAt // 160 // mUrdhamastakavarjitAd svAMgAt akAme dyau parataH Ipo'nupa bhavati / kaMThekAlaH / urasilomA / udaremaNiH / zirasizikhaH / akAma iti kiM ! mukhe kAmo'sya mukhakAmaH / amUrdhamastakAditi kiM ? mUrdhazikhaH / mastakazikhaH / svAMgAditi kiM ? pAnazauDaH / DavyAtmanaH // 153 // DaDaMte dyau pare AtmanaH Tosnubhavati / AtmanA paMcamaH / AtmanASaSThaH / *baMdhe ghAva vA / / 161 // addhalaMtAdIposnubbhavati banAtI mate pare / hastebaMdha: / hastagaMdha: / cakrebaMdhaH / cakrabaMdhaH / paJIti kiM cakrabaddhaH / * manasazvAjJAyini // 154 // manaH zabdAdAtmanazvAjJAyini pare TAnubbhavati / manasAjJAyI / mAtmanAjJAyI / kRti bahulaM // 162 // bhaddhalaMtAta pase. daMte bahulaM Ipo'nupa bhavati / pravAhe mUtritaM khau // 155 // manasaSTAnubbhavati khuviSaye / bhrasmanihutaM / udakevizIrNaM / pAtresabhitAH / manasAguptA | manasAgatA / * keH parAtmanaH / / 156 / / parAtmabhyAM keranubbhavati svau / parArtha padaM purasmaipadaM / para-smaibhASaH / AtmanepadaM / AtmanebhASaH / parAtmana iti kiM taddhitaM / kacinna bhavati - grAmakArakaH / kacid vibhASA / sarasiruhaM, saroruhaM / kacidanyadeva - hRdayaM spRzatIti hRdispRk / Sa iti kiM ! dhanvani kArako'sya dhanvakArakaH / kRtIti kiM ? akSadhUrta: / | +yayonimaticare'paH // 163 // azabdAdIpo'nupa bhavati yAdiSu parataH / apsacya apsuyoniH / apsumatiH / apsucaraH / + // 164 // ayaH Ipo'nubbhavati Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAtanajanaprathamAlAyA--- po parataH / apsujH| +zephapucchalAMgUleSu khau zunaH // 174 // +gumAizaratkALagat // 165 // zvanzabdAcAnum bhavati zephAdiSu khau / zuna:ebhya Ipo'nupa bhavati je dhau parataH / divijaa| zephaH / zuna:pucchaH / zunolAMgUlaH / khAvimAvRSijaH / varSAsujaH / zaradijaH / kAlejaH / ti kiM ? shvshephN| +paravarakSaravarSAda paa|| 166 / / zarA- *devAbAsApraye // 175 // divadevAbhyAM dibhya Ipo je vA'nunbhavati / zarejaH / shrjH| | tAbnubhavati dAsapriyayoH parataH khau| divodaasH| barejaH / varajaH / kssrejH| kssrjH| vrssejH|vrssjH| | devaanaaNpriyH| +zayavAsivAse'kAlAt // 167 / / akA- RtAM vidyAyonisaMbaMdhAt // 176 // . kavAcakAdIpo vA'nuba bhavati zayAdiSu prtH| kArAMtAnAM vidyAsaMbaMdhAta yonisaMbaMdhAcca vartamAnilezayaH / bilazayaH / vnevaasii| banavAsI / nAnAM tAnu' bhavati / hotuHputra: / hoturaMtemAmevAsaH / graamvaasH| akAlAditi kiM vAsI / potu:putra: / poturatevAsI / mAtuH putrH| pUrvAzayaH / apraashyH| mAturaMtevAsI / RtAmiti kiM ? upaadhyaayputrH| * *kAlAkAlatane // 168 // kAlavAca- vidyAyonisaMbaMdhAditi kiM ? bhartRgRhaM / kAdIpo vAnumbhavati jhAdiSu prtH| pUrvAhetarAM / vA svasRpatyoH // 177 / / tAyA vaa'nupuurvaahnntre|puurvaahnnetmaaNpuurvaahnntme|apraahnnetm| bbhavati anayoH parata: / mAtu:svasA / maatu:bhpraahnntme|puurvaahnnekaalaapuurvaahnnkaale / aparA- basA / mAtRpbasA / nnaaNdu:ptiH| nnaadRptiH| innekaale|apraahnnkaale|puurvaahnnetnH|puurvaahnntnH|| yonisaMbaMdhAditi kiM ? bhAtRsvasA / / aparAhaNetanaH / apraahnntnH| kAlAditi kiM ! | mana dvaMdve // 178 // RkArAMtAnAM hRdve zukratare / zuklatame / DAn bhavati dhau parataH / hotApotAge / neSTodgAxnesiddhasthe // 169 // isiddhastheSu tArau / mAtAduhitarau / yAtAnanAdarau / pareSu Ipo'nupa nAsti / sthaMDilazAyI / kAM- *putre // 179 // RtA putre ghau gan bhavati / pilyasiddhaH saaNkaasysiddhH| prvtsthH| kuuttsthH| pitA putrau / mAtAputrau / +goSucaraH // 170 // atrepo'nupa nipA- * agneMdrAdiSu devatAnAM // 180 // daMDhe syaH / gossucrH| pUrvasya gan bhavati adrAdiSu dhuSu parata: / ___ sAyAH zApe // 17 // tAnup bhavati zApe iMdrAsomau / iMdrAvRhaspatI / sUryAcaMdramasau / bhAkroze gamyamAne / corasyakulaM / corsybhaaryaa| | agneMdrAdiSviti kiM ? dhUmaprajApatI / divAkaradAsasya kulAdAsasyabhAryA|zApa iti kiNdaaskul| nizAkarau / skaMdavizAkhau / zivavaizravaNau / putre vA // 172 / / zApe tAyA vAnuna | devatAnAmiti kiM ? agnIMdrau mANavako / bhavati putre dyau / dAsyAHputraH, daasiiputrH| pomavaruNe'gnerIH // 181 // agneH So +vAkadigapazyato yuktidaMDahare // 173 // mavaruNayoH parayordevatAdvaMdve ItvaM syAt / mAnIebhyo yuktyAdiSu tAnuba bhavati / vaacoyuktiH| | Somau / agniivrunnau| . vishodNddH|pshytohrH|vaacsptiritypi dRzyate / * pyaviSNviMdre // 182 // bhagneraibviSaye Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacadrikA / ma. 4 / pA. 31 viSNviMdrahIne dhau ganItve na st:| maagnimaarut:| lyANIpazcamA rAtrayaH kalyANImanojJa: kalpaNIbhAgnibAruNI / aipIti kiM ? agnAmarutau / bhktii:| striyAmiti kiMkalyANIpradhAnaH / bhaviSNicaMdra iti kiM ? bhAgnAvaiSNavaM / mAgneMdra / tasAdau // 189 / / tasAdiSu parata: strI puM upAsoSasaH // 183 // uSasa uSAsA vad bhavati / tsyaasttH| tasyA-tatrAyayA prakRtyA ityayamAdezo bhavati devatAhUMDhe / uSazca naktaM ca yathAtathA|ajavyAAdhyatarA AbdhatamA ityaadi| upAsAnaktaM / upaasaankte| *hati bho jAtizca / / 190 // strI jAtiranyA divo yAvA // 184 // divo bAvA itya- ca bhasaMjJA hRti puMvad bhavati / gArgAyaNyAH apayamAdezo bhavati devatATe / ghauzca zmA ca tyaM-gArgo jaamH| gArgiko jAlmaH / enyAM sAdhuH cAvAzme / dyAvAbhUmI / etyH| hastinInAM samUha: hAstiko bha iti kiM? divasa pRthivyAM vA ||185||divH divasa- kaThIlapyaM // bhavati pRthivyAM devatAdvaMdve vA / divaspRthi- xa'gniH // 191 // bhagniH puMvad bhavati jyau / dyaavaapRthivyau| | De parataH / bhagnAyI devatA'sya bhAgneyaH / niyamAtarapitarau // 186 // mAtRpitrodve mArtho'yaM yogaH / Dhe'gnireva puMvad nAnyaH / yorarAdezo vA nipAtyaH / mAtarapitarau / zyaineyaH / rauhiNeyaH / mAtApitarau / *guNastvatali // 192 / / guNavacanaM tvatalo *snyasupi sarva puvat // 187 // snisaMjJakaM parataH puMvad bhavati / paTvayAH bhAvaH paTutvaM, sarva puMvad bhavati asupi parataH / sarvAsAM priyaH paTutA / mRdutvaM / mRdutA guNa iti kiM ? kaThItvaM / sarvapriyaH / bhavatyAH putraH-bhavatputraH / ekakSIraM / +bahalpArthaH zasi // 193 // bahartho'lpAsarvakAmyati / snIti kiM ! vidyAnivAsaH / asu-rthazca zasi hRti puMvad bhavati / baDhIbhyo dehi pItiki ? sarvasyai / yasyAH / tasyAH / sarvamiti | bahuzo dehi / alpazo dehi / kiM.sarvA priyA asya sarvapriyaH / sarvamanojJaH / +mRgakSIrAdiSu // 194 // eSu vRtipadeSu ityAdiniSedhaviSaye'pi yathA syAt / | yatpUrvapadaM tadastriyAmanekArthe ca yau puMvad bhvti| avyakta paMskAdanarekArthe'haTapriyAdau striyAM mRgyAH kSIra mRgakSIraM / kukkuTAMDaM / mRgapadaM / // 188 // strI uktapuMskAt para: strItyaH kyamAninoH // 195 // kyAchi mAnini satyavarjita: ekArthe DaDaMtapriyAdivarjite striyAM ca parata: strI puMvad bhvti|eniivaacrti etaayte| vartamAne dyau puMvata puliMgavad bhavati / darzanIyA haritAyate / darzanIyAM manyate darzanIyamAnI / mAryA yasyAsau drshniiybhaaryH| zobhanabhAIcArU- | zobhanamAnI / jNghH| prsuutbhaaryH| strIti kiM prAmANi kulaM dRSTi- na ghuitakoGa // 196 // vohRtamba yaH rasya prAmaNidRSTi: uktapuMskAditi kiMmAlAbaMdA- kakArastaduru strI puMbanna bhavati / pAcikAbhAryaH / rik:| tnukeshiibhaaryH| anUriti kiMvAmorUbhAryaH pAcikAtaH / pAcikAyate / pAcikAmAninI / ekArtha iti kiMkalyANyA: mAtA kaNyANImAtA lAkSikIzATikaH / lAkSikAtaH / lAkSikAyate / apriyAdAviti kiMkalyANI paJcamI AsAM ka- kAkSikAmAnicI / vuhRdgrahaNaM kiM ! mUkamAryaH / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 sanAtanajenagraMthamAlAyAM mpaakbhaassH| zarUpakalpacelaDchavagotranutamalate mo'nebahasaH // 19 // rabaMtA khuzca strI purva- kAcaH // 202 - IstrItyAtasyAnekAca: mAsti / paMcamIbhArya: / dazamImArya: / pNcmiitH| jhAdiSu parataH pro bhavati / gauritarA / gauripaMcamIyate / pNcmiimaaniniidttaabhaary:guptaabhaary:|| tamA / gaurirUpA / gaurikalpA / gauricelI / dattAta: / valAyate / dttaamaaninii| gauribucA / gaurigotrA / gaurinutA / gaurimtaa| *aimmRdaraktavikAre // 198 // raktavikAra- | gaurihatA / kumAstirA / kumAritamA / kumAribarjita aipanimittaM yad hRt tadaMtA strI puMvana rUpA / ityAdi / anekAca iti kiM ? jitarA / bhavati / bhAtsIbhArya: / mAdhurIbhArya: / mAthu- | jItarA / Iditi kiM ! datAtarA / rItaH / mAdhurIyate / mAdhurImAnanI / aiviti gauribhogAnmata: khau // 203 // gauriki anyabhArya: / tripRSTAyanibhArya: / dRditi | bhogAbhyAM matvaMtAmyAM khau Ita: pro bhavati zAki ! kuMbhakArabhAryaH / puSpalAvabhAryaH / bharata-diSu parata: / gaurimatitarA " gaurimtitmaa| vikAre iti kiM ! kASAyI vRhatikA bhasya bhogavatitarA / bhogavatitamA / evaM rUpAdiSvapi kAvAyavRhatika:lohI ISA yasya lauheko sthH| yojyAkhau"iti kiMmaurimatirUpA, gauriimtiirsaa| bhamAninItsvAMgAta // 199 / / svAMgAd / zyA moH // 204 // musaMjJakasya jhAdiSu yaItadaMtA strI pubannAstyamAninI dyau parataH / parata pro vA syAt / stritamA / strItamA / dArSikezImArya: / dIrghakezIta: / dIrghakezIyate / lakSmitamA lakSmItamA / vAmorutarA / vAmobhamAninIti kiM ! dIrghakezamAninI / Iditi | satarA / evaM-rUpAdAvapi / moriti kiM ! kiM! pRthujghnbhaaryH| svAMgAditi kiM pttubhaaryH|| kaarikaatraa| mAtiH // 200 // jAtizca strI puMvanna | bogitaH // 205 // ugitaH parasya moH bhavati bhamAnini dhau parataH / ktthiibhaaryH| mo vA syAt zAdiSu parataH / viduSitarA, viduktthiit:| ktthiiyte|shuudraabhaayH| shuudraat:| gdaayte| piitraa| vidvattarA / pacattimA, pacaMtItamA / puMbada yajAtIyadezIye / / 201 // strI puMvad | pacattamA / evaM--sarvatra / ugita iti ki ? bhavati yasaMjJake se jAtIyadezIyayozca parataH / kumAritarA / punarvAmahaNanubhayavikalpArtha / vahatakopi puMvad bhavati / pAcakavRMdArikA / mAi mahato jAtIye ca // 206 // bhaagpaacjaatiiyaa| pAcakadezIyA / bAkSikavRMdA- dezo mavati mahato jAtIye ekA ca yo parataH rikA / sTAkhurapi-paMcamadArikA / paMcamajA- | mahAjAtIyaH / mhaamuniH| mahApuruSaH / mahAtIyA / paMcamadezIyA / dattavRMdArikA / dattajA- prANA: / mahAbAhuH / mahAtmA / nAtIye cetisIyA / dattavezIyA / ainmadaraktavikAre'pi | kiM 1 mahataH putraH-mahatkhuvaH / pravad bhavati / mAthuravaMzarikA / maathurjaatiiyaa| kirapAsaviziSTe vA // 207n mahata; mAthuradezIyA / svAMgAdItopi-dIrghakezavA-karAdiSu pareSu bhAi vA syAt / mahata:-kara mahArikA / dIrghakezajAtIyA / diirghkeshdeshiivaa| karaH / mhtkrH| mahApAsa: / mhddpaas:| mAtirapi-kaLavArikAnAtalIya mahAvipitaH / mahAdviIDaH Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA 40 30 yutiH] *jyAH // 208 // GItyAMtasya mahata: karAdiSvA bhavati / mahatyAH karaH- mhaakrH| mahAmAsaH / mahA viziSTaH / *vyaSTno'vAzatyioHspau mAkzatAta strayaH // 209 // dvi aSTan ityetayorA bhavati / sthisaMjJe dyau parata, zatAta mAkU strayasa basamazIrti ca varjayitvA / dvAdaza / dvAviMzatiH / dvAtriMzat / aSTAdaza / aSTAviMzatiH / aSTAtriMzat / trayodaza / trayoviMzatiH / trayastriMzat / zreriti kiM caturdaza / abAzItyoriti kiM ? dvitrA: / aSTadazAH / tridazAH / dvayazItiH vyati: / prAkazatAditi kiM / dvizAtaM / dvisahasraM / aSTazaMta / aSTasahasraM / trizataM / trilakSaM / vA catvAriMzadAdA // 290 // yAdInAmA vA bhavati catvAriMzadAdau parataH / dvicatvAriMzat / dvAcatvAriMzat / aSTAcatvAriMzat / aSTacatvAriMzat / trayazcatvAriMzat / tricatvAriMzat / dvApaMcAzat / dvipaMcAzat / aSTApaMcAzat / aSTapaMcAzat / trayaH paMcAzat / tripaMcAzat / dvAnavatiH / dvinavatiH / aSTAnavatiH / aSTanavati / trayonavatiH / trinavatiH / 1 SaSa utari cAdeSTuH // 212 // SaSa ubharvati datRzabde dAzna ca pare dyorA beSTuzca / SoDana / SoDaza / + SAtye vA // 293 // SaSa utvaM vA dhAtye morAdeH dudha nityaM syAt / SoDhA / SaDDhA / +nasa nAsikAyAstasamudre // 214 // nAsikAzabdasya na bhavati tastye kSudre ca prtH| / 159 yavarNe yatye pare / nasyaH / avarNa iti kiM nAsikyo varNaH / nastaH / namakSudaH / - ye varNe // 215 // nAsikAyA namaH bhavati' hRdayasya hallerevANyAlAse // 216 // hRdayasya hRd bhavati kekhAdiSu parataH / hllelH| hAI / hRvaM / hRllAsaH / *daznyekA // 211 // dazani dyau ekasya nipAtyate / ekAdaza / daznIti kiM? ekAviMzatiH | * udakasyAdaikahali pUrye // 222 // udakasya uda ityayamAdezo bhavati vA pUryerthe ekaha lAdau dhau parataH / udakuMbha: / udakakuMbha : ! uda pAtraM / udakapAtraM / ekahalIti kiM ! udakasthAlI / pUrva iti kiM ? udakagiriH / maMthaudanasakturvinduvajrabhArahAravIvadhagAhe // 223 // udakasyodo bhavati vA maMthAdiSu parataH udamaMtha: / udakamaMthaH / udaudanaH / udakaudanaH / udasaktuH / udakasaktuH / udabiMduH / udakabiMdu: / udava udakavI udabhAraH / udakabhAraH / uda hAra: / udakahAra: / udavIvadhaH / udakavIbadhaH / udagAhaH / udakagAha: / *dhivAsavAhane // 224 // dhyAdi *padaM pAdasyAjyAtigopahate // 217 // pAdasya padAdezo bhavati AjyAdiSu parataH / padAjiH / padAtiH / padagaH / padopahataH / pada ye || 218 || pAdasya padityayamAdezo bhavati yatye parataH / padyaM / himakASihatau // 219 // pAdasya pad bhavati himAdiSu parataH / paddhimaM / patkASI / paddhatiH * zasyRcaH ||220 || Rca: saMbaMdhinaH pAdasya padAdezo bhavati zasi tye pare / pacchaH gAyatra zaMsati / Rca iti kiM : pAdaza: zlokaM kathayati / vA niSkoSa mizrazabde // 221|| pAdasya pad vA bhavati niSkAdiSu parataH / panniSkaH / pAdaniSkaH / padghoSaH / pAdaghoSaH / panmizraH / pAdamizraH / pacchabdaH / pAdazabdaH / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 sanAtana jainagraMthamAlAyAM --- kasyodo bhavati / udadhiH / udapeSaM pinaTi / udavAsaH / udavAhanaH / * yozca khau // 225 // udakasya prAkU padasya pozca khAvudo bhavati / udameSaH bhaudameSiH / udavAhaH / bhaudavAhiH / zItodA / kSIrodA / lavaNodaH / phAlodaH / svAviti kiM ! parvataH / [ jaineMdra bhuvaH kuTikuseA 231 // kuTikuMsayo: parato zrubaH pro bhavati bhazvAMtAdezaH / bhrukuTi / akuTi: / bhrukuMsaH / akuMsaH / svityajheH kRti // 232 // bhajaMtasyAzeH pro bhavati vikRti parataH / svaMmanyA / harirNimanyA / kAminyA / rohiNimanyA | *bo || 226 / / pUrvapadasya bodha ubbA svAt / devadataH / devaH / dattaH / bhImasenaH bhImaH / senaH / satyabhAmA / satyA / bhAmA ! I *ika: mo'GIyubyaNazeH // 227 // igatasya pro vA syAt bausa cedika GItyaH iyuvoH sthAnI yaNAdezo zizva na bhavati / lakSmIputraH / kakSmiputraH / grAmaNIputraH praamnniputrH| yavaluputraH / yavaddhaputraH khlpuputrH| khalapUputraH / ika iti kiM ? svaTvApAdaH / ayAderiti kiM ? gArgIputraH / zrIkulaM, bhrukulaM / kaumRdagaMdhIpatiH / vRSalIbhUtaM / kyApoH kacitkhau || 228 // GI Apa ityevamaMtasya kvacit pro bhavati / revatibhitraH mahitrAtA / zilavahaH / maMdurajaM / kacinna syAt / nAMdImukhaM / gaMgAdvAraM kacidvayaM / pRthi daH, pRthividattaH / gaMgAdevI / gaMgadevI / kvacidanyat-tIrthaMkaraH tIrthakaraH / byApa iti kiM / zrIpuraM / svAviti kiM ! nadIsrotaH / tve / / 229 / / GyApostve kacita pro bhavati / rohiNitvaM / rohiNItvaM / ajatvaM / mamAtvaM / * mASISTakasyAMtasya ca bhAritUlacite // 230 // mAlAdInAM tadaMtAnAM ca bhAryA - diSu parataH pro bhavati / mAlabhArI / mAlabhAriNI / utpakamAkamAriNI / iSIkatUlaM / guMjeSIkatUlaM / iSTakacitaM / pakeSTakacitaM / riti kiM ? doSAmanyamaha: / divAmanyA rAtriH mumacaH // 233 // bhajatasmAze: mum bhavati svikRti parataH / nanamejayaH / stanaMyaH / priyaMvadaH / kSemaMkara: / aca iti kiM 1 vidvanmanyaH / amekAco'mbat // 234 // ekAco'jaMtasyAm bhavati svikRti bhamIva cAsmin kArya syAt / gAMmanyaH / strIMmanyaH / naraMmanyaH / ekAca iti kiM ? lekhA bhUmanyA / ca iti kiM ? vinmanyaH / satyAgadAsto: kAre // 235 // satyAdInAM kAre pare mum bhavati / satyaMkAraH / bhagadaMkAraH / astukAraH / / *bhrASTrAgnyoriMdhe / / 246 // iMdhe mum bhavati bhraSTrAgnyoH / bhrASTrabhidhaH / agnimiSaH / droNayoH karaNe // 237 // manayoH karaNe dyau mum bhavati / bhadraMkaraNaM / uSNaMkaraNaM / 1 -- gilagilagilayoragikasya // 238 // gilAMtamuktasyAjaMtasya gilagilAgilayoH mum bhavati / timiMgilaH / timiMgilagilaH / bhagilasyeti kiM / timiMgikaM giLatIti timiMgilagilaH / 1. dhenubhavyAmadhyaMdinakokaMpRNAnabhyAsamityAH // 239 // dhenvAdInAM bhavyAdiSu mum nipAtyaH / dhenuMbhavyA / madhyaMdinaM / lokaMpUNa: / janabhyAmityaH / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuttaH zamdAvacaMdrikA / ma * 4 / pA * / 167 *rA prbhaacNdrsy|| 210 // rAtraH kRdaMte nAziSyagovatsAhale // 250 // sahasya dhau mum bhavati prabhAcaMdrasyAcAryasya matena / | so nAsti AziSi agovatsahaleSu parataH / rAtricaraH / rAtricaraH / rAtrimAraH / rAjyAraH svasti saha saMpApa guravakhisti rAjJe sahalokAya / _ namo'n / / 251 / naJaH bhan bhavati AziSIti kiM ! sachAtraH / agovatsahala iti cau parataH / adharmaH / ahiMsA / masteyaM / khistyastu sagave sahagava tubhyAsavatsAya,saha aci // 242 // namaH majAdA pare / vatsAya tubhyaM / sahalAya mahahalAya tubhyaM / an bhavati / anupamo nijaH / anaMtaH ma- samAnasya dhaadissu||251||smaansp sAdezo nAdiH / punaH sUtra nakArabhavaNArtha / bhavati dharmAdiSu pareSu / sadharmA / sapakSaH / +kSepa mihi // 243 // namo'n bhavati sjaatiiyH| sarUpaH / sasthAnaH / savarNaH / / kSepe'rthe miki / apacasi tvaM jAsma / kSepa iti savayaH / sanAmA / sabaMdhurityAdi / kiM ! napacasi chAtra / ___ sabramacArI // 252 // samAnasya so *ekAdanA'sau // 244 // ekazabdAd nipAtyo brahmacAriNi yau| samAno apacArI namo'ga annau staH pau pare / ekena na viMzatiH sbrmcaarii| ekAdaviMzatiH / ekAnnaviMzatiH / ekAga- *ghadRgrAhakSe // 253 // samAnasya so bhavati triMzat / ekAnatriMzat / ghatvAdiSu parataH / sahA / sadRzaH / srkssH| nago vA'jIve // 245 // naga iti nipAtyate' paahnnmuttraarth| jIve'rthe vaa|n gachaMtIti nagAH|agAH vRkssaaHprvtaaH| / kimidimaH kIza // 254 // kimidamoH vA / ajIva iti kiM ! agaH putraH zItena / koza ityatAbAdazau bhavataH catvAdiSu prtH| __ sahasya saH khau // 246 // sahasya sa kiyAna / kAdRga / kAdRzaH / kAdakSaH / iyAna Adezo bhavati ghau / sAzvatthaM / sapalAzaM / khA- | idRk / IdRzaH / idRkSaH / viti kiM ? sahakRtvA / * prAH / / 255 / / pUrvapadasyAthAt tyadAdevA*graMthAMtAdhikAdRzye // 247 // prathAnte'dhi- kArAdezo bhavati SatvAdiSu parataH / anyAga / ke'dRzye ca vartamAnasya sahasya so bhavati cau anyaadRshH| bhanyAdRkSaH / tAvAn / tAdRga / parataH / jyotiSamadhIte / sadroNA khaarii|saagniH tAdRzaH / tAdRzI / taadRkssH| yAvAn |yaadRg / kapotaH / sapizAcA vaatyaa| | yAdRzaH / yAdRzI / yAdRkSaH / bhavAhaka / hekAle // 248 // hase sahasya so bhavati bhavAdRzaH / tvAdRzaH / mAdRzaH / yussmaadRshH| akAle / sacakaM ghahi / sadhuraM pAja / akAla | asmaadRshH| "iti kiM ! sahapUrvAhaM / sahAparAcaM muNkte| viSvagdevasneSTerayaMcau kvau // 256 // vA nIcaH // 249 // nAcaH sahasya so viSvagdevayoH vezca TeradirAdazo bhavatyaMcatI vyaMbhavati ghau vA / saputraH / sahaputraH pitA / te prtH| viSvadhA / devadyA / sarvadyA / sachAtraH / sahachAtraH aagtH| nIca iti kiM ? tavyaGa / kadrayaG / yuSmadrayaGa / bhssmdryaa| bhavadrayaG / devadIcI / sarvadIcI / viSvagadeva. 21 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtananAlAya... sneriti kiM ! pAtrAG / *baMdhau / / 265 // pyamya be baMdhau pare Iza *saMsahayoH samisadhI // 257 // saMsaha- bhavati / kArISagaMdhIbaMdhuH / kaumudgNdhiibNdhuH| sthAne samisadhri ityetAvAdezau bhavataH aMcatI *Se putrapatyoH // 266 ||ssse putrapatyoH kI parataH / samyaG / sadhyaG samIcI sdhriicii| pyasya Isa bhavati / kaariissgNdhiiputrH| kArISa. *tirasaH tiyarthe // 258 // tirasaH tiri | gaMdhIpatiH / kaumudgaMdhIputraH / kaumudagaMdhIpatiH / ityayamAdezo bhavati akArAdAvaMcatau parataH / / Sa iti kiM ! kArIpagaMdhyApatiAmaH / putrapatyotiryaka / tiryacau / tiryshcH| timbhyAM / e riti kiM ! kArISagaMdhyAkulaM / / iti kiM ! tirazcaH / tirazcI / katkoH Se'ci // 267 // koH kad bhavati ___ *yaMtargerIdapo'nAta // 259 // dvayaMta- Sase ajAdau dhau pare / kadajaH / kadannaM / kadabhyoM anavarNAtAt gezvApa: ItvaM syAt / dviipH| zanaM / pa iti kiM ! kimo rAjA / kUpTaH / aMtarIpaM / sabhIpaM / nApaM / vIpaM / anAditi | kazvaH / acIti kiM ! kubhojnN| kiM ! prApaM / parApaM / rathavade // 268 // koH kad bhavati rathadeze'noruH // 260 // dezArthe'noH para- vadayoH prtH| kadrathaH / kadvadaH base'pi-kadrayo sthApaH urbhavati / anUpaH / deze iti kiM ? | rAjA ! kadvadaH khalaH / anvIpo grAmaH / tRNe jAtau // 269 // koH kad bhavati chArakenyasya duka // 261 // che kArake tuNe dyo jAtyarthe / katRNaM / kutRNAnyanyatra | cAnyasya dugAgamo bhvti|anydiiyaaanytkaarkaa kattiH // 270 // koH kimo vA trau dyau * gagotsukotyAsthitAsthAzAziSyatAbhasya pare kannipAtyaH / kattrayaH / ktiH| // 262 / / tAtabhAtavarjitasyAnyasya dugAgamo kA pathyakSe // 271 // koH kA bhavati bhavati rAgAdiSu parataH / anyadrAgaH / anya- | pathyakSayoH parataH / kApathaH / kAkSaH / dusmukaH / anyadUtiH / anyadAsthitaH / anya- *alpe // 272 // ISadartha koH kA bhvti| dAsyA / anyadAzA / anyadAzIH |ataabhsyeti / ISanmadhuraM--kAmadhuraM / kAkaTukaM / kAlavaNaM / kiM ! anyasyAnyena vA rAga:----anyarAgaH puruSa vA / / 273 // korvA kA syAt puruSe vA'rthe / / 263 / / atAbhAMtasyAnyasyArthe vA | parataH / kApuruSaH, kupurussH| duga bhavati / anyadarthaH / anyArthaH / ___ kavaM cANe // 274 // koH kavAdezo +pyaspeza bedRtke mAtari ||264||pyaaNt- bhavati kA ca vA uNe pare / kavoSNaM / koSNaM / mya base akAra RkAra kakArAMte mAtari yau vA | kaduSNaM / Iza bhavati / kArISagaMdhyA mAtA asya kArISagaM- xmAMspAkamAMspacane // 275 // mAMsasya dhImAtaH / kArIpagaMdhyAmAtaH / kaariissgNdhiimaataa| pAkapacanayoHparataHkhaM vA nipAtyatAmAMspAkaH / kArISagaMdhyAmAtA / kArISagaMdhImAtRkaH / kArI- mAMsapAkaH / mAMspacanaM / mAMsapacanaM / paMgadhyAmAtRkaH / pyasyeti kiM ! ibhyAmAtA || samaH kha tate // 276 // samastate parataH va iti kiM ? kaariissgNdhyaagaataa| khaM vA syAt / satataM / saMtataM / Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdAdinaMdrikA | 040 2 / madhuvRttiH ] * skRsi // 277 // samuTrakasya kRJo'vayave sakAre pare samaH khaM yA bhvti| sskrtaa| saMskartA / sIti kiM ? saMcaskAra / * santumormanaH kAme || 278 || samtumoH khaM bhavati manasi kAme ca parataH / samanAH / kAmaH / bhoktumanAH / bhoktukAmaH / *vye'vazyamaH || 279|| avazyamaH khaM bhavati vyasaM parataH / bhavazyakartavyaM / avazyadeyaM / * pRSodarAdayaH || 280 // pRSodaraprakArAH zabdAH sAdhavo bhvti| pRSadudaramasya pRSodaraH / takhamatra | vAriNo bAhaka . - balAhakaH | rauti mayUraH / zavAnAM zayanaM zmazAnaM / pizi. tamabhAti pizAcaH / uyoM karNo asya ulUkaH / mehanasya vasya mAlA mekhalA / jIvanasya mUtaH baMdha: jImUtaH / urdhvaM svamasya ulUkhalaM / muhuH svanaM lAti muzalaH / divi oko yeSA te dibaukasaH / ko jIryatIti kuMjaraH / mayAM ze mahiSaH / balaM barddhayati balIvarddha: / halasya ISA iSA / lAMgalISA | kulAnyaTatIti kulaTA / na strI na pumAn napuMsakaH / nAsminnakaM duHkhamastIti nAkaH / na Apyate'sau nApitaH / na mIyate'sau nameruH / nAMtareNa bhavatIti nAMtarIyakaM / zakasyadhuH zarkadhuH / karkedhuH / varNAgamo varNaviparyayazca dvau cAparau varNavikAranAzau / dhUnAM tadarthAtizayena yogastaducyate paMcavidhaM nirutaM // | 1. digbhyastIrasya tAraH // 289 // dikhA cibhyaH parasya tIrasya tArAdezo bhavati / dakSiNatAraM / uttaratAraM / pUrvatAre / digbhya iti kiM! gaMgAtIraM / uttarasUtrasthavAgrahaNena siMhAvalokita : nyAyena dakSiNatIramapi syAt / 1 *pi visAyAdA'hUnasyAhUna 282 // svisAd visAyAbhyAM vAispAinu vA syAt ko 163 1 parataH / dvayahani / dvayaddidvaya de| yAvadahani / yAvadaddi | yAvada / vyahani / vyahi / vyaha / sAyAhani / sAmAddi | sAyA / riyavisAyAditi kiM / puurvaa| madhyA / *svacinasyAviSTASTapaMcabhimakhinnadrava svastikasya dI: karNe // 1283 || svacihnavA+ cakasya karNe dyau dIrbhavati viSTAdIn muktvA / dAtrAkarNaH / dvayagulAkarNaH / zaMkukarNaH / svAcisyeti kiM ? zAbhanakarNaH / laMbakarNaH / aviSTAdesi kiM ! viSTakarNaH / aSTakarNa: / paMcakarNaH / bhinnakarNaH / chinnakarNaH / chidrakarNaH / zrvakarSaH / svastikakarNaH / naTitiSivyAdhirucisahitanau kau bAggeH // 284 // nadyAdiSu kiyeteSu pareSu vA co gedha dIrbhavati / upAnat / prAvRt / prAvRT marmAvit / nIrudra | jalAsaT / parItan / * haviryukta kapAlagaDaSTanaH / / 285 / / apTnaH kapAle gave ca haviSi yuktArthe ca dIrbhabati / aSTAkapAlaM haviH / aSTAgavaM zarkaTa / haviryukta iti kiM ? aSTakapAlaH / aSTaguH / *khau // 286 // apTana dIrbhavati khau| bhaSTApada : kailAsaH / aSTAcatrA aSTAviTapaH / khAbi ti kiM ! aSTakarmacchita jinaH / * girivane'janakoTarAdeH // 287||mirikhnyoH parataH bhajanAdInAM koTarAdAnAM ca dIrbhavati khau? aMjanAgiriH / kiMzulukAgiriH / kukkuTA giridha ityAdi / koTarAvaNa | mizrakAvaNaM / ityAdi 4 ajanakoTarAdariti kiM ? kRSNagiriH / naMdanabanaM / khAviti kiM ? aMjanagiriH / koTaravanaM / *baccharAdInAM matyanajirAdeH // 288 // zarIdAnAM ca matau tye dIrbhavati ajirAdarityaktvA / uduMbarAvatI / zakAbdI / puSka Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtamananayamAlAyAM [ jaineMdra rAvatI / amarAvatI / zarAvatI / munIvatI / prtiihaarH| kapIvatI / vaMzAvatI / baccharAdInAmiti ki bale // 297 // pUrvasya dIrbhavati balatye praayH| sAmatI / madhumatI / anajirAderiti kipilaH / aasutivlH| bhajiragatI / khdirvtii| cyAta // 298 // ijate pau pUrvasyAphArAvite kapi // 289 // citeH kapi tya kI- dezo bhvti| keshaakshi| kcaakaace| dNddaaddi| bati / ekcitiikH| dvicitiikH| tricitiikH| muzalAmuzAli / muSTAmuSTi / prAya iti kiM asysi| vizvasya nare // 290 // vizvasya dIrbhavati / zunaH // 299 / / zuna:pAyo dIrbhavati / zvAnare pare kho / rishvaanrH| vishvnroraajaanytr| dNtH| vAkaNeH vAdaMSTrA / zvAvarAhaM / shvaakuii| nara iti kiM vishvsenH| na cAsti / shvmukhH| dvayamapi / zvapadaM / zvApadaM / __ RSImitre // 291 // vizvasya mitre pare bhanyasyApi // 300 // anyasyApizabdadIrbhavati Rpyartha khau| vizvAmitraH RSiH / sya cAvadyAvapi dIrbhavati / dakSiNApathaH / uktavizvAmitro'nyaH / rApathaH / pUruSaH / naaraakH| asurAToH // 292 // vizvasya surAToH / cau||301|| acaMtau luptana kArAkAre parataH paro darbhivati / vishvaavsuH| vizvArAT / rADitiyA pUrvasya darbhivati / prAcaH / prAcA / prtiicH| vikRtanirdezAdiha na bhavati / vishvraajau|| pratIcA / prAcI / pratIcI / dadhIcaH / mdhuucH| vishvraajH| dadhIcI / mdhuucii| apIlavAdIkaH // 293 / / apItvAdInA sUkhe'NaH // 302 // doH kha yasmina tat mikaH vahe parataH kho darbhivati / RSIvaha / dUkhaM tasmin dUgve pUrvasyANo dIrbhavati / lIdaM / sunIvahaM / apIlyAdIti ki ? pIlayahaM / cAru upagUDhaM / bhagnIrathena yAti / iMdUrathamArohati / mahaM / ika iti kiM ? piMDavaha / . nariktaM / nIradaH / dUraktaM / aNa iti kiMvRdaH / geH kAze // 29 // garigatasya kAze yo dIrbhivati / nIkAzaH / vIkAzaH / anUkAzaH / sahabaho'syauH // 303 / / sahivahorasya dUle geriti kiM ? sAdhukAzaH / ika ityeva-prakAzaH bhAtvaM syAt / soDhA / soDhuM / sodavyaM / voDhA / *ti // 295 // dA ityetasmin dvitakArAdeze pAhAvodavyaM / asyeti kiM?UTaH / aDhavAn / parato gerigaMtasya dIrbhavati / vItaM / nItaM / / iti zabdAzavAparanAmna janadramahAvyAkaraNa parItaM / praNItrimaM / tIti kiM ! sudattaM / ika | zabdArNavacaMdrikAyAM vRtau caturthAdhyAyasya iti kiM ? prataM / avatta / tRtIyaH pAdaH / 3 // *ghanibhAyaH // 296 // maMte cauprle| caturthaHpAdaH gedI bhavati praayH| nIledaH / nImArgaH / apA- goH // 1 // gorityayamadhikAro beditavya maargH| prAkAraH / pAsAdaH / paavaarH| kavisamAcaturthapAdaparisamAH / vakSyati keNa: sthAna-viSAdaH / prahAraH prakAra: / prsaadH| prAdezaH / kumArikA / goriti kiM ? kumArI nipAH nizAdaH kacidrikalpaH pratihAsa phAyatIti kumArIkaH / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAttiH zabdArNayacaMdrikA / * 4 / pA 4 / - * halo yaNikaH // 2 // goravayavAddhalaH | jAmAtarau / duhitarI / parasya yaNigaMtasya dIrbhavati / sNbiitH| shuunH| inAnapAryamNA zo // 9 // eSAmuge mAitaH / jiinH| hala iti kiM ? utaH / dIrbhavati zo pare / bahudIni / bahuvAgmIni utavAn / utiH / uttvA / goriti ki! | kulAni / bahuaNahAni / pahappANi / baharyanirutaM / durutaM / mANi / dhe'kAviti siddha niyamArtho'yaM yogH| naamytisuuctsR||3|| tisR catamRvarjitasya eSAM zAveva dInAnyatra / daMDinau / ptrhnnau| gorbhavati nAmipare / sarvajJAnAM / munInAM / pUSaNau / bharyamaNauM / sAdhUnAM / nAmIti kiM ! carmaNAM / atisRcatasR sau // 10 // imAdInAmume dIrbhavati so iti kiM ! tisaNAM / catasRNAM / goriti kiM ! pare / daMDI / chatrI / vAgmI / tapasvI / ptrhaa| krimiNAM pazya / paramanAM pazya / pramahA / pUSA / bharyamA / nurvA // 4 // nurnAmi pare vA dIrbhavati / / __ atvso'bhvaadeH|| 11 // bhatvaMtasyAnRNAM patiH / naNAM ptiH| saMtasya cAnvAdeH sAvako dIrbhavati / mavAn / nokH|| 5 // nakArAMtasya gorume dIrma guNavAn / bhuktavAn / supayAH / veSAH / cdrmaaH| pati nAmi parataH / paMcAnAM / saptAnAM / bhaSTAnAM / bhanvAderiti kiM ! piMDaraH / carmavaH / iSumasyAnavAnAM / stIti ipvaH / akAvityeva-he bhavana / he supayaH / dheko // 6 // kivarjita dhe noge dIrbha ____ usya jhalakavyoH kiti // 12 // saMjJabati / dhanAni / rAjA / rAjAnau / raajnH|| kasya goruko dIrbhavati jhalAdau kiti kI rAjAnaM / takSA / tkssaannau| akAviti kiM ca prtH| shaaNtH| shNshaaNtH| daaNtH| ddaantH|taaNtH| he rAjan / taMtAMtaH / pratAna / prazAn / pradAnAsyeti ki ! *smhtoH|| 7 // sakArAMtasya mahatazca / pktiH|jhlkyoriti kiM 1 zamyate / dmyte| kinadhe'ko noge diirbhvtishreyaaNsi| yshaaNsisipiissi| tIti kiM ! yttaa| dhanUMSi / bheyAn / zreyAMsau / zreyAMsa: / zreyAMsa / hanyacAM sani // 13 // haMteriNigimadezasya bheyAMsau / mahAna / mahAMtI / mahAMtaH / mahati / gamerajaMtAnAM ca dIrbhavati jhalAdau sani parataH / mhaaNtii| akAviti kiM ? he zreyan |he mahana / jighAMsati / jigaaNsyte| avijigAsyate / aSi svasanapThenaSTatvaSTrAtaholapotRprazAstRtrapA jigAMsate / cicIpati / cikIrSati / // 8 // svasAdInAM tRjaMtAnAM apazca dhe'ko tano vA // 14 // tanoteH sani salAdau dIrbhavati / svasArau / svasAraH / sthasAra / svsaarau| bA dIrbhavati / titAsati / titaMsati / salIti nasArau / neSTArau / / svaSTArau / taarau|hotaarau| ki! titaniSati / potArau / prazAstArau / vaditArau jnaapvaadaan| kramaH kvi // 15 // kamaHktvi tye vA bIkArI / kariH / ApaH / svApi taDA- bhavati / kayA / kAtyA / malAdAvityeva gAni / natAvigrahaNaM 'niyamAthe / uNAvisi-kramitvA / dvAnAmeSAmeva dIrnAnyeSAM / mAtarI / pitarau / vaH zUTa ke c||16||dhokaarvkaaryoH Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAtanajena graMthamAlAsa [jeneMdra zUThAbAdezau sta: saMjJe jhalAdau kiti kI zAbAkhaM // 21 / / zvAtparasya makArasya camattaH / praznaH vibhH| pRSTaH / pRSTavAn / vaM bhavati / vyanakti dharma / bhanAta pApaM / pRSTvA / pRSTiH / zandaprAT / zyomA / syUtaH / zAditi kiM ! naMdanaH / sAnubaMdhagrahaNaM kiM ! sthatavAn / syUtvA / sstiH / paTasyUH / | yallAnAM / cuutH|buutvaan / sUtvA / tiH / akSayUH haluGaH kiniditaH // 22 // haluDo akSayuvau, bhakSavaH / hiraNyaH / hiraNyadubau / nakArasya khaM bhavati anidito goH kiti pre| hiraNyadhuvaH / dhvastaH / dhvastavAn / danIdhvasyate / sUsyate / jvaratvavinyapiyavA bogaH // 17 // sanIsUsyate / halagrahaNaM kiM ? niit| uDaH iti. jvarAdInA bakArasyozca Urbhavati jhalAdau ki ? naddhaH / kitIti kiM ! dhvaMsitvA ! kau ca / jUrtiH / jUH / jurau / jurH| tRrtiH / maMsitvA / anidita iti kiM ? zakyate / zAzaMvA turau / turaH / tUpaH / tUrNavAn / zromA / kyate / maMkyate / mAmakyate / bhUtaH / bhUtavAn / zraH zruvau / bhuvH| ati +kaMplaMgoMgavikAropatApe // 23 // kaMpilaM / uvau / uvaH / mtiH| maH / mu / muraH / myornakhaM bhavati aMgavikAropatApayoH kiDati / raHkhaM // 18 // rephAtparayo chboH saM viksitH| vilgitH| vikaMpito vilaMgito'nyatra / bhavati / hu -irnnH| pUrNavAn / hu| hurau / huraH gamhanajanakhana kaso'nA // 24 // itiH|muurchaa-muu| murau muraH / mUrtaH / mUrtavAn / | gamAdInAM haluGaH khaM bhavati kiti anarUpare / murtiH / turvI-tUrNaH / tUrNavAn / tUH / turau / jagmatuH / janatuH / jaghnuH / jajJe / jajJAte / turaH / dhurvI-dhUH / dhurau / dhuraH / dhUrNaH / jajire / cakhanatuH / cakhanuH / jakSatuH / jakSuH / ghUrNavAn / dhuurtiH| anaDIti kiM agamat / aghasat / ITIyaH // 19 // iTaH parasya ITipare bharSada daMzasaMjaH zapi // 25 // daMzisaMjyAnakhaM se: khaM bhavati / adevIt / asevIt / ako- bhavati zapi pare / dazati / dazataH / dazaMti. // bhIt / bhamoSIt / ITIti kiM ? bhlvidhuH| iTa | sajati / sajataH / sati / iti kiM ! akoSIt / _raMjeH // 26 // raMje kArasva zaphi parataH khaM *asiddhotrAbhAdayugnuka // 20 // asiddhaM bhavati / rajati / rajataH / bhavatyAmAcchAstra atra zAstra yugvumabArjite - gau mRgaramaNe |27|| snasya Nau pare tavyoeghi, zAdhi ityatra etvazAbhAvayoH kRtayoH | saM syAt mAramaNArthe / sjayali. mUgAna vyaadhH| zallakSaNaM pitvamaprAptamasiddhatvAt bhavati / jahI- mRgasmaNa iti kiraMjayati sabhA naTaH / tyatra jamAve kRte'to herupa prAtabhasiddhatvAmAsti pavi bhAvakaraNe ||2vaa jernakhaM bhavati. atreti kiM ! abhAji / epi nasaM nAsiddhaM / / bhAve karaNe ca pani pasta / saMja sjyate'nena mAmAditi kiM ! rasaMdhiva / saMdhima / ekale | kArAgamabhAvakAraNa iti kiraMjyate'sminniti raMga: mumnAsiddhaM / ayugvugiti kiM ? aadidiiye| spado jave // 29 // svaMderSami nakhamana babhUva / yaNi avi ca kartavye yugako naasido| balipAtyate jaya / gosvdH| maadhgosydH| Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacAdikA / 04504 / taH ] jaba iti kiM ! ghRtasyadaH / * dazanAvodadhau prazrathahimazrathAH // 30 // dazanAdayo nipAtyate'nAdau parataH / dazanaH / dazarnavaM / avodaH / uMderghaJi navaM / eSaH / nakhaiau / audmaH / uMdermani nakhaipau / mazrathaH / himazrathaH / prahimAbhyAM ardhani nakhabhaibhAvau nipAtyau ! 167 kiti pare khaM syAt / hataH / hatabAn / hatvA | hatiH mataH / matavAn / matvA / matiH yataH / yatavAn | yattvA / yatiH / slH| ratavAm / rattvA / rati / nataH natavAn / nattvA natiH / gataH / gatavAn / gatvA / matiH / vataH / batavAn / vatvA / vatiH 1 tataH / tatabAna / tattvA / ttiH| kSataH / kSatavAn / ' kSatvA / / kSatiH / kSitaH / kSitavAn / kSitvA / kSitiH / RtaH RtavAn / RtvA / RtiH / tRtaH / tRtavAn / tRtvA / tRtiH / ghRtaH / ghRtavAna / ghRtvA / ghRtiH| vataH / battavAn / batvA / vati:hanAdInAmiti kiM tataH / datiH / zakIti kiM ? hanyate / manyate / 1 / aises ||31|| aMcaH pUjAyAmarthe nakhaM na bhavati / aMcitaH zAMtinAthaH / acitavAn jinaM / acitvA gurUn gataH / arca iti kiM udaktamudakaM kUpAt / skaMdaspadaH ||32|| anayoH ktvA pare nakhaM na syAt / skaMttvA / syaMstvA / ktvI'ti kiM ? praskadha / prasyatha / *nazajorvA // 33 // nazerjakArAMtasya ca ktitva' nakhaM vA syAt / naSTvA / naMSTvA / rakUtvA raMktvA / bhaktvA / bhaktvA / bhaje // 34 // maMje parataH nakhaM vA syAt / abhAji / abhaMji pApaM muninA / *zaH so'halIta // 35 // zAso goruGa : idbhavati aGi halAdau ca kiti parataH / AziSat / ziSTaH / ziSTavAn / ziSTvA / shissttiH| zipvaH / ziSyaH / ahalIti kiM ? zazAsatuH / zazAsuH / vAmaH // 41 // hanAdInAM mAnApye pare GabhvaM vA bhavati / niyatya, niyamya / viyatyaH viyamya / praNatya, praNamya / Agatya Agamya // *gamAdInAM kau // 42 // eSAM khaM bhavati kau parataH / janagat / kaliMgagat / mokSagato munayaH / saMyat / sumat / parItat / susat / 1 na ktici dIva || 43 // hanAdInAM tici pare GakhaM dIdha na bhavati / hanyAditi haMtiH / kau || 36 || zAsa uGa: kAvitvaM syAt / maMti: / yaMtiH / raMti / naMtiH / gatiH / taMtiH / AryazIH / banyAH // 44 // kAMtasya goH vani pare zA hau || 37 || zAsaH zA ityayamAde - | AtvaM bhavati / vijAyA / agregAvA, dadhikrAcA zo bhavati ho pare / prazAdhi / anuzAdhi / iMterjaH || 38 || iMterja ityayamAdezo bhavati hau parataH / jahi manyuM pApa vA / annanAM // 45 // eSAM kasya zalAdau kiGatyAkArAdezo bhavati / jAtaH / jAtavAn / jAtvA jAtiH / sAta: sAtabAn sAtvA / sAtina khAtaH / khAtavAn / khAtvA / khAtiH / * hanmanyamaramanamagalavanatitanAderbakhaM jhali || 39 || hanAdInAM banatestanAdInAM ca zalAdau sani // 46 // nanAdInAM sani jhalA pye // 40 // hanAdInAM pye pare kaM bhavati / prahatya / pramatya / pratatya / praghatyaH prakSatya / Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 sanAtana janaprathamAlAyA~ AtvaM syAt / siSAsati / jhalIti kiM ? jijaniSate / sisaniSati / cikhaniSati / ye vA // 47 // teSAM yakAre kityAtvaM bA syAt / jAyate / janyate / jAjAyate / jaMjanyate / sAyate / sanyate / sAsAyate / saMsamyate khAyate / khanyate / cAsvAyate / cakhanyate / aas || 48 // tanoteryaki AtvaM vA syAt / tAyate / tanyate / sanaH tici khaM ca // 49 // sanaH lamAzca yA syAt kici parataH / satiH sAtiH saMtiH / age || 50 || bhage ityayamAdhikAro jJeyaH / kSmati - halo yaH / veviditA / ceditA / aga iti kiM ? bebhidyate / cetei 1 / * 1 * bhrasjara || 51 || asje: phesakArayo - rage'rbhavati vA / bhUSTA / bhaS / aSTuM / bharchu maSTavyaM / bhraSTavyaM / bharjanaM / zrajjanaM / bhargaH bhrajja: *daridraH svaM luGi / / 52 / / daridrAtaH khaM yA syAta luGi parata: / adaridrAt / adaridrAsAt ! assanNNNvane || 53 || daridvAra kha syAt sakArAdisanaM vuNaM vaM anaTaM ca vihAya daridryAt / daridryate / amsanavuNvvane iti kiM ? didaridrAsati / daridrAyako vrajati / daridrAyakaH / iridrANaM / sakArAdivizeSaNaM sanaH kiM ? didaridriSati jJApakamidameva daridrAteH sanIvikalpasya / [ jaineMdra -- dRSayitA / dRSadituM / dRvacituM / dRSaditavyaM / citavyaM / halo yaH / / 54 / / hala: parasya yakArasya khaM bhavatyage parataH / bebhiditA / bebhidituM / bebhiditavyaM / marIsRjitA / marImRjaka: / hala iti kiM ? kaMDUyitA / lolUyitA / bA kyaH // 55 // halaH kyacakyoH khaM vA syAt bhage parataH / samidhitA / samidhyitA / samidhituM / samidhmituM / dRSaditA / * ataH // 56 // akArAMtasya svaM bhavatyage parataH / cikIrSitA / cikIrSituM / cikIrSi tavyaM / pracikI NeH // 57 // NeH svaM bhavatyaye parataH / atatakSat / kAryate / kAraNaM / kArakaH / I te seTi // 58 // tasaMjJake seTi pare NeH khaM bhavati age parataH / kAritaH / kAritavAn / hAritaH / hAritavAn / gaNitaM / lakSitaM / niyamArtho'yaM yogaH ta eva seTi nAnyasmin / kArayitA / hArayitA / *nAmaMtAlvAyyenau // 59 // bhamAdiSu parato NeH khaM na syAt / kArayAMcakAra / hArayAMcakAra / gaMDayataH / maMDayaMtaH / spRhayAluH / mahayAyyaH / stanayitnuH / gadayitnuH / ye pUrvAt // 60 // dhipUrvAdavarNAd parasya NerayAdezo bhavati pye parataH prakathaya / prazamayya / prabebhidayya / pya iti kiM ? pracebhiditaH / dhipUrvAditi kiM ? prati pAdya gataH / vA''paH || 61 || ApaH parasya Neraya bhavati vA pye pare / prApayya / prApya / daH // 62 // kSeH ye pare dIrbhavati / prakSIya / parikSIya / te'Nye || 63 // aNyArthe tasaMjJe darbhavati / kSINo devadattaH / akSINo yajJadattaH / aNya iti kiM ? kSitamasya / dainyAkroze // 64 // kServA dIrbhavati dainye Akoze ca te'vye parataH / kSito'yaM / kSINo'yaM / kSito'si jAsma / kSINo'si jAsma / *sisyasIyuTtAsAM ko grahAjharazI viT // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtaH] zabdAvacaMdrikA ma. pA. 4 / mammARA // 65 // aherajaMtebhyo hanazabhyAM ca pareSAM libyet // 70 // bhvAdInAmedbhavati liki syAdInAM gavarSe miD vA syAt / mmaahissaataa| pare / deyAt / dheyAt / meyAt / syAt / bhagrahIpAtA / prAhiSyate / grahISyate / prAhi-geyAt / peyAta / hevAta / bhabaseyAt / vISTa / grahISISTa / mAhitA / grahItA / mAlA- pApaH sphaadeH||1|| bhAkArAMtasya yiSAtA / aglAsAtAM / glAyiSyate / glaasyte| sAdeH svAhInasya liyedvA syAt / mlemAta / glAviSISTa / glAsISTa / glAyitA glaataa|mcaayi- | glAyAt / mleyAta / mlAyAta / sneyAt / pAtAM / aceSAtAM / astAviSAtAM / bhasto- snAyAta ! bhasma iti ki! syAha / phApAtA / cAyiSyate / ceSyate / stAviSyate / deriti !i pAyAt / stoSyate / aghAniSAtAM / mahasAtAM / bhavaSi- na pye / / 72 // bhvAdInAmItvaM na syAt pAtAM / pAniSyate / haniSyate / pAnipISTa / badhi- pye pare / pradAya / pradhAya / pramAya / prasthAya / SISTa / pAnitA / haMtA / bhadarziSAtAM / bhara-- pragAya / prapAya / avahAya / avasAya / kSAtA / darziSyate / drakSyate / darziSISTa / armesaH / / 73 // merA pye itvaM vAsAta / drakSISTa / darzitA / draSTA / syAdInAmiti kiM ! | bhapamitya / mAmAya / dade dAnaM / lavitavyaH kedAraH / kAviti kiM ! *lukA mulyamAgaST // 7 // // goraDAgamo laviSyAta kedAraM / paviSyati yavarAziM / grahA- bhavati ugadiSu parataH mAjhyogaM vihAya / digrahaNaM kiM ! pakSyate odnH| nakArSIt / akarot / bhakariSyat / mahArSIt / dIDoci kiti yuk||66||diing karityajA- aharata / ahariSyat / aikSiSTa / aikSata / aikSidau pare yugAgamo bhvti| updidiiyesse| updidiiye| Syate / aubjIt / aujat / aubjiSyata / upadidIyAte / updidiiyire| acIti kiM ! upa- bhamAga iti kiM ! mA hArSIt / mA bhavAn kAdIyate / kintIti kiM ! upadAnaM / rSIt / mA sma karot / mekSiSTa / mA smekSata / iTi cAtvaM // 67 / / ivyajAdau ca ki mobjIt / mAnirasIt / mAsma niraTIt / mAtyage pare AkArAMtamya khaM bhavati / papitha / manirat / aga iti nivRttaM / jaglitha / papatuH / papuH / Ait / prpaa| halagnudhubhruvo'cIjunyoH // 75 // eSAM Idye // 68 // AkArAMtasya ye pare ItvaM ivarNovarNayoriyuvau staH ajAdau pare / prApnabhavati / deyaM / dheyaM / stheyaM / vaMti / zaknuvaMti / cikssiytuH| cikSiyuH / bhumAsthAgApAhAksAM hali / / 69 // eSAM tuSTuvatuH / tuSTuvuH / bhuvau / dhruvaH / haljhnu halAdai kiti I bhvti| dIyate / dedIyate / / iti kiM ! cinvati / sunvaMti / bhacIti kiM ! dhIyate / dedhiiyte|dhiitN vatsena / mIyate / memiiyte| | nIH / lH|| sthIyate / teSThIyate / gIyate |jegiiyte / giitH|| casyAsve // 76 // casya mboH iyuko staH gItavAn / pIyate / pepIyate / pItaM / pItavAna / / bhale'ci parataH / iti / iyaH / iti / pItvA / hIyate / hiinH| hInavAn / avsiiyte| iyeSa / uboSa / bhasva iti kiM ! hepatuH / bhabaseSIyate / halIti kiM ddtuH| ISuH / upatuH / muH| Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajaina graMthamAlAyAM--- janeMdra. - - striyaaH:|| 77 // strIzabdasyey bhavatyaci goherudungH|| 87 // goheruduGa ud bhavati parataH / striyau / striyaH / aci parataH / nigUhate / nigRhayati / nigUyA'mazasoH // 78 // striyA vA iya bhavati / hakaH / sAdhunigRhI / nigRhaM nigRhaM nigRho mamazasoH prtH| striyaM / strI / striyH| striiH| / vartate / gRhati / upagRhakaH / goheriti vikRta autaH // 79 // bhotaH AkAro bhavati nirdezaH,ki nijuguha / nijugRhatuH, atirki : bhamazasoH parataH / gAM / gAH / vAM / yaaH| nigoDhA / nigoIM / nigoDhavyaM / / *yaNiNaH // 80 // iNo'ci yaN bhavati / doSo Nau // 88 // doSaH uDo Nau parataH yaMti / yatu / yan / Ud bhavati / dUSayati / dUSayataH / dUSayati / xghekaH // 81 // iko yaNa vA bhavati bhaci Nau iti kiM doSaH / prtH|adhiiyNti / adhiyati / adhIyan |adhiyn| vA citte // 89 // doSo NAvuGa UdvA syAta ergivAzcAduGo'sudhiyaH // 82 // givA-cittArthe / cittaM dUSayati citta doSayati / prajJAM kacAd parasmAd uGaH parasya ivarNasya yaNa bhava- doSayati / prajJAM dUSayati / citta iti kiM ekAMtyaci sudhIzabdaM tyaktvA / sunyau / sunyaH / tavAdaprayogaM dUSayati / / pariNyau / prinnyH| grAmaNyau / grAmaNyaH / senA- ___* ghaTAdikagevanujanIjUSasnasaknasaraMnyau / senAnyaH / cicye / cicyAte / ninya- jyamo'paryapasvatakamacamyamaH pro'mJyostu tuH / ninyuH / givAkacAditi kiM ? niyau / dIrvA // 90 // paryapapUrvamkhadivarjitAnAM ghaniyaH / uGaH iti kiM ? yavakriyau / asudhiya TAdInAM kagevanajanIjaSasnasaknasaraMjInAM amaMiti kiM ? sudhiyo / sudhiyaH / tAnAM ca kamacamyAmivarjitAnAM coGaH pro supyoH // 83 // givAkcAduGaH parasyo- bhavati Nau amanipare tu dIrvA / ghaTayati / ghaTaMvarNasya supyajAdau pare yaNa bhavati / sulvau| ghaTaM / ghATaghATaM / aghaTi / aghATi / vythsulvH|khlpvH|supiiti kiM ? luluvtuH| lulavuH / yati / vyavyathaM / vyAvyAthaM / avyathi / dRnkarapunarvarSAbhyo vaH // 84 // ebhyo | ansAra / kagayati / kagaMkagaM / kAgakAgaM / mavateyaNa bhavati ajAdau supi pare / dRnbhvau / akagi / akAgi / vanayati / vanaMvanaM / vAnaMinbhvaH / karabhvau / krbhvH| punvauN| punrvH|| vAnaM / avani / bhavAni / janayati / janaMjanaM / vrssaabhvau| varSAbhvaH / niyamA'yaM-ebhya eva jAnajAnaM / ajani / majAni | jarayati / jaraMjaraM / bhvo yaNa bhavati nAnyasmAtAsvayaMbhuvau / svayaMbhuvaH / / jAraMjAraM / ajari / ajAri / masayati / luiliTovuka / / 85 // bhuvo vuka bhavati nasaM snasaM / snAsaM / snAsaM / asnasi / bhalaliToraci pare / abhavam / abhUvan / babhUva / mnAsi / knasayati / knasaknasaM / knAsaM knAsaM / bbhuuvtuH| aknasi / aknAsi / rajayati / ra rajaM / horge vaH // 86 ||horukaarsy vakArAdezo rAjaM rAnaM / araji / bharAji / gamayAte / bhavatyajAdau ye prtH| juhatu / ga iti kiM ju- gamaMgamaM / gaamNgaam| agami agAmi / damayati / huvataH / juhuvuH| damaMdamaM / dAmaMdAmaM / madAmi / bhadAmi / apa Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAtaH] zamdArNavacAdrakA | ma. 4 | pA0 4 / lya ryapasvatkamacamayama iti kiM ! pariskhAdayati / No parataH / jvalayati / jyAlayati / balayati, pariskhAdaM / pariskhAdaM pariskhAdaM / paryaskhAdi / / hAlayatimalayati, jhAlayatiAnamayati, nAmayati / bhapasvAdayati / apasvAdamapaskhAdaM / apA- glapayati, glApayati / snapayati, snApayati / skhAdi / kAmayate / kAmaM kAmaM / akAmi / vanayati, vAnayati / camayati, caamyti|ageriti bhAcAmayati / AcAmamAcAmaM / AcAmi / mA- kiM ? prajvAlayati / praglApayati / prakSApayati / mAmayati / AyAmamAyAma / AyAmi / paryapapUrva khaci // 96 // khaci pare Nau po bhavatyukaH / iti kiM ! skhadayati / yugaMdharaH / vasuMdharA / purNdrH| *zamo'darze // 91 // zamaH pro bhavatyadarzerthe hAdaste // 97 // hAdaH prAdezo. bhavati. No amanyostu dIrvA / zamayati rAgaM / zamaMzamI tasaMjJake pare / prahannaH / prahannavAn / ta iti zAmaMzAmaM / azami / azAmi / adarza iti kiM ? prahAdayati / / kiM ! nizAmayati rUpaM / xktyoH // 98 / / kticaktyoH parataH rhaa| *yamo'pariveSe khArthe ca // 92 // yamera- po bhavati / pralhAttiH / parivaSe'rthe svArthe ca Nau pro bhavatyamaJyostu dIrvA! | *chAderpAdvayAdigeH // 99 // chAderukA pro yamayati / yamaM yamaM / yAma yAmaM / ayami / bhavati ghatye pare dayAdigIn vihAya / chadaH / bhayAmi / apariveSe iti kiM ? yaamytytithiin| pracchadaH / urazchadaH / zirazchadaH / tanucchadaH / NAvityevAsya siddha svArthe ceti vacanaM jJApaka- bhaTyAdigariti kiM samupacchAdaH samupAbhicchAdaH / manyeSAM svAthai Nici pro na bhavatIti / syamai | *mankyau // 100 // chAdeH po bhavati manko vitarke--syAmayate / ca parataH / chadaH / pracchan / upacchad / *mAraNatoSaNanizAne zazca // 93 // *masahArdiH // 101 // malaMtAt homyottamAraNAdipvartheSu jAnAte: svArthe ca Nau parataH rasya harddhirbhavati / viddhi| chiddhi / juhudhi / mo bhavatyamaJyostu dIrvA / saMjJapayati mRgAna | malahoriti kiM ! yAhi / vyAdhaH / jJapayati guruM ziSyaH / jJapayati berupa // 102 // paramya tasyopa bhavati / zarAn / tIkSNIkaroti / svArthe ceti samu- bhacAyi | bhastAvi / bhakAri / cyaarthshcshbdH| mato he||103||akaaraaNtaatprsy herumbha* cahaH zAnye // 94 // cahaH zAvye'theM / bati / bhava / dIvya / kRSa / ata iti kiM ! svArthe Nau prAdezo bhavatyamaJyostu dIrvA / caha- stuhi / pAhi / heriti kiM ! nIvatAt tvaM / yti| cahaM cahaM / cAhaM cAhaM / acahi / bhcaahi| *uto'sphAt // 104 // asphAsparo yA zAvya iti kiM ! cahaM cahaM / acahi / kathA- | ukArAtastyaH tadaMtAddharupa bhvti| sunu / cinu / diSvaMtargatatvAdeva cahayatIti siddha pacanaM tu kuru / uta iti kiM ! jAnIhi / bhasphAditi diitvaarth| ki! maNuhi / prApnuhi / ___ *cAge lahalamalanamAlAnApanunamA vAmbo khaM // 105 // asphAdutaH saM yA // 95 // jvalAdInAmagipUrvANAM mobasyAt syAt makArayakArayoH paratA / munmA, Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenagraMthamAlAyAM sunumaH / nA, mugaH / manmahe, anumahe / hAkaH // 113 // mohAko vA itvaM bhavati tanmaH, tanumaH / tanvaH, tanuvaH / tanyo, hari kiDIta ge parataH / jahivaH / jahIvaH / sanubaI / banmahe, tnumhe| baahimH| jahImaH / jahiyaH / jahIyaH / kAya // 10 // mA paravAtA nahitaH / bhiitH| bhavati bArAdo bodha parataH / kuSot / bhAca ho||11||haako ho pare bhAvaM kumyAtAM / kuryH| kurv| kurmaH / kubh| kurmhe| bhavati isa vA / jahAha, jahihi, nahIhi / yi ceti !i kurtH| . yi kha // 115 // hAkaH khaM bhavati yakA*gezaH kimtyut // 10 // mo'ta mA. rAdau ge kiti prtH| jabAtjabAtA |jyuH| bati ge kiti paratA / kuruSaH / kurvati / bhvaso cakhe // 116 // musaMjJAnAmasteSa phiktIti ki! romi| hakArAdau ho pare ettvaM syAt tasya yasya ca / asA khaM // 18 // bhasaH asteyAtaH dehi / dhehi / eSi / hakArAdaviti kiM ! syAt bAge kigati parataH / pati vA sma dattAt / battAt / stAt / sthA stH|sNti / kimtIti kiM ruNami / msmi| * halmadhye livyataH // 117 // halomadhye bhAsi / bhasti / vartamAnasyAtaH eJcale staHkiti prtH| nemataH basnorAtaH // 109 // asnorAkAsma nemuH| pecatuH / pecuH / zekatuH / zekuH / bhanati ge kiti parataH / sNjihte| mimte| harUmadhya iti kiM ! AratuH / ATuH / ata mimatAM / krINati / krINate / Thnati / hunte| iti kiM / didivatuH / didivuH / takAraH kiM ! thaznoriti ki! yaaNti| bhAta iti kiM vimti| zazAsatuH / shshaasuH| harayabhorIH // 110 // bhusabakavarjitasya | seTi // 118 / seTi liTi parataH hasmaasya bhA ityetasya ca IttvaM syAt halAdau kiti dhye vartamAnasyAta:ecakhe stH| yemitha / peciy| parataH / mimIvahe / mimImahe / mimIthe / mi- zeciya / seTauti kiM ! papastha / mAdhve / mimIte / lunIvaH / luniimH| luniitH|| pharabhajoH // 119 // phalbhajorevakhe staH halIti kiM ! mimate / lunati / mamoriti ki! | kiti liTi seTi ca parataH / pheltuH| pheliyA dadvaH / dadmaH / dayaH / ddhmH| bhejatuH / mejiya / bheje / bhejAte / bhejire / id daridraH // 111 // daridrAtarAta havaM niyamArtho'yaM yogaH / etayoreba AdezAporesyAt halAdau kiti ge parataH / daridrivaH / bale nAnyasya / cknntuH| cknnuH| cakANiya / daridramaH / daridriyaH / dariditA dridriyaat| nagadatuH / jagadiya / uvasitha / iyjiy|| bhyo vA // 112 // vibhetervA id bhavati prapatroH // 120 // traptaratyoliobakhe halAdau kiti ge parataH / vibhivaH vimIvAstaH / zrepe / pAte / pire / teratuH / tehaH / vibhimaH / vimImaH / bibhivaH / vibhISaH / teriya / idamapi niyamArtha-anekaharUmadhyagatavibhitaH / bimItaH / vimiyA vibhIyAt |g syAtaH mereva emnittasyAta: taratareva nAnyasyA se ki ! bhiitH| bho .. tasamatuH / tatakSiNa / ssrt| sasariya / viza - Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdAvacA kA / * pA. 4 / - zaratuH / vizazariSa / cakaratuH / ckriy| zaveyuH / zaaMthitha | preytuH| preyuH / prethiya / baSe rAdheH // 121 // badhe'rthe rAdherli- jagraMthatuH / jagraMthuH / jagraMthiya / / acale staH / reSataH / reSuH / reSiSa / vatha | *daMbheH // 126 // daMbhe kiti liTaveSale iti ki! bhaarraasstuH| taH nakhaM ca / debhatuH / demuH| *na cAsadavAde // 122 // zamadado the vA ||127||bherecle stAnasaM ca me bAdInAM ca liTarecase na staH / vishshstuH| pare vA / debhiya / dadaMbhibha / vishshmuH| vizazasitha / dadade / dddaate| paramomAsahannizasanyUSandopan badadire / vavatuH / vavaNuH / vavaNiya / kvle| yakanzakannudannAsaMcAdhe // 128 // babalAte / vavalire / vavase / vavasAte / bsire| pAdAdInAM padAdayo bhavatyadhe supi vA / padA, yA bhrambapatrasajA // 123 // pramAdInAM pAdena / ddriH| daMtaiH / nasA / nAsikayA / liTayebakhe vA staH / prematuH / premuH / premithA mAsi / mAse / hadi / hRdaye / nishi,nishaayaaN| bapramatuH / vapramuH / babhramitha / vematuH / vemuH| basnA, asRjA / yUSNA, yUSeNa / doSNA, doSA / bemiSa / bavamatuH / vavamuH / vavamitha / satuH / | yaknA, yakRtA / zakkA,zakRtA / udgA, udakena / muH| sitha / tatrasatuH / tatrasuH / ttrsith| mAsani, Asane / agha iti kiM ! pAdaH / neratuH / jeruH / jeritha / jajaratuH / jajaruH / anamolaNo'sau // 129 // anana garvaNaH najaritha / amerAdezAditvAd vamevaditvAt trase- tRbhAvo bhavatyasau supi pare / arvatau / avtH| ranekahalatvAt jUSa epanirvRttAkAratvAdamA- arvatsu / anatra iti kiM ! anarvANau / / asAtervikalpaH / | viti kiM ! arvA / *phaNAM // 124 // phaNAdInAM saptAnAme- bhasya // 130 // bhasyetyayamAdhakAro bakhe vA staH kiti liTi seTi ca prtH| jJeyaH aapaadprismaaptH| ttraivodaahripyaamH| pheNatuH / pheNuH / pheNiya | paphaNatuH / pphnnuH|| pAdaH pad // 131 // pAdAMtasya bhasya paphaNiya / rejatuH / rejuH / rojitha / rraajtuH| padAdezo bhavati / dvipadaHpazyAdvipadA / dvipadI / rarAjuH / rarAjitha / bheje / prejAte / prejire / / tripadaH / tripadA / tripade / tripdii| catuSpadaH / banAje / babhrAjAte / vanAjire / prese / presaate| catuSpadI / vyaaghrpdH| vyAghrapadI / vaiyApra sire / bAse / bamAsAte / banAsire / bhlese| payaH / masyati kiM ! dvipAdau / dvipaadH| mlesaate| bhlasire / bamlAse / bbhlaasaate| bamlA- * basobasyoza // 132 // bhasya vasorvakAsire / syematuH / syemuH / syemitha / rasyoza bhavati / viduSaH pazya / viduSA / sasyamatuH / sasyamuH / sasyamitha / sventuH| viduSI / pecuSaH / pecuSA / pecuSe / pecupI / spenuH| svenitha / skhntuHssvnuH| sasvaniya / / ayuvanamaghonohati // 133 // // thA maMyigraMthernakhaM ca // 125 // aMSimaMthyoH / dInAM vasyoga bhavati mahati pare / shunH| kiti liTi seTi ca parataHecakhe vA sta: na e |me| enI / sAnA / se| cAyatuH / zreyuH / zrethiya / shaa| yUvI strI / monaH / monA Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ reprwwwww sanAtanajenagraMthamAlAyA [neMdrazuno vikAraH zauvaM mAMsa / yUno bhAvaH-yauvanaM hRti prtH|aagnishrmiH / devazarmiH / bhaumika carcate / maghona idaM-mAdhavanaM rUpaM / auddlomiH| amo'khamambasphAda / / 134 // anaMtasya | x praayH||143 // zisaMjJakasya rekha bhasyAkArasya khaM bhavati makAravakArAMtAt paraM | bhavati iti parataH / svarbhavaH saukaH / bahirbhavo muktvA / rAjJaH pazya / rAjJA / rAjI / amba- | bAbaH / bhakasmAd bhava:-AkasmikaH / pauna:sphAditi kiM ! ashmnH| vrmnnH| prvnnH| | punyaM / na cAsti-zAzcatikaH / zAzvataM / tttvdRshvnH| bhaaraatiiyH| panahanadhRtarAzo'Ni // 135 // panhan / sabrahmAdeH // 144 // eSAM re vaM ityetadaMtasyAnaH dhRtarAjJazcAkhaM bhavatyaNi pare bhsy| bhavati iti parataH / sabrahmacAriNaH ziSyA pUSNo'patyaM paapyH| tAkSNaH / aNaghno'pattya | sAbrahmacAraH / piitthsmppinno'yN-paitthsmrpH| bhauNaghnaH / vaartghnH| dhRtarAjJo'patya-dhArtarAjJaH / zilAlina ime shailaalaaH| shaikhNddaaH| suparvaNa vA DizyoH // 136 // ano'kArasya | ime sauprvaaH| kha vA syAt gai zIzabde ca pare bhasya / *zvacarmaNaH saMkocakoze // 145 // zvacarAjJi / rAjani / lomni / lomani / lomnI / maNoH saMkoce koze cArthe TeH khaM syAt hati lomanI / dAmnI / daamnii| parataH / zuno'yaM shauvHsNkocH| carmaNo vikAraH acaH // 137 // aMcalaptanakArasya khaM | cArmaH koshH|sNkockosh iti kiM ! shauvnH| bhavati / prtiicH| pratIcA / pratIcI / ddhiicH|| dadhIcA / dadhIcI / mdhuucH-mdhuucaa| madhUcI / / vA'zmahitanAmno vikArApatye // 146 // aca iti kiM ! sAdhvacaH / saadhvNcaa| | azman hitanAmanityetayoH vikAre'patye cArthe IdudaH // 138 // udaH parasyAca ItvaM vA TikhaM bhavati hRti parataH / azmano vikAraH syAt / udIcaH / udIcA / udIcI / | AzmaH / AzmanaH / hitanAmno'patyaM haitanA* Ato'nApaH // 139 // ApavarjitasyAtaHmaH / haitanAmanaH / anyatra-AzmanaH / bhasya khaM bhavati / kIlAlapa: pazya / kIlA- haitnaamnH| lapA / kiilaalpe| zubhaMyaH pazya / shubhyaa| *Takhe'haH // 147 // anha'Ta khayoreva TeH TAktvaH / anApa iti kiM ? mAlAH kuru| | khaM bhavati / uttamAhaH / dve ahanI bhUto bhAvI Diti TeH // 140 // TisaMjJakasya khaM bhavati / vA dvayahInaH / vyahaniH / Takha iti kiM 1 anhA riti pare / munau / saadhau| nivRttamAhikaM / hRti vizatesteH // 141 // vizaterbhasya kadroro'svayaMbhuvaH // 148 // kazabdasya yastizabdastasya Diti hIta khaM syAt / uvarNAtasya ca svayaMbhUvarjitasya otvaM bhavati viMzateH pUraNaH viNshH| vizaM zataM / hRtIti iti parataH / kadrAH apatyaM kaadrveyH| maMDoki vishlii| . rapatyaM mAMDavyaH / aupagavaH / kApaTavaH / asva* 242 // nakArAMtasya TeH kha bhavati / yaMbhuva iti kiM ! svayaMbhuva idaM svAyamuvaM / Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRtti maangkiaa ? * / 175 . dekha // 149 // uvAtasya khaM bhavati yuktaH taiSaH / pauSaH / bha iti kiM ! tipyo devahai pare / madrabAhAH apatyaM mAdrabAhevaH / jaMbyA | tA'sya taiyaH / paupyH| bhapatyaM jaaNbeyH| vo'tamAMtitamAMsitotiyotiSaT // 158 // *eH // 150 // avarNAtasya ca masya khe aMtamAdayaH zabdAH kRtatikAdinAzA vA nipAbhavati hati pare / dAkSiH / cauDiH / nAbheyaH / tyate / atizayenAMtika: aMtamaH / aMtitamaH / rohiNeyaH / kmNddleyH| atiktmH| tameM'tikamya tizabdasya kazabdasya syAM // 151 // arvaNevarNayoH khaM bhavati / cakhaM nipaatyte| atikAdAgataH atitaH / kItye prtHgaurii|kumaarii|kurucrii / dAkSI / saakssii| aMtikataH / tasi bA kopa / aMtike sAdhu: matsyoDyaH // 152 / / matsyasyoDo yakArasya aMtiyaH / atikyaH / yaH kopa / atike sIdakhaM bhavati DyA parataH / matsI / tItyaMtiSad / atikasada / kibate sadi kasUryAgastyayozche ca // 153 // anayoruDo khaSatve vAstaH / yakArasya kha bhavati DyA che ca parataH / sUryasya | *bilvakAdezchasya // 159 // vilvakAdInAM bhAryA sUrI / agastI / saurIyaH / AgastIyaH / | chakArasya khaM bhavati hRti prtH| bisvAH asyA cha ceti kiM ! saurya tejH| | saMti bilvakIyA nadI / tasyAM bhavaH baizvakaH / halo hRtaH // 154 // halaH parasya hRto vaiNukIyA / vaiNukaH / kSetrakIyA / vaitrakaH / yakArasya khaM bhavati DyAM parataH / gArgI / | trikIyA / traikaH / vAtsI / hala iti kiM ? vAyuvegI / hRta iti turiSThemeyassu // 160 // tRzabdasya khaM kiM ! Rshyii| syAt iSThe imanIyasau parataH / Atizayena kartR__ kyaccyanAtyApatyasya // 155 // kye mAn kariSThaH / hariSThaH / karIyAn / harIyAn / ccau anakArAdau ca hRti halaH paramyApatyasya / imangrahaNamuttarArtha / yakArasya kha bhavati / gArgIyati / gAIyate / TeH // 161 // Tezca khaM bhavati iSThemeyamsu vAtsIyati / vAtsAyate / gaagiibhuutH| vaatsiibhuutH| parataH / paTiSThaH / paTorbhAvaH paTimA / pttiiyaan| gargANAM samUhaH gArgakaM / vAtsakaM / vAtsasyAyaM | laghiSTaH / ladhimA / laghIyAna / vAtsIyaH / gAyiH / kyacyanAditi kiM ? NAviSThavanmRdaH // 162 // mRdaH iSThe iva gAAyaNaH / vAtsyAyanaH / Apatyasyeti kiM ! | kArya bhavati Nau parataH / paTumAcaSTe-paTayati / sAMkAzye bhavaH sAMkAzyakaH / kApilyakaH / hala | laSayati / sAdhumAcaSTe-sAdhayati / nadayati / ityeva-AtreyakaH / kartRmaMtaM-karayati / hartRmaMtaM-harayati / rAjanyamanuSyasyAke // 156 // rAjanya ___sthUladUrayuvahasvakSiprakSudrANAM yaNa ee manuSyayoryakArasya khaM nAstyake prtH| rAjanyAnAM cekaH // 163 // sthUlAdInAM yaNaH khaM bhavati samUhaH rAjanyakaM / mAnuSyakaM / / ika ee ca iSThemeyamsu parata: / sthaviSThaH / *taiSapauSaM bhe // 157 // tiSyapuSyayoryakArasya sthavimA / sthavIyAn / daviSThaH / davimA / khaM nipAtyate nakSatraviSaye / tiSyeNa gurUdayena | davIyAn / yaviSThAyavimA / yavIyAn / hasiSThaH / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainamaMthamAlAyAM niMdra isimA / isIyAn / kSapiSThaH / kSepimA / kSepI-dimA / draDhIyAn / parivAdiSTaH / paribaDhimA / yAn / kSodiSThaH / kSodimA / kSodIyAn / sthU. parivadIyAn / prathayati / pradayati / kazayati / samAcaSTe---savayati / davayati / yavayati / prazayati / draDhayati / paribradayati / pRthvAderiti isapati / kSepayati / kSodayati / kiM ! RjiSThaH / kAjimA / RjIyAn / RjamiyasthirasphirAyAdeH // 164 // yati / kRSNiSThaH kRSNimA / kRSNIyAn / priyAdInAmikArAdervarNasaMghAtasyAttvaM syAdi- kRSNayati / Themeyasma parataH / preSThaH / premA / preyAn / seSThaH naikAcaH // 170 // ekAcaH TikhaM na bhavasvemA / seyAn / skeSThaH / sphemAH skeyAn / | tISThemeyassu prtH| atizayena tvagvAna-tvaciSThaH prApayati / sthApayati / | tvamvato bhAva:- tvacimA / tvacIyAn / tvapAlagurUvRddhapradIrghavRMdArakANAM - gvatamAcaSTe--tvacayati / sajiSThaH sajimA / higarvavaoNrSitrapadAghavRMdAH // 165 // bahulA- sajIyAn / sajayati / ekAca iti kiM ! dInAM bAdhAdayo bhavati iSThemeyassu parataH / bhatizayena vasumAn vasiSThaH / baMhiSThaH / himA / vaMhIyAn / grisstthH| garimA | anapatye'NInaH // 171 // innaMtasyAgarIyAn / variSThaH / varimA / varIyAn / / napatyArthe ANi pare TikhaM na syAt / samaMtataH varSiSThaH / varSimA / varSAmAn / trapiSThaH / trapimA / kuTanaM sAMkoTinaM / sArAviNaM / sAmArjinaM / pIyAn / draassisstthH| drAdhimA / dApIyAn / guNina idaM gauNinaM / dAMDinaM / chAtriNaM / manadiSThaH / vRdimA / bUMdIyAn / yati / patyaM iti kiM ! bAhubalino'patya baahublH| garayati / ityaadi| gaayividthikeshipaannignnisphaadeH||172|| bahorcasmAtkha // 166 // vaho bhAvo | gAthyAdInAM sphAdezceno yaduktaM tanna bhavatyaNi bhavati ammAccemeyasorAdeH khaM / vahorbhAvaH- pare / gAthino'patyaM gaathinH| baidathinaH / bhUmA / atizayena bahuH bhUyAn / kaishinH| paanninH| gANinaH khAgviNaH / mAdriNaH *bhUyiSThe // 167 // bahorbhUyAdezo bhavatISThe cAkriNaH / parataH / bhuuyisstthH| *no'varmaNaH // 173 // manaMtasyAvarmaNo' *jyAyAna // 168 // prazasyasya vRddhasya vA napatya evANi yaduktaM tanna syAt / carmaNA . jyAdezAtparasyeyasorAttvaM nipAtyaM / atizayena channAcArmaNo rathaH / sAma devatA asya-sAmanaH prazasyaH vRddho vA jyAyAn / jyAyAMsau / / vemna idaM vaimanaM / anapatya iti kiM ! suSAmno' jyAyAMmaH / jyAyasI / jyaayH| patyaM-sauSAmaH / avarmaNa iti kiM ! sauvarNa*raH pRthumRdushbhRshdRddhprivRdsyoH||169|| varmaNaH / hairaNyavarmaNaH / pRthvAdInAM RkArasya rephAdezo bhavatISThemeyastu grAmaM // 174 // brahmaNo'napatye'Ni Tikha prtH| prthisstthH| prathimA / prathIyAn / pradiSThaHpra-nipAtyaM / brahmaNo'yaM-grAmo maMtraH / AsamastraM / dimA / pradIyAn / RshisstthH| kshimaa| kazI- jAtau // 175 / / jAtyarthe bramaNo'napatyANi mAn / aziSThaH / prazimA / azIyAn / drvisstthH| TikhaM nipAtyaM / brAjhI auSadhiH / manapalyA Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laSuvRttiH ] zabdArNavadrikA / a. 5 / pA. / / iti kiM ! bramaNo'patyaM brAhmaNaH / zIrSan ziraso'dhye yi // 18 // zirasa: *aukSaM // 176 // ukSNo'napatye'Ni TikhaM zIrSan bhavati Nyamukte yatye hati pare / zirAse nipAtyate / ukSNa idaM-bhaukSaM padaM / anapatya | bhavaH-zIrSaNyaH svaraH / madhya iti kiM ! hAiti kiM ! ukSNo'patyaM-aukSNaH / stishiirssyaa| anaH // 177 // antasyANi yaduktaM + vA keze // 185 // zirasaH kezArthe zIrSan tanna syAt / sunvano'patyaM saunvnH| yaajvnH| | vA bhavati yatye prtH| zIrSaNyA zirasyAH keshaaH| karmaNo vikaarH-kaarmnnH| + zIrSoci // 186 // zirasa'zIrSAdezo ye'Dau // 178 // athavarthe ye'no yaduktaM bhavati ajAdau hRti parataH / hastiziraso'patyaM tanna syAt / sAmani sAdhuH-sAmanyaH / vemnyH| | hAstizIrSiH / sthUlazirasa idaM sthaulazIrSa / mUrdhani bhavaH mUrdhanyaH / rAjJo'patyaM-rAjanyaH / / acIti kiM ? ziraskalpA hRtIti kiM ? zirasA bhaDAviti kiM ! rAjJo bhAvaH karma yA-rAjyaM / namAmi zAMtinAthaM / khe'dhvanaH // 179 // bhadhvanaH khe parataH / iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyA TikhaM na bhavati / adhvAnamalaMgAmI-adhvanInaH / laghuvRttau caturthAdhyAyasya *ThAke'thavayUnaH // 180 // atharvan yuva __caturthaH pAdaH / nityetayoryaduktaM tanna syAt ThAkayoH parataH / smaaptshcaaymdhyaayH||4|| atharvANaM vettyabIte vA AtharvaNikaH / yUno bhAvo yauvanikA / ThAka iti kiM ? atharvaNo'yaM AtharvaH / yuvA prayojanamasya-yauvikaM / daMDihastinoH phe // 181 // etayoH phatye TikhaM na bhavati / daMDino'patyaM-dAMDinAyanaH hAstinAyanaH / / atha pNcmo'dhyaayH| vAsijihmAsinaHphiDhe // 182 / / etayoH * vArakaH // 1 // vorgunimittabhUtasya bhaka phau Dhe ca pare rikhaM na bhavati / vAsino'patyaM- ityayamAdezo bhavati / naMdakaH / gaIkaH / vAsinAyaniH / jaimAsineyaH / kArakaH / bhaaNgkH| bhrauNahatyadhaiSatyasAravakSvAkamaitreyahiraNmayaM| * phaDhakhaLagha bhAyaneyonIyiya // 2 // // 183 // auNahatyAdayo nipAtyate / bhrUNahan / phAdInAM niracA gunimittAnAmAyanAdayo bhvNti| dhIvan ityetayoSTayaNi tatvaM nipAtyaM / bhrUNapno nadAdibhyaH phnn-naaddaaynH| daza diteshv-daiteyH| bhAvaH karma vA bhauNahatyaM / dhaivatyaM / sAravAM kulAt khH--kuliinH| svasuzchaH-svatIyaH / bhavaH sAravaM jalaM / sarayUzabdasyAyUkhamANipare / kSatrAd ghH-ksstriyH| gunimittanAmiti kiM 1 ikSvAkorapatyaM aikSvAkaH / bhanyukhaM / mitrayora- phakkati / daukate / khanati / chinatti / pUrNate / ptyN-maitreyH| dani yoH khaM / hiraNyasya vikAraH mo'taH // 3 // jhakArasyAMtA dezo bhavati / hiraNmayaM jinagRhaM / mayaTi ykheN| | bhavati / edhaMte / bhdNti| diivyNti| gonimita Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 sanAtanajenagraMthamAlAyAM [meneMdra - syeti kiM ! ujjhan / ujjhitaa| | anyasmAtAtasmin / tasmAtAyasmin / yasmAt / thAdata / / 4 // thAtparasya jhasya ad bhvti| kasmin / kasmAt / vadati / dadatu / jAgrati / jaagrtu| jasaH zI // 14 // merakArAMtAtparasya de'nataH // 5 // daviSaya'nataH parasya jasaH zI ityayamAdezo bhavati / sarve / vizve / sasthAd bhavati / cinvate / cinvatAM / aci- anye / ye / te| ke| nyana / vikrINate / da iti kiM ! punati / ana- Apa autaH // 15 // AvaMtAtparasyautaH ta iti kiM ! cyavaMte / utplavaMte / zI bhavati / kanye pazya / dAme tisstthtH| dAme pazya / * zIko rat // 6 // zIThaH parasya jho rad npH||16|| napaH parasya autaH zI bhavati / bhavati / zerate / zeratA / azerata / dadhinI staH / dadhinI pazya / pApe staH / pApe beroH siddhasenasya // 7 // vetteH parasya tyaja / phale / dhane / vane / kule / maale| jho rad bhavati de siddhasenasyAcAryasya matena / jasazasoH shiH|| 17 // napaH parayoH jasasaMvidrate / saMvidratAM / samavidrata / sNvidt| zasoH zirbhavati / jJAnAni sNti| jnyaanaanyaashry| saMvidatAM / samavidata / | evaM-dadhIni / madhUni / kulAni / mAlAni / jasA bhiso'ta aisa // 8 // akArAMtAt bhisa | sahacaritasya zaso grahaNAdiha nepyate-pAtrazo aisa bhavati / jinaiH / suraiH / asuraiH / naraiH / / dadAti / vanazaH pravizati / ata iti kiM ! yatibhiH / vidyAbhiH / aiskara- *aSTa aush||18||assttnshbdaad kRtAkArAta nnaadtijrsaiH| parayorjasazasoH auza bhavati / aSTau yAMti / * nedamadaso'kaH // 9 // AbhyAM kakArara- aSTau pazyAkRtAkArapAragrahAdiha na bhavati / aSTa hitAbhyAM bhisa aisa na syAt / ebhiH|amiibhiH| tiSThati |asstt pazya / jJApakamidamevAtvavikalpasya. bhaka iti kiM ! imakaiH / amukaiH / / pradhAnasaMpratyayAdiha na bhvti| priyaassttaanstisstthti| snAnDaSTAGaseH // 10 // ato GasAdInAM priyApTanaH pazya / ozA siddhe'pyauzagrahaNamaSTAvAsyAdayo bhavaMti / jinasya / jinena / jinAta / cakSata aSTayatIti kivate'pi zravaNArthamaSTAviti / bhatijarasena / AtkaraNAta-atijarasAta / rabilaH / / 19 // ilsaMjJakAta jamazasoH keryH|| 11 // ato yo bhvti| devaay| | up bhavati / SaT / paMca / sapta / aSTa / nava / daza jinAya / dAnAya / kati saMti vIkSasva vA / pradhAne kAryasaMpratyayAdisneH smaiH // 12 // sneH parasya ke smai ha na bhavati / priyaSaSaH priyapaMcAnaH tiSThati / ityayamAdezo bhavati / sarvasmai / vizvasmai / priyakatIn pazya / anyasmai / tasmai / yasmai / kasmai / bhasmai / ata napaH svamoH // 20 // napaH svamorupa bhvti| iti kiM ! bhavate / | dadhyasti / dadhi pazya / evaM- vapu / jatu / madhu / * ughaseH sminsmAt // 13 ||snerkaaraaNtaa- | udazcit / yatkulaM, tatkulamityatra kRtAkRtaprasaMgAtparayorDiGasyoH minsmAtau staH / sarvasmin / dAnatyaM tyadAyatvaM bAdhate / yasya ca lakSaNAMtaresarvasmAt / vizvasminAvizvasmAt / anyasmin / NAmabhAvena nimittaM vihanyate na tadanityamiti / Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labuvRttiH ] zabdAvacaMdrikA / a. 5 / pA , / jaraso vaanaa21|| jarasantAnnapo vA svamoru- | akRtvA / paramakRtvA / nbhavati / atijaraH, atijaraMsa Aste pazya vaa| * laulye'sukasukkya ci ||32||goH kyaci ikaH zvaM // 22 // igaMtAnnapo vA svamoH | pare amusukau bhavataH laulye'rthe / dadhyasyati / vA zkhaM bhavati |he vAre / he vAri / he trapo, | dadhisyati / madhvasyati / madhusyati / kSIrasyati / he trapu / priyatisa / priyatri / lavaNasyati / laulya iti kiM ! dadhIyati / ato'ma // 23 // akArAMtAnnapaH svamoram | madhyati / kSIrIyati / lavaNIyati / bhavati / darzanaM / dhanaM / vanaM / kulaM / jalamasti yaabhe'vssyoH||33||ashvvRssyoryaame'rthe'supshy vaa| suko staH kyaci / azvasyati vaDavA / vRSa__ *paMcato'nekatarasyAnyAdevuka // 24 // syati gauH| yAma iti kiM ! azvIyati / ekataravarjitasya paMcakasyAnyAderdugAgamo bhavati vRSIyati devadattaH / svamoH parataH / anyat / anyatarat / itarat / AmyAta sneH suTa // 34 // snaravarNAtAkatarat / katamat tiSThati, pazyati vA |pNc iti | dAmi pare suDAgamo bhavati / sarveSAM / teSAM / kiM ! samaM, simaM / anekataramyeti kiM ! ektrN| yeSAM / keSAM / sarvAsAM / yAsAM | kAsAM / napa iti kiM ! anyH| DatareNa siddhe'nyataragrahaNaM vestrayaH // 35 ||trestryo bhavatyAmi pare / kiM ! bhanyatamaM vanaM / trayANAM / paramatrayANAM / berapradhAnatvAdiha na yuSmadasmado so'za // 25 // AbhyAM | bhavatiatitrINAMtisRNAmityatra pareNa bAdhyate / so'za bhavati / tava / mama / prelvApacaturo nud // 36 // ebhyo nuDbhaDesuTo'm // 26 // tAbhyAM suToram bhvti| vatyAmi prtH| jinAnAM / SaNNAM / paMcAnAM / tubhyaM / majhaM / tvaM / ahaM / yuvAM / aavaayuuviyN| aSTAnAmityatrApi paratvAhIve'SNAMtA cela ityatatvAM / mAm / yuvAM / AvAM / grahaNasyopadezArthatvAdila iti nuT / strINAM / zaso'n // 27 // tAbhyAM zaso'n bhavati / kumArINAM / vadhUnAM / mAsAnAM / pUjAnAM / vAyuSmAn / asmAn / rINAM / catuNoM / * bhyaso'po'bhyam // 28 // tAbhyAmapo ididdhArnuma // 37 // idito ghornumAgamo bhyaso'bhyam bhavati / yuSmabhyaM / asmabhyaM / / bhavati / vaMdati / vaMdate / vaMditA / vaMdituM / * bhyo'sota // 29 // tAbhyAmarthAt kAyAH | vNditvyaaniNditH|niNditvaan / idit iti kiM ! bhyaso usezcAd bhavati / yuSmad / asmad / | pacati / paca / dhoriti kiM ! abhaitsIta / tvat / mat / ghinvikRNvyoriti nirdezAttyotpatteH prAgeva sAma Akam // 30 // tAbhyAmuttarasya sAma | num / tena-sarohalaH, ityaH siddhaH / kuNddaa| Akam bhavati / yuSmAkaM / asmAkaM / | huNddaa| bunhiriti sanakAroccAraNaM zApakaM-irito pyAstavAkase ktvaH // 31 // ktvAtyasya | ghornuma na bhavati-bhedanaM / tise vAkse ca pyo bhavati / prakRtya / prahRtya / ze mucAM // 38 / / mucAdInAM ze pare numa uccaiHkRtya / nIcaiHkRtya / tivAksa iti kiM ! | bhavati / muMcati / lupati / viMdati / liMpati / Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maineMdra siMcati / kRMtati / viMdati / viMzAti / aSTau | kaMbhayati / labhaka: | sAdhulaMbhI / aliTIti kiM ? sucAdayaH / ca iti kiM ? moktA / moktuM / + tRphaphaphobhazubha // 39 // tRphA dInaze num bhavati / tRphati / haMphati / guMphati / uNbhti|shuNbhti|sh iti kiM ? tarkitA / tarkituM / namajjeli // 40 // anayorjhali num bhavati / naMSTA / naMSTuM / naMSTavyaM / naza adarzane / vAma zuddhau | maMtA / maMktuM / maMktavyaM / bhaMktvA / maMkSyati / mirmakSati / masjernumi kRte dvayoH sphasaMjJAyAM sphAdikhaM / jhalIti kiM ? nazanaM / majjanaM / leme / acItyeva -- labdhA / labhate - iti tudAdikhAcche nakhaM / na ca labheH zatAsti / yasya zatunu vikalpaH syAt / labhatIti prayogabhAve'pi "vA napaH" iti vAgrahaNAta vyavasthA vijJAsyate pRthagAraMbha uttarArthaH / | yyAGaH // 46 // AGaH parasya labhernuma bhavati yakArAdau parata: / AlaMbhyA gaurbrAhmaNena / yIti kiM ? AlabdhA / AGa iti kiM ? labhyaM / mAlabhyAgata ityatra namo'nyatra sAvakAzasya khaM / * jabho'ci // 41 // jabhenum bhavatyaci parataH / jaMbhati / jaMbhakaH / sAdhujaMbhI / jaMbhajaMbha | jaMbho vartate / nityatvAdaipaH prAgeva num / acIti kiM ? jabhyate / jAbhyaM / jaMjabdhiH / * ramaH // 42 // ragheraci num bhavati yati / raMdhakaH / sAdhudhI / raMvaM raMdhaM / raMdho vartase / acIti kiM ! raddhA | pRthagvacanamuttarArthaM / / * nevyAliTi || 43 || raMdherna num bhavati iDAdAvaliTi parataH / radhiSyati / radhitA / radhituM / radhitavyaM / iTIti kiM ! sAdhuraMdhI | AliTIti kiM ? raraMdhiva | raraMdhima / redhivAni tyatra --- saH kittvasAmarthyAnumaH khaM / liTIdi iti kartavye pUrveNaiva siddhatvAnniyamo bhavati / tatra liTIbevetyavadhAraNamAhozviliveTItyubhayavA saMbhave'nyataraparigraho durlabhaH / 180 sanAtana jaina thamAlAyAM ... upastutau // 47 // upAllamenum bhavati stutyAM yatye parataH / upalabhyaM dhanaM bhavatA 1 stutAviti kiM ? upalabhyamasmAd vRSalAtkiMcit / * vADamayoH // 48 // labhervA numbhavati amayoH parataH / labhalabhaM / lAbha lAbhaM / alaMbhi / alAbhi / / * ghaJakhe ca geH // 49 // geH parasya labhenum bhavati ghaJi khe'mi auau ca pare / upalaMbhaH / supralaMbhaH / pralaMbha pralaMbha | prAlaMbhiH / geriti kiM ? lAbhaH / ISallabhaM / agjyornityArthaM ghaJakha tu gereveti niyamArthaM vacanaM jijJAsopalabheneti nirdezAnna viparIto niyamaH / geH ghaJkha eveti / * sudurbhyaH // 50 // sudusabhyAM vyastasamastAbhyAM gibhyAM geH parAbhyAM labherghaJi khe ca num bhavati / atisulabhaH / atidurlabhaH / atisudurlabhaH / geriti kiM ! sulAbhaH / sulabhaH / durlabhaH / durlabhaH / sulabhi: / durlabhaH / sudurlabhaM / atisulabhamiti pUjAyAmatikrame cArthe'tiH / suduyo gereveti niyamArthaM vacanaM / * rabhaH // 44 // smerajAdAvaliTi pare num bhavati / AraMbhayati | AraMbhakaH / sAdhuraMbhI / AraMbhamAraMbha | Arabho vartate / aliTIti kiM ? Areme / acIti kiM ? ArabdhA / Arabhate iti ugica bhvAdeH // 51 // ugitAsudAditvAcche haluGnakhaM / mabhvAdInAM acatezca dhe num bhavati / gomAn / labheH || 45 || labheraliTyAdau num bhavati / | gomaMtau / gomaMtaH / gomaMtaM / gomaMtau / dhnvaan| T Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavavAdakA / a0 5 / pA0 1 / laghuvRttiH ] / dhanavaMtau / dhanavaMtaH / pacana | pacatau / pacataH / prAG / prAMcau / prAMcaH / abhvAderiti kiM ? ukhAzrat / parNadhvat / bhvAdipratiSedhAdbhavatyeveha / gomatyate - gomAn / gomaMtA / . yujiro'se || 52 // yujiro num bhavati ase parata: / yuG / yu / yuJjaH / yujaM / yukSau / asa iti kiM ? azvayuk / azvayujau / azvayujaH / ruiseH // 53 // napo'jaMtasya dhe numa bhavati / banAni / dadhIni / madhUni / cAri trANi / aca iti kiM ! bimala divi / vahugiri / ahAni / *lAM // 54 // bhacaH parA yA jhala jAtistadaMtasya napodhe num bhavati / sappaSi / dhanUMSi / udadhiti / kASThatakSi / + prAgvA'taH / / 55 / / jhalaMtasya napo'to'tya jhalajAteH prAk num bhavati vA / mahojja | mahorji / supIko'ci // 56 // igatasya napaH supyajAdau pare num bhavati ! vAriNI / trapuNI / vAriNA / trapuNA | supIti kiM ? tuMburuNo vikAra:-tauburavaM cUrNa / ika iti kiM ? vane / acIti kiM ? vAribhyaH / bhAdau voktapuMskaM puMvat || 57 // itaM nabuktapuMskaM bhAdAvajAdau puMvat vA syAt / zuciH / sAdhuH / zuci | sAdhu vRttaM / zucaye / zucine vastrAya / grAmaNyA | grAmaNinA kulena / cArave / cAruNe vastrAya / kartrA / kartRNA kulena / atirAyA atiriNA / citragave / citraguNe | mAdAviti kiM ? cAruNI / uktapuMskamiti kiM ? janune / sadhyasthidadhyakSNo'naG // 58 // sakthyAdInAmanaG bhavati bhAdAvajAdau parataH / sakthnA / sakthne | asthnA / asthne / dadhnA / dadhne / akSNA / akSNe / akSNAM / napIti kiM ? 181 dadhi nAma kazcit dhAnazIlo vA dadhistena dadhinA videH zaturvasuH // 59 // vidaH parasya zatrurvasurbhavati / vidvAn / vidvAMsau / vidvAMsaH / 1 na yAt // 60 // thAtparasya zaturnuma na bhavati / dadat / dadatau / dadataH / jAmat / jAmratauM / jAgrataH / vA napaH // 61 // napasthAtparasya zaturSA num bhavati / dadaMti, dadati / jAgraMti, jAgrati kulAni / zIvorAta // 62 // zIvoravarNAtAta zaturvA num bhvti| tudatI, tudaMtI pAMtI, pAtI kule | tudaMtI, tudatI / pAtI, pAMtI strI / Aditi kiM ! adatI / jAnatI strI / I zapazyAt / / 63 / AbhyAM zaturnum bhavati zI mu ityetayoH prtH| nityArthaM vacanaM / pacaMtI kule | pacaMtI kanyA | dIvyatI kule | dIvyaMtI kanyA / sAbanaDuhaH // 64 // anaDuhaH sau pare numa bhavati / anaDvAn / * dyauH // 65 // divaH autvaM nipAtyate sau pare / caurAruhyate puNyena / 1 pathimathyRkSAmAt // 66 // eSAmAvati sau pare / paMthAH / maMthAH / RbhukSAH / eddhe // 67 // teSAmikArasyAdbhavati parataH / paMthAnau / paMthAnaH / panthAnaM / paMthAnau / maMdhAnau / maMthAna: / RbhukSANau / RbhukSANaH tho nthaH // 68 // teSAM thakArasya nthAdezo bhavati dhe pare / paMthAH / mathAH / bhasya TeH khaM // 69 // teSAM bhasaMjJakAnAM TeH khaM bhavati / pathaH pazya / pathA / pathe / mathaH / mathA / RbhukSaH / RbhukSA / puMso'suG // 70 // puMsaH asuG bhavati ghe parataH / pumAn / pumAMsau| pumAMsaH / pumAMsaM / pumAMsau / + oto Nit // 71 // otaH paraM vaM dvidbhavati / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 - sanAtanajaina graMthamAlAyAM [maineMdragauH / gAvau / gAyaH / dhauH / yAvau / caayH| / putre'heM mAtuH kpo'||81|| base maatRshvaa'smnnnnsh||72||msmdo Naza vaannidbhvti| bdAt parasya kapo vA bhaD bhavati kI parataHputre'heM cakAra / cakara / villaapaavillp| | putrprshNsaayaaN| hegaargaamaatH| putra iti kiM ! hegArgI * sakhito'ko / 73 ||saakhitH paraM dhaM Ni- mAtRke putri / arha iti kiM : gArgImAtRka / dvadbhavati akau parataH / sakhAyau / skhaayH|| bozanAzanan / / 82 / / etau nipAtyo ko vaa| sakhAyaM / skhaayau| takAra iti kiMAime skhyau| / he ushn| heuzanan / he ushnH| uzanasaH sasaM akAviti kiM ! he skhe| natvaM ca nipAtyate / * insau // 74 // tasya chan bhavati akau sau RtaamiddhoH||83|| RkArAMtasya dhorikArAparataH / skhaa| | dezo bhavati / kirati / girati / vistIrNa / __ RduzanaspurudaMzo'nehasAM // 75 // RkA- | gIryyate / dhoriti kiM ! mAtRNAM / rAMtAnAM uzanasAdInAM ca chan bhavati dhe ako ukaH ghoH // 84 // uDaH Rta ibhavati / sau parataH / kartA / daataa| pitA / maataa| kIrtayati / kIrtayataH / kIrttayati / uzanA / purudaMzA / anehA / akAviti kiM ! puvAta ||85||pvrgaahkaaraacc parasya dho:RtaH he dAtaH / he mAtaH / he purudaMzaH / hemanehaH / udbhavati / pUrvaH / prapupUrSati / bumUrSati / tujyat kroSTuH // 76 // kroSTuH tRta- mumUrSati vuvUrSati / munIn / vadbhavati akau ghe prtH|krossttaa / koSTArau / kro- sAvaimme // 86 // mapare sau pare goraipa bhvti| TAraH / koSTAraM / koSTArau / bhakAviti kiM ! he anaiSIt / ahauSIt / bhalAvIt / aharSIit / koSTo / dha iti kiM ! kopTUn / | ma iti kiM ! alaviSTa / +striyAM // 77 // kroSTuH striyAM tRjvat bajvallo'taH // 87 // nivadolakArarebhavati / krossttrii| | phAMtasya ca gorata aipa bhavati mapare sau prtH| phAtasya ca gArata 5 vA'cyApi // 78 // kroSTuH tRjvadvA bhavati | prAtrAjIt / avAdIt / acAlIt / acArIt / ajAdAvApi bhAdau parataH / koSTA / kossttunaa| vrajvallU iti kiM ! mAnirazIt / mAniraTIt / kroSTe / koSTave kossttoH| kossttuH| kopttoH| kossttvoH|| ata iti kiM ! nyamIlIt / nyakhoDIt / kossttuun|krossttri,krossttau| acIti kiM ? krossttubhyaaN| halAmacaH // 88 // halaMtAnAmaca aib bhavati koSTubhiH / ApIti kiM ! kroSTran / mapare sau prtH| bhabhaitsIt / acchetsIt / ___ caturanahuhoH // 79 // manayorukArasya | arautsIt / halAmiti kiM ! gaurivAcArIta agavA bhavati dhe parataH / ctvaarH| catvAri / ati- vIt / aca iti kiM ? adhAkSIta / aniko'pi catvAH / aticatvArau / aticatvAraH / mana- | yathA syAt / ivAn / anaDvAhI / anaDvAhaH / anaDvAhaM / neTi // 89 // iDAdau masau pare halaMtasya anddvaahau| goraca aina bhavati / adevIt |akossiitaa akati / cakau // 80 // tayorukArasya vo bhavati / imyakSaNazvaszvyeditAM // 90 // hakAra ko parataH / he aticatvaH / heanuDvan / makAravakArayakArAMtAnAM kSaNAdInAM ca iDAdau Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA | a 0 5 |paa 1 / / laghuvRti: ] masAvaina syAt / agrahIt / arahIt / avamIt / | nyAgAriSTAM / nyagAriSuH / avyayIta / akSaNIt / azvasIt / azvayAt / maragIta / akagIta / sanI // 97|| sani pare vRta iD vA bhavati / varSate / vivariSate / vivarISate / mA vuvUrSati / borNuH // 91 // UrNuJo masau vaibhavati / prAvivariSati / prAvivarISati / titIrSati / tipraurNAvIt / praurNuvIt / tarISati / titariSati / AtistIrSati / bhAtistariSati / atistarISati / 1 i | ato'nAderdheH // 92 // anAderato ghervaibbhatAdau sau parataH / bhakaNIt / akANIt / araNIt / arANIt / acaNIt / acANIt / ata iti kiM? asevIt / anAderiti kiM mAniraTI / gheriti kiM ! arakSIt / *balAderiT // 93 // valAderarthAdagasya iDAgamo bhavati / pavitA / pavituM / pavitavyaM / bhavitA / bhavituM / bhavitavyaM / edhitavyaM / valAdezita kiM? lavyaM / lavanIyam / agasyeti kiM ? Aste / zete / liGsyorde // 98 // vRdbhayaH parayorlisyorivA bhavati de / liG - vRSISTa / variSISTa / AstIrSISTa / AstariSISTa / avRta / bhavariSTa / abarISTa / prAvRta / prAvariSTa / prAvarISTa / AstISTa / AstariSTa / AstarISTa / da iti kiM prAvAriSuH / atArIta / 1 * sphAdRto'skuH // 99 // sphAdaskuparAdRkArAbliGasyArde veDa bhavati / smRSISTa / smariSISTa / dhvRSISTa / dhvariSISTa / asmRSAtAM / asmariSAtAM / adhyaSAtAM / adhvariSAtAM / askuriti kiM saMskRSISTa / samaskRta / + grahAMdaH kteH // 94 // grahAdibhyaH parasya valAdeH pheri bhavati / nigRhItiH / uditiH / bhaNitiH / dIdhitiH / mathitiH / likhitiH / ptthitiH| nikucitiH / grahAdereva teriti niyamo'yaM / tena -- vibhUtiH / dIptirityAdi / * graho'liTeyakAco dI: // 95 // maherekAcaH parasya iTo dIrbhavatyaliTi parataH / grahISyati / tA / mahItuM / grahItavyaM / aliTIti kiM ? jagRhiva / jagRhimA ekAca iti kiM ? jarIgarhitA garhituM / * vRto vA'limasau // 96 // vRGbhyAM RRkArItabhyazca vA iTo darbhivati aliGgaliT masiSu parataH / vAritA / varItA / prAvaritA / prAvarItA / taritA / tarItA / jaritA / jarItA / nigaritA / nigarItA / AlamasAviti kiM / variSISTa / prAvariSISTa / nigariSISTa / prAvaritha / te rika, terima | prAvAriSTAM atAriSTAM / astAriSTAM / 183 * UdidhUJaH // 1 00 // UkAredbhayo dhUJazvotarasya valAderveD bhvti| raddhA / radhitA / naMSTA / nazitA / kSyati / naziSyati / upagodA | upahitA / vidhotA / vidhavitA / ghoSyati / dhAviSyati / niskuSaH || 101 || nispUrvAt kuSa iT vA syAt / niSkoSitA / niSkoSTA / iT te // 102 // niskuSaH tasaMjJe pare iD bhavati / niskussitH| niskuSitavAn / tIchasahalubharuSariSaH ||103 // emyo veD bhavati takArAdau parataH / eSTA / eSitA / eSTuM / eSituM / eSTavyaM / eSitavyaM / soDhA / sahitA / lobdhA / lobhitA / roSTA / roSitA / reSTA / reSitA / 1 tIti kiM ? sahiSyate / sanI vatarddhabhrasjada bhusvazriyUrNabharakSapi Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 sanAtanajenagraMgamAlAyA saMtanyateH // 104 // ivaMtAdInAM RdhAdInAM ca vAn / tasthivAn / ATivAn / peThivAn / sani pare veda bhavati / duSati / dideviSati / jakSivAn / ekAjiti kiMbabhUvAn / bibhivAna / susyUSati / siseviSati / Irlsati / adidhiSati / * gamhanvidRzvizo vA // 112 // gamAdeH vimakSati / vimarzati / viprajiSati / vibharjiSa- kasau parato veD bhavati / jagmivAn / jaganvAn / ti / dhipsati / dhIpsati / vidaMbhiSati / susvU- jannivAnAjaghanvAn / vividivAn / vividvAn / pati / sisvariSati / zizrISati / zizrayiSati / | dadRzivAna, dadRzvAn / vivizivAn / vivizvAn / yuyUSati / yiyaviSatiAproNunuSati |pronnunvissti| syasau kRccacchattannRtaH // 113 // pronnunvissti|bubhuusstiaa bibhariSatijJIpsati |jijny- | ebhyaH sivarjitasakArAdAvage parataH veD bhavati / payiSati / siSAsati / sipaniSati / titNsti| | kasyati / katipyati / akartasyat / bhakartititAsati / titaniSati |pitsti / pipAtiSati / pyat / cikRtsati / cikatiSati / cy'ti| pUklizastaktvoH // 105 // pUklizU- crtissyti| acaya't / acartipyat / cictsti| bhyAM parayostaktvo veD bhavati / pUtaH / pavitaH / cicartipati / chaya'ti / chrddhipyti| machapUtavAn / pavitavAn / puutvaa| pavitvA / kliSTaH / yet / acchaddhipyat / cicchRtsati / cichrdissti| klizitaH / kliSTavAn / klizitavAn / klipttvaa| taya'ti / tdipyti| ataya't / atardipyat / tiklizitvA / tRtsati,titaIi pti|ny'tinirtipyti|anyNt| kSudhvasa ida // 106 // AbhyAM taktvoriha anatipyat / ninRtsati / ninArtaSati / sIti bhavati / kSudhitaH / kSudhitavAn / kSudhitvA / kSo- kiM ! kartitA / nartitA / asAviti kiM ! achadhitvA / uSitaH / upitavAn / upitvA / ti / anIta / * aMco'ceM // 107 / / aMcerarcAyAM taktvo- gameH // 114 // gameH sakArAdyagamya veDa riDa bhavati / citH| aMcitavAn / acitvA gurUna bhavati / saMjigamiSitA / saMjigaMsitA / adhijigtH| arca iti kiMudaktamudakaM kuupaat|aktvaa / gamiSatA / adhijigAMsitA vyAkaraNasya / __ svArthe lubhAta // 108 // svArthe vimohane | sIti kiM ! gNtaa|| vartamAnAllubhAta taktvoriD bhavati / vilubhitAH / * masya // 115 // gamermanimittasya skaasiimNtaaH| vilubhitAH kezAH / lobhitvA / rAderiDa bhavati / gamiSyati / agamiSyat / lubhitvA / svArtha iti kilubdho na labhate puNyaM / / jigamiSati / adhijigamipati / ma iti kiM ! janazcaH ktvaH // 109 // AbhyAM ktvA- saMjigaMsate vatso maatraa| tyasya iD bhavati / jaritvA, jarItvA / brazcitvA / na vRdbhayaH // 116 // vRtAdeH parasya masya voditaH / / 110 // uditaH parasya ktvA- | neD bhavati / vaya'ti / vivRtsati / srvyti| tyasya veD bhavati zAMtvA / zamitvA / | sisRtsati / syatsyati / sisytsti| klpsyti| dAMtvA / damitvA / ciklapsati / kalsAsmi / ma iti kiNvrtipyte| ___ * kasyaikAjaghasaH // 111 // AkArAM- | kalpipyate / kalpsya te / tAta ekAco ghasazca kasau iD bhavati / papi- *vA'tvadacasRdRzo'nityAniTtAsasthe'skra Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutiH zabdArNavacaMdrikA / a. 5 | pA. 185 yAH // 117 // nityAniTatAsbhyaH akAra- | ravitA / kSavitA / kSNavitA / snabitA / nvitaa| badbhayo'jatebhyaH sRjadRzibhyAM ca the vei bhavati / yavitA / bhavitA / lavitA / baritA / vriitaa| skrAdInvihAya / paktA / papaktha / pecitha / prAvaritA / prAvarItA / taritA / tarItA|paritA / zaktA / zazakya / shekithaayaataa| yayAtha / yayitha / priitaa| AvadhiSISTAekAca iti kiM : prornnvitaa| netA / ninetha / ninAyitha / sraSTA / sasraSTa / | vibheditA / ciccheditA / jaagritaa| sasarjitha / draSTA / dadRSTa / dadarzitha / atvadaca . *kticatroNAdeH // 124 // eSAM neD bhavati / sRjaza iti kiM ? bhettA / vibhediya / nityama- | zaMtiH / taMti / potraM / zastraM / jaMtuH / vtsH| haNaM kiM ! aktA / aMjitA / AnaMjitha / aniT | akSaraM / hastaH / vartikA / pattanaM / kukssiH| grahaNaM kiM ! lavitA / lulavitha / tAsgrahaNaM kiM ! | ikSuH / zarkarA / zaMkhaH / jaghasitha / tha iti kiM peciva / pecima / askrad- *kityUrNazrayukaH // 125 // ebhyAkiti vyAriti kiM saMskartA / saMskaritha / attaa| A- neha bhavati / proNutaH / proguMtavAn / zritaH / ditha / vyAtA / vivyAyatha / artA / Aritha / zritavAn / zritvA / zritiH / yutaH / yutavAn / RtaH // 118 // RkArAMtAnnityAniTa yutvA / yutiH / rutaH / rutavAn / rutvA / rutiH| tAsasthe neD bhavati / kartA / cakartha / hartA / prAvRtaH / prAvRtavAn / kitIti kiM ! zrayitA / jahartha / smartA / sasmartha / UNvoderiti kiM ? zvayitvA / ekAca iti kiM ! *gamasnorde // 119 / / gamasnubhyAM valAde- | jAgaritaH / jAgaritavAn / ragamya de sati ner3a bhvti|sNgsyte / sNjigNste| sani grahaguhazca / / 126 // grahaguhAbhyAM adhijigaaNste|prsnopyte|prsnopymaannH|praasnosstt| ugatebhyazcaikAJca sani neD bhavati / jighRkSati / krameH // 120 // krameH parasya neD bhavati | jughukSati / rurUpati / lulUpati / de| prakrasyate / prAkrasta / prcikNste| da iti bhRsuuvRstudrumushrolitti||127||ebhyo liTi kiM ! krmitaa| neT bhavati / vabhRvAvabhRma / sasRva / sasRma / *tuH // 121 // de viSaye kramaH parasya turneD vavRvahe / vavRmahe / vavRva / vavRma / tuSTuva / bhavati / prakraMtA / upkrtaa| tussttumaatussttoth|dudruvaadudrumaadudrothaasusuv / susuma / vshi|| 122 ||dhovNshaadau pare neD bhavati | susrotha / zuzruva / zuzrama / zuzrotha / siddhe saIzvarAdIpaH / bhasma / daMDaH / mudgaH / grgH|| tyAraMbho niyamArthaH / prAdaya eva liTyaniTo vazIti kiM ? iishitaa| nAnye/dadiva / dadima / bibhidiva / bibhidima / * laudidacopacchvizrizIDIruSaTkovRdataH / kRmo'skuH|| 128 // kRtraH asuTo liTi // 123 // lakAraukArebhyo'jatebhyazca ekA- | neD bhavati / cakRva / cakRma / askuriti kiM ! jbhyo vihitasya valAderneD bhavati patAdInvihAyA | saMcaskariva / saMcaskarima / gaMtA / zaktA / naMtA / vettA / cetA / yaataa| *DIyavIdiveTo'pataste // 129 // DIyadAtA / netA / stottAkartA / patAdivarjanaM kiM ! zvibhyAM Idibhyo vibhASeDbhyazca patiM tyaktvA tasaMjJe patitA / zvayitA / zrayitA / shyitaa|ddaaytaa| pare neD bhavati / DInaH / DInavAn / zUnaH / 24 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 sanAtanajena graMthamAlAyA [ jaineMdra 3 mavaransauvranvr........ -1, .. . w ww.arwwwrrr-arm Name.wwwww w zUnavAn / pInaH / panivAn / lagnaH / lgnvaan| bhavati / minnH|bhinnvaan / svinnaH ! svinnvaan| iSTaH / iSTavAn / dhUtaH / dhRtavAn / apata iti | viSNaH / kSviNNavAn / kiM ? patitaH / patitavAn / vA bhAvAraMbhe // 137 // bhAve AMrabhe ca sanivibhyo'H // 130 // saMnivipUrvAdaH- AditaH te vA neD bhavati / minnamasya meditmsy| ste neD bhavati / smrnnH|nynnH / vyaNaH / samA- prAmannaH / prameditaH / deriti kiM ? prArditaH / | *zakeH karmaNi // 138 // zakeH karmArthe te *avidUre'bheH // 131 // abhipUrvAdarderavi- vAneD bhavati / zakto ghaTaH kartu, zakito ghaTaH dUre'rthe te neD bhvti|abhyrnnaa srit| abhyarNe shete| kartuM / karbhaNIti kiM ? zakto devadattaH / avidUra iti kiM ? abhyarditazcauraH zItena / homavismayapatighAne // 139 // ho *zaskRSaH pragalbhe // 132 // AbhyAM mAdyartheSu te vA neD bhavati / hRSTAni / hRSitAni pragalbhe'rthe te neha bhvti|vishsto vaadii|dhRsstto vaadii| lomAni / hRSTaH devadattaH / hRSitaH devdttH| pragalbha iti kiM ! vizasitaH / dharSitaH / hRSTA, hRSitAH dNtaaH|| *kaSaH kRcchragahane // 133 // kRcchragahanayo- * japtazvastApacitAzca // 140 // japtAdayo ste karneD bhvti|kssttN gaNitaM / kaSTaM vanaM / nipAtyate / jptH| japitaH / zvastaH / shvsitH| kaSitamanyatra / apacitaH / apacAyito guruH / caayteshciH| *dRDhaM balisthale // 134 // dRDhamiti ni- | cazabdAdapacitiriti bhavati / pAtyate balini sthUle ca te prtH|dRddho balavAna daaNtshaaNtpuurnndstspssttchnnjnyptaaH||141|| sthUlazca / AniDatvaMnahakhaM taDhatvaM ca nipaatyte| dAMtAdayaHzabdAHkRtaNikhA aniTo vA nipaatyte| dRhitaM / iMhitamanyatra / dAMtaH, damitaH / zAMtaH, zAmitaH / pUrNaH, * kSubdhasvAMtadhyAMtalagnamliSTapuSTavirivdha pUritaH / damtaH, dAsitaH / spaSTaH / spaashitH| phAMTavADhaparidRDhaM maMthamanastamAsaktAvispaSTA- unnaH, chAditaH / jJaptaH / jJApitaH / vizabdasvarAnAyAsabhRzaprabhau // 135 // *vRtto'dhiinau||142|| vRtta iti vRttaya'tasya kSubdhAdayo nipAtyaMte maMthAdyartheSu / kSubdho mNthaaH| nipAtyate adhIte'rthe / vRttaM janendra / vRttastakaH / svAntaM tamaH / lagnaH saktaH / mliSTamavispaSTaM | aniTtvaM rupaca / vartitamanyatra // mlecharaniDtvamekArasyetvaMca / ghupiravizabdane / vA ruSyamtvarasaMghuSAsvanvamaH // 143 // ghuSTA rajjuH / ghuSTau pAdau / virabdhiH svrH| ruSa am tvara saMghuSa Asvan vam ityetabhyaste veD vipUrvasya remako'niDtvamitvaM ca / phaaNttmnaayaasN| bhavati / rupTaH, rupitaH / abhyNt| abhymitH| vADhaM mRzaM / parivRDhaH prabhuH / anyatra kSubhitaM / tUrNaH, tvaritaH / saMghuSTaH / saMghuSitaH paadH| saMsvanitaM / dhvanitaM / lagitaM / mlechitaM / avaghu- ghuSTaM / saMghuSitaM vAkyaM / AsvAMtaH, AsvAnito SitaM vAkyaM / virobhitaM / phaNitaM / vAhitaM / devadattaH / AsvAMtaM / AsvanitaM manaH / parihitamiti / | vAMtaH, vamitaH / aaditH|| 136 // AkArato dhoste neDa ! *Rddhna iT sye // 144 // Rdatabhyo Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ladhuvRttiH zabdAvacaMdrikA / a. 5 / paa..| 187 hanazced bhavati sye pare / kariSyati / akariSyat kuryyAH kuryuH| ge iti kiMkriyAsuH / kRssiiptt| krissymaannH|hrissyti / svrissyti| hnissyti| ato yeya // 154 // adaMtAtparasya yA ityasya *sAvajeH // 145 / / aMjesau pare iD bhavati / iyaH bhavati / pacetAnadet / vIvyet / takAraH bhAMjIta / AMjiSTA / aaNjissuH| kiM ? yAyAt / studhRsorme ||146||ebhyoN masAviD mvti| *aato'pH||155||atHprsy piddharjitasyAta astAvIt kuMthunAthaM / adhAvIt / asAvIt / iya bhavati / pacete / pacethe / pacetA / paceyAM / ma iti kiM ? astoSTa / | apa iti kiM ! pacAvahai / pcaamhai| . yamranamAtA sc||147|| eSAM masAviT / Ane muka // 156 // gorakArAMtasya nugAgamo sakcAgamaH / ayaMsIt / ayaMsiSTAM / ayasiSuH / bhavati Ane prtH|yjmaanHpcmaanH bddhmaanH| vyaraMsIt / vyaraMsiSTAM / vyaraMsiSuH / anasIt / IdAsaH // 157 // AsaH parasyAnasya anasiSTAM / ayAsIt / AyAsiSTAM / apAsIt / idbhavati / AsIno'dhIte / AsIno bhukte|| adAsIt / *supyASTnaH // 158 // aSTnastadaMtasya ca smiGapAraM'jvazaHsani / / 148 / / etebhyaH gorAkArAdezo bhavati supi pare / aSTAbhiH / sanIr3a bhavati / simmayiSate / pipaviSate / ari- aSTAbhyaH / apTAsu / priyApTAH / priyASTA / riSati / AjijiSati / aziziSate / priyApTau / priyApTAnau / priyApTau / pri *kiya'zca // 149 // kirAdibhyaH sanIi yApTAnaH / priyApTAm / priyApTAnaM / priyaapttau| bhavati / uccikariSati / nijigariSati / dida- priyApTAnau / priyApTau / priyApdanaH / priyaassttaa| riSate / didhariSate / pipacchiSati | cazabdAt priyApTanA / priyApTAbhyAM / priyApTAbhiH / jugUhiSanmattagajo'bhyadhAvat / priyApTe / priyApThne / priyaapttH| priyApTnaH / rudbhayo ge||150|| rudAdibhyaH ge ii bhvti| priyApTanoH / priyaapttoH| supIti kiM ! bhaSTakarmaroditi / ruditaH / svapiti / svapitaH / / ghAtI jinH| prANiti / praannitH| shvsiti| shvsitH| jaakssiti| rAyaH smi // 159 // rai ityasyAsvaM bhavati jkssitH| ga iti kiM:svaptA / svaptuM / svaptavyaM / sakArabhakArAdI supi parataH / rAH / raabhyaaraam| balAderiti kiM ? rudaMti / svapaMti / piyari / priyarAbhyAM / priyarAsu / iiddHmdhye||151|| IDa sakArAdau dhve ca pare *yuSmadasmadoH // 160 / / etayorAtvaM bhavati id bhavati / IDipe / IDidhve / iDiSva / IDidhvaM / sakArabhakArAdau supi parataH / yusmAbhiH / IzaH // 152 // IzaH sakAre dhve ca pare / apmAbhiH / yuSmAsu / asmAsu / id bhavati / IziSe / iishidhye| janezceti kecit / Avipi // 161 // yuSmadasmadorAsvaM bhavati vyatijajJiSe|vyatijajJidhve / | aukAre ipi ca parataH / yuvAM / Avo / tvAM / liDo'naMtyasakhaM // 153 // liGaH anaMtyasya mAmityAdi / sakArasya khaM syAt gokuryAta cinuyAt |cinuyaat yH||162|| tayoryo bhavati supi parataH / cinuyuH / kurvIta / cinvIta / anatya iti kiM tvayA / myaa| tvayi / mayi / yuvyoH| bhAvayoH Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenamaMthamAlAyAM [jaineMdra oscom .. khamAdeza // 163 // Adeze supi tayoH sya repho bhavatyaci parataH / tisraH sati / tima: khaM bhavati / tvaM / ahe| svat |mt / yuSmat / asmt| pazya / catasro yAti / cataso ny| . mogA // 16 // makArAMtayostayoH kha bhavati / +vAsyezyauTi // 174 // tisRcatathA, AdezabhUte supi / yuSmAnAcakSANebhyaH sorasaMkhyAvAcinoH phArasya pho bhavati yuSmamyaM / yuSabhyaM / asmabhyaM / asabhyaM / vA -auTi ca parataH / priyatisi / priyamAvaSerye vidhayaste paratvAta bhavati / yusmata / tisari / priyacatasi / miyacatasIra / priyayuSat / aSmat / asat / yusmAkaM / yuSAkaM / tisau / priytisrau| priyacatasau / priyacataasmAkaM / asAkaM // | sarau / priyAtikhaH / priyatisaraH / priyacatataH / mAvadheH // 165 // tayormakArAvadheH saMghAta- priyacatasaraH / priyatitaM / priyatisaraM / priyasyAdezA bhavaMti ityeSo'dhikAro veditvyH| tatrai- catasaM / priyacatasara / bodAhariSyAmaH / *jarAyA ngs||175|| supyajAdau pare jarAyA yuvAvo do||166|| tayAmovadhayuvAvAdazI vAGas bhvti|jre,jrsau|jraaHjrsH|jraaN,jrsN / staH dvau parataH / yuvAM / AvAM / yuvAbhyAM / jare jrsau| jarAH, jrsH|jryaa / jarasA / aavaabhyaaN| / tyadAdaraH // 176 // tyadAdInAmatvaM tvamau tyadyau caike||167|| ekArthe vartamAna- bhavati supi parataH syAtyau / tye / saatau|todvau| yoyuSmadamadormAvadhestvAmAvAdezau staH supi kimaH kaH // 177 // kimaH ko bhavati se yau ca ekatve / tvayi / mayi / tvadIyaH / sapi pare / kH| ko / ke| mdiiyH| tvataraH / mattaraH / tvcchissyH| macchiSyaH / *kustazoH // 178 // kimaH kubhevati tkaatvtputrH| matputraH / rAdAvAza ca parataH / kutaH / ka / tyAhau sau // 168 // yuSmadasmadoH tvAhI *toH so'naMte sau // 179 // tyadAdeH tavabhavataH sau pare / tvaM / ahaM / rgasyAnaMte vartamAnasya so bhavati sau pare / syaH / yUyavayau jasi // 169 // tayo!yavayau | saH / eSaH / anaMta iti kiM ! yaH / sH| bhavataH jasi pare / yUyaM vayaM / asau // 18 // asAvityadasaH bhautvaM tubhyamayau gaay||170||tyostubhymdyau staH | sozca khaM nipAtyate / asau / ayi pare / tubhyaM / mahyaM / +vaa'sukH||181|| asuka ityadaso'ko'kA savamamau sasi // 171 // tayostavamamAvAdazau / rasyotvaM vA nipAtyate sau pre| asukH|asko / staH si pare / tava svaM / mama svN| ___ idamo mH|| 182 // idamaH makAro bhavati tricaturaH striyAM tisRcatam // 172 // | sau pare / iyaM / ayaM / / tricaturoH striyAM vartamAnayoH tisRcatasR ityetA- dH|| 183. // idamo dakArasya mo bhavati vAdezau bhavataH supi / tisRbhiH / tisRbhyaHAtisUSu | supi / imau / ime|imaaN| imAH / ime / imAni / ctsRbhiH| catamRbhyaH / catasRSu / yaH sau // 184 // idamo dakArasya yo . ro'cyuH / / 173 / / tisRcatasroH RkAra | bhavati so pare / iyaM / Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRttiH] zabdArNavacaMdrikA / a0.51 mA / puMsIdojya // 185 // idamaH idarUpasyAya bhavati puMsi sau / ayaM / *auspanojakaH // 186 // idamaH kakAra dvitIyaH paadH| hInasyedaH manAdazo bhavati Tausi pare / bhnen| mRjerem // 1 // mRjeoren bhavati / bhaasstti| anayA |anyojk iti kiNaaimkenaaimkyo| mArTA / mASTuM / mATavyaM / mArjitA / maarjit| hali khaM // 187 // idamo'kakArasyedaH mArjitavyam / khaM bhavati halAdau supi prtH| AbhyAM / ebhiH| vityaci vaa||2|| kiyajAdau mRjeebhyA AmitA eSAM / AsAM / eSu / Asu / | raibvA bhavati / saMmRti / saMmArjati / parima aka iti kiMimakAbhyAM / imkebhyH| mRjatuH / parimamArjatuH / kiGtIti kiMmArjanaM / *anvAdeze'za // 188 // idamoza bhavati | acIti kiM ? mRSTaH / mRSTavAn / . anvAdeze kathitAnukathane halAdau supi pare / | nnityvH||3|| ajaMtasya bNityaipa bhavati / imakAbhyAM chAtrAbhyAM rAtrimuSitA / atho praakaarH| adhyAyaH / gauH| gAvau / gAvaH / AbhyAM hiMsA ca kRtA / imakasya chAtrasya kula sakhAyau / skhaayH| mazobhanaM atho'sya zIlamapi / imakasya rAjJo uddo'tH||4|| ume'kArasyainbhavati bNiti janapado duniiitH| atho'sya bhRtyAzca avshyaaH| | prtH| apAci / pAcakaH / pAThakaH / pAkaH / *Tosipyetadazcanata // 189 // idamaH etadazca enadbhavati anvAdeze TA-osa---ipa pAThaH / ata iti kiM ? bhedakaH / ityeteSu parataH / anena chAtreNa rAtrirItA--atho htykssvaadeH||5|| acAmAderaca ainbhvti| hRti Niti pare / traipussttiH| autsH|aaNgaajainH| enenAharapyadhItaM / etena chAtreNa rAtrirItA / / atho enenAharapi / anayoH chAtrayo zobhanaM / devikaashiNshpaadiirghstrbheysaamaaH|| 6 // zIlaM / atho enayoH sapamapi / etayoH chAtrayoH devikAdInAmAdaraca aibbhavatyAkAraH / devikAyAM | bhava-dAvikamudakaM / zizapAyAH vikAraH zAMzapaM zobhanaM zIlaM atho enayorUpamapi / imaM chAtraM jaineMdramadhyApaya atho ena chaMdopi - / etaM chAtraM bhasma / dIrghasatre bhavaM dArthasatraM puNyaM / zreyokAvyamadhyApaya-atho enaM tarkamapi / su 'dhikRtya kRto graMthaH zrAyasaH syaadvaadH| zIlAvimau / atho enau jagat mAnayati / duSTau xvahInarasyaiH // 7 // vahInarasyAderaca aikAro etau / atho enau loko niMdati / dhArmikA ime | bhavati / vahInarasyApatyaM vaihiinriH| devA apyenAn namasyati / vinItA ete atho | kekayamitrayumalayAnAM yAderiy // 8 // enAna pUjayati / idaM saraH amarAH sevate / ayo / eSAM yakArAderiy bhavati iti mNiti parataH / enadvihagAzca / etata kulamarthinaH sevate atho kekayasyApatya kaikeyaH / mitrayorbhAvaH maitreyikaenanmitrANi ca / anvAdeza iti kiM ! devadatta- yA sAdhate / pralayAdAgataM prAleyamudakaM / .. madhyApaya imaM ca chAtraM pazya / | pade va aiyauna // 9 // pade parato'zvAderacA iti jainendravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyAM vRttau sthAne kRtayoryakAravakArayoH aiyauv ityetA paMcamasyAdhyAyasya prathamaH paadH| bAdezo bhavatA iti mNiti parataH / vaiyAkaraNaH / Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajanaprathamAyA [jaineMdra naiyAyika: / sauvAgamaH / svarhatA proktaM sauvaIta parataH / pUrvAsu varSAsu bhavaH pUrvavArSikaH / tatvaM / pada iti kiM yata ime ziSyAH yaataaH| aparabArSika: / pUrvazAradaH / pUrvanaidApaH / kha iti kiM ! vaashviH| akSvAderiti kiM ! abhyaM- maMzAditi ki pUrkhAsvatItAsa varSAsu mavA porcajanena crti-aabhyNjnikH|| varSaH / maaprvrssH| dvArAdeH // 10 // dvArAdInAM yava aiyauv sta: musarvAdriASTrasya // 18 // ebhyA parasya iti Niti prtH| dvAre niyuktaH dauvArikA / rASTravAcakasyainmavati hRti parataH / supaMcAleSu dvArapAlasyApatyaM dauvArapAlikaH / vareNa carati | jAtaH supAMcAlakaH / sarvapAMcAlakaH / bharddhapAMsauvarikaH sauvAdhyAyikAvyaklase bhavaH vaiyklsH| caalkH|sumaagdhkH srvmaagdhkH| bharddhamAgaSakaH / nygrodhsyaiksy|| 11 // nyagrodhasya eka- dizo'madrasya // 19 // dikazabdAtparasya sya kevalasya yo yakArastasya aiy bhavati / nya- rASTrasya madravarjitasya ainmvti| pUrveSu paMcAleSu proSasyAyaM naiyapodho daMDAekasyeti ki.nyagrobhi- jAtaH pUrvapAMcAlakaH / aparapAMcAlakaH dakSiNakAyAM bhavAnyAnodhikaH / pAMcAlakaH / uttarapAMcAlakA amadrasyeti kiM : *yavyaMgAdeH // 12 // atyAMtasya vyaMgAdInAM | paurvamadraH / aaprmdH| cAderacA aibbhavati hRti / parasparaM vyavakrozanaM prAggrAmANAM // 20 // dizaH pareSAM praagdevyvkoshii|vyaaphaasii| vyApacarcI vrtte|vyaaNgiH| zegrAmANAmaibbhavati iti parataH / pUrveSukAma / svaaNgiH|vyvhaarenn carati-iti vyaavhaarikH| zamyAM jAtaH pUrvakAmazamaH / aparakAmazAmaH / *dhAderau // 13 // zvanazabdAderikArAdau pUrvakArNamRttikaH / aparakAOmRttikaH / prAgiti hatyacAmAdere bhavati |shvkrnnsyaaptyN shvaakrnniH| kim ? pairvidevdttH| zvAdaSTiH / shvaagnnikH| bhau iti kiM? zvAdaMSTrAyA | *sthyadhikAbhyAM varSasyAbhAvini // 21 // vikAraH zauvAdaMSTro mnniH| bhAbhyAM varSasyaibbhavati-mabhAvinyarthe iti pare / * imaH // 14 // iztyAMtasya shvaatyaibbhvti| dAbhyAM varSAbhyAM nivRto bhRto'bhISTo nA dvivaarssikH| zvAkarNeridaM vAkaNe / zvAbhastraM / iJa ityA / trivArSikaH / adhikena varSeNa nirvasa:-bhadhika vA padasyAnau // 15 // padazabdAMtasya- baarssikH| mabhAvinIti kiM varSe bhAvi-daivArSikaM / zvAderanikArAdau hatyaipa syAdvArAzvApadAnAM samUhaH traivarSikaM dhAnyaM / zvApadaM / zauvApadaM / anau iti kiM ? zvApadai- *mAnasaMvatsarasyAzANakulijasyAkhau // 22 // bharati shvaapdikH| sthyadhikAbhyAM parasya zANakulijavarjitasya *moSThabhadrAjjAte // 16 // AbhyAM parasya mAnasya saMvatsarasya caibmavati akhau / dvau kuDanI padasyAkSvAderenbhavati jAte'proSThapadAsa jAtaH prayojanamasya dvikauDavikaH / tribhiH suvarNaiH proSThapAdaH / bhadrapAdaH bAlakaH / jAta iti kiM! | krItaM trisauvarNikaM / dvAbhyAM SaSTibhyAM bhRtaH dviSAproSTapadAsu bhavaH prauSThapadaH / bhAdrapado messH| STikaH / adhikaSASTikaH / vinavatyA. krItaM aMzAhatoH // 17 // aMzAdavayavAtpa- dvinAvatikaM / dvAbhyAM saMvatsarAbhyAM bhRtaH dvisArasya vAcakasyAdesyaH aipa: syAt Niti vatsarikaH / adhikAMvatsarikaH / bhazANaku Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batiH zabdArNavacAdrakA / . 5.pA. 2 / lijasyeti kiM trimiHzANaiHkrItaM traizANAre kulaja- AdrauNikaH / arddhamauSTikaM / AImauSTikaM / prayojanamasya kulijiko asAviti kimpaMcalo- anata iti kim arddhaprAthikaH / aaiipraassik:| hityaH parimANamasya pAMcalohitikam / prAdvAhaNasya re // 32 // prazabdAt vAha hasidhubhage dvayoH // 23 // eSu parata: Nasya Dhatye ainbhavati bhAdestu vA pravAhaNasyAdvayoH padayo aipa svAt / muhRdayasyedaM sauhaaii|| patyaM pravAhaNeyaH / prAvAhaNeyaH / paramasiMdhuSu bhavaH paarmsaiNdhvH| saubhAgyodaubhAgyaM / Dhasya // 33 // DhatyAMtasya prAdvAhaNasya aipa anushtikaadni||24|| eSAM dvayo padayoH bhavatyAdentu vA / pravAhaNeyasyApatyaM prvaahnneviH| AderacaH aipsyAt / anuzAttikasyApatyaM bhAnu- | pAvAhaNeyiH / / zAtikaH / bhAnuhauDiH / ihaloke bhavaH-aiha- namaH kSetrakuzalacapalanipuNezvarazace laukikaH / pAralaukikaH / // 34 // natraH pareSAM kSetrajJAdaniAmacAmAdaracaH aiba ___ + rAjapauruSya // 25 // rAjapuruSazabdAt bhavatyAdestu vA dRti Niti parataH AkSaizyAajhaivyaNi dvayorainnipAtyate / rAjapauruSyaM / vyaNIti | trayoakuzalasyedaM akauzalaM / aakaushlN| AcAki ? rAjapuruSasyApatyaM raajpurussaaynniH| palaM acApalaM / anaipuNaM / AnaipuNaM / anazvarya / *devatAnAM ni // 26 // devatArthAnAM DAnvi- Anaizvarya / azauca / Azauca / sAMtAta tyo Saye dvayoraipsyAt / aamivaarunnH| aagnisaumH| tpattau-AyathAtathyaM AyathApurya / tyAMtADAnIti kim ? skaaNdaavishaakhH|| tsavidhau-ayAthAtathyaM / ayAyApuryamityapi siddhA nedravaruNasyAt // 27 // avANItAdiMdra- prasto'NI // 35 // testo bhavati varuNayorainna syAt / AgneMdraH / aiNdraavrunnH| Nani varjite Niti prtH| ghAtayati / ghaatkH| bhAditi kim ? aiMdrAgnaH / AgnivAruNaH / / srvghaatii| ghAtaM ghAtaM ghAto vartate / aNazrAviti praagngre||28|| prAcAM deze nagare dyau dvayoH kim ? jaghAna / aghAni / padayorenbhavati / virATanagare bhavaH vairaattnaagrH| Ato Naza au||36|| Ata: parasya NazaH saumanAgaraH / pAMDunAgaraH / prAgiti kiM ! autvaM syAt / papau / yayau / tasthau / maalvngrH| | kRau yuk // 37 // Ato pugAgamo bhavati jaMgaladhenuvalaje // 29 // jaMgalAdiSu kRti Niti nau ca pare / daaykH|dhaaykH| adhuSu pUrvapadasyaibbhavati / kuruMjagale bhavaH kauru / dAyi / bhadhAyi / kRJAviti kiM ! jJA devatA jaMgalaH kaurujaaNglH| vaizvadhenavaH / sauvrnnbljH| asya jnyH|| cAyoH // 30 // jaMgalAde?; ainbhvti|| nmo'kmbmymrmnmaamcmH||38||maaNtsy kaurujaMgalaH / korujAMgalaH / vaizvadhenavaH / kamAdivarjitasya kRti Niti au ca aina syAtvaizvardhenavaH / sauvarNakAlajaH / sauvrnnvljH| zamaH / zamakaH / azami / damaH / dmkH| ' parimANasyAnato dvAdeH // 31 // ardhA- adami / tamaH / tmkH| atami / zamI / bmii|| tparasya parimANasyAnakAraspabbhavati AdeH | tamI / akamAderiti kiM ! kAmaH / kAmakaH / padasya tukA / arbadroNaM pacati arddhanauNikA bAmaH / vAmakaH / maamH| vAmakaH samaH zamakaH / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana janayaMthamAlAya.. nAmaH / nAmakaH / gAmukaH / gAmakaH / AcAmaH / | ghRtaM / snehadravaiti kiM ? ayo vilApayati // mAcAmakaH / lyo luk // 49 // kI ityetasya Nau snehadrave nugvA syAt / viniyati / vilAyayati AjyaM / 199 janvadhyoH || 39 || jAnavadhyoH kRJyoH aivana syAt 1 janakaH / jnH| ajani / vacaH / aasH / bhavadhi | +ghaJyupodramyamaH || 40 || upoddhayAM rami moH ghaJi aima bhavati / uparamaH / udyamaH / vizramo vA // 41 // vipUrvasya zramerghaJi baibna syAt / vizrAmaH / vizramaH / sphAyo vaH // 51 // sphAyo Nau pare vAdezo bhavati / skAvayati / sphaavytH| sphaavryNti| 1 zado'gatau taH // 52 // zadesto bhavati agatyarthe Nau pare / puSpANi zAtayati / phalAni zAtayati / agatAviti kiM ? gAM zAdayati yssttthaa| tysthe'citkyaapiidto'supo'ydaadeH|| 53 // tyasthe cidvarjite kakAre Appare pUrvasya yadAdi varjitasya ikArAdezo bhavati na cetsa ApyupparovihitaH / jaTikA | muMDikA / jaTilikA / tya iti kiM ? zakA / takA / stha iti kiM pAcikA / arrier | atrApi yathA syAt / aciditi kim? jIvakA / naMdakA / anukaMpitA / devakA / kIti kiM ? naMdanA | ramaNA / ApIti kiM ? pAcakaH / *dhUIborluk // 44 // dhUJprItroNa nug | ata iti kim?gAMkA / naukaa| asupa iti kiM ? bahuparibrAjakA mathurA / ayadAderiti kiM yakA / sakA / kSipakA / bhavati / vidhUnayati / prINayati / dIvlIrIknUyyArttikSmAyyAtAM pug jApa // 42 // hanyAdInAmAkArAMtAnAMca Nau pare pugbhavatyaipa ca / hvepayati / vlepayati / repayati / knopayati / bharpayati / kSmApayati / dApayati / sthApayati / dhApayati / mApayati / 1 zAchAsAGkhAvyAveSAM yuk // 43 // zAdInAM Nau yuga bhavati / nizAyayati / apacchAyayati / avasAyayati / aahvaayyti| saMvyAya1 yati / vAyayati / pAyayati / ruhaH paH // 50 // ruheNauM vA po bhavati / Aropayati, Arohayati svarga jinadharmaH / *#kathAmaka // / 45 / / kathAdInAM NAvagAgamo bhavati / kathayati / varayati / gaNayati / rahayati / gadayati / kalayati / mahayati / spRha yati / gRhayate / patayati / gaveSayati / 1 * yayoH // 54 // tyaNatya catyAMtasya ApItvaM syAt / dAkSiNAtmikA / ihatyikA / xafrakAmAmikA / / 55 / / narakamAmakayoritvaM nipAtyate / narAn kAyati narikA / mama vo vidhUnane juk // 46 // vAtervidhUnane'rthe | Nau jug bhavati / pakSakeNopavAjayati / vidhUnana | iyaM mAmikA | iti kiM ? kezAnAvApayati / // i || 47 // pAte g bhavati / | pAlayati zIlamAcAryyaH / pAlayati dharma jainaH / *lo vA snehadrave // 48 // lA ityetasya snehadrave' lugvA bhavati / vilApayati / vilAlayati + tArakASTakavaNakA jyotiH kriyAtAMtave 56 // tArakAdayo nipAtyate jyotirAdiSvartheSu / tArakA nakSatraM / aSTakA pitrAdikriyA vizeSaH / varNakA vastravizeSaH / tArikA / aSTau parimANamasyA: aSTikA / varNikA'nyatra / Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA | a50 2 / VersaisaoryAt // 57 // adhorbakAraka | kamaH / khajaH / parivAjaH / zocyaM / kArAbhyAM parasyAtaH syAne kRto yo'kArastasyadbhavati yA | manaIti imyA / kutsitA ibhyA-imbikA / myA | avikA / armyakA / caTakikA | caTakakA | mUSikakA | mUSikakA / Ata iti kiM sAMkAsye bhavA sAMkAsthikA / aghoriti kiM sunayikA / supAkikA | ciH] * dvayeSasUtaputradArakasya // 58 // eSA | mata aa syAt / dvike / dvake / eSikA / esskaa| sUtikA / sUtakA / putrikA / putrakA / vRMdArikA | vRMdArakA / + varttikA va // 59 // vAvarthe idvA nipAtyate / vartikA, varttakA pakSI / varttikAnyatra / * bhastrAnAzAsvAnAM // 60 // eSAmato vA itvaM syAt / bahavaH bhasnA yasyA:- bahubhastrikA, bahubhavakA / AjakA, ajakA / zikA, jJakA / svikA, svakA / AccAnuktapuMskAt // 61 // anuktapuMskAsparasyAta AtvamitvaM ca vA syAt / khaTvAkA, svavikA, khaTvakA / vINAkA, vINikA, vINakA / ika ThaH ||62||tthsy ik ityayamAdezo bhavati / AkSikaH / ApUpikaH / prAvRSikaH / * dosisusugazazvadakasmAcaH kaH // 63 // doszabdAt isusugaMtAt zazvadakasmAdvarjitAta- / kArAMtAca Thasya ko bhavati / dorbhyAM tarati dauSkaH / sarpiH paNyamasya - sApiSkaH / dhAnuSkaH / sAMvarajaMbukaH / mAtRkaH / audazvitkaH / azazvadakasmAditi kiM zazvadbhayaM zAzvatikaM / AkasmikaM / joH kurbiNye te'niTaH // 64 // te aniTo ghodhakArajakArayoH kutvaM syAt ghiti pye ca parataH / pAkaH / sekaH / tyAgaH / yogaH / pAya / yogyaM / te aniTa iti kiM ? saMkocaH / 1 25 193 + nidAghA'vadAghAvAkyaM khI // 65 // nidAghAdayo nipAtyate lau| nidAna avdaassH| arthaH / vAkyaM khAditi kiM / nidAhaH / jayadAhaH / ahaH / vAcyaM / nyakAdInAM // 66 // eSa kutvaM nipAtyate / nyaMcatIti nyaMkuH / meghaH / piMDapAkaH / zokaH / takraM / vakraM | AkRtigaNo'yaM // 1 ho no kici // 67 // iMterhakArasya kurbhavati Niti nakAra ca pare / aghAni / ghAtayati / sAdhuSAtI / bhAtaM ghAtaM / naMti / naMtu / aghnan / ginnIti kiM hataH / hatavAn / cAt // 68 // cAtparasya haMterhasya kurmavati / jaghAna / jaMghanyate / jighAMsati / herakAci // 69 // hinotebvAtparasya kurbhabatyakaci parataH / jighAya / jeghIyate / jivI - pati / akacIti kiM ? prAjIhayat // sa~lliTorjeH // 70 // cAduttarasya jeH kurbhavati sani liTi ca parataH / jigISati / jigAya / vA ceH // 71 // cAtparasya cinotervA kurbhabati sa~lliToH parataH / cikISati / cicISati / cikAya / cicAya dharma / na vaMcergatau // 72 // baMcergatyarthe kurna syAt ghaJi / vaMcaM vaMcati vANijAH / gatAviti kiM ? baMka kASTaM / *yAjAdayo yajJAMge // 73 // ete nipAtyate yajJAMge / yAjaH / prayAjaH / RtuyAjaH / yajJAMge ityeva / yAgaH / Nya Avazyake // 74 // Avazyake'rthe Nye parataH kurna syAt / avazyasecyaM / avazyapAcyaM / Avazyaka iti kiM ! sekyaM / tyajya ca / / 75 / / eSAM pbe pare kurna Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenamaMdhamAlayAM '[ jaineMdra syAt / / yAjyaM / svAjyaM / prayAcyaM / icchati / ycchti| rAjodau // 76 // bhujeracarSe Nye kurna mvti| pAnAdhyAsthAnAvAzyatibadasadA bhojyA: appAH / adAviti ki: bhogya vstr| pivabhinayamatiSThamanayacchapazyAzIyasIdAH *nimAyunaH zakiH // 77 // AbhyAM yujeH // 85 // pAdInAM pibAdayo bhavaMti ziti : zakyarthe kuna syAt Nye prtH| niyojyH| pryojyH| parataH / pibati / pithan / pibet / apibat / zakIti kiM ! niyogyaH / prayogyaH / jighrati / jiprataH / dhamati / ghamataH / tiSThati / ksasyAci khaM // 78 // ksasya kha bhavati / tisstthtH|aamntiaamntHpriycchtipriycchtH| aci pare / madhukSi / adhukSAyAM / adhukSAtAM / pazyati / pazyataH / chti| RchtH| zIyate / adhikSi / adhikSAyAM / aghikSAtAM / acIti zIyete / sIdati / sIdataH / sIdati / kiM ! adhukSat / __ *sartedhau zaidhye // 86 // sarteH ziti parataH vonduhadihalihAho de daMtye // 79 // duhA- dhau syAt zaiSya'rthe / dhAvati / pAvataHdhAvati / dibhyaH sasya vA unbhavati de daMtyAdau prtH| dhAvatu / dhAvan / zaivya iti kiM ! sarati / adugdha / adugdhAH / adhukSata / adhukSathAH / jJAjanorjA // 87 // etayoH ziti jA adigdha | adigdhAH / AdhikSata / Adhi- ityayamAdezo bhavati / jAnAti / AnIte / kSathAH / alIDha / alIDhAH / alikSata / | jAyate / jAyatAM / bhlikssthaa| nyguuddhaaH| nyaghukSata nyaghukSathAH |d pvaHmaH // 88 // pU ityevamAdInAM ziti pro. iti kiM ? adhikSat / daMtya iti kiM: adhukssaamhi| | bhavati / punAti / stRNAti / linaati| . motaH zye // 80 // okArasyopa bhavati / miderep // 89 // midaH ziti ep bhavati / zye prtH| nizyati / syati / yati / apacchyati medyati / medyataH / medyan / *zamAM dIH // 81 // zamAdInAM dIrbhavati jusi // 10 // igaMtasya jusyep bhavati / ajuzye pre|shaamyti / daamyti|taamyti / shraamyti| havuH / avibhyuH| avimaruH / kAmyati / mAdyati / gAgayoH ||91||ge age ca pare goreba bhavati pTivulambAcamAM zi // 82 // eSAM dI- | jayati / jetA / sunoti| sotaa| dharati |dhrtaa| rbhavati ziti prtH| nissttiivti| niSTIvan / ni- jAguravimiNazGiti // 92 // jAgarneSTIvet / nyaSTIvat / klAmati / klAman / klaamet| | rekhabhavati avibhiNazchiti parata jAgarayati / jAgaaklAmat / AcAmati / AcAman / AcAmet / / rakaH / sAdhu jaagrii| jAgaraM jAgarAjAgaro vrtte| aacaamtu| jAgarmyate / avibhiNazvitIti kiM ? jAgRviH / kramo me // 83 // kramaH ziti manimitte dI- | ajAgari / jajAgAra / jAgRtaH / jAgRthaH / / rbhavati / kAmati / kAman / kAmet / akrAmat / / ghyuGaH // 93 // gheruGa epa bhavati gAgayoHparama iti kiM ! Akramate sUryaH .tH| zcyotati / varSati / chettA / mettA / pIti gamiSuyamAM chaH / / 84 // eSAM ziti pare cho ki ! jIvati / bhavatigacchati / gacchan / sNgcchte|agccht / / neTaH // 94 ||itt enna bhavati gAgayoH Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhutiH zabdArNavacaMdrikA | a.5.pA. / prtH| akaNiva / kaNitA / marANikaM / rnnitaa| halyasseH // 103 // kevale hatyasteH thasya ge pilyAca // 95 // asya dhyuGaH sevibhvti|siimaasiit|akaasimkaarssiit| ena sthApityajAdI ge parataH / nijaani| yo'STa cAdoSTa // 104 // rudAdimyo manonijaM / vevicAni / avevicaM / bobudhIti / vRtparyatebhyaHkevale halpidre ad bhavati iMT c| momucIti / asyeti kiM ? vedAni veda |g iti adestvaDeva / arodat / arodIta / bhrodH| kininejA vivecAacIti kiM nenekkiaamomaakti| arodiiH| asvapat / asvapIt / prANat / sabhyo'yasya miti / / 96 / / etayosthava- prANIt / azvasat / azvasIt / ajayat / jiMtayomiDi pityenna syAt / suvai / suvaavhe| abakSIt / Adat / aadH| / muvAmahai / amUrva / amaH / abhUt / athasyeti yayato dIH // 105 // yAdau ge pare ma. kiM sopoti / soSavIti / bobhoti / bobhavIti / kArAMtasya dIrbhavati / pcaami| pcaavH| pakSyA *hlyupyorau|| 97 // ukArasyautvaM syAt | mi / pakSyAvaH / apacAva / apacAma / banyata upi sati halAdau piti ge prtH| yaumi |yaussi| iti kiM ? pcsi| cinuvaH ga iti kiM ? keshvH| yauti / naumi / nauSi / nauti / halIti kiM ? supi // 106 // akArAMtasya dIrbhavati yavAni / upIti kiM juhetiAoriti kiM emi / yatrAdau supi parataH / sarvajJAya / devaabhyaa|| epi / eti / pitIti kiM ! yutH| rutH| jasi // 107 / / akArAMtasya dIrbhavati vorNoH // 98 // Uoterhali piti ge aurvAjasi parataH / dharmAH / devAH / syaat| porNomi / porNomi / prossi| proossi| / / bahI jhalyet / / 108 // jhalAdau bahuvacane prorNauti / prorNoti / supyakArAMtasya etvaM syAt / devebhyaH / deveSu / ___ halyota // 99 // UrNoH kevale hali piti | bahAviti kiM ? dharmAbhyAM / ge odbhavati / praurNoH / paurNot / osi // 109 // akArAMtasya goredbhavati / tRNeha // 100 // tRNehiti tRheH znamo'- osi pare / devayoH / dharmayoH / kArasya etvaM nipAtyate halpidne prtH| tRNemi / / *Ti cApaH // 110 // AbaMtasya goredbhavati tRNekSi / tRNeDhi / halpitIti kiM ! tRnnhaani| TAvacane osi pare / vidyayA / vidyayoH / bahupitIti kiM ! tRNDaH / | rAjayA / bhuraajyoH| bruva IT // 101 // brU ityetasmAtparasya kau // 111 // Avatasyaidbhavati ko pare / halAdeH pito gasper3a bhavati / bravImi / brviissi| | he kanyake / he bahurAje / bravIti / pravItu / bhnviit| *mo'mbaarthdvycH|| 112 // vacaH-aMbA. *yaturustorbahulaM // 102 // yaDubaMtAt rthasya ko prAdezo bhavati / he aMba / he ak| turustubhyazca parasya halAdeHpito gasya bahulamIDA- he alAvayaca iti kiM he aMbikohe aMbAlAhe aNbaadde| gamo bhavati / lAlapIti / lAlapti / cokuzIti moH // 113 // musaMjJakasma pro bhavati ko , cokoSTi / tavIti / tauti / ravIti / rauti / parataH / he gauri / he vAmoru / stabImi / staumyaranAtha / | +talo vA kiDyoH // 114 / tarUtasya Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnanagraMthamAlAyA- .... mo vA syAt kimyoparata he devatA he devte| ki! sakhyA / patyA / / dekhate bhaki / devatAyAM bhakiH / .. sUtre'smin sumbidhirissttH||12nnaastre'smin mae kau||11||praaNtsyaiv bhavati kau prtH| / jainendre supo vidhiH supi ca vidhiriSTo bhavati / he mune / hsaayo| ... . .mikA vaa| sIgociH-numabhAva ityaadi| jAsi ||11||paaNtsvaim bhavati jasi prtH|| gokacyumo'zAsvarUpadivaH / / 128 // munavaH / sAdhavaH / dhenavaH / buddhyH| kapare Nau parataH ukA mo bhavati zAsvAdI to s||i117|| RkArAMtasyaivabhavati vihAya / apIpaThat / alIlabat / acIkarat / maica parataH / pitari / mAtari / pitrau| kacIti kiMkAsyati / uka hAta kiMmicakAMkSat / pitarA / mAtarau / maatrH| | azAsvatyUdita iti kiM mazazAsat / mAlA.. so i // 11 // svaMtasya goren bhavati viti mAkhyat-amamAlat / ararAzat / aDuDhaukat / mupi parataH / munaye / sAghave / buddhaye / dhenave / sAdhogamunebuDhesa dhenoH| prati kiM ! saadhvoH| * bhrAjabhAsamASadIpajIvamIlapIDakapaNa amo||119||mbNtaatprsy stio'D bhvti| zracaNluTA vA // 129 // eSAM kacpare naye / nayAH / vaye / vdhvaaH| Nau uDaH pro vA bhavati / Avijat , abyaaddaapH||120||aapH parasya Dita: supaHyAda | mAjat / abIbhasat , ababhAsat / abIbhavat , syAt / vidyaayai| vidyaayaaH| vidyAyAM / bhuraajaayai| | ababhASat / adIdipat , adidipat / bahurAjAyAH / bahurAjAyA~ / ajIjivat , ajijIvat / anImilat , amisneH syAT atha // 121 // snerAnaMtAtparasya | mIlat / apIpiDat , apipIDat / acIkaNata, stiH spATamavati pshcaapH| sarvasyAH / sarvasyai acakANat / arIraNat, ararANat / azizratasmai / tasyAH kasyAH / kasyAM / Nat , azANat / bhajIcaNat , maccANat / nyAmmorAma // 122 // nI Ap mu alUluTat , aluloTat / / ityetebhyaH rAm bhavati / niyAM / prAmaNyAM / urRt // 130 // kacpare Nau avarNasyokA vidyAyAM / nayAM vdhvaaN| RdvA syAt / irraaraamraampvaadH| acIkRtat / idutaH // 123 // idudbhayA mubhyAM DerAm acarcit / avIvRtat / avavarcat / amImRjat / bhavati / buddhayAM / dhenvaaN| amamArjat / *aura // 124 // tAbhyAMDerau bhavati / / jighrateriH // 131 // mA ityasyokA kacsalyau / ptyo| pare Nau irvA syAt / ajipripat / ajivapat / . *soDauM // 125 / / susaMjJAbhyAM DeDauM syaat| | *tiSThateH // 132 // asyokaH kacyare Nau munau / sAdhau / budau / dhenau| ibhavati / atiSThipat |atisstthiptaaN / AtiSThipat / TonAstriyAM // 126 // soH parasya kha pivazvasyet // 13 // pivate: kacpare bhaikasya nA bhavatyasiyAM / muninA / saadhunaa| Nau usaH saM syAt casya ca itvaM / apIpyat / astriyAmiti kiM ! buddha / dhenvA / soriti apIpyatAM / apIpyan / Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1 dedigi liTi // 134 // savasya deza vivi melhA maH // 14 // geH parasya ho smAt liTi parataH / bhavadimye / avadigyAte / bhavati vivati / samayate / mammukhAte / samu. bhvdimbire| pAt / amyuDyAt / mesita mityate / "phAdare // 135 / / sphAdeH ato'veM likhyeteH||147|| yaH parasya enelihiyo bhaepsyAt liTi / sasmaratuH / sasmaruH / dadhva- bhavati vikiti / udiyAt / samivAt / maSiratuH / dadhvasaH / AratuH / AruH / ssAdIti, yAt / likhIti ki smiiyte| kiMcikatuH / cakaH / Rdatairiti kiM ! cizi- dIzyaka // 148 // cyau mAyakAre yatuH / cikssiyuH| agayakAre ca pare darbhivAta goH / zunIkaroti / RtaH // 136 // RchateH prakArAMtAnAM paTUsyAt / amRzo bhRzo bhavati mRzAvate / ca likhyepa bhavati / mAnarcha / mAnarchatuH / ckrtH| cIyate / stUyate / cIyAt / stUyAt vyaktU iti cakaruH / jagaratuH / jagaruH / / kiM ! kuyaM / guyaM / stuyAt / . . samAMto vA // 137 // eSAM liTi parata: riiRtH||149|| RkArAvasya rImati pro vA bhavati / zazratuH, shshrtuH| dadratuH, ccyakRdre parataH / pitrImavati / mAtrImavati / dadaratuH / papratuH, paparatuH / / pitrIyati / mAtrIyati / pitrAyate / jahIyate / keNaH // 138 // aNaH ke pare pro bhvti| so- cekrIyate / / mapakAtaMtrikA / nadikA / aNa iti ki ? naukaa| riyaglize // 150 // akArAMtasya rim na kpi||139||kpynnH pro na syAt |bhukssii- bhavati yAka liDize ca parataH / kriyate / rpaakH|bhukumaariikH / bahubadhUkaH / bhuvaamoruukH| / kriyAt / Adriyate / aabhiyte| baa''pH||140|| ApaH pro bhavati kapi pare skApadaraskarepa ||15||sphaadeHsruvaarj, vA / bahukhaTvakaH / bahukhaTvAkaH / tasya Rtovaipa bhavati yamliko prtH| vrsste| *nazo'DIm // 141 // nazerim bhavati | smaryate / aryate / dhvaryAt / smaryAt / arthAt / maka pare / anezat , anazat / askuriti kiM ! saMskriyAt / vyaspadaco'yuvAyuma // 142 // eSAM yasi // 152 // sphAdeH ato'zca paki akArAdayo bhavatyADi pare / azvat / aastht| ep bhavati / saasmryte| dAdhvaryate / sAlayate / apasat / abocat / abocatAMvocan / / daree // 143 // zeH RvarNAtAnAM cAsyepa +yo nI hiMsAyAM // 153 // haMtenI mavati syAt / Avarzat / Arat / asarat / hiMsAH yaDi parerAjemnIyate zatrUn / jNghnyte'nytr| zIgege // 14 // zrIkaH epa bhavati ge| ImAdhmoH // 154 // trAmA ityetayorI pare / zete / shyaate| sherte| gaiti kisshiitiH| bhavati gari parataH / betrIyate / denIyate / .. piknviyaG // 145 // yakArAdau vikati asyAzcyau ||155||avaaNtsth zirAhatapare zakiH ayaG syAt / zayyate / shaashaayyte| sya I bhavati cau pare / zukrIbhavati / zuzIgIti kiM : zizye / ktiIti kiM zeyaM / kroti|shukliisyaat / mAlIsyAt / ameriti ki Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bnaannaa - - doSAbhUtamahaH / iti kiM ! saMdattaH / kyAce // 156 // avAMtasya Irbhavati kyaci mAdAyo vAreme ||165||paatprsy dAnA pasvAputrIpati / mAlIyati / vA to bhavatyAraMbhe ke tye pare / prattaH / pradattaH / mddgrdeshnaayodnyssnaay||157||essv-praaditi kiM ! parIkSaH / theSu azanAdayaH kyajaMtA nipAtyate / ashnaayti| nivisvandhavAda // 16 // ebhyo dAmaH-AraMudanyati / dhanAyatimizanIyati / udakIyati / bhe ke to vA syAt / nItaM / nidataM / vItaM / dhanAyati anyatra / vidattaM / sUtaH / sudattaH anUtaM / anudaMtaM / 'dosomAsyAM kivIta // 158 // eSAM sakA- avattaM / avadattaM / rAdau kiti pare itvaM syAt / nihitaH / nirdita- bhyapaH // 167 // bhakArAdau pare apasto bhvti| bAn / diyA / ditiH / abasitaH / avasita- adbhiH| adbhacaH / bhIti kiM ! apsu / bAn / sitvA / sitiH| mitH|mitvaan / mitvaa| syage sH||168|| sakArAdau age goracaH mitiH / sthitaH sthitavAn / sthitvA / sthitiH| parasya sakArasya tAdezo bhavati / vtsyti| avakitIti ki! dIyate / daataa| tsyat / vivatsati / sIti visiSyate / aga yovrate // 159 // zyateH kiti vrataviSaye / iti kiM ? Asse / ksse / id bhavati / saMzitaM vrataM / saMzito vratI / vrata tAsastyoH khaM ||169||taaso'stshc sakAiti kiM ! nishaatH| rasya sakArAdau parataHkhaM syAt |krtaasik se| *zca vA // 160 // chayateH zyatezca irvA | asi / vyatithe / syAt kiti pare / apacchitaH / apcchitvaan| ri||170|| tayoH sakArasya khaM bhvtireapcchaatH| apacchAtavAn / nishitH| nizita- phAdau / kartArau / krtaarH| rephAdau asteH sakAro vAn / nizAtaH / nizAtavAn / nAsti bhUbhAvasya vidyamAnattvAt / ghAlo hiH // 161 // dhAnaH hirbhavati kiti etihaH // 171 // tayoH sakArasya ho bhavati pare / hitaH / hitavAn / hitvA / hitiH| ekAre prtH| kahi / vyatihe / / haakHktvi||162||haakaahirbhvti ktvAtye *dIdhIvevyoriye // 172 // dIdhI vevI ityetapare / hitvA rAjyaM gataH / ktvIti vihInaH / yorivarNayakArayoH parataH khaM syAt / dIdhIla dI hInavAn / zidevanayo / AdIdhitA / bhAdarzita / mAdIdodoH // 163 // dA ityetasya musaMjJakasya dhayati / sAdhudIdhI / diidhitiH| yakAre-AdI dadvati kiti pare / dattaH / dattavAn / dttvaa| dhyAte / AdIdhya gtH| mAdIdhyAM / vevIGa vetanAdatiH / bhoriti kiMvAta vrhiH| avadAtaM mukhaM / tulye / AvavitA / AvevIta / Avevayati / marudgastoJcaH // 16 // marutaH gezcAjatAt sAdhuvevI / vevitiH / Avenyate / Avevya gataH parasya do mostakArAdezo bhavati kiti pre|mrutH AvevyAivarNayakAre iti kiaadiidhynaaovvyn| enaM deyAsuH marutaH / prttH| prattavAn / paridAnena yoci // 173 / / tayoryakArAdezo bhavatyAca nivRtaM parItrimaM / marudreriti kidApidataM / acA/ prtH| aadiidhyai| AdIghyAvahai / AdIdhyAmahai / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhandApacaMdrikA / ma. 5.pA. 2 / - womacoom nawar bhAvIyAthA / AdIdhyAtAM / aadiidhykH| vevyai| cake / vavRte / vevyaavhai| vevyAmahe / vevyAthA / benyAtAM / yo jara // 18 // Avasya jas bhvti| venykH| 'bamAra / dadhau / ssAna mImApuramalamazAtpado'ca is174 kharabara 185||srmsy car bhavatipakaeSAmaca isa bhavati sani sakArAdau parataH / matuH / pphnnuH| vivAsati / / / mitsati zataM / pramitsati zatru mitsate / pmitste| +STivaSTo bA 183 // vizvasya kharaTo yA nimitsate / apamitsate / ditsati / ditste| | bhavati / TiSTeva / tiSTheva / dhitsati / Aripsate / Alipsate / zikSati / kuhozcuH / / 187 // casya kavargahakArayoH pitsati / pitsate / sakArAdAviti ki pipati- cutvaM bhvtiaackrtuH| jagAma / buDave / bahAsa / pati / sanIti ki dAsyati / ___ zyakhyakavateH // 188 // bacisyA'kavateH rAgho vdhe||175|| rAghervadhArthe'caH isa bhavati / kuhozcurbhavati / cokUyate / cAkhAyate / jNgmyte| sani pare / pratiritsati caura / vadha iti kiM ! | jehIyate / akavateriti kiM ! kokuuyte| . ArirAtsati jina / *svaperuNau // 189 // svapezvasya urbhavati jo ApalapyadhAmIta // 176 // eSAmaca:-ItvaM | pare / suSvApayiSati / supvApayiSataH / / syAt sani pare / Ipsati / jJIpsati / iirsti| *dhuteriH // 190 // zrutezvasya ibhavati / di daMbha icca // 177 // daMbheraca itvamItvaM ca | dhute / dedyutyate / sthAt sani pare / dhipsati / dhIpsati / vyatho liTi // 191 / / vyathezvasya liTi pare *caunmuco dheH // 178 // ghisaMjJakassa muceracaH | irbhavati / vivyathe / vivyathAte / vivyathire / otvaM vA syAt sakArAdau sani parataH / mokSate, kitINo dIH // 192 // iNavasya dIrbhavati mumukSate vatsaH svayameva / gheriti kiM ? mumukSati | kiti liTi parataH / iiytH| iiyuH| kinIti kita karmANi muniH| iyAya / iyayitha / *casyoe ||179||csyob bhavati sani pare / AyataH // 193 // casyAderataH dIrbhavati mitstiityaadi| liTi parataH / ATitha / ATatuH / ATuH / halonAdeH // 180 // anAdehalazvasyo- Adiriti kiM ! dadade / dadadAte / dddire| e mavati / jaglI / ppaatth| ATa / aatttuH| anuka / / 194 // casya kRtadItvasya nugAgamo tutraukiSati / | bhavati / AnaMga / mAnagatuH / aanguH| aanNj| zaraH khayi // 18 // zaravasyopa bhavati khayi anoH // 195 // anotedhasya kRtadIttvasya parataH / cuzcyotiSati / pispaMdiSate / khayI- nuka syAt / vyAnaze / vyaanshaate| vyAnazire / ti kiM ! sasnau / . niyamArthamidaM-abhoterevAkArobo nuk nAnyasya / praa||182|| casya prAdezo bhavati / ppau| AvatuH / AduH / ninye / ddudaussite| pot ||196||mkteshvsy kivyat bhvti| uraH // 183 // casya RNasya atvaM svaat| babhUva / bambatuH / bamaH / .. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanonayamAlako..:.. denA. . nijAve // 197 // nijAdInAmuci bhavati / banIvacyate / banIvacIti / zanAmasmate pare pAsa em prAli / neveki / vevokkiAveveSTi / zanIyasIti / banIdhvaspate / banIdhvaMsIti / mAvAsyAmi // 198 // eSAM ca irbhavati banIasthate / banInaMsIti / canIkasyate / atri pare / vimarSi / vihIte / mimiite| canIkasIti / panIpatyate / panIpatIti / panI pro199|| 1 ka ityatamobasya irbhavati pacate / panIpadIti / canIlagatacanIsvIti / api pare / piparsi / pipayAt |mpissH| iti / ssyA'vo nuka / / 205 // casya saMjakAMtaiyAt / aiyH| svA'to mugAgamo bhavati yakupo prtH|jNgmyte| snyvH200|| casvAtaHsani pare irmvti| jaMgamIti / bamaNyate / baMmaNIti / pipakSati / pipaThiSati / yata iti kiMtuSTrapati / / japajamadahadasamaMjapatrAM // 206 // japA.... oHpuyaNape // 201 // caspa uvarNasya dInAM casya yadyapornum bhavati / jaMjapyate / jaMjapavargavaNavakAreSu avarNapareSu parataH sanIttvaM / pIti / jaMjamyate / jaMjamIti / dadakhate / daMdasyAt / viSAvAyapati / vibhAvavipati / mimA- hAti / daMdazyate / daMdazIti / bhajyate / bamabayiSati / piyAvayiSati / rirAvayiSati / lilA- jIti / paMpazyate / paMpazIti / bayiSati / jijAvayiSati / puyaNajIti kiM ! *carphalAmukhAntaH // 207 // car phala phala nunAvAyaSati / 5 iti kiM ! bubhUSati / oriti / ityeteSAM ca yakupornumbhavati atazca utvaM / vacanaM jJApakaM gau sthAnivadbhAvasya / | caMcUryyate / caMcurIti / paMphulyate piMkulIti / asada plucyorvA // 202 // eSAM avarNapare | ti // 208 // takArAdau pare teSAM ataH uttvaM yANi parataH casyatvaM syAt vA sani parataH / syAt / cuurtiH| phulliH / praphullA ltaa|| zibhAvayiSati / zuzrAvayiSati / sisaavyissti| riigRtvtaaN||209|| akAravatAM casya rIgAmusAyiSati / vidrAvayaSati / dudrAvayiSati gamo bhavati yaDi prtH| barIvRtyate / driidRshyte| piprAvayiSati / pupAvayiSati / piplAvayiSati / parIpacchayate / pulAvayiSaticicyAvayiSati / cucyAvAyaSati / rukarikcopi // 210 // RtvatAM yadyapi ca *yaaporegdhkidaahaak203| yachi yaku- sya ruka rika rIkcAgamo bhavati / crti| caripica parataHcaspa ee bhavati dIzca kidaMtaM AkArAM- kati / carIkartinirti / narinartiInarInarti / taM hAkaM ca barjayitvA / nenIyate / nenayIti / varvati / parivarti / varIvati / upIti kiM! bobhyate / bomavIti / bomujyate / bobhujIti | narInRtyate / RtvatAmiti kiM caakaatiijaagti| pApayate / pApaThIti / pApacyate / pApacIti / ghaukacya'nakakhe sanvat ||211||csy kaakidAhAka iti kiM ! yaMyamyate / saMyamIti / pare pau sanIva kArya bhavatyanakle / sanyata iti / ramyate / rmiivivetnyte| taMtanIti / jahAti / itvamuktaM kacyapi tathA / acIkarat / oH AkAragrahaNaM kiM ! jehIyate / puyaNajya iti / abIbhavat / alIlabat / masi. nImbaMbulaMsudhvaMsusukaspatpadaskaMdA savat / amusavat / SAviti kiM ! matatakSat / ||20||cyaadiinaaN bakupoHparatavasyA nAgAgamo kacIti kiM ! ahaM papaca / anaksa iti ki! Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]i zabdArNavacedrikA | a. 5 / paa03| tarAM / zaSvati kim ! unIhi / + nAnaivArthAdhikyApa // 4 // nAnaivArthe 'Adhikye AnupUrve cAyeM hai staH / yasmAtkApaNAdiha bhavacyA mArga mArca dehi / nAmeti kiM ? iha bhavadbhayAM mASaM dehi / evArtha iti kiMeka hau zrIn vA mASAndehi / namo namaH / kanyA kannI darzanIyA / jyeSThaM jyeSThaM pravezaya / mUche mUle sthUlAH / agre agre sUkSmAH / | smRhatvaramavadastuspazo't // 213 // ret syAta bhavati kacpare dhau parataH / sanbaddhAbApavAdaH / masasmarat / adadarat / atatvarat / reset / amagradat / atastarat / apaspazat / vASTiSTayoH // 214 // etayozcasya kacmadvA syAt / avaveSTat / avibeSTat / acaceSTat acicet / +- cApale // 5 // cApale'rthe dve bhavataH / nahirahiH / budhyasva budhyasva | hastyAgacchati hastvA gacchati / laghu palAyadhvaM laghu palAyadhvaM / pRthAyogAta trirapi prayogaH | ahirahirahi / / * gaNazcaiH || 215 ||gaNayatezcasya kaci yA Ibhavati / ajIgaNat / ajagaNNat / cakArAdacIkathat / iti jaineMdravyakaraNe zabdArNavacaMdrikAya vRttau paMcamasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH // 2 // stanamAkhyat-atastanat / avagamat / *gheiir'njaadeH|| 212 // anajAdezcasya cehabhavati vau kacpare janavakhe / ajIharat / avabudhat / gheriti kim ? avivrajat / anajAde riti kiMNunavat / dhAviti kiM ! ararakSat / tRtIyaH pAdaH / 1 sarvasya // 1 // sarvvasyeti dve iti ca etad dvitayamadhikRtaM veditavyaM / ke dve ye zabdato'rthatazcAMtaratame / vakSyati vIpsAyAmiti-grAmo mAmo ramaNIyaH / paro triH // 2 // prakRtayordvarukayoH paro'vayavo trisaMjJo bhavati / avakAz mANavaka / mANavaka mANavaka idAnIM jJAsyasi jAlma / tripradezAHna prerityAdayaH / + DataraDatamayoH samAnAM strIbhAve / / 6 / / samAnAM samatvena vicAryyamANAnAM DataraDatamatisva dve staH khIliMge bhAve / ubhAvimAvADhyau katarA katarA anayorAyatA / katamA katamA anayorADhyatA / DataraDatamayoriti kiM ? umAvimAvAcya kAnayorADhyatA / samAnAmiti kiM ? Ayoja katarAsyADhyatA / strIti kiM ? umAvimAvA kataro'nayorvibhavaH / bhAva iti kiM dvau imau lakSmIbaMtau / katarA'nayorlakSmIH / * pUrvvaprathamasyA'nyAtizaye // // pUrvaprathamayordve bhavataH anyasmAdatizavArthe / pUrvaM pUrva puSyati / prathamaM prathamaM pacyaMte / anyagrahaNaM kiM.. pUrvataraM puSyaMti / prathamataraM pacyaMte / 1 * mo SotsayoM tripUrtI // 8 // eSAM dve staH atripUrtyarthe / *gvA'mIkSNAvicchede // // bhRzAdiSvartheSu vartamAnasya padasya vAkyasya vA dve rUpe bhavataH prAgeva tattamAdyutpatteH / lunIhi lunIhi rederi nAti / autoAdhISvetyevAyamadhIte / muktvA muktvA bhajati, bhojaM bhojaM bajati / prapraNamya jinaM manyaH saMsamitva tapaH param upapadyate zreya udutpannamahodanaH // *sAmIpye'gho'dhyupari // 9 // na staH sAmIpye'rthe ! agho'yo narakArane adhyAdidhanANi / carati carati brhmcryy| prAgiti kiM paThati paThati | uparyupari svargapaTalAni / sAmIpya 26 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Char ki upari candramAH / prakAre guNo || 18 || prakAre'rthe guNovAkpadevadhyasya kopAsUyA'saMmatau | kerhecA staH mavacca kAryaM / paTumakAraH paTupaTuH / paTupaTvI / mRdumRduH / mRdumadvI / kAlakakAlikA / paMDitapaMDitaH / prakAra iti kiM ? zuklaH / guNokteriti kiM ? gaurbAdIkaH / vAgrahaNAtpaTujAtIyaH / mRdujAtIyaH / | 10 // vAkyAderbodhyasya dve staH kopAdyartheSu / bhAvavakAra mANavaka / avinatikA 3 avinItaka ivAnI jJAsyasi jAma / mANavakA 3 mANavaka / vAkyAderiti kiM ? zobhanaH khalvasi mANavaka / bodhyasyeti kiMudAro devadaso dadAti sAdhubhyaH / kopAdiSviti kiM devadatta gAmambAja zuklAM daMDena / *vIpsAyAM // 11 // vIpsArthe dve bhavataH / vRkSa vRkSaM siNcti| kUpe kUpe jalaM| deze deze subhikSaH / eko bacata // 12 // ekazabda: vIpsAyAM dviruko basabadbhavati / subupapuMvatbhAvau prayojanaM / ekaiko bhuMkte / ekaikA yAti / 1 trisukhasyAkRcchre // 19 // priyasukhaborakRcchre'rthe vA dve staH / priyapriyeNa dadAti / priyeNa dadAti / sukhasukhena, sukhenAdhIte jaineMdra | akRcchra iti kiM ! primaH putraH / sukho rathaH / sarvve yAMtu yathAyathamiti jhisaMjJakaM yathAsvamityasminnarthe / parevarjane // 20 // parervA dve bhavataH varja - ase | paripari trigartebhyo vRSTo devaH / paritrigartebhyo vRSTo devaH / varjana iti kiM odanaM pariSiceti / / 1 * dvaMdvaM vA // 13 // vIpsArthe dvizabdasya | suvaMtasya dvaMdra vA nipAtyate / dvaMdvaM tiSThataH / dvau dvau tiSThataH / dvaMdvaM kRtaM / dvAbhyAM dvAbhyAM kRtaM / * rahasyamaryAdoktivyutkrAMtiyajJapAtraprayeoge // 14 // rahasyAdyartheSu subaMtasya dvizabdasya nityaM dvaMdvamiti nipAtyate / dvaMdvaM maMtrayate / Asa -samanarakAdosal dvaMdvaM narakapaTalAni hInAni / dvaMdvaM vyutkrAMtAH / pRthagavasthitA ityarthaH / dvaMdvaM yajJapAtrANi prayunakti / padasya || 21 || padasyetyayamadhikAro veditavyaH AzAstraparisamApteH / tatraivodAhariSyAmaH / vAkyasya // 22 // ayamapyAsiddhAdhikArAt jJAtavyaH vakSyati - ekasya teme" dharmastedIyate / dharmo me dIyate / vAkyasyeti kiM odanaM paca / tava bhaviSyati mama bhaviSyati / + khyAte'bhivyakte // 15 // khyAte'bhivyakte atyaMtasAhacarye'rthe dvaMdvaM nipAtyate / dvaMdvaM nArada - parvvatau / dvaMdvaM rAmalakSmaNau / khyAta iti kiM ? dvau jinadattagurudattau / abhivyakta iti kiM ? dvau yudhiSThirArjunau / padAdapAdAdau || 23 || padAdityapAdAdAviti ca dvayamadhikRtaM veditavyaM / vakSyati - bahorvasvas / dharmo vo rakSatu / padAditi kiM ! yusmAn dharmo rakSatu / apAdAdAviti kiM zAMtinAtho jinaH so'stu yuSmAkamaghazAMtaye / yena saMsArato bhItirasmAkamiha nAzitA / | * AvAve // 16 // AbAghe pIDAyAM dve bhavataH / baca kArya / gatagataH / naSTanaSTaH patitapatitaH / matagatA / naSTanaSTA / * yavat ||17|| uttare dvile yasasyeva kAryyaM bhavati / ityeSo'dhikAro jJeyaH / tatraivodAhAraNyAmaH / 202 'sanAtana jainamAlAyAM yuSmadasmadosvAsthasya vAgnau // 24 // vAkyAvayavAtpadAtparayorapAdAdau vartamAnayoH yuSmadasmadoH apa ip tA ityetAsu sthitayoH bAmanau ityetAvAdezau bhavataH / jJAnaM vAM bIyate / zIlaM nau dIyate / jJAnaM vAM rakSatu / zInau rakSatu / jJAnaM vAM svaM / zIlaM nau svaM / Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mati:... zabdAvacaMdrikA |.5paa.3| wwwwwwwwwww mavitAsaleti kivAnaM yuvAbhyAM kRtaM / A. | locayati / mama kAryamAlocayati / hazyamairiti vAmyA kRtaM / sagrahaNa ayamANavibhaktayartha iha ki ! jano vo manyate / bitAyAmiti kiM ! mA bhUt / iti yuSmadupAdhyAyo brUte ityasmadupA- janoM naH pazyati / ' dhyAyo buute|| / vAnanvAdeze // 30 // tayogniAvAdayo bahorcanA / / 25 // avitAvahatayoHtayo- vA bhvtynnvaadeshe| dhana kA dIyata, yuvAbasnasau stH|kaanN bo dIyate / zIlaM no diiyte| bhyAM dIyate / jJAnaM nau dIyate, bhAvAnyAdIyate / zAnaM ko rakSatu / zIlaM no rakSatu / jJAnaM vaH dharmo vAM pAtu, yuvAM paatuH| jino nau pAtu, khaM / zIlaM naH khN| AvA pAtu / dharmo kA khaM, bukyoH khe / dharmoM ekasya teme // 26 // maukAMtayostayo- nau khaM, AvayoH khe / dharmo vo dIyate / yuSmAste me ityetAvAdezau bhavataH / jJAnaM te diiyte| bhyaM dIyate / no, asabhya dIyate |dhnN te dIyate, zIlaM me dIyate / jJAnaM te svaM / zIlaM me kh| tubhyaM dIyate / me dIyate, mayaM dIyate / jina tvAmepaH // 27 // ibekAMtayostayoH tvA stvA pAtu, tyA paatu|maa pAtu, mAM pAtAananvAdeza mA bhavataH / mallinAthastvA rakSatu / munisuvrato / iti kiM ! yUyaM vinItAstadvo guravo mAnayaMti / mA rakSatu // vayaM zIlavaMtaH tanno guravo mAnayaMti / pUrva vina cabAhA'haivayoge // 28 // cAdibhiryoge | nItAdimAdizya pazcAdidamAdizyate itynvaadesho'yN| tayoH vAmnAvAdayo na bhavati / jJAnaM tubhyaM ca *pdaadvaayaam||31||pdaatprN yadAtaM tasmAt parayo dIyate / madhaM ca dIyate / yuvAbhyAM ca dIyate / / mnAvAdayo vA bhavaMti / vinItastvaM AcAryeNa AvAbhyAM ca dIyate / yuSmabhyaM ca dIyate / jJAnaM te dIyate, tubhyaM dIyate / me dIyate, asmabhyaM ca dIyate / jJAnaM tvAM ca pAtu / mAM | majhaM dIyate / evaM sarvatra / ca pAtu / yuvA ca pAtu / AvAM ca pAtu / yuSmAM-- * bodhyaM mAnava // 32 ||bodhyaaNtN padaM tAnyA zva pAtu / asmAMzca pAtu / jJAnaM tava ca khaM / pUrva neva-nAstIva bhavati / devadatta tumya diiyte| jJAnaM mama ca khaM / yuvayozca kha / Avayozca kh| macaM dIyate / tvAM rakSatu / mAM rakSatAmodhyayuSmAkaM ca khaM / asmAkaM ca khaM / jJAnaM tubhya | miti kiM ! jino vAM pAtu / prAgiti ki! makevA dIyate / mayaM vA dIyate / tubhyaM ha diiyte| tatsarvamAkhyAtaM yuSmAkaM munipuMgavAH / maSaMha dIyate / tubhyamaha dIyate / mAmaha naikA bodhye jaatiH|| 33 // ekArye dIyate / tumyameva dIyate / makhameva dIyate / yodhyAMte pare jAtiHsAmAnyavacanaM bodhyAtaM nAyogagrahaNaM kiM jJAnaM cvHsv| zIlaM cHkhN| sTIva na bhavati / kSatriya zreNika tvAIn pAtu / dRzya'bitAyAM // 29 // dRzyaba~dhumi- AzIrdIbate te AyurvaddhatA / ekArya iti ki bitAyAM vartamAnayoMge tayoryadukkaM sana bhvti| kSatriya brAmaNa yuvAM dharmoM dIyate / bodhye iti jJAnaM tubhyaM dIyamAnaM saMdRzyAgato janaH / mA!i kSatriya dhanavAn me tvaM dehi / jAtiriti dIyamAnaM saMtazyAgato janaH / janaH tvAM saM- kiM ! zreNika kSatriya tubhyaM dharmo dIyate / miikssyaagtH|maa samIkSyAmataH / janastabakAsamA- *vA pahare // 34 // ekArye bole po di- .. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAtanajanaksAkA...... zeSakarane, ani bodhyAMnA mAsneva vA bhvti| kartavye pavidhirasiddho na bhavati / sutyA 3 pr| devA mAraNyA ke dIyate, yumabhyaM diiyte| | ammA 3. cha / ko dIyate / bhanmabhyaM dIyate / devAH dharampAH | + pyo nusvAre // 40 // pavidhiranusvAre ke saMta, taba bhavaMtu / me bhavatu, mama bhavaMtu / kartavye Asiddho na bhavati / naSpAhi / / pUrvAnasikaM // 35 // pUrvati ce paturditve // 11 // tvaM tukAbutvaM ca masimiti va etat dvitamamAdhikRtaM jJAtavyaM dvitve siddhaM na bhavati / viSuSupatuH ucicchiSati / aashaabprismaaH| pUrvasmin zAle sADhadvi- +aadihit|| 42 // DhasvAdayo dvitve kartavye pAdacaturaghyAye kartavye para zAsaM sAIpAdama-siddhA na bhavati / drodaa| drodaa|bodhaa drogyaa| siddha bhavati / ita uttaraM ca pUrvasmin | galo galaH / garo garaH / yoge kartavye paraH paro yogo'siddho bhavati / / * no mRdaMte khaM // 43 // mRdo'te gartamAnasya nata AhuH / vA iau / yavavasyAsiddhattvAt kArasya kha bhavati / rAjA / rAjamyAM / rAnatvaM / dI-epo na staH / amuSmai / amuSmAt / uttvasyA- rAjatA / rAjataraH / rAjatamaH / madata iti kiM ! siddhatAt smAyAdayo bhavaMti / pacan / nakhe | devAnvaMderan / naDAbhyAM / banAbhyAM / padasyeti tsmsid| kiM! rAjAnau / raajnH| zuSkikA yatsuzarmANaH kSAmimAnaujaDhasugIH / / nako // 44 // padAMtasya nakArasya khaM na pakamAtrISu goliNmAn kurvati pipaThIH sumut| syAt ko pare / he rAjan / he takSan / nasaM sunviSikadahuki // 36 // supaH supi napi vA // 45 // napuMsake nakhaM na syAdvA ca vidhi kati tukaM ca prati nakhamAsiddhaM bhavati / kau parataH / hecarman / he carma / rAbabhiH / rAjabhyAM / rAjabhyaH / aisdIH mamoDjhayo matorvo'yavAdibhyaH // 46 // ezca na bhavati / vRtrahabhyAM |vRtrhbhiH| nakhA'si- makArAMtAdavarNAtAnmakAroDo'varNokaH mayaMtAcobatvAnumana bhavati / manvidhikRttukIti ki rAjI-tarasya matovalaM syAt yavAdInvihAya / kimbaan| yati / vRtrahacchatraM / niyamo'yaM-etayoreva nakhama- | idambAn / zIlavAn / guNavAn / vijhavAn / sidaM nAnyatra / hastyazvaM / raajaavlaa| lakSmIbAn / yazasvAn / bhAsvAn / udazcitvAn / na mu yAvidhau // 37 // TAkhAne yAnimitte mamojhaya iti kiM dhImAnAayamavibhya iti ki? va-vidhau kartavye mubhAvoprasiddho na syAt / amunA yavamAn / urmimAna / bhUmimAn / caarumtiityaadi| muttvasya siddhalAt sulakSaNo nAbhAvaH supyadItvaM khau // 47 // khuviSaye matooM bhavati / ca siddh| | kapIvatI / RbhIvanI / ahiivtii| + tAdezastyo // 38 // tyavidhau Satvavidhau crmnnvty'tthiivckriivtkviibchumnyt||48|| ca kartavye tasaMjJakAdezo'sido na bhavati |kssiivenn ete nipAtyate sau| carmaNvatI ndii| nakArastha khAtarati-kSIvikaH / puruSaH / vRkSavAn / tyaSa iti / pavAdo NatvaM nipAtyate / maSThIvAna jNghorusNdhiH| kiM ! lamaH / vAnavAn / ... | Asthizabdasya aSThImAko nipAtyaH / cakrIvAna *po IstukoH // 39 // relve ke takica rAjagaImAI cakrasya cakImAko nipaasyte| Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavatrikA / . 5 .3 / vAn / sAhitya kakSAzabdasta kakSImAka mArakaH / galana / zaraNaM / bacIti ki mIrSa / rumaNvAn / maMtriparvatAbeM lavaNasya rumaNabhAvaH / *yaDi ||5|| mophasya pahilo bhavati / khAviti kidharmavatI asthimAn / ckrvaan| nijegisyate / nivegizyate / nijegisyate / kakSAvAn / savaNavAn / *maramalaM vipAsAyaMge // 58 vayorvire *bI codavAn // 19 // mandhau khau mAyageca malatyasave nipAtyanemo vivAdaH / ca uvakasma udanmattau nipAtaH / upanyAn skAMsasya sN|| 59 // saMzakAMtasya saM paTo medhaca / udanvAn samudraH RSiH, mAtha- bhavati / bhavAn / vidvAn / zreyAt / pusyaa| yatha / udakavAnanyatra / padasthati kiM bhvto| rAjanvAtsaurAjye // 50 // saurAjye'rthe rAt saH // 60 // sphAdunarasya sakArastha rAjanvAniti nipAtyate / rAjanyAn dezaH / rAjaH saM bhavati / kttvikii| jihii| mAtuH / batI pRthvI / saurAjya iti kiM : rAjavAna deshH| niramAyo'yaM bogaH / rephAtsasyaiva saM yAmya kapo ro lokapAdInAM // 51 // kRSeH rephasya sya / U / nyamArTa / latvaM bhavati kRSAdIstyaktvA / kalpate / kluptH| pivA ||6||sskaaraadau parataH sasaMvA syaat| klasavAn |klpyte / kalpakA / apAdAnAmiti / AdhvaM / AdhvaM / AzAdhvaM / mAchAddhvaM / kiM ! kRpaa| kRpaNaH / kRpANaH / kRpaTiH / cakAdhi / ckaaddhi| karaH / karpaTaH / krprH| aso zAli / / 62 / / jhalaH parasya sakAge rayau // 52 // geH rephesya lAdezo bhava- rasya jhali pare svaM bhavati / amaitAM / amita / tya'yatau parataH / plAyate / palAyate / ayAviti / abhitthAH / achita / antyiAH |jhl iti kiM ! kiM ! prAyaH / amaMsta / jhalIti kiM ! ametsaM / __x nirdumatervA // 53 // eSAM rephasyA'yo pAgoH // 63 // prAMtAd goH parasya sakAlo vA bhvti| nilayate / nirayate / durlyte| dura | rasya khaM syAt jhali pare / akRta / makathAH / yate / platyayate / prtyyte| prAditi kiM ! aloSTa acyoSTa / goriti kiM ! pareSAMkayoge // 54 // pareH rephasya lo vA alAviSTA / vA bhavati pAdau pare / paliSaH / pariSaH / palyaMkaH / sphAdeH skone ca // 64 // sakArakapararyakaH / pariyoyaH / priyogH| | kArayoH sAdau vartamAnayoH khaM bhavasi mAvi padAMte ravarphilAdInAM55||RphiDAvInA rephasya Da- ca / layaH / sAnavAda / sAdhurUk / tad / kArasma calo vA syaataalaaphiddmaaphiddolomaani| taSTavAn / kAilaT / aarh| sphAderiti ki: romANi / krm| karma / alaMgaraMRphilaH / nystH| shkH| te ceti kiM lAjitA / tkssitaaH| RphiTaH / cUDA / culA / gulaM / guDaM / piilaa| cora // 65 // avargasya kavargAdekho piij| jl| jddN| | mavati zalyate ca / kasyati / bakkA / vAk / / proci // 56 // girate. rakasva lokAma-patA / paktuM / pakkanyaM / modanasak / pavAjAcI parataH / miti / mirati / gaalkH| // 66 // hajArasya sAgarako mAti, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smaaniingmaakhaa zalyate ca / lekhA / lehu~ / leDavyaM / guDaliT / krotsyatti / zapa iti ki dAsmasi / sdhvoriti boDA / guNavaT / ' kiM! boddhA / dAdevApaH / / 67 // dakArAde| hasya pa- p|| 74 // davAteSatasya baso bhae kArAdezo bhavati jhalyaMte / damyA / dAdhuM / syAt jhali parataH / dhatse / dhatta / dhatteH vityaH / dagdhavyaM / karmedhanadhak / dAderiti kiM ? parISaha- +yonyeSAM // 75 // dadhAteryakuvaitasya bazo saT / poriti kiM ! dAmaliT / | bhava bhavati jhalyanyeSAmAcAvArNA matena / dhaattH| yA duimuhaSNuhaNihAM // 68 // eSAM dhAtyaH / dAtaH / dAtyaH / hakArasya dho vA syAt zasyate ca / dogyaa| *dhestayoH // 76 // dheTo yacaMtAtparayobrogcha / drogdhavyaM / dhruk / droDhA / droDhuM / tathorekeSAM matena bhaSsyAt / daadH| dAdaH / droDavyaM / zruT / mogyA / muk / moDA / muT / dAtaH / dAsthaH / snogyatra / stuk / snoDhavyaM / snu / sngdhaa| * adhaH // 77 adadhAte. jhapaMtAttathoSa snik / sneDhA / sniT / syAt / labdhA / labdhaM / landhavyaM / alam / nahodhaH // 69 // naherhasya pAdezo mavati / alabdhAH / dogyA / dogdhuM / dogdhavyaM / agha zalyatecA sNnddhH| saMnaddhavAn / naddhA / na / iti kiM ! dhattaH / vatyaH / naddhavyaM / parINat / jhalo jara / / 78 // jhala: padAMte vartamAnaAhasthaH // 7 // Aho hasya yo bhavati / sya jaza bhavati / suvAgAcAryaH / tatvavidyAti / zali / satyamAtya tvaM / ajatra / triSTum / vazvabhrasjasRjamRjayajarAjabhAjacchazAM pa paDhoH kaH si // 79 // SakAradakArayoH // 71 // vazcAdInAM chakArazakArayozca alyaMte kakArAdezo bhavati sakArAdau parataH / pakSyati / caSo bhvti| baSTA / vRSTuM / veSTavyaM / karmavRT / tokSyati / lekSyati / vakSyati / sIti kiM ttesstti| aSTA / praSTuM / aSTavyaM / dhAnAmRT / sraSTA / sssttuN| *drAtasya to nobhatyUmartha // 8 // laSTavyaM / tIrthasRd / mArTA / mASTuM / mArTavyaM / | dakArarephAbhyAM parasya tasaMjJakasya takArasya karmamRT / yaSTA / yaSTuMAyaSTavyaM / deveT / raassttiH| natvaM bhavati dasya ca pUrvasya-madAdIstyaktvA / surAT / prASTiH / vibhAT / praSTA / praSTuM / maSTa-bhinnaH / bhinnavAn / chinnH| chinnavAn / guurnn| vyaM / dharmapAda / veSTA / veSTuM / veSTavyaM / viT / gUrNavAn / ca aacrnne|ciirnnH / cIrNavAn / paribATa 72 // parerbajerDatvaM nipAtyate padAMte / drAditi kiM ! muktaH / muktavAn / tasyeti ki! ekAco vo bhae apaH sthvoH // 73 // bhittiH / amatpamiti kiM ! ma mittvaan| dhorekAco zavaMtasya yo'vayavo para tasya bhae | puunH| pUrtavAn / mUrtaH / mUrtavAn / .... syAt , sakAre dhve ca padAMte ca / bhotsyate / / sphAderotA ghoryaNvato'dhyAyaH // 8 // amuddhvAdharmabhRt |'mokssyte|anuvN / mNtraatt| sphAdeyAkhyAvarjitAdAkArAMtAdoryaNvataH parastra dhokssyte| adhugdhvaM / godhuk / ekAca iti kiM tatakArasya no-bhavati / sNsthaanH| saMstyAnadAmaliyatIvi kie-dAmaliT / vaza iti ki! bAn / nidrANaH / nivANavAn / bAnaH / Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArNavacaMdrikA 4.5 3 / gvAnavAn / sphAderiti kiM mAtA pAsavAn / sino pAsa svayameva / karmakartarIti kiM ! sito Ata iti kiM ! cyutaH / cyutavAn / ghoriti galo praasen| prAsa iti ki sitA pAcana zRkarI / ki nirvAtaH / gaNvataH iti ki! psAtaH nirmANojA # 90 // nispIdAteapAkhya iti kiM ! dhyAtaH / dhyAtavAn / statasya no nipAtyate'yAteko nirvANo muniH / bAtaH / khyAtavAn / bhavAta iti !i nirvAtonAta . khAdeH / 82 // svAdinyaH tatasya nakA- dugyo dIva // 91 // dugumA tatakArasva rAdezo bhavati / suunH| khUnavAn / jInaH / | no bhavati tatsanniyoge diimaaduunH| dUnavAn / jInavAn / dhanaH / liinH| gUnaH / gUnavAn vatsaH / / Rtatha ktaH // 83 // RkArAMtebhyo svA- zuSpaco ko // 92 // sAmyAM tatakArasya dibhyazca kestakArasya no bhavati / kiinniH| kakAravakArAdezo staH / zuSkaH / zuSkavAn / dhUniH / suniH| . pakaH / pakavAn / ... __ oditaH // 84 // okAretastatakArasya nolomaH // 93 // kSAyatesvatakArasya mAdebhavati / pInaH / pInavAn / bhagnaH / magnavAn / zo / bhavati / kSAmaH / zAmavAn / .. * zyaH // 85 // kRtadItvAt kSestakArasya prastyo vA // 94 // prastyAyatestatakArasya no bhavati / kSINaH / kSINavAn / dItvanirdezaH / mo vA syaat| prstiitH| prstiimH|prstiitbaan, kiM ! kSito'si jAsma / | prastImavAn / prapUrvaH kiM ! saMstyAnavAn / / * trAdhAghrAhInadoMdavittervAlA ebhyastata phullH||95|| phulervisaraNArthAtatasya lo nikArasya no vA syAt / trANaH / traatH| trANa- pAtyate / phullo vnsptiH| bAn / trAtavAn / prANaH / bhrAtaH / prANavAn / samudaH / / 15 / samudbhayA paraH kullA nidhAtavAn / praannH| prAtaH / prANavAn |ghaatvaan| pAtyaH / saMphullaH / saMphullavAn / ukustaH / hINaH / hItaH / nunnaH / nuttaH / samunnaH / smuttH| | utphullavAn / nigamArthamidaM-samuGgyAmeva naanyvinnH| vittH| smAdreH / praphultA ltaa| zyAMcidivo'sparzApAdAnajaye // 87 // kSIpakazollAyAH // 97 // kSIvAdInAM ta ebhyaH tatakArasva no bhavatyasparzAdau prtishiinH| zabdasya khaM nipAtyaM / kSIvaH / kSIbavAn / kRzaH samako / zakuna: pakSau / AyUnaH / asparzA- kuzavAn / ullApaH / ullApavAn / dAviti kiM ! zIto bAtaH / udaktamudakaM kuupaat|| *mittaM zakalaM // 98 // bhideH tasya natvAghRtaM vartate / / bhAvo nipAtyaH zakalArthavet / bhittaM / dArukhaMDavo nAze // 88 // punAtestatakArasya no mityarthaH / bhinnamanyat / bhavati nAze / pUnA bavAH / nAze iti kiM ! *vicaM khyAvArtha // 99 // lAbhArthAdvideH kasya / pUtaM dhanaM / natvAmAvA nipAsyaH tyAuparyAyo'rthaparyAyo vA sekakathari mAse // 89||sinotst- | bhavati cet vittaH vikhyAtaHbhavitaM panaM vinamanyatA tasva no bhavati mAse karmANa kartRtvena vivaahite| kilasya ku||10||kistvo basamA tastra ghoH Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ knkaaliilkhaalii kuna barAti / ikyasmRk / tAra / asAra / bosa 112 // bormakArasya nAdezo mAti tvayAkAlAimamiti siddh| . makAravakArayo / jaMganmi | baganyaH / gmH| maa||1.1|| namoH parasya kurvA dI bArimuka // 11 // rekakArAMta stha dhorikaH ukA dIrbhavati / gIH / / pUna sasako risr02|| sakArasva padAMtastha AzIH / gIbhyo dhUbhyo poriti ki muniH| anupama sbhivati / dinaH / saMvatAH / saH / ityabhAraH // 114 // hali pare repha ahm||1.3|| mahAsatyasya padasya ribhvti| vakArAtasya ma kurchavarjitasya dhoriguruH dIahomyAM / mahomiH / dAhAH kaakH| bhavati / gIrNaH / zIrNaH / vistiirnnH| diivyti| .xrAviravAtare / 1.4 // bahoribhavati / sIvyati / abhakurDara iti kiM ! dhuryaH / divyaH / rUpAdiSu parataH / bahosa gate / ahorAtrirA- kuryAt / churyAt / / ... . gatA / ahorathAMtare / eSviti ki ahardadAti / / . uDaneH // 115 // umtayo rephavakArayori ropi|105 // maho raphAdezo bhavati guruH dIrbhavati / kUIte / pUrvati / kIrtayati / asupi pare / mahaH / ahareti / ahmcchti| pratidInA / pratidInne / anupAti kiahobhyH| / dAdo mo'dasoseH // 116 // ada. +vaahrnntvaadissu||106|| aharAdInAM patyA- so'sakArasya dAtparasya varNamAtrasya uttvaM dasya ca diSu ro vA syAt / maharpati / ahaHpatiH / / matvaM syAt / amaM / amI / amUn / amUbhyAM / mItiH / gIpatiH pracetA rAjapaceto rAjaH | aseriti kiM ! adasyati / adaH kulaM / basusaMsudhvasvanaihAM daH // 107 // vasvA- pravA'dreH // 117 / / adyatatyA'daso dAdInAM sakArahakArayoH dakArAdezo bhavati / parasya varNamAtrasyotvaM dasya ca mo vA bhavati / mucit / suvidyA / ukhAsat / parNadhvat / / atraacaaryymtbhedaaHukhaasdyaaN| parNadhvayAM svanaDut / svnddubyaaN|| parataH kecidicchaMti kecidicchaMti pUrvataH / svanadudbhiH / padasyeti kiM ! vidvsyti| ubhayoH kecidicchaMti kecidicchaMti nobhyoH|| tipi ghoH // 108 // ghoH sakArasya tipi do | adamuyaGa / amudrayaGa / amumuyam / adadraya / bhavati / acakAdbhavAt / anvazAsavAn / bahuprIH // 118 // bahuSu vartamAnasyA sipi ricA // 109 // ghosakArasya vAri- daso dAtparasyaikArasya ItvaM syAt / amii| bhavati sipi parataH / pakSe dazca / acakAsvaM, amIbhiH / amImyaH / amISA / amISu / acakAtvaM / anvazAstvaM, anvazcAttvaM / bahuSviti kiM ! am kanye / .. dH||110|| dhokArasya rirvArbhavati sipi| vAyaTeH paH // 119 // kAyasya TeH po pakSe daH / abhinastvaM / AbhinatvaM bhavatItyeSo'dhikAro beditalyaH / dUrAdate / mAmo naH // 111 // pormakArasya ko bhavati / gaccha bhoH jinadacA3 / vAkyagrahaNaM ki padAnAM prazAn / pradAn / madAnbhyAM / pratAn / mA bhUt / Teriti kiM ! anatvasyApyaco bamApratAnubhyAM / .. . syAt / dharmavIra / Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ womatoecoomwwws e xcom bhAdAnevAIka 1.1. ! meSa satpabhirAdevIcane kA 1120 // | dasa alAviNe hI 3 / mAviSaM hitotAsIbarjite pratyabhivAde vartamAnasya vAkya-viti ki! akArya hi kaTaM devds|| svadeovA syAt bhoHzabdasya bAlamiyAdave | pivIve // 126 / / civisyetasminivArye devadoSaM moH / mAyuSmAnadhi devadacA 3 / adhujyamAne vAkyasya / yo vA svAda / rAjA mAyuSmAgepi devadatta / mamivAdaye devadaco'haM cida yA33 pakSe na / citIti ki ! agnimoH / mAyuSmAnevi bhoH 3 // bhayu- vi bhAvAt / iva iti kiM kacidAha / mAneSi bhoH / makhIjUda iti kiM ! mabhivA- prAco vicAre // 1271 vicAre vartamAdaye-gAha moH / AyuSmatI bhava mAmi / nasya pAcaH pUrvasya vAkyasya repo vA bhvti| abhivAdaye rupajako'I bho| kuzalyasi rUpajakA mahi" 3 rajjurnu / mahirnu rajjurnu / khANurne 3 dAite // 121 // dUrAt pUte-Aiya- puruSo nu / pakSe nA .. mAne vAkyasa repo vA syAt / Agaccha mo *pratizrutiSu // 128 // pratizravaNAdiSu jinadattA 3 // pakSe na bhavati / vartamAnasya vAkyasya TeH po yA bhavati / gAM me hoveSAmeva // 122 // haihayoH dehi bhoHhaMta te dAsyAmi 3 anityaH zabdo prayoge tayoreva po vA bhavati / hai 3 devadatta bhavitumarhati 3 / devadatta bhoH kimAtya 3 / bhAgacchAmAgaccha hai 3 devadatta / hai devadatta prajite // 129 / / pUjite'rthe re po vA maagcch|aagcch hai devadatta / he 3 gurudatcAhe 3 bhavati / zobhanaH khalvasi devadattA / pakSe na / devadatta aagcch| Agaccha he3 gurudaca / pakSe-he * kopAdau nau // 130 // kopAdiSvaryeSu gurudatta mAgaccha / gurudatta Agaccha he|| TervA po bhavati nau prtH| mANavaka3mANavaka / * lanRto'naMtyasyAgyekasya roH // 12 // avinItakA 3 avinItaka / idAnI zAsvasi lakArasa darbitasya ca roranasyasAMtvasyApiTezca | jAlmetyAdi / na ca pakSe / / ekasya po vA syAt / Agacha he kla 3sa bharse'nyatarasya ||13||bhrsne'rthe'nytrshikh / bhAgaGa he klasazikhA 3 / Agacha he syaikasya vA po bhavati / corA3 cora cora baMdhaklasazikha / de3 badaca / devadA 3 ca / devadacA yiSyami tvAM / mArAyapyAmi tvA / / 3 / pakSe na bhavati-devadatta / anta iti ki * miDokSasyAMgena // 132 / / bharse'rthe kRSNamI 3 / kRSNamitrA 3 / roriti kiM ! mistasya vAkyAMtarapadAkAMkSasya vA po bhavatyaMgadevavata / vakArAtparasya mA bhUt / ekaspati zabdena yoge / aMga kUjA 3 idAnIM jJAsyasi kianekasya roH TinA ca sahAyogapacArya / jAsma / pakSe na / mika iti kiM ! aMga devadata ...o prAraMbhe // 125 // omityeSa prAraMbhe | mithyA vadasi / aMgeneti kiM ? devadatta kUja . manAmAvanyAdAne po vA syAt / bo3m vRSabha idAnI zAstrasi jAsma |iti kiMaMgAdhI- . pavitra manamata Apo nApArama iti kiMoM vadAmi va modakaM dAsyAmi / / he hokau // 125 // puSToto. prativa- mayAzISe // 13 // eSayeSu mivaMtasya bane / po.pA syAt / malAbIH kedAra deva- | vAkyAMtarAkAMkSastha repo vA bhavati / svayaM po Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajainathamA laayo| vana mukhara upAdhyAya zaktUna paayyti| putrAMca sIrAdezaH sukcAgamA paviNa bhrtH| lAtaM, saplIja para cAkTaM kula 3mAma ca gcch|pksse nA puskhAtaM / (skokilA / puskokilA / pumA azoko pratipadaM // 13 // prametaduktau saMcAlayatIti (bnii| pubalI / spunaa| pa prasipa re po kA bhavati / agamAH3 pUrvA- puMsputrAkhIti ki yugkaa| baagaa| puNdaasaa| zna prAgA 3n devadatA 3 1 agamA3m jina apara iti kiM ! puNkssurH| dattA 3 / pathena / praznoktyoriti kiM ! navyapradhAna // 2 // nakArasya padAMtavaM prAmaM gcch| sthAmpare chavi sI mukaustaH prazAnazabda vihAya) prabhA vicAramatyabhivAdeSvecoM'tederAdi- bhA~cchAdabati / mauSThakArIyati / bhAsdhuDati / dusrH||135|| prabhAviSvarSe vAkyasyAMte vartamAna- bhavA~ dharati / bhavA~STIkate / bhavA~starati / chavIti sthAdisaMjJakasya ecaH AkAraH po bhavan idutpara kiM ! bhavAn karoti / amazAniti kizAn bhAkAraH po bhavati / adAstamA3 i / adAH cinoti / bampara iti kiM bhvaantsrukH| paTA3 u / zobhanaH khasvasi AgnibhUtA 3 / kAskAn zAkAnzabdasya kAni pare sI zobhana: khalvasi / paTA3 u adhyetavyaM / gRhA muko nipAtyo / kA~skAn / kAskAnpazya / 31 uta vasatau / AyuSmaMtI staH putraputrA samaH skasi // 4 // sasuTakasva kamAsakAre uprabhASviti kiMdisyo3ghAtayiSyAmi tvaaN| pare samaH sI suko sta: / sa~sko / sNskrtaa| eca iti kiM ! bhadrakAsi kumArI3 / ata iti | skRprahaNa kiM: saMsmarati / sIti ki saMcaskAra / kiM ? madro'si mauH 3 / aderiti kiM ? apA- +naH pirIrugvA // 5 // nanzabdasya kAzm modanA3m kanye3 / | pakAre pare rIrAdezaH ruvAgamaH parvAyeNa staH / vaci saMghau // 136 // ecaH sthAne yo naHpAhi / 3:pAhi / nRnpAhi / idutau tayoridutoracipare yakAravakArAdezau staH bhagavanavatvaSakto rikAva'vasyauH // 6 // saMdhivivakSAyAm / agnA3yidaM / paTA3vatra / ekA ko riyo bhavati tadaivA'vazabdasya ca otvaM / acIti kiM ? agnAzi.gataM / paTA3 ugataM / he bhagoH / he bhagavan / hemoH |he bhavan / he saMdhAviti kiM amAza idaM / saMdhAvityAdhikAra- ayo| he apavan / kAviti vihe bhgvtii| zvAcatuSTayAt / he bhavaMtau / he aghvNtii| . iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacandrikAyAM ___ bodAcoziAjApratAt okArAdakavRttau paMcamasyAdhyAyasya ca parasya reryo bhavati-azi parataH / bhagoyana tRtIyaH paadH| bhoyatra / kayAste / devAmAsate / mahatokAra ki goratrAmazIti vimosanasiriti ki'punaratra / / +nyo'spaSTaHkhaM tAmbAmakArabakArayocaturthaH paadH| raspaSTaH sa ca bhavatyati parataH / bhopatra / bho pumaH khayyaM'pare sIsuk // 1 // puma itye- matra / paTavu paTa u / tapasAparaleti tasya yadatyaM pAte vartamAnasya mampare khapi parataH kiM ! nayanaM / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdAvacaMdrikA .. 5pA. 4 bhAnumyAda // 9 // bhavarmAtAdvayorakhAH kimpuSNaM / kima uSNa / basama mataM / tadu khaMcavA mAlanIta'zi parataH / paTaviha / aba yo / maya iti vikasvira upaiti / macIti. paTa haha / paTAmiha / smaahutimaahubaahuH| kiMza bhvtu|::: sanunIti kiM / paTabu / paTa u / mAditi kiM! mmo madtu pAda sa mApo yo gam aghotra / aSo bhv| | tadaMtAtparasyAcA nityaM samuhamavati / kukaarte| hali // 10 // nyoH saM bhavatyazi hali sugamiha / kurvanAsta mAhiti simaamste| prtH| nityArthamidaM |bhgo dehi| devA gAti / acIti kiM paThan smte| vRkSahasati / mazi hanIti kisa karoti / hohi khaM // 19 // kArastha Dako pare ke anugamo'm // 11 // nukA sakAratasya ca | bhavati / gRhaM / lIdaM / pavasva aM ityanusvAro bhavati hali pare / 1- rori // 20 // rephassa rephe pare sa bhavatiH yamyate / dharma zRNoti / pApaM hati / halIti | amIrathena / punaarmte| .. kiM ! idamatra / * aMte'H // 21 // aMte vartamAnasya rephasya nA namApati prAli // 12 // nakArasya | iti visarjanIyo bhavati / devA / kaviH / makArasya cApadAMte vartamAnasya meM bhavati mali prAtaH / aMta iti kiM ! svaratra / prtH| yazAMsi / tejAsi / puMsi / apadAMta sarpare khari // 22 // rephasya bisago bhavati iti kiM ! bhagavAn zAMtaH / zalIti kiM ? gamyaH / zapare khari prt| naraH sarukA / purussaatsrti| samAd // 13 // samo makArasya makAra kupvoH // 23 // sarbhUtayoH kavargapavaeva nipAtyaH rAjatau kvyaMte parataH |smraatt bhrtH| rgayo zarmare khari parataH rephassa visargo bhavati / gaH kucha TukazariyA ||14||kaarnnkaaryoH | vAsaH kSaumaM / adviH sAtaM / kuk Tukau vA sta; zari pare / prAnchete / kara pau ca // 24 // khari sthityo'kussyo| pArachete / maashete|supnnchete| supaNzete |supnn parataH rephasparaka ityetAvAdezau bhavatA zete / zarIti kiM paaroti| visargazca / aMta:karoti, maMtaH karoti / kAstra nazzi tujh||15|| padAMtasya nakArasya nati / kaH khanati / aMta pacati / aMtaH zakAre tumvA syAt / kurvancchete / kurbaJcazete / pacati / pakSAphalati / vRkSaH phalati / kupvo. kurvanyate / zrIti kiM kurvnpNddH| rita kim ! kacarati / hanAdadhuH so'y||16||ddkaaraaNtaankaarii- zari saca // 25 // rephasya sakArAdezo nAca sakArasya zco'vazvavarjitasya dhuDAgamo | bhavati visargazca zari prtaa| karazete / kaashete| pabati / madhulisIdati / madhuliTsIdati |mhaa- | kaSpaMDe / kaH paMDe / kassarati / kaH sarati / utsAdhu mahAnsAsa iti miliT pNdde| aMtazomate | aMtAzobhatezirIti ki kaMpati prazca iti kiM 1 aTayotati / reSa supi // 26 // zari mupi reH so. mamo yogyamaH // 15 // mayaH parasya umaH bhavati visargandha / payastu / payaHsAniyamAyoM .. boyA prati avi pare / bambatra / zamu ptr|| yogaH / rerikArAnubaMdhasyaiva bhUpi satvavisI Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajenamaMthamAlAyAM - nAnyasya / gArcha / pUrSu / triH pacati / catuSkaroti / catu:karoti / catuH ___ khaypare khaM vA // 27 // khaymare zari karoti / catuSpaThati |ctu paThati / catuH paThati / rephasya khaM bhavati vA / cetskhlti| cetsskhlti| isaso'pekSAyAm // 35 // isusaMtasya rephacetaH svalati / kaskaMdati / kasskaMdati / kaH sya sirvA syAt kupvoranyonyApekSAyAm / spispNdti| khappara iti kiM kaH sarati / kassarati / karoti / sArpa karoti / sarpiH karoti / sAmpi chavi // 28 // rephastha sakArAdezo bhavati pibati / sapi pibatisarpiH pibati / dhanuSkhaMDayachavi prtH| kshchintti| kssttkaarH| ksthuddti| ti|dhnu:khNddytidhnuH khNddyti|dhnusspaati| dhanura kazcarati / kaSTIkate / kastarati / | pAti / dhanuH pAti / isusa iti kiM ! paya kuru / kupvostyeoH siH||29|| kavargapavargA- apekSAyAmiti kiM ! tiSThatu sappiH pivasvaMbhaH / dau tye pare zivarjitasya rephasya sirbhavati / kAmya- naikArthe'kriye // 36 / isusorephasya sirna phalpa kapAzeSUdAharaNaM / yazaskAmyati / payaska- bhavati kriyApadahInekArthapadasthayoH kupvorapekSAyAM saM / spissk| payaspAzaM / tya iti kiM ? payaH sarpiH kAlakaM / yajuH pItakaM / ekArtha iti kiM ! pibati / ajheriti kiM ! muhuH kAmyati / sarpiSkume / akriya iti kiM ? spipkiyte|| * rereva kAmye // 30 // rerikArAnubaMdhasyaiva se'yusthasya // 37 // isasoH rephesyA'kAmye tye sirAdezo bhavati nAnyasya / pyskaamyti| sthasya se sirbhavati kupvoH parataH / sArpaSkuMDaM / roriti kiM ? dhUH kAmyati / sarpippAnaM / dhanuSkhaMDa / sa iti kiM ! AstA ___ * nirdabahizcaturAviHmAdusaH // 31 // sappiHpiba kSIraM / adhusthasyeti kiM stspi:kuNdde| nirAdInAM rephasya sirbhavati kupvoHprtH| nisskRpH| kkmikNskuNbhkshaakrnniipaatre'to'jheH||38|| niSpeyaM / duSkRtaM / duSpItaM / bahipkuru / kamyAdiSvataH parasyAjheH rephasya se adyusthasya bahiSpiba / catuSkaM / catuSpadI / AviSkRtya / sirbhavati / ayaskAraH / ayaskRt / yshskaamH| AviSpaTha / prAduSkuryAt / prAduSpaca / ayskNsH| ayaskuMbha: / ayaskuzA / ayaskarNI / namaHpurasrostyoH ||32||etyostisNyoHrephsy | payaspAtraM / ata iti kiM ! gI:kAraH dhaHkAraH / sirbhavatiH kupvoH prtH| namaskRtya / namaskA / / ajheriti kiM: sva: kRt / praatHkaarH| asvasyeti nmsk| namaskartavyam / puraskRtya ! purskrtaa| kiM ! supayaSkAraH / tyoriti ki ? namaH kRtvA / puraH kRtvA ziro'dhasoH pade // 39 // anayoraghusthasya tiraso vA // 33 // tiraso rephasya sirvA rephasya pade parataH se sirbhavati / siraspadaM / bhavati / tiraskRtya / tiraH kRtya / tiraskartA / | adhaspadaM / sa iti kiM ! zirasaH padaM / / tiraH krtaa| ___* kaskAdiSu // 40 // eSu vartamAnasya rephasya sucaH // 34 // sujaMtasya rephasya sirvA syAt | sirbhavati kupvoH parataH / karakaH / kautskutH| kupvoH parataH / dviSkuru / dvi kuru / dviHkuru / | bhAskaraH / ayaspiMDaH / ityAdi / dviSpaTha / dvi:ptth| dviHphTha / trisskroti| tri:ka- *kiMNossaseH SaH // 41 // kavargeNbhyAM roti / triH karoti / triSpacati / tri: pcti| parasya sakArasya sezca So bhavati / ityApikAro Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiH] zabdArNavacaMdrikA | a. 5 / pA. 4 / shegaa| vakSyati-tyAdezayoH / vAca / maniSu / niSTobhate / adhiSTobhate / adhyaSTobhata / meriti siSeva / sappikAmyati / kiNoriti kiM yaasyti| kiM ! dadhi sunoti / numasaraH // 42 // kinyo paro yo num * sthAsenisepasicasaMjasvaMjoT ce'sya ca '. zar ca tasmAtsasyoH po bhavati / sappISi / // 18 // sAdInAM geH pareSAmaTi ce ca satyadhanUMSi / samiHSu / dhanuHSu / / satyapi asya ca casya So bhavati / anuSThAsyati / tyAdezayoH // 43 // tAbhyAM tyasakArasya niSThAsyati / viSThAsyati / abhiSThAsyati / bhAdezasakArasya ca pAdezo bhavati / essu| eSA / pariSThAsyati / anvaSThAt / anutaSThau / amimuSvApa / sAdhuSu / kartRSu / dikSu / gheNayati / niSeNayati / pariSeNayati / abhya zAsvaspasA // 44 // kiNmyA parasya SeNayat / mabhiSiSaNayiSati / niSedhati / viSeeSA sakArasya po bhavati / ziSTaH / ziSTavAn / | pati / abhiSeSati / pariSedhati / nyaSedhat / uSyate / jakSatuH // niSiSedha / vissiNcti| niSiMcati / pariSiMcati / paNi caannistorevaasvitsvtshH||45|| abhiSicati / vyarSicat / viSiSikSati / viSapaNi patvabhUte sani pare cAtparasya sakArasya jati / niSajati / pariSajati / mabhiSajati / pAdezo bhavati NyatAnA stotezca svidi svadi / vyaSajat / viSaSaMja / pariSvajate / niSvajate / saho vihAya / siSevayiSati / suSvApayiSati / viSvajate / pariSaSvekSate / tuSTrapati / niyamo'yaM-Nistoreva paNi patvaM mahote 9 // aprateneM: parasya mahe. nAnyasya / susUSati / sisikSati / evakAraH iSTa-po bhavati / niSAdati / viSIdati / prissditi| niyamArthaH / NistoH SaNyeveti mAbhUt / asI-nyapIdat / niSISadyate / niSasAda / abhiSiSaSivat / tuSTAva / SaNIti kiM ! siSeva / Satvani- sati / aprateriti kiM ? pratisaditi / dezaH kiM ! siSAsati / suSupsati / nakAragrahaNaM stanbhe // 50 // ge: parasya staMbheHSo bhavati / ki vyAtisuSupiSe / cAditi kiM ? pratISiSati / niSTabhnAti / pratiSTamnAti / pariSTabhnAti / asvitsvatsaha iti kiM ! sisvedayiSati / sisvA- vissttmnaatiaaprtyssttbhnaat|prtitssttNbhaaprtitaassttbhyte| dayiSati / sisAhayiSati / __ * AzrayAvidolavAca // 51 // avA*saMjervA // 46 // saMjeNyaMtasya paNi cAtpa- druttarasya staMbheH SakArAdezo bhavati Azraye-aviraspa po vA syAt / siSaMjayiSati / sisNjyissti| re Urji cArthe / avaSTabhyAste / avaSTabdhe sene / ge: sUbasostustumo'dhya'pi // 47 // aho subhttsyaavssttNbhH| eSviti kiM ? avastabdho geriNatAtpareSAM eSAM sakArasyATi satya'satyapi ko | vRSalaH / cazabdAdupaSTaMbhaH / bhavati / pariSuNoti / viSuNoti / abhissunnoti| vezca khano'zane // 52 // veravAzcottarassa paryeSuNot / niSuvati / viSuvati / pariSuvati / svaneH po bhavati-mazane'rthe / viSvaNati / nyaSuvat / viSyati / niSpati / abhiSyati / nyaSvagat / viSaSvANa / avaSvaNat / avarSavyaSyapat / naminAthamabhiSTaumi / abhyaSTaut / SvaNyate / azana iti kiM ! visvanati mRdaMgaH / niTauti / viSTauti / pariSTauti / abhiSTobhate / / * pariniye sevaH // 53 // emmA sevate: Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sanAtanajainadhamAlAyAM aTi ce ca satyasatyapi So bhavati / pariSevate / / sphurisphuryoni||| 60 // nisanibhyA paryaSevata / pariSiSeviSate / niSevate / viSevate / parayoH sphurisphulyoH po vA syAt / niHSphunyavat / vyaSevat / rati, niHsphurati / niSphurati, misphurati / niH * sitasayasya / / 54 // parinivibhyaH sita phulati / niHsphulati / nissphulti,nisphulti| sayayoH So bhavati / paripataH / niSitaH / vi- ve // 61 // veruttarayostayoH po vA syAt / pitaH / pariSayaH / niSayaH / vissyH| viSphurati / visphurati / vissphulti|visphulti / sidsaisudastusvaMjaH // 55 // tebhyaH | skabhnaH pH|| 62 // veparasya skabhnAteH sivAdInAM So bhavati / pariSIvyati / niSI- | So bhavati / viSkamnAti / viSkabhitA / viSkavyati / viSIvyati / prisshte| niSahate / | bhakaH / punaH po niyAmaH / viSahatApariSkartA nemimAthaM prissttautiaaprissvjte| iNaH pIdhvaMluliyAM gho duH|| 63 // vA'Ti // 56 // tebhyaH sivAdInAM aTi iNaHpareSAM eSAM dhakArasya Dho bhavati / ceSIdavaM / po vA syAt / paryyavAvyat / paryasIvyat / cyoSITvaM / acedavAacyodavAMcakuve / vvRdve| nyasIvyat / nyapIvyatAvyapIvyat / vyasIvyat / iNa iti kiM ! pakSIdhvaM / eSAmiti kiM stuve / paryyaSahata / paryasahata / nyaSahata / nyasahata / / * veNH // 64 // iNaH parAbhyAM izimyA vyaSahana / vyasahata / paryaSkarot / paryaskarot / pareSAM teSAM dhakArasya do vA syAt / laviSIdavaM / nyaSkarot / nyaskarot / vyaSkarot / vyskrot| laviSIghvaM / alavivaM / alavidhvaM / luluvive / paryaSTaut / paryastot / nyaSTaut / nyastaut / luluvidhve / prAhiSIdavaM / prAhiSIdhvaM / vyaSTot / vyaSTaut / paryaSvajat / paryasvajat / seguleH saMme // 65 // aMgule parasya saMge nyapvajata / nyasvajat / vyaSvajat / vyasvajat / sakArasya se po bhavati / aMguliSaMgAse iti kiM ! * syaMdo'bhyanozvA'jIve / / 57 // abhya- | aMgule saMgaH / / nubhyAM tebhyazcottarasya syadeH So vA syaadjiive'rthe| bhIroH sthAna / / 66 // bhIro: parasya abhisyadate, abhiSyaMdate tailaM / anuSyaMdate, sthAnasya se po bhavati / bhIruSThAnaM / anusyaMdate / parispaMdatte, pariSyaMdate / niSya- jyotirAyuSaH stomaH // 67 // AbhyAM date, nispaMdate / viSyaMdate, visyaMdate / ajIva stomasya po bhavati se |jyotissttomH| aayussttomH| iti kiM ! abhisyadate mtsyH| | *stuccAgneH // 68 / / agne parayostutstoskaMdo'te // 58 // veH parasya skaMdervA mayoH se po bhavati / AbiSTut / agniSTomaH / So bhavati-atasaMjJake parataH / viSkattA / vi- mAtRpituH svas // 69 // AbhyAM svasa skaMtA / ata iti kiM viskannaH / visknnvaan| saMkArasya So bhavati se / maatRssvsaa|pitRssvsaa| pareH // 59 // pareH parasya skaMdervA po bhvti| vA'nupi // 70 // anupi se tAbhyAM svasuH pariSkattA, priskNcaa| pRthakasUtrAt te'pi syAt / So vA syAt / mAtuH SvanA / mAtuH svasA / pariSkaNNaH, pariskannaH / pariSkaNNavAn , pituH SvasA / pituH svasA / pariskannavAn / * prAdurgeryacyasteH / 71 // prAduHzabdAt Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zamdAvacaMdrikA | a . 5 / pA. 4 / gibhyazca parasyAsteH So bhavati yakArAdAvajAdau niso'nAsevAyAM tape // 79 // nisaH So ca pare / pAduHNyAt / prAdu panti / niSyAt / bhavati-anAsevAyAmarthe sapatau pare / niSTaptaM hiniti / abhiSyAt / abhiSaMti / prAdurgeriti kiM ! raNyaM / niSTatA arAtayaH / anAsevAyAmiti . dadhi syAt / ya'cIti kiM ! anusvaH / anusmH| kiM ! nistapati suvarNo suvrnnkaarH| niHsuveH samAtisvaSo'vaH // 72 // | ninadyAHsnAterdAkSye // 80 // ninadIbhyAM nirAdibhyaH parayoH samasRtyoH svapezvAvakA- snAteH So bhavati dAkSye'niSNaH dAne / nadIrasya po bhavati / niHSamaH / duSamaH / sussmH| SNaH prataraNe / kuzala ityarthaH / viSamaH / niHSatiH / duHbhuutiH| suSUtiH / viSU- *zteH snAtaM sUtre // 81 / / prateparasya snAte tiH / niHSuptaH / duHSuptaH / suSuptaH / vissuptH| po bhavati sUtre'rthe / pratiSNAtaM sUtraM shuddhaamtyrthH| ava iti kiM ! duHsvmH| matisnAvamanyat / vikuzamIpareH svalaM // 73 // ebhyaH snAnaM khau // 82 // prateH svAnasya So skhalasya So bhavati / viSThalaM / kuSThalaM | zamI- bhavati sUtre khau / pUtiSNAnaM sUtramityarthaH / chalaM / pariSThalaM / khAviti kiM ! pratisnAna / karegotra // 74 // kapeH svalasya So bhavati / *varNe'bhiniSTAnaH // 83 // varNe khA amigotre'rthe / kapiSThalaM / gotre iti kiM ! kapisthalaM nibhyAM stAnasya So nipAtyaH / bhAminiSTAno gobAMdhabhUmisavyApadvitrikazakazakaMjAmaMji visargaH / abhinistAno'nyatra / pujiparamevahirdivyagneH sthH||75 // ebhyH| *viSTArazchaMdasi // 84 // veH parasya stArasya sthasya So bhavati / goSThaH / aMbaSThaH / AMbaSThaH So nipAtyate chaMdo'rthe khau / viSTAra pNktichNdH| bhuumisstthH| svysstthH|apsstthH / dvisstthH| triSThaH / kusstthH| vistAro'nyatra / shekusstthH| zaMkuSThaH / aNgusstthH|mNjisstthH / puMjiSThaH / *vRkSAsane viSTaraH // 85 // veH parasya tarasya So parameSThaH / varhiSThaH / diviSThaH / agniSThaH / nipAtyate vRkssaasnyorrthyoH| viSTaro vRkssH|visstt *maSTho'gragat // 76 // prAtparasya sthasya po ramAsanaM / vistarobhyaH / nipAtyate agtyrthe|prssttho gauH / pUstho'nyaH / / *gaviyudhi sthirH||86||gvi yudhi ityetAbhyAM suSAmAdiSu // 77 // eSu vartamAnasya sakA- sthirasya po bhavati khau| gvisstthirH| yudhiSThiraH / rasya So bhavati / suSAmA / viSAmA / niHssaamaa| etya'gaH // 87 // agakArAMtAtparasya sakAraniSedhaH / suSaMdhi / parameSThI / susstthvityaadi| sya So bhavatyekAre parataH khau| vaarissennH| shriissennH| mAtsupasnye / / 78 // prAtparasya sakArasya | hrissennH|etiiti kiM ! harisiMhaH / bhaga iti vatva syAt subaMtAt vihite takArAdau tye parataH / / kiM viSvaksenaH / iNa iti kiM dharmasenAcArya: sarpiSTA / sappiSTvaM / sappiSTaraM / vapuSTamaM / / bhAvA / / 88 // bhavAcinaH zabdAta sakAcatuSTayaM / prAditi kigiistraa| dhUsarA / supa | rasya po vA bhavati ekAre khau / bharaNiSeNaH / iti ki ! miMdhustarAM / chistarAM / sAdigrahaNaM | bharaNisemaH / rohiNiSaNaH / rohiNisenaH / maga kiM ! sappissAt / tya iti ki sapistarati / iti kiMmazvayuksenaH / / Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana pramAlAyAM... * padAma // 89 // padAtparasya sakArasya So na *prAkpadasthAt khau // 100 // pUrvapadasthAsyAt / daghi siMcati / madhu sunoti / | svAsparasya nakArasva NakArAdezo bhavati khau / * bahoH // 90 // bahostyAtsasya po na syaat| puSpaNaMdI / vrinndii| dhrmnndii| bhINaMdI strii| bahusek / khAviti kiM ! dIrghanAsikaH / sAta // 91 // sAtaH sasya So na syAt / * agaH // 101 // gakArAMtAnnakArasya No munisAt / agnisAt / dadhisAt / madhusAt / na bhavati / RgayanaM / / sico yaGi // 92 // siceH sasya So na koTarAbhyo vanaM // 102 // koTarAdibhyaH bhavati yahi parataH / sesicyte| abhisesicyte| paraM vanaM viniyamyate khau / koTarAvaNaM / mizrakA sepo gatau // 93 // sedhatargatyarthasya po vaNaM / sidhUkAvaNaM / sArikAvaNaM / puragAvaNaM / na syAt / pratiseSa gAH / abhisedha gaaH| gatA- ebhya iti kiMzatapatravanaM / manoharavanaM / viti kiM pratiSedhati pApaM muniH / mogra'taniHzarekSuptakSapIyUkSAkAzyomranistabdhapratistabdhau // 94 // ni khadirAt // 103 // ebhyo vananakArasya No pratibhyAM staMbheH SatvAbhAvo nipaatyte| nistbdhH| bhavati / pravaNaM / agrevaNaM / aMtarvaNaM / nirvaNaM / pratistabdhaH / / | zaravaNaM / ikSuvaNaM / plakSavaNaM / pIyUkSAvaNaM / kArya soddhH||95|| soDhabhUtasya saheHSo na syaat| vaNaM / AmravaNaM / khadiravaNaM // visoDhA / parisoDhuM / parisoDhavyaM / sod | * dvitryaabhyo vRkSauSadhibhyo'nirIkAdibhUtasyeti kiM ! niSahate / viSahate / bhyo vA // 104 // dvitryabhyo vRkSauSadhi * staMbhusivusahaSkAce // 96 // eSAM kaci vAcibhyaH nirIkAdirahitebhyo vanasya nasya No parataH SatvaM nAsti / pratyatastaMbhat / prysiissivt| ghA syAt / dAruvaNaM,dAruvanAvadarIvaNaM,vadarIvanaM / vyasIpahat / dUrvAvaNaM / dUrvAvanaM / brIhivaNaM, bIhivanaM / kodravavaNaM, subaH sansye // 97 // sutraH sani sye ca kodavavanaM / divyajbhya iti kiM devadAruvanaM / bhadraparataH SakArAdezo na syAt / susUSatIti susUH / dAruvanaM / rAjamASavanaM / vauSadhibhyaH iti kiM ! abhisossyti| pitRvanaM / anirIkAdibhya iti kiM ? irIkAvanaM satsvaMjavAlliTi // 98 // sahisvaMjyoH kuveravana / timiravanaM / samIravanaM / cAtparayolliTi parataH po na syAt / niSasAda / + grAmAprAnnIH // 105 // AbhyAM nI abhiSasvaMje / abhiSasvaje // | nakArasya No bhavati / grAmaNIH / agraNIH / * po no No'bhinne // 99 // SakArarephAbhyAM / * nasaH // 106 // geH paro naso NakArAparasya nakArasya gatvaM bhavatyabhinnapade cettau dezo bhavati / pragatA nAsikA asya-praNasaM mukhN| nimitcanimitinau bhavataH / kuSNAti / pussnnaati| nirNasaH / niSkeNa / mUrkheNa / vargeNa / dIryeNa | puSyeNa / atondaH // 107 // akArAMtAtparasyAhaH repheNa / giriNA / meruNA / varSeNAgarveNa / garmeNa / nasya NatvaM bhvti|puurvaahnnH|apraakaaat iti ki abhinna iti kiM ! munirnayati svarga // nirahaH / duranhaH / Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAtiH zabdArNavacaMdrikA | bha . 5 / pA. 4 / vastrervayasi hAyanaH // 108 // catur mRdaMtanumsunnakArasta po bhavati | mokSakAvibhyAM hAyanasya nasya No bhavati vayasi gmymaane| miNau / myugiyo|svrgkaamaanni / krbumaani| caturhAyaNo vatsaH / trihAyaNozvaH / catusneriti gurumukheNa / karayumeNa / kiMlakSahAyanaHpakSIviyasIti kicatuhAryanA zAlA| myaM'tarohuro vikRteH // 116 // durva bAbAdvAhanaM // 109 // bApAtparasya | rjitAguraMtaHzabdAza vikRternakArasya po bhavati / bAhananakArasya jo bhavati / ikSuvAhaNaM / shrvaahnn| | pArzvajinaM praNamAmi / maNayati / pariNayati / bAdhAditi kiM ! suravAhanaM / aMtarNayati / praNAmakaH / pariNAyakaH / bhyaMtara pAnaM deze'seH // 110 // deze gamyamAne | iti kiM ? sAdhurnayati svame / bhadura iti kiM pAnasya gakArAdezo bhavati-ase: / kSIrapANAH | dunayaH / vikRteriti kiM ! pranRtyati / prananakaH / AMdhAH / sauvIrapANAH drAviDAH / surApANAH zaH // 117 // geraduroMta:zabdAca prAcyAH / deze iti kiM ! dAkSipAnaM / aseriti zakArAMtasya dhornasya No bhavati / praNazyati / kiM ! srpisspaanaaH| pariNazyati / praNAzakaH / za iti kiM ! vA bhAvakaraNe // 111 // bhAve karaNe | pranaSTaH / pranaMkSyati / ca vartamAnasya pAnanasya No vA syAt / sauvI- himyornunoH // 118 // geradurA'taHzabdA. rapANaM, sauvIrapAnaM / kSIrapANaM, kSArapAnaM, ca himIbhyAM nunA ityetayo! bhavati / phinnauti| vartate / karaNe-kSIrapANaH, kSIrapAnaH / vAri-pahiNutaH / pramINAti / mmiinniitH| pANaH, vAripAnaH kNsH| bhAvakaraNa iti ki! AneH // 119 // ge: syAneo bhvti| kSIrapAno ghossH| prayANi / prApayANi / aMtaryANi / pravANi / girinayAdInAM // 112 // eSAM vA No negadnadpatpagumAsyatiyAtivAtidvAtibhavati / girinndii| girinadI / ckrnnitNbaa| sAtivayovahauzamucinadegdhau // 120 // cakranitaMbA / mASoNaH / maassonH| geH parasya neo bhavati gadAdiSu parataH / praNimRdaMtanumsupi ||113||mRdNte numi supi ca gadati / praNigaditA / pariNigadati / pariNi yo nakArastasya vA No bhvti| mASavApinau,mASa- gaditA / praNinadati / vIranAthaM praNipatAmi / vApiNau / brIhivApiNau, brIhivApinau / mASavA- praNipadyate / prnnipttaa| praNidadAti / praNidyati / pANi / mASavApAni / brIhivApANi / brIhivA- maNidhayati / praNidadhAti / praNimayate / praNimipAni / mASavApeNa, mAvApena / prAkpadasthA-mIte / praNimArayate / praNimAtA / paNiSyati / tyAditi kiM ! pvaarinnaa| pariNaSyati / praNihaMti / praNiyAtiApraNivAti / ekAjyau NaH // 114 // ekAci yo prnnindraatiH| praNipsAti / praNivapati / prANakhitasya mRdaMtanumsunnakArasya jo bhavati / vahati / praNizAmyati / praNicinoti / praNipravAhaNau / vRtrahaNau / bhIrapANi / surApANi / / degI / aMtarNigadati / sarApeNa / shriirpnn| / zeSe vA'SAMtakavAdau // 121 // zeSa sakau // 115 // sakaLaM ke khitasya gadAdivanite mau apakArAte bhakakArakhakArAve Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - mAsanamAlA - nervA No bhavati / praNipacati / pAnapacati / maarthmevkaarH| nummevejAderiti mA bhUt mohaNaM / pariNibhinati / pariniminasi / mapAta iti Nihalijune vA / / 129 / / NyatAt halaH ki ! pranipinaSTi / akakhAdAviti kiM ! pani- parAt inuruca dhoH kannakArasma geH parasya yA karoti / pranikhanati / aMtAdigrahaNamupadezArtha / No bhavati / prayApaNaM / prayApanaM / prayApyamANaM / manipekSyati / pranicakAra / prnickhaad| prayApyamAnaM / prakopaNaM / prakopanaM / pramohaNaM / ito'niteH // 122 // ikArAMtAguH parasyA- pramohanaM / halmahaNaM kiM prehaNaM / parohaNaM / hajura nitoM vA syAt / paNiti / paryaniti / iti kiM ! pravahaNaM / abhAderiti kiM ! prabhAvanA. ita iti kiM ! prANiti / prabhAvanA / prayAvanA / prakAmanA / aMte ca / / 123 // geH parasyAniteo bhava niMsanikSaniMdA // 130 // gairaduroM'tatyaMte'naMte ca parANite / he prANa / zva pareSAM nisAdInAM kRti pare No vA bhavati / dvau // 124 // geranita nakArau vini- praNisanaM / pranisanaM / mANikSanaM, pranikSanaM / praNiyamyete / praanninnissti| parANiNiSati / pANi- danaM, praniMdanaM / sAt / parANiNat / dvAviti kiM ? praanninninisst| nirviSNaH // 131 // nispUrvAdvidaH parasya ghnaH // 125 // geH parasya haMteo bhvti| kRnnakArasya No nipaatyH| niviNNaH praavaajiit| mahaNyate / parihaNyate / prahaNanaM / parihaNanaM / nAM'taro'yanaghno deze // 132 // aMtara bAyoH // 126 // gehate! vA syAt zabdAtparamya ayanasya haMtezca No na syAt dezemakArabakArayoH parataH / pUhaNvaH / pahaNmaH / 'rthe / aMtarayanaH / aMtarhanaH dezaH / deza iti pUhanvaH / pUhanmaH / ki ! aMtarayaNaM / kRtyaJco'bhAbhUpUkamgampyAyIvepo'SaH culdustau madhye // 133 ||shkaare cavarge // 127 // aSakArAMtAdgaH parAgAdivarjitAddhoH lakAre Tavarge sakAre tavarge ca nimitanimittinoparasya kRtsthanakArasyAcaH parasya jo bhavati / madhye sati NattvaM na syAt / razanA / nirazanaM / pUyANaM / pariyANAyaM / pUvaNaM / pUhINaH / prahI- arcanA / murchanA / upArjanaM / vRSalena / pRSTena / gavAn / kRtIti kiM ? pravAhena / aca iti kiM ! dRddhen| maInaM / dADharyena / rasena / vartanaM / prabhugnaH / pUbhugnavAn / abhAderiti kiM pbhaanN| tIrthena / pramaInaM / pravarddhanaM / parimAnaM / paribhavanaM / prabhavanaM / pUpavanaM / paka- pade'nADya ddhati // 134 // ArahIne manaM / pUgamanaM / pUpyAyanApUrvapanA apa iAte kiMpade madhye sati No nAstyaddati / prAvanaddha / niSpAnaM / duSpAnaM / mASakuMbhavApena / caturaMgayogena / anADIti numI'jAdereva // 128 // geH parasya dhoH kiparyANaddhaM / niNItaM / mahatIti kiM aadrgomyenn| ijAdereva numi sati kRNnakArasya No bhavati / ghi ghnaH // 135 // ghermadhye sati haitoM na presagaM / pAkhaNaM / peMgaNaM / aMtArikhaNaM / syaat| prnNti| brmnH| pIti ki / pramahaNaH / numIti kiM ! numyasati na niymH| pravahaNaM / / subhnAcaMteSu // 136 // kSumnAdiSu padAte ijAderiti !i puumNknN| pramaMganaM / iSTaniya ca nakArasya No na syAt vinAti / shumniitH| Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdAvacaMdrikA / 1. 5 / / 4 / epnoti / tRptaH / surndii| hrinNdnH| rIsyoH // 145 // padAMtayoH rIsyoH pUrvamInandItyAdi / narAn / mASAn / doSAn / sya khAsabo me bhvti| na pAhi / puNskokilH| nRteryki|| 137 / / nRteri jo naasti| puskAmA / narInRtyate / nrshi| | khay khayaH shri||146|| khayaH khay vA syAt stoH icunA zcuH // 138 // sakAratarvagayoH | zari parataH / SIraM / kSAraM / aphsarA / apsarA / zakAreMcavargAbhyAM yoge zakAracavargoM bhavataH / vaya iti kiM bhvaansaadhuH|shriiti kiMvAk crti| kazzete / jinAlayazzobhate / tapazcarati / zari de // 147 // zaraH parasya khayaH ve sape dhanyabinoti puNyaM / munizchinati paapbNdh| vA staH / kacchAdayati / karachAdayati / tvacchamyA / taccarati |tcchyti / tajapati / stthAlI / sthAlI / tajmakAraH / tamakAreNa / rAjJaH / yaacaa| yaNo mayaH // 148 // yaNaH parasya mayo vA pTunA pTuH // 139 // stoH sakAratava- destaH / diirghH| dIrghaH / vAlmmIkaH,vAlmIkaH / rgayoH pakAraTavargAbhyAM boge pakAraTavargo staH / athavA-mayaH parasya yaNo dve staH / daddhyyatra / kappaDikaH / kaSTIkate / puruSaSTakayati / peSTA / dayatra, dadhyatra / madavvatra / madhvatra / madadhvatra / taTTIkate / tadvakAreNa / taDDInaM / tddaukte| aco hohacaH // 149 // acaH parAbhyAM bhavANNakArIyati / | rephahakArAbhyAM parasya rephahakArAjyarjitasya TornAmnagarInavateH // 140 // padAMtATToH varNamya dve vA stH|aaryyH / AryaH / vAsyaM / pareSAM eSAM toSTurbhavati / SaNNAM / ssnnnngrii| vAyaM / aca iti ki?hanute / arhaca iti kiM ! paNNavatiH / niyamArtho'yaM yogaH- padAtAhoreSA- arhaH / zrIhRdaH / viirH| meva TurnAnyamya / SaTtayaM / SaTtvaM / SaTtA / aghaH // 150 // adIsaMjJakAdacaH parasya dveSA madhuliT sIdati narakAtatvAmRtaliT tarati duHkh| staH / pathyadanaM / patyyadanaM / tvak, tvakk / na topi // 141 // SakAre pare tavargasya tvagga , tvam / tat / tat / tad / tad / aba nAsti / tIrthakRtSoDazaH / mahApaMDaH / pIti iti kiM ! pAtraM / kiM ! tahakAraH / na sphe'ci // 151 // sphasaMjJe Aci ca zAt // 142 // zakArAto curna syAt / pare arhacA dve rUpe na stH| iMdrAkRtsnAdadhiAmadhu / abhAti / prshnH| | zaraH // 152 // zaro'ci dve na st:| aadrsh| yageko vA // 15 // yara:padAMtasya ke varSaH / tarsa / acIti kiM ! vaya'te / pare me vA bhavati / bAlmadhuraH / vAgmadhuraH putrasyAdinputrAdinyAkroze // 153 // bamnIti / ajnItiH / SaNmukhAni / pamukhAni | Adini putrAdini ca pare putrasyAkoze dUna sta samayanaM / tadyanaM / kummaMDalaM / kakumaMDalaM / AkrozaviSaye / putrAdinI / putraputrAdinI iti kiM ! guruvApamANaM / svimasi pApe / mAkroza iti kiM ! putraadinii| sye // 144 // yaraH saMjJakAdau se pare putraputrAdinI zizumArI / nityaM gadevo bhvtivaangmyaabhvnmyH|tnmaatrN / / bAlo mA pAni ||15||shl varNanAM jaz Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. sanAtanajanamaMthamAlAyAM / Meroesear bhavati jhAzi parataH / boddhA / borbu / boddhavyaM / / parasvaM syAt / vipultaa| bhvrltaa| bhvoNskpttH| abuddha / anudAH / labdhA / labdhavyaM / albdh| sthAstaMbhoH puurvsyodH||163|| udHpryo| alabdhAH / dogdhA / dogdhuM / dogdhavyaM / mazIti sthAstaMbho sakArASoH pUrvasya sva syAt / utthaataa| ki dadhmahe / utyAtuM / utthAtavyaM / umitA / udyamituM / carkhari // 155 // malA khari pare car syAt / uttamitavyaM / sAdigrahaNaM kiM ! utiSThati / bhelA / bhetuM / bhetavyaM / lapsyate / madhuliT | prayohaH // 164 // yaH pavAMvAsarasva carati / svarIti kiM ! bhjyte| hakArasya pUrvasvaM bhavati / suvAmpasati / koNo'ya'nAha cAdeH ||157||ase varta- | vAmhalati / ajAlau / ajhalau / SaDDhalAni / mAnasyANo vA so bhavati disaMjhaM anAra pada hAni / tavitaM / tadahitaM / kakumbhAsaH / cAdIMzca tyaktvA / sAmeM sAma / khaTvA~ khaTvA / kakumhAsaH / aya iti kiM ! pAra hasati / dadhi dadhi madhu madhu / aNa iti kiM ! kartR / adya- atre'si // 165 // prayAparasya kArasya nAGcAderiti kiM ! munI / kimu / AvarjanaM cho bhavatyami parataH / SaDyAmAH / SaTzyAkiM paattliputraadii| maaH| vAkchUraH vAkzUraH / tacchevataM / tatzvetaM / khzaH zo y // 158 // rUzAnaHzakArasya yo kakuchetaM / kakupazvetaM / tcchlokH| taclokaH vA bhavati / AkhyAtA / aakhshaataa| aakhyaatuN| amIti kiM ! tvak zcyAtati / bhArUzAtuM / AkhyAtavyaM / AkhzAtavyaM / halo yamo yami khaM // 166 // halaH yayya'mparaM svaM // 159 // yAya parata:-- aM ga mA ma bhni| A ityanusvAraH parasya khaM bhavati / zaktiH ashcitH|| ityatra dvau yakArau dvitvajastRtIyaH madhyamasya khN| hiNDitaH / zAntaH / kamyate / aadityaaH-aadityH| apatyArthe devatArthe'pi vA nukpadAMtasya // 160 // nukaH padAMtasyAnu dAtasyAnu Nyatye ca madhyamasya madhyamayorvA khaM / hala iti kiM: svArasya ca parasvaM vA syAd yayi prtH| camyate annaM / yama iti kiM ? yjnyH| yamIti kiMzA / bambhaNyate / bNbhnnyte|sNyytH / saMyataH / savvatsaraH / sNvtsrH| tallokaM / talokaM / tvakaroSi / tvaM jharo jhari skhe // 167 // hala: parasya saraH karoSi / tvaJcarasi / tvaM carasi / tvaNTIkase / sve jhari parataH khaM bhavati / bhittA / pratto / sva TIkase / tvantarasi / tvaMtarasi / tvaM pcsi| prattaM / mahattaH / maruttaH / ara iti kiM ? praaot| tvapacasi / sva iti kiM ! tA / hiblyina // 161 / / hakAre va la ya ma na pare | catuSTayaM samaMtabhadrasya // 168 // mayo ha parataH-padAMtAnusvArasyaiSAmeva svA va la ya ma nA | ityAdisUtracatuSTayaM samaMtabhadrAcAryyamatena bhavati vA bhavaMti / kiMvyati / kiyate / ki- nAnyeSAmiti vikalpaH tathA codAhRtaM / lahAdayati / kiMDAdayati / kirAya: / kiMmaH / / samAptaH caturthapAdaH / kimbalayati / kimalayati / kinhute / kinhate iti jaineMdravyAkaraNe zabdArNavacaMdrikAyA toLa // 162 // tavargasya lakAre parataH vRttau pazcamo'dhyAyaH / Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsomadevayatinirmitamAdadhAti yA nauH pratItaguNanaMditazabdavAauM / se'yaM satAmamalacetasi visphuratI vRttiH sadAnuvapadA parivartiSISTa // 1 // svasti zrIkaullApuradezAMtarvAjurikAmahAsthAnayudhiSThirAvatAramahAmaMDalezvaraMgaDarAdityadevanirmApitatribhuvanatilakajinAlaye zrImatparamaparameSThizrIneminAthazrIpAdapadmArAdhanabalena bAdIbhavAMkuzazrIvizAlakIrtipaMDitadevavaiyAvRttyataH zrImacchilAhArakulakamalamArtaratejaHpuMjarAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakapazcimacakravartizrIvIrabhojadevavijayarAjye zakavarSekasahakazatasaptaviMzati 1127 tamakodhanasaMvatsare svastisamastAnavadyavidyAcakracakravattizrIpUjyapAdAnuraktacetasA zrImatsomadevamunIzvareNa viracitayaM zabdArNavacaMdrikA nAma vRttiriti / iti zrIpUjyapAdakRtajainendramahAvyAkaraNaM saMpUrNa / zrIrastu / zubhaM bhavatu / saMvat 1713 varSe kArtikazudi-aSTamI budhe vAgvaradeze sAgavADAnagare zrIAdIzvaranavInacaityAlaye rAulazrIpuMjarAjavijayarAjye zrImUlasaMghe sarasvatIgacche balAtkAragaNe zrIkuMdAkuMdAcAryAnvaye bhaTTArakazrIprabhAcandradevAstatpaTTebhaTTAraka-zrIpadmanaMdidevAstapaTTemahAraka-zrIsakalakIrtidevAstatpamubhaTTAraka-zrIbhuvanakIrtidevAstatpaTTebhaTTAraka-zrIjJAnabhUSaNadevAstatpahebhaTTAraka-zrIvijayakIrtidevAstapaTTebhaTTAraka-zrIzubhacandradevAstatpaTTe bhaTTAraka-zrIsumatikIrtidevAstapaTTebhaTTAraka-zrIguNakIrtidevAstatpade bhaTTAraka-zrIvAdibhUSaNadevatAstatpaTTe bhaTTAraka-zrIrAmakIrtidevAstatpaTTebhaTTAraka-zrIpadmanadidevAstatpaTTabhaTTAraka-zrIdevendrakIrtidevAstadAmnAye munizrIzrutikIrtista cchiSyamunizrIdevakIrtistachiSyAcAryazrIkalyANakIrtistacchiSyavajhatejapAlena svajJAnAvaraNIyakarmakSayArtha svaparapaThanArtha jaineMdramahAvyAkaraNaM savRttikaM likhitaM zoSitaM ca // ityalam / Page #278 -------------------------------------------------------------------------- Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. 1 2 3 4 5 6 ghuH k spardhe gArdai gArdai } bAdhRG 7 nAdhRD 8 nAzRG 9 dadhai bA 10 11 skudiD 12 zvidiD 13 vadiDU 14 bhadiDU 15 madiD 16 spadiST 17 vidiD 18 muda 19 dadai 20 dahau 21 kurdai 22 khurdai 23 24 25 urdai 26 SUdai 27 hAdai 28 hlAdIG 29 de 30 svadai 31 svAdai J arthaH sattAyAM vRddho saMgharSe praNamya jinaM bhaktyA saMsaMzrityAbhidhAgamaM / upopapadyate dhUnAmudutkRSTA mayA sthitiH || 1 || pratiSThAlipsApratheSu pratIghAte yAMcAzIrupatApaizvaryeSu dhAraNe baMdhane ApravaNe zaitye atha jaineMdradhAtupAThaH / stutyabhivAdanayoH priyasukhayo: stutimoda madasvapnagatiSu kiMciccalane paridevane harSe dAne purISotsarge krIDAyAM mAne kSaraNe zabde sukhe AsvAde Wes saM. dhuH 32 parde 33 yatIk 34 yutRD 35 jutRG 36 vis 37 vedhRD 38 zrathiG 39 prathiG 40 kasthai 41 zIkR 42 lokaD 43 zloka 44 devaD 45 ka } 46 reka 47 zaki 48 akiG 49 vakiG 50 makiG 51 kakai 52 kukai 53 54 cakai 55 sekRGa ) 56 kheD 57 zekaDa 158 lakaDe 59 zrakiGa 60 lakiGa 61 kakiGa 62 zvakiGa 63 trakiGa artha: kutsite zabde prayatne dIptau yAcane zaithilye kauTilye zlAghAyAM secane locane saMghAte zabdotsAhe zaMkAyAM lakSaNe kauTilye maMDane laulye gRhItau tRptipratighAtayoH gatau Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhuH 64 ThaukarU 65 traukRGa 66 Svaskai 67 vaSkai 68 maskai 69 tikai Tikai 70 71 TIkUDa 72 raghiGa 73 laghiDa 74 aghi 75 ghaG 76 mAgha 77 rAghRdda 78 lAghRD 79 drAghRG zlAghRk 80 81 baca 82 locaG 83 cai 88 ma 89 maciG 90 paciGa 91 Tu 92 tijauGa 93 Ijai 94 Rjai }sAmarthe arthaH } gatyAkSepe 98 99 bhrAjai 100 va 101 aTTai gatau 84 va 85 zvaciG } gatau 86 ka 87 kaciG 95 RjiGa / 96 bhRjaGa 97 ejaDa kaitave ca AyAse ca katthane sevAyAM darzane vyaktAyAM vAci baMdhane dIptau ca kalkane dhAraNocchrAyapUjAsu ca vyaktIkaraNa prasAde kSamAnizAnayoH gati kutsanayoH gatisthAno janeSu bharjane dIptau jaineMdradhAtupAThe hiMsAtikamayoH saM. dhuH 102 ghaTTai 103 sphuTai 104 caTTai 105 go Tai 106 loTe 107 huDiGa 108 piDi 109 zaDika 110 hiDiGa 111 kuDiG 112 vaDi 113 maDiGa 114 vaTai 115 bhaDiD 116 maDiD 117 tuDiD 118 bhuDiD 119 caDiG 120 taDiD 121 kaDiG 122 khaDiG 123 heDraG 224 vADhaG 125 drADD} 126 dhADRD 127 zlADDU 128 paDiG 129 aThiG / 130 vaThiG 131 maTiG 132 kaThiG 133 muThiG 134 eTha 135 he 136 gupauD artha: calane vikasane ceSTAyAM saMghAta rujAyAM ca gatyanAdarayoH dAhe veSTane paribhASAyAM zuddhau toDane bhRtau kope tADane made maMthe anAdare AplAvye vizaraNe zlAghAyAM gatau ekacaryAyAM zoke palAyane ( pAlane ) } vibAdhAyAM guptau 137 tiSTaG }stutau 138 STepRG 139 tepRD 140 glepRG kaMpe ca dainya Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH 177 ayai 178 va calane 179 gau saM. dhuH arthaH 141 DuvepRGa 142 ke 143 khepRz 143 gepRS 144 glepRD 145 kapi 146 mepR / 147 repRG) 148 apUrai . lajjAyAM 149 rebhRG / 150 ramiG zabde 151 abhiG 152 abiG 153 labiG avayaMse 154 kavRG 155 kIvRcha adhAya ca 156 kSIvRG mada 157 zIbhRG) 158 cIbhRG kathane 159 zalbhai 160 valbhai bhojane 161 galbhai ghASTa 162 jabhiG) gAtravinAma 163 jubhiG 164 STabhi 165 skAbhaka stabhe 166 STubhuG) gatI 182 naye | 183 rayai | 184 pavai 185 revaG / 186 tayai rakSAyAM ca 187 dayai gatidAnadahanahiMsAsu ca 188 uyIka taMtusaMtAne 189 pUyIGa durgadhivizaraNayo 190 mAyoGa 191 sphaayii| vighUnane varNa 192 ApyAyI vRddho 193 tAja saMtAnapAlanayoH 194 knyIka 195 kalai | 196 kalle ( 197 valai saMkRtI kaMpe ca 20 dhAraNe dAnahiMsApArabhASaNeSu saMkhyAzabdayoH 167 mAnai pUjAyAM devane stutau vyavahAre ca bhramaNe 168 panai 169 paNai 170 dhuNe 171 ghUrNe 172 ghiNi) 172 ghuNi 173 ghRNika 174 bhAmai 175 kSamUSai 176 kamuk 204 kallai 205 tevRGa 206 devRka 207 debRGa) 208 SavRGa / 209 zevRGa 210 kevRGa prahaNe 211 kheDa sevane kodhe sahane kAMtI 212 gevRddha 213 glevRGa 214 peTa Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhuH sa. 215 216 mevRGa 217 mlebuGa 218 dhukSai 219 dhikSai 220 vRkSai 221 zikSa 222 bhikSai 223 dIkSai 224 I 225 ISai 226 kreza 227 bhASe } 228 varSe 229 geSRGa 230 jeSa 231 Taka 232 eTa 233 heTa 234 ahi 235 plihai 236 reSRG 237 kAsRGa 238 NAsRGa 239 bhAsaiM 240 rAsRGa 241 242 243 myasai 244 AGaH zasuGa athaH sevane saMdIpanajIvanaklezeSu vRttau vidyopAdAne yAMcAyAM mayopanayananiyama batAdezejyAsu dRSTI gatihiMsayozca vyaktAyAM vAci he anvicchAya gatau avyakte zabde zabdakutsAyAM zabde dIptau kauTilye bhaye jaineMdradhAtupAThe icchAyAM pramAde 245 zrasuGa 246 prasuG 247 gla} madane ceSTAyAM 248 I hai 249 vahiG vRddhau 250 mahiG / 151 dakSa zaighraye ca saM. dhuH 252 gardai 253 galdai 254 barhai 255 bahai 256 va 257 valhai 258 ha 259 jeha 260 vAha 261 ezRGa 262 veSRGa 263 drAha 264 ja 265 gAhra 266 glaharU 267 ghaSiGa 268 smika 269 ghu 270 ku 271 DaGa 272 tuGa 273 guD 204 gADa 275 cyuGa 276 uyaGa 6 277 praka 278 plu 279 zyaiGa 280 ruGa 281 dhRGa 282 miGa 283 dake 284 ka n 285 pU 286 pyaiG 287 mUG 288 DIG artha: kutsAya prAdhAnye paribhASaNAcchAdAnahiMsAsu prayatne nikSepe vitarke viloDane prahaNe kSatau ISadasa zabde avyakte zabde gatau roSe ca avidhvaMsane pratidAne rakSa pALane pavane vRddhau baMdhane vihAyasA gatau Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ myAdayaH / arthaH 326 heDa 327 vtt| 328 bhaTa , 329 naTa veSTane paribhASaNe nRttI loTane tRptau ca hasane zaMkane saMjane he 331 caka 332 kakhe 333 rage saM. artha: 289 dyuta) 29. luTai . dIptI 291 zubhai) . 292 rucai abhiprItau ca 293 zvitA 294 trimika 295 trividAra __ mokSaM ca 296 ghuTai parivRttI ca 297 ruTai 298 luTai / pratighAte 399 luThe ). 300 zubhai saMkSobhe 301 Nabhai hiMsAyAM avayaMse 303 dhaMsu 304 dhvaMsuru gatau ca 305 sramuka vizvAse 306 turU vRttau 307 dhuGa zabdakutsAyAM saMvaraNe 302 srNsuch| kuTilAyAM gatau vRddhI spaMdUra save 310 pUru sAmarthya hiMsAyAM 334 lage 335 hage 336 hage 337 Sage 338 STage / 339 aka / 340 aga 341 kaNa 342 raNa 343 caNa 344 vaNa 345 zraNa 346 matha 347 natha 348 kratha 349 katha 350 caNa 351 hala / 352 mala / 353 jvala 354 smR 355 dR 356 na 357 zrA 358 cali 359 chadira 360 laDi 361 madI 362 svanir 363 dhvana 364 phala calane dIptau AdhyAne bhaye 311 ghaTaiN ceSTAyAM 312 vyathaiS calabhAtyoH 313 prathaiH prakhyAtau 314 prasaiS vistAre 315 mudaiS made 316 skhadaiS khanana 317 bhitvarASai saMbhrame 318 RdaiS / 329 kladai vaitavye 320 Rdira) 321 kSajiG gatidAnayoH 322 dakSa gatihiMsAyAM, 323 kRpaipAyAM dito'mI 324 jvara roge 325 gaDa secane naye pAke kaMpane Urjane jihonmayane harSaglapanayoH avataMsane zabde gatau Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. fo dhuH vRt ghaTAdi: 365 syamu 366 svana 367 rAjaka 368 TubhrazRG 369 TumlAzRG 370 bhrAjai 371 jvala 372 cala 373 jala 374 Tala 375 Tula 376 SThala 377 hala 378 vala 379 pula 380 kula 381 phala } 382 zala 383 Tula 384 pella 385 pathe vRtpuNAdi: 386 Dula 387 kathe 388 madhe 389 Tuvamu 390 kSara 391 hai 392 ramuG 393 zadUla 394 SadlR 395 kuzau 396 kuca artha: 397 ruhau 398 kasR 399 bhU 400 budhaJ zabde dIptau dIptau kaMpane dhAnye vaikavye sthAne vilekhane prANadhAnyAvarodhayoH mahattva saMstyAnasaMtAnayoH gamane hiMsA saMvaraNayozca niSpacane viloDane udUgaraNe saMcalane marSaNe krIDAyAM zAtane jaineMdradhAtupAThe saM. gativizaraNayozca rodanA nayoH saMparcanakauTilyaprati staMbhavilekhaneSu janane gamane bhuvi boghane dhuH vRt jvalAdiH 401 ata 402 cittI. 403 kitau 404 kRta 405 kyutir 406 cyutir 407 tar 408 srutir 409 kuthi 410 pu 411 ludhi 412 mathi 413 maMtha 414 vidhU 415 vidhu 416 khAdR 417 vada 418 khada 419 gada 420 rada 421 JividA 422 Nada 423 arda 424 narda 425 garda } 426 tarda 427 karda 428 kharda 429 adi 430 idi 431 vidi 432 Nidi 433 Tunadi 434 cadi 435 di 436 kadi 437 Rdi 438 di "artha: sAtatyagamane saMjJAna nivAse tighRNAspaddheSu vibhAse kSaraNe. hiMsAsaMkkezayoH zAstra mAMgalyayoH gatau bhakSaNe sthairye hiMsAyAM ca vyaktAyAM vAci vilekhane avyakte zabde gatiyAcanayoH zabde hiMsAyAM kutsite zabde darzane baMdhane paramaizvarye rara kutsane samRddha dIptihlAdanayoH ceSTAyAM AhvAnarodanayoH Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mvaadyH| arthaH / athaH nIcargatau paridevane gatizoSaNayoH saM. dhu: 477 phaka 478 taka 479 kaka 480 gaggha) 481 taki zuddhau hasane kRcchrajIvane bharsane 482 vakta 483 laSa 484 laja 485 laji 486 tarja 487 laja bharjane gato hiMsane pAlane ca 439 kvidi 440 skaMdirau 441 zudha 442 ukha 443 Nakha 444 vakha 445 makha 446 rakha 447 lakha 448 rakhi 449 lakhi 450 ikhi 451 Ikhi 452 valaga 453 ragi 454 lagi 455 agi 456 bagi 497 vagi 458 magi 459 svagi 460 igi 461 rigi 462 ligi j 413 tvagi 464 pugi 465 jugi 466 vugi 467 dIgha 468 lIgha 469 zighi 470 okha ! 472 rAkhU 472 lAkha 473 drAkha / 474 dhAkhU , 489 jaja / 490 jji| 491 tuja 492 tuji / 493 piji / 494 gaja / 495 guji 496 gRja 497 gRji ha zabda kaMpane ca varjane pAlane zoSaNe AghrANe 498 mRja 499 mRji 500 ruja 501 kSIja 502 garja 503 gaja 504 tyajI 505 zuca 506 kuca kuMca 508 laMca 509 aMca 510 vaMcu / 511 caMcu / 512 taMcu 513 tvacu | 514 maMcu madane ca tyAge pAka uccaiH zabde kauTilyAlpIbhAvayoH apanayane gatipUjanayoH zoSaNAlamarthayoH / gatau 475 zAkhU / vyAptau 476 zlAkhu / Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caineMdadhAtupAThe 516 mucu 552 aja 553 teja 554 khaja 555 khaji 556 ez2a 557 TuosphUrjA 558 pau arthaH gatikSepaNayoH pAlane maMthane gativaikalye kaMpane vajani?Se saMge 159 zauha gatau 560 yauha baMdhe / 561 meDa 562 mradda unmAde 564 518 mucu 519 mlucu 520 mhu~cu 521 anu 522 glucu 523 paMca 524 dhvaja 525 vaji 526 dhRja 527 dhRji 528 vaja 529 baji 530 ghunu 531 glucu 532 kuju 533 khuju 534 arca 535 mleccha 536 lacha / 537 lAchi / 538 vAchi varSAvaraNayoH paribhASaNe 565 raTa / 566 bAlye ca rujAvizaraNagatyavasAdaneSu veSTane utrAsane stayakaraNe 569 vaTa 570 khiTa 571 piTa 572 ziTa pUjAyAM anAdare avyaktAyAM vAci - lakSaNe saMghAte icchAyAM 574 575 jhaTa 576 piTa zabde ca mRtau 577 bhaTa 578 taTa ucchrAye AyAme ca lajjAyAM kauTilye mohasamuchAyayoH vistRtau pramAda uMchane nRttI 539 hIccha 54. hurvA 541 murchA 542 sphUrchA 543 yuccha 544 uchi 545 guja ) 546 guji 547 kUja ) 548 arja 549 sarja 550 karja 551 kharja 579 naTa 580 khaTa 581 haTa 582 SaTa avyakte zabde kAMkSAyAM dIptau avayave viloDane parapraidhye vizaraNe vibAdhAyAM baikalye 583 luTa 584 ciTa 585 sphuTir 586 heTa | 587 kuTi sarjane vyathane mArjane ca Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kait 188 aTa 589 paTa 190 iTa 191 192 kiTI 593 ruThi 594 kuThi baiMka ke 595 aTha 596 DaDa 597 paTha 598 baTha 599 maTha 600 mada 601 kaTha 602 haTha 603 uTha 604 piThi 605 zaTha 606 zuTha 607 zruTha 608 luThi 609 zuThi 610 viDa 611 aDa 612 laDa 613 kaDa 614 kaDa 615 cuDDa 616 aDa 617 maDi 618 ghuDi 619 cuDi 620 muDi 129 vaDi 622 ruTi 123 luTi 624 gaDi 629 pla gatau vyaktayAM vAci sthaulye madanivAsayoH kRcchrajIve stutizaThatvayoH upavAte hiMsAsaMkkezayoH kaitave gatipratighAte Alasye zoSaNe Akroze udyame bilAse bhade kArkazya bhAvakaraNe abhiyoge bhUSAyAM pramardane alpIbhAve khaMDane vibhAjane Ku staye mukhakadeze bihAre 626 vaDa 627 gA 628 dhUpa 629 jalpa 630 rapa 631 rUpa 632 japa 613 capa 634 Saca 635 cupa 636 tupa 637 tuMpa 638 tupha 139 tupha 640 trupa 641 pa 642 trupha 643 pha 644 Sibhu 645 biMbhu 646 zubha 647 yabhau 648 jama 649 parpa 650 rapha 651 raphi 652 arba 653 varSa 654 karba 655 kharca 656 ga 657 zarba 618 pa 659 carba 660 gamla 661 mR 662 pru 663 jubi toDane rakSaNa sapaH saMtApe mAnase ca sone samavAye madAyAM gatau hiMsAyAM bhASaNe ca maithune gatau arriyoge Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. dhuH 664 aNa 665 raNa 666 vaNa 667 maNa 668 kaNa 669 baNa 670 bhaNa 671 bhraNa 672 kaNa 672 dhaNa 674 dhvaNa 675 dhaNa 676 vraNa 677 stana 678 vana 689 vana 680 SaNa 681 oTa 682 zoNa 683 zroNa 684 zlo 685 paiTa 686 kanI 687 ama 688 Namau 689 krama 690 maTa 691 kIla 692 madhya 693 sUkS 694 I 695 sU 696 haya 697 hayya - } 698 cuccI 699 ala arthaH zabde saMbhaktau apanayane varNagatyoH }saMghAte gItapreraNazleSaNeSu dIptikAMtigatiSu gItabhaktizabdeSu prave pAdavikSepe baMdhane IrSyArthAH gatiklAtyoH abhiSave bhUSaNa paryAptavAraNa jaineMdradhAtupAThe saM. dhuH 700, dala 701 triphala 702 mIla 703 smIla 704 kSmIla 705 pIla 706 nIla 707 zIla 708 kUla 709 zUla 710 tUla 711 pUla 712 mUla 713 phala 714 phulla 715 culla 716 cilla 717 vella 718 vela 719 kela 720 khela 721 la 722 la 723 skhala 724 svala 725 gala 726 ca 727 zvala } } 728 zvala 729 khola 730 dho 731 ssara 732 kamara } artha: vizaraNe nimeSaNe pratiSTabhe varNe samAdhau AvaraNe rujAyAM niSkarSe saMghAte pratiSThAyAM niSpattau vikasane bhAvakaraNe zaithilye calane saM adane Agama gatipratighAte gaticAturye chadmagatau hUrcha Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvAdayaH / saM. artha: dhuH artha: bhAvarakSaNeSu saMghAte vyAptI ca tanUkaraNe . pAlane 768 makSa 769 akSa 770 tala / 771 tvabhU / 772 rakSa 773 NikSa 774 tRkSa 775 stRkSa 776 pakSa 777 zava cuMbane gatau 7 780 pesa 781 vakSa 782 takSa tvacane .saM. dhuH 733 pela 734 phela 735 zela 736 khela 737 zala 738 calla 739 tilla 740 vyabhra 741 madhra 742 adhra 743 zivi 744 rivi 745 ravi 746 dhavi / 747 cara 748 kSivu / 749 SThidu 750 jIva 751 pAva ) 752 mIva 753 NIva 724 tIva 755 turvI 756 thurvI 757 dhurvI 758 jurvI 759 bharvI 760 zarva 761 arva / 762 gurvI 763 hivi 764 divi 765 dhivi 766 kavi 767 ava bhakSaNe nirasane prANadhAraNe anAdare kAMkSAyAM sthaulye ghoravAsite ca pAne 784 kAkSi) 785 vAkSi 786 mAkSi ) 787 draakssi| 788 ghAkSika 789 cUSa 790 tUSa 791 lUpa / 792 mUSa / 793 zUSa 794 bhUSa 327 ag tuSTau steye hiMsane prasave alaMkAre 796 ISa rujAyAM uJche udyamane prINane 797 kapa 798 ziSa 799 jaSa 800 jhaSa 801 vaSa | 802 maSa 803 ruSa hiMsAvikaraNayoH gatiprItitRptidIptivRddhikotsavasyavagamanapravezazravaNasvAmyarthayAcanakriyechAliMganahiMsAdahana hisAyAM / 804 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH arthaH dazane saM. dhuH 809 jUSa ) 806 zapa 07 zasu 808 yUSa / hisAyAM jainadhAtupAThe saM. dhuH 842 dazau 843 zaMsu 844 dhai| 845 mihI 846 caha 847 raha dRha stutI bhasmIkaraNe secane parikalkane yAme saMghAta ca 810 bhaSa bhartsane / 849 dRhi vRddhau secane (50 vRha / zabde ca sahana ca paSTau ca ardane pUjane prasavaizvaryayoH 55 aha 611 jiSu .812 viSu 813 miSu 814 pRSu 815 vRSu 816 ukSa / (17 mRSu 818 puSa 819 tuSu 82. zriSu 821 zliSu 822 zruSu (23 plaSu / 824 ghRSu (25 hRSu 826 kRSau (27 lasa 856 su 857 zu 858 Du (59 dra gato 601 861 dhru sthairya ca abhibhAve saMgharSe alIke nilikhitau zleSakrIDanayoH 863 pA pAne 828 jarja (29 carca ( (30 jharjha paribhASaNahiMsAtarjaneSu hasane 865 ghrA 866 dhmA 867 SThA 868 mA 869 dANu (70 daipa gaMdhApAdAne zabdAgnisaMyogayoH gatinivRttI abhyAsa dAne zodhane harSakSaya gAtravinAme nyakaraNe zabda 831 hase 832 trusa / 833 hrasa 834 hasa 835 rasa 836 puSira 837 miza / 838 maza 839 Nisa 840 zaza 841 dRzirau 871 glai 873 cai 874 dai svapne roSakRte ca tRptau samAdhau plutigatau prakSaNe 878 hai Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 879 STayai / 880 syai -- 881 khadane 882 hai 883 jai ) 884 pai 885 trai 886 } pAke zeSaNe ovai 87 pai / 889 Te 890 dhye 891 smR 892 duva 893 dhR 894 ha 895 stra 896 sU 897 ra 898 gR 899 ghR 990 tu 901 hozvi hAdayaH / arthaH | saM. dhuH arthaH 917 medhRSTha saMgame ca saMghAte 918 NidRJ // kutsAsaMnikarSayoH 919 dRJ / 920 sRJ / unde 921 mRdhRJ / 922 budhuJ bodhane 923 buMdiruJ nizAmane 924 cAyU pUjAyAM ca zeSaNe 925 veNUna gaticiMtAjJAnanizAmana vAditragrahaNeSu veSTane 926 khanuJ avadAraNe ciMtAyAM 927 dAna khaMDane 928 zAnaJ tejane varaNe 929 zapauJ Akroze kauTilye 930 bheSam dIptau zabdopatApayoH 931 aba pUrvopAdAnanirasanayozca gatI 932 chaSaJ hiMsAyAM prApaNe ca 933 cssny| muktI 934 cuSaJ secane 936 dAsRJ / plavanataraNayoH 937 mAha mAne gativRddhyoH 938 guhUJ saMvaraNe nivAse 939 jhapaJ.. vyaktAyAM vAci AdAne ca 940 jiipny| mavaMtaH 941 zriJ sevAyAM dAnadevapUjAsaMgatakaraNeSu 942 hanu bIjasaMtAne 943 bhRJ bharaNe prApaNe 944 dhRJ dhAraNe tatusetAne 945 DukRJ karaNe 946 NI sevAyo ete mavaMtaH iti bhUvAdayo nyAyyavikaraNAH dhavaH / yAcane dAnAdanayoH paribhASaNe 2 jibhI paryAptau lajjAyAM medhAhiMsAyAM pAlanapUraNe 935 ghAsRJ / dAne 902 vasA 9.3 vada haraNe pAke prApaNa 904 yajauJ 905 TuvapauJ 906 vahauJ 907 beJ 908 vyaJ 909 bhajaun 910 raMjauJ 911 TuyAJ) .912 cate 913 cadeJ ) 914 reDaJ 915 poJ 916 midhuJ rAge bhaye Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 saM. dhuH 5 # 6 uu 8 mAjh 9 DubhRJ 10 DudAn 11 DudhAJ 12 Niji 2 3 13 vijiya 14 viviyoM 4 5 artha: gau tyAge ohAk ohAG gatau mAne dhAraNapoSaNayoH dAne dhAraNe ca zaucapoSaNayoH 6 7 * ya 8 pRthak bhAve vyAptau iti hrAdayaH ujvikaraNA dhavaH / ado vida hanau asa mRj co rudir triSvapo 9 ana 10 zvasa 11 jakSa 12 jAgR 13 daridrA 14 cakAsR 15 zAsu 16 sasti 17 Sasa .18 vaza 19 dhu 20 su 21 tru 22 23 24 ku ru 69 19 bhakSaNe jJAne hiMsAgatyoH bhuvi zuddha paribhASaNe eAI azru vimocane za prANane bhakSa hasanayoH vRt niMdAkSaye durgata dIptau anuziSTau vRt } svame kAMtau abhigamane aizvaryaprasavayoH vRtti hisApUraNeSu zabde jaineMdradhAtupAThe saM. dhuH 25 kSNu 26 sru 27 Nu 28 yu 29 iNu 30 ik 31 32 yA 33 vA 34 bhA 35 SNA 36 zrA 37 drA 38 psA 39 pA 40 rA 41 lA 42 dApU 43 khyA 44 IaG 45 mA 46 cakSaiauG 47 Irai 48 IDai 49 Izai 50 Asai 51 vasai 52 53 kasiG 54 NisiG 55 NijiG 56 zijiG artha: tejane kSaraNe stutau mizraNe gatI smaraNe gatiprajanakAMtyazaneSu prApaNe gatigaMdhanayo: 57 pijik 58 pUjiG 59 pRcI 60 UbUkU raya zauce pAke kutsAyAM gatau bhakSaNe rakSa dAne AdAne labane prakathane pUraNe mAne carkataM ca AGaH - zAsuG icchAyAM vyaktAyAM vAci gata stutau aizvarye upavezane AcchAdane gatisaMtAnayoH ne zuddhI avyakte zabde saMparca prANigarbhavimocane Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divAdayaH / saM. dhuH arthaH ghaH arthaH arthaH svapne adhyayane apanayane aprItI kSaraNe saMrAdhye hiMsane ca adarzane prINane mohane ca jighAMsAyAM vaiciye lihauJ 29 duha 30 muha 31 SNuha 32 Niha 33 asu AsvAdane 68 Urgun AcchAdane 69 STuJ stutI vyaktAyAM vAci ityadAdayaH ubvikaraNAH ugiraNe prItI kSepaNe prayatne mokSaNe 34 yasu 35 jasu dhavaH 36 tasu / - kSaye 37 dasa 1 dinu 38 vasu staMbhe 39 pRSa krIDAjayecchApaNiyutigatiSu taMtusaMtAne pariveSTane dAhe 2 Sivu plaSa gudha 41 nyuSa preraNe 42 bisa 43 kusa vibhAge preraNe zleSaNe utsarga vikasana vusa arrm n rr vaars puSpa tima Tima STIma ArdrabhAva khaMDane musa 46 masI 47 luTha 48 uca vIDa lajjAyAM gatyAM parimANe viloDane samavAye zakane adhaHpatane vRza kRza 53 nitRSa 54 haSa 55 ruSa varaNe tanUkaraNe pipAsAyAM tuSTI roSe vRddhAveva tADane puSTI zoSaNe toSaNe vitaye AMtigane marSaNe gAtraprakSaraNe kope bubhukSaNe zodhane Dipa kSape 18 zliSau 19 zako 20 vidA 21 Rdhyai 22 kSudhyai kupa krodhe vyAkule ca ( gupa vimohane zudhye Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 saM. dhuH 62 lubha 63 kSubha 64 Nabha 65 tubha 66 klidU 67 JimidA 68 trikSvidA 69 Rdhu 70 gRdhu 72 damu 73 tamu 74 zramu 75 bhramu 76 kSama 77 lamu 78 madI 79 janu } 80 81 82 83 } 84 Shuang San Lu a Shi ete 89 janI 86 kA 87 dIpID 88 pUrIG 89 tUrIG 90 ghUrIG ( 91 jUrI 92 dhUrI / 93 garI 94 zUrIG 95 cUrIG 96 tapai 97 vRtuGa, artha: gAye saMcalane hiMsane ArdrabhAve he mokSe ca vardhane abhikAMkSAya upazama kAMkSAyAM za calane sahane glAne harSe vRt yohAnau tanUkaraNe chede aMtakarmaNi mavaMtaH prAdurbhAve dIptau ApyAyane hiMsAgatitvaraNayoH hiMsA yohAnyoH gatihiMsayoH hiMsAstaMbhayoH aizvarye vA varaNe jaineMdradhAtupAThe saM. dhuH 98 klizai 99 vAzai 100 pAdeoG 101 vidauD 102 khidau 103 yudhauk 104 budhauD / 105 manaura 106 anai 107 ano rudhauD 108 yujauD 109 sRjauG 110 lizauD 111 uSUGau 112 dUDau 113 dIkho 114 DIko 115 ghoGo 116mIko 117 rIko 198 lIDo 119 vrIDo 120 pID 121 ID 122 prID 123 mAD pate 124 mRSaiauJ 125 zucirIJ 126 NahauJ 127 raJjaJ 128 zaur 1 bub 2 arthaH upatApe zabde gatI SiJ sattAyAM dainye saMprahAre jJAne prANane kAme samAdhau visarge alpe ca prANiprasave paritApe kSa gatau anAdare hiMsAyAM zravaNe zleSaNe vRNotyarthe pAne gatau prItau mAne jaiditaH titikSAyAM pUtibhAve baMdhane rAge ete JitaH iti divAdayaH zyavikaraNAH dhavaH Akroze abhiSave baMdhane Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tudaadyH| saM. saM. dhuH artha: dhu: thin dumim arthaH nizAne prakSepaNa cayane AcchAdane hiMsAyA varaNe gatau dhAraNe nivAsagayoH cim stu - preraNe kaMpane dhUm / ete 15 Tudu 12 zru mitaH upatApe zravaNe gativRddhayoH prItI calane ca vyAptI / 14 pR prANatyAge vikSapaNe nigaraNe ete mavaMtaH anAdare 17 dhRS sthAne DinAveto 18 praccho jIpsane vRt 19 sRjau visarge 20 TaumasjI 21 Urujau bhaMge 22 Ubhujau kauTilye 23 ruzau / hiMsane 24 rizau / 16 Apla 17 zakla zaktI zuddho 25 chupo / sparza saMsiddhI 19 sAthai / 20 tika) 21 tiga hiMsAyAM 22 SaSa ) 23 nidhRSA prAgalbhye 24 daMbhu daMbhe 25 dhu varddhane mavaMtaH 29 azuddha vyAno 27 STighaD AskaMdane DisAveto iti anuvikaraNAH dhavaH / gatau Amarza praveza kSode 26 spRzau / 27 lizo 28 vicchI 29 mRzo 30 vizau NudA 32 Sadla 33 obazcU 34 ucchI 35 accha 36 miccha 37 carca) 38 jarja 39 maI ) vyathane atisarjane 1 tudauJ 2 dizaun bhrasjoJ kSipauJ avasAtane chedane vivAse iMdriyapralayamUrtibhAvayoH utkleze pAke paribhASaNe kRtI khidau preraNe vitaH chedane paritApe avayave hada saMvaraNe stutI piza EFE Arjave Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH hiMsAH jaineMdadhAtupAThe arthaH utsarge vimohane katthanayuddhaniMdAhiMsAdAneSu 86 uSu hiMsAyAM 87 miSa kila 89 tila utkleze saM. dhuH 43 ujjha 44 lubha 45 ripha 46 Rpha hai 47 Rmpha 48 tRpha / 49 tRmpha 50 dRpha / dRmpha 52 gupha / 53 gumpha / 54 tuma 55 tumbha, 56 zubha / 57 zubha / 58 bhI 59 cUtI tRptau icchAyAM spardhayAM zaityakIDanayoH snehane vilasane saMvaraNe svaprakSepaNayoH bhedana gahane bhAvakaraNe pila graMthane pUraNe zobhArthe uJche hiMsAyAM ca juna gatA vidhAne 62 zuna) 63 vidha 64 pRDa / 65 mRDa 66 pRNa 67 mRNa akSaravinyAse kauTilye saMzleSaNe saMkocane vyAjIkaraNe zande rakSaNe kSepaNa sukhane 4 nila hila sila zila / uchi 99 likha 100 kuTa 101 puTa 102 kuca 103 vyaca 104 guja 105 guDa 106 lipa 107 chura 108 cuTa 109 chuTa 110 truTa ) 111 sphuTa 112 muTa 113 tuTa 114 juDa 115 kaDa tuNa puNa muNa 70 chedane prINane hiMmAyAM kauTilye kamaNi zubhe pratijJAne zabdopakaraNayoH hiMsAgatikauTilyeSu bhramaNa dItaizvaryayoH zabda vilAsane 1 kuNa 72 druNa ghuNa vikasane AkSepapramardanayoH kalahakaNi baMdhe 76 kura made 78 79 80 81 82 khura mura ghura pura vRha saMveSTane bhImArthazandayoH udyamane udyamana 117 taDa 118 kuDa 119 ghuTa 120 tuDa saMzleSaNe ghasane bAlyeca pratighAte toDane Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tnaadyH| saM. arthaH arthaH 121 thuDa / saMvaraNe 122 sthuDa / 123 sphara / 124 sphura 125 ghuDa 9 vr sphuraNe utsarga 127 muDa m y shaa kkaa kku kss sn - shaa kk kkaa kkaa kkaa yyo au / saMghAte 128 129 tRDa 130 sphala 132 NU 133 dhU 134 gu 135 dhru nimajjane calane saMcayapa stavane vidhUnane purISAtsarge gatisthairyayoH ete mavaMtaH sa. dhu: 7 yuji! yoge 8 dirju dIptidevanayoH hiMsAnAdarayoH ete mitaH 10 niindha daptiI 11 khidau dainye 12 diauD vicAre jitaH 13 kRtI veSTane 14 ziSla vizeSaNe 15 viSla saMcUrNana 16 ubhaMjo bhAmardana 17 bhujo rakSAzanayoH 18 tRha / hiMsane 19 hisi / 20 undI vedane 21 aMjU gativyaktimrakSaNeSu 22 taMcU saMkAcana 23 avijI bhaye 24 vRjI varjane 25 pRcI saMparcane ete iti rudhAdayaH bhava karaNAH zabde 138 gurI udhamane va maMvataH - vIDe - vyAyAme 14. juSA prItisevanayoH 141 vijIDo bhayacalanayoH 142 lajIDo 143 lasRjIko / 144 vajoG saMge 145 rabhauG rAmasye 146 upla toG prItI stiA iti tudAdayaH zavikaraNAH vistAra dAne ~~r more tanuJ SaNuJ kSaNuJ ) kSiNuJja RNuJ tRNuJ ghRNuJ hisAyAM gato adane daptiau vitaH yAcane bodhane rudhioM vanuG manu 9 bhidioM 3 chidizaiM ricioM vicioM zudioM AvaraNe vidAraNe dvedhIkaraNe viracane pRthagbhAve saMprekSaNe iti tanAdaya vikaraNAH dhavaH - Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH jaineMdraSAtupAThe . saM. dhuH 35 kSISu 37 baMdhI mI saM. dhuH DukI dravyavinamaye prI tRptidIpsyoH Riilu pAke hiMsAyA paMdhane ApravaNe zabde gato upadAne pavane AcchAdane 12 kaJ hiMsAyAM varaNe bitA artha: hiMsAyAM avabAdhane baMdhane pratiharSavimocanayoH viloDane saMdarbha saMkeze kSoda sukhane bina 39 maMtha 40 graMtha 41 kuMtha 42 mRda katra 44 gudha 45 kuSa 46 zubha 47 Nama 48 tuma 49 klizU niSkarSe saMcalane hiMsAyA~ vibaMdhane bhojane hiMsAyA 0 aza dhrasa 18 va 19 bhU 20 dR 21 na pAlanapUraNayoH varaNa bharsane bhaye naye vayohAnI gatA abhIkSNe viprayoge bahanasecanasevanapUraNeSu steye puSTI 56 muSa 17 puSa bhUtaprAdurbhAve zabda ete mavaMtaH saMbhakto mit iti krayAdayaH prAdhikaraNAH ghavaH ete maMvataH kaMpane tarpaNe vito jyA hAnI lI gatI reSaNe 29 paraNe luMTha citi yatri 32 lI zleSaNe waa yy, kss rgyu yy smaraNe cUrNasaMkocane parihAse anRtabhASaNe upasaMvAyAM varaNe bhaye 34 bhI laDa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH saM. 8 9 arthaH dhuH midi) tila dhuraadyH| | saM. dhuH 48 khaDa khaDi kaDi 11 olaDi vaDi maDi vimAjane bhUSAyAM kalyANe jala 14 pIDa 15 naTa vamane utkSepa apavAraNe gahane avaspaMdane prItiharSe saMyamane pUraNaM chedane ca balaprANanayoH pusta AdarAnAdarayoH saMcodane ) naka dhaka Nazi cakka nAzane . vyathane preraNe 12 kSala 63 tala 64 tula zaucakarmaNi pratiSThAkaraNe unmAne Yang Ming !Shui Shi Zhi Li Ming Yu Hu Zhao Zhao Zhao Lue prakSepe saMbaMdhe adane samuccaye rohaNe chedane Dipa. - kala kutsane ca alpIbhAve vila jasi anAdare -- rakSaNe pala ) gatisaMskArayoH zukha mAne 36 tuji hiMsAvalidAnanikataneSu 75 zUrpa 76 muTa vaja / vraja 79 zulka 8. chavi saMcUrNane mArgaNasaMskArayoH 37 piji 38 piza / 39 sAMtva 4. zvalka 1 41 balka 42 kliSa 43 pathi 44 pica 45 chada 46 zraNa 47 taDa sAmaprayoge bhASaNe zleSaNe gato kuTane saMvaraNe 81 kSapi saMjane gatyAM kSAtyA kRcchrajIvane gamane ca calane saMgharaNe bhaye 83 zvarta 84 ghaTTa dAne bhAghAte 86 vyaya Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaineMdradhAtupAThe artha: | saM. dhuH musta Dayi Dipi arthaH sagirIviSkaraNe nimIlane nAzane aakhmii saMghAte piDi pUNa tADane baMdhane roge 92 pusa 93 Taki 94 ghUsa 95 kITa abhivarddhane baMdhane kAMtikaraNe varNane pUjane Alasye zoSaNe hatyarthAH mardane 97 zuTha 98 zuThi 99 mArja 100 garja 125 zabda 126 kaNa 127 jami 128 sUda 129 jasa 130 paza 131 ama 132 caTa 133 sphuTa 134 ghaTa 15 divu 136 arja 137 ghuSa 138 Arka: 139 lasa 140 bhUSa 141 mokSa 142 arha 143 jJA 144 yata 145 nisava / 146 dhRSa 147 bhaja 148 ksa 149 cara 150 cyu zabde 102 paci 103 tija 104 kRta 105 kubi stravaNe vistAre nizAne AkhyAne chAdane aIne vyaktAyAM vAci pratiyane vizande kaMde zilpayoge alaMkAre asane pUjane niyoge nikAropaskArayoH 106 lubi / prasahane mlechane vizrANane snehachedApaharaNeSu saMcaye sahane FREE hiMsAyAM 107 tubi / 108 hapa 109 mrakSa / 110 mracha / 111 zaTha 112 cuThi 113 jasa 114 ruja 115 dhRsa .116 luSa 117 varha 128 gaI 119 gurda 120 ark| 121 IDa / 122 ruSa 123 carca 124 bukka Cine abhikAMkSaNe pUrvaniketane bhAvakaraNe 152 kapa 153 ra AsvAdane 154 raja 155 aMca vizeSaNe 156 ligi citrakaraNe 157 muda 158 trasa vAraNe 159 muca pramocane (AsvadaH sakarmakAt ) 160 puSa vidAraNe saMsarge roSaNe adhyayane bhASaNe dhAraNe Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH arthaH saM. dhuH 162 paTa / curAdayaH / saM. dhuH 199 mizra 200 chidra 201 aMdha 202 daMDa saMparcane karNabhede dRSpyupasaMhAre daMDanipAte 164 laTa KEN 2 lakSaNe 165 luji 166 tuji 167 piji 168 bhaji 169 pisi 170 kusi 171 dAsa bhASArthAH 175 ghaTi 176 vRhi 177 gupa 178 dhUpa 179 viccha 180 cIva 181 vaha 182 valha 183 putha 184 loka 185 loca 186 mada 204 aMga padalakSaNe ca 205 parNa haritabhAve 206 varga varNakriyAvistAra guNavacanaMSu | 207 kaya vadane 208 vara IpsAyAM 209 gaNa saMkhyAna 210 zaTha samyagavabhASaNe 211 zvaTha 212 paTa 213 vaTa 214 mRSa titikSAyAM 215 raha tyAge 216 stana devazabde 217 gadI 218 patagato 219 paSa ( agiH ) " 220 svara AkSepa 221 raca pratiyane 222 kala 223 caha parikalkane 224 maha pUjAyAM 225 sara 226 kRpa zaithilye 227 zratha 228 spRha IpsAyAM 229 bhAma 230 sUca pazunye 231 kheTa bhakSaNe 232 khoTa kSepa 233 goma upakSepe 234 kumAra krIDane 235 zIla upadhAraNe gatau / 188 take 189 vRtu 19. pUra 191 khada 192 sUtra 193 mUtra 194 sUkSa 195 baka 196 kaccha 197 citra kodhe ApyAyane saMvaraNe avamocane prasravaNa pAruSye darzane zaithilye citrakaraNe kadAcidarzane ca 198 aMsa samAghAte Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH arthaH jaineMdradhAtupAThe saM. dhuH 272 satrai 273 gardai 274 saMgrAma saMdAnakriyAyAM mAne 275 cita yuddhe saMvitA . saMvaraNe dazane darzane ca 276 chadai 277 dazai 278 dazai 279 DaMbhai 280 Dibhai 281 tajai 282 matrai 283 sparza saMghAte kuTuMbadhAraNe dAhe guptabhASaNe grahaNazleSaNayoH 284 mata saMtajane cau ardane saM. dhu: 231 sAma sAMtvane 237 vela kAlopadeze 238 palyUla lavanapavanayoH 239 vAsa gatisukhasevanayoH 240 gaveSa mArgaNe 241 vAsa upasevAyAM 242 nivAsa AcchAdane 243 bhAja pRthakkaraNe 244 samAja prItidarzanayoH 245 Una parihAne 246 kUTa 247 keta 248 prAma aamnggl 249 kuNa 250 stena 251 vatri vibhAjane 252 laji prakAzane 253 pAra / 254 tIra karmasamAptau 255 stoma lAzayAM 256 sukha / takriyAyAM 257 duHkha 258 rasa bhAsvAdanehanayoH 259 vyaya vittasamutsarge 260 rUpa rUpakriyAyAM 261 cheda dvedhIkaraNe 262 lAbha 263 vraNa gAtravicUrNane ete mavaMtaH 264 padai gatA grahaNe 266 mRgai anveSaNe 267 kuhai vismApane 268 zUra / vikrAMtI 270 sthU parihaNe 285 tarje 286 vasta 287 graMthai / 288 kiSkai 289 niSka 290 calai 291 kUNai 292 tUNai 293 bhUNai hiMsAMyA parimANe IpsAyAM saMkocane pUraNe AzAyA lAghAyAM pUjAyAM 295 ya: 246 syamyai 297 gUre 298 kusmai vitarkaNe udyamane preraNe kusmRtI 299 samma Alocana 265 hai 301 kusyai 302 kuTai 303 bhale | 304 vacai | 305 vRSa | 306 madai | 307 madai | 308 viSai | 309 manai avakSepa pratApane AmaMDana pralaMbhane zaktibaMdhana tRptiyoge parikUje pyAnanivAseSu vRda 271 arthe upayAMcAyAM Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha artha: 3 prasahane curaadyH| saM. dhuH 310 yuG jugupsAyAma 332 aMtha, graMtha saMdarbha 311 gRG vijJApane 333 Apna bhane ditaH 334 tanu zraddhopahiMsAyAM 312 lakSa darzanAMkanayoH 335 geH (gipUrvastanuH) dairye bit 336 vaca saMdezavacane 313 yujau pRca saMyamane 337 mAna pUjAyAm 338 gaha viniMdane 314 Saha . marSaNe 315 Ira anveSaNe kSepaNe zoke 316 lI 340 kaThi dravIkaraNe zaucAlaMkArayoH 317 vRjI varjane 318 z2a vayohAnau / 319 rica viyojanasaMparcanayoH mavaMtaH 320 ziSa asarvopayoge | 343 mRSai titikSAyAM 321 vipUrvo (vi-ziSa) 'tizaye | 344 tapai dAhe 322 tRpa prINane 345 vadai bhASaNe 323 chUda saMdIpane pUjAyAm 324 chada apavAraNe | 347 ardai hiMsAyAm 325 habhI bhaye | 348 zuMdhai zodhane 326 mI gatau aiditaH 327 zratha, kratha, hisi, hiMsAyAm | 349 vRJ varaNe 228 pratha vadhaMneca 350 dhUJ kaMpane 329 cIka, zIka AmarSaNe 351 prIn tarpaNe 330 AGaH sada gatI 331 juSa paritapaNe iti curAdayo dhavaH samAptAH / pAThaprayojanamaniNvimaniDvikalppe pAdAmbhojAnamanmAnavapatimakuTAnar2yAmANikyatArAdvecchaprabhRttiravyo niDa vAganaizca / nakiAsaMsavitAdyacatilalitanakhAnIkazItAMzubiMbaH / donatvamiDvikalatA ca yathAkrameNa durvAsanaMgabANAMburuhahimakaroddhvastamithyAMdhakAraH dhUnAM sudhIbhiradhigamyamitAM svarANAm (:) | | zabdabramA sajIyAd guNanidhiguNanaMdivatIzassusaukhyaH arca jitaH Page #304 -------------------------------------------------------------------------- Page #305 -------------------------------------------------------------------------- _