Mantraraj Rahasyam

Author(s): Sinhtilaksuri, Jinvijay
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009992/1

Page #1

स्वर्गवासी साधुचरित श्रीमान् डालचन्दजी सिंघी
Trved 21.
EMAmar
TV.
.
.
Humauntinue
1
3.
-
imanand
d
+ 5M - ...
inre
.nay katane
Here
•.
e
g
RAPramd
"
*.
S
MEE
feat
...
AAS
PAP.*
.
.
**
.
.
.
amanaresmastaram.ke.
.
M
8
.
"
N
.
ms.
anakalaya
.
SANGRAPE
.c
4
-
AMAT
Aikeko
.
.
बाबू श्री बहादुरसिंहजी सिंघोके पुण्यश्लोक पिता जन्म-वि.स १९२१, मागं वदि ६] [स्वर्गवास-वि स १९८४, पोप सुदि ६

Page #2

दानशील साहित्यरसिक-सस्कृतिप्रिय स्व बाबू श्री बहादुरसिंहजी सिंघी
X
Ramuk
4marate
Pr.sudal Human
%
-
अजिमगज-कलकत्ता
जम- ता २८६१८८५]
विगवास-तार ७७-१९४४

Page #3

SINGHI JAIN SĀSTRA SIKSĀPĪTHA
SINGHI JAIN SERIES-73
FOUNDER GENERAL EDITOR – Late ACHARYA JINA VIJAYA MUNI
GENERAL EDITOR Mahāmahopādhyaya Prof JAYANTAKRISHNA HARIKRISHNA DAVE,
MA, LLB, Vidyavachaspati Hon Director, Bharatiya Vidya Bhavan
MANTRARĀJA RAHASYAM
OF
ŚRI SIMHATILAKASŪRI
Critically Edited
Ву ACHARYA JINA VIJAYA MUNI
With a General Infroduction
By Maharashopādhyaya Prof JAYANTAKRISHNA HARIKRISHNA DAVE
1980 BHARATIYA VIDYA BHAVAN KULAPATI KM MUNSHI MARO
BOMBAY-400 007

Page #4

All Rights Reserpi!
First Edition-1980
Price Rs. 50
PRINTED IN INDIA By V. Varadarapan at Associated Advertisers Printers, S05, Tardeo Arthur Road, Bombay 400 034 Rad Published by S Ramakrishnan, Executive Secretary, Bharatiya
Vidya Bhaven, Kulapati K M. Alansht Marg, Bambay-400007

Page #5

सिंघी जैनशास्त्र शिक्षापीठ
सिंधी जैन ग्रन्थमाला-पन्यांक ७३
आदि प्रधान सपादक स्व आचार्य जिनविजय मुनि प्रधान सपादक महामहोपाध्याय प्रा जयन्तकृष्ण हरिकृष्ण दवे
एम् ए, एलएल बी विद्यावाचस्पति माना नियामक भारतीय विद्या भवन
श्रीसिंहतिलकसूरिविरचित मन्त्र राज रहस्यम्
सविमर्श सपादक. आचार्य जिनविजय मुनि
प्रास्ताविकम् महामहोपाध्याय प्रा जयन्तकृष्ण हरिकृष्ण दवे
भारतीय विद्या भवन
बम्बई ४०० ००७ सर्वाधिकार सुरक्षिता
१९८०
मूल्य
५०

Page #6

INTRODUCTION
shri" by the Government of India He became a member of the German Oriental Society and was also the President of the Gujarat Itihasa Parishad
2
He remained the Hon Director of the Bhavan till 1954 when he formally retired to work more vigorously at Jaipur, and thereafter I was asked to be the Hon Director As stated above, he moved from place to place, from time to time, and subsequently on account of age, failing health and more particularly his failing eye-sight, the tempo of publication of the Singhi Jain Series became slow, more particularly because he was keen to write an exhaustive Introduction to each publication himself In spite of repeated requests from me, it was not possible for him to write these Introductions in view of the aforesald difficulties However, the Bhavan was able to bring out two volumes in 1966 and 1967 by Dr A N Upadhye and Tarunaprabhacharya's Shadavasyaka-Balavabodhavritti edited by late Dr Prabodh Bechardas Pandit in 1976 The last-mentioned work contains in detail an exhaustive Introduction by Muniji, written at my repeated special requests, and gives the history of this series Even though it is named as Singht Jain Series, Muniji has included in it many non-Jain works also The series has gained international recognition and is referred to as a prestigious publication in the Report of the Sanskrit Commission appointed by the Government of India
MANTRARAJA RAHASYA
Mantraraja Rahasya (Gram 800) by Simhatilakasuri, pupil of Vibudhachanda, pupil of Yasodeva, was composed in SY 1322 according to catalogue of MSS in Jesalmere Bhandaras published by GO Series p 58, the date is however given as SY 1332 in the Prasasti and the JHA list (last of MSS in the inner Bhandara of Sri Harisagaragan of Jaipur)"- --- Jinaratnakosa Vol 1, p 301 by Prof H D Velankar
Simhatilakasuri also wrote a commentary on this work called Llanati He is also the author of Vardhamana-Vidya Kalpa, Ganta-tilaha-vritti also a Vritti on Bhuvanadipaka of Padmaprabhasuri written in SY 1326
Jainism does not believe in a conscious first principle which Is the creator of the world The world is Anadi But it beheves in Tirthankaras who by their Tapas and Vitaragatattva have attained the status of Parameshthu They are worshipped with great devotion like the Gods of orthodox Hindus The idols are to be worshipped, so that the devotee may inculcate in himself the Vitaragatattva by contemplating on the object of devotion This Dhyanayoga is divided into Dharmadhyana and Sukladhyana Dharmadhyana is of four varieties -Pindastha, Padastha Rupastha and Rupavarjita Out of these, the Padastha variety has reference to Varna, Pada und Vakya In this variety of Dhyana there is the Bheda of the 6 chakras and

Page #7

MANTRARAJA RAHASYAM
the divinity is worshipped in the form of Varna or Mantra This variety of Dhyana is very similar to that of the orthodox Hindus and the procedure of Mantrasastra of Hindus and Jains is very much common As a matter of fact, Tantras of Hindus, Jains and Buddhists have developed simultaneously and there are many common features
With the help of Dhyana, the Arhat is to be experienced in the head There are numerous Mantras in this connection. Reference may be made to the 8th chapter of Hemachandra's Xogasastra Om, Hrim, Arhat and other Bija Aksharas form part of the Mantras Every Tirthankara is associated with one Sasana Devata Chakresvari is the Sasanadevata of Rishabhanatha, Padmavatı of Parsvanatha and Siddhayıka of Mahaviraswami according to the Svetambara view
Vaidika, Jain and Buddhist religions have mutually influ cnced each other They are not absolutely different but can De Sald to be the branches of one old religion Jina is one who has conquered the mind, speech and body His followers are Jains Birthankara is one who saves the Jivas from the ocean of Samsara Tirtha means the shore of the Ocean The Tırthankaras, 24 in number, have laid down the Jain Sasana The lirst Tirthankara is Rishabhadeva, who is also considered as one of the 24 Avataras of Vishnu by the orthodox Hindus The 23rd Turthankara was Parsvanatha who fourished about 250 years before Mahaviraswami His name is mostly connected with the Mantra Sastra Mahaviraswami was the senior contemporary of Buddha and was born in 539 BC (or 599 BC according to another view) He was first in the womb of Deyananda (a Brahmin lady) but was transferred to the womb of Thsala (a Kshatriya lady) Ilis name was Vardhamana and he belonged to the Nata race He became Yatı at the age of 30 and had the Kevala Jnana at the age of 42 He preached his upadesa for 30 years thereafter His eleven disciples, all Brahmins, were called Ganadharas The chief among them werc Gautama, Indrabhuti and Sudharma. Chandana was the first Sadhvi The Jain Sangha consists of Sadhus, Sadhvis, Sravakas and Sratikaas Jains are mainly divided into Sve. tambaras and Digambaras About three centuries back there arose a sub-section of Svetambaras called Sthanakavasis
Mahavirasu ami gare only oral upadesa, but his Ganadheras collected his upadesa into old works and preserved the same The Jain scriptures are (1) Purya and (2) Anga Purvas are 14 and Angas are 12 Purvas acre so called because they were composed earlier than the Angas Thereafter, there were 12 Angas, the main part of which is composed by Sudharmaswami Purvas arc sold to be lost in the 12 Angas, one Anga was called Drishtivada in which according to some, the remnants of thc 14 Pures were presence But ct on that Anga, as well as thc Purvas, arc said to have been lost Contents of Pumas are known only from references here and there After the Angas there are 12 Upangas -- clet on ol which are by Sudhar,

Page #8

11 SuuWV4AVA
maswami Moola, Chheda, Kalpasutra and Niryuktis etc form the other sacred literature
Digambaras say that Jain scriptures were written out in book form in the second century AD while Svetambaras believe that they were put in book form in 513 AD by Devardhiganı Kshamasramana at Valabhipur
Mantras and Vidyas are said to have formed part of the 10th Purva called Vidyonupravada of the 14 Purvas Mantra has a male deity while Vidya has a female deity
'reatise Compa148 opines that
who was pror to Mahayıraswami and is therefore callcd Purva or prior in age Some of the Parsvapatyas je disciples of Parsvanatha were adept in Nimittasastra (part of 9th Purva), were Bahusruta and are said to possess even the knowledge of 14 Purvas Shri Jhaverı therefore is of the view that the Jain Mantric Literature in Vidyanupravada may be reasonably supposed to belong to the age of Sri Parsvanatha Bhairava Padmavatı Kalpa, of which Shri Jhaveri's book is an Introduction, is with reference to Padmavati Devi who is the attendant deity of Parsvanatha
Knowledge of Nimitta (Science of Prediction) required proficiency in Vidyas and Mantras Nimitta, Mantra and Medicine gave livelihood to many who occupied a position interme1 - - 1 -
1 -.-.1.-11.
old
The Panchaparameshthi Mantra is an obeisance to Arhats, Siddhas, Acharyas, Upadhyayas and Sadhus It is considered as destroying all sins and bestower of all mangala Like the Vedic Gayatri of Hindus, it is Jain Gayatri and recited in all religious ceremonies
Sumbat lakasuri the author of Alantraraja, Rahasye, hes also written Vardhamanavıdya Kalpa It is the sacred Vidya of Shri Vardhamana Mahavira and is meant to be recited by all Sadhus daily, except Acharyas who have to recite instead the Suri Mantra
When Shri Mahavira granted permission to his Ganadharas in respect of Tirtha Dharma and Gana, he dropped scented powder ie Vasakshepa on their heads On this and similar occasions there was recitation of the Surs-Mantra composed by Shri Gautama Ganadhara at the instance of Shri Mahavira
This Sun-Mantra, also called Ganivijja, has come down from preceptor to pupil for centuries night from Gautama Swami, the first disciple of Sn Mahavira Some say that it is
ära at n of the heads oa hedabis Gana

Page #9

MANTRARAJA RAHASYAM
connected with the 1st Tirthankara, Shri Rishabhadeva, and his Ganadhara Pundarika This Mantra is referred to in Nirva. nakalika of Padalıpta Surı, which work gives this and many other mantras as also the detailed ceremony for installation of idols and allied ceremonies Shn Jhaveri has edited this work and considers it very old From Padalıpta has come the word Palitana Bhadraguptacharya's Anubhava s ddha Mantradwatrinsika and Vardhamana Vidya-Kalpa also refer to the Suri Mantra Shri Gautama is to be contemplated as seated in a golden thousand-petalled lotus He was possessed of miracu. lous powers There is great phalasruti for those who recite thus mantra
According to many Suri Mantra Kalpas including Simhatilakasun's Mantraraja Rahasya, this Mantra is connected with the first Tirthankara Rishabhadeva. There are five Pithas of this Mantra Brahmi was the deity of the 1st Pitha called Vidyapitha The second Pitha refers to Bahubalı-Vidya - this Bahubalı is identified with the son of Rishabhadeva Mantraraja Rahasya says that there are 1003 Vidyas connected with the 1st Pitha - 20 Vidyas are comprised in each of the 50 Lab
ipadas forming the 1st Pitha Labdhi means the miraculous power of the soul This Mantraraja Rahasya of Simhatilaka Suri has the commentary called Lilavati which is a collection of Suri Mantra Kalpas of different gachchhas and gives different versions of the Suri Mantra
The worship of Surı Mantra is the privilege of the Acharyas Ordinary Sadhus worship Vardhamana Vidya and its con. nected Yantra Panchaparamesnthi mantra in the form of Navapada is worshipped by the laity
Jainas have not favoured the Panchatatva worship which was common in the Sthula form in the Vamachara Sakta worship Jains mostly follow the Kashmir Sampradaya which is Satvikn in nature Arrons Hindus, the work of LakshmanaBhatta of Kashmir called Sarada trlaha is a very sober and reputed work and gives Tantra principles in great detall Jain tantra can be favourably compared with Samayachara worship propounded by SankaracharyoTnpura is considered as an. other form of Saraswati Jains have favoured the Saraswati Kalpa of the Sakta-Sampradaya Balachandra Suri was known as Siddha-Sarasu ata Acharya Saraswati is considered to have 16 Vidra Vuhn

Page #10

INTRODUCTION
.
'..
Jinavijayajı
of Ambikadevi, giten to Manadeva Suri, in Sri Bahad gachcha Mulasakha and is given in the line of disciples of Monadeva Sur This inforrpation is taken from what is written in hus own hand by Acharya Atmaramaji, de Vijayananda Sun
The 3rd Parısıshta gives the Smaranavidhi of this Suri Mantra ,
the Sandhya. Vibhag
In all, there are 17
. . Jinavia Ser era
given in those other Parisishtas Thus, this book is a complete treatise on the Suri Mantra which is the Mantraraja
In the Tantra, Mantra is a very sacred thing and it is frut. ful and rewarding only if taken from a properly qualified guru who can do the Saktipata on the disciple and generate spintual power in him Before books were printed, Mantras aere meti culously concealed and given to deserving disciples in secrecy But after the publication of books ali literature, including the one of Mantra Sastra is made public But it must be remembered that any practice of the Mantra merely on reading of books is not only not rewarding but is considered positively harmful
Lakshmidhara the reputed commentator of Saundarya Lahart of Sankaracharya, while giving the Uddhara of the Shodası Mantra says that those who read his book are considered as his disciples and there is therefore no harm in putting down the Uddhara in a book form
Mantra is the Vangmaya Vigraha of the deity Yantra is a geometrical figure in various lines angles, circles etc and words of the Mantra are also inscribed therein Aludra is the gesticulation of hand and fingers to please the deity Dr Priya bala Shah has edited two Jain works - Mudravichara and NudTavidhi, which give 73 and 114 mudras respectively
This Mantraraja Rahasya was edited by Muni Jinavijayajı He intended to write an Introduction to it himself, but for rea. sons stated above he could not do so The text, as edited by him is now placed before the world of scholars
JAYANTAKRISHNA H DAVE Hon Director, Bharatiya Vidya Bharan
and
General Editor Singh Jain Semes BHARATIYA VIDYA BILATA Bombay-400 007

Page #11

श्री सिंहतिलकसूरिविरचितं मन्त्र रा ज र ह स्य म् ॥
॥ ॐ नमः | श्रीवीतरागाय नमः ||
[ मङ्गलाचरणम् - ] नवा जिनं गुरुं किञ्चिद् ज्ञानं वक्ष्यामि सिद्धिकृत् । पञ्चाशलब्धयः सुष्ठुव्रतभाजाममूर्मताः ॥
[ पञ्चाशल्लब्धय - ]
जिनावैधि - परानन्तानन्तानन्तावयेजिनाः । सर्वावधिजिना बीज कोष्ठबुद्धि - पेदानुगाः ॥ संभिश्रोतसः क्षीर-मध्वासवामृतास्रवाः । अक्षीण - जैल-खेलाऽऽमें विद्- सर्वाग्रिमौषधिः ॥ वैक्रियः सर्वलब्धि ऋजुश्च विपुला मतिः । जङ्घा - विद्या - मैज्ञामुनि - विद्यासिद्ध - नभोगमाः ॥ 'दीप्ते - शीत- तेजोलेश्या टयाशीविष- चखिपाः । चौरणास्तु महास्त्रमास्तेजसाऽमिनिसर्गिणः ॥ वाद्यष्टानिमित्तज्ञाः प्रतिमाप्रतिपन्नकाः । जिनै कल्पप्रतिपना अणिमाद्यष्टसिद्धयः ॥ केवलितियं चोग्रतपो - दीप्तं तपखिनः । चतुर्दश-देशपूर्वविद एकादशाङ्गवित् ॥
-
-
[ कर्मभवा उपय. - ]
महाराज - महाश्रेष्ठि- चक्रभृतियं बलः । पडेता लब्धयः कर्मभना न ध्यानजाः स्फुटम् ॥
1 टप्स AI
१
२
३
४
६
७

Page #12

श्रीसिद्धतिलफत्रिविरसितं [ लधिपदो पनविद्यासहस्रम् -] एफैकलब्धिभाजः स्युर्विद्याविंशतिसिद्धयः । विद्यासहस्रमित्येतत् पश्चाशल्लब्धिगं मतम् ॥
[ आद्यपीठाधिदेवता - ] आद्यपीठे इदं ब्राहयध्यक्षं बाहुबलेः पुरः । आख्यनाभिभवः पीठस्यास्य ब्रायधिदेवता ॥
[विद्या-मन्त्रयोर्लक्षणम् -] तथा मन्त्रसहस्रं च मन्त्रराजान्तरानुगम् । विद्या ससाधना मन्त्रः पाठसिद्धोऽत्र 'लक्षणे |
[लब्धिपदानां वृत्यकारित्वम् - ] लब्धि स्तुतिपदैकत्वमथैषां कार्यकृत् क्रमः । समणव-नमःपूर्वमिष्टदाः सर्वलब्धयः ।। जिनावधि-परानन्तानन्तानन्तावधेजिनाः । केवलित्रयमित्यष्टौ पट्टे कर्पूर-चन्दनः ॥ विलिख्य तदधो पद्ध्याभिषां च कुमुमैः सितैः । अर्चाऽष्टाविसहस्रेण त्र्यहात् तद्वन्धमोक्षकृत् ।। उग्रतपश्वरणाचा दीप्त - तप्ततपस्विनः । प्रतिमापतिपन्नाश्व चतुर्मिर्दिकचतुष्टये ।। वनपञ्जरमाधाय तदन्तः स्वं विचिन्तयन् । परविद्याच्छिदां कुर्यादजय्यः सप्तरातः ।। महातपो-घोरतपो-महाघोरतपखयम् । उग्र-दीप्तपदान्तर्यदात्तं पृथग् न लब्धिषु ॥ चतुर्दश-दशपूर्वा एकादश-दशाभून् । पदानुग मजुमति-विपुलमतयश्च पट् ।
1 क्षण AI 2 'येत् A1 3 'रात्रित
।

Page #13

मन्त्रराजरहस्यम् ।
अनम्ल लवणाहारो यदि चैकान्तराशनः । जातीपुष्प - सहस्रार्कजाः सारस्वतप्रदः ॥
-
कफ-चिपुड्मलामर्श-सद्यपधिपञ्चकम् । आलिख्य सुरभिद्रव्यैः पात्रै रोग्यभिधामधः ॥
अष्टाधिकसहस्रेण सितपत्रैर्दिनत्रयम् । जपन् मन्त्राक्षरांश्चन्द्रभासो रोगिवपुः प्रति ॥ सूत्रां वत्यनुध्यायन गोपयःक्षालितं च 'तम् । 'पाययेदुञ्जनादम्भःप्रदानैः कुष्ठरोगहृत् ॥
अल्पमृत्युर्नृणां मारिरुन्मादोऽथ ग्रहग्रहः । शाम्यन्ति रोगदोषाच क्रमाद् वा पदपञ्चकात् ॥
विद्यासिद्ध-क्षीरास्रव - मध्यास्त्रवामृतास्रवाः । चतुष्कं पूर्ववद् ध्यातं स्थावरादिविपापहम् ॥
सर्पिः - सर्वाच्धी इह क्षीरावान्तरा । तदमूर्लब्धिसंख्यायां पृथग् नोक्ते न दूपणम् ॥
अष्टादशकुष्ठहरं सर्वज्वरहरं परम् । सर्वोपसर्गनाशि स्यादास्रवत्रितयं क्रमात् ॥
वीजबुद्धि - कोष्ठबुद्धी संभिन्नश्रोतसस्तथा । अक्षीणमहान सिकाः सर्वलब्धि पञ्चकम् ॥
प्रादापि सत्पुणैरष्टोत्तरसहस्रकैः । जापात् त्रपहाद् भवेल्लाभस्तद्वदक्षीणकोशता || युग्मम् ॥
वैक्रियद्धि - नभोगामि-जङ्घा - विद्याचरा इति । चतुष्कं सर्वदिग्भासि त्रैलोक्योपरि दोपहृत् ॥
तेजः-शीत- तप्तलेश्या दुगाशीर्विप- वाग्विपाः । चारणास्तु महास्वप्नास्तैजसाऽग्निनिसर्गकाः ॥
$
1 सत् A 1 2 "अनेनाम्भः A1 3 "गः ।
१९
२०
२१
२२
२३
२४
२५
२६
२७
२८
२९
३०
[ ३

Page #14

४
श्रीसिंदतिलफसूरिविरचितं नवेति माझस्तुतिपदैर्युक्तानि स्वर्गभाजने । कपूर- चन्दनालिप्ते विलेख्य समवासति ॥ .
यिन्त्रालेखनम् -] 'ठे अई' पूर्व श्रीयुगादिनाथाय परन-गगनान्तम् । तस्यायो रोग्यभिधां पूर्वस्यां दिशि 'विनीतायाम् ।। 'राज्यं करोति' धनदाशायां 'राज्यं ददाति पुत्रेभ्यः । 'दीक्षां गृह्णाति विभुः श्रेयांसात् पारणं वर्षे ॥ दक्षिणदिशि 'मौनधनो विचरति' वरुणस्य दिशि 'लसज्ज्ञानः । देवासुर- मनुमसभावन्द्यपदो धर्ममुपदिशति ॥ आलिख्य चिन्तयनिह समग्रमन्त्राष्टयुतशतस्य जपः। शतपत्रार्चा 'भक्तामर स्तवः 'शान्ति भणनं च ॥ अष्टोत्तरशतफलशैस्तीम्युभृतैश्च जन्मकल्याणम् । स्मृत्वा कृत्वा 'स्नात्र तसिक्तः स्वस्थ एवात्तः ॥ चिरदोपे नृपवादे विघटितकार्येषु सर्वथा विपदि । मागुक्तं सर्वमिदं कार्य सफलाशिवोपशमः ॥
[विधाष्टकम् - 'यैः शान्तराग मुख्यान्यष्टौ विद्याटकान्वितानीह । मात:नानि पठति स स्वस्य परस्य शान्तिकरः || इत्ययकार्यकारीह विद्याप्टकमिदं क्रमात् । प्रयोज्यं वर्मितं धर्मवित्सु नान्येषु कुत्रचित् ।।
लब्धिपदाना जापविधि - ] उक्तादन्येषु लब्धीनां पदेषु स्वाभिधाऽनुगा । कार्यसिद्धिरिह ज्ञेयोत्सर्ग-ध्यान-जपादिभिः ॥ आदौ लब्धिपदान्युक्या सर्वेभ्य एभ्य एपयेत् । 'नत्वा प्रयुञ्जे या विद्यां सा मे विद्या प्रसिद्धधनु' । । स्नान A1 2 दर्शित A । 3 मान्येषु A ।

Page #15

२५
मन्त्रराजरहस्यम् । इत्युक्तिपूर्वकं जापः सर्वत्राष्टोत्तरं शतम् । कायोत्सर्गोपवासाद्यं ज्ञेयं तसिद्धिदायकम् ॥ पञ्चाशल्लब्धिमध्यात् तु चत्वारिंशत्पदानि' यत् । दृश्यन्ते वाचनास्वादावतस्तेषां प्रदर्शनम् ।।
वाचनास्वादौ चत्वारिंशलब्धिपदनामानि - ] "जिनावधि- परानन्तानन्तानन्तावधेजिनाः। केंवलि-भवा - ऽभवस्थ - केवल्युग्रतपश्चराः ॥ चतुर्दश-देशपूर्वकोदशा अङ्गधारिणः । वैक्रियैर्द्धि सवलब्धी ऋजुश्च विपुला मती ॥ प्रज्ञाश्रम - जागति -विद्यौसिद्ध नभोगमाः । कैफ-विमलामर्श- सापध्यश्च वाविपाः ॥ आशीविप-"निमित्तज्ञाः “संभिन्नश्रोतसस्तथा । तप्तलेश्या-शीतलेश्या-वीज-कोष्ठादिबुद्धयः॥ द्वादशाइ-सर्वसिद्धा अक्षीणादिमहानसाः । क्षीरालव-मधास्रव - सुधास्रव-मनोविदः" ॥
[चवारिंशलब्धिपदानां कृत्यकारित्वम् – ] एपामर्थक्रियात्वं प्रत्येकमथ दयते । 'ॐ नमः पूर्वका कापि 'ॐ ह्रीं नमः'पुरः कचित् ।।
[चत्वारिंशल्लब्धिपदफलम् - ] नामेयाच्छशिलक्ष्मान्तं पुराऽऽसीदेकवाचना । ततस्तच्चैत्ययोरिचैत्यतीर्थेशहेतुतः ॥ एपां जन्मादिकल्याणे स्वर्णाम्बुजस्थितं हृदि । पुण्डरीकं गुरुं ब्राह्मी गौतमं च निवेशयेत् ॥ मातिहार्याटकोपेतं जिनं सातिशयं मुनिः । उत्सर्गेऽएशतं ध्यायन विचिकाहरो भवेत् ॥ ! "नि च ।। 2 'शा गण । 3 पूर्विका ।।

Page #16

६]
श्रीसिंह तिलकसूरिविरचितं
अवधिजिनं साष्टशतं कायोत्सर्गे जपन् करस्पर्शात् । जलपानाद् वा सर्वज्वरहर एवं च सर्वन ॥ परमावधिजिनजापो हरते रोगं शिरोभवं स्पर्शात् । कर्णरुजां तदनन्तावधिजिनजापोऽष्टरातनप्तः ॥
एवमनन्तानन्तावधि जिननापथ नेनरोगहरः । केवलित्रितयस्य जपाज्ज्ञानं वद्धस्य मोक्षश्च ॥
उग्रतपसो गमनडाश्चतुरधिदशपूर्वजापतस्तद्वत् । दशपूर्विजपाद्वाहुश्रुत्य लवणाम्लरहितभुजः ॥
एकादशाङ्गधारिस्मृत्या गुरुवर्जितागमार्थज्ञः । वैक्रियव्र्जापोऽरण नीरैः स्वकामाप्तिः ॥
सर्वप्रभावात् ममृतयमाः सर्वतोऽपि शासादी ऋजुमति - विपुलमतीनां ध्यानं विद्विष्ट शान्तिकरम् ॥ महाश्रमणजिपः सितरुण वीरैरुयहाद् वदत्यायुः । जागति नभसिगमौ काञ्जिकमुक्या नभोगतिं कुरुतः ॥ विद्यासिद्धध्यानं विद्याजापेषु विघ्नहरमेव । खेलौपधिलब्धिजपः सितपनैरल्पमृत्युहरः ॥
-
विमुइलब्धिस्मरणं नरमारिं हरति सितकुसुमैः । समलीपधिलब्धीनां स्मृतिर्जलपानात् मयाति मदरोगः ॥ सर्वामर्शोपोपो ग्रहदोष- मोक्षकृत् त्रिदिनात् । वागाशीविपजापः मैतवने शत्रुविद्वेषे ॥
अष्टाङ्ग निमित्तध्यानं स्वप्ने शुभाशुभं द्यूते । संमुनिनापात् कर्णादिभिः पश्येत् ॥
माघेऽपि तप्त लेश्यास्मृत्या शीतोज्झितोऽरिदाहकरः । शीतलेrsध्यायी शीतो दाहस्रार्तिहरः ॥
कोष्ठादिबुद्धिविभवो जठरोद्भवशूल - गुल्म - कृमिहारी । द्वादशसूत्रविदोऽमी सर्वसिद्धार्थ जनशान्त्यै |
५३
५४
५५
५६
५७
५८
५९
६०
६१
६२
६३
६४
६५

Page #17

मन्त्रराजरहस्यम् । . अक्षीणमहानसिकाः सितपत्रजपेन कोशद्धिकरः। क्षीरास्वपिजापात् क्षीराम्बु पिवथ कुष्टनिमुक्तः ॥ मध्वास्रवजापादेकाहज्वरापहारः स्यात् । अमृतासवहत्पर्यवजापः सर्वोपसर्गहरः॥ सामान्यादुत्त्सर्गः शतपत्राण्यष्टसहस्राद्यम् । सप्तादिद्वात्रिंशदिनान्तमम्भाकरस्पर्शात् ॥ अन्यञ्च, मप्रतिचक्रायन्त्रम्, गणधरवलयश्च --] पट्कोणेऽप्रतिचक्रायन्त्रं पडधिकदशद्वयधित्रिंशत् । अटल स्तुतिएंदी दिल्तरे एएभूता नलयम् ।।.
{जपभेदा --] रेचक-पूरक कुंम्मा गुणत्रयं स्थिरकृति-स्मृती हेक्का । नांदो ध्यानं 'ध्येयैकत्वं तत्त्वं च जपभेदाः॥
स्थलम्, आसनम्, ध्यातुर्योग्यता च-] एकान्तरम्पभूमायुपविश्य मुखासनो जिताक्षगणः । गुरुभक्तः प्रकृतिशुचिर्दहधर्मा ध्यातमुद्यतते ॥
[१-६. रेचकादेः गुणत्रिकस्य च लमाणम् - ? ब्रह्मायना दिनकृतं विरिच्य रोपं तमोगुणं च समम् । रागं च राजसगुणं कृष्णारुणममार्गेण ॥ आक्षिप्य वीतरागं सत्त्वगुणं पूरकेण चन्द्रपथे । कुम्भेन स्थिरयित्वा ध्यायति शान्त्यै च वन्धमोक्षाय ।। विक्षिप्य सचमुज्ज्वलमाक्षिप्य रजो वशीकृति स्तम्भे । आक्षिप्य वमच रुपा द्वेपोचाटन मृतीः कुर्यात् ।। यदि वा, 'मागुक्तवक्ष्यमाणे मन्त्रपदे रेचनाद पुरः पश्येद । आक्षिप्य पूरकेण तु हृदि कुम्भेन स्थिरीकुर्यात् ।। 1 स्पर्शः ।। 2 धो ध्या' ।। 3 प्रागु म ।

Page #18

श्रीसिंहतिलकरिविरचितं . . रेचकतो उप-मृती पूरकतो चश्य-लाम-संक्षोभान् । कुम्भकतोऽरिस्तम्भं कुर्वीत' विगतमन्त्रपदैः॥
[७. स्थिरीकरणलक्षणम् --] च्यालातप-शीत-रुना 'क्लेशावेशेऽपि मधुरभक्ष्यादौ । . न क्षुभ्यति मन्त्रपदे लीनमनास्तत् 'स्थिरीकरणम्' 11
[८. स्मृतेर्लक्षणम् -] मन्त्रस्य हदि स्मरणं नासाग्रे हक 'स्मृतिः' सकृत् सा तु। द्वि-त्रिरियं परित्तिनि शब्दहृदेकतां माता ।
[९. हकायाः लक्षणम् -] सहसा रोषे 'हका मन्त्रान्ते क्षोभदा ग्रहायपहा । यद्वा निश्वासे हस्तत्सहचारी स 'उच्छ्वासे ।।
[१०. नादस्यानाहतनादस्य च लक्षणम् -] शुन्यशिरस्तद्वयमप्यके सर्व स्मरन्ति मन्त्रपदम् । 'नादो' भृङ्गध्वनिरिख शसिन्युत्यस्त्वनाइतो नादः ॥
११. वर्ण- मण्डलपूर्वकं ध्यानम् - ] ध्यानं तु 'वर्ण-मण्डल' - तत्वानुगमत्र लब्धिमन्त्रपदम् । श्वेतं भू-जलमण्डल तत्वगतं शान्ति - पुष्टिदं विपहम् ॥ अरुणं वहिमण्डल-तचं माक् तत्त्वगं च वश्याय । पीतं भूमिमण्डलतत्त्वगं च कुर्यान्मुखस्तम्भम् ॥ धूम्रं च वायुमण्डल-तत्वगमुच्चाटनं सुहृद्वेषम् । कृष्णं व्योमान्तरगं मृत्यु कुर्वीत न प्रयुञ्जीत ।।
• [१२. ध्येयैकत्वम् -] ध्येयः सातिशयजिनो गणधर-देव्यादि-मन्त्रवर्णा वा।
ध्येयेन प्राणानामैक्यं सर्वत्रग 'तदेकत्वम् ।। . 11 विगत 11 2 मोशा' 1 1 3 'भकादौ । 4 उच्यासः ।।

Page #19

मन्त्रराजरहस्यम् । [१३. तत्वम् --] आविशति पूरक -कुम्भरूपवने चान्द्रेऽर्धरानपूर्वाह्ने । वाच्योऽक्षरः शुभाथै व्यस्तो व्यस्तार्थके इदं 'तत्त्वम् ।। पट्कोणाकृतिदेहे विन्यस्याक्षरास्तथा 'स्वान्तम् । तत्तद्वकारं कृत्वा ध्यायति स सिद्धिपदम् ॥
[ सूरिमन्त्रस्यैतिह्यवृत्तम् -] यत् पूर्व नाभेयः श्लोफनिशतानि पुण्डरीकाय । गणभृन्मन्त्रं मददी विद्यासिद्धः स मुक्तश्च ॥ चन्द्रप्रभान्तमेवं तीर्थानुच्छेदतो बभूवास्य । एकैव वाचनातो भिन्ना भिन्ना तु वीरान्तम् ।। श्रीगौतमाय मन्त्रं वर्णानेकादिविंशतिर्शतानि । स्वामी ददौ तदाज्ञावश्यः श्रीगौतमोऽप्येनम् ॥ द्वात्रिंशत् श्लोकमितं चक्रे कालेन हीयमानममुम् । 'अयुष्टश्लोकमितं पठिता श्रीदुःमसभस रिः॥ श्रीमतमुधर्मगणभृत्संतानेऽप्येक एव मन्त्र इति । आराधि गौतमश्चेत् सर्वेऽप्याराविता गुरवः ।। तिभिर्विशेषकम् ॥ ९१ हेप चन्द्र सिंहलान्छनजिनचैत्पे ज्ञान-जन्मकल्याणे। दिवसे मुभिक्षदेशे तीर्थे वा रम्यभूमौ वा ।।
[ मन्त्रजापयोग्य स्थानम् - ] राज्ञि प्रशान्तवैरे शासति लोक विशुद्धदिग्गगने । रम्योपश्रुतिशकुने प्रदुष्टनर -तिर्यगीक्षणत्यक्ते ॥
मन्त्रजापविधि - ] हैमे सहस्रपने कमले विन्यस्य शुद्धरौप्यमयम् । श्रीगौतममस्याधः 'आँ क्रो" ही श्री निवेश्योचैः ।।
1 स्वाइम् । 2 ति सुसि ।। 3 वीरान्ता । 4 अध्येप्ट लोकमिम A । 5 को इत्यपि पास प्रत्यन्तरे ।

Page #20

थीसिंहतिलफसूरिविरचितं एतेनाहूयैनं शून्यैर्भूतैश्च पञ्चभिः पूर्वम् । करपर्वन्यासेनाधाय स्वाङ्गेपु रक्षां च ॥ त्रैधं ब्रह्मविशुद्धो निरशनमेकं च पश्चनिर्विकृतीः । कुर्वनप्यविभिन्नं विच्छिन्नं वा 'जिनाङ्ग्रिहमक्तिः॥ पद्मासने निविष्टो मुद्रां परमेष्ठिनः प्रवचनस्य । कुर्वन् स्नानमुगन्धितदेहो ध्यायत्यमुं गाथाम् ।।
[मन्त्रः-] "कणयमयसहसपत्ते कमलम्मि निवेसिओ य लद्धिजुओ। बहुपाडिहेरफलिओ झरयचो गोयममुर्णिदो ॥"
[ मन्त्रव्यानविधिः -] भणनात् मागथ पश्चात् कर्पूरमुगन्धिजातिपुष्पाद्यैः । अष्टाधिसहस्रा पूर्व श्रीगौतमं जपति ।। सप्तभिः कुलकम् ।। ९९
[मन्त्रफलम् - 1 सिद्धोऽथ पञ्चशत्या रात्रौ जापात् शुभाशुभ दिशति । नित्यस्मृतिथ लाभं ग्रामप्रवेशे महत्वं च ॥ यदिया, [ग्रामप्रवेशमन्त्रः -] 'प्रणवो नमो भगवते गौतमतः स्वामिने ततः। लब्ध्या संपधाय च सर्वाभीष्टाग्रतः सिद्धिम् ।। कुरु कुरु माया स्वाहा' द्वादशसाहसिकोऽस्य करजापः । होमो दशांशतोऽसौ सिद्धः सर्वार्थसिद्धिकरः ।।
१०२ यदिवा, [मन्त्रः, अशिवोपशमनपदानि -] "ॐ नमो भगवओ गोयमम्स सिद्धस्स बुद्धस्स। अक्खीणमदाणसस्स ही अवतर अवतर अरवीणमहाणसी स्वाहा ।।" १०३
1 जिनाहिरई JI

Page #21

मंत्रराज रहस्यम् |
[ मन्त्रफलम् - ]
जापोऽष्टाधिसहस्रैः पुष्पैः श्रीखण्ड - 'तण्डुलैरस्य । सच्चन्दनसमतन्दुलं मुख्यं वश्याक्षयाय लाभाय ।। यदिवा, [ मन्त्र - ]
"असीणमहाणसिरुद्धिसंजुओ जय गोयमो भयवं । जस्स पसाएणऽजनि साहुणो सुत्थिया भरहे ||" [ मन्त्रफलम् - ]
पूर्वाचार्यकृतैपा गाथा मन्नात्मिकाष्टशतजप्ता । मातर्विचरणकाले नित्यं बखान्नलाभाय ॥ नैवेद्यं पकानं परमानं दुग्ध शालि घृतपूरान् । द्राक्षां गौतमपुरतस्तथैव मुक्तिर्निजस्यापि ॥
-
[ गणधरमन्त्र - ]
नास्ति 'गौतम' पदं तन्मन्त्रः सैव सा महासिद्धिः । स श्रीधर्मगणभृत् किन्तु श्री पुण्डरीकोऽपि ॥
गणमृन्मन्त्रप्रस्तावाच
" नमो भगवओ " पाससामिस्स सव्वलद्धि - 1 संपन्नस्स भय केसिगणदरस्स हीँ स्वाहा ||"
[ मन्त्रजापविधि
-
} कल्याणकेषु पार्श्व जातीपुप्पाष्टयुतसहस्रेण । नैवेद्य-फलं दत्वा मन्त्रमिमं शादिशत्या || अष्टोत्तरं सहस्रं करेण परिजप्य' सिद्धतां नीतः । अष्टाधिगतस्मृत्या गौतम इत्र लाभदः सूयतेः ॥
[#
१०४
१०५
१०६
१०७
१०८
१०९
११०
१११
[ फोटयंशमन्त्र, दैविप्रवृत्त तष्टतिथ - ] श्रीमद् वज्रपिं यावदभूभवगुणस्थितिमाप्तिः । ज्ञानत्रियं मुख्यं पोटशस्त मन्त्रोऽयम् ॥
११२
| "सद्धते ।। 2हित 3 1 4 J

Page #22

११]
११५ -
श्रोसिंहतिलकसूरिविरचित यत् पश्यति सर्वज्ञोऽनन्तद्रव्यादि तस्य कोटवंशम् । अस्य ध्याता पश्यति कोटयंशस्तत्र मन्त्रोऽयम् ।। कोटबंशमन्त्रसिद्धावणिमाद्या अष्टसिद्धयोऽस्यात्र। मोक्षोऽमुत्र त्रिजगजनवन्यो विश्वशान्तिकरः ।।
११४ कोटचंशसमुत्थितो' श्रीवनस्वामिशिष्यशाखामिः। तिसृभिः कोटयंशस्य स्मृत्यै कोटीगणो विहितः ॥ अष्टोत्तरशतमंशा अधुना तत्संख्यपदमयो मन्त्रः। तसिद्धी कोटचंशादष्टाधिशतांशमीक्षेत ॥ अपि दुःमसभो मेरुन् पश्चाधीती ध्रुवांशका ह्येते । तन्विना न मन्त्रो न स्फूर्तिः कालदोपात् तु ॥ यदिवा, जिन-सरि-यतित्रयमिह तेनैप पञ्चपरमेष्ठी। जिन-सूरिपदन्यासात् सिद्धोपाध्यायसंग्रहः क्रमशः ।। अनुभूय साधुलब्धीः पूर्वभवे गणधरो जिनोऽमुन । वस्मादिह यतिलब्धिन्यासः प्रागंशविधिरेपः॥
११९ अईचं मेरुपदे ध्रुवमस्मिन् पोडशांशकास्तद्वत् । पोडशविन्दुभिरंशाः स्थाप्यास्तचं तु नो वेधि ।। गणभृत् प्रयोदशांशस्तीर्घकृतां केवलागमे पूर्वम् । अस्यैव स्यात् 'सर्वश्रोतोलब्धिः 'सेह भतिज्ञानी ।। सामान्यकेवलि-भवाभवस्थकेवलनुपोऽवधेः। परमात् सर्वानन्तानन्तेभ्योऽवधिजिना एते ॥ एकादशांशका यद् गणभृत्पथाद् भवन्ति सातिशयाः। ऋजु-विपुलाभ्यां च मती सर्पि:-क्षीरामृताचदिनः ॥ १२३ एते दशांशका ध्रुवमेतेऽत्र' जिना महानिमित्तज्ञाः। विद्यासिद्ध तपोभृत् - पूर्वभृतो वादिनोऽष्टांशाः ।। । धात्र 1 2 शमुपरिपती 51 3 धुतल' 51 4 सेह यतिज्ञाना A15 su
१२२
१२४

Page #23

[१३
१२५
मन्त्रराजरहस्यम् । अष्टांशाः शिव-भवगाः शेषांशा मोक्षमाज एवोक्ताः । मोक्षतस्वीजमर्हन् शेषाः शासा- प्रशासादि । मेरुपदस्मरणादिह जिनप्रभा स्तुतिपदानि जैनद्धिः। इरिमुख्या देव्योऽमूर्जिना देवातिशयरूपाः ।।
[ मन्त्रोक्तय. -] मेहती वृहती उक्ता न्यासीति चतुर्विधेह मन्त्रोक्तिः। महती स्वपाठसिद्धा वृहती चाल्पजपवहुसिद्धिः ।।
[ मन्त्रोक्तिलक्षणम् - ] उक्ताऽध गौतमी सा जाप-तपोऽर्चाज्ञ पूर्व यावत् । न्यासीत्येकत्र पदे बहुदेवीनामविन्यासः ।।
[ गुरुलक्षणम् - अहेन्मेरुस्मरणात् तद्रूपो गुरुरतश्च 'तच्छिप्यः । चतुरनुयोगी गणभृत् तीर्थानुच्छेदहेतुः स्यात् ।।
[शिष्यलक्षणम् -] कुलशुद्धो व्रतनिष्ठो बहुशः पशिता गुणैर्युक्तः । जिन-गुरुभकः शिप्यो योग्यस्तन्मन्त्रराजस्य ।।
[ मुद्रापञ्चकम् -] पूर्व मुद्रापञ्चकमाहान-स्थापने ससंनिधिक। सम्यगनिरोधमवगुण्ठनमिति तल्लक्षणं वच्मि ।।
[भाहानादिमुद्रापञ्चकलक्षणम् -] आहान प्रस्ताञ्जलि संम्याप्यमवाड्मुखेऽअली ध्येयम् । उद्गुिष्ठे मुष्टिद्वन्दे ध्येयाग्रतस्तृतीयं तु ॥ अशष्टमध्यमुष्टी निरोधनं ध्येयदि चतरपु च। ध्यानुस्तनन्यगुलिभ्रमतः स्यात् तदवगुण्ठनम् ।। I AAT

Page #24

१३८
१४]
श्रीसिंहविलकसूरिविरचित [ मुद्रापश्चास्य फलम् --] आधाऽऽद्वयति ध्येयं द्वितीयमा स्थापयत्यदः श्रतः। संनिधयते' तृतीया निरुणद्धि तदग्रतस्त्वपरा ॥ अवगुण्ठनतो ध्येयं ध्यातुः परतो न याति कुत्रापि । ध्यानविसर्जनहेतोरजलिमन्धो नमन्मौलिः ॥ ध्येयस्य विषयं मुद्रापञ्चकं त्विदमीरितम् । संपदायादिहान्येऽपि भेदास्तत्र न मूढता ॥ सौभाग्य - सुरमिमुद्रे प्रवचन-परमेष्ठिमुद्रिकाञ्जलपः। ध्यानविधी गुरुदर्शितरीत्या ज्ञेयाः सरीजायाः' ।
१३७ आद्या वश्य-क्षोभे मुरभिः शान्ते तृतीयका ज्ञाने। परमेष्ठी सर्वार्था अञ्जलिमुद्राऽऽत्मसेवायै ॥
[ मन्त्र-विद्या- प्रस्थानलक्षणम् -] आप्तुमिष्टे कर्मणि मन्त्री विद्योच्यतेऽर्चनाकाले । मस्थानं मोक्षार्थे पीठं पीठाधिपो मेरुः ।।
['मैं ही श्री 'वीजाना फ्रम् --] सर्वन स्तुत्यादौ प्रणवाः स्त्र-परेषु शान्ति-तुष्टिकृते । माया वश्य-क्षोभे लक्ष्मीनेि धनख्याप्तौ ॥
[ युगपद्वीजत्रिकं न प्रयोग्यम् - ] युगपत्त्रयं तदादौ न स्यादिति वीजसगतं ध्यानम् । निजि मोक्षकृते एवं विद्या सदारम्भे ॥ मेरुमुखे एतत्त्रयमिच्छन्त्यपि केचिदस्तु 'सद्धिय । गुरुभिः सकले मन्ने प्रणपत्रितयं परं कथितम् ।।
१४२ द्वादशपदकचतुप्फ मध्ये चैकं द्वि-पडरयन्त्रमिदः । सप्तानां वर्गोऽभूत् पदेषु संख्याक्षराणां तु ।।
1 'यति ।। 2 जादा ।। 3 विद्योद्यते। 4 विद्यापदारम्मे A । 5 सीय
१३९
१४०
१४१
१४३

Page #25

मन्त्रराजरहस्यम् ।
११८
[प्रथमा द्वादशपदी -] "रागाइरिउजईणं जए जिणाणं नमो महं होइ । एवं ओहिजिणाणं परमोहीणं तहा तेसि ॥ "एवमणंतोहीणं अणताणतोहिजुयजिणाण नमो। सामन्नकेवलीणं भाभवात्याण तेसि नमो।। "उगतवचरणचारीणमेवमित्तो नमो नमो होइ । चउदस-दसैपुब्बीणं नमो तहिकारसंगीणं ।" विद्याऽष्टगर्भितेऽस्मिन् सद्गुरुविज्ञाततागुचरणे। पष्ठीबहुवचनान्ते नमःपुरो' वीजरहिते च ।।
१४७ पञ्चांद्रि-नवक-नका रुद्राः पंड्-नेन्द-पंक्ति -भान्वताः। सप्तष्टिी द्वेचधिकशतं प्रथमार्कपदेसरैः संख्या ॥
[द्वितीया द्वादशपदी-] "सन्वेसि एएसि एवं विहिया अहं नमोकारं । जमियं विज पंउंजामि सो में विजा "पसिज्झउ स्वाहा ॥" १४९ त्रिं-त्रि-चतुर्दिकमेकं द्वि-द्वि' चतुश्चन्द्र-चन्द्र-युग्म-युगाः। एवं द्वादशपदकैरेकोनत्रिंशदेशरकाः ॥
१५० मागसरसंयोगादेक व्यकर्मिहोतरा जिनौपदैः। विद्यापीठं प्रथमं प्रस्थानं सर्वकार्यकरम् ॥
स्नानागराग-सनोज्ज्वल-पुप्पमाला
कोटीर-पुण्ड्मय कुण्डलयुग्मकं च । वेयमझदयुतं बरहारमर्क___ संख्यैः पदैर्वपूपि भावय सरिमन्त्रे ॥
१५२ आधस्कृतिपदैरिति शेषः ।।
1'पुरा AI

Page #26

श्रीसिद्ध तिलकसूरिविरचितं
[ तपोविधिः - ] निरशनमेकं रूक्षान्नपञ्चकाचामलकं विकृतिवर्जम् । पञ्चदिनान्याचाम्लं निर्विकृतेः पञ्चकाचामलम् ||
१६]
निर्विकृतिश्चानशनं प्रान्ते एकाधिविंशतिदिनानि । एवं कोटयंशतपः प्रथममस्थान सिद्ध्यै स्यात् ॥
निद्रा - प्रमाद- विरुथावर्ज मतिदिवसमस्य जपः । अन्नादिलाभशान्त्यै भानुसहस्रैर्वचसि सिद्धये ॥
[ वाणीदेवी स्वरूपम् - ] परमेष्ठि- गुरुडमुद्रायुगेन जापोऽस्य देवतेन्दुनिभा | पुस्तकमभयं मुक्ताजं वरं तन्वती भुजचतुष्के || हंसेम्बुजे निविष्टा वाग्वजेऽथान्तरात्महंसे वा । ब्राह्मी पुण्डरीकं सरस्वती गौतमं नमति ||
गोतमनन्ता देव्या पुत्रा वीक्षितः प्रदत्तवरः । पञ्च महाव्रतनिष्ठ युगमधानागमो भवति ||
[ ध्यानविधिः - ]
यदिवा चतुरधिकले नाभिसरोजे पदानि तावन्ति । विन्यस्यान्तः श्रीमहावीरं श्रीगौतमं देवीम् ।।
ध्यायति तस्य जिनेन्द्रः स्वीयपदं गौतम गणभृत्वम् । देवी च श्रुतकेवलिभावं निर्विघ्नमुपदिशति ॥
[ इति प्रथमप्रस्थानविधिः । ]
*
[ तृतीया द्वादशपदी - 1 "पेणवो नमो भगवओ बाहुबलिस्सेह पासमणस्स 1 aaj arj तह निर्वग्गुमगंगा वहा ||
१५३:
१५४
१५५
१५६
१५७
१५८
१५९
१६०
१६१

Page #27

[१७
१६२
१६३
मन्त्रराजरहस्यम् । "मुमणे सोमणसेवि य महुमहुरे जिणवरे नमंसामि । । ईरिकाली "पिरिकाली "सिरिकाली तह महाकाली ॥
[ चतुर्थी द्वादशपदी"किरियाए हिरियाए य संगए तिविदकालिय विरिए । मुहमाहप्पं मुत्तिं साहिते साहुणो वंदे ॥ "ने किरिकिरिकालि पिरिपिरिकालिं च सिरिसिरिफालि। 'हिरिहिरिकालिं दुविहं साहितो आयरियकालि ।। "किरिमेलं 'पिरिमेरुं "सिरिमेरुं तह य होइ "हिरिमेसें। आयरियमेरुपयमवि साहितो परिणो वंदे ॥" चतुर्थ द्वादशमिति पदम् ।। स्वाहापदं च मान्ते इति, पदान्येकोनपञ्चाशत् ।।. त्रि-चतुः-पञ्च-पटी त्रि-चतुर्भूतानि वारिधिचतुर्थकम् । त्रिद्वादशकेऽक्षरसंख्या स्याचतुरधिकर्पश्चाशत् ।। वारिधि-युगाँद्रि-पत्रिकदर्शक वेदॉब्धि-वार्षि-युगपटकम् । द्वादशकेक्षरसंख्या सर्वाग्रं पञ्चपष्टिरभूत् ।। स्वाहेत्येकपदयुतेः सप्तकवर्गस्तदक्षरैः सर्वैः। श्लोकाः सप्ताहाधिकविंशतिर्वर्णा गुरोर्मन्त्रः ।। सूर्यारचक्रयन्त्रे युगकृत्लो लिखितसूर्यसंख्यपदैः । अन्तः स्वाहेत्येवं निजगुरुभिर्दर्शितो मन्त्रः ।। प्रस्थानरीतिरधुना त्रि-द्वादशकेऽभिः पदैराद्यैः। विद्या-महादिपीठं प्रस्थानमिदं द्वितीयं स्यात् ।
[द्वितीयप्रस्थानाधिष्ठात्री देवी-] एतस्याधिष्ठात्री शिखरगृहा मानुपोत्तरनगस्य । गौतमभक्तिर्दशशतकरा त्रिभुवनेश्वरी देवी ।। 1 महकाली ।

Page #28

१८ ]
श्रोसिंहतिलकसूरिविरचितं
[ जापविधिः - ] reassurस्थानं पूर्व जापोऽस्य पोडशसहस्रः । पीतध्याने योन्याख्यमुद्रया वश्य- सौभाग्यम् ॥
एकाधिविंशतिमसौ त्रिसन्ध्यजापेऽथ वश्यकृद् यदिवा । शश्वदिहाष्टाधिशतं जप्त लाभमदो विशेषेण ॥ अस्यान्तःप्रथमपदैश्चतुर्भिरा देशदा सिवध्याने । आधाय सुरभिमुद्रां विद्या जप्तेह पोडशसहस्राः || निजदेशे जयहेतुर्जयेति विजयाऽन्यदेशजयदाऽसौ । अपराजिता च शत्रोरपराजयेत्यमूर्देव्यः ॥ [ तपोविधिः - ]
उपवास रूक्षान्नं आचाम्लत्रितयमपरसचतुष्कम् । आचाम्लमपरयुगं उपवासरुपधिकदशदिवसाः ||
•
[ द्वितीयस्थाने एव विशेषमन्त्रदर्शनं यथा - ] 'ॐ ह्रीँ बाहुबलि - महाबाहुबलिपदात् तु गिरि महागिरितः । वीरादि - बाहुबलये स्वाहा' मन्त्रः सिनिपट्टे || आलिख्य सुगन्धिदलैः सूर्यसहस्रैस्तु जातिकुसुमानाम् । जतः प्रश्ने दक्षिणबाहुस्फुरणे शुभं मदुः ॥
आलिख्य पादुके द्वे परतो बदने सचन्द्रचन्दनतः । सत्पट्टे बाहुबलेः सितपत्रकुमुमैः समभ्यर्च्य ॥
Bread 'a faरिकरम् जप्त्वा शीर्षे कृत्वा शयने च शुभाशुमादेशः ॥
॥ इति द्वितीयमस्थानविधिः ॥
नमः ।'
तृतीयप्रस्थानविधिः ।
त्रि - द्वादशकेऽन्त्यथतुःपदयुक्ताग्रेऽर्कमुख्यपदयुगतः । पदपट्कादुपविद्यापीठं प्रस्थानमपरं तु ॥
१७२
१७३
१७४
१७५
१७६
१७७
१७८
१७९
१८०
१८१

Page #29

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[ तपोविधि - ]
उपवासी रूक्षान्नान्यष्टात्राचाम्लपञ्चकं रूक्षम् । सप्ताहाद् वाऽऽचाम्लं रूक्षयुगं निरशनं मातें ॥
[ ध्यानं, तत्फलं च -- ]
पञ्चाधिविंशतिदिनान्यत्रापि तपसि पूर्ववद् ध्यानम् । स्त्रैणसुसं नहि दृश्यं मौनं स्थानेषु पञ्चसु च ।।
जातीकुसुमसहस्रद्वादशजापे सरस्वती वरदा । उपवासेष्टोत्तरसहस्रजापान्निशि स्वप्नः ॥
अरुणध्यानेनारुपाकुसुमैगिरिया नृपर्सहसा ! जापेऽस्य राजवश्यं त्रैलोक्यातिशयसंपत्तिः ॥
[ तृतीयप्रस्थानाधिष्ठात्री देवी - ] एतस्याधिष्ठात्री पद्महूदे वसति देवी श्रीः । विजया जया - जयन्ती - नन्दा - भद्रासहोपान्ता ॥ सर्वा भूपणधरा सकलेन्द्रविमोहिनी निधिभृत् । गौतमभक्तिगौतममन्त्रध्यातुर्दिशति लक्ष्मीम् ॥
॥ इति तृतीयप्रस्थानविधिः ॥
*
चतुर्थप्रस्थानविधिः ।
[ पञ्चदेवाद्विरहस्यम् -- 1
चतुरर्कपदान्तर्या पुनरुक्ताक्षरयुगान पञ्चपदी । मन्त्रादिपीठमेतत् तुर्य प्रस्थानमाभाति ॥
[ तपोविधि - ]
उपवासी रूक्षाशनपञ्चमाचाम्लमनशनं चाएँ । दिवसास्तपसि माम्बद् ध्यानं गुरुगीतमे पूजा ||
[ १९
१८२
१८३
१८४
१८५
१८६
१८७
१८८
१८९

Page #30

२०)
थीसिंहविलकसूरिविरचितं [ चतुर्थप्रस्थानाधिष्ठाता देवः --] पोडशसहस्रयक्षाधिपतिविंशतिभुजोऽस्य तु स्वामी । गणिपिटकयक्षराजोऽणपणपन्नीमुरीसहितः ।।
[जापविधिः, तत्फलं च - परमेष्टिमुद्रयाऽसौ जापान पोडशसहस्रतः सिद्धः। भातर्जलगण्ड्पान् सप्त त्यक्त्वा निजपदापः ।। चम्पित्वा वैरिवपुर्य्यानेज्याङ्गुष्ठमुद्रयाङ्गुष्ठात् । व्यस्तं त्रिसन्ध्यमष्टाधिकशतजापे मुखस्तम्भः ॥ तथा, येने धृतस्तस्याख्यां विलिख्य कोठेऽथ वामपादाः । मुष्टिद्वयमुद्राभृत् त्रिसन्ध्यनापोऽस्य वन्दिमोक्षाय ॥ मेरुमयमन्त्रराजोऽधिष्ठावारोऽस्य भान्ति सर्वेन्द्राः। . आचाम्लान्यथ पोडश निरन्तरं पूर्ववद् ध्यानम् ॥
१९४ पञ्चप्रस्थानतपः प्रत्येकं शक्तितश्च युगपद् वा । मुयतेरेतद्ध्यानावदितहदो यान्ति तपसि दिनाः ।। शुक्लध्याने जापः' प्रवचन-परमेष्ठिमुद्राभ्याम् । लक्षं त्रिलक्षमयवा गौतम इव सर्वसिद्धिपदम् ।। . साहजन्मविधि-स्नाने हेतुच मेरवः पञ्च । तेनेह मेरुशब्दादईन् सज्ञानकल्याणः ॥ समति-श्रुतावधि-मन:- केवलमिति मेरुपञ्चकं कमतः । शान्ति:दिवश्यं क्षोभो मुक्तिश्च बन्दिमोक्षम्य ॥
१९८ अरुध्यानाद् यन्दिमोक्ष इत्यर्थः। "मणवोदरेऽरिमूर्ति ऐं श्री में इसी किरिनग-पवन- नमः"। मन्त्रं विलिख्य वलये 'फो इसी प्रणवैः' क्रमोत्नमतः॥ १९९ 1 : 0
१९५
१९७

Page #31

मन्त्रराजरहरूपम् ।
जापोऽष्टाधिसहस्रैः सितपत्रैर्निरशनत्रयं यदिवा |
आचाम्लत्रयमित्थं रुष्टमरिं शमयति नृपं वा ॥
" भणवान्तं वश्यवपुः ऐ" श्रीँ सिरिमेरुतो मरुद् - व्योम " । श्रीखण्डेन लिखित्वा सितपत्रैः सहस्रपरिजापः ॥
परिजप्तपत्र - फल - कुसुमदानतो भर्तृवश्याय । मध्याङ्गुल्याः पर्वणि तृतीयके त्र्यक्षरो जापः ॥ युग्मम् ॥ कार्तिक्यामाद्यां वा राकायां निरशनं विधायादौ । द्वासप्ततिराकान्ते द्वयधिसप्ततिनिरशनैः क्रमतः || सौधर्मेन्द्रासनदक्षिणपादाघः' स्वातिधिण्य - हरात्रौ । वज्रासनेन जापोऽधिमेरु यद्विवेत्यमावास्याः ॥ युग्मम् ॥ थममस्थाने वा स्तुतिपदसंख्यं च निरशनविधानम् । मुद्रा आनुपूर्वियुगादृष्टाधिसहस्रपरिजपात् सिद्धिः ॥ पञ्चमस्थानांशैः कोटयंशः फलद एव विपमांश: । मध्यफलस्तु समांशी गुरुक्रमादंशगणनमत्वेप्यम् ॥ लग्नस्यार्चाकाले विद्यालग्नेऽथ मेरुमन्त्रांशाः । पोडश देया यस्मादेते तीर्थान्तमनुयान्ति ।। गौतमकेवलिनोक्ता एकादशमेरवः श्रुतधरैस्तु । दश वज्रेण नवैते नागेन्द्राधैर्नवादिपश्चान्ताः ॥ अष्ट- नवव्युच्छित्तिर्नागेन्द्राः सप्त वैधिकाः पडमी । चान्द्राः पञ्चमुनि - नगा मया परम् ॥ द्वि- त्र्यधिक- देश - गजै - जिनैं - रदैन संख्यलब्धिपदी | कोन पूर्णा चत्वारिंशद् दर्शसमेताः ॥
॥ इति श्रीसिंहतिलकसूरिदर्शितमन्त्रराजरहस्ये देवाद्विपञ्चकरहस्यम् ॥
*
1. शत 3 । 2 पदाघ A। 3 वास्याम् j
२००
[ २१
२०१
२०२
२०३
२०४
२०५
२०६
२०७
२०८
२०९
२१०

Page #32

श्रीसिंह तिलक रिविरचितं
[ सप्तदेवादिरहस्यम् - ] त्र्यधिकदशलब्धिपदैर्मुनिमेरुभिरथ दर्शयामि मन्त्रविम् । वलयाकृत्या लेख्या पञ्चमस्थानी वलयपञ्चतः ॥ तथाहि,
" आइम्मि इक्कपणवो नमो जिणाणं च ओहि य जिणाणं । परमोहिजिणाण तदा नमो य सव्वोदि य जिणाणं ॥
२२ ]
" तहणंतोहिजिणाणं अनंतागतोहिजुयजिणाण नमो । arrahari Hereवत्थाण तेसि नमो ॥
“उम्गतवचरणचारणमेवमित्तो नमो नमो होइ । चउदस-दस पुत्रीणं नमो तद्दिकारसंगीणं ॥
" सव्वेसिं एएसिं नमोकारं वहा अहं किया । जमियं विज्जं पउंजामि सा मे विज्जा पसिज्झउ स्वाहा ॥ "
ऐक - द्वि' - चतुर्युग्मं प्रथमप्रस्थानरस- युगपदानाम् । वर्भूतयुगर्भुवः संख्या देव्यादिकं माग्वत् ॥
64
स्नान विलेपन वांसो मला- कोटीर तिलक कुण्डलकम् । ग्रैवेयं श्रीवत्सो हरिः केयैरयुग्ममाद्यपदैः ॥
-
"पैणवो नमो भगवओ बटुलिस्सेह 'पंण्णसमणस्स । araणुं वसुं निवेणुं निवणुं च समण- सोमणसे ||
पैट् - सप्त- नवष्ट - नेत्रैकादश- नेत्र- नन्द-धर्म- रवि-नैवकम् । सप्तष्ट - त्रि' - त्रि- चतुर्द्विकैकेयुगे (द्विकैर्युगे) - युग्मं चतुरेकाः ॥ २१६
"हुमहुरे ईरियाए "किरियाए तहेब "गिरियाए । "पिरियाए "सिरियाए "हरियाए आयरियाए स्वाहा । "
लॉस - रसेन्द्रिय- पेट्- त्रिचतुः-पेच त्रैवानि युगपकम् । द्वे स्थानेऽमुष्मिन् द्वद्यधिप्ततिवर्णपरिपाटी ।।
1 wa J !
२११
२१२
२१३
२१४
२१५
२१७
२१८
२१९
२२०
२२१

Page #33

२२३
र मन्त्रराजरहस्यम् ।
[२३ मधुमथुरजिनानन्तरमाय तीर्थान्तरे मुधर्माप्तौ । 'इरि' शब्दाद तीर्थान्तरभवसल्लब्धिसरिविन्यासः ॥ २२२ 'किरि' सद्व्यपदं 'गिरि' सर्वगुणाः 'पिरीति पर्यायाः । 'सिरि हिरि आयरिय'पदोक्तरत्पत्ति-ध्रौव्य-विगमवचः॥ द्रव्यं गुण -पर्यायोत्पत्ति-ध्रुव-विगमकलितमिह वेत्ति । अर्हनिव तीर्थान्तरभावी सरिः प्रवचनाय ।।
२२४ भाग्यद देवीजापावत्रापि यतेस्तथैव निर्दिष्टौ । 'पण्डिसमणेति स्वप्ने समग्रमेतत् सुभग-वश्ये ॥
२२५ 'पणवो इरि-किरि-गिरि-सिरि-हिरि-पिरिआयरियकालि-महाकालि। पवणं गयणं' तइए पत्याणे देविविन्नासो॥
२२६ भूताऽम्युधि पञ्चक-पई-वेद-युगैरेलरास्तु शैलगुणाः। विमस्थाने लक्ष्मीदेवी यदिवा महाकाली ॥
२२७ 'इरि किरि' चकभुजा 'गिरी'ति रस-भूतदिकुमार्योऽय । 'सिरि हिरि' नन्दा भद्रा जया च विजयाऽपराजिया(ता)। २२८ शासनविद्यादेव्यः 'पिरीति 'आयरियकालि' जिनदेव्यः । "महकाली' सदस्य च गत्युपदेष्ट्री विरोधिशान्तिकरी ॥ २२९ 'ॐ इरिहरि-किरिफिरि-गिरिगिरि-पिरिपिरि-सिरिसिरि-हिरिहिरिकालि। आयरियकालि-पवणो गयण' तह मंतपीडम्मि ।
२३० शैल रसपटक-युग्मं पदासः पञ्चवोदिसंख्याऽभूत् । तुर्य मन्त्रात् पीठे नापाधिष्ठाय माग्वत् ।। __ २३१ देवाद्रिसमानपदैः पालिपदैर्भाव्यमत्र वन सत्यम् । न्यूनाधिरैरपि तथा गुरुवातस्तत्र न भ्रान्तिः ॥ 'इरिहरि-फिरिपिरि' कल्पाधिपतिपदं 'गिरिगिरी ति मुवनेन्द्राः । 'पिरिपिरिच वानमन्तरनायाः 'सिरिसिरि' च चन्द्राः ॥ २३३
परमे। 2 मानी ।।
२३२
-
-

Page #34

२४ ]
श्री सिंह तिलकसूरिविरचितं
'हिरिहिरि' वरगणिपिटकममुखेन्द्रसमानदेवविन्यासः । 'आयरि' लोकान्तिकसुरविन्यासो ध्यानदृश्यवपुषोऽमी || 'तपोऽधिष्ठायकादि प्राग्वत् ॥
'पेणवो माया लच्छी-इरि-किरि - गिरि - पिरि - सिरि-हिरि - आयरिय | मेरुपयं सव्वत्यवि पज्जंते मंतरायम्मि ||
२३५
त्रिकै युगपट्कं - रस- युग्मैपदाक्षरै भूतलोकसंख्याऽत्र । सर्वपदान्यष्टरसी वर्णा युग - लोक - जैनरत्नमिताः ॥
श्लोका देश वर्णास्तु स्वरसंरूपा सुरिमन्त्रराजस्य | सर्वेन्द्रा अधिपतयः प्राग्वज्जापस्तपश्चापि ॥
एप विशेषः प्रागुक्तसुरीपूज्या जिनाश्रया देव्यः । 'इरि'तः श्रुतदेव्यः 'किरि' तोऽभयदा 'गिरी'ति निरृतिदा ॥ 'पिरि 'तोत्र शान्तिदेव्यः 'सिरि-हिरि' श्री ही स्वनामफला । धृति - कीर्ति - बुद्धि-लक्ष्म्यो जम्भा - मोहादयश्चात्र ||
-
P
'आयरि' बलदा देव्य एता उत्सर्गसंस्मृतेः साक्षात् । तीर्थान्तरेषु साधूपदिष्टकार्याणि तन्वन्ति ॥ तेन गुरुर्नन्यादावुत्सर्गवितनुतेऽयमेकस्याः । सर्वासामिह स स्यात् क्रमशः श्रुतदेवतादिफलम् || सवे श्रुते तपस्यपि महत्रमथ दुष्टदेवतो रक्षा । शैलपुर चैत्यरक्षणमष्टाङ्गनिमित्तविज्ञानम् ||
·
श्री ही पताशितीयो आसां तपो निरशनं 'मणव- ह्रीँ' जाप उत्सर्गे ॥
'इरि' शब्दाच्च्यवनमह: किरि' जन्ममहो 'गिरि' नृपपदर्द्धिः । 'पिरि' दीक्षा कल्याणं 'सिरि' कैवल्यमय समवसरणम् ॥
२३४
'हरि' त्रिजगत्पूजा 'आयरि' संघः समोक्षपदलक्ष्मीः । एतद्वषो ध्येयः श्रीवीरो मन्त्रराजो वा ॥
1 तस्याधिं J
२३६
२३७.
२३८
२३९
२४०
२४१
२४२
२४३
२४४
२४५

Page #35

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[२५ दिग्मात्रमियं व्याख्या सम्यग् जानन्ति पूर्वविद एताम् । यस्मादस्य स्मरणात् त्रिभवे शुद्धिस्त्रिशुद्धस्य ॥
२४६ पष्ठे वलये चतुरधिविंशतिजिनमूर्तयः स्वलक्ष्मयुताः। सप्तमके तावन्त्यो विद्याः स्युर्वर्द्धमानाद्याः ॥
२४७ अन्तश्च वीरमूर्तिः 'मुमणे-सोमणस' नाम चमरधरौ । पादाधो ग्रहनवकं दक्षिणतो गौतमो भगवान् ।
२४८ मूर्तिक्षिणकोणे ऊर्य देवी सरस्वती वामे। . लक्ष्मीरधश्च वामे गणिपिटकाख्यः स यक्षेन्द्रः ॥
२४९ दक्षिणतो मानुपनगशिखरे त्रिभुवनविभुलभृदेवी । आत्मगुरुरात्ममूर्तिः सौधर्मेन्द्रादयो यथायुक्ति ।
२५० यक्षस्य च पणपनीनाम्नो निकटेऽथ यक्षिणीनग्ना। मुस्कलकेशाच्छादितपृष्ठिः सत्फलितक्षतले ॥
२५१ दक्षिणकटीस्थ-दक्षिणपाणिमिकरमोदकसपात्रा । 'नैं पाशाङ्कुश -माया सयक्षिणी नमः' इति मन्त्रः ।। २५२ करजापे माग्लसको जातीकुसुमानि सहस्राः। दश होमश्च दशांशः सिद्धा सत्पुप्पफलदा स्यात् ।। त्रिभिर्विशेषकम् ।। २५३
इति श्रीसिंहतिलकसूरिविरचिते • मन्त्रराजरहस्ये सप्तदेवादिरहस्यमिदं प्रदर्शितम् ।।
२५४
स्तुतिपदी(३२-२४ )रहस्यम् ॥ द्वात्रिंशतमुत चतुरधिशितिमादौ विधाय तल्लब्धिपदीम् । मागुक्तमेव शेपं गुरुवशतः किश्चिदन्यदपि ॥ "निण-ओहि-परमोहि-अणतोहि-अणंताणंदोहिनिणे । केबलि-भवत्यकेबलि-अमवयं य केवलीयं च ।। 1 पीलमा ।
२५५

Page #36

२६ ]
श्रीसिंह तिलकसूरिविरचितं
"उज्जुमई विउँलमई वेडे व्नियलद्धि-संव्वलद्धीणं । पण्णासमणाण' तदा तद जंधचारणमुणीणं ॥
"विद्यासिद्धाण तहा अंगासगामीण तह य निचं पि । आमोसहि विप्पोसहि खेलोसेहि-जलमोसद्दीणं च ॥
.
"सेव्वोसाद - औसीविस - दिद्विविसाणं च तद् य निचं पि । वैयणविस - वत्तैलेसाण पणमिमो सीयैलेसाण ॥
"चउदस-दस पुत्रीणं इक्कोरसभंगमुत्तधारीणं । संभिन्नस्सोयाणं दुबोल संगसव्वसिद्धाण || "उतवचरणचारीण वत्तीस थुइपमाणमिणं । आइम्मि नमो ॐ ह्रीँ पढमपया उट्ठीवहुवणं ॥
" सव्वेसि एएसि एवं किच्चा अहं नमोकारं । जमियं विज्जं 'पउंजामि सा मे विज्जा पसिज्झउ स्वाहा ॥"
पैचाद्रि-नेन्द-नैव द्राः पण्णेव - देशांद्रि-गंज- नवेकम् । सष्ट दर्श-भर्याष्टक - नवपञ्चक- सप्त-शैल- गंजाः ॥
'सप्त- भय - नंन्द - शैलाः सूर्याष्टकद्वयं प्रणत्र माया । सर्वत्रादाविति युग र साथै सर्वेऽक्ष यहि गुणाः ॥
-
·
·
शेपशशि-लोकवर्णैः" त्रिशती - पट् - पष्टिरत्र च श्लोकाः । ऐकादश- चैतुरधिदशवर्णा द्विगुणपदसंख्या ॥
“खीरासव - महुआसव - अँमयासवलद्धियाण पत्तेयं । अक्खीणमहासिद्धियाण सभिन्नसीयाणं ॥ "
"तत्तो पेयानुसारि य लद्धीणं तह य बीयबुद्धीणं । कुडबुद्धीण अ य सव्वपया ँ नमो पुवि ॥"
"जिण - ओही आरम्मा वेउव्विलद्धि जान इक्कारो 1 चउदस-दसव्वीणं तेय वयण-इकारसंगीणं ॥”
२५६
२५७
२५८
२५९
२६०
२६१
२६२
२६३
२६४
२६५
२६६
२६७
1 पहास J2 पजे J 1 3 पसीय 14 दशया A1 5 सप्तये A1

Page #37

२६९
मन्त्रराजरहस्यम् ।
[२७ एए चउवीसपया नायव्वा परमसरिमंतम्मि । मायावन्नविरहिए नूणं सुमरिजए निचं ॥ "सन्वेसिं एएसि किच्चा अहं नमोकारं । जमियं विजं पउंजामि सा मे विज्जा 'पसिझउ स्वाहा ॥" नवे-दर्श -शून्यकाको गांव-भय-शैलतः पदाष्टकजाः। वर्णा द्विनेगा एकादशपद्यां स्युनवैतिवर्णाः॥
२७० नन्दादि-रवि-नाष्टकमिति पञ्चपदेषु गुण-युगा वर्णाः। मणवा जिनमोः शेपाः पदवर्णाः शशि-गुणप्रमिताः ॥ . २७१ सर्वाक्षरसंयोगाद् द्विशती पटेयधिकाः श्लोकाः। चतुरक्षराधिकाष्टावाधप्रस्थानके ज्ञेयाः ।।
२७२ "पणवो नमो भगवो वाहुवलिस्सेह पम्पसमणस्स । न वग्गु वग्गु निवग्गु सुमण-सोमणसे महुमहुरे स्वाहा ।" २७३ ज्या-रस-पंञ्च-पांवक- गुंण-युग- भूताक्षरैः पयोधि-गुणाः।। वर्णा द्विपस्थाने देवी स्वप्नादिकं प्राग्वत् ॥ "इरिकाली किरिकाली पिरिकाली हिरि य कालि मरु-गयणं ।" तइयं पत्थाणमिणं अहौरस अक्खरा तत्थ ॥
२७५ 'इरियाए किरियाए पिरियाए सिरियाए तह य हिरियाए । कालि-महाकालि' तुरियं उपविजा अक्सराइ छब्बीसं ॥ २७६ 'पणवो किरिकिरिकालि पिरिपिरि सिरसिरि हिरिहिरि आयरियकालि । मरुयं गयणं' मंडलपी बन्ना य तेतीसं॥
२७७ किरिकिरि पिरिपिरि उ सिरिसिरि हिरिहिरि आयरिय।" दुगुणमेरु इह मंते इंगवीसवन्ना एवं छपत्याणा ।।
२७८ पञ्चमस्थानाक्षरयुग-गुण-भूमिर्द्विगुणपदकवर्णाः । युक्ताः श्लोकाः पञ्चाधिरुदग-हस्त्येकवर्णमिति ॥
२७९ । पीयउ J1 2 काली गिरि ।। 3 तितोसे । ।
२७४

Page #38

२८०
२८३
२८४
२८]
श्रीसिंहतिलफसूरिविरचितं पञ्चमस्थानाक्षरयुग-गुण-भूमिर्जिनाइँपदवर्णाः। युक्ताः श्लोका द्वादशवर्णा अष्टौ महामन्ने । परमेष्ठिमुद्रयाऽसौ मन्त्रः सफलोऽपि हिमरुचिः श्वेतः । एकं लक्षं जप्तः शान्तिकृते व्योमतो मुत्यै ।। द्विमस्थानं पीतध्याने पोडशसहस्रकरजप्तम् । सौभाग्यमुद्रया यदि स्त्रीणां श्रीणां महावश्यम् ।। त्रिमस्थानं जातीकुसुमार्कसहस्रजापतः सिद्धम् । सारस्वतं शुभाशुभमुपदिशति निशि स्वप्नमध्ये ॥ तुर्य प्रस्थानमिदं किंशुकशुकमुखसमानवर्णमिह । पोडशसहस्रजप्त गिरिमुद्रातश्च वश्यकरम् ॥ पञ्चमस्थानपदीवर्णोद्भवधूमसंकुलं शनुम् । यो ध्यायति त्रिसन्यं दूराव तस्यारिरपयाति ॥ नगमन्त्रः कृष्णरुचिश्चक्रोद्यन्मुद्रया त्रिसन्ध्यमपि । अष्टाधिशतं मासं यावत् शत्रोध्रुवं मृत्युः ।। यदिवा, दिक्-कालासन- मुद्रावर्णैरेकैकपदमपि ध्यातम् । तत् तत् करोति कार्य शान्त्यायं शुद्धधर्मस्य ।। रदन - जिनसमस्तुतिपदयुक्तः पञ्चामराद्रिभृन्मन्त्रः। वलयपट्केन दृष्टो मध्ये श्रीवीरमूर्तिधरः ॥
इति श्रीसिंहतिलकसूरिकृते
मन्त्रराजरहस्ये ३२/२४ स्तुतिपदीरहस्यम् ।।
२८५
२८६
२८७
૨૮૮

Page #39

[ २९
मन्त्रराजरहस्यम् । पोडशस्तुतिपदीपूर्व देवाद्रिपञ्चकरहस्यम् ।।
प्रथमं विद्यापीठम् । अथ पोडशस्तुतिपूर्वप्रस्थानपट्कसर्वपदैः। कल्याणत्रिकरूपं ध्यानं यत् तदधुना वक्ष्ये ॥ . "जिण-ओहि-परमोही तहणताणंतओहिजिणे। केवलि - भवत्यकेवलि-अभवत्थ य केवलीण च ॥ "चउदस दसपुच्चीणं इकारसअंगि-कुट्टयुद्धीणं । वीयाइमबुद्धीणं तहुग्गतवचरणचारीणं ॥ "गोयमसामिस्स महादाणस्स सुहम्मसामिणो तह य । सोलसपयाण पुचि नायब्यो नमो सदो ॥ "एएसि सव्वेसिं एवं काउं अहं नमोकारं । जमियं विजं पउंजामि सा मे विजा 'पसिझउ स्वाहा ॥"
॥ इति प्रथमं विद्यापीठम् ॥
२९३
द्वितीयमुपविद्यापीठम् । "ॐ इरिइरिकालि किरिकिरिकालि पिरिपिरिकालि गिरिगिरिकालि । सिरिसिरिकालि हिरिहिरिकालि आयरियकालि स्वाहा ॥ २९४ समवसरणे पूजा, उच्छीर्षके स्वप्नं शुभाशुभोपदेशः ।। "पणवो नमो भयवओ वाहुबलिस्सेह पण्णसमणस्स। ॐ वग्गु वग्गु निवग्गु सुमणे सोमणसे महु तहा महुरे " २९५
॥ इति द्वितीयमुपविद्यापीठम् ।।
1 पउजे J । पसीपउ J4

Page #40

३०
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचितं तृतीयं चतुर्थ पीठम् । "इरिकाली किरिकाली पिरिकाली हिरि य कालि इरियाए । फिरियाए सिरियाए दिरियाए कालि 'महकाली ॥"
॥ इति तृतीयं चतुर्थ पीठम् ।।
२९६
पञ्चमं पष्ठं प्रस्थानम् । "जै इरिइरि फिरिफिरि पिरिपिरि सिरिसिरि हिरिहिरि । आयरियकालि पवणो गयणं पिरिमेरु पयपणगं ॥"
॥ इति पञ्चमं पटं च प्रस्थानम् ॥
३००
[पञ्चप्रस्थानशब्दरहस्यम् - ] स्नान- विलेपन-माला-मुकुटस्तिलक कुण्डलद्वन्द्वम् । 'अवेयमद्दयुगं होरेः केयूरयुगलं च ।। सितवस्त्रदान-दीक्षे" गणचिन्ता पोडा स्तुतिकमतः। 'एएसिं' गाथार्थात् त्रैलोक्यातिशयसौभाग्यम् ।। 'यादुवलि'तोऽथ केवलरल्याणं 'वग्गु वग्गु सदशोकः । तद्वनिवग्गु' सिंहासन'मपरपदे' च चमरधरौ ।। 'महुमहुरे' प्राकारो रत्नमयः सर्वपरिपदा' प्रथमः । 'इरिकालि पदचतुष्कात् सुवर्णशालो द्वितीयोऽथ ॥ 'इरियाए" पदपर्कात् राजवशालस्तृतीयको रम्यः । 'इरिइरिकालि" रसपदाद् देवकृताति यसर्वस्वम् ।। 'फिरिमेरु"पद चतुष्काचतुर्मुसः 'पञ्चमात्' तु सद्धर्मम् । योजनगिरा दिशनिह 'सर्व ज्ञात्वा वयं चान्तः ॥ यदिवा नगपदावतुराननोऽत्र वीरोऽय । पञ्चमगणभन्मुख्यः मुधर्मनामा सगौतमः पुण्डरीरुथ ।। 1 महाकाली ।। 2 पर्षदा A | 3 सर्वज्ञाताऽन यन्त्रान्त
३०१
३०२
३०३
।

Page #41

मन्त्रराजरहस्यम् ।
ध्यायन्निति मन्त्रममुं महाव्रती विजितपवन - गगनमनाः । आत्मानं सर्वज्ञं पश्यति शिष्यं सुधर्मपदे ||
रेस- गज-दर्श - दशैं - सूर्याः 'शैलाशा - केंद्र-दर्श गंजाः नवेकम् । सप्तष्ट व्यधिक दर्श- स्वरा नेत्र स्तुतिपदेष्वेषु ॥
अक्षरसंख्या द्वीन्द्रिय- शशिनः 'सव्वेसिं" इति मुखे वर्णाः । स्वादान्ते एकगुणाः आद्यमस्थानके त्र्यशीतितम् ॥
त्र्यैक्ष- रेस- भूतै लेका गुण-युग- पैञ्च युगपद नवेकवर्णाः ।
-
-
प्रणव- नमो महुमहुरे स्वाहान्तं रस - गुणमिता ह्येते ॥ इरिकाली हिरिकाली स्वादान्तं चन्द्र- दिग्गजेम मिताः । प्रत्येकं चतुरक्षरचतुःपदैः पीठमिदमपरम् ॥
इरियाए महकाली स्वाहान्तं हस्ति - युगमिता वर्णाः । पट्पदपीठे तुर्ये पीठे कुत्रापि न स्वाहा ॥
-
१५२
a sftrरिकाली स्वाहान्तं पभिः पदैः परं पीठम् । शैल रेस' वार्धि दर्श- युगपदवर्णैर्गुण-युगाः संख्या ॥ समणव- मेरुपञ्चकपदाक्षरैः पञ्चवदिभिर्नवभिः । नत्र - युगसंख्यावर्णाः पीठमिदं मन्त्रराजाख्यम् ॥ सर्वमस्थानाक्षरसंयोगाद्रि - लोक-गुणवर्णाः । लोकदेशिकं च वर्णाः सप्तदशेहास्य पीछे स्युः || [ कारनिष्पत्ति: - ] 'अर्हददेहाचार्योपाध्याय - मुनीन्द्रपूर्ववर्णोत्यः । प्रणवः सर्वत्र ज्ञेयः परमेष्ठिसंस्मृत्यै ॥ *
·
-
-
1 भईद - देवाचा A
" तुलना- अरिता अरारीरा आमरिय उवज्झाय तहा मुणिणो । पचक्सर निप्पो कारो पचपरमिट्ठी ॥७॥
• मानतुसूरिकृत 'नवकारमारथवण " अथवा - निषण प्रथमो वर्णस्ततामशरीरिणाम् । आचार्याणामुपाध्याय - मुनीनां प्रथमाक्षरः ॥
३०५
३०६
३०७
३०८
३०९
३१०
[ ३१
३११
३१२
३१३
३१४
सागरचन्द्रमूनि मन्त्राधिराजाप, पटलः २ ० २२ ।

Page #42

३१७
'३२]
थीसिंहतिलफसूरिविरचितं अईत्-सिद्धाचार्योपाध्याय- मुनित्वरूपमईन्तः। पूज्योपचार - देशक-पाठक-निविपयचित्तत्वात् ॥ ज्ञात्वा त्रिशलासनोर्जन्मस्नात्रं सदानविरतिमहः । केवलिमहिमेत्येवं कल्याणत्रयमत्र मन्त्रपदैः॥
इति पोडशस्तुतिपदीपूर्व
देवाद्रिपञ्चक श्रीसिंहतिलकर्तिकृतं मन्त्ररहस्यम् ।।
त्रयोदशदेवादिरहस्यम् । एक-गुणस्तुतिपूर्व यदिवा नव-लोकलब्धिपदपूर्वम् । पट्कोणतरुयधिदेश देवादिरहोऽथ वक्ष्यहम् ॥ "जिण-ओहि-परमोही अणंतोहि-अणंतणंतोहिजिणो । केवलि-भवस्थकेवलि-अभवत्थ य केवलीणं च ॥ "ऊंजुमई विपुलैमई वेउन्धियलद्धि-सब्बलद्रीणं । । पहासमणाण तहा जपाचारणमुणीणं च ॥ "विजासिद्धाण तहा औगासगामीण तह य निचं पि । आमोसहि-विप्पोसहि-खेलोसहि-जल्लंभोसहीणं च ॥ "सव्वोसहि- आसीविस - दिद्विविसाणं च तह य निशं पि। यणविस-तेयलेसा पणमिमो सीयलेसाणं ॥ "उदस-दस पुलोणं इकोरसअंगमुत्तधारीणं । तह य दुवालसअंगीण उग्गैतवचरणचारीणं ।।" इय इकतीससंसा लद्धिपयाणं तु पढमपत्थाणे । सिरिपुण्णचंदसूरीहिं* वप्निया पणव-मायजुया ॥ "सीरीसब-महुँआसव अमयासबलद्धियाण तह चेव । अक्सीणमहाणसिलद्धियाण संमिश्नसोयाणं ॥ । उग्जुमई । । * पूर्णचन्द्रप्रिकृता स्तुतिः परिशिष्ट प्रय्या ।
३१८
३२१
३२२
३२४

Page #43

मन्त्रराजरहस्यम् ।
"तत्तो पयानुसारी सवीयबुद्धीण कुंटुबुद्धीणं ।" इंगेतीसं पुव्वत्ता अजुया इगुणचत्ता य ॥ पणवो मायावन्न पढमपयाइम्मि इत्थ अने | सव्वेसु आइ पणवो मंतो सूरीण पढमथुइवलये ||
'सव्वेसि एएसिं" एवम् ।
सर्माष्टो दर्श- दर्शक - सूर्याद्रि दशाष्टमूर्ति - गर्ज - नवेकम् । दर्श - दिग्गज - नेत्र - द्रष्टा - दर्शत्रितंय - केंद्र-दर्श - शैलाः ॥ अद्रि-नेव - हस्ति- मंद-दर्श गर्ज स्वरों दर्शं त्रयोदशैं च । दर्श रुद्रवेये'- नवयुगमष्टाष्टौ सर्वलब्धिपदवर्णाः ॥
-
-
एपां समग्रसंख्या नव- रस - लोकास्तु 'एसिं सव्वेसिं" इति । शशि- गुणाक्षरयुतार्थैतुःशती प्रथमपीठतो वर्णाः ॥ वलयाकृत्याssलेख्या' यदिवा नृपैदल नभो युगपददलेषु । एकैत्रिंशन्नव - गुणपदस्थितिः प्रातर्भणितयुता ।।
-
·
" पणवो नमो भगवओ बाहुबलि पण्णासमणस्स । " पणत्रो दुवारवग्गु - निवग्गु सुमणे तदेव सोमणसे । महुमहुरे इरिकाली किरि पिरि सिरि हिरिजुया काली ॥
·
" इरियाए किरियाए पिरियाए तब सिरियाए । हिरियाए 'कालिजुगं महकाली पवण - गयणं च ॥" गुण- वेद- पैञ्च रस-मंद - जंगदिन्दु युगांस्त्रि- बोंधि - युगलं च । भूतै- गुंण द्विकै- चॉरिधि पञ्चचतुःपञ्चकं विषेयाः ॥ "वॉरिधिरस - युग्ममथैकोनं त्रिंशत्पदाक्षरैः प्रमितिः । गुण-चन्द्र- भूमिर्वणः द्विमस्थानं वलयलेख्यम् ||
३२५
३२६
३२७
३२८
३२९
३३०
३३१
३३२
[ ३३
३३३
३३४
इरिहरि फिरिफिरि पिरिपरि सिरिसिरि हिरिहिरि पए पर कालि । आयरियालि पवणो गयणमिणं तइयपत्याणं ॥
३३५
1 'लेख्य यदिवा J । 2 कलियुगं ।

Page #44

३३६
३३८
३४]
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचितं सपटक- युगं नंगपदवणेंदिग्गज-गुणेप्रमाणमिदम् । वलयाकृत्या लेख्यं प्रारबद् देव्यादि सर्वत्र ।। से ही इरिमुरसेलो इरिमेरु तहेव किरिमेरु । फिरिकिरिमेरु गिरिनग गिरिगिरिमेरु य पिरिमेरु ॥ 'पिरिपिरिमेरु सिरिनगो सिरिसिरिमेरु तहेव हिरिमेरु । हिरिहिरिमेरु न हाँ श्री अह आयरियमेरू । 'मम सर्वसिद्धिमुच्चैः कुरु कुरु पवनो नभो'ऽथ पट्कोणे । अन्तर्वहिश्च सृष्टया लेख्यं मध्ये वदन्त्यपदम् ।। रस-पद-युगान्तररसाः पडे युग्मं समुंद्र-देव-युगम्] अट्टादशपदपर्णैस्तुर्ये पीठे चतुरशीतिः ॥ सर्वमस्थानाक्षरसंयोगात् पञ्च-गुण-रसा । श्लोका नैवेन्दवस्त्विह वर्णाः संयतगुणप्रमिताः॥
[ ही कारस्वरूपम् --] मणवः प्रागुक्तार्थों मायावणेहंदादिपञ्चकताम् । अन्तश्चतुरधिविंशतिजिनस्वरूपमथो वक्ष्ये ।। अर्हन्तो वर्णान्तः रेफः सिद्धाः शिरथ सूरिरिह । शुद्धकलोपाध्यायो दीर्घकला साधुरिति पञ्च ॥४ अर्हन् शशि-मुविधिजिनी सिद्धाः पद्माभ-वासुपूज्यजिनौ । धर्माचार्या पोडश मल्लिा पावोऽप्युपाध्यायः ।
३४०
३४१
३४२
-
x तुलना-घट्टकला अरिहता तिउणा सिद्धा य लोढकल सूरी । उवझाया मुद्रकला दोहकला साहुणो मुहया ॥१०॥
नवकारसारपवर्ण।
"तुलना- ससि-सुविहि अरईता सिद्धा पउमाम - वामुपुजजिणा । धम्मायरिया सोलस पासो मल्लो उवउझाया ॥२॥
-नवकारसारथवण ।

Page #45

३४५
३४७
३४८
मन्त्रराजरहस्यम् । मुक्त - नेमी साधुस्तताईन् चन्द्रमभो रुजां शान्त्यै ।। सिद्धाः सिन्दूराभास्त्रैलोक्यवशीकृतिं कुर्युः ॥ सिद्धाक्षररेफाकृति वाग्वीजं वश्यमूनि वदने वा । आज्ञाचक्रे' चारुणरोचिर्वश्यं तनोत्यथवा ॥ आचार्याः स्वर्णनिभाः कुर्युर्जल-वह्नि-रिपुमुखस्तम्भम् । सूर्यक्षरशीकृतिदण्डहता न स्युरुपसर्गाः ॥ नीलाभोपाध्यायो लाभार्थ* शुक्ल-नीलकृद् यदिवा । अध्यापकार्द्धचान्द्री कलाऽऽस्मलाभाय 'परगलके । कृष्णरुचः 'साधुजिनाः क्रूरदृशोचाटमृत्युदाः शत्रोः । "साधू स्वरदीर्घकलाकृत्यङ्कुशमुद्रया हता रिपत्रः ॥
३४९ अर्हन्नम्भः सिद्धस्तेजः सरिः क्षितिः परे वायुः। साधुव्योंमेत्यन्तमण्डलतत्त्वानुगं सहग ध्यानम् ॥
३५० 'नादोऽईन् 'व्योम' मुनिः 'कला'ऽथ सिद्धाः 'शिरो हर सूरिः। 'ई'कार उपाध्यायो मायायां प्राग्वदुत शेपम् ॥ शशि-मुविधजिनौ नादो विन्दुर्मुनिसुव्रतो व्रती नेमी। उद्यचन्द्रकलातः सिद्धी पद्माभ-वासुपूज्यजिनौ ।। वर्णान्तः सशिरो : पोडश सूरीश्वरास्तकारः। पार्थो मल्लिर्वाचक इदमपि न विरोधि पूर्ववद् भणितम् ॥ ३५३ एकैकोऽहत्मभृति शतादिवर्णानुगोऽनिशं ध्यातः। शान्त्यादिकर्मपट्कं करोति किन्त्वत्र दिङ्मात्रम् ॥
चऽयारुण 3 1 2 परलोके ।। 3 साधुजनाः ॥ 4 साध्वक्षर' । +तुलना-सुव्वय-नेमी साहू ॥
मुक्स खेयरपयपि अरहता दितु पणयाण ॥३॥ वेलकवसीकरण मोह सिद्धा कुणतु भुवणस्स ॥५॥
-नवकारसारथवण । तुलना-जलजलणाई सोलस पयत्य थंभंतु आयरिया ॥४॥
-० सा. २० । * तुलना-इहलोइय लाभकरा उपउनाया हुतु सब्वभयहरणा ॥५॥
-म. सा. ५. तुलना-पायुधाडणताढणनिउणा साहू सया सरह ॥५॥
-न. सा. य० ।
३५१
३५४

Page #46

३५५
३५६
थीसिद्दतिलकसूरिविरचितं परमेष्टिपञ्चनिर्मितजिनमयमाचार्यमेरुमर्हन्तम् । त्रैलोक्य-श्रीधीज सर्व ध्यायति स सर्वज्ञः ॥ पट्कोणाकृतिदेहे मध्ये नरमेरुद्धर्यविम्यस्थम् । यः मरिमेरुमन्तः स्त्रं पश्यति सोऽपि सर्वज्ञः ॥ शविन्यन्तःशुपिरितवंशाग्रविलासिमौलिमेरुमये । आचार्यमेरुरात्माऽईनिन्दुविम्बस्थः ॥ चन्द्राशक्रसंगमसमरससिक्तं स्वमौलिमेरुस्थम् । यः मरिमेरुमई स्वं पश्यति सोऽन योगीन्द्रः ।।
॥ इति श्रीसिंहतिलकसरिकृते मन्बरहस्ये त्रयोदशसुरा(देवा)द्रि
रहस्यं प्रथमम् ॥
३५७
३५८
३५९
३६१
पञ्चप्रस्थानगतं त्रयोदशदेवादिरहस्यम् । त्र्यघिदशमुराद्रिसंगतपञ्चप्रस्थानमन्त्रमय वक्ष्ये । मन्त्रादौ पाठे स्तुतिपदानि यावन्ति तावन्ति ॥ पूजाऽर्थेऽथ यन्त्रे सूर्यमिताप्टाधिदशपदी वा स्यात् । विद्यापीठं पोडशवलकैलेण्यं तु 'सिज्झउपदान्तम् ।। तनाष्टादशपद्यां त्रि-तुर्यवलकेऽथ नवम-दशमे वा। प्रत्येकं पदयुगलं अन्त्यालोपोऽन्तिमे वलये ।। पारसपयाई पणवानमा जिर्ण नमोहय निणाण। परंमोहिनिणाणं तह नमो अणंतोहि य जिणाणं ।। 'एवमणंतागंतोहिजिणाण नमो तहा नमोपुव्वं । सामानकेवलीणं भाभवत्याण, तेसि नमो । 'उगतवचरणचारीणमेवामित्तो नमो नमो होइ । चेंउदस-दसैपुवीणं, नमो तहकारसंगीणं ॥ 1 विम्बस्थम् ।
२६२
३६३
३६४
-

Page #47

मन्त्रराजरहस्यम् |
"एएसिं सव्वेसिं एवं किच्चा अहं नमोकारं । जं इयं विज्जं पजेसा मे विज्जा पसिज्जेज्जा स्वाहा ॥"
रेस-गर्ज-दर्श - दशैं -सूर्या दर्श - दशैं- केंद्रास्त्रयैक-शून्यैकम् । मंद - नन्दाः सर्वाग्रं सप्तदशाधिकशतं वर्णाः ॥ 'एएसिं" इत्याद्यैर्नवद्विकैः संगता रस- युगकाः । 'स्वाहा'न्तैरप्यथवा गज- युगेन्दवः प्रथमपीठे स्युः ॥
गुण- वेदाक्ष- रेसेन्द्रिय- लेाकैके - युँगात्रि - बौद्धिं - युंगलमिति । ऐकादशपदवर्णाः शुन्य - सुँगा बलयतो लेख्याः ॥
"पणवो दुवावग्गु दुनिवग्गु सुमणे य' सोमणसे । महुमहुरे इरिकाली किरिकाली तह य गिरिकाली ||
"पणवो नमो भगवओ बाहुबलिस्सेह पण्डसमणस्स । सुमणे' सोमणसेवि य सिज्झउ' में भगवइ 'महई विज्जा स्वाहा ||" ३६८
“सिरिकाली पिरिकाली हिरिकाली तह य चेत्र इरियाए । किरियाए गिरियाए पिरियाए तह य सिरियाए |
"हरियाए कालीकाली महकाली पवण-गयणमह अंते । " furere सोललयेहिं तइयपत्थाणं ॥
इन्द्रिय- रेस - गुण - वारिधि- पैञ्चकमथ वारिधित्रयोदशकम् पेडमीभिर्वर्णमिति सैकशीतिस्तृतीये स्यात् ॥
३६५
३६६
३.६७
३६९
३७०
३७१
३७२
३७३
३७४
“इरिहरिकाली फिरिफिरिकाली गिरिगिरि पिरिपरि सिरिसिरि य । हिरिहिरि य जुया य काली आयरियकाली मरु - गयणं ।। " आद्यपदेषु षट्स्वपि मतिर्वैश्यक परे पदे च गंजाः । समजत्रा युग पञ्चवर्णा वलयाभितो न्यस्याः ॥
३७५
[ ३७
'इरिमेरु - ईरिनग - किरिमेस फिरिफिरिमेरु गिरिमेरु इति । गिरिगिरिमेरु 'पिरिर्नंग 'पिरिपरिमेरु वहेन मिरिमेरु ॥ 1 सि J 23 #ta Ji 3 मदद महाविया J
३७६
41

Page #48

३८
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचितं 'सिरिसिरिमेर हिरिनग-हिरिहिरिमेरु तहेव आयरिय । मेरु मरु-गयणमंतो' पणवाई इत्य न हु गणिया ।। चतुरन्तररसपटकं गजास्तु चर्णा इटाष्पष्टिरभूत् । पञ्चमस्थानाक्षरसंयोगाद् गगन-गज - लोफीः ।। एकादश च श्लोका वर्णा अद्विकं सफलमन्त्र। अष्टादशपद्यामपि विचार्य कार्याक्षरैः संख्या ॥
॥ इति श्रीसिंहतिलकसूरिविरचिते मन्त्रराजरहस्ये पञ्चप्रस्थानगतप्रयोदशसुरादिरहस्यमिदम् ।।
३८०
पोडशपदैः प्रथमप्रस्थानम् । पट्कोणान्तर्षीज वहिस्थमेरुपदपटकमय वलयैः । वेदमितैय नृपस्तुतिपदपूर्व मन्त्रमालिखति । पोडेशदलपतिपदं न हो'पूर्वमदाग्रतः प्रणवः । कूटः स्वाहाऽन्त्यपदद्वये तु कूटाक्षरो नास्ति । जे-है-प-स-कै-य-भ-च-शे-ढाक्षरेषु सकलपर्यजं च संपिडयम् । शेपपदेषु त्रिप्वपि क्रमेण कूटत्रयं प्रथमम् ॥ 'नमो जिनीवधिजिना परमानन्तादनेन्तयुगसर्वान् । अधिजिना सबकेवल्यभवत्यकेवलिन इत्येव ।।
३८३ 'कोष्ठाग्रबुद्धिः पदकानुसारि संभिर्भशब्दतः श्रोतः । उग्रतपश्चरणजुपः चतुर्दशपदाग्रतः पूर्वी ॥ 'एकादशाद्भिपदके कूटस्थानेऽथवा वः ऐं क्लीं नमः । क्ली श्री J K स्वाहा'न्ते 'श्रुतविलिनः पुरस्त्वस्टपदे ।। 'माया-लक्ष्मी-वाणी इँ हाँ ह्रीं स्वा- नमश्च यदिवाये । 'मणवात् जो जर्जा कूटः स्वाहा' यद्वा न कटोत्र ।।
३८६
३८४

Page #49

[३९
३८७
मन्त्रराजरहस्यम् । 'प्रणेवो मायैतेभ्यः कृत्वाऽय नमश्च यामिमां विद्याम् । मयुनज्मि च सा विद्या मम सिध्यतु वायु-शून्यम'न्त्यदले ॥ प्रथमस्थानमिदं विद्याष्टकगर्भितं परं कूटैः। यत् फलमिहान्त्यतस्तत् किन्त्वेकं सर्वसिद्धिबीजममी ॥
॥ इति १६ पदैः प्रथमप्रस्थानम् ॥
३८८
३८९
३९२
पोडशपदैद्वितीयप्रस्थानम् । द्विमस्थाने प्रणवो मायावीजं च पोडशपदादौ । सर्वत्र स्वाहान्ते कथयतः प्राकृतेनैतत् ।। '' हौँ नमो भगवओ बाहुबलिस्सेह पैण्डसमणस्स । मंहपण्हाइ समणस्स संयवलाइमवीरियस्स ॥ 'तह महबलस्स जोहापरकमस्स य सहस्समल्लस्स । अह मंहवाहुस्स महाबलपुरओ विकमस्से य ॥ 'बैंग्गुं वग्गुं च महावग्गु निवग्गु सुवग्गुजुयलं च । दुनिवैग्गुं वागुरिए महावागुरिए य विनेया ॥ 'भारिए महभागुरिए मोहे रिए तह महाइमोहरिए । समुमणे सोमणसे महुमहुरे' दुईयपत्याणं ।। पाहुयलिविशेपमिति नवकान्ते सिद्धयतां भगवती मम । महतीह महाविद्या स्वाहान्ता वग्गुमित्यादि । श्रीनामेयपदाम्बुजमनागतस्यास्य यचतुर्ज्ञानम् । तम्भवविशेपणैरिह शेपपदैः केवलज्ञानम् ।। इह या भगवानईन् विरतिजुपस्तस्य बाहुवल्यादि । पदनवकं तु विशेषणमते च जैनी चनुानी ।। याहुबलि-माजमुन्योर्मतिज्ञानं तृतीयपदम् । श्रुतशानद्वयमवधिः शेषपदैः दमितेः स्पान्मनोशानम् ।।
३९४
३९५
३९६
३९७

Page #50

४०]
श्रीसिंहतिलवसूरिविरचितं वग्गुचतुष्कं पट्पदमहुमहुरे तं केवलज्ञानम् । महपण्हसमण अन्तं विद्यापं विशेषणम् ।। विनया-जयाऽपराजितनाम्नी विद्यासुरी जिनतिनः । स्वप्ने आदेशकरी स्वदेश-परदेशवादिजयहेतुः । वग्गुमभूतिकविद्या किंशुकवर्णाऽध पोडशसहः। जप्ता जनमोहकरी वचनेप्रमतिहतचाय ।।
॥ इति १६ पदैः द्वितीयप्रस्थानमिदम् ॥
पोडशपदेस्तृतीयप्रस्थानम् । पोडशदलपतिपदं आदौ ' ही तदन्ततः स्वाहा ।' अष्टादिसप्तपदके मायापुरतो विशेष इति । " फ्ली क्ष क्षी यी नौ द्रों श्रीं श्रीं अतः परं ही हो।" एफैकमष्ट-नवमे द्वयं द्वयं शेषपश्चपदे ।। "इरियाई महइरियाई किरियाई तद्द महादपिरियाई । गिरियाई महगिरियाई पिरियाई महादपिरियाई ।। "सिरियाई मद्दसिरियाई सिरियाई महाहिरियाई । आयरियाई एगा हरिकाली' किरिजुया काली ।।
४०४ "गिरिकाली पिरिकाली सिरिसाली तह य चेच हिरिकाली । आयरियकालिजुत्ता फाली काली महाकाली ।"
॥ पर्व १६ पदेतृतीयप्रस्थानमिदम् ।।
४०३
चतुर्थप्रस्थानम् । "किरिरिरिकाली गिरिगिरिफाली पिरिपिरि अनी परं धारी। सिरिसिरिकाली हिरिहिरिसर्ग आयरियसरी य"
का गिरि

Page #51

मन्त्रराजरहस्यम् ।
पट्कोणवहिर्वलये पदपट्ट्कं प्रतिपदं च पूर्व स्यात् । मणवः स्वाहा मान्ते 'तुर्ये पीठे इदं ज्ञेयम् ॥
॥ इति चतुर्थप्रस्थानम् ॥
पञ्चमप्रस्थानम् । " किरिमेरुं गिरिमेरुं पिरिमेरुं सिरिनगं च हिरिमेरुं । आयरियमेरु परपय आइ पणवो' पज्जंत मरु गयणं ॥ १ ॥ इति पञ्चमप्रस्थानम् ॥
*
[ लेखनविधिवर्णनम् - ]
पट्कोण - बहिःकोणे प्रत्येकं मेरुपदमिदं लेख्यम् । इरिमेरुपदत्यक्तं नैतत् ' मस्थानगणनायाम् ॥
835
४०९
४१०
इस हो इस ह्रीँ इस् हैं इस हूँ 'हूँ' फूँ पट्कोणान्तर्गताः पट्वीजाः । क्रमशो लेख्याः मेरुः 'कूटयुतिकार्य तो ज्ञेया ॥ शान्त्यादिकर्मषट्कं सितादिवर्णानुगाः सकूटनगाः । दिक्-कालासन मुद्रायुक्ता जप्ता वितन्वन्ति ॥
[ काररहस्यम् - ]
प्रणवो 'माया अर्ह संपुटवीजत्रयं चतुःपीठात् । स्वामिन् । इत्यथ नमो लेख्यं पट्कोणहृदयेषु ||
'अ:' पृथिवी पीतरुचिः 'उ' व्यमतडित्प्रभाभिराक्रान्तम्' । 'म' स्वर्गकलाचन्द्रमभमिन्दुनभस्तत्परं ब्रह्म ||
'अउमो विष्णु - विधीशास्त्रिगुणाः सकलास्तु कृष्ण पीत-सिताः । संसृतिरताथ निष्फलमभ्रं नादो जिनः सिद्धः ॥
आलोकेनोपलम्भेन मुनित्वेन च साधितः । रत्नत्रयमयो ध्येयः प्रणवः सर्वसिद्धये ॥
" सुर्यपीठे J । 2 दो य स्तुतिं J 16 मायाऽ६ J17 "भामिरा J
-
3 नैव तत् 1 4 रूँ 8 अउमावि A
४०७
४०८
४११
४१२
४१३
[ ४१
४१४
४१५ 11 5 फूट

Page #52

४१७
४१९
४२०
१
४२]
थोसिंहतिलकसूरियिरचित वा '' इत्यन्तरामाणशब्दो यः स्यात् तदुद्भवम् । शब्दब्रह्मेत्यसौ युक्तं वाचकः परमेष्टिनाम् ।। इत्युक्या हत्कमले प्रणा मध्यस्थमरिमेरुजिनम् । " स्वर - कादिवर्णयुक्त यो ध्यायति कुम्भकेन शशिवर्णम् ॥ सिन्दूर-मुवर्णाभं श्यामारुणवर्णाम क्रमादेपः । । शान्तिः क्षोम स्तोमं देपं वश्यं तनोति जन्तूनाम् ॥ यस्तु द्वादशसहस्रं सामान्यात् प्रणवे जपम् । कुर्यात् तस्य पर ब्रह्म स्फुट द्वादशमासतः ॥ अर्धविम्यद्वये सायं प्राणायामनयं मुनिः । पट्त्रिंशत्मणवाभ्यासात् कुर्याद् 'द्वादशात्रयात् ।। ईडाया पूरणं 'सूर्ये रेचैन कुम्भकेऽन्तरौ । हृदि द्विपट्पदाम्भोजे सन्ध्याविधिरयं स्मृतः ।। सूर्योपस्थानमेतत् तु तदेतदघमर्पणम् । एतदेव महासन्ध्या नैवान्यत् किञ्चिदस्त्यतः॥ पष्टया गुर्वक्षरैर्वारि पलं पष्टया परैर्घटी। पष्टया गुर्वक्षराकोऽय त्रिसहस्री' सपटाती ।। अहोरात्रघटीपष्टिगुणा लक्षयुग तथा । , सहस्राः पोडशेत्यन्तम्मणवादनपा मुनेः ।। 'घटया गुर्वक्षरमिता उच्छ्वासाः(३६०) स तु एस्कः। दशमणवना(? जस्तेन' प्राणायामा घटीभवाः ॥ ... त्रिशा सह पष्टया स्याद् दशमणवना मुनिः (नि.)। सन्ध्यातो याति नोच्छ्वासः परमेष्ठिस्मृति विना ॥ परमेष्ठिमयो रत्नमयः सर्वमहोमयः । प्रणवः मरिमन्त्रादौ गौतमस्वामिना कृतः॥
| इत्युत्तवा इत् ।। 2 द्वादशमासक्त्रयात् ।। 3 सूरिचनं ।। शती A । 5 प्रणवा नपा J1 6'पटया 1 7 जावेन ।।
४२२
४२३
४२४
। "४२५
४२६
४२७ 4 'पी पट्

Page #53

• मन्त्रराजरहस्यम् ।
[४३
। .४३१
[ही काररहस्यम् -] वृत्ताकृतीरहन्तस्त्रिकोणसिद्धास्तु शीर्षकं सूरिः। वाचक इन्दुकलाऽभ्रं दीर्घकला साधुरिति पञ्च ॥ 'शीर्प-मुख-कण्ठ-हँदय-मगतमात्मानमन्यदेहिगतम् । अहेत्-सिद्धाचार्योपाध्याय' -मुनिपदं तु रक्षायै ॥ . ४२९ अर्हन् भूमिर्नभः सिद्धास्तेजः सरिः परे पयः । वायुः साधुरतो मायावीजान्तस्तत्त्वपञ्चकम् ॥
४३० पृथ्वी धर्मस्य पदं वारि-नभवापि शुक्लबीजमिह । तेजसमार्तध्यानं मरुत् तथा रौद्रबीजं स्यात् ।। चन्द्र-कुनावहन्तः सिद्धाश्च बुधो बृहस्पतिः सरिः । शुक्रो वाचक एवं मुनिरर्क - शनी ग्रहास्तत्र ।। ।
४३२ नादोऽर्हन्नेतदधः शून्य व्योमश्रिता ग्रहाः सप्त । इति नादाईद्ध्यानात् सर्वग्रहभूतशान्तिरिह । अई-सिद्धाचार्योपाध्याय-मुनीन्द्रसंस्थितास्तिथयः ।।.. नन्दायाः पञ्चामूः 'क्रमतस्तिथिशान्तिकं माग्वत् ॥ , , ४३४ चन्द्राभः 'शशिशान्त्यै कुजस्य पद्मप्रभो गुरोः शान्तिः। , सूर्यस्य नाभिभूरय वीरो राहोश्व शान्तिकृते ॥. , ४३५ मन्दस्य श्रीपार्थो युधस्य नेमिश्च शान्तये .तदिह । मायावीजे तत्र स्थाने 'देवं ग्रहं च तत् ध्यायेत् ।।
॥ इति शान्तिकम् ॥
४३३
४३७
कुण्डलिनी मुजगाकृति(ती) रेफाश्चितहः शिवः स तु माणः । उच्छक्तिीकला माया तद्वेष्टितं जगवश्यम् ।। नामी हृदये कण्ठे आज्ञाचक्रेश्य योनिमध्ये वा । सिन्दूरारुणमायावीमध्यानाजगद्वश्यम् ।।
2'सापशिद 3 साधुरितो ।। 4 5पतिती। 6 बारे साप । 7 देशह न तद पाये ।।
કરૂ૮
।

Page #54

४४ ]
श्रीसिद्दतिलकसूरिविरचितं
माग्वद् वर्णानुगतं मायावीजं विशिष्टकार्यकरम् । प्रायः शिरस्त्रिकोणे चश्यकरं कामवीजवत् ॥
हः शम्भुः सेन्दुकलो ब्रह्मा रस्तुर्यः स्वरो विष्णुः । संसृतिरस्याबिन्दु दत्वा नादो विभात्यन् ॥ वर्णान्तः पार्श्वजिनः कला फणा विन्दुरत्ननादमहः । नागोर ई पद्मा तत्रान् सूरिमेरुमयः ||
वारि-घट - पत्र - यन्त्रे मूर्द्धनि भाले सुपुष्प- नैवेद्यैः संपूज्यामुं जापः करपर्वभिरब्जवीजाद्यैः ॥
मायावीजं लक्ष्यं परमेष्ठि- जिनीलि - रत्नरूपं यः । ध्यायत्यन्तवीरं हृदि स श्रीगौतमः सुधर्माऽय ॥ ॥ इति मायावीजम् ॥
*
[ अर्ह काररहस्यम् - ]
आद्यं हान्तं शब्दोर्ध्वाधो 'र' तखिरत्नयुतम् । चन्द्रकला सिद्धपदं विन्दुनिभोऽनाहतः सोऽईन्+ पोडेश चैतुरधिविंशतिर्रष्टौ नाभौ दलानि "हृदि ि आद्यं हान्तं वर्णाः शरदिन्दुकला - नभःमभवाः ॥
नादस्त्वात्मोदुर्ध्वाधो रेफाजिनरत्नयुक्त इत्यम्' | eritsaह्माब्जं नाभ्यन्तः शक्तिकुण्डलिनी ||
1 यम् J
+ तुलना - यद्वा मन्त्राधिप धीमान् ऊदूर्द्धाघोरेसंयुतम् । कला-बिन्दुसमाक्रान्तमनाहतयुत तथा ॥
†तुलना- " तत्र पोडशपत्रादये नाभिकन्दगतेऽम्युजे । स्वरमा यात्र भ्रमन्तीं परिचिन्तयेत् ॥ चतुविशतिन च हृदि प सर्वार्णिकम् । वर्षान् eeraa तत्र चिन्तयेत् पञ्चविंशतिम् ॥ वाजेऽष्टदले वर्णाष्टकमन्यत् ततः स्मरेत् । सैरमरन् मातृकामेन स्याच्छ्रुतज्ञानपारगः ॥"
'
★
----
४३९
४४०
४४१
४४२
}
४४३
8
४४४
1
- हेमचन्द्राचार्य, योगशास्त्र प्र० ८ ० १८१
४४५
".
४४६
·
?
हेम- योग० प्र० ८, ० २८४

Page #55

४४७
४४८
४४९
मन्त्रराजरहस्य । इति सर्ववर्णमूर्ति अहं सर्वमेरुगतमन्तः । ध्यायन् सरिः सकलागमार्थवक्ता' गतभ्रान्तिः ॥ उक्तं चकमलदलोदरमध्ये ध्यायेद् वर्णाननादिसंसिद्धान् । नष्टादिविपयवोधो ध्यातुः संपद्यते काला ॥ अहं जपात क्षयमरोचकमग्निमान्य
कुष्ठोदरात्मकसन-श्वसनानि हन्ति । माप्नोति चामतिमवार महतीं महद्भ्यः .. पूजां परत्र च गतिं पुरुषोत्तमाप्ताम् ।। अपि च, फनाकमलगर्ने कणिकायां निषण्णं
विगततमसमई सान्द्रचन्द्रांशुगौरम् । गगनमनुसरन्तं सञ्चरन्तं हरित्सु
स्मर जिनपतिकल्पं मन्त्ररानं यतीन्द्र।। इति सर्वत्रगं ध्यायनर्ह इत्येकमानसः । स्वप्नेऽपि तन्मयो योगी किश्चिदन्यन्न पश्यति ॥ अई लक्ष्यीकृत्य ध्यायन् नादादिविच्युती शशिनम् । यवर्णमात्रमक्षरभावोज्झितमीरितुं शक्यम् ।। पश्यत्यनाहताभिधदेवोऽसौ सूक्ष्मलक्ष्यगतः। तस्माच गलितलक्ष्यो ज्योतिर्मयमीक्षते विश्वम् ।। युग्मम् ।। मन्त्रराजसमुदभूतानाइतस्थितवेतसः।। सिदयन्ति सिद्धयः सर्गः अणिमायाः 'स्वयं यतेः ।। । 'गमा] भुताजा 312 स्यय यत । +मानाः , प्रहरणम् १८, सो. ।। •सानाः प्रकरणम् १८, सो. ३॥ तुलना-" तस्मान्तरन्तिम वर्षमायापुरदम् । रेपासन्त कला-मिन्दुरम्म प्रदेवनिर्मनम् ।"
-हेम• योग. प्र. ८, को.
४५०
४५१
४५२
४५३
४५४
.

Page #56

४५६
४५७
४५८
४५९
४६]
थीसिंहतिलपरिविरचितं इति पिण्डे स्थिति-पंदगत-रूपाश्रित-रूपवर्जिताभ्यासात् । अर्ह मेरुध्यातुस्तनद्भवसिद्धिसाम्राज्यम् ॥ अकारः श्रीपतिः सान्तः सेन्दुः शम्भुर्विधिश्च रः । ऊर्ध्वमेवनभोलोकस्तदन्तेऽनाहतो जिनः ।। अई त्रैलोक्यपूज्यत्वादनन्तसदया जिनाः । सद्रत्नत्रयभानस्तदर्ह 'सर्वज्ञसीजकम् ।। अथवा, वर्णान्तः श्रीगीरो रेफः सिंहासनं तु चन्द्रकला। रुचिदण्डच्छत्रनयमभं कलशोऽस्य नादशिखा ॥ वर्णान्तस्तीर्थारत्रिकोणकोटीरमथ सिताशुकला। सर्वत्र शीतलेश्या शून्यं शुक्लं ततः परं सिद्धिः ।। रेफद्वयाद्यमयुतं तथोरेफमधास्थरेफ या। अत्यक्तसान्तवीज मन्नतनुर्जिनपतिः साक्षात् ॥ त्रैलोक्यवर्तिशाश्वतजिनदर्शन-पूजन-स्तुतिमवेन । जिनपतिबीजाप्टेंशतं स्मरन् फलेन स्वयं प्रियते ।। प्रणवे मायावीजे जिनपतिवीजेऽथ सरिमन्त्रमये । प्राणायामनितयान त्रिकालसन्ध्याविधिः सूरेः ।। पट कोणान्तई रि-विधि- शम्भूस्थितीजमध्यगतमाया । अन्तःप्रणवः सरेमन्त्रोऽसौ वर्धमानविद्या च ॥ एतेन वर्धमानविद्याधिष्ठितपट्कोणयन्त्रविधिदर्शितः, स च वर्धमानविद्याकल्पे दर्शयिष्यते । एजद्वीजत्रितयं यथास्थितं वेत्ति तीर्थकृत् तदनु । श्रीगौतमस्ततोऽन्यो यदि वेत्ति स गौतमप्रतिमः ।।
॥पट्कोणसंगतं पद्देवादिरहस्यम् ।।
४६१
४६२
४६४
1 सर्वयीत्रम् JI

Page #57

मन्त्रराजरहस्यम् ।।
४६५
[पीठचतुष्कम् -] पट्कोणमेरुवजितपीठचतुष्कं तु यन्त्रलिखितमिह । पट्कोणदेहसंगतपीठचतुष्कं परं वच्मि ॥ वनादिनालिमूलान्तरालमार्गोऽगुलानि नव यावत् । आधारचक्रमन्तः पूर्णगिरिः पञ्चमाङ्गुलकम् ॥ पूर्णगिरेरुत्थितमुड्डियाणमेकाङ्गलादधो नाभेः। फन्दस्तस्य थुडं पृथु यावत् तदनाहत चक्रम् ॥
४६७ पीठमिह कामरूपं तस्मिन् पञ्चाक्षशाखिकास्ताम् । मुख्या मनसः पष्ठी नालान्यपि ताः कचिच्छाख्ने । ४६८ श्रवणाधक्षद्वारे व्यक्ते जालन्धरं च तन्मूलान् ।
आज्ञाचक्रं यावन्मध्ये संख्याऽथ रसगुणागुलयः॥ विशेषणकम् ।। ४६९ भन्यत्रैवं पीठचतुष्कमुक्तम् -
उड्डीयाणं नाभौ हृदये जालन्धरं तथा कण्ठे । काँमाग्ररूपपीठं मूर्धान्तः पूर्णगिरिपीठम् ।। जैनी परादिशक्तिः पश्यन्ती मध्यमाऽय वैखरिका । द्विमहरी यावत् क्रमशः पीठे दिनोदयतः॥
४७१ निःस्पन्दमनसि मन्त्रः प्रथमा तत्रार्थहेतुः पश्यन्ती। हृदये वर्णोत्पत्तिमध्यमिका शब्दभृत् तुर्या ॥
४७२ शब्दांजापो मौनस्तस्मात् सार्थस्ततोऽपि चित्तस्थः । श्रेयानिह यदिवात्मध्येयेक्यं जापसर्वस्वम् ॥ 'इत्युच्या देहपीठस्वामी 'इंसः मेरुगतिरहन् । स मणवः स तु मायावी तस्मै नमवैधम् ।। एतजापात् सरिगौतमलब्धिभाभिरुत्तेनाः। देवासुर-दनुजेन्द्रन्योऽय विभवशिवगामी ॥
४७५ 11. मागुलिकम् J1 2 इत्युकदेई 1 3 हंसः सुमेरु ।
৪৩০
४७३
४७४

Page #58

, ४७७
४७७
४६
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचितं एतन्मन्नप्रभयास्मान्तसरिगिराऽतिशयसिद्धः। डे-र-ले-क-श-है-या इहि-रिपुपभृतिभयात् संपरक्षाकृत् ॥ ४७६ रत्येऽय यन्त्रलेसनशेपं कोणद्वयोत्यरेसान्ते । अर्ध्वाधो रुद्रायुधचतुष्टयं प्रति तदेकरम् ।।
मध्ये पायद्वितये है-य-क्षेपिण्डास्तदन्त एकैकम् । ले ही पूर्व तु जये जयं कुरु-कुरुयुगं स्वाहा ।"
४७८ "मणको माया अपराजिते तदपराजितं कुरु माग्वत् । ऊर्ध्व ऊँ ही विजये विजयं कुरु-कुरुयुगं स्वाहा ।।" ४७९ "जै ही आदि जयन्ती विजयं कुरु कुरु ततः परं स्वाहा।" मायावीजावेष्टनमम्भः क्षितिमण्डलं तदनु ।। विशेषणकम् ॥ ४८० विशेषश्चायम् - प्रायुक्तद्वात्रिंशवस्तुतिपदपर्यन्ततः क्रमात् कायाः। क्षान्ता ब्-हौ त्यस्वाऽमी स्टाः कार्ये महति योज्याः॥ द्वात्रिंशत्स्तुतिपद्यष्टपद्यां काधक्षरत्रयम् । यवर्गः सान्त इत्यष्टपिण्डाः सिद्धयष्टवीनरम् ॥ अणिमा महिमा लघिमा गैरिमेशित्वं वशित्वं माँ महतिः। मांकाम्यमष्टसिद्धीज हः स इति पिण्डयुगम् ।। युग्मम् ।। ४८३ 'पारुणमब्धिमण्डलब्धिर्यन्त्र भूमिस्तदन्तरो मेरुः। यमकूटे तवाहन माया प्रणवासनाऽऽसीना ।। पीठचतुर्वतिमुरमणतः सचन्द्र-सूर्यनमः' । यः सोऽहं रत्नयुतेरित्येके बरिरप्यहन् । युग्पम् ॥
४८१
४८२
४८४
४८५
सर्वत्राधन्तपीनाढयः मोक्तो मन्त्रः पुराऽधुना। अस्यैर स्वल्पपीजस्य वर्णः श्लोकममा लुवे ॥
४८६
1 तत' स्वपर 12 पारणमण्डललब्धियन्मभूमिस्तदन्ता भेरु' J13 सूर्यनिमा ।

Page #59

[४९
४८७
मन्त्रराजरहस्यम् । 'ॐ ही जिणाणं' ओहिजिणे परमोहिजिणे । तहणंतोहिनिणाणं अणंतणंतोहि य जिणाणं॥ 'सामनकेवलीणं भवाभवत्थाइकेवलिणों। कुट्ठाईबुद्धीर्ण पयाणुसारी" संभिन्नसोयाणं" ॥ 'उग्गतवचरणचारी" चउदसपुची" य दसपुची । इक्कारस अंगीणं" मुयकेवलिणो" एएसि सन्वेसि ।। इच्चाई पुचि पिच मरु नह अन्त' पढमपीठम् ।।
॥ इति प्रथमपीठम् ।।
४८८
४८९
४९०
४९२
४९३
"ॐ ह्रीं नमो भगवो बाहुवलिस्सेह पंण्डसमणस्स । मंहपलाइमसमणस्स सँयवलाइमवीरियस्स ।। "तह मेंहवलस्स जोही परकमस्स य संहस्समल्लस्स । तह महबाहुस्स महावलपुरओ विक्कमस्से य ॥" "वेग्गुं वग्गुं च महावग्गु निर्वग्गु य सुवग्गुजुयलं च । दुनिवग्गु वागुरिए महावागुरिए य विनेया । "भांगुरिए महाभागुरिए मोहरिए तह महाइमोहरिए । सँसुमणसे सोमणसे महुमहुरे” दुईयपत्थाणं ॥
॥ इति द्वितीयपीठम् ।। 'ॐ ह्रीं इरियाइ महाईरिया किरिया महाकिरियाई । गिरियाइ महागिरिया पिरियाइ महापिरियाई ॥ 'सिरियाइ महासिरिया 'हिरियाइ तह मंहाइहिरियाई। आयरियाई इरिकाली "किरिकाली तह य "गिरिकाली ॥ 'पिरिकाली "सिरिकाली "हिरिकाली औयरियजुया काली। कालीकाली य महाकाली' तईयं तु पीढमिणं ॥
॥ इति तृतीयपीठम् ।।
४९४
४९५
४९६

Page #60

५०].
थीसिंदतिलकसूरिविरचितं 'उहाँ इरिइरिकाली 'गिरिगिरि पिरिपिरि सिरिसिरि 'हिरिहिरि य । . आयरिय आयरिय पइपय काली' पीढं तुरियमेयं ॥ ४९७
॥ इति चतुर्थपीठम् ॥
" माया किरिमरु गिरिमेरु 'पिरिय मेरु 'सिरिमेरु । 'हिरिमेरु आयरियमेरु सव्वं ति मरु-गयणं ॥" .
॥ इति पञ्चमपीठम् ॥
४९८
४९९
५००
५०१
५०२
'पणत्रो मायावीयं निणवीयं चउपीढसामिस्स । नम एसो सबस्स' भणियचो सक्कएणं तु ॥ सप्तदि-नेन्द-नवकं रुद्राष्टी नेव-देश-सप्त-मंद-करिणः। सूर्या नैव-सप्ताष्टाष्टाविति पोडशोत्यपदैः ॥ सप्तत्रिंशदर्शित सव्वेसि प्रभृति मारुत-नभोऽन्तैः । एकत्रिंशद्वर्णैर्युक्तमिभपडिन्दैवः प्रथमे ।। युग्मम् ॥ युग-वारिधि -पंच-सा अष्टष्टिी पेञ्च सप्त पट् पैञ्च । गन- पंड्-मुनि-पंट् पट्कं देशत्रय-दिग्गजाक्षेयुगम् ॥ इत्येकविंशतिपदैः षट्त्रिंशत्साधिकं शतं वर्णाः। यन्त्रे च पोडशपदान्येतैद्वैत कृतं पीठम् ।। सूर्य- देशपञ्चकांक्षा युगपटक रस-योधि - गन [१ युग वर्णाः । सप्ताधिशतं पोडशपदजैः पीठं तृतीयमिति ।। गंज-रस-युगोवर्णयुगारिचयस्तुरीयपीठमिति । रस- युगचतुष्कर्मष्टौ त्रिंशवर्णाः पडद्रिभवाः ॥ प्रणवादिद्वादशकं वर्णा इति मन्त्रमूर्ध्नि सर्वज्ञः । पट्कोणवीजसहिताः कार्य योज्या न ते गणिताः॥
५०३
५०४
५०५

Page #61

मन्त्रराजरहस्यम्
सर्वाक्षरसंयोगात् सप्तनवत्या युतार्थेतुः शतिकाः । श्लोका पञ्चदशास्मिन् वर्णाः सप्ताधिदशकं स्युः ॥
॥ इति श्रीसिंह तिलकसूरिकृतमन्त्रराजरहस्ये पट्कोणसंग [तं] पदेवाद्रिरहस्यम् ||
. संक्षिप्तविशेषः ।
अथ पञ्चाद्रिवाचनायामवशेपमाह
मणवो नमो जिणाणं ओहिजिणे परैमओहिजिणे । तहणतोहिजिणाण केवैलिचरमसरीराणं ॥
उग्गतवचरणचारीणं चउदसपुत्रीणं तहेव दसपुत्री । इक्कारस अंगीणं एएसिं पभइ पुव्वं वा ।।
॥ इति विद्यापीठं प्रथमम् ॥
पणवो नमो भगवओ बाहुबलिस्सेह पण्ड्समणस्स । a ar arj दुनिवर सुमन इचेय सोमणसे ॥
महमहुरे इरिकाली किरिकाली पिरि य कालि सिरिकाली । . fernet aftकाली सोलस सहस्ससोहम्गं ॥
॥ इति द्वितीयपीठम् ॥
इtिure feature पिरिया सिरियाइ तह य हिरियाए । उafare वारससहस्स रतीइ आएसो ||
पणत्रो ईरि किरि 'पिरि 'सिरि 'हिरिय आयरियकालि । पपय दससाहस्से मासे रिक्सओ हवई ||
पणवाइ पंचमेरु पुत्रि सहस्स वारस य जावो । tenary सुमणो जर सूरीसो गोयम- सुहम्मो ॥
५०८
५०९
५१०
५११
५१२
५१३

Page #62

५१५
श्रीसिंहतिलकसरिविरचितं पञ्चमस्थानाक्षरतः शतमेकं युगेकसप्तत्या। श्लोकास्तु पञ्च वर्णा एकादश सरिमन्त्रेऽस्मिन् ।। मेरुक्रमपञ्चाईसिद्धाया जे-भ-मे-है-क्षेपिण्डयुताः। उत्सर्गे पञ्चशतीकुसुमैः पार्चिना च तद् स्वप्नम् ।।
॥ इति मन्त्रराजरहस्ये संक्षिप्तविशेषः ॥
५१८
५१९
५२०
५२१
उपविद्या मेरुज्झितगणधरमन्त्रो नमोऽम्बुधिस्तुतिकः । सर्वार्थसिद्धवीज यन्लान्ते वलयतः कचिददृष्टः ।। पणवो नमो जिणाणं ओहिजिणे परमोहिजिणे । तहणंतोहिजिणाणं मुकुट्टयुद्धीण वीर्यबुद्धीणं ॥ पैयअणुसारीण नमो संमिनसोय तह संयुद्धे । पत्तेयबुद्ध नमिमो उज्जुमई "विउलमई नमिमो ।
उदस-देसपुचीणं इकारसअगि अ [ ? पुन्बाई ] । महानिमित्तकुसलाणं विउव्वणइढिपत्ताणं ।।। विजाहरसमणाणं चारणसमणाण पेण्हसमणाणं ।
आगासगामि आसीविसाण "दिद्विविसाणं च ॥ उगतव महतवाणं घोरेगुणजुत्तवंभयारीणं ।
आमोसहि-"विप्पोसहि-“खेलोसहि-जल्लओसहिओ ॥ संयोसहिपचाणं मैणवलि-यणवलि-कायवलि । सीर धैय अमय - आसव - अक्खीण महाणसाइलद्धीणं ।। तह बद्धमाणघुद्धिसिरीण सिद्धायणाण सव्वेसि। . घग्गुए तह फग्गु फग्गुए य तह भुमिणे ॥ सोमणसे महमहुरे किरिया "पिरियाइ चेव 'सिरियाए। आयरियाए"किरिकिरिकाली "पिरिपिरिजुया काली ॥ सिरिसिरिकोली"हिरिहिरिकाली तहा“सिरिजुया काली। वग्गु निवग्गु दुग्गु निफग्गु दुसुमणे य सोमणसे ॥
५२३
५२४
५२५
५२६

Page #63

[५३
मन्त्रराजरहस्यम् । सोमेमणे य जैए तह विनए अँजिए अपराजिए स्वाहा। सव्वक्सरेहिं चउँदस सिलोगवण्णा य नवदुगुणा ॥
श्रीखण्डाश्चितकर्णः शुचिवपुरटोत्तरं शतं जप्त्वा । शून्ययुगस्तुतिमन्तःकार्यस्य शुभाशुभादेशः॥ माग्वत् स्तुतिफलमथवा प्रस्थानचतुष्टयोक्तमस्य तपः। आरभ्य विजयदशमी यदिवा निर्विकृतिपञ्चयुगम् ।। इति सिद्धे जय-विजये सितपञ्चम्यां जिनं जयां विजयाम् । संपूज्याथाष्टशतं जापः स्वप्ने शुभादेशः ॥ मृतस्नु-काकवन्ध्या वन्ध्या-वररहित-दुर्भगस्त्रीपु । भूतात-बालक-नृप-द्विष्ट-मनुष्येपु शान्तिकं वच्मि ॥
५३२
५३३
पूजादिरहस्यम् ।
[शान्तिकविधि:-] अपराहणे देवगृहे शुचिदेशेऽथ त्रिवर्णचूर्णेन । चतुरखं द्वारचतुस्विरेखमन्तदलाटाजम् ।। वजं मुद्गर-परशु-शक्तिं संलिख्य पूर्वदिक् क्रमतः । अष्टदलेषु सदनैः सर्वैः पुञ्जान् पृथक् कृत्वा ।। तदुपरि कलशानष्टौ जलपूर्णान् मातुलिंगवखतान् । अन्तर्जिनवारियुताम्भःपूर्ण घटयुगं कृत्वा ।। अष्टोत्तरशतमेनं मन्त्रं परिजप्य सर्वमभिमन्य । दीप-फल -कुसुम-धूपाक्षत-वलिभिः सम्यगभ्यर्च्य ।। नववस्त्रेणाच्छा रात्री यामेऽय पश्चिमे विजने । नयुभयतटी-घटकृत् - हस्ति-नृपद्वार-सप्तवल्मीकात् ॥ धान्यसमृद्धक्षेत्रादानीय मृदं तु गात्रमनुलिप्य । तामेकदेशनग्नां नारी मध्यरुकुम्भजलैः ॥
५३४
५३५
५३६
५३७

Page #64

५३८
५३९
५४०
५४१
५४२
५४३
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचित संस्नप्य कटीवासस्त्याच्या सर्वाङ्गमन्यास्रेण । पिहिता स्वगृहं नेया पृष्टा लोकोमिता सा खी ।। मातः सूर्योदयतः रिस्तन्मण्डलं समभ्यय । मध्ये स्त्रियं निवेश्य च सप्तगृहद्वाररजस्तुणस्ताम् ।। सप्तद्विकपक्षरपि मन्त्रेणानेन वामहस्तेन । निर्भय॑ प्रागमृत्स्नाकृतयुनिकयाऽपि निर्भय॑ ।। सर्वमुदत्य चतुःपयेऽथ संस्थाप्य निरूया। अनुलिप्य खीदेई शेपघटाम्मोभिरभिमन्य । संस्नप्य सरितां कलाऽनयतेऽय गृहं पावन् । तत्पशेपमस्या दातव्यं सरिमन्त्रेण ॥ एवमिह सप्तदिग्मान कार्य मप्ताशि देवमुनिपूनाः। प्रागुक्तदोपरहिताः मी-पाठक-नृप मनुष्याः म्युः।। . देश-पुर-प्रामालय जनमारिषु रानुडलरमहापः। क्षेत्रादिपालपदादिदेवताः कृताम्वेवम् ।। गो. सी-नर-रान मारिए नगरपार्मिण्डपे शूषिभूमी। चन्द्रोदयसनोरणपवित्रितायां पूर्व शान्तिम् ।। मुझम-गोरोचनया गोमयाग-दुध मस्पनरमैन । दुर्ग-गुवर्णनातीलेपिन्या एरियन्चामिदम् ।। नामानने विटेग्यं मध्ये प्रामंयुनं न शान्निनिनम् । आरष्ठं त्रिमपुरतः मर्य नवीनराममानापम् ॥ निमभ्यं नातिसमर्दिनत्रयं गरिमन्त्रमागतम् । जप्त्वा अनपेत् नत् मारप नदि पवना ॥ अभिमन्न्य पूजपिता पर हत्या नदम्यागभिः । अमिपिन्य राजमार्ग निनस्य नि-गिरिकोर्ध्वम् ।। मुगमनास्तिनरमनि ला निन मिला। घमरेप चीग्यमानं चन्द्रोदयामोमामिः॥
५४४
५४७
५४८

Page #65

मन्त्रराजरहस्यम् ।
आतोद्य - दीपसहितं शितायुधैः पौरुपैः परित्रातम् । संघान्वितेन गम्यं पुरमध्ये सूरिणा सुमन्त्रेण ॥
तस्मिन्नहि न हिंसा सङ्घाय सुभोजनं प्रदातव्यम् । दीनानाथस्वागतमिति मन्त्रस्मरणतः शान्तिः ॥ अस्तमने गोवेशे नगरगृहद्वार - वाटकद्वारे । श्राद्धा गाः सिञ्चेयुः कलशजलैस्तासु शान्तिविधिः ||
पट्कोणसरियन्त्रे अमतिचक्रादियन्त्रमध्ये च । देशादिनाम लेख्यं चिन्त्याः शान्त्यै शशिप्रभा वर्णाः ॥
गर्भादिस्तम्भविधिं वच्मि शिलापट्टकेऽथ भूर्जे वा । क्षीरद्रुमफलके वा चन्दनवर्ज मागुक्तसद्द्रव्यैः ॥ *अष्टदलकमलक एवं दलाष्टकान्तर्वलये च जिनस्तुतीर्दत्त्वा ॥
'ह' पिण्डमध्येऽथ गर्भवत्याख्या ।
* तुलना - पद्ममष्टदलमध्ये 'ह'पिण्ड तस्य चान्तरा ।
गर्भवत्या स्त्रियो नाम प्रतिपक्ष 'ह' पिण्डकम् ॥ ३७ ॥ पद्मस्य बहिर्वल गाधा 'थमेइ' अमत' • अमुकस्या. स्त्रियो गर्भ स्तनामीति लियेदथ ॥ ३८ ॥ बहिर्भूमण्डलं दिक्षु 'ह' पिण्डकाटमालिखेत् । शिभापट्टा दिसपुर 'य'घन बद्ध्वा शुचिक्षितौ ॥ ३९ ॥ निसन्ध्यमष्टधाऽभ्यच्यं जपेत् साष्टसहस्रकम् । यावर्षाव वा गर्भ स्तम्भोऽपत्रा विधिः ॥ ४० ॥ एतद्भूर्यादिकं सिक्थवेनावेष्टय घृताम्बरा । अते पूर्ववत् स्तम्भस्तन कार्ये समर्थ्यते ॥ ४१ ॥ तत् समुद्धृत्य दुग्धेनाथ च गन्धाम्युना स्मरन् । मन्न प्रक्षालयेदेव प्रसूते सा मुक्त मुखम् ॥ ४२ ॥ अग्निस्तम्भेऽष्टपनपद्ममध्ये दलान्तरा । 'ग'पिण्ड बहिर्वल्ये गाथा सृष्टयाऽपि लिल्यते ॥ ४३ ॥ भूमण्डलाष्टदिग्भागे ग' पिण्ड पूर्ववद् विधिः । जापः शतसहस्र वाऽग्निस्तम्भो धर्मदर्शिनाम् ॥ ४४ ॥ अटदरेऽम्बुजान्तव 'घ'पिण्डं वलये बहिः । गाथाभूमण्डल दिक्षु 'घ' पिण्ड पूर्ववद् विधिः ॥ ४५॥
[ ५५
५५१
५५२
५५३
५५४
५५५
५५६

Page #66

५७४
५७६
৭৩৩
५७८
५८] . श्रीसिंहतिलकसूरिविरचितं
मन्त्रस्यैकैकपदं शान्त्याचं कर्मपटकमातनुते । दिक्-कालासन मुद्रा-वर्णाची भिस्तदिह वच्मि ।। विजितस्मररोपमना विकयात्यक्तो जिनांहिगुरुभक्तिः। अथ भीरुमितमोजी जितनिद्रः सूरिरिह शस्यः ॥ अशनादिपञ्चमौनी शुचिः प्रसन्नो दृढवतो दक्षः। गुरुपदभक्तिीजावहितमनाः शस्यते मन्त्री ॥ स्तोफजलस्नातवपुः परिहितमानवसनवरसरिः। एकान्तेऽतिपवित्रे निसन्ध्यमन्तः स्मरत्येवम् ॥ 'ॐ भूरसि भूताग्रे धात्रि ! भूम्यग्रशुद्धिमिह कुरु कुरु । स्वाहेति भूमिशुद्धिं विधाय करपल्लवाक्षेपात् ॥ स्वागुष्ठादिक्रमतो भूतानि न्यस्य पञ्च शून्यानि । अईदादिपञ्चकं वा तैः कृतस्वागदिग्रक्षः ॥ 'ह्री विमले तीर्थजले अशुचिः शुचिरथो भवामि स्वाहा।' मूर्ति प्रभृतिकृते गहास्नाने इत्र विगतपापः ॥ यदिवा, निनमौलिमेरुमूनि क्षीरे सरिनाथपाथसा देवैः। संस्नापितो जिनेन्दस्तज्जलधौताङ्गकोऽय निष्पापः ।। पूर्वाद्यष्टकमतः स्तम्भ देहनं च मृत्यु-'विद्वेपो । वैश्योचाटन-शान्तिकमीशित्वं सर्वकर्माणि ॥ पूर्वाद्यष्टकमतः स्तम्भ-द्वेपाववाष्टिं पुष्टिम् । शान्त्युचाटन-वश्यं मरणमिति केचिदप्याहुः ।। सूर्योदयादिचैत्राद्या मासाः पञ्चघटीप्रमाः। एवं दिवानिशं वर्ष वसन्तादिस्तुः स्मृतः ॥ ओकृष्टि-पोचाटन-भारण- पुष्टिश्च शान्तिकं क्रमशः । पड्तु षु ज्ञेयमिदं यदिवैक कालविधिमाहुः ।।
५८०
५८२
५८३
५८४

Page #67

मन्त्रराजरहस्यम् ।
पूर्वावश्यकर्माणि मध्याह्ने प्रीतिनाशनम् । उच्चाटनमपराद्धे सैन्ध्याया मारणं स्मृतम् ॥
शांन्तिकमर्द्धरात्रे च भाते पौष्टिक तथा । वश्यं मुक्त्वाऽन्यकर्माणि सव्यहस्तेन योजयेत् ॥
शोन्ती पुष्टौ मुक्तौ श्वेतं क्षोभेऽतिपीतमत्यरुणम् । वैश्याकृष्ट' द्वेपोचाटे धूम्र मृतौ महाकृष्णम् ॥
ध्यानमिति शेषः ।
पार्थिवे स्तम्भनं पुष्टिर्वश्यं शान्तिर्जलात्मके । आग्नेये कर्षण दाहो वायौ द्वेप मृतिः परैः ।।
वैश्य बालस्वरे द्वैते आकृष्टिं च युँत्रात्मके । शान्ति चश्य च पुष्टिं च द्वेष - स्तम्भौ च वृद्धके ॥
मृत्यु मृत्युस्वरे कुर्यात् आद्यपञ्चस्वरक्रमात् । बालादिकस्वरो ध्याता कार्यानुमितमानसः ।। नमोsनकाले होमे स्वाहा शान्ती स्वधाऽऽकृष्टौ । चपट् क्षोभे सर्वौषट् मद्वेषे फडिति घे मृति || स्फटिक मैवाल - मुक्ता - चामीकर- पुत्रजीवमालाभिः । श्रीजैः पद्मोत्थैरथ शान्त्याद्युचितं जप कुर्यात् ॥ पद्मासनाद्यमासनमय मुद्राः सपरमेष्ठिमुद्रायाः । सितपत्रादिभिरर्चा कुकुम- गोरोचनादिलेख्यदलम् ॥
-
सौवर्ण रजत कास्पजपात्र तर युज्यते साधोः । सङ्घस्य कार्यहेतोः सर्व युज्येत नान्यत्र ॥ मायोऽत्र सूरियन्त्रं महता कार्ये शुभे महति योज्यम् । तेन विलिख्य पाने कर्पूराद्यैरिदं पूज्यम् ॥
1
पूरक- रेचकयोगादाहान - विसर्जने करोतु बुधः । पूजाभिमुख करणस्थापनकर्माणि कुम्भकः ॥
[ ५९
५८६
५८७
इ
५८८
f
1
५८९
५९०
५९१
५९२
५९३
५९४
५९५
५९६
५९७

Page #68

५५८
५६)
धीसिंहतिलकसूरिविरचितं क्षितिमण्डलेऽष्टदिक्षु 'इ'पिण्डमालिख्य संपुटीकृत्य । पद्ध्वा धनमेकान्ते त्रिसन्ध्यमभ्यर्च्य मन्त्रेण ।।
५५७ यदिवाऽय भूर्यमेतत् सिस्थकावेष्टयं घृतान्तरा पूज्यम् । गर्भस्तम्भः पयसा धोते तस्मिन् प्रमतिः स्यात् ॥
'पयसा' इति दुग्धेन जिनस्नपनगन्धोदकेन वा । पूर्ववत् पद्ममध्ये 'ग'पिण्डपिहिता च साधकस्याहा । अष्टदलेषु 'ग'पिण्डान् स्तुतिवलयं क्षोणिमण्डलकम् ॥ आशाष्टके 'ग'पिण्डं शिलान्तरे संपुटं तदेकान्ते । संपूज्य पुष्पमाला मण्डल-धूपैर्मलयजेनापि ।।
पद्ममष्टदल 'को' 'कपिण्डान्त साधकाभिधा । प्रतिपन 'कापिण्ड च गाथा स्याद् बल्ये यहि ॥६॥ भूमण्डलादिग्भागे 'क'पिण्ड पूर्ववत् किया । जाप' रात सहस्र वा तुल्या-दिव्यनिषेधनम् ॥४७॥ पचमटदल मध्ये हलौ' स्याद् 'ह'पिण्डमध्यगम्।। साध्यनाम दरेऽप्यन्तः 'ह'पिण्ड पलये यहिः ॥४८॥ गाथाभूमण्डल दिक्षु 'ह'पिण्ड पूर्ववद् विधि । जाप' शत सहर वा घट-सर्पनिषेधनम् ॥४५॥ पप्रमघटदल मध्ये 'लो' 'क्ष'पिन्टमध्यगम् । साध्यनाम प्रतिपत्र 'क्ष'पिण्ड पलये पहिः ॥५०॥ गायाभूमण्डल दिक्षु क्ष पिण्ड पूर्ववद् विपि । जाप' शत सहस्त्र वा जयेत् पक्षादिजे विषम् ॥५१॥ पद्ममध्टदल गर्भ ६'पिण्ड साध्यनामयुक् । 'क्ष'पिड प्रतिपमान्त सगाथ बलय बहि ॥५१॥ भूमण्डलाष्टदिगमागे कपिण्ड पूर्ववत् किया । जिहवा'-रण - गति-कोधव्यवहारनिषेधनम् ॥ ५३॥ देश-प्राम-पुरै यद्वा गृहस्यैकस्य पा गवाम् । शाकिन्यादिकृतो मारि निषेदुमिह सुमती ॥५४॥ भूर्यादौ चक्रमालिख्य तद्देश्याभिधायुतम् । कृता रक्षा सिक्थकेनावेष्टय मन्त्राभिमन्त्रितम् ॥५५॥ कांस्यपाने लिखेत् शान्तिपतिमाचरणाप्रत । रक्षा तो त्रिमधुरेणाकण्ठ शान्ति तु पूरयेत् ॥ ५॥
-~श्रीसिहतिलकत्रित लपुनमस्कारचकम् ।

Page #69

मन्त्रराज रहस्यम् । अष्टशतमन्त्रजापो यद्वा भूयं तु सिक्थकावेष्टयम् । पूज्यं त्रिमधुरमध्ये वह्निस्तम्भो जिनाचतः ॥ पुनरष्टपत्रपद्मं 'ध' पिण्डपिहितं च साध्यनामान्तः । दलपिण्डेषु 'ध' पिण्डं वलये च जिनस्तुतीर्न्यस्य ||
क्षितिमण्डलमाशासु च 'घ' पिण्डमालिख्य पूर्ववत् पूजा । निस्तारयति जलापदि मन्त्रस्मृतितोऽम्बुशान्तिरियम् ॥ अष्टदलपद्मगर्भे साधक - साध्याऽभिधे 'फ' पिण्डान्तः । 'फ' वेष्टयमष्टदलगत 'फ' पिण्डतो वलयगा जिनस्तुतयः ॥ क्षितिमण्डलदिग्भागे 'फ' पिण्डमालिख्य पूर्ववत् पूजा । निस्तारयति तुलाग्रिमदिव्यादिह सूरिमन्त्रेण ॥ अष्टदलपद्मगर्भे 'हां'मध्ये साधको 'ह' पिण्डान्तः । अष्टदलेषु 'ह' पिण्डान् स्तुतिवलयं क्षोणिमण्डलगम् ॥ आशाष्टके 'ह' पिण्डानालिख्य पुरे च सूरिमन्त्रेण । पूजा घटसर्पाभिधदिव्यान्निस्तारयत्येव ॥
tear ''मध्ये साधकः 'क्ष' पिण्डस्थः । वलयं स्तुतयः पृथ्वीमण्डलमाशाष्टके 'क्ष' पिण्डांश्च ॥ आलिख्याष्टाधिशतं जापो मन्त्रेण पूर्वरीत्याऽच । सर्पादिवियं नश्यति विशेषतः स्थावरविपं च ॥ पुनरष्टपत्रगर्भे 'क्ष' पिण्डमध्येऽथ साधकस्यावा । एवं दलेषु वलये स्तुतयः क्षितिमण्डलं तदनु || आशाष्टके 'क्ष'पिण्डानालिख्य पुनरेव मन्त्रजापार्चाम् । क्रोध - सुख - युद्ध - गैमन - व्यवहारादेरपि स्वम्भः ॥ स्तुतिबलयस्य प्रान्ते गर्भाद्यं स्वम्भयाम्यथ पूजयामि । लेख्यं मन्त्रस्यान्ते गर्भाद्यं स्तम्भयेः वाच्यम् ॥
rai मायावीजं जिनवीजमथैकरुं च पद्मान्तः । माग्वत् सर्वं तनुते गणभृन्मन्त्रेण किमिह कूटैस्तत् ॥
८
५६१
५६२
५६३
५६४
५६५
५६६
५६७
५६८
५६९
[ ५७
५७०
५७१
५७२
५७३

Page #70

६०]
५९८
६०१
६०२
श्रीसिंहतिलकसूरिविरचितं प्रथमं वीजत्रितयं गणभृविद्ये समध्यमे च 'एहि'युगम् । संबोपडाहानमथासीत् 'तिष्ठ'द्वयं स्थाप्यम् ॥ आदी माग्नन्मध्यान 'संनिहिता मम भव'द्वयं संवपट् । पूजाऽय कार्यमन्त्रात् सर्वस्माद् मेरुतोऽथ मध्याद् वा ।। 'ह्री गणभृविद्यायै सर्वत्र परमेष्ठिने स्वाहा। चारि ‘परमात्ममूत्यै स्वाहा' कर्पूरगन्धाद्यैः ॥ आदौ माग्वत् स्वाहान्तेऽनादिनिधनात्मने तदक्षतकाः । सर्वसुरासुरपूजाय स्वाहा कुसुममप्यग्रे ॥ तदनन्तज्ञान-दर्शन-वीर्य-सुखादात्मने मरुद्-व्योम्ने । नैवेद्य-दीप-धूपन-फलानि ढौक्यानि तत्क्रमतः ।। वीजत्रितयं गणभृद्विद्यायै मध्यतः 'ह्रीं स्वकं स्थानम् । गच्छ'द्वय विसर्गोचित य'द्वन्द्वे भवेत् पूजा ।। मोक्षाऽभिचार-लक्ष्मी-शान्त्यांकृष्टिक्रमेण जापविशौ। अष्ठादिकनिष्ठां च यावद् धत्तेऽक्षसूत्रमसौ ॥ स्तम्भेऽथ शान्ति - पुष्टौ वश्ये उच्चाटने मृतौ क्रमतः । भूम्यादिमण्डलगतं साध्यं ध्यायति तदर्थसते ॥ पूर्वाह्ने मध्याझे मध्यनिशायां निशान्त्यके यामे । वश्यं स्तम्भं शान्तिं पुष्टिं कुर्यात् क्रमेणैपा ॥ अथात्र मेरुगतवाचनान्तरमाह'पणवो नमो' पयाइसु 'जिंणाण ओहिजिणे परमोहिजिणे। तहाणतोहिनिणाणं केवलितिय चउँदसपुन्बी ॥ दसेपुरी इकारसंगीण उगतवचरणचारीणं । - खीरासालद्धीणं महाँसवलद्धि-कुंद्वयुद्धीणं ॥ गोयमसामिस्स वहा मुंहम्मसावि एसि सन्द उचाई साहंत सोलसपचा 'ए ॥
६०३
६०४

Page #71

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[६१
'पणवो नमो० बाहुबलि०' द्विवलयाकृत्या लेख्यम् । 'पंणवो वेग्गू निग्गू बग्गू य सुमण -सोमणसे । महमहुरे इरिकाली गिरिकाली 'पिरिजुया काली ॥ हिरिकोली सिरिकाली 'इरिया गिरियाइ तहय पिरियाए । हिरियाए सिरियौए कालि महाकालि मरु-गयणं ।' इति पोडशपत्राण्यङ्कत एव ज्ञेयानि ।। 'इरि किरि गिरि पिरि हिरि सिरि पत्तेयं कालि। इरि इरि य कालि किरि गिरि पिरि हिरि सिरिजुया काली ॥ ६१२ वलयाकृत्या लेख्यम् ॥ छकोण पणव एगो पुलं पिव मेरु तेरस य इत्य । सन्धखरेहि वारस सिलोगवन्ना य पन्नरसा ।। पृथिवीमण्डलमध्ये यन्त्रमिदं मायया त्रिरावेष्टयम् । पर्यन्ते क्रौंकारः पूज्यं स्थाने कचिद् दृष्टम् ॥ ६१४ समवस्तौ मुख्योऽक्षो वीरः शेपाक्षतचतुर्वक्त्रः । अग्न्यादौ तु कपीन्यासा द्वादशसभाश्च स्युः ॥ तत्रैप गौतमोऽहं कर्पूराद्यैः समर्चयेद् भक्क्या। एवं च नाभिकमले ध्यायन् सरिः स सर्वज्ञः ।। मुख्योऽईन पूर्वस्यां सिद्धाः सौम्पेऽथ गौतमस्वामी । याम्ये चोपाध्यायाः साधुरधः पूज्यपदाः ॥ मध्ये कपर्दिकानां न्यासः स चतुर्गतिस्तु संसारः। तत्र ममैते शरणं तदर्चयेत् पञ्चपूज्यपदान् ॥ ६१८ अक्षाणां मुष्टित्रयमर्पयति गुरुस्तवैप मुष्टिगतः। त्रिजगद्व्यवहारोऽयं सङ्केतः स्याज्जनस्तमक्षम् ॥ वासाहुविनिक्षेपः शोऽग्रिममुद्रयाऽन्नलाभाय । पल्लव मुद्रादर्शनमिह शिष्याणां समृद्धथै स्यात् ॥
६२.
६१५
६१९

Page #72

६२
श्रीसिंहतिलकसरिविरचितं सौभाग्यमुद्रयाऽऽत्मनि सौभाग्यं वनमुद्रया रसाः । अक्षाः प्रणवाकृतयः कला कपीति पश्चपूज्यपदी ।।
॥ इति श्रीसिंहतिलकसूरिविरचिते मन्त्रराजरहस्ये पूजादिरहस्यम् ।।
६२१
६२२
ग्रन्यकर्तुः प्रशस्तिः। इत्यवचिन्त्य बहुश्रुतमुसपनेभ्यो मयाऽऽत्मसंस्मृत्यै । गणभृन्मन्त्ररहस्यं गणितमिदं दिशतु गणलक्ष्मीम् ॥ मतमिति गुरुमुखतो यन्मन्त्रोच्चारणे भवन्ति बहुभेदाः । तत्रास्मन्मतमेतत् सद्गुरुवचनं प्रमाणमिह ॥ श्रीवियुधचन्द्रगणभृच्छिष्यः श्रीसिंहतिलकसरिरिदम् । लीलावत्या वृत्त्या सहितं विदये श्रियं दिशवाम् ।। संयतगुंग-त्रयोदश (१३२७)वर्षे दीपालिकापर्यसदिवसे । साइलाददेवतोज्ज्वलमनसा पूर्ति मयेदमानीतम् ॥ ॥ इति श्रीयशोदेवभूरिशिप्यश्रीविबुधचन्द्रसूरि
शिष्यश्रीसिंहतिलकसूरिभिमन्त्रराजरहस्यं रचितम् ॥
॥ग्रन्थानम् ८००॥ ॥श्रीमन्त्राधिराजकल्पः संपूर्णः ।।
६२५

Page #73

१. परिशिष्ट । मन्त्रराज-रहस्यगत मनोद्धार
अने
सूरिमन्नना ११ आम्नाय ।
अहूँ। [१] १. णमो जिणाणं ।
२. ल णमो ओहिनिणाणं । ३. ॐ गमो परमोहिजिणाणं । ४. न णमो अणंतोहिजिणाणं । ५. ॐ णमो अणंताणंतोहिजिणाणं । ६. णमो केवलीणं। ७. ॐ णमो भवत्थकेवलीणं । ८. ॐ णमो अभवत्यकेवलीणं ।
नत्वा प्रयुझे या विद्यां सा में विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ।। -- आ आठ पदोने कपूर अने चंदनथी पटमा आलेखवां अने तेनो नीचे साभ्यनु नाम लखीने श्वेत पुप्पो वडे पूजन करवू, तेमज त्रण दिवस सुधी ए पदोनो १००८ बार जाप करवाथी बंधनमांथी मुक्ति मळे छ । (१३-१४) [२] १. ॐ णमो उग्गतवस्सीणं ।
२. ॐ णमो दित्ततवस्सीणं । ३. ॐ णमो तत्ततबस्सीणं । ४. 3 णमो पडिमापडियन्नाणं ।
नत्वा प्रयुञ्जे यां विद्यां सा में विद्या मसिद्धयतु स्वाहा ॥ - आ चार लब्धिपदोन चार दिशाओमां वज्रपंजर करी, तैनी मंदर पोतार्नु चिंतन करवाथी परवादीनी विद्यानुं खंडन करी शकाय छ। सात रात्रि सुधी जाप करवामां आवे तो ते अजेय-अजन्य बने छ । (१५-१६)

Page #74

६५1
थोसिंहतिलकत्रिविरचितं [३] १. ने णमो चउदसपुषधारीणं ।
२. ॐ णमो दसपुत्रधारीणं । ३. 0 णमो इकारसंगधारीणं । ४. ॐ णमो पयाणुसारीणं । ५, णमो.उजुमईगं । ६. ॐ णमो विउलमईणं ।
नस्वा मयुळे या विद्यां सा में विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ॥ ---- खारा, खाटा आहारनो त्याग करी एकास' करीने आ छ लन्धिपदोनो जूइनां १२००० पुष्पो बडे जाप करवामां आवे तो ते सारस्वत विद्याने मापे छे। (१८-१९) [४] १. ॐ णमो खेलोसहिपत्ताणं ।
२. है णमो विप्पोसहिपत्ताणं । ३. ते णमो जल्लोसहिपत्ताणं । ४. , णमो आमोसहिपत्ताणं । ५. ॐ गमो सम्बोसहिपत्ताणं ।
नत्वा प्रयुञ यां विद्यां सा में विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ।। -- आ पांचे लब्धिपदोने सुगंधी द्रव्योथी पात्रमा लखवां । ते पदोनी नीचे रोगीनुं नाम लखतुं । ते पाचे लब्धिपदो-चंद्र जेवी कातिवाळा मंगाक्षरोनो श्वेत पुप्पो वडे रोगीने ध्यानमा राखीने १००८ बार जाप करवामा आवे तो ते मंत्राक्षरो रोगीना गरीरमां अमृतने वरसावे छे एवं ध्यान करे अने ते पात्रने गायना दूधधी धोई (रोगोने) पिवडावे अने उंजन करीने तेनुं पाणी देवामां-छांटवामा आवे तो ते कोढ रोगने दूर करे छ । (२०-२२)
वळी मनुष्योनु अन्पकाळमा थनारु मृत्यु, मारी, उन्माद तेमज ग्रहनी पीडा दूर थाय छ । एकेक पदथी क्रमश अथवा पांचे पदोथी वधा रोग शमी जाय छ । (२३) [५] १. णमो विजासिद्धाणं ।
२. णमो खीरासवीण। ३. ते णमो महुआसवीणं । ४. ॐ णमो अमियासीणं ।
नत्वा प्रयुद्धे या विद्यां सा मे विद्या मसिद्धयतु स्वाहा ॥ -- आ चारे लन्धिपदोनुं भगाउ जणाच्या मुजर ध्यान करवामां आवे तो ते स्यावर वगैरे जातनां विपोनो नाश को छे । (२४)

Page #75

' मन्त्रराजरहस्यम् ।
[६५ [६] १. म णमो खीरासवीणं ।
नत्वा प्रयुजे यां विद्यां सा में विद्या मसिद्धपतु स्वाहा ।। - आ लब्धिपदना जापथी अढार जातना कोढ शमे छ।। (२५) [७] १. ॐ पमो महुआसवीणं ।
नत्वा प्रयुञ्जे यां विद्यां सा मे विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ॥ - मा लब्धिपदना जापथी बधा प्रकारना ताव दूर थाय छे । (२६) [८] १. णमो अमियासवीणं ।
नत्वा प्रयुझे यां विद्यां सा में विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ॥ -~- आ लब्धिपदना जापथी समप्र उपसर्गोनु निवारण थाय छे । (२६) [९] १. हैं णमो वीययुद्धीणं ।
२. न णमो कुट्टयुद्धीणं । ३. 3 णमो संभिन्नसोयाणं । ' ४. ॐ णमो अक्खीणमहाणसियाणं । ५. 3 णमो सम्बलद्धीणं ।
नत्वा प्रयुद्धे या विद्यां सा में विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ।। - मा पांचे लब्धिपदोने अगाउनी जेम आलेग्वीने १००८ सारां पुप्पो वहे व्रण दिवस सुधी जाप करवामां आवे तो लाभ थाय अने अक्षीगकोशता प्राप्त थाय। (२७) [१०] १. ॐ णमो विउवणइडिपत्ताणं ।
२. न णमो आगासगामीणं । ३. णमो जंघाचारणाणं । ४. ॐ णमो विजाचारणाणं ।
नत्वा प्रयुळे या विद्यां सा मे विद्या प्रसिद्धयतु स्वाहा ॥ -आ चारे लब्धिपदो बधी दिशाओने प्रकाशित करनारां छे भने प्रण लोकना समय दोषोने ते हरी ले छ । (२९) [११] १. णमो तेउलेसाणं ।
२. है णमो सीयलेसाणं । ३. ॐ गमो तत्तलेसाणं । ४. न णमो दिहिविसाणं ।

Page #76

६६
―
५.
६.
--
णमो आसीविसाणं ।
णमो वयविसाणं ।
७. उ णमो चारणाणं ।
८. उ णमो महासुमिणाणं ।
९.
करीने समवसरण आलेखवं ।
मौनधनो विचरति ।
श्रीसिंह तिलकसूरिविरचितं
णमो तेजोगिनिसग्गाणं ।
"
भा नवे लब्धिपदोने स्तुतिपदोनी साथै सोनाना पानमां कपूर अने चंदनथी लेप
विनीतायां राज्यं करोति ।
ॐ भर्ह युगादिनाथाय स्वाहा देवदत्त
राज्य ददाति पुत्रेभ्य, दीक्षां गृह्णाति विभु, श्रेयांसात् पारणं चर्षे ।
आ प्रमाणे आलेखन करीने ध्यान करनारे समग्र मंत्रनो १०८ बार जाप करवो । मंत्रनी कमलपनथी पूजा करवी । 'भक्तामर स्तव अने 'शांति' स्तवनो पाठ करवो । तीर्थोना पाणीथी भरेला एवा १०८ कळशोथी अभिषेक कराता भगवंतना जन्मकल्याणकनुं स्मरण कर अने मंतरेला पाणीथी स्नान करयुं, तेनाथी रोगीनुं सिंचन थर्ता ते स्वस्थ बने छे !
खास करीने लांबा काळधी थयेला दापो, राज समक्ष - फार्ट कचेरीना वादविवाद, अघटित कायमा भने सर्व प्रकारनी विपत्तिमां अगाउ का मुजब करवायी समग्र दुःखनी शांति थाय छे !

Page #77

मन्त्रराजरहस्यम् !
[६७ 'यैः शान्तराग०' थी आठ श्लोकोमा प्रत्येक श्लोक क्रमश. १ सरस्वती, २ रोगापहारिणी, ३ विपापहारिणी, ४ बंधमोक्षणी, ५ आराधकश्रीसंपादिनी, ६ परविद्याच्छेदिनी, ७ दोपनि शनी अने ८ अशिवोपशमनी विद्याना छे-आ विद्याष्टक कहेवाय छे अने ते पद्योनो प्रभातकाळे कायोत्सर्गध्यान अने जापथी जे मनुष्य पाठ करे छे ते पोतानी अने बीजानी शांति करनारो थाय छे । (३५-३८)
बधां पदोनी आगळ 'नत्वा प्रयुञ्जे या विद्यां सा में विद्या प्रसिद्धचतु स्वाहा' एम जोडबु। बधां पदो माटे १०८ वार जाप करवो अने कायोत्सर्ग तेम ज उपवास करवो।
सामान्य रीते एवो विधि छे के जापमा आठ हजार कमळो लेवां । सात दिवसथी लइने ३२ दिवस सुधी जाप करयो भने ते पछी पाणीनो स्पर्श करता ते मंत्रजापनां फळ मळे छ ।
श्रीऋषभदेव, श्रीचंद्रप्रभस्वामी के श्रीवीर भगवतमा चैत्यमां, तीर्थंकरोना जन्मकल्याणकना दिवसे हृदयमां श्रीपुंडरीकस्वामी, श्रीवामी (सरस्वती) अने श्रीगौतमस्वामी सुवर्ण • कमलमा वेठेला होय ते रीते स्थापन करवा अने श्रीजिनेश्वर भगवंत आठ प्रातिहार्य अने
चोत्रीश अतिशयथी युक्त छे एवं ध्यान करीने काउसम्गमां नीचेनां लब्धिपदोनो ते ते कार्य माटे १०८ वार जाप फरवो -
१. , णमो जिणाणं । नत्वा० -~~ आ पदनो काउसग्गमा १०८ वार जाप करतां शूल रोगनो नाश थाय छे। (५२)
२. ॐ णमो ओहिजिणाणं । नत्वा०
- आ पदनो काउसग्गमा १०८ बार जाप करनार हाथनो स्पर्श करीने रोगी माणसने पाणी पिवडावे तो ते बघा प्रकारना तावनुं निवारण करे छे । (५३)
३. ॐ णमो परमोहिजिणाणं । नत्वा०
-- आ पदनो १०८ वार जाप करनार स्पर्श करवा मात्रथी मस्तकना रोगने हरी ले छे । (५४)
४. ज णमो अणंतोहिजिणाणं । नत्वा० -- आ पदनो १०८ वार जाप करनार कानना रोगने दूर करे छे । (५४)
५. ॐ णमो अणंताणतोहिजिणाणं । नत्वा० --- आ पदनना जापथी आंखना रोगो हठी जाय छ । (५५) ६. में णमो केवलीणं, णमो भवत्यकेवलीणं, में णमो अमवत्य.
केवलीणं । नत्वा० ~~~- मा केवलीरिकना जापथी ज्ञान प्राप्त थाय भने बंधनमांथी मुक्ति मळे छ । (५५)

Page #78

६८]
श्रोसिंहतिलकसूरिविरचितं ७. ॐ णमो उग्गतवाणं (? उम्गतवचरणचारीणं)। नत्वा० - मा पदना जापधी गत्तिनुं स्तंभन करी शफाय छे । (५६)
८. 9 णमो चउदसपुन्नीणं । नत्वा० --- आ पदनो लवण तेमज खाटा पदार्थनो त्याग करीने (आयंबिल) करीने जाप करवामां आवे तो बहुश्रुतपणुं प्राप्त थाय छ । (५६)
९. ने णमो दसपुषीणं । नत्वा० - आ पदनो जाप करनारने पण बहुश्रुतपणुं प्राप्त थाय छ । १०. में णमो इकारसंगधारीणं । नत्या. -- आ पदनो जाप करनारने गुरु विना ज समग्र आगमोनुं ज्ञान प्राप्त थाय छ । (५७) ११. ॐ णमो विउव्वणइढिपत्ताणं । नत्वा०
-~~ आ पदनो लाल कणेरनां पुप्पोथी जाप करवामां आवे तो ते इच्छित फळने भापे छे । (५७)
१२. ॐ णमो सबलद्धिपत्ताणं । नत्वा० -- आ पदना प्रभावथी शास्त्र वगैरमां सर्व तरफर्थी यशनो विस्तार थाय छे । (५८) १३. जै णमो रिउमईणं । नखा० - मा पदनो जाप करवाथी शत्रुओ शांत थाय छे । (५८) १४. हैं णमो विउलमईणं । नत्वा० - आ पदनो जाप करवाथी शत्रुओ शात थाय छे । (५८) १५. ते णमो पण्हसमणाणं । नत्वा०
- आ पदनो जाप श्वेत कणेरनां पुष्पोथी करवामां आवे तो ते आयुष्यने कही शके छे । (५९)
१६. ॐ णमो जड्डाचारणाणं । नत्रा० १७. ॐ णमो आगासगामीणं । नत्वा० - कांजी खाईने मा प्रयेक पदनो जाप करवाथी आकाशमां गति कराय छ । (५९) १८. ॐ णमो विजाहराणं । नत्वा० --- आ मंत्रनो जाप विघ्नोनू निवारण फरे छे । (६०) '

Page #79

मन्त्रराजरहस्यम् । १९. णमो खेलोसहिपत्ताणं । नत्वा० । - आ मंत्रनो जाप ढूंक समयमा थनारा मृत्यु (अपमृत्यु) निवारण करे छ । (६०) २०. णमो विप्पोसहिपत्ताणं । नत्वा० --आ भत्रनो जाप मनुष्योमा चालता मरको रोगर्नु निवारण करे छे । (६१) २१. ले णमो जल्लोसहिपत्ताणं । नत्वा० -आ मंत्रथी मंतरेलं पाणी पीतां उन्माद रोग चाल्यो जाय छ । (६१) २२. ॐ णमो सम्बोसहिपत्ताणं । नत्वा० २३. ॐ णमो आमोसहिपत्ताणं । नत्वा०
~ आ बने मंत्रपदोना जापथी व्रण दिवसमा ग्रहना दोषो दूर थाय छे अने बंधनमाथी मुक्ति मळे छ । (६२)
२४. ॐ णमो वयणवलीणं । २५. ॐ णमो आसीविसाणं । नत्वा०
--- आ बने मंत्रोनो जाप श्मशानमा उपस्थित थता भय अथवा शत्रुनो विद्वेष थता ते निवारण थाय छे. (६२)
२६. न पामो अटुंगनिमित्तकुसलाणं । नत्वा० -- आ मंत्रना जापथी शुभ के अशुभ फळनुं सूचन मळे छ। (६३)
२७. जे णमो संभिन्नसोयाणं । नत्वा. --- आ मंत्रना जापथी कान बडे शुभ के अशुम जोवाय छ । (६३)
२८. ज णमो तत्तलेसाणं । नत्वा०
--- आ मंत्रना जापया माह मासमा पण शीतना असर थती नथी, अने शत्रुने दाह उपजावाय छे । (६४)
२९. ॐ णमो सीयलेसाणं । नत्वा० - आ मंत्रपदना जापथी दाहन्वरनो रोग दूर थता शीतलता व्यापे छ । (६४) ३०. ॐ णमो कुट्टबुद्धीणं । नत्वा०
- आ मंत्रना जापयो बुद्धिनो वैभव वधे अने जठरथी थता शूल, गुल्म भने कृमिना रोगो नाश पामे छे । (६५)

Page #80

७० ]
२.
-
या मंत्रपदना जापथी क्षीर अने पाणी पीवामा आवे तो कोढ रोग मटी जाय छे । (६६)
४.
श्रीसिद्दतिलकसूरिविरचितं
-
ॐ
३१. उ णमो वारसंगधारीणं । नत्वा०
३२. णमो सच्चसिद्धाणं । नत्वा०
आ बने मनपदोना जापथी जिनशासनमां शांति प्रसरे छे । (६५)
३३. ॐ नमो अक्खीणमहाणसियाणं । नत्वा०
म मंत्रनो श्वेत पुष्पोथी जाप करतां भंडारमां वृद्धि थाय छे । (६६) णमो खीरासनीणं । नत्वा०
३४.
१. कणयमयसहस्सपत्ते कमलम्मि निवेसिओ य लद्धिजुओ । बहुपारिकलिओ झायव्य गोयममुर्णिदो ।। ९८
३५. उ णमो महुआसवीणं । नत्वा०
आ मंत्रपदना जापथी एकांतरो वगैरे तावो नाश पामे छे । (६७)
३६. णमो अमियासवीणं । नत्वा०
लै
आ मंत्रपदना जापथी बघा उपसर्गों दूर थाय छे । (६७)
३. ॐ णमो भगवओ गोयमस्स सिद्धस्स बुद्धस्स अक्खीणमहाणसस्स ह्रीँ अवतर अवतर अक्खीणमहाणसी स्वाहा ॥ १०३ अक्खीणमद्दाणसिलद्धिसंजुओ जय गोयमो भयवं जस्स पसाऽज्जवि सुसाहुगो सुत्विया भरहे ॥ १०५
मो भगवते लब्धिसंपन्नाय गौतमस्सामिने सर्वाभीष्टसिद्धिं कुरु कुरु ह्रीं स्वाहा ।। १०१
णमो भगवओ पाससामिस्स सम्वलद्धिसंपन्नस्स
भयत्रं केसिगणहरस्स ह्रीं स्वाहा ॥ १०६

Page #81

१.
गमो जिणाणं ।
२. ॐ नमो ओहिजिणाणं ।
[9] १२ स्तुतिपदीरहस्य | प्रथम बारपदी ।
३. णमो परमोहिजिणाणं । ४. उ णमो अणंतोहिजिणाणं । ५.
६. णमो केवलीणं ।
-
७. णमो भवत्य केवलीणं ।
८.
म अभवत्यकेवलीणं ।
९. णमो उम्गतवस्तीणं ।
१०.
११.
१२. ॐ नमो एगारसंगीणं ।
समग्र पद - १२ ।
णमो अणंताणंतोहिजिणाणं ।
समम पद १२ |
णमो चउदसपुत्रधारीणं । णमो दसपुव्त्रधारीणं ।
1-7 २-३ ३-४
पर्सि सव्वेति नमोकारं
द्वितीय पारपदी ।
39
९
९
११
६
९
१०
१२
समग्र वर्ण - १०२ ।
८-४ ९-१ 10-1 ११-२ १२-१४ पउंजामि सा विज्ञा पसिज्झउ |
मे
४-२ ५~१ ६-२ ७-१
किया जं इयं विनं
समग्र वर्ण - २९ १०२+२९= १३१ - पहेलं प्रस्थान
तृतीय पारपदी
( गाथा - १४८ )
( गा० १४९- १५० ) ( गा० १५१ )
1-1
३-४
7-4
४-१
ॐ नमो भगाओ बाहुबलिस पन्हसमणस्स व व नित्रन्
ܝ

Page #82

७२]
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचितं ६-३ ७.४ -५ ९-५ १०-१ ११- १२-१
मुमणे सोमणसे महुमहुरे इरिकाली पिरिकाली सिरिकाली महकाली ॥ समग्र पद १२ । समग्र पद -- ५४ (गा० १६१-१६२)
चतुर्थ पारपदी। किरियाए हिरियाए , किरिकिरिकाली पिरिपिरिकाली सिरिसिरिकाली हिरिहिरिकाली आयरिय आयरिय काली किरिमेरु ९- १ १०- ११-४ १२-६
पिरिमेरु सिरिमेरु हिरिमेरु आयरियमेरु ।। समग्र पद १२ । समग्रे वर्ण-६५ । स्वाहा पदना वर्ण -- २ । (गा० १६३-१६७)
६
-६
५-१०
१ - १०२ २ - २९ ३ - ५४ ४ - ६५
- - - -
१२ १२ १२ २
२५२
(गा० १६८)
आ २५२ वर्णोनी ७ गाथा भने २८ वर्णों थाय ।
प्रथम प्रस्थान पूर्ण।
महाविद्यापीठ नामक द्वितीय प्रस्थान । त्रीजी बारपदीना आदिना आठ पदोने महाविद्यापीठ नामर्नु बीज प्रस्थान कहे छे-- १. ॐ नमो भगवओ पाहुबलिस्स वग्गु बग्गु निनग्गु मुमणे सोमणसे __ महुमहुरे ॥
(१७७) २. है ही महाराहुबलि गिरि महागिरि वीरवाहुबलये स्वाहा ।। (१७७) ३. ॐ किरि किरि लम्बाहुमत्र नमः॥
(१८०) द्वितीय प्रस्थान पूर्ण।

Page #83

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[७३ तृतीय प्रस्थान । इरिकालि पिरिकाली सिरिकाली महकाली 3 इरिइरिकाली किरिकिरिकाली पिरिपिरिकाली सिरिसिरिकाली हिरिहिरिकाली आयरिय आयरियकाली।
(१८१)
चतुर्थ प्रस्थान। किरिमेरु पिरिमेरु सिरिमेरु हिरिमेरु आयरियमेरु ।। १. ऐं श्री में इसों किरिमेरुभ्यो स्वाहा। २. फों इसौं जन हसा फों ॥ ३. ऐ श्री अहे सिरिमेरुभ्यो ही में स्वाहा।।
(१८८) (१९९)
(२०१)
[२] १३ स्तुतिपदीरहस्य ।
प्रथम प्रस्थान । १.ले णमो जिणाणं । २. णमो ओहिजिणाणं । ३. णमो परमोहिजिणाणं । ४. णमो सन्चोहिजिणाणं । ५. णमो अणंतोहिजिणाणं । ६. णमो अणंताणंतोहिजिणाणं । ७. णमो सामन्नकेवलीणं । ८. णमो भवत्यकेवलीणं। ९. णमो अभवत्यकेवलीणं । १०. णमो उम्गतवचरणचारीणं । ११. णमो चउदसपुचीणं । १२. णमो दसपुब्बीणं । १३. णमो एकारसंगीणं ।
समग्र वर्ण-१११

Page #84

७४ ]
श्रीसिंहतिलकसरिविरचितं १५-३ १५-३ १६-४ १४.२ १८-२ १९-१ २०-२२१-५ २२-१
एएसिं सम्वेसि नमोकारं अहं किया जं यं पनामि सा २३-१ २४-२ २५-५ २६-२ मे विजा पसिज्झउ स्वाहा ॥
(लो० २११-२१७) समन पद-२६, समग्र वर्ग-३१ । ११४+३१ = समग्र वर्ण १४५
द्वितीय प्रस्थान । १-७ २- ५ ३ -६
४-५ ॐ नमो भगवओ। बाहुबलिस्स। पण्डसमणस्स। * वग्गु बग्गु । ५-६ ६-३ -५-
४ ८ -५ ९-५ १०-४ ११-१ निवग्गु निवग्गु । मुमणे। सोमणसे । महुमहुरे। ऊँ इरियाए। किरियाए। गिरियाए। १२-४ १३-४ १४-४ १५-
४ १६-२ पिरियाए । सिरियाए । हिरियाए । आयरियाए । स्वाहा || (श्लो० २१९-२२२) समम पद-१६
समग्र वर्ण-७२ तृतीय प्रस्थान ।
ॐ इरिहरि । किरिकिरि । गिरिगिरि । सिरिसिरि । हिरिहिरि । पिरिपिरि ।
आयरियकालि । महाकालि । स्वाहा ।। समप्र पद-९ ।
चतुर्थ प्रस्थान ।
(श्लो० २२६-२२७)
समग्र वर्ण-३७
3 इरिडरिकाली। किरिकरिकाली। गिरिगिरिकाली । पिरिपिरिकाली।
सिरिसिरिकाली। हिरिहिरिकाली। आयरियकाली। स्वाहा।। (लो० २३०-२३१) समन पद-८
समग्र वर्ण-४५ पञ्चम प्रस्थान।
ने ही श्री । इरिमेरु । किरिमेरु । गिरिमेरु । पिरिमेरु । सिरिमेरु
हिरिमेरु । आयरियमेरु । स्वाहा।। समम पद-९
(शो० २३५-२३९)
समन वर्ण-३५

Page #85

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[ ७५ १. प्रस्थान--पदो २६ - वर्णो १४५ २. , -, १६ - , ७२ ३. " - "
९ - , ३७ ४. , - ,
८ - ४५ ५. ॥ -
९ - , ३५ पांच प्रस्थाननां समन पदो- ६८, समग्र वर्ण-३३४
३३४ वर्णोना श्लोक १०-१४ (श्लो० २३६-२३७) १. D को ही सयक्षिणी नमः ॥
(२५२)
। । । ।
३२ अने २४ स्तुतिपदीरहस्य ।
प्रथम प्रस्थाननी वत्रीश स्तुतिपदी। १. णमो जिणाणं । ५ | १७. णमो आमोसहिपत्ताणं । २. णमो ओहिजिणाणं । ७ | १८. णमो विप्योसहिपत्ताणं । ३. णमो परमोहिनिणाणं । ९ १९. णमो खेलोसहिपत्ताणं । ४. णमो अणंतोहिजिणाणं । ९ २०. णमो जल्लोसहिपत्ताणं। ५. णमो अणंताणंतोहिजिणाणं ११ | २१. णमो सन्चोसहिपत्ताणं । ६. णमो केवलीणं।
२२. णमो आसीविसाणं। ७. णमो भवत्थकेवलीणं । ९ २३. णमो दिद्विविसाणं। ८. णमो अभवत्थकेवलीणं ।। २४. णमो वयणविसाणं । ९. णमो उज्जुमईणं । | २५. णमो तत्तलेसाणं। १०. णमो विउलमईणं । | २६. णमो सीयलेसाणं । ११. णमो वेउन्धियलद्धीणं । २७. णमो चउदसपुचीणं ।। १२. णमो सन्चलद्धीणं ।
२८. णमो दसपुब्बीणं । १३. णमो पण्हासमणाणं । | २९. णमो इकारसंगमुत्तधारीणं । १२ १४. णमो जंघाचारणमुणीणं । १. ३०. णमो संभिन्नसोयाणं । ८ १५. णमो विजासिद्धाणं। ७ | ३१. णमो दुवालसंगसव्वसिद्धाणं । १२ १६. णमो आगासगामीणं । ८ ३२. णमो उग्गतवचरणचारीणं । १२ समन पद-३२
___ समग्र वर्ण-२७१ (श्लो० २५५-२६१)
ur 129 v.9.

Page #86

७४ ]
धोसिंहतिलकधरिपिरवितं १४-३ १५-३ १६-४ १५-२ १८-२ १९-१ २०.० २१-५ २२-१
एएसि सव्वेसि नमोकारं अहं किया जं यं पउंजामि सा २३-१ २५-२ २५-४ ०६-२ मे विजा पसिज्झउ स्वाहा ।
(श्लो० २११-२१७) समप्र पद-२६, समग्र वर्ग-३१ । ११४+३१ = समग्र वर्ण १४५
द्वितीय प्रस्थान । १- ७२- ५३-६
४-५ ॐ नमो भगवओ। बाहुबलिस्स । पण्डसमणस्स । वग्गु वग्गु ।
१०-५ ११-७ निवग्गु निवग्गु । मुमणे । सोमणसे । महुमहुरे। 3 इरियाए । फिरियाए। गिरियाए।
१२-४ १३-४ १४-४ १५-४ १६-२ पिरियाए । सिरियाए । हिरियाए । आयरियाए । स्वाहा ॥ (श्लो० २१९-२२२) समग्र पद-१६
समग्र वर्ण-७२ तृतीय प्रस्थान । १-५ २-४ ३- ५ ५ -५ ५-
१ ६ -१ ॐ दरिहरि । किरिकिरि । गिरिगिरि । सिरिसिरि। हिरिहिरि। पिरिपिरि । ७-६ ८-५ ९-२ आयरियकालि । महाकालि । स्वाहा ।।
(भो० २२६-२२७) समग्र पद-९ ।
समग्न वर्ग--३७ चतुर्थ प्रस्थान । १.७ जै इरिडरिकाली। फिरिफिरिकाली। गिरिगिरिकाली। पिरिपिरिकाली।
सिरिसिरिफाली। हिरिहिरिकाली। आयरियकाली। स्वाहा।। (श्लो० २३०-२३१) समग्र पद-८
समग्र वर्ण-१५ पश्चम प्रस्थान।
ॐ ह्रीं श्री। इरिमेरु । किरिमैरु । गिरिमेरु । पिरिमेरु । सिरिमेरु ७- ५८-
६९-२ हिरिमेरु । आयरियमेरु । स्वाहा ।।
(को० २३५-२३६) समग्र पद-९
समग्र वर्ण-३५

Page #87

[७५
१. प्रस्थान-पदो २. , --,
मन्त्रराजरहस्यम् ।
२६ - वर्णो १४५ १६ - , ७२
४. .. -
८ - ४५ ५. "- , पांच प्रस्थाननां समग्र पदो- ६८, समग्र वर्ण-३३४
३३४ वर्णोना श्लोक १०-१४ (लो० २३६-२३७) १. ॐ को ही सयक्षिणी नमः॥
(२५२)
३२ अने २४ स्तुतिपदीरहस्य ।
प्रथम प्रस्थाननी यत्रीश स्तुतिपदी। १. णमो जिणाणं । ५ | १७. णमो आमोसहिपत्ताणं । ९ २. णमो ओहिजिणाणं । ७ १८. णमो विप्योसहिपत्ताणं । ९ ३. गमो परमोडिजिणाणं । ९ १९. णमा खेलोसहिपत्ताणं। ९ ४. णमो अणंतोहिजिणाणं । २०. गमो जल्लोसहिपत्ताणं । ५. णमो अणंताणंतोहिनिणाणं २१. णमो सम्बोसहिपत्ताणं । ६. णमो केवलीणं ।
| २२. णमो आसीविसाणं। ७. पमो भवत्यकवलीणं ।
| २३. णमो दिहिपिसाणं। ८. णमो अमवत्यकवलीणं।
२४. णमो वयणविसाणं । ९. णमो उज्जुमईणं ।
२५. णमो तत्तलेसाणं । १०. णमो विउलमईणं ।
२६. णमो सीयलेसाणं। ११. णमो वेउनियलद्धीणं ।
२७. गमो चउदसपुन्नीणं । १२. गमो सन्बलद्धीणं ।
२८. णमो दसपुन्बीणं ।
७ १३. गमो पण्डासमणाणं । १४. गमो जंघाचारणमुणीणं ।
२९. णमो इकारसंगमुत्तधारीणं । १२ १५. गमो विनासिद्धाणं।
३०. णमो संभिन्नसोयाणं । १६. गमो आगासगामीणं ।
३१. णमो दुवालसंगसबसिद्धाणं । १२
८ ३२. णमो उन्गतवचरणचारीणं । १२ समम पद-३२
समग्र वर्ण-२७१ (भो० २५५-२६१)
goro awa: 9VO9.
09
याण ।

Page #88

___७६]
थीसिंहतिलकसूरिविरचितं ते बां पदो हो पूर्वक गणीए तो दरेक पदमां वे वर्णो वधारीने गणतां २७१+६४ = ३३५
(श्लो० २५५-२६१) १-३ २-३ ३.२ १-२ ५-
१ ६-१७ -
२ ८ -५ -१ १.-१ सव्वेसि एएसि किया अहं नमोकारं जं इयं पउंजामि सा मे ११-२ १२-
४ १३-२ विजा पसिज्झउ स्वाहा ॥ वर्ण-३१।
(२६२) ३३५+३१ = ३६६ तेना ११ श्लोक अने १४ वर्णो थाय । (श्लो० २६२-२६५)
प्रथम प्रस्थाननी चोचीश स्तुतिपदी १. णमो खीरासवलद्धीणं । २. णमो महुयासवलद्धीणं । ३. णमो अमयासक्लद्धीणं । ४. णमो अक्खीणमहाणसिलद्धीणं । ५. णमो संभिन्नसोयाणं। ६. णमो पयाणुसारियाणं । ७. णमो बीययुद्धीणं ।
८. यमो कुट्टबुद्धीणं । समप्र पद-८
समग्र वर्ण-७२
(लो. २६५-२६६) ९. (१) णमो जिणाणं । १०. (२) णमो ओहिनिगाणं । ११. (३) णमो परमोहिजिणाणं । १२. (४) णमो अणतोहिजिणाणं । १३. (५) णमो अणंताणतोहिनिणाणं । ११ १४. (५) णमो केवलीणं । १५. (७) णमो भवत्यकवलीणं । १६. (८) णमो अभवत्यकवलीणं । १७. (९) णमो उज्जुमईणं ।

Page #89

मन्त्रराजरहस्यम् । १८. (१०) णमो विउलमईणं । १९. (११) णमो वेउब्धियलद्धीणं ।
वों-९०
(श्लो० २६७) २०. गमो चउदसपुषीणं । २१. णमो दसपुन्बीणं । २२. णमो उगतवचरणचारीणं । २३. णमो मणवलीणं ।
२४. णमो इकारसंगीणं । समन पद-२४
समग्र वर्ण-४३
(श्लो० २६७, २६८) ८+२४ = समग्र पद-३२
अने समप्र वर्ण-२७१ ७२+९०+१३+(जैकार ) २४ -२२९ 'सव्वेसि एएर्सि"
२४ स्तुतिपदीना समम वर्ण-२६०
प्रथम प्रस्थानमा २६० वर्णोना श्लो० ८ अने वर्ण ४ ॥ द्वितीय प्रस्थान
(श्लो० २७२)
ॐ णमो वाहुवलिस्स पण्हसमणस्स 3 बग्गु वग्गु निवग्गु मुमण सोमणसे
महुमहुरे।
द्वितीय प्रस्थानमा समग्र पद-८। समग्र वणे-३४ । (श्लो० २७३-२७४) तृतीय प्रस्थान
१-५ २-४ इरिकाली किरिकाली पिरिकाली हिरिकाली स्वाहा ।। मृतीय प्रस्थानमा समम पद- ५ । समग्र वर्ण- १८ (को० २७५)

Page #90

___७८]
श्रीसिंहतिलकरिविरचितं चतुर्थ प्रस्थान- २- ११- १-
१५ -१ इरियाए । किरियाए । पिरियार । सिरियाए । हिरियाए ।
फाली महफाली। ___ चतुर्थ प्रस्थानमा समन पद-६। पंचम प्रस्थान--
समग्र वर्ग २६ ।
(लो० २७६ )
किरिफिरिफाली । पिरिपिरिकानी | सिरिमिरिफाली । हिरितिरिकाली
भापरियकाली! मारा।
पंचम प्रस्थानमा समप्र पद-६। प्रधान
समय-३२।
(मो० २७८)

Page #91

मन्त्रराजरहस्यम् ।
१६ स्तुतिपदीरहस्य ।
देवाद्रिपंचकरहस्य । १. 3 णमो जिणाणं । २. ज णमो ओहिजिणाणं । ३. ॐ णमो परमोहिजिणाणं । ४. ज णमो अणंतोहिजिणाणं । ५. णमो अणंताणतोहिजिणाणं । ६.3 णमो केवलीणं । ७. णमो भवत्थकेवलीणं । ८. जे णमो अभवत्यकेवलीणं । ९.3 णमो चउदसपुचीणं । १०. णमो दसपुत्रीणं । ११. 3 णमो इकारसंगीण। १२. णमो कुट्टवुद्धीणं । १३. णमो वीययुद्धीणं । १४. जै णमो उग्गतवचरणचारीणं । १५. ॐ णमो गोयमसामिस्स महादाणस्स । १६. ॐ गमो सुहम्मसामिस्स ।
ur 22220vo
८
१(७)
समग्र पद-१६
समग्र वर्ग- १५३ १ वर्ण मोठो थाय तो- १
१५२
(श्लो० २८९-२९३) १५२ + ३१
'सम्वेसि एएसिं' ना
१८३ वर्णो थाय। (लो० २९४-३०७)

Page #92

८०
श्रोसिंहतिलकसरिविरचितं मंत्र
ॐ इरिइरिकाली फिरिफिरिकाली पिरिपिरिकाली गिरिगिरिकाली सिरिसिरि:काली हिरिहिरिकाली आयरियकाली स्वाहा।
आ मंत्रने (लखी) समवसरणमा पूजा करीने सूती वेळा ओशीके मूकवाथी शुभअशुभनो आदेश मळे छ ।
(ओ० २९४) द्वितीय प्रस्थान ।
ॐ णमो बाहुबलिस्स पण्डसमणस्स 3 वग्गु वरगु निवग्गु सुमणे सोमणसे
महुमहुरे स्वाहा ॥ द्वितीय प्रस्थानना पद- ९ । वर्ण- ३६ छ। (श्लो० २९७-३०८)
तृतीय प्रस्थान । १- १ २ -४ ३-४ -५ ५-२ इरिकाली किरिकाली पिरिकाली हिरिकाली स्वाहा ॥ तृतीय प्रस्थानना पद- ५ । वर्ण- १८ ।
(श्लो० २९६-३०९) चतुर्थ प्रस्थान ।
ॐ इरियाए फिरियाए सिरियाए हिरियाए कालीकाली महाकाली स्वाहा । चतुर्थ प्रस्थानना पद-७ । वर्ण- २७॥ (श्लो० २९६, ३१०)
पंचम प्रस्थान । ॐ इरिइरिकाली किरिकिरिकाली पिरिपरिकाली सिरिसिरिकाली हिरिहिरिकाली आयरिय आयरियकाली साहा ॥ पंचम प्रस्थानना पद- ७ 1 वर्ग- ४३ ।
(लो० २९७-३११) पष्ठ प्रस्थान।

Page #93

मन्त्रराजरद्दस्थम् ।
[4]
त्रयोदश सुरादिरहस्य ।
३१ भने ३९ स्तुतिपदीरहस्य ।
प्रथम प्रस्थान |
१. ही णमो जिणाणं । २. णमो ओहिजिणाणं ।
३. गमो परमोहिजिणाणं । ४. णमो अणतोहिजिणाणं । ५. गमो अणंताणं तोहिजिणाणं ।
६. णमो केवलीणं ।
७. णमो भवत्थकेवलीणं ।
८. णमो अभवत्थकेवलीणं ।
९. णमो उज्जुमईणं ।
१०. णमो विउलमईणं । ११. णमो उन्नियलद्वीणं ।
१२. णमो सव्चलद्वीपं ।
१३. जै णमो पण्हासमणाणं । १४. उ णमो जंघाचारणमुणीणं । १५.
णमो विज्जासिद्धाणं ।
१६. उ णमो आगासगामीणं ।
१७.
णमो आमोसहिपत्ताणं ।
१८.
णमो विप्पोसहिपत्ताणं ।
१९. णमो खेलोसहिपत्ताणं ।
२०. ॐ णमो जल्लओसहिपत्ताणं । २१. णमो सन्चोसहिपत्ताणं ।
२२. ॐ णमो आसीविसाणं । २३. णमो दिहिविसाणं ।
११
१०
१०
१२
८
७
१०
११
८
९
१०
९
११
९
१०
१०
१०
११
१०
८ (७) ?
८ (७) १
[ <

Page #94

श्रीसिद्दतिलकसूरिविरचितं २४. गमो वयणविसाप । २५. ॐ णमो तत्तलेसाणं । २६. ॐ पमो सीयलेसाणं। २७. नै गमो चउदसपुन्नीण। २८. णमो दसपुबीण। २९. यामो इकारस अंगमुत्तधारीणं । ३०. णमो दुवालस अंगीणं । ३१. ॐ नमो उन्गतरचरणचारीणं ।
वर्ण- २९४
२९२
पदो-३१ २२, २३ पदमा एकेक वर्ण ओडो- २ थाय तो
३२. (१) ने गमो वीरासवलद्धीणं । ३३. (२) 3 णमो महुआसवलद्धीणं । ३४. (३) ॐ णमो अमियासवलद्धीणं । ३५. (४) ने णमो अक्सीणमहाणसीणं । ३६. (५) ॐ णमो सेभिन्नसोयाणं । ३७. (६) ने णमो पयाणुसारीण। ३८. (७) 3 णमो बीयबुद्धीणं । ३९. (८) णमो कुट्टयुद्धीणं ।
कुल पदो-३९
कुल वर्णो-३६९ (श्लो० ३१८-३२६, वर्णोना श्लो० ३२७, ३२८,३२९) (लो० ३२६ पडी) 'सव्वेसि एएसिं० तेना वर्णो-३१ छे ।
४०० (को० ३२९)
द्वितीय प्रस्थान ।
५-
८ ६ -1 ने णमो भगवो बाहुबलिस्स [पण्डसमणस्स महापण्डसमणस्स सिग्झट

Page #95

मन्तराजरहस्यम् ।
[८३ ५-१ -१ ९-३ १०.
५ ११-२ मे भगवई महई महाविना स्वाहा।]
११.५ १३-३ १-२ १५-४ १६-५ १७.५ १४-१ ॐ बग्गु वा निघणु सोमे सोमणसे महुमहुरे इरिकाली किरिकाली १९-४ २०.१ २१-४ पिरिकाली सिरिकाली हिरिकाली ।
२२- ५ ३ -४ २४.४ २५-१ २६-४ २५-४ २८-१ ॐ इरियाए किरियाए पिरियाए सिरियाए हिरियाए कालीकाली महकाली
स्वाहा ॥
कुल पदो २९ भने थ! ११३ थाय छ ।
(लो० ३३१-३३५)
तृतीय प्रस्थान।
उरिइरिकाली किरिफिरिकाली परिपिरिकाली सिरिसिरिकाली
- ५-२ हिरिहिरिफाली आयरियाली स्वाहा ।
आ प्रस्थाननां पदो ७ अने वगों ३८ थाय । (लो० ३३५, ३३६ )
चतुर्थ प्रस्थान ।
ॐदी रिमेक इरिहरिमेक किरिमेक फिरिफिरिम गिरिमर गिरिगिरिमक ५- १ ६ -
- १२-4पिरिपेरु पिरिपिरिमेक सिरिमेक मिरिसिरिमा हिरिमेर हिरिहिरिमेरु में ही श्री
- १५.२ १.१ १.१८.३ आयरियमेर मम सर्वसिदि कुरु कुरु माहा ।।

Page #96

श्रीसिंहतिलकसरिविरचित
१३ सुरागिरहस्य ।
प्रथम प्रस्थान । १. गमो जिणाणं । २. ॐ णमो ओहिनिणाणं । ३. णमो परमोहिजिणाणं । ४. उ णमो अणंतोहिजिणाणं । ५. णमो अणंताणंतोहिनिणाणं । ६. णमो सामनकेवलीणं । ७. हैं णमो भवत्यकेवलीणं । ८. णमो अभवत्थकेवलीणं । ९. ॐ णमो उम्गतवचरणचारीणं । १०.3 णमो चउदसपुवीणं । ११. णमो दसपुवीणं । १२. ने गमो इकारसंगीणं ।
onor or or oraoooo
वर्णो-११७
पदो-१२
एएसि सन्वेसिं० (स्वाहा साये )
(श्लो० ३६२-३६७) द्वितीय प्रस्थान। १-३ २-१ ३-५ -६ ५-५
णमो भगवभो बाहुबलिस्स पण्डसमणस्स मुसुमणसा सिज्झउ मे ४-५ ९.३ १.४ ११-२ भगवई महइ महाविना स्वाहा ।
आ प्रस्थाननां पदो ११ अने वर्णो ४० थाय छ । (लो० ३६८-३७९)

Page #97

मन्त्रराजरहस्यम् ।
तृतीय प्रस्थान। १-५ २-६ ३-३ ४-५ ५-५ - १ मैं वग्गु वरगु निवणु निवग्गु सुमणे सोमणसे महुमहुरे इरिकाली किरिकाली ८-५ -
१ १ ०- ११- १२-१ १३-५ १५-१ गिरिकाली सिरिकाली पिरिकाली हिरिकाली इरियाए फिरियाए गिरियाए
१५-१ १६१ १५-५ १८-५ १९-६ पिरियाए सिरियार हिरियाए कालीकाली महाकाली स्वाहा। आ प्रस्थाननां पदो १९ भने वर्णो ८१ थाय छे । (श्री० ३७०-३७३ )
चतुर्थ प्रस्थान ।
से रिहरिकाली फिरिकिरिकाली गिरिगिरिकाली पिरिपिरिकानी -
- सिरितिरिकाली हिरिहिरिकाली आयरियाली साहा। आ प्रस्थाननां पदो ७ अने वर्णो ४५ थाय छे. (सो. ३७४-३७५)
पंचम प्रस्थान । १- १ २-
१३ -1 - ५- - -१ इरिमेरु इरिदरिमेर किरिमर किरिकिरिमेरु गिरिमेर गिरिगिरिमेर पिरिमेरु - ९- १ १ -१ -
५ १२-६ - पिरिपिरिमेरु सिरिमेक मिरिसिरिमेरु हिरिमेश हिरिरिरिमेक आयरियमेरु मारा।
मा प्रस्थाननां पो १३ अने वर्गो ६८ शाय। (गे० ३७६ थी ३७९) १५८+४+८१+४+६८% ३८२ थाहा पाद -२%3D३८०। मो०१५भने २८ यो भाय।
प्रथम प्रस्थान। १. गमो निना । २. पनो ओपिनिमा एन।

Page #98

८६]
थीसिंहतिलकसूरिविरचितं ३. णमो परमोहिजिणाणं पप । ४. णमो अणंतोहिजिणाणं सम्प॑ । ५. णमो अणंताणंतोहिनिणाणं कम्यूँ"। ६. णमो सम्बोहिनिणाणं यम् । ७. णमो भवत्थकेवलीणं भव्यू । ८. णमो अभवत्यकेवलीणं म्यूँ । ९. णमो कुटयुद्धीण इम्ल्यू ।। १०. णमो फ्याणुसारीणं दम्ल्यू । ११. णमो संभिन्नसोयाणं जम्ल्यू । १२. णमो उम्गतवचरणचारीणं इम्यं । १३. णमो चउदसपुषीणं पल्यूँ । १४. णमो इकारसंग[मुत्ताधारीणं वः एँ की श्री छै सु स्वाहा । १५. णमो चउदसपुबीणं ह्रीं ऐं है हां ह्रीं स्वाहा । १६. जै जाँ जाँ (झा झाँ ?) स्वाहा । ॐ ह्रीं नमः या इमां विद्यां प्रयुनज्मि सा विद्या मम प्रसिद्धयतु स्वाहा ॥
(श्लो० ३८०-३८८) द्वितीय प्रस्थान।
ही णमो भगवओ वाहुबलिस्स पण्डसमणस्स
महापण्डसमणस्स
सयवलबीरियस्स महावलस्स
जोहपरकमम्स
सहसमवस्स
महावाहुस्म
महावलविकमस्स चा वाणु महारगु निवग्गु मुबग्गु मुबग्गु निवग्गु निवग्गु
वायुरिए महवायरिए भागुरिए महभागुरिए मोहरिए महमोहरिए समुमणे सोमणसे महुमहुरे ।
(श्लो० ३८९-३९३) वग्यविद्या
"ही णमो भगवो वाहुबलिम्स पण्हसमणम्म महापण्डसमणम्म सयबल .

Page #99

मात्रराजरहस्यम् ।
[0 वीरियस्स महावलस्स जोहपरकमस्स सिद्धयतां भगवती मम महती महाविद्या स्वाहा। आ 'वग्गुविद्या' कहेवाय छ।
(श्लो० ३९४) तृतीय प्रस्थान । १. ॐ ही इ इरियाई महइरियाई स्वाहा । २. ॐ हीं ली किरियाई महकिरियाई स्वाहा । ३. न ही क्षांक्षी गिरियाई महगिरियाई स्वाहा । ४. ॐ ही ग्रां ग्री पिरियाई महपिरियाई स्वाहा । ५. ॐ ही द्रां दी सिरियाई महसिरियाई स्वाहा । ६. ॐ ही श्री श्री हिरियाई महहिरियाई स्वाहा । ७. हीं हां ही आयरियाई स्वाहा । ८. ॐ हीं इरिकाली स्वाहा। ९. ॐ ही किरिकाली स्वाहा । १०. ॐ ह्रीं गिरिकाली स्वाहा । ११. ॐ ह्री पिरिकाली स्वाहा । १२. जै ही सिरिकाली स्वाहा । १३. ही हिरिकाली स्वाहा । १४. न ही आयरियकाली स्वाहा । १५. ही आयरियकाली काली स्वाहा । १६. ल ही महकाली स्वाहा।
(लो० ४०१-४०५) चतुर्थ प्रस्थान । १. ने किरिफिरिकाली स्वाहा। २., गिरिगिरिसाली स्वाहा। ३. पिरिपिरिकाली म्याहा । ४. ॐ सिरिसिरिफाली स्वाहा।। पट्कोणपलिये ५. है हिरिहिरिकार्गमाहा । ६. आयरियाली म्या
(० १०६, १०७)

Page #100

श्रीसिद्वतिलकत्रिविरचितं
पञ्चम प्रस्थान । १. इस् हौ फिरिमेरु स्वाहा।) . २. इस् ही गिरिमेरु स्वाहा।।
३. ॐ इस है पिरिमेरु स्वाहा । ४. ॐ इस हूँ सिरिमेरु स्वाहा।। पट्कोणवहिष्कोणे ५. ॐ है हिरिमेरु स्वाहा। ६. ॐ पूँ आयरियमेरु स्वाहा । )
(श्लो० ४०८-४१०) यंत्रनी एक बाजुए
यत्र मध्ये
यंनी बीजी बाजुए ले ही ये
नहीं क्षं चामरधर भ० महावीर
चामरधारी के गौतमस्वामी
इद्राणी (श्लो० ४७८)
मंत्रोद्धार--- १. ॐ ह्री जये ! जयं कुरु कुरु स्वाहा ।
(श्लो० ४७८) २. ॐ हीं अपराजिते ! अपराजितं (तत्वं) कुरु कुरु स्वाहा । (श्लो० ४७९) ३ ॐ ही विजये ! विजयं कुरु कुरु स्वाहा।
(शो० ४७९) ४. ॐ ह्रीं जयन्ति ! विनयं कुरु कुरु स्वाहा । (श्लो० ४८०)
[८]
प्रथम प्रस्थान। १. ही णमो जिणाणं । २. णमो ओहिजिणाणं । ३. णमो परमोहिनिणाणं । ४. णमो अणंतोहिनिणाणं । ५. णमो अणताणतोहिजिणाणं । ६. णमो सामनकेवलीणं ।
८(९)?

Page #101

मन्त्रराजरदस्यम् । ७. णमो भवत्यकेवलीणं । ८. णमो अभवत्थकेवलणं । ९. णमो कुतुबुद्धीणं । १०. पामो पयाणुसारीणं । ११. णमो संभिन्नसोयाणं । १२. णमो उम्गतवचरणचारीणं । १३. णमो चउदसपुवीणं । १४. णमो दसपुवीणं । १५. णमो इकारसंगीणं! १६. णमो मुयकेवलीणं ।
१३७+३१ एएसि सव्वेसिं० = १६८ (श्लो० ४८७-४८९-५०१) द्वितीय प्रस्थान ।
५-८ ही णमो भगवो बाहुबलिस्स पण्डसमणस्स महापण्हसमणस्स ६- ८७ -५ ७ - ९ -६ १०-५ सयवलबीरियस्स महाबलस्स जोहापरकमस्स सहसमल्लस्स महावाहुस्स ११- १२-६ १३.० १५-६
१५-६ महारलविकमस्स वग्गु महावग्गु महावग्गु निवग्गु मुवग्गु सुबग्गु निवग्गु निवग्गु
१९-८ बागुरिएमहावागुरिए भागुरिए महामागुरिए मोहरिएमहामोहरिए मुमणसे सोमणसे
२.-५ २१-२ महुमहुरे स्वाहा ।। मा प्रस्थानना २१ पदोना १३६ वर्गो थाय । (श्लो०४९०-४९३)
- तृतीय प्रस्थान । १. ने ही इरिपाई महइरियाई । २. फिरियाई महकिरियाई । ३. गिरियाई महगिरियाई । ४. पिरियाई महपिरियाई।
५. सिरियाई मासिरियाई। ' ६.हिरियाई महहिरिपाई।
22

Page #102

} or cc ccccccccccccc
९०]
थीसिंहतिलकसूरिविरचित ७. आयरियाई। ८. इरिफाली। ९. किरिकाली। १०. गिरिकाली। ११. पिरिकाली। १२. सिरिकाली। १३. हिरिकाली। १४. आयरिय। १५. कालीकाली।
१६. महकाली। पदो-१६
वर्ण-१०७ (श्लो० १९४-४९६, ५०४)
चतुर्थ प्रस्थान । १. ही इरिकिरिकाली। २. गिरिगिरिकाली। ३. पिरिपिरिकाली। ४. सिरिसिरिकाली। ५. हिरिहिरिकाली।
६. आयरियकाली आयरियकाली। ६ पदोना वगों ४४ थाय छ।
पद-६(श्लो० ५०५) ४४ (को० ५०९)
पंचम प्रस्थान । १. ही किरिमरु । २. गिरिमेरु । ३. पिरिमेरु। ४. सिरिमेक। ५. हिरिमेरु । ६. आयरियमेरु।
३० (को० ४९८-५०५)
h
m ccccccm

Page #103

— मन्त्रराजरहस्यम् ।
[९१ न ही हूँ चउपीढसामिस्स नमः। १२ वर्णों ( श्लो० ५०६ )
१६८+१३६+ १०७+४४+३०+१२= ४९७ ।। पांचे प्रस्थानोना ४९७ वर्णोना श्लो० १५ अने वर्णो १७ थाय ।
(श्लो० ५०७) [९]
प्रथम प्रस्थान। १-६ २-४ ३-१ ४-३ ५-
७ ६-
५ ७-५ ॐ णमो जिणोहि-परमोहि अणंतोहि केवलि उग्गतवचरण-चउदस - दसपुन्धिइकारसंगीणं ।
८ पदो अने ३८ वर्णो । ( श्लो० ५०८-९) द्वितीय प्रस्थान ।
ॐ णमो भगवओ बाहुबलिस्स पण्हसमणस्स न वग्गु बग्गु निवग्गु निवग्गु -३ १२-१ ९-५ १०-४ ११-१ १३-४ १५-
१ १५-१ मुमणे सोमणसे महुमहुरे इरिकाली किरिकाली पिरिकालि सिरिकाली हिरिकाली
१६-६ आयरियकाली। १६ पदो अने ६७ वर्णो । ( श्लो० ५१०-११)
तृतीय प्रस्थान । १- १२- १३-५ १-
५५-५ इरियाए किरियाए पिरियाए सिरियाए हिरियाए।
५ पदो अने २० वर्गों । (लो० ५१२)
चतुर्थ प्रस्थान । १- ५२- १३-
११-५ ५-६ में इरिकाली किरिकाली पिरिकाली सिरिकाली आयरियकाली।
५ पदो भने २३ वर्गों (ो० ५१३ )
पचम प्रस्थान । १-५ २-४ २-१ १-४ ५-६ है रिमेरु फिरिमेरु पिरिमेरु सिरिमरु आपरियमेरु ।
५ पदो भने २३ यों। (सो० ५१५)

Page #104

९२1
मीसिंहतिलकपुरिविरचित
१७१ पांचे प्रस्थानोना १७१ वर्णोना ५ लोक भने ११ वो थाय । (लो० ५१५)
[१०]
प्रथम प्रस्थान। १. णमो जिणाणं। २. णमो मोहिनिणाणं । ३. पमो परमोडिजिणाणं। ४. णमो अणतोहिजियाणं। ५. णमो कुटयुद्धीण। ६. णमो बीयबुद्धीणं । ७, णमो पयभणुसारीणं। ८. णमो संमिनसोयाणं । ९. णमो सयंयुद्धाणं । १०. मी पत्तेयबुद्धाम। ११. गमो उन्मईणं। १२. गमो विउलमईणं। १३. णमो नउदसपुवीर्ण । १४. गमो दसपुल्लीणं । १५. णमो इकारसंगीणं । १६. यामो अनुमहानिमिचकुप्तलाणं । १७. णमो विउवणइड्दिपत्ताण ।
NAGGAGAGG. Gsm

Page #105

{१३
م م م م م م م م م م م م
मन्त्रराजरहस्यम् । १८. णमो विज्जाहरसमणाणं । १९. णमो चारणसमणाणं । २०. णमो पण्हसमणाणं । २१. णमो आगासगामीणं । २२. णमो आसीविसाणं । २३. णमो दिडिविसाणं । २४. णमो उग्गतवचरणचारीणं । २५. णमो महातवाणं । २६. णमो घोरगुणवंभयारीण । २७. णमो आमोसहिपत्ताणं । २८. णमो विप्पोसहिपत्ताणं । २९. णमो खेलोसहिपत्ताणं । ३०. गमो जल्लोसहिपत्ताणं । ३१. गमो सवोसहिपत्ताणं । ३२. णमो मणवलीणं । ३३. णमो वयणवलीणं । ३४. णमो कायवलीणं । ३५. णमो खीरासवलद्धीणं । ३६: णमो घयासवलदीणं । ३७. णमो अमयासबलद्धीणं । ३८. णमो अक्सोणमहाणसिलद्धीणं । ३९. णमो बद्धमागधुद्धिरिसीणं । ४०. णमो सिद्धायणाणं ।
(लो० ५१८-५२४) द्वितीयादि प्रस्थान ।
م م م
م م م ه ه ه
३४५
यम्गु वन्गुए फग्गु फम्गुए मुमणे सोमणसे महुमहुरे किरियाए पिरियार
सिरियाए आपरिपाए फिरिफिरिफाली पिरिपिरिकाली सितिमिति

Page #106

१४]
श्रीसिंहतिलकसरिधिरचित ___ १३- ६ १ १६ १५-५ १६
१७-१ हिरिहिरिकाली गिरिगिरिकाली वग्गु वग्गु निवग्गु निवग्गुए फग्गु फग्गुए
१८. १९-६ २.८ २१-१ २२-३ २१.३ २४-५ निफग्गु निफणुए मुमणे सुमणे सोमणसे सोमणसे जए विजए अगिए अपराजिए २५-२ स्वाहा।
(लो० ५२४-५२७) २५ पदो भने १२३ वर्गी |
वर्गों ३४५
१०७
आ बधा पदोना ४६६ वर्णोना १४ श्लोक अने १८ वणों थाय । (लो० ५२७)
[११]
प्रथम प्रस्थान। १. 3 णमो जिणाणं । २. णमो ओहिनिणाणं । ३. णमो परमोहिनिणाणं । ४. णमो अणंतोहिजिणाणं । ५. णमो केवलीणं । ६. णमो भवत्यकेवलीणं । ७. णमो अभरत्यकेवलीणं । ८. गमो चउदसपुवीणं। ९. णमो दसपुवीणं । १०. णमो इकारसंगीणं । ११. पामो उम्गतवचरणचारी। १२. णमो खीरासालद्धीणं । १३. णमो महासरलद्धीणं ।
w o oo woooorro

Page #107

मन्नराजरहस्यम् ।
१४. णमो कुट्टयुद्धीणं । १५. णमो गोयमसामिस्स । १६. णमो सुहम्मसामिस्स ।
..G
(श्लो० ६०७-६०९)
द्वितीय प्रस्थान ।
६-८
ॐ णमो भगवो बाहुबलिस्स पण्डसमणस्स महापण्डसमणस्स सयबलबीरियस्स १८
९६१०.५ ११-८ ९२-५ महाबलस्स जोहापरकमस्स सहसमल्लस्स महाबाहुस्स महाबलविकमस्स वग्गुनिवग्गु १३-७ ११-६ १५-६ १६-१०
१५महावग्गु निवग्गु सुवग्गु सुवग्गु निवग्गु निवग्गु बागुरिए महावागुरिए भागुरिए १८-१०
१९-८ २०.५ २१-२ महाभागुरिए मोहरिए महामोहरिए सुमणसे सोमणसे महुमहुरे स्वाहा ॥
२१ पदोना १३५ वर्णो थाय । (श्लो० ६१०)
तृतीय प्रस्थान। १- ५२- ६३- ७४-५ ५-
४६-१ ॐ वग्गु वग्गु निवगु निवग्गु सुमणे सोमणसे महुमहुरे इरिकाली गिरिकाली ७- ४ ८ -
४ ९ -४ १०.४ ११-४ १२-४ १३-४ पिरिकाली हिरिकाली सिरिकाली इरियाए गिरियाए पिरियाए हिरियाए
११-४ १५-६ १६-२ सिरियाए काली महाकाली स्वाहा ॥ १६ पदोना ७१ वर्णो थाय । (श्लो० ६११)
चतुर्थ प्रस्थान ।
इरिफाली किरिकाली गिरिकाली पिरिकाली हिरिकाली सिरिकाली
११-६ इरिइरिकाली किरिकिरिकाली गिरिगिरिकाली पिरिपिरिकाली हिरिहिरिकाली
१२-६ सिरिसिरिकाली ॥
१२ पदोना ६० वर्णो थाय । (श्लो० ६१२)

Page #108

९६ 1
श्रीसिंहतिलकसरिविरचितं
वों
* * * * g
१३३ १३५
आ ३१९ वोना १२ श्लोक भने १५ वर्गो थाय । (श्लो० ६१३) १. भूरसि भूतथात्रि भूमिभुद्धिं कुरु कुरु स्वाहा । (श्लो० ५७८) २. ही विमले तीर्थजले अभुविः शुचिः भवामि स्वाहा । (५८०)
न ही ऽहं गणमृद्विद्ये । एहि एहि तिष्ठ तिष्ठ संवौषट् । (५९८)
न ही ई गगविद्ये । संनिहिता मम भव भव संवपट् । (५९९) ५. ते ही गणभृद्विद्यायै परमेष्ठिने स्वाहा । (६००) ६. ही गगभृद्विद्यायै परमात्ममूत्यै स्वाहा । (६००)
ही गणभृविद्यायै अनादिनिधनात्मने स्वाहा । (६०१) ॐ हीं गणभृविद्यायै अनन्तज्ञान-दर्शन-वीर्य-मुखात्मने स्वाहा । (६०२) ॐ हीऽई गणभृद्विद्यायै ह्रीं स्वं स्थानं गच्छ गच्छ यः यः।। (६०३)
QUE QUE CE QUE LE (19 Que aus
-

Page #109

is us dot
२. परिशिष्टम् । ॥ श्रीसूरिमन्त्रः ॥
--*
१. विद्यापीठम् ॥ १. न ही णमो जिणाणं । | २३. ही णमो आसीविसाणं । २. ॐ ही णमो ओहिजिणाणं । । २४. ॐ ही णमो दिट्ठीविसाणं । ३. ॐ ह्रीं णमो परमोहिनिणाणं । | २५. ॐ हीं णमो वयणविसाणं । जै ही णमो अणंतोहिजिणाणं ।। २६. ॐ ह्रीं णमो तत्तलेसाणं ।
हा णमाअणताणताहीजणाण।। २७. ॐ ही णमो सीयलेसाणं । ६. न ही णमो केवलीणं ।
| २८. ॐ हीं णमो चउदसपुवीणं । ॐ ह्रीं णमो भवत्थकेवलीणं ।
सोमपली। 3 ही णमो अभवत्थकेवलीणं ।
३०. ॐ हीं णमो एगारसंगसुत्तधारीणं । न ही णमो सामनकेवलीणं ।
३१. ॐ हीं णमो दुवालसंगीणं । जे ही णमो उजुमईण। ॐ ह्रीं णमो विउलमईणं ।
३२. जे ही णमो उग्गतवचरणचारीणं ।
३३. ॐ हीं णमो सन्वेसि पि जिणाणं । ॐ ह्री णमो वेउब्धियलद्धीणं । ह्रीं णमो सबलदीगं।
३४. न ही णमो ग्वीरासबलवीणं । ॐ ह्रीं णमो पण्हसमणाणं ।
३५. ने ही णमो महुआसवलद्धीणं । ही णमो जंघाचारणमुणीण।
३६. न ही णमो अमियासवलद्धीणं । ॐ ह्रीं णमो विजासिद्धाणं ।
३७. ॐ ही णमो अक्खीणासक्लद्धीणं । ॐ ह्रीं णमो आगासगामीणं । । ३८.
| ३८. ही णमो अक्खीणमहाणस. ॐ ह्रीं णमो आमोसहीणं ।
। लद्धीणं। ॐ हीं णमो विप्पोसहीणं ।
३९. ॐ हीं णमो संभिन्नसोईणं । २०. ॐ ह्रीं णमो खेलोसहीणं ।
४०. ही णमो पयाणुसारीणं । २१. ॐ हीं णमो जल्लोसहीणं ।
४१. ॐ हीं णमो वीयबुद्धीणं । २२. ॐ हीं णमो सम्बोसहीणं । । ४२. 3 ही णमो कोयुद्धीणं ।
एएसि सन्वेसि नमोकारं किया जमियं पउंजामि सा मे विज्जा पसिज्झउ स्वाहा ॥
इति विद्यापीठम् ।।

Page #110

श्री सिंह तिलकसूरिविरचितं २. महाविद्यापीठम् ॥
णमो भगवओ बाहुबलिस प[समण] स महापण्डसमस्त खलु वीरियस Retreatorte arya महावर निवसु र निरगुनिवर वागुरिए महानागुरिए भागुरिए महाभागुरिए मोहरिए महामोहरिए सुमनसे महानुमणसे सिज्झउ मे भगवई महाविज्जा साहा ॥
उनि महाविद्यापीठम् ॥ ३. उपविद्यापीठम् ॥
ँ वग्गु वग्गु नित्रग्गु नित्रग्गु सोमे सोमणसे महुमहुरे इरिकाली किरिकाली गिरिकाली पिरिकाली सिरिकाली हिरिकाली इरियाई किरियाई गिरियाई पिरियाई सिरियाई हिरियाई कालिकालि महाकालि स्वाहा ||
इति उपविद्यापीठम् ॥
४. मन्त्रपीठम् ॥
इरिहरिकालि फिरिनिरिकालि गिरिगिरिकालि पिरिपिरिकालि सिरेिसिरिगलि हिरिहिरिकालि आयरियकालि स्वाहा ||
इति मन्त्रपीठम् ॥
९८ ]
५. मन्त्रराजपीठम् ॥
ant इरिइरिमेरु फिरिफिरिमेरु गिरिगिरिमरु 'पिरिपरिमेरु सिरिसिरिमेरु 'हिरिहिरिमेक ' हो" इरिमेरु 'किरिमेरु गिरिमेरु "परिमेरु "मिरिमेरु हिरिमेरु" आयेंरियमेरु |
नहीं अर्ह मम सर्वसिद्धिं कुरु कुरु स्वाहा ||
मन्त्रराजपीठम् ॥
एप श्रीमूरिमन्त्र श्रीश्रीश्री सीमन्धरस्वामिदेवाधिदेवप्रगीत, श्री अम्बिकामहादेव्या श्रीमानदेवसूये समुपदिष्ट, श्रीवृहद्गच्छे मूलगाखाया श्रीमानदेवसूरीश्वरानुक्रमे प्रतिष्ठा rise मन्त्र प्रदीयते || आचार्यश्रीआत्मारामजी - अपरनाम विजयानन्दवरजस्त लिखित प्रतेरुतारितमिद श्रेयसे भूयान् चिर नन्दतात् ॥

Page #111

मन्त्रराजरहस्यम् ।
३. परिशिष्टम् । ॥ श्रीसूरिमन्त्रस्मरणविधिः ॥
श्रीसरीणां मन्त्रस्मरणविधिलिख्यते, यथा
पवित्रगात्रीभूय ऐर्यापथिकी प्रतिक्रम्य देवतावसरातनोऽङ्गन्यास:-" सिद्धिः, ॐ अर्हद्भ्यो नमः, गुरुभ्यो नमः, [3] परमगुरुभ्यो नमः, ॐ अपरापरगुरुभ्यो नमः॥"
मथमं स्नानं विधाय, धौतवस्त्रे परिधाय, हेममयीं मुद्रां करे कृत्वा, एकचित्तीभूय मन्त्रस्नानम्-- . "विमलाय विमलनिर्मलाय सर्वतीर्थजलाय पं पंपां पांव वां वां झं झ्या वी अशुची( चिः) शुचीभवामि स्वाहा॥" स्नानम्-" विमलाय विमलचित्ताय वीं वीं स्वाहा ॥
हृदयस्पर्श:-" विद्युत्स्फुलिङ्गे महाविद्ये सर्वकल्मषं दह दह स्वाहा ॥" कराभ्यां स्पर्शनेन कल्मपदहनम् ।
"ले कुरुकुल्ले स्वाहा, हास्वाल्लेकुरुकुठे ॥" दृढमुष्टयोचार्यः । ततः
सकलीकरणम्-"क्षिप स्वाहा, हा स्वा ने पक्षि ॥ चरण-जानुहृदय-मुख-शीर्षस्पर्शनेन चरणाभ्यां शीर्षे शीर्पाच्चरणौ यावत् स्पर्शः ॥
"हाँ ही हूँ ह्रौं ः" वार ५ समस्तकरामुल्यग्रेषु जपनीयोऽयं मन्त्रः॥
"ॐ नमो अरिहंताणं हृदये १, ॐ नमो सिद्धाणं मुखे २, ऊँ नमो आयरियाणं शिरसि ३, ने नमो उवज्झायाणं कवचम् ४, ॐ नमो [लोए ] सव्वसाहूणं अस्त्रम् ५।" ___ अनेन मन्त्रेण यथोक्तस्थाने करन्यासेनाऽऽत्मरक्षा । ततः " न ही स्वी सर्वोपद्रवान् रक्ष रक्ष स्वाहा ॥" इत्यात्मरक्षा ॥
"ॐ नमोऽहंदभ्यश्चतुर्विशतितीर्थकरेभ्यो, रक्ष रक्ष आत्म(त्मानं), रक्ष रक्ष भूत-रक्ष:-पिशाच(चेभ्यः), रक्ष रक्ष शाकिनी[भ्यः], रक्ष रक्ष स्वाहा ॥" इत्यात्मरक्षा वार ४ चतुर्दिक्षु स्मरणम् । अनेन दिग्बन्धः॥

Page #112

१००
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचित __ ततो भूमिशुद्धिरनेन-"ॐ भूरसि भूतधात्रि सर्वभूतहिते भूमिशुद्धिं कुरु कुरु स्वाहा ॥" वासभूमिपूजा, छोटयित्वा झोलिकां वासक्षेपः ।। ___"ॐ ओं कों ही" श्री भगवन् श्रीगौतम ! सर्वलब्धिसंपन्न ! आगच्छ स्वाहा ॥" [आहानम्]
पञ्चसु पीठेपु वासक्षेपोऽनेन प्रत्येक मणौ- पूर्वेण स्वाहास्थाने नमोऽन्तेन विद्यया पूर्वमणी चासक्षेपः ॥१॥
ॐ पूर्वाय(ण) स्वाहास्थाने नमोऽन्तेन विद्ययाऽश्चमणी वासक्षेपः॥२॥
ॐ पूर्वेण स्वाहास्थाने नमोऽन्तेन गणिपिटकयक्षराजाधिष्ठितेन पश्चिममणौ वासः॥३॥
ने पूर्वेण स्वाहास्थाने नमोऽन्तेन श्रीदेव्यधिष्ठितेन उत्तरदिगमणौ वासः ॥४॥
ॐ पूर्वेण स्वाहास्थाने नमोऽन्तेन चतुःपष्टिदेवेन्द्राधिष्ठितेन सोल(पोडश) विद्यादेवतायक्ष-यक्षिण्यधिष्ठितेन आईन्त्यरूपेण मध्यमणौ वासः ॥५॥
कर्पूरवासादिमिरक्षतपूजा, मन्त्रराजस्य सोहग्गयपरमेट्ठीक्रमेण स्मरणम् ।। 8॥
अस्मिन् मन्त्रे पञ्चमस्थानानि-विद्यापीठम् १, विद्या २, उपविद्या ३, मन्त्रपीठः ४, मन्त्रराजः ५॥
अस्माकं त्रयोदशनान्दीपदानि । १. विद्यापीठम्१॥ नमो जिणाणं ।
८ ॐ नमो भवत्यकेवलीणं । २ नमो ओहिजिणाणं । ९ ॐ नमो अभवत्यकैवलीणं । ३ ॐ नमो परमोहिजिणाणं ।
१० ॐ नमो उम्गतवचरणकरणधारीणं । ४ ॐ नमो सम्बोहिजिणाणं । ५ॐ नमो अणतोहिजिणाणं ।
| ११ 3 नमो चउद्दसपुत्रीणं । ६ ॐ नमो अणंताणंतोहिजिणाणं । | १२ ॐ नमो दसपुत्रीण। ७ नमो केवलीणं । | १३ ॐ नमो इग्या(एगा)रसंगीणं ॥"
एएसि सन्वेसि नमोकारं किच्चा जमियं विज्ज पउंजामि सा मे विना पसिज्झउ स्वाहा ।।"
इदं विद्यापीठम् ॥ १ ॥

Page #113

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[ १०१ २. महाविद्यापीठम्___ "ॐ नमो भगवओ वाहुबलिस्स पण्हसमणस्स महापण्हसमणस्स सयबलवीरियस्स महायलस्स जोहपरकमस्स मल्लस्स महावाहस्स महाबलविकमस्स सिज्झउ मे भगवई महइ महाविज्जा स्वाहा ॥"
बाहुबलीमहाविद्यापीठं द्वितीयम् ॥ २ ॥ २. महाविद्या" वग्गु वग्गु निवग्गु निवग्गु सुमणे सोमणसे स्वाहा ॥"
महाविद्यैव ॥ ३ ॥ ३. उपविद्या
(१) "3 इरिकालि किरिकालि गिरिकालि पिरिकालि सिरिकालि हिरिकालि आयरियकालि स्वाहा ॥४॥" ___ (२) “ॐ इरियाए किरियाए गिरियाए पिरियाए सिरियाए हिरियाए आयरियाए कालिकालि महाकालि स्वाहा ॥४॥"
उपविया ॥ ४ ॥ ४. मन्त्रपीठम्___ "ॐ इरिइरिकालि किरिकिरिकालि गिरिगिरिकालि पिरिपिरिकालि सिरिसिरिफालि हिरिहिरिकालि आयरियकालि स्वाहा ॥ ५॥"
मन्त्रपीठम् ॥ ५ ॥ सप्तमेरवः
१" ॐ हीं श्री इरिमेरु नमः। २ ॐ ह्रीं श्री किरिमेरु नमः। ३ ने ह्रीं श्री गिरिमेरु नमः । ४ ॐ ह्रीं श्रीं पिरिमेरु नमः। ५ ही श्री. सिरिमेरु नमः । ६ ही श्री हिरिमेरु नमः । ७ ॐ ह्रीं श्री आयरियमेरु नमः ।।" पूजायां 'स्वाहा' ॥ ७ सप्तमेरवः ।।
मस्थानपञ्चकेऽपि पूजायां 'स्वाहा', जापे 'नमः ॥
श्रीराजगन्छीयश्रीहंसराजसूरीगा प? श्रीविजयप्रभसूरोणा गुरक्रमागत श्रीसूरोणा मन्त्र, नित्यस्मरण वार २१ ॥8॥

Page #114

१०२]
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचित
४. परिशिष्टम् । "ह्रीं श्रीं इरिमेरु स्वाहा । न ही श्री किरिमेरु स्वाहा । ॐ ह्रीं श्रीं गिरिमेरु स्वाहा । ॐ ह्रीं श्री पिरिमरु स्वाहा । 3 ही श्री सिरिमेरु स्वाहा । ॐ ही श्री हिरिमेरु स्वाहा । ही श्री आयरियमेरु स्वाहा ॥" अनया रीत्या जापः कार्यः॥
" ही श्री इरिमेरु किरिमेरु गिरिमेरु पिरिमेरु सिरिमेरु हिरिमेरु आय. रियमेरु स्वाहा ।।" इत्थं स्मरणा
"ॐ ह्री श्री इरिमेरु नमः । ॐ ह्री श्री किरिमेरु नमः । न ह्रीं श्रीं गिरिमेरु नमः । ॐ ह्री श्री पिरिमेरु नमः । ॐ ह्रीं श्रीं सिरिमेरु नमः । ही श्री हिरिमेरु नमः । ॐ ह्रीं श्रीं आयरियमेरु नमः॥" पूजायां सर्वत्र 'स्वाहा', 'नमः' जापे ।। साध्यविभागः
" किरिमेरु स्वाहा । ॐ गिरिमेरु स्वाहा । जै पिरिमेरु स्वाहा । ॐ सिरिमेरु स्वाहा । जै आयरियमेरु स्वाहा ॥" " आँ को ही श्री चक्रपीठस्वामिने नमः। ॐ ह्रीं नमो जिगाणं 7 जां स्वाहा ॥१॥ ने ही नमो ओहि जिणाणं जे हयूं स्वाहा ।। २ ।। ॐ हीं नमो परमोहिनिणाणं पयं स्वाहा ॥३॥ न ही नमो अणंतोहिजिणाणं म्यूँ स्वाहा ॥ ४ ॥ न ही नमो सम्बोहिजिणाणं कम्यूँ स्वाहा ॥ ५ ॥ ॐ ही नमो कुबुद्धीणं ने स्वाहा ॥ ६॥ ठे ही नमो पयाणुसारीणं दम्यूँ स्वाहा ॥ ७ ॥ ने ही नमो संभिन्नसोयाणं 3 ज्म्य॒ स्वाहा ।। ८ ।। ॐ हीं नमो भवत्यकेवलीणं भयं स्वाहा ॥९॥ ठे ही नमो अभवत्थकेवलीण 3 चम्ल्यू स्वाहा ॥ १० ॥ ने ही नमो उग्गतवचारीणं ने हमळ्यू स्वाहा ॥ ११ ॥

Page #115

मन्त्ररामरहस्यम् ।
[१०३ ॐ ह्रीं नमो चउदसपुब्बीणं है पल्यू स्वाहा ॥ १२ ॥ जै ही नमो दसपुषीणं नम्व्यं स्वाहा ॥ १३ ॥ जै ही नमो इक्कारसअंगीण , ऐं क्लीं श्रीं स स्वाहा ॥ १४ ॥ जै ही नमो मुअकेवलीणं है हीं श्रीं ऐं ई ही ह. स्वाहा ॥ १५ ॥
ॐ ही एएसि नमुकारं किचा जमियं विजं पउँनामि सा मे विजा पसिझउ स्वाहा ॥ १६ ॥" १ॐ नमो जिणाणं ।
२४ ॐ नमो आसीविसाणं । २ नमो ओहिजिणाणं। २५ ते नमो दिद्वीविसाणं । ३ ॐ नमो परमोहिजिणाणं ।
२६ नमो उग्गतवाणं । ४ नमो अणंतोहिजिणाणं । २७ जें नमो दित्ततवाणं । ५ नमो अणंताणंतोहिजिणाणं । २८ 3 नमो महतवाणं । ६ नमो कुट्टयुद्धीणं ।
२९ ॐ नमो घोरतवाणं । ७. नमो वीयबुद्धीणं।
३० नमो गुणवंन(घोरगुण)८ नमो पयाणुसारीणं ।
भपारीणं । ९ नमो संभिन्नसोयाणं ।
३१ ने नमो आमोसहिपत्ताणं । १. ॐ नमो सयंयुद्धाणं ।
३२ ३ नमो विष्पोसहिपत्ताम् । ११ ॐ नमो पत्तेयबुद्धाणं ।
३३ ३ नमो खेलोसहिपत्ताणं । १२ ॐ नमो उज्जुमईणं ।
३४ ३ नमो जल्लोसहिपत्ताणं । १३ नै नमो विउलमईणं ।
३५ ३ नमो सम्बोसहिपत्ताणं । १४ 0 नमो महामईणं ।
३६ ॐ नमो मणवलीणं । १५ नमो चउदमपुब्बीणं ।
३७ नमो वयवलीणं । १६ ॐ नमो दसपुच्चीणं ।
३८ ने नमो कायवलीणं । १७ नमो दकारसंगीणं ।
३९ ने नमो खोरासवीणं । १८४ नमो अट्रंगमहानिमिचकुसलाणं ।। ४० नमो सप्पिभासवीणं। १९ ने नमोविउधणइहिपत्ताणं ।
। ४१ नमो अम्मियासवाणं । २० ॐ नमो विजाहरसमणाणं ।
४२ नमो महुआसवीणं । २१ ॐ नमो चारणसमणाणं ।
४३ नमो अक्खीणमहाणसलद्धीणं । २२ ॐ नमो पण्डसमणाणं ।
४४ नमो बद्धमाणलद्धीणं । २३ ॐ नमो आगासगामीणं । ४५ नमो सवसिद्धायणाणं ।

Page #116

१०४]
श्रीसिंहतिलकसूरिविरचितं __ "ॐ वग्गुबग्गुए फग्गुफग्गुए समणे सोमणसे महुमहुरे इरियाए किरियाए पिरियाए सिरियाए हिरियाए आयरियाए फिरिकिरिकालि पिरिपिरिकालि सिरिसिरिकालि हिरिहिरिकालि आयरियकालिए वग्गु निवग्गु फग्गु फग्गु समणे सुमणसे जये विजये जयंते अपराजिए स्वाहा ॥" गणधरावल्याम् ।। ठ॥
५. परिशिष्टम् ।
अथ देवतावसरविधिः॥ स्नानं कृत्वा, धौतवस्त्राणि परिधाय, पूर्वोत्तराभिमुसः सन्, ईर्यापथिकीं प्रतिक्रम्य झोलिफामग्रे मुक्त्वा विधानमारभेत, तद्यथा
भूमिशुद्धिः १, कराङ्गन्यासः २, सकलीकरणं ३, दिक्पालाहानं ४, हृदयशुद्धिः ५, मन्त्रस्नानं ६, कल्मपदहनं ७, पश्चपरमेष्ठिस्थापनं ८, आहानं ९, स्थापनं १०, संनिधानं ११, संनिरोधः १२, अवगुण्ठनं १३, छोटिका १४, अमृतीपरणं १५, जापः १६, क्षोभणं १७, क्षामणं १८, विसर्जनं १९, स्तुतिः २०॥
एते विंशतयोऽधिकाराः क्रमेण विधीयन्ते१ भूमिशुद्धिः
"ॐ भूरसि भूतधानि सर्वभूतहिते भूमिशुद्धिं कुरु कुरु स्वाहा ॥"
अनेन मन्त्रेण सृष्टया परितो वार ३ बासक्षेपः, इति भूमिदिः ।।१।। २. कराङ्गन्यास:
हत-कण्ठ-तालु-भ्रूमध्ये ब्रह्मरन्धे यथारम- "हो ही हो ।" वामकरे त्रिवारं चिन्तयेत् , इति करन्यासः ॥२॥ ३. सकलीकरणम् -
"क्षिप ॐ स्वाहा, हास्मा ॐ पक्षि" अघ अध्वं वारान् श्रीन पड् वा ॥
'सि' पादयोः। 'प' नामी। '' हृदये । 'म्या' मुग्वे । 'हा' ललाटे न्यसेत् ।
एवं क्रमोत्क्रमः(मण) पश्चाइरसा सरलीकरणम् ।।३।।

Page #117

मन्त्रराजरहस्यम् ।
papp
४. दिक्पालाह्वानम् - “इन्द्राग्नि-दण्डधर-नैर्ऋत-पाशपाणिवायूत्तरे [च] शशिमौलिफणीन्द्रचन्द्राः । आगत्य यूयमिह सानुचराः सचिह्नाः पूजाविधौ मम सदैव पुरो भवन्तु ॥
इन्द्रमग्निं यमं चैव नैर्ऋतं वरुणं तथा । वायुं कुबेरमीशानं नागान् ब्रह्माणमेव च ।। ॐ आदित्य-सोम - मङ्गल-बुध-गुरु-शुक्राः शनैश्वरो राहुः । 'केतुप्रमुखाः खेटा जिनपति पुरतोऽवतिष्ठन्तु ॥
इति तत्तद्दिक्षु वासक्षेपाद् दिक्पाल - ग्रहाद्दानम् ॥ ४ ॥
१. हृदयशुद्धिः -
[ १०५
(१)
(2)
(३)
" विमलाय विमलचित्तायां वीं स्वाहा । "
इति मन्त्रेण वामहस्तेन वार ३ हृदयस्पर्शः ॥ इति हृदयशुद्धिः ॥ ५ ॥
६. मन्त्रस्नानम् -
" अमृते अमृतोद्भवे अमृतवर्षिणि अमृतवाहिनि अमृतं स्रावय स्रावय हुँ फट् स्वाहा || "
-
गरुडमुद्रया कुण्डपरिकल्पना । [पश्चात् ]
“ अमले त्रिमले सर्वतीर्थजलैः पपः पां पां वांयां अशुचिर्भुचिर्भवामि स्वाहा ॥"
इत्यनेनाज्जलौ सर्वतीर्थजलं संकल्प्य सर्वागस्नानम् ॥ मन्त्रस्नानम् ॥ ६ ॥ ७. कल्मपदहनम् -
" विद्युत्स्फुलिङ्गे महाविद्ये मम सर्वकल्पं दह दह स्वाहा || " इतरेतरकराभ्यां वार ३ भुजमध्यं स्पृशेत् ॥ कल्मपदहनम् ॥ ७ ॥
८. पञ्चपरमेष्ठिस्थापनम् -
"|| नमः ॥” इति मन्त्रेणाक्षपोटलिकाच्छोटनं ततः प्रदक्षिणक्रमेण पञ्चपरमेष्ठिस्थापना, परं प्रतिलेसनापूर्वम्
'ॐ नमोऽईद्भ्यः' मध्यमणों, ' नमः सिद्धेभ्यः ' पूर्वमणी,
१४

Page #118

१०६ ]
श्रीसिंह तिलकसूरिविरचितं
'लै नमः आचार्येभ्यः ' दक्षिणमणी, ' नमः उपाध्यायेभ्यः' पश्चिममणी,
4
5
ॐ नमः सर्वसाधुभ्यः ' उत्तरमणौ ।
वासकर्पूरक्षेपः बार ३ सुगन्धपुष्पैः पूजा ॥ सर्वदेवता सरपूजनम् ॥ ८ ॥
९. आह्वानम् - अथ पञ्चोपचाराः-
" आँ क्रो" ही श्री भगवन् ! गौतम ! सलब्धिसंपन्न! अन समवसरण - स्थकनकमयसहस्रपत्रासने एहि एहि संत्रोपट् || "
अञ्जलिमुद्रया गौतमावानं, सा च सावित्रीमूलस्थापितोऽङ्गुष्ठा सपुष्पाञ्जलिमुद्रा मध्यमणी आर्हन्त्यं ( अर्हत्त्वं ) रूपं हृदि चिन्त्यम् ॥ ९ ॥ (१)
१०. स्थापनम् -
"
“आँक्रो हो" श्री " भगवन् ! गौतम ! सर्वलब्धिसंपन्न ! अन कनकमयHeart fag fag ठः ठः । "
स्थापना, सेयं मुद्रा विपरीता ॥ १० ॥ ( २ )
११ संनिधानम् -
"ओं को ही श्री भगवन् ! गौतम ! सर्वलब्धिसंपन्न | मम संनिहितो भव भव वपट् ॥
39
संनिधाने ऊर्ध्वाङ्गुष्ठमुष्टयोर्मिलनम् || ११ || (३)
१२. संनिरोध:
"ओं को ही* थी भगवन ! गौतम ! सर्वयन्धिसंपन्न! पूजान्वं यावदत्र स्थातव्यम् ॥
"
इति संनिरोधोऽभ्यन्तराङ्गुष्ठे मुष्टी मिलिते ।। १२ ।। (४)
१३. अवगुण्ठनम् -
-
"आं क्रो हो" श्री भगवन् ! गौतम ! सर्वसंपन्न ! परंपारयां
भव भव नमः || "
इत्यत्रगुण्ठने मुष्टिं वच्चा मसारिवतर्जनी कामध्यमोपरि निवेशितानुष्ठानगुण्ठनमुद्रा ॥ १३ ॥ (५)

Page #119

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[ १०७ १४. छोटिका___ ततश्छोटिका विघ्नत्रासार्थम् विघ्नत्रासार्थ ऋ ऋ ल लव ादशभिः स्वरैः पस दिक्षु प्रतिदिशं द्वाभ्यां द्वाभ्यां स्वराभ्यां छोटिका । अङ्गष्ठात् तर्जनीमुत्थाप्य छोटिकां दद्याद् इत्याम्नायः] ॥१४॥ १५. अमृतीकरणम्
धेनुमुद्रयाऽधोमुख्यमृतीकरणपूर्वम् -
'ॐ आं क्रों ही श्री भगवन् ! गौतम् ! सर्वलब्धिसंपन्न ! गन्धादीन् गृह गृह नमः।"
गन्धवास-कर्पूरादिभिः पूजा ॥ १५ ॥ १६. जापः
ततः "[9] आँ को ही श्रीं सर्वेऽपि सूरिमन्त्राधिष्ठायका मम संनिहिता भवन्तु भवन्तु वपट् ॥ १७. क्षोभणम् -
[] आँ को ही श्री सर्वेऽपि सूरिमन्त्राधिष्ठायकैः पूजान्तं यावदत्रैव स्थातव्यम् ॥" १८. क्षामणम्
[ने आज्ञाहीन क्रियाहीनं मन्त्रहीनं च यत कृतम् ।
तत् सर्व कृपया देव ! क्षमस्त्र परमेश्वर ! ॥7 १९. विसर्जनम् - ___ 7] आँ क्रों ही श्री सर्वेऽपि सूरिमन्त्राधिष्ठायकाः ! परेपामदृश्या भवन्तु स्वाहा ॥ इति पञ्चोपचारपूजा ।। २०. स्तुतिः
* आं क्रों ही श्री सर्वेऽपि सरिमन्त्राधिष्ठायका मम प्रजां प्रतीच्छन्तु स्वाहा ॥"
मुद्रा माग्वत् । छोटिका, अमृतीकरणम् , ततोऽञ्जलिमुद्रया
"] आँ को ही श्री विद्यापीठमतिष्ठिता गौतमपदभक्ता देवी सरस्वती पूजां प्रतीच्छतु स्वाहा ॥"
विद्यापीठे नमोऽन्तेन मध्यमणौ वासक्षेपः॥

Page #120

१०८
श्रीसिंदतिलकसूरिविरचितं
६. परिशिष्टम् ।
सिरिसरिमंतथुई ॥ पढमपए मुंनिविद्या विजाए सरिणो गुणनिहिस्स। गोयमपयभत्तिजुया सरस्सई मह मुहं देउ ॥१॥ दुइयंपीढे निविद्या इमाए विनाए निरुत्रममहप्पा । तिहुपणसामिणिनामा सहस्समुयसंजुया संती ॥२॥ सिरिगोयमपयकमलं झायंती माणुसुत्तरनगस्स। सिहरम्मि ठिया णिचं संघम्स य मह मुई देउ ॥ ३ ॥ *पउमदहपउमनिलया चउसहिमराहिवाण महमदृणी । सव्यंगभूसणधरा पणमंती गोयममुर्णिदं ॥ ४ ॥ विजया-जया-जयंती-नंदा-भद्दासमणिया तइए । विजपएमु निविट्ठा सिरिसिरिदेवी सुहं देउ ।। ५ ।। विजाचउत्थपीढे निवेसिमो गोयमस्स अभिरुइओ। गणिपिडगजक्सराओ अणपणपनीयपइहो ।। ६ ।। सोलससहस्सनक्साण सामिओ अतुलियबलो उ वीसभुओ। जिणसासणस्स पडणीयं महरिउवग्गं निवारेओ ।। ७ ।। सोहम्मकप्पवासी एरावणाहणो" उ बजकरो। सेवइ तियसाहिबई सगोयम मंतवररायं ॥ ८ ॥ ईसाणकप्पवासी सुलकरो सहसंठिो निचं । सेवइ तियसाहिबई सगोयम मंतवररायं ॥९॥ तेइयकप्पे निवासी सिरिसेमणो नामओ य चककरो। सेवइ तियसाहिबई सगोयमं मतवररायं ॥ १० ॥ सिरिवंभलोयवासी सोमणसो नामओ य पहुसत्यो।
सेवइ तियसाहिवई सगोयम मंतवररायं ॥ ११ ॥ १ सुपइट्ठा भ० ६ २ "यहाणनि म । ३ इमाइ विम० । ४ नाम सम। * * म. आदश नास्लीय गाया । ५ 'त्यहाणे नि भ०। ६ अभिमुहिओ म० । ७ गणिपिंडज भ० । ८. पपडियीय म०१ ९ रेउ म०। १. 'णा उ म० । " इयक्प्पे अ० । १२. सिरिसमणो अ० ।

Page #121

[ १०९
मन्त्रराजरहस्यम् । अट्ठकुलनागरीया सहसफैणो सिरिनिविट्टकरमउलो। सेवइ धरमिंदो वि य सगोयम मंतवररायं ॥ १२ ॥ रोहिणिपमुहा देवी चउसद्विसुराहिवा तहा अन्ने । सेवइ गोयमचलणे जक्खा-जैविखणिचउव्वीसं ।। १३ ॥ कणयमयसहसपत्ते कमलम्मि य संठिओ य लद्धिजुओ। बहुपाडिहेरकलिओ झाययो गोयममुर्णिदो ॥ १४ ॥ 'ऑ को ही श्री एएणं मंतेण झाणारम्भे ठविजए निचं । अञ्जलिमुद्दाकरणे संनिहियसुराण समवाओ ॥ १५ ॥ सें निहियसुरवराणं उस्सग्गो कीरए सपूया य । कपूर-धव-वासेहिं संघहा विहियवंभवभो ।। १६ ॥ थोवजलविहियन्हाणो वरवत्थविभूसिओ य तिकालं । कम्मरसयहेउं जो सेमरइ विजं इमं विजं ॥ १७ ॥ *3 किरिपिरिसिरिहिरिआयरिब एयस्स मंतरायस्स । जावं तिलस्वमाणं करेइ जो सो गोयमो होइ ॥ १८ ।* सोग्ग य परमिट्टी" मुरही पत्रयण-करंजली झाणे। मुद्दापंचगमेयं कायव्वं सबकालं पि ॥ १९ ॥ किं चिंतामणि-कामघेणु-कप्पदुमसुंदर
नवनिहि-चउदसरयणपवर चकितण मणहर । रांना मुवयणि सिरिमरिविज गोयममुपइद्विय
भुवणत्तय अक्सलियमहप्प निहियफम्म? य ॥ २० ॥
१. 'राओ सम० । २ 'पडो सि अ० । ३ चरणे म० । १. ताण चउवीस म०। ५ 'सहस्सप म० । । मतेग अ० । ७ भजलिकरमुहाए अ०। ८ 'मुरस्सस म० । १. सेविहिय मु. अ०। १. सुम्पया म० . सुमरर म01 नास्तीय गाया अ. पुस्तके। ५ इम काम। १३ सोहणाय भ० । १४. ही पश्यगगुरही कमली व भ०। १५ कार एम०।१६ मुदर म०। १७.' पहया म०। 10 'रामा मुगिह मिम।
भ० भररसपारसीमा- परिशिष्ट २९ । मा-संसदमा प्रति ।
-
-

Page #122

११० ]
श्रीसिंह तिलकसूरिविरचितं
७. परिशिष्टम् ।
सिरिउजोयणसूरिविरहयं
पचयणमंगलसारथयं ॥
[ प्रवचनमगलसारस्तवः । ]
*
नमः श्रीमचचनाय ॥ अरिहंते णमिऊणं सिद्धे आयरिय सन्नसाह अ । पवयणमंगलसारं कुरुछामि अहं समोसे ॥ १ ॥ पढमं णमह जिणाणं ओदिजिणाणं च णमह सव्वेसि । परमोहिजिणे पणमह अनंतओही जिणे णमह ॥ २ ॥
हिजणे वंदे मद भावेण केवलिजिणे य । मह य भवत्यकेवलिजिणणाहे तिविहजोऍणं ॥ ३ ॥ पण मह उज्जुमणं विलमईणं च महँ भत्तीए । पहासमणे पणमह णमह तहां वीयबुद्धीणं ॥ ४ ॥
पर्णमेह कुबुद्धी पयाणुसारीण णमह सेव्वेसि | पणमामि सुराणं णमह य संभिसोयाणं ।। ५ ।।
13
मह चउदसपुत्री तह दसपुत्री अ वीयगे वंदे | इकारसंगसुचत्यधार णमह आयरिए ।। ६ । चारणमणे पणमह वह जंघाचारणे अ पणमामि । वंदे विज्जासिद्धे आगासर्गेए अ जिगरुप्पे ॥ ७ ॥
१. सेण कु० । ४. वंदे सम्वा २. सव्वाण कु० ३ नमह य अ अ० ( वो ) द्विजिणे प ० ५ जण कु० । ६ मह य उ कु०७६ सम्बसि अ० । ८.पण्यास कु० । ९६य तहब कु० १० पणमह कोड कु० | ११ सव्वाण कु० ॥ १३. पणमह स अ० । १४ समिणासो कु० । १५. १२. पणमह सुयधराण कु० 1 दे च कु० १६. वायए वदे कु० । १७ एयारसंग कु० १८. " गमे य जिं कु० ॥

Page #123

[ १११
मन्त्रराजरहस्यम् । आमोसहिणो वंदे खेलोसहि-जल्लमोसहे णमह । सबोसहिणो वंदे पणमह आसीविसे चेव ॥ ८॥ पणमह 'दिट्ठीविसिणो वयणविसे गमई तत्तलेसिल्ले । चंदामि सीअलेसे विप्पोसहिणो अ बंदामि ॥ ९ ॥ खीरासेवाण णमिमो महुआसवाण बंदिमो चलणे । अमयासवाण पणमह अक्खीणमहाणसे बंदे ॥ १० ॥ पणमामि विउच्चीणं जलहीगमणाण भूमिमज्जीणं । बंदामि अणुअरूवे महल्लसवे पणिक्यामि ॥ ११ ॥ मणवेगिणो अपणमह गिरिरीयअइच्छगे पणिवयामि । दिरसादिस्से पमिमो णमह य सबिड्दिसंपन्ने ॥ १२ ॥ पगमह पडिमावण्णे तयोविहाणेसु चे सव्वेसु । पणमामि गणहराणं जिणजणणीणं च पणमामि ॥ १३ ॥ केवलनाणं पणमामि दंसणं तह य सम्बनाणाई । चारित्तं पंचविहं तेसु अ जे साहुणो सन्चे ॥ १४ ॥ चकं छत्तं रयणं ज्झओ अ चमराइ दुहीमो य । सिंहासण-किकिल्ली पणमह वाणी निर्णिदस्स ॥ १५ ॥ वंदामि सबसिद्ध पंचाणुचरनिवासिणो जे अ । लोगंतिएँ अ देवे वंदे सम्बे सुरिंदे अ ॥ १६ ॥
१. 'जल्लमहिणो कु० । २. से तह य कु० । ३ दिढिवि अ०। १ ह वेयले फु०। ५ 'सविणो ण कु. । ६. महुस्सवाण च • कु०। ७ अमयस्सवाण कु० । ८. भूमिसजीण कु०। ९. पणमामि फु० । १०, अणुयसए म कु०। ११. १. स्वे य पणमामि कु०। १२ "रायपडिरिछरे य पणमामि कु० । १३. सबढि कु० । १४. धेय सं कु०। १५. ही कती अ०। १६. सीहासण' कु०। १५ विकली कु०। १८. रोयतिए य देवे वदह स' कु०।।

Page #124

११२]
थीसिंहतिलकरिविरचितं आहोरगदेहधरे उक्सामगसेढिसंठिए वंदे। सम्मदिहिप्पभिई सव्वे गुणठाणगे वंदे ॥१७॥ संती कुंधू अ अरो एआणं आसि नव महानिदियो । चउदस रयणाणि पुढो छन्नउई गामकोडीओ ॥ १८ ॥ ता एयाणं पणमह पणमह अन्ने वि चकिणो सके। जे अरहंति पणामं भवम्मि धुवभाविमुक्खा य ॥ १९ ॥ वल केसवाण जुअले पगमह अन्ने वि भन्नठाणे अ। सन्चे वि बंदणिज्जे पययणसारे पणिक्यामि ॥ २० ॥ ॐ मे अ वगु वग्गु सोमे सोमणसे होड महुमहुरे। किलि किलि अप्पडिचका हिलि हिलि देवीओ सब्बाओ ॥ २१ ॥ इय पवयणस्स सारं मंगलमे तु पूईअं इत्य । एयं जो पढइ णरो सम्मविट्ठी वि गोसग्गे ॥ २२ ॥ तदिवसं तस्स भवे कल्लाणपरंपरा सुविहिअस्स । जं जं मुहं पसत्थं मंगलं होइ "तं तस्स ॥ २३ ॥
इति प्रवचनमङ्गलसारस्तवः ।
श्रीमूरिणा सूरिमन्त्रध्यानावसरे उभयसन्ध्यं च सम्यग् ध्येयः स्व-परहितार्थे ।।
-
-
'रयदै कु० । २. सतिए १० । ३. 'पभुई कु० । १ 'गणए बदे कु०। ५ 'महाणिहिलो कु०। ६ चोइसरयणाई पुणो छ फु० । । कुपुस्तक नास्तीय गाया । - अण्णे य भव्यठाणेमु कु०। ८. ओ मे भाग वग्ग मुमणे म होनु महुमहुरा फु० । ९. विलियपदीचका फु०। १०. 'अं एत्य कु०। ११. ताहियस पु०। १२ त तं च फु०॥
क० कुवलयमाला। अ० संपादक्सका प्रतिः ।

Page #125

मन्त्रराजरहस्यम् । ८. परिशिष्टम् । सिरिमाणदेवरिविरइया सिरिसूरिमंतथुई ॥
- -
[पढमा वायणा] सिरिस रिमंतपवरे जे सिद्धा मुयपवुड्ढिसंजणगा। तव्ययणसंगहो मे वणिजइ तप्पए नमिउं ॥ १ ॥ जिण-ओहिअ-परमोहिअ-गंतोहिअ-णतणतओहिजिणा । केवलि-भवत्थकेवलि-अभवत्यियकेवलीणं च ॥२॥ उज्जुमई-"विउलमई-वेउँग्वियलद्धि-सव्वलद्धीणं । पण्डासमणाण तहा जंघाचारणमुणीणं च ॥ ३ ॥ विजासिद्धाण तहा आगासमामीण तह य निचं पि।
आमोसहि-विपोसहि-रोलोसहि-जल्लओसहीणं च ॥ ४ ॥ संयोसहि-आसीविम-अटुंगनिमिनधारयाणं च । वर्यणविस-तत्तलेसाण पणमिमो सीयलेसाणं ॥५॥ चउदस-दसैंपुषीणं ऐगारसअंगसुत्तधारीणं । संभिन्नसोयाण तहा दुवालसंगीण सबसिद्धाणं ॥ ६ ॥ उग्गतवचरणचारीणमेव वत्तीसथुइपयाणं च । आइम्मि 'नमो ऊँ ही पढमपयाओ छहिबहुवयणं ॥७॥
[बीया थायणा] खीरासब-महुभासव-अमियासालद्धियाण पत्तेयं । अंग्सीणमहाणससंठियाण 'संभिन्नसोयाणं ॥१॥ तत्तो पंयाणुसारीलद्धीणं तह य यीयबुद्धीणं । तत्तो य कुंडबुद्धीणं सवपया 'ॐ नमो' पुच्वं ॥२॥

Page #126

११४]
श्रीसिंहतिलकसूरिविरचितं जिण-ओहि आरम्भा जाव य वेउन्बिलद्धिपययं च । चउदस-दसपुच्चीणं तह उण एगारसंगीणं ॥३॥ एए चउवीसपए नायव्वे सुरिणो पररमंते । मायावण्णविरहिए नृणमुवरिजए निच्च ।। ४ ।।
[तइया चायणा] रागाइरिउजईण नमो जिणाणं नमो महं होउ । एवं ओहिंजिणाणं परमोहीणं तहा तेर्सि ॥१॥ एवमणंतोहीणं णंताणंतोडिजुयनिणाण नमो । सामन्नकेवलीणं भवाभवत्याण तेर्सि तहा ॥२॥ उग्गतववरणचारीणमेवमित्तो नमो होइ । चउदस-दसपुवीणं नमो तहेगारसंगीणं ।। ३ ।। एएसि सन्वेसि एवं काउं अहं नमोकारं। जमियं विजं पउंजे सा मे विज्जा पसिज्झिज्जा ॥४॥ निचं नमो भगवओ बाहुबलिस्सेह पण्डसमणस्स । 3 वग्गुं वग्गु निवग्गं निवग्गुमग्गंगयम्स तहा ॥५॥ समणे वि य सोमणसे महुमहुरे जिणवरे नमसामि । इरिकाली पिरिकाली सिरिकाली तह य महकाली ॥६॥ फिरियाए हिरियाए अ संगए तिविदकालय विरए । सुहसाहए य तह मुत्तिसाहए साहुणो वंदे ॥ ७॥ ॐ किरितिरिकालि पिरितिरिकालिं च तदा सिरिसिरिमानि । हिरिहिरिकालिप्यं पि य सिरि य सिरि य आयरियकालिं ॥ ८॥ किरिमेरुं पिरिमेरु सिरिमेरुं तह य होड हिरिमेसें। आयरिमेरु पयमवि साहंते सुरिणो वंदे ॥ ९ ॥ इयमंतपयसमेया धुणिया सिरिमागदेवमूरिहि । जिण-सरि-साहुणो सड दिंतु धुणंताण सिद्धिमुहं ।। १० ।।

Page #127

[११५
मन्त्रराजरहस्यम् । ९. परिशिष्टम् ।
श्रीपूर्णचन्द्रसूरिविरचितं श्रीसूरिविद्यागभितं लब्धिस्तोत्रम् ।
उत्ततरुणयवानं झाणं धरिऊण मुहगमुद्दाए । जो झाइ सरिविज्नं तस्स बसे तिहुअणं सयलं ।। १ ॥ सजलजलवाहकालं झाणं धरिऊण चकमुद्दाए । जो झाइ सरिविजं तस्स खयं जाड रिउवग्गो ॥२॥ निण-हिम-परमोहिणतोडिौं-तणंतओहिनिणा। कलि-भरत्यकवलि-अभवत्यिअकेवलीणं च ॥ ३ ॥ उज्जुमई विउँलमई व बियलद्धि-सबलद्वीणं । पंण्डासमणा य राहा जंघाचारणमुगीणं च ॥ ४ ॥ विन्जासिद्धाणं तह आगासगामीण तह य निचं पि । यणविस-ततैलेसाण पणमिमो सीअलेसाणं ॥ ५ ॥ चंउदस-दसपुचीणं इकारसभंग[गुत्त ?]धारीणं । तह य दुयालसभंगीण उगतवचरणचारीणं ॥६॥ सव्वेसि पि निणाणं एएसि पपाण छटिबहुवयणं । आइम्मि 'नमो' सहो ही' सहि(हि)ी म परमपए ॥ ७॥ मुफमाणेणेसी फम्माययकारणो परममंतो। सायनो अतिसाले निर्ग परमिहिमुहाए ॥ ८॥ सीरासर-माभास-भमिपामालदिभान पनयं। अरवीगमहापसलदियान संभिप्रमोपा ॥ ९ ॥ मत्तो पपाशुमारिभरदीय नाप यापपुलीनं । सुनो अहपुदीग सनपानमो' भामी ॥१०॥ परमिनमोगर शिपापा नारामी मारा। मोगा रिता नापना गामानं ॥११॥

Page #128

श्रीसिंहतिलकसूरिविरचित किंमअमुअमुहवनं गाणं धरिऊण जोणिमुद्दाए । विजं सो सोहग्गं पावइ जबईण जोगं च ॥ १२ ॥ उत्तत्तकणयवानं ॥ १३ ॥ (१) सजलजलवाहरने ॥ १४ ॥ (२) इस एए उवएसा सव्वे नाऊण झाइ जो खरी। सो पुनचंदसूरीण संमयं लहइ सिवमुक्खं ॥१५॥
इनि विद्यागर्भितं लब्धिस्तोत्रं समाप्तम् ॥
१०. परिशिष्टम् । सिरिमुणिसुन्दरसूरिविरइयं
संतिकरथवणं ।
संतिकरं संतिजिणं जगसरणं जयसिरीई दायारं । समरामि भत्त-पालग-निबाणी गरुडकयसेवं ।। १ ।। 'ॐ सनमो विप्पोसहिपत्ताणं संतिसामिपायाणं ।
ों स्वाहा'मंतेणं सवासिवदुरिअहरणाणं ॥२॥ 'जै संति-नमुकारो खेलोसहिमादलद्धिपत्ताणं । सौं ही नमो सम्बोसहिपत्ताणं च देइ सिरि ॥३॥ वाणी-तिहुअणसामिणि सिरिदेवी-जरसराय-गणिपिडगा। सह-दिमिणालमुठिा सया विरंतु जिणभत्ते ॥ ४ ॥ रक्खंतु मम रोहिणी-पन्नत्ती बजसिसला य सया । वजंकुसि चक्केसरि-नरदत्ता कालि-महकाली ॥५॥ गोरी तह गंधारी महजाला माणवी अ बदहा । अच्छुत्ता माणसिआ महमाणसिया उ देवीओ ॥ ६॥ जक्सा गोमुह-महजक्रा-तिमुह-जवखेस-तुंवरू कुमुमो । मायंग-विनय-अजिआ घंभो मणुओ मुरकुमारो ।। ७ ।।

Page #129

[११७
मन्त्रराजरहस्यम् । छम्मुह पयाल किन्नर गरुडो गंधच तह य जखिदो। कुवर वरुणो भिउडी गोमेहो पास-मायंगा ॥ ८॥ . देवीओ चक्केसरि-अजिआ-दुरिआरि-कालि-महकाली। अचुय-संता-जाला मुतारया सोय-सिदिच्छा ॥९॥ चंडा विजयंकुसि-पनदत्ति-निव्याणि-अच्चुआ-धरणी। वहरुट्ट-छुत्त-गंधारि-अंव-पउमावई सिद्धा ॥ १० ॥ इय तित्थरक्खणरया अन्ने वि मुरा सुरीउ चउहा वि । वंतर-जोइणिपमुहा कुणंतु रक्खं सया अम्हं ।। ११ ।। एवं सुदिद्विसुरगणसहिओ संघस्स संतिनिणचंदो । मज्झ वि करेउ रक्सं मुणिसुंदरमूरि थुअ-महिमा ।। १२ ॥ इअ संतिनाइसम्महिटियरपसं सरइ तिकालं जो । सबोबद्दवरहिओ स लहड मुहसंपयं परमं ॥१३॥ [तवगच्छगयणदिणयरजुगवरसिरिसोमसुंदरगुरुणं । मुपसायलद्धगगहरविज्जासिद्धी भणइ सीसो ॥ १४ ॥]
११. परिशिष्टम् । श्रीमुनिसुन्दरसूरिरचितं श्रीगौतमगणधरस्तोत्रम् । सूरिमन्त्राधिष्ठायकस्तवायी।
[१ ]
जयसिरिबिलासभवणं वीरजिणंदस्स पहमसीसाई। सपलगुणलद्धिजलहिसिरिगोयमगणहरं वंदे ॥१॥
सह 'नमो भगवओ' जगगुरुगो 'गोयमस्स सिद्धस्स। युद्धस्स पारगस्स अरसीपमहागसस्स' सपा ॥२॥ 'अवतर अरतर भगवन् ! मम हृदये भास्करीश्रियम् । विहि ही* श्री ज्ञानाटि वितरतु तुभ्यं नमः स्वाहा ॥३॥

Page #130

११८)
प्रीसिद्धतिलभारिपिरचितं पमा हट नाममंतो जम्म मणे मपहियं दितो। पितामणि गुरपाया-कामपाहिरिं तस्स ॥ ४ ॥ गिरिगोयमगणनायग! निहुमगनपसरणदुरियदुइहरण !। भरतारण ! रिउवारण ! दोमु भगाहम्म मह नाहो ॥ ५॥ मेरुसिर मिहामण गणयमहासहसपत्तकमलठिया यरिंगगाणं दिमयमसिपहगीयम वंदे(?)॥६॥ सनमुहलदिदाया गुमरियमिनो वि गोयमो भयवं । पद्विभगगहरमंतो दिज्जा मम मणवंछियं सयलं ॥ ७ ॥ प्य सिरीगोयमसंधुभं मुगिसुंदरपुरपयं मए पि तमं । देहि महासिदिमित्रफलयं भुषणरुप्पतरुवरस्स ॥ ८॥
इति धांगौतमगगधरस्तोत्रम् ॥
श्रीसूरिमन्त्रस्तुतिः।
[२ मा जयश्रियं श्रीजिनशासनस्य कलिद्विपात्योतिकुविघ्नहर्ता । परे य एते चुवतेऽधुनाऽपि श्रीमरिमन्त्रं प्रयतः स्तवीमि ॥१॥ त्वं तीर्थकृत् त्वं परमं च तीर्थ त्वं गौतमस्त्वं गणभून मुधर्मा। तं विश्व नेता स्वमसीहिवानां निधिः मुखानामिह मन्त्रराज ! ॥२॥ किंकामधेनुः मुरपादपो वा किं कामकुम्भः सुमनो मणिर्वा । यदि प्रसनः सकलेप्टदायी श्रीमरिमन्नोऽसि जगत्पतिस्त्वम् ॥ ३॥ त्वयि स्थिते किं ननु विघ्नवर्गाः के दुर्जनाः के प्रतिपक्ष भूपाः। के वैरिणस्ते किमुपद्रवाश्व स्वामिन् ! समग्रं हि सुसाकदेव ॥ ४ ॥ न लब्धयः काश्चन ते प्रभावात् त्वयि प्रभो ! भक्तिभृतां दुरापाः। सदा मुखानन्दितचेतसो यत् खेलन्ति ते श्रीमहिमप्रभाभिः ॥ ५ ॥ प्रवर्तितं तीर्थमिदं जनस्य जयायदाहुः प्रसहेत कुष्ठी । यदागमो यद्विजयी च धर्मस्त्वदत्र हेतुर्भगांस्त्वमेव ॥ ६॥

Page #131

मन्त्रराजरहस्यम् । श्रीवर्धमानस्य निदेशतस्त्वं प्रतिष्ठितो गौतमगच्छनेत्रा । सिद्धिः ममना शिवसंपदा सर्वाग्रपुण्यानि फलानि दत्से ॥ ७ ॥ इति महामुनिमुन्दरसंस्तवोऽकृत गणेघरमन्त्रपतेर्मया ।। महिमवारिनिधेः स्तुतभक्तितो वितर मेऽपितसर्वमुखश्रियम् ॥ ८॥
इति श्रीमूरिमन्त्रस्तुतिः ।।
श्रीमरिमन्त्रस्तयोम् ।

Page #132

२०]
योसिंदतिलफरिविरचितं १२. परिशिष्टम् । श्रीमुनिसुन्दरसरिरचित श्रीगौतमस्तोत्रम् ॥
जयश्रिया सेवधिमेधमानसमग्रहिदिनीनदीशम् । मुरासुरेन्द्रालिविधीयमानक्रमाम्बुजोपासनभासमानम् ॥ १॥ सहस्रपत्रादभुतहेमपञ पद्मासनासीनमदीनमेधम् । जगत्रयैकममुतामभावममाभिरामं मुनिराजिराजम् ।। २ ।। अनुत्तरग्राममयं निरङ्कमृगाङ्कनिम्मोज्ज्वटकायकान्तिम् । श्रीवर्धमानादिमशिप्यनाथं श्रीगौतमस्वामिनमानुवामि ॥३॥
-विशेषकम् । निदेशतो वीरजिनेश्वरस्य दरममश्लोकमितं व्यवाद् यः। श्रीसरिमलं निजगद्धितैपी स गीतमो रातु ममेटसिद्धिम् ।। ४ ।। सरस्वती विश्वहितावधाना सूरीश्वरध्यानपदमभाव । सहस्रहम्तमथिता निलोकस्वामिन्यपि प्रार्थितशस्तहानी ॥५॥ श्रीदेवता विश्वविमोहनी चाटरेन्द्रागस्तरनीयस्पा। यक्षाधिपो विंशतिशस्तहस्तस्फुरजगज्जनपराक्रमश्च ॥ ६॥ इन्द्रावतुःपष्टिरभीष्टदाथ निलोकरक्षामभवत्प्रभावाः। यश्वाचतुर्विशतिराईताहिसेवापवित्रीक्रियमाणगानाः ॥ ७ ॥ देव्योऽपि दिव्याव्ययशक्तियुक्ता भक्ता जिनेवाईतभद्रसक्ताः। उपासते यं गणधारिमन्त्राधिष्ठायिका नित्यमचिन्त्यभक्त्या ॥८॥ यभाममन्त्रोऽपि जयत्यचिन्त्यशक्तिमरुकुम्भ-मणि-मादीन् । तं सर्वचिन्तातिगशम्मेहेतुं श्रीगौतमं नौमि भवाब्धिसेतुम् ।।९।। पदं यथाब्धिस्तटिनीतटीनां सं तारकाणां विटपीलतानाम् । तथा विभो ! गौतम ! सर्पलब्धिमभामहिम्नां भगस्त्वमेव ॥१०॥ मुक्तिं प्रज॑स्त्वं न्यदधाः स्वनाम्नि सश्रीससी य ! निनानुलब्धीः । वसत्यदो यत्र नरे गणेन्द्र ! वसन्ति यत्ता अपि तत्र सर्गः ॥११॥

Page #133

मन्त्रराजरहस्यम् 1
[ १२१
कान्ताः शिवाप्तौ तत्र लब्धयस्त्वां दुःखाद् भ्रमन्त्यः किल चीक्ष्यमाणाः । नामापि शृण्वन्ति तवेश ! यन खत्कण्ठयेवानुसरन्ति तं द्राक् ॥ १२ ॥ तवाऽऽतपस्यासमयात् कराजे जज्ञे निलीना खलु केवलश्रीः । दीक्षामिषाद् यन्न्यदधा यदीयशिरस्सु तं ते द्रुतमापुरेताम् ॥ १३ ॥ त्वयाऽऽत्मनो वीरजिनाधिपेनाऽभेदस्तथाऽध्यायि वशेन भक्तेः । अनन्तचिद्-दर्शन-चीर्य-सौख्यलाभात् तदात्मैव विभो ! यथाऽभूः ॥ १४ ॥ शिवश्रियः कोऽपि दृढोऽनुरागस्त्वयीश ! सौभाग्यरमात्मकेऽहो ! | नामाऽपि यत् ते जपतः प्रबुद्धानेपाऽसिलान् प्रापयतेश ! शर्म ॥ १५ ॥ त्वदीयभक्तेः शिवशलक्ष्म्या मैनी प्रभो ! काऽपि परा नवीना । स्वाधारकान् भव्यजनान् गुणाढ्याँस्तस्यै पतीन् सा हि ददात्यशेपान् ॥१६॥ न के पदार्थों बहवो महान्तस्तर प्रभावे तु विचिन्त्यमाने । पृथ्वी न पृथ्वी न गिरिर्गरीयान् नान्धिर्महीयान्न नभोऽप्यदभ्रम् ॥ १७ ॥ विदन्ति मानं जलधेर्भुवो वा केचित् कथञ्चिनभसोऽपि विज्ञाः । न ते प्रभावे पुनरस्ति मानं भान्त्यमाना अपि किं तदार्थाः ! ॥ १८ ॥
ब्रह्मास्पदं वा कमलापदं वा वदन्तु पद्मं तर पाढयोऽस्तु । अनाप्य माहात्म्यरमा तु तस्यै निषेवतेऽम्बूनि सदा तपस्वी ॥ १९ ॥ भोः! भोः ! श्रिये किं व्यवहार खेदैराराधितैः किं बहुमन्न-तन्त्रैः । किं दैवतोपासनकर्मभिश्च श्रीगौतमं ध्यायत नाथमेकम् ॥ २० ॥ पुरा यथा गौतम ! तापसादिकान् मिथ्यामतादुद्धरसि स्फुरत्कृपः । तपस्क्रिया-संयम-योगदुर्बलं भवावटान्मामपि तद्वदुद्धर ॥ २१ ॥ भवाद् विभेम्युत्कटदुःखराशेर्धर्तुं द्विशे न च योगशुद्धिम् । गतिर्न मेऽन्याऽस्ति ततः शिवेच्डोस्त्वमेव तदेहि कृपा मयीश ! ॥ २२ ॥ भावद्विषो ये निहतास्त्वयेश 1 ते व्यन्तरीभूय भवद्रदेव । निरौजसं त्वत्कुलजं समीक्ष्य मां पीडयन्तीति मुनीन्द्र ! रक्ष ॥ २३ ॥ गणिवर ! तव सद्गुणैकलीनं भवतु मनो मम गौतमाविरामम् । विजस्तु तदिमे कषायमुख्या रिपुनिकराथ मयीति सुप्रसीद ॥ २४ ॥

Page #134

१२२ ]
थोसिद्दतिलकसूरिविरचितं एवं श्रीगणनाय ! गौतमगुरो ! स्तुत्वा मयाऽभ्यर्थ्यसे
नाम्नाऽहं मुनिमुन्दरोऽभवमयो कुर्याः प्रसादं तथा। स्यां सर्वन ! यथार्थतोऽपि विशदज्ञानादिरत्नत्रया
ला कर्मजयश्रियं शिवपुरे राज्यं लभे चाचिरात् ।। २५ ॥ इति श्रीयुगप्रधानावतारवृहत्तपागच्छाधिराजश्रीदेवमुन्दरमूरि - श्रीज्ञानसागरमूरिश्रीसोममुन्दरमरिगियैः श्रीमुनिबुन्दरमरिभिरिचिते जय य श्रीजिनस्नको
प्रथमप्रस्ताव गौतमस्तोत्रमेकविंशम् ।।
M
१३. परिशिष्टम् । श्रीगरिमन्त्रस्तोत्रम् ।

Page #135

[ १२३
मन्त्रराजरहस्यम् । लक्षयों जपेदेनमेक-त्रि-पञ्च-सप्तभिः । सकलं गौतमं मन्नं महासिद्धिकरं भवेत् ॥ ९॥ पट्कर्मकृज्जयश्रीद आकृष्टि-मुरवकृत् सदा । ऐहिकार्थमदः स्वर्ग-मोक्षसौख्यकरस्त्वयम् ।। १० ॥ आदेशं सूरये दत्ते शुभो वाऽप्यशुभः पुनः । चिन्तारत्नप्रभः सप्तमेरुमन्त्री जिनः स्मृतः ॥ ११ ।। प्रणवं मायावीनं [च] श्रीपदं मेरुसंज्ञकम् । इरि किरि गिरि पिरि सिरि हिरि आयरियं ॥ १२ ॥ वर्णत्रयादत उर्ध्व गिरिमेरु नमस्ततः।। 'स्वाहा'शब्दं प्रयुञ्जीत सप्तमेरुमभावनुयुक्) ॥ १३ ॥ अष्टम्यां च चतुर्दश्यां कृतोपचासः स्मरेद यतिः । आदेशाय महाविद्या महिम्ने वाञ्छिताय च ।। १४ ॥ ॐ इरिइरिकालीति सचक्रमुद्रया तथा। क्षयाय कृष्णध्यानेन मासं यावत् मयुज्यते ।। १५ ।। ॐ इरि किरि गिरि पिरि मिरि हिरि आचार्यपदमन्त्रराजस्य । कुर्याज्जापं त्रिलक्षं च गौतमः स भवेद् गुरुः ।। १६ ।। अष्टोत्तरसहसं तु दीपोत्सवे जपः कृतः । तैः पुप्पैरक्षतेस्तैश्च चूर्ण वश्याय जायते ॥ १७ ॥ अष्टम्यां चतुर्दश्यां मेरुमन्तं जपेद् गुरुः । अष्टोत्तरसहस्रं यो लभते स समीहितम् ॥ १८ ॥ अलोमो जितपश्चातः सन्डीलो नय-सत्यगाम् । भूचिश्व विहितस्नानो मन्तरानं स्मरेत् कृती ॥ १९ ॥ मौनेन सततं भुङ्क्ते कायोत्सर्गेण यः स्मरेत् । तं स्तुवन्ति सुराः सर्वे वक्तुमेतस्य का समः ॥ २० ॥
इति सीरिमन्त्रस्तोत्रं समाप्तम् ॥

Page #136

१२४ ]
थीसिंधतिलरिविरचितं
१४. परिशिष्टम् । श्रीमन्वाधिराजगभितश्रीगौतमस्वामिस्तवनम् ।
नमोऽस्तु श्री-ही-ति-कीर्ति-घुद्धि-लक्ष्मीविलासैमानिकतनाय । श्रीवीरपट्टाम्बरमासराय लोकोत्तमाय प्रभुगौतमाय ॥ १॥
कारमक्षीणमदानसानां श्रीमन्तममुन्नम्भतयामभावैः। हीमन्तमात्मानुगवन्दनेनार्डन्तं नमस्यामि तमिन्द्रभूतिम् ॥ २ ॥ उनिद्रसौवर्णसहस्रपतगर्भस्थसिंहासनसनिपण्णम् । दिव्यातपत्रं परिवीज्यमानं सचामरैश्वामररानसेव्यम् ।। ३ ॥ कल्पद्रु-चिन्तामणि-कामधेनुसमाननामानममानशक्तिम् । अनेकलोकोत्तरलब्धिसिद्धं श्रीगौतमं धन्यतमाः स्मरन्ति !॥ ४ ॥ एकैच पड्दर्शनकनीनिका पुराण-वेदागमजन्मभूमिका । आनन्दचिद्ब्रह्ममयी सरस्वती सदेन्द्रभूतेधरणोपसेविनी ॥ ५॥ सदा चतुप्पष्टिमुरेन्द्रमानसव्यामोहिनी पमहदाधिरासिनी । सर्वाहिशृङ्गारतरङ्गितद्युतिः श्रीगौतमं श्रीरपि वन्दते त्रिधा ॥ ६ ॥ जया-जयन्ती-विजया-ऽपराजिता-नन्दा-सुभद्राप्रमुखः मुरीजनः । प्रतिक्षणोजागरभूरिविभ्रमः श्रीगौतमं गायति गाहगौरवः ॥७॥ मानुपोत्तरगिरेः शिरःस्थिता दो सहस्रसुभगा महाप्रभा । गीतगौतमगुणा त्रिविष्टपस्वामिनी शिवशतं दधातु मे ॥ ८॥ यक्षपोडशसहस्रनायको दिव्यविंशतिभुजो महाबलः । द्वादशाइसम्याधिदेवता गीतमस्मृतिजुपां शिवङ्करः ॥९॥ ईशाननाथेन समं शतक्रतुः सनत्कुमाराधिपतिः मुरान्वितः । श्रीब्रह्मलोकाधिपतिश्च सेवते सगौतम मन्त्रवरं पदे पदे ।। १० ।। अष्टनागकुलनायको मणिमोल्लसत्फणसहस्रभासुरः । गौतमाय धरणः कृताञ्जलिमन्त्रराजसहिताय वन्दते ॥ ११ ॥ रोहिणीमभृतयः सुराङ्गना वासवा अपि परे सदायवाः । गौतम मनसि यक्ष-यक्षिणीश्रेणयोऽपि दधती मुनीश्वरम् ॥ १२॥

Page #137

मन्त्रराजरहस्यम् ।
[१२५ सज्जलानधनभोगधृतीनां लब्धिरभूततमेह भवे स्यात् । गौतमस्मरणतः परलोके भूर्भुवःस्वरपवर्गसुखानि ॥ १३ ॥ 'आँ क्रां श्री ही 'मन्त्रतो ध्यानकाले पार्थे कृत्वा पाञ्जलिः सर्वदेवान् । कायोत्सर्गंधूप-कर्पूरवासः पूजां कुर्यात् सर्वदा ब्रह्मचारी ॥१४॥ जितेद्रियः स्वल्पजलाभिषेकवान् शुद्धाम्बरो गुप्ति-समित्यलङ्कृतः। श्रीइन्द्रभूतरुपर्वणवं गुणान् स्मरन् नरः स्याच्छ्तसिन्धुपारगः ॥१५॥ तं श्रयन्ति पुरुपार्थसिद्धयो भूप्यते विशदसाहसेन सः। गौतमः मणयिभुक्तिमुक्तिदो यस्य भाविविभवस्य नायते ॥ १६ ॥
इति श्रीमन्त्राधिराजगर्मितश्रीगौतमस्वामिस्तवनं समाप्तम् ॥

Page #138

१५. परिशिष्टम् । श्री सिद्दतिलकसूरिविरचितं परमेष्ठिविद्यायन्त्रम् ।
**—
श्रीवीरजिनं नत्वा वक्ष्ये श्रीविबुधचन्द्रपूज्यपदम् । गणिविद्यायुगपदतो यन्त्रं परमेष्ठिविद्यायाः ॥ १ ॥ त्रिमाकारं क्रमश तुर्रष्ट-द्वयैष्टपत्रपद्मान्तः । किञ्जल्कपूज्यवीजं यन्त्रं लेख्यं सुरभिदलैः ॥ २ ॥ मध्ये 'हूँ' ऊर्ध्यादिषु 'सि ओ उस रेखिकादलचतुष्के । ऋपभोग्य वर्धमानवेन्द्रानन-वॉरिपेगको दिक्षु ॥ ३॥
अष्टदलेषु क्रमशो 'युगादिनाथाय ' तद् 'नमो'ऽत्रैव । गोमुस चक्रेश्व शस्यं कान्तं जिनः सुरथ सुरी ॥ ४ ॥ द्वचैष्टदलेषु क्रमशः 'सुविधिजिनाय नमः' इत्यथ त्रिदशः । देवी श्रीवीरान्तं एवं तद् वच्मि नामानि ॥ ५ ॥ युगादशोऽर्जितः स्वामी शम्भवोऽप्यभिनन्दनः । सुमतिः पद्मलक्ष्मा श्रीसुपार्श्वन्द्रलान्छनम् ॥ ६॥ सुविधिः शीतलः श्रेयान् वासुपूज्यमभस्ततः । विमेलानैन्त-धर्मः श्रीशान्ति - कुन्थुरेरो जिनः ॥ ७ ॥ मैल्लिः [च] सुव्रत-नैमी "नेमी श्रीपार्श्वतीर्थकृत् । 'वीर' व जिननामान्ते 'नाथाय नमः' इत्यदः ॥ ८ ॥ श्रीगोमुखो मैहायक्षस्त्रिंमुखो क्षनायकः । तुम्बरुः सुमुखस्तस्मान्मातङ्गो विजयोऽजितः ॥ ९॥ ब्रह्मा क्षेट् कुमारः पण्मुस : पाताल - किराः । गैरुडो गैन्धर्वो यक्षेन्द्रः कुंनेरो वरुणस्तथा ॥ १० ॥ भृकुटिगमेः पार्थो मतोऽमी जिनाश्रिताः । चक्रेश्वरी अजितवला दुरितारिथ कॉलिका ॥ ११ ॥

Page #139

· मन्त्रराजरहस्यम् ।
६१२७ महाकाय॑च्युता श्यामा भृकुटिश्च मुतारिका। अंशोका मानवी चण्डा "विदिताऽथ मियाङ्कुशा ।। १२ ।। कन्दर्पा निर्वाणी वली धारिणी धेरणमिया। नरदत्ताऽय गान्धारी अम्बिका पद्मावती तथा ॥ १३ ॥ सिद्धायिका इमा जैन्यः क्रमात् शासनदेवताः। जिन-देव-सुरीनामत्रयं प्रति दलं दलम् ॥ १४ ॥ एकोऽईन् सिद्धाद्याः पट् तीर्थेश्वराः क्रमादथ ।
चन्द्राम-मुविध्याचा अहद-सिद्धादयः माम्बत् ॥ १५ ॥ "ॐ नमो अरिहो भगवो अरिहंत-सिद्ध-आयरिय-उवज्झाय-सत्रसंघधम्म-तित्यपत्रयणस्स।
ॐ नमो भगवईए मुयदेवयाए संतिदेवयाए सबदेव-पवयणदेवयाणं दसण्दं दिसापालाणं पंचण्डं लोगपालाणं ठः ठः स्वाहा ॥"
विधेयं वलयाकृत्या लेख्या नवन(८९)प्रमा । अस्यां वर्णाः श्लोफयुग्मं पश्चविंशतिरक्षराः ॥ १६ ॥ मयाऽनियमो रक्षो वरुणो वायुदिपतिः। पूर्वादौ धनदेशानी नागो विधिरुवंगः ॥ १७ ॥ अट्टमहारिद्धीओ हिरि-सिरि-लच्छि-बुद्धि-कंतीओ। विजया जया जयन्ती वियरइ अपराजिया वि तहि ॥ १८ ॥ पूर्वादिक्रमतो दिक्षु एतद्गायांछिरेकतः। एकतः श्रुतदेवी तु पुस्तकाम्भोजशालिनी ॥ १९ ॥ एकतः शान्तिदेवी च करे स्वर्णकमण्डलः। सुधारसभूतं पनामस्त्रापपि रिभ्रती ॥ २० ॥ रानत-स्वर्णरत्न[नां पाझारत्रिवयं दिशेन् । चतुरि स्फुरदनवन चोरणरानिवम् ।। २१ ॥ भूमण्डलं ती दिसु 'सि विदिशु 'ल'पारवान् । यतापमण्डलं साप 'व'फारेः फलभाति ।। २२ ॥
इति पत्र सनम् ॥

Page #140

१२८ ]
श्रीसिद्दतिलकसूरिविरचितं
प्रागस्याथतस्रोऽस्ति निरशनं चैरम् ( 2 ) । आदावन्त्ये मध्ये एक जलयुतान्तानि ॥ २३ ॥
दुःशील- निव-गुरुद्रोहक-विध्वस्तचैत्यन्यतनीकान् । पाठस्पञ्चककृतमपि यो दूरात् त्यजति योग्य इह ॥ २४ ॥
जिनभक्तिर्गुरसेवी अव्यसन-विवाद- राजभक्तकथः । प्रियवाग् जितेन्द्रियमना योग्यः परमेष्ठिविद्यायाः ॥ २५ ॥ पूर्वोत्तरेशदिग्वक्त्रः पद्मासनमुखासनः । सौभाग्य योगमुद्राभृत् कृताद्दानादिकक्रियः ॥ २६ ॥ भूरिसि भूतयात्री भूमिशुद्धिं कुरु कुरु । स्वाहा'इति कौकुमाम्भोभिश्विन्त्यं तद्भूमिसेचनम् ॥ २७ ॥ "ही" विमले तीर्थजलान्तरशुचिः शुचिः । भवामि स्वाहा' इति शान्तिदेवी मधुरितेक्षणा ॥ २८ ॥ कमण्डलुमुघाम्भोमिर्मा स्नापयवेऽथवा । पोडश विद्यादेव्यस्तीर्याम्मोभिर्विचिन्त्यताम् ॥ २९ ॥ यद्वा चन्द्रनुषास्नातः क्षाराब्धौ योजनप्रमम् । पुण्डरीकं समारूढो द्रष्टुं तानईदादिमान् ॥ ३० ॥ पोएहि रेक्खपाली कर्णयमयंको हुयसो उर-नहि-हि-पंद्वी दो हत्या पास-मुह सीसं ॥ ३१ ॥ धैणपाली जयपालो अच्छुत्ता भयवई य वर्यरुट्टा देवो हरिणगवेसी वज्रघरो रक्सए सव्वं ॥ ३२ ॥
।
॥
"श्री" द्रां णां आं हो" अ सिआ उसा क्षिप स्वाहा विहिताष्टाङ्ग दिग्रक्षचन्द्रादिवर्णमानिमान् ।
विद्याक्षरान स्मरन् शान्तिममुखं वनुतेऽचिरात् ॥ ३३ ॥ सम्यग्दृशां महाब्रह्मचारिणां गुरुपत्रवः । गृहीता पठिता सिद्धा विद्या सर्वकरी मता ॥ ३४ ॥ व्याख्यानादाँ विवादे वा विहारे जनरञ्जने । सप्तकृत्वः स्मृता विद्या तत्कार्यमसाधिका ॥ ३५ ॥
$2

Page #141

[ १२९
मन्त्रराजरहस्यम् । जातीपुप्पयुतैः शालितन्दुलैः सत्फलैरपि । जप्ता दशांशहोमेन प्रीणिता कुरुते न किम् ? ।। ३६ ।। एतद्विद्यान्तरोद्भूतखण्ड विद्याफलान्यथ । वक्ष्यामि जैनसिद्धान्तरहांसि स्मरणाकृते ॥ ३७॥ 'सत्त्व'शब्दं विना विद्या गुरुपश्चकनामभूः ।
द्वष्टाक्षरात्महत्पने गर्भ देवो निरञ्जनः ॥ ३८ ॥ यद्वा-"अर्हत-सिद्धाचार्योपाध्याय-सर्वसाधुभ्यो नमः॥"
हृदम्युजे इमां विद्या संस्कृतैः पोडशाक्षरे । लभते द्विशतीं ध्यायन चतुर्थतपसः फलम् ॥ ३९ ॥ 'अरिहंत-सिद्ध शब्दाजपन विद्यां पडक्षरीम् । शतत्रयेण लभते चतुर्थतपसः फलम् ॥ ४० ॥ 'अरिहंत'चतुर्वर्ण जपन् ध्यानी चतुःशतीम् । लभते दृष्टजनात्मा चतुर्थतपमा फलम् ॥ ४१ ॥ 'अ'वर्ण तु सहस्रार्ध(५००) नाभ्यब्जे कुण्डलीतनुम् । ध्यायनात्मानमाप्नोति चतुर्थतपसः फलम् ॥ ४२ ।। गुरुपश्चकनामाद्यमेकैकमक्षरं तथा। नोभी मूर्टिन मुंखे कण्ठे हेदि स्मर क्रमान्मुने! ।। ४३ ।। 'अ'वर्ण नाभिपद्मान्ते 'सि'वर्ण तु शिरोऽम्बुजे। , 'सा' मुखाम्बुजे 'आ' कण्ठे 'उ'कारं हृदये स्मर ।। ४४ ॥
मन्त्राधीशः पूज्यैरुक्तोऽसौ किन्तु देहरक्षायै। शीर्ष-मुख-कण्ठ-हर-पदक्रमेण 'असिआउसा' स्थाप्याः ॥ ४५ ॥ प्रणवः पञ्चशून्यान्यग्रे 'असिआउसा नमः। अस्याभ्यासादसौ सिद्धिं प्रयाति गतवन्धनः ॥ ४६ ॥ शाम्यन्ति जन्तवः क्षुद्रा व्यन्तरा ध्यानपातिनः । तद् वक्ष्येऽष्टदिक्पत्रे गर्भ सूर्यमहः स्वकम् ॥ ४७ ॥ 'नमो अरिहंताणं' क्रमात् पूर्वादिपत्रगम् । मत्याशमेकमेकाहः एकादशशतीं जपेत् ।। ४८॥

Page #142

१३०]
श्रीसिंहतिलकरिविरचितं ध्यानान्तरायाः शाम्यन्ति मन्त्रस्यास्य प्रभावतः । कार्य सप्रणवो ध्येयः सिद्धये प्रणवं विना ।। ४९ ॥ यदिवाऽष्टदले पो गर्भ स्यात् प्रथमं पदम् । दिक्षु(४) सिद्धादिचतुष्कं विदिश्वन्यचतुप्ककम् ॥ ५० ॥ एतां नवपदी विद्यां प्रणवादि विना स्मरेत् । 'नमो अरिहंताणं' यदिवाऽन्तश्चतुर्दले ॥ ५१ ।। सिद्धादिकचतुप्फ च दिग्दलेषु मुनीन्दुभिः । अपराजितमन्नोऽयं मुक्तपापक्षयङ्करः ॥ ५२ ॥ हृदि वा 'नमो सिद्धाणं' अन्तर्दलचतुःक्रमात् । पञ्चवर्णमयो मन्त्रो ध्यातः कर्मक्षयङ्करः ॥ ५३ ॥ 'श्रीमटपमादि-वर्धमानान्तेभ्यो नमः मयः।
मन्त्रः स्मृतः सर्वसिद्धिकरात्र तीर्थशब्दतः ॥ ५४ । 'श्रुतदेवता'शब्देन सरस्वती वाच्या।
" अर्हन्मुसकमलवासिनि ! पापात्मक्षयङ्करि! श्रुतज्ञानज्वालासहस्रपञ्चलिते ! मत्पापं हन हन दह दह सा भी सौ क्षः क्षीरधवले ! अमृतसंभवे ! वं हुं हुं स्वाहा ।"
गणभृद्भिनिनरुक्तां तां विद्यां पापभक्षिणीम् । स्मरनष्टशतं नित्यं सर्वशाखाधिपारगः ।। ५५ ।। *चार माया कैमलावी इयाँ श्वी श्री ततः स्फुर स्फुर। 3 क्लॉ की ऐ वागीश्वरी भगवती मरुनमः ।। ५६ ।। एनं सारस्वत मन्वं विबुधचन्द्रपूजितम् । स्मरेत् सरस्वती देवी साक्षाद् ध्यानुवरमहा ।। ५७ ।। अत्र विशेषः [ कुण्डलिनीवर्णनम् ]--
गुदमध्य-लिङ्गमूले नामी हदि कण्ठ-पण्टिका-भाले । मूर्धन्यूर्य नत्र पट् कण्ठान्ता पञ्च भालयुताः ॥ ५८ ॥ आधाराग्व्यं साविष्ठानं मणिपूर्णमनाहतम् ।
विशुद्धि(द) ललना-ऽऽज्ञा-ब्राह्म-मुपुम्णाख्यया नव ॥ ५९॥ *मन्त्रोदार:--"ऐ होली क्ष श्री स्फुर पुर, लोलो ऐ पाणीयरी भगवती साहा ।"

Page #143

मन्त्रराजरहस्यम् |
अम्बुधि रेस-देश- सूर्याः पोडेंश निशतिः गुणास्तु पोर्डेशकम् । दशैर्शतदलमथवाऽन्त्यं पट्कोणं मनसाक्षपदम् ॥ ६० ॥ दलसंख्या इह साद्या क्षान्ता मातृकाक्षराः । पद्म चक्रेषु व्यस्तमिता देहमिदं भारतीयन्त्रम् ॥ ६१ ॥ आधाराद्या विशुद्धता पञ्चान्तस्ता शक्तिभृत् । आज्ञा भ्रूमध्यतो भाले मनो ब्रह्मणि चन्द्रमाः ॥ ६२ ॥ रेतारुणं सितं पीतं सितं रक्तत्रयं सितम् । चक्रं वर्णा इतः पादादौ पत्राणि पञ्चसु || ६३ ॥
चतुष्टये क्रमात् सूर्याः निं-प-लावली । तदन्तर्न वीजानि त्रिवादी त्रिपुराऽथवा ॥ ६४ ॥ नवचक्रान्तः क्रमशो नाग्भवमुख्यानि मन्ननीजानि । तत्राद्ये विरोचिप निकोणमर्केन्दुनाडिभ्याम् ॥ ६५ ॥ भगमेतदूर्ध्व कुण्डलिनीतन्तुमात्रमभ्रफलम् । वाग्मवीजं श्वेतं ध्यातं सरस्वतीसिद्धिः ॥ ६६ ॥ अरुणमिदं वपुरं ध्यातं मात्रां विनाऽपि वश्यकृते । किन्तु समात्र यहा मायान्तः कामवीजमध्ये वा ॥ ६७ ॥ ध्यातं साधिष्ठाने पट्कोणे ही स्मरस्य बीजमुत । ईकाराङ्कुशताणितशरो वर-स्त्रीकमिह चश्यम् || ६८ ॥ मणिपूर्ण श्रीवीजं जपारुणं वर्णदशकदशदिग्भ्यः । ईश्वरताणित वस्तूच्छ्रयमिह वश्यं च लाभकरम् ।। ६९ ।। मालान्तर्भूमध्ये त्रिकोण-कोदण्डखेचरीत्याख्यम् । अस्योर्ध्व मध्ये वा माया स्मरनीजयोरेकम् ॥ ७० ॥ आधारान्तर्वाग्भवकुण्डलिनीतन्तुबद्धवश्यशिरः । कृत्वाऽधः स्थितमरुणं ध्यातं वीजान्तरुत वश्यम् ॥ ७१ ॥ यदिवा ---
भ्रूमध्यान्तः 'स्वी" क्ष्वी" यीजं निर्यदमृतवर्षभरम् । ध्यातं विपरोगहरं त्रिकोणके मूर्ध्नि पूर्ववत् स्वरम् ॥ ७२ ॥
[ १३१

Page #144

१३३]
थीसिंहतिलकपरिविरचित यदिवा-- कुण्डलिनीतन्तुद्युतिसंभृतमूर्तीनि सर्वबीजानि । शान्त्यादिसंपदे स्युरित्येप गुरुक्रमोऽस्माकम् ॥ ७३ ।। किंवोनैरिह शक्तिः कुण्डलिनी सर्वदेववर्णजनुः । रवि-चन्द्रान्ताना मुत्यै भुक्त्यै च गुरुसारम् ॥ ७४ ।। भ्रमध्य-कण्ठ-हृदये नाभौ कोणे त्रयान्तराध्यातम् । परमेष्ठिपञ्चकमयं मायावीजं महासिद्धयै ॥ ७५ ।। विबुधचन्द्रगणभृच्छिप्यः श्रीसिंहतिलकसरिरिमम् । परमेष्टिमन्त्रकप लिलेख सहाददेवताभक्त्या ॥ ७६ ॥
इति परमेष्ठिमन्त्रकल्प ॥
१६. परिशिष्टम् । श्रीसिंहतिलकसूरिरचित लघुनमस्कारचक्रम् ॥
नत्वा विवुधचन्द्रार्य यशोदेवमुनि गुरुम् । वक्ष्ये लघुनमस्कारचक्र साहाटदेवता ॥१॥ दुष्टरेखाभिरष्टारं सप्तभिर्दशभिः परम् । रेखाभिरष्टवलयं चक्रं तुम्चे जिनाक्षर ( रम् ) ॥२॥ "ॐ नमो अरिहंताणं" आद्य पदचतुष्टयम् । अरमध्ये द्विरावर्त्य लेख्यं प्रणवपूर्वकम् ।। ३ ॥ पाशाङ्कुशामयैः साद्धं वरदोरान्तर क्रमात् । लिख्यतेऽमु[प्यो] गन्तेऽय “आं के ही श्री" चतुष्टयम् ।।४॥ माह " प्रणवो नमो लोए सबसाहणं" इत्यपि । प्रयमे वलये लेख्यं मागवत् पश्चपढीफलम् ॥ ५॥ " नमो चत्तारि मंगलं अरिहंता मंगलं मिद्धा ।" जाव "धम्म सरणं पवनामि" एवं द्वादशपदी ॥ ६ ॥

Page #145

मन्त्रराजरहस्यम् ।
अईत्-सिद्धाः साधुर्धर्मो मङ्गलचतुष्टयं तद्वत् । लोकत्तरशरणावपि लेख्यं वलये द्वितीये तु ॥ ७ ॥ द्वादशान्तमनाः साधुः पञ्चदशपदीमिमाम् । विद्यां सप्रणवां ध्यायन् शिवं यात्यपकल्मषः ॥ ८ ॥ उक्तं च
"मैङ्गल- लोकोत्तम शरण्यपदसमूहं सुसंयमी स्मरति । अविरुलमेकाग्रतया लभते स स्वर्गमपवर्गम् " ॥ ९ ॥ तृतीये वलये "माया" युता वर्ण सप्ततिः ( ७० ) 1 बीजाक्षरचतुष्कं च जिनवीजपदाश्रयम् ॥ १० ॥ " ह्रीँ" श्री ई Sur 11
“ॐ नमो भगवओ तिहुयणपुजस्त नद्वमाणस्स | जस्सेयं खलु चकं जलतमागच्छए पयडं ॥ ११ ॥ " आयास पायालं लोयाणं तह य चेव भूयाणं । जूए वा रयणे वा विश्वं रायंगणे वात्रिं ॥ १२ ॥ एवं च "भणे मोहणे तह य सव्जीवसत्ताणं । अपराजिओ भवामि स्वाहा " य मंतविघ्नासो ॥ १३ ॥ चैत्रेऽष्टाहिकायां तु त्रयोदश्यां विशेषतः । सहस्रैः जातिकुसुमैः सप्तभिर्वीरमर्चयेत् ॥ १४ ॥ जापैः सहस्रैरेतैः स्यादखण्डैः शालितन्दुलैः । ब्रह्मव्रतस्यैवं सिद्धाऽसौ पठतोऽथवा ।। १५ ।। सन्ध्याद्वयं स्मरन्नेत्रं व्यसनैर्ग्रह - मुद्गलैः । द्विपादैः श्वापदैर्दुष्टैर्न पराजीयते कचित् ॥ १६ ॥ बन्ध्यायां काकवन्ध्याया निन्दु-दुर्भगयोपितोः । वरं न लभते कन्या या तस्या विधिरेषकः ॥ १७ ॥ चैत्ये सातिशये वेश्मैकदेशे शुचिभूतले । कृत्वा त्रिवर्णचूर्णेन त्रिरेखा-पट् चतुरस्रवान् ॥ १८ ॥ चतुर्द्वारं चतुर्दिक्षु पूर्वादी वज्र-मुरौ । परशु- शक्तिमालिख्य मध्येऽष्टपनमम्बुजम् ॥ १९ ॥
[ ३३

Page #146

१३४
धोसिंहतिलकत्रिविरचितं प्रतिपत्रं सुरवनिमिश्रा अौ च पुञ्जकाः। तवं कलशानष्टौ वक्त्रकुसुमसत्फलान् ।। २०॥ तीर्थाम्भोभिर्जिनस्नात्रमुगन्धिजलमिश्रितैः। पूरयिला सुवस्त्रेणाच्छादिताननगर्भके ॥ २१ ॥ नत्र घटद्वयं रक्तं पूर्ववजलसंभृतम् । पुष्पमालालसत्पत्र-फल-पुष्पं विधाय च ।। २२ ॥ अपराहणे तथा सायं मन्त्रेणानेन कुम्भगम् । अभिमन्त्र्य जलं सर्वमष्टाधिकशतं मुनिः ॥ २३ ॥ गन्ध-धूप-सुमैर्दी पैरसतैलिभिनवैः। सम्यगभ्यर्च्य तत् सर्व विदधीत मुवाससा ॥ २४ ॥ निशायाः पश्चिम यामे शयितेषु द्विकप्षिमाम् । एकदेशेन नग्नां स्त्रीं दुर्भगायेकदूपणाम् ॥ २५ ॥ सनदी-द्वितटी-कुम्भक-गजराजवेश्मनः । सप्तवाल्मीकफलितक्षेत्रमृत्स्नाविलेपनम् ॥ २६ ॥ कृत्वैकत्र च कुम्भाम्भोऽभिमन्य स्नपितामय । तद्वासस्स्याजिता साऽन्यवस्त्रेणापिहितागिका ॥ २७ ॥ निपिद्धपृष्ठतो दृष्टिर्नेतव्याऽऽत्मगृहं ततः। मातः सूर्योदये सूरिमण्डलमष्टपूजया ॥ २८ ॥ अभ्यर्यानेन मन्त्रेण मध्ये संस्थाप्य तां खियम् । सप्तटहनीनतृणैः सप्तभिः काकपसकैः ।। २९ ।। निर्मानेन मन्त्रेण निधा प्रायुक्तमुवा । पुत्तलिकयाऽपि निर्भय॑ समुद्धृत्य चतुप्पथे ।। ३० ॥ सर्वमेतत् परिक्षिप्य स्त्रियं प्रागुक्तमृत्स्नया । पिलिप्य मन्त्रघुञ्जस्तु शेषकुम्भाम्भसां भरैः ।। ३१ ।। संस्नप्य स्वगृह माग्वद् नयेद् वल्लवादिकं तदा । शेपे च देयमेतस्यै सप्तरात्रमयं क्रमः ॥ ३२ ॥ सप्तमेऽति जिनं सच संपूज्य लब्धशेषिका । सौभाग्यादि सा स्पादेवं ग्रहग्रहे शिशोः ॥ ३३ ॥

Page #147

मन्त्रराजरहस्यम् ।
अत्र
कूटाक्षराः सर्वे वरा अष्टवर्गतः ।
ते स्युर्वद्धनमस्कारचक्रे अ(तद) टार क्रमात् ॥ ३४ ॥ " नमः" पूर्व 'थंभेइ०' इति गाथाचतुर्थके । वलये योजनशतं यावत् स्तम्भक्रिया भवेत् ॥ ३५ ॥ “ नमो थंभेइ जलं जलणं चित्तियमित्तोवि पंचनवकारी | अरि-मरि-चोर - राउवोरुवसग्गं पणासे" ।। ३६ ॥ अत्र विधिः-
शिलापट्टेऽथ भूर्जे वा फलके क्षीरवृक्षजे । कुं- गो- गोमय- गोक्षीरे जात्यादिलेखनीकरः || ३७ ॥
पद्ममष्टदलमध्ये 'ह' पिण्डं तस्य चान्तरा । गर्भवत्याः स्त्रियो नाम प्रतिपत्रं 'ह' पिण्डकम् ॥ ३८ ॥ पद्मस्य लिये गाथा 'थंभेइ०' अग्रतः । अमुकस्याः स्त्रियो गर्भ स्तभ्नामीति लिखेदय ॥ ॥ ३९ ॥ बहिर्भूमण्डलं दिक्षु 'ह'पिण्डाष्टकमालिखेत् । शिलापट्टादि संपुटच घनं बद्ध्वा शुचि क्षितौ ॥ ४० ॥ त्रिसन्ध्यमष्टधाऽभ्यर्च्य जपेत् साष्टसहस्रकम् । या वर्षाव वा गर्भस्तम्भोऽथवा विधिः ॥ ४१ ॥ एतद् भूर्यादिकं सिक्त्थकेनावेष्ट्य धृताम्बरा । अर्च्यते पूर्ववत् स्तम्भस्तत्र कार्ये समर्थ्यते ॥ ४२ ॥ तत् समुद्धृत्य दुग्धेनाथवा गन्धाम्बुना स्मरन् । मन्त्रं प्रक्षालयेदेवं प्रसूते सा मुतं सुखम् ॥ ४३ ॥
अमिस्तम्भे अपन पद्ममध्ये दलान्तरा । 'ग' पिण्डं after गाथा सृष्टया विलिख्यते ॥ ४४ ॥ भूमण्लाष्टदिग्भागे 'ग' पिण्डं पूर्ववद् विधिः । जापः शतं सहस्रं वाऽग्निस्तम्भों धर्मदर्शिनाम् ।। ४५ ।।
अष्टदलेऽम्जान्तथ 'घ' पिण्डं वलये वदिः । गाथा भूमण्डलं दिक्षु 'प' पिण्डं पूर्ववद् विधिः ॥ ४६ ॥
[ १३५

Page #148

१३६ ]
श्रीसिंह तिलकसूरिविरचितं
पद्ममष्टदले फ'फ' पिण्डान्तः साधकाभिधा ।
मतिपत्रं 'फ' पिण्डं च गाथा स्याद् वलये यहिः ॥ ४७ ॥ भूमण्डलाष्ट दिग्भागे 'फ' पिण्डं पूर्ववत् क्रिया । जापः शतं सहस्रं वा तुल्या (ला) - दिव्यनिषेधनम् ॥ ४८ ॥ पद्ममष्टदलं मध्ये हौ स्याद् 'ह' पिण्डमध्यगम् । साध्यनाम दलेप्यन्तः 'ह' पिण्डं वलये वहिः ॥ ४९ ॥ गाथा भूमण्डलं दिक्षु 'ड' पिण्डं पूर्ववद् विधिः । जापः शतं सहस्रं वा घटसर्पनिपेधनम् ॥ ५० ॥ पद्ममष्टदलं मध्ये को 'क्ष' पिण्डमध्यगम् । साध्यनाम प्रतिपत्रं 'क्ष' पिण्डं पूर्ववद् विधिः ॥ ५१ ॥ गाथा भूमण्डलं दिक्षु 'क्ष'पिण्डं पूर्ववद् विधिः । जापः शतं सहस्रं वा जयेत् पक्षादिजं विपम् ॥ ५२ ॥ पद्ममलं गर्भे 'क्ष' पिण्डं साध्यनामयुक् । 'क्ष' पिण्डं प्रतिपत्रान्तः सगार्थ वलयं वहिः ॥ ५३ ॥ भूमण्डलादिग्भागे 'क्ष' पिण्डं पूर्ववत् क्रिया । जिद्दा - रण-गति क्रोधव्यवहारनिषेधनम् ॥ ५४ ॥ देश-ग्राम-पुरं यद्वा गृहस्यैकस्य वा गवाम् | शाकिन्यादिकृतां मारिं निषेद्धमिह सुव्रती ॥ ५५ ॥ भूर्यादौ चक्रमालिख्य तदेशाद्यभिधायुतम् । कला रक्षां सिकत्थकेनावेष्टय मन्त्राभिमन्त्रितम् ॥ ५६ ॥ कांस्यपात्रे नवे शान्तिप्रतिमाचरणाग्रतः । रक्षां वां त्रिमधुरेणाकण्ठं शान्तिं तु पूरयेत् ॥ ५७ ॥ शान्तिपाठः-
,
मुक्ताखी - गज- रत्न चक्रमहतीं राज्यश्रियं श्रेयसे
माज्या दुरिताश्रयममधनी येन श्रिताऽभूत् पुरा । मृत्यु-व्याधि-जरा-वियोगमगमत् स्थानं च योऽत्यद्भुतं तं वन्दे मुनिमप्रमेयमृषभं सेन्द्रामराभ्यर्चितम् ॥ ५८ ॥

Page #149

मन्त्ररामरहस्यम् । एवं 'बृहनमस्कार'पोक्तं श्रीशान्तिमन्त्रकम् । यदवा'थंभेइ जलं०' इत्यादिगाथां जपन् शताधिकाम् ॥ ५९ ॥ शुक्लवस्त्रेण संछाद्यं त्रिसन्ध्यमष्टपूजया । त्रिदिनं त्रिदिनस्यान्ते महापूजापुरस्सरम् ॥ ६० ।। अभिषेकजलं तत् तु क्षेप्यं श्रीकलशान्तरे । श्रीशान्तिप्रतिमा हस्ति-शिविका-स्थमूर्धनि ।। ६१ ।। शुक्लवस्वस्ताङ्गस्य नरस्य ब्रह्मचारिणः । कुलशुद्धस्य मान्यस्य मूनि कृत्वा सचामराम् ॥ ६२ ।। छत्रेण सहितां चन्द्रोदये ध्वजस्रनाञ्चिताम् । तूर्यत्रिकोल्लसद्वाता प्रदीपधुतिभासुराम् ॥ ६३ ॥ चतुर्विधेन सकेन संयुतः सूरिरुद्यमी । मारिगृहीतग्रामाद्यष्टदिक्षु प्रददेद् वलिम् ॥ ६४ ॥ दिने तस्मिन्नमारिः स्यात् पटहोद्घोपपूर्वकम् । चतुर्विधाय सङ्घाय भत्त्या दानं दिशेन्मुनिः ॥ ६५ ॥ दानं दीनादिपु प्राज्यं देयमेवंकृते सति । मारिनिवर्तते किन्तु तत्कुम्भजलसेचनात् ।। ६६ ॥ गोमार्यादिषु गोवाटप्रवेशे भावकैः शुभैः । वत्कुम्भनलसिक्ता गोप॑नि गोमारिवारणम् ॥ ६७ ॥ पञ्चमे वलये लेख्या ', नमः' पूर्वमेपिका । 'स्वाहा'न्ता गाथिका क्षेत्र स्वसैन्यत्राणकारिणी ॥ ६८।। "अटेव य अट्ठसयं अद्वसहस्सा य अट्ठकोडीओ। रक्खंतु मे सरीरं देवामुरपणमिया सिद्धा" ॥ ६९ ॥ भूर्यादापिका गाथा लिखिता चन्दनादिभिः । रक्ष्या जिनान्तिक पूज्या पद्धा दोपज्वरापहा ॥ ७० ॥ 'नमो अरिहंताणं' पूर्व 'अढविहा'दिकाम् । गापां वलये पठे 'स्वाहान्तां विलिखेन्मुनिः ॥ ७१ ।।'

Page #150

१३८]
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचित "अढविहसम्ममुको तिलोयपुजो य संयुमो भयवं । अमरनर-रायमदिओ अगाइनिहणो सिर्व दिसउ" ॥ ७२ ॥ सप्तमे वलये '' प्राक् 'नमो सिद्धाणं' इत्यतः। 'त०' इत्यायां लिखेद गाया 'स्वादान्तां शिवगामिनीम् ॥ ७३। "ववनियमसंयमरहो पंचनमोकारसारहिनिउत्तो। नाणतुरंगमजुत्तो नेइ पुरं परमनिब्याणं स्वाहा ॥७४ ॥ ''प्राग 'धणु'द्वयं तस्मान्महायणु महापणु । स्वाहा' इतीमा धनुर्विद्यामष्टमे वलये लिखेत् ।। ७५ ॥ कायोत्सर्ग उपोप्यैनां श्रीवीरमतिमानतः। अष्टोत्तरं सहस्रं माग जपेत् सिद्धा मुनेरसौ ॥ ७६ ।। स्मृत्वैतां पथि धूल्यन्तरालिख्य सशरं धनुः। आक्रम्य वामपादेन मौनी गच्छेन दस्यकाः ॥ ७७ ॥ युद्धकाले जिनं वीरं संपूज्याष्टशवः स्मृतेः। प्राग्वद् धनुःक्रियां कृत्वा युद्धे गच्छेन शस्त्रभीः ।। ७८ ॥ परेषां सम्मुखीभूतां धनुर्विद्या महोमयीम् । इन्द्रचापसहकान्ति ध्यायेन्मन्त्रं पठेदमुम् ॥ ७९ ॥ तयानावेशतो वैरिसेना पराङ्मुखी तया। सैन्यद्वयं मतोपं चेद् ध्यायते सैन्यसंघिदा ।। ८० ॥ वलयाटवहिर्दिा पद्म पोडशपरकम् । पतिपत्रं विलिरयन्ते 'म आधाः पोडशस्वराः॥ ८१ ॥ आदिद्वयष्टस्वराग्रे तत् प्रत्येकं "हूँ' उहाक्षरम् । पोडशस्वरसंवदं हूँ हा हि ही "मुखं लिखे ॥ ८२ ॥ एतल द्वयष्टयदलं पचं तु प्रतिपरम् । पोडश विद्या लेख्या या मन्त्रवीजयुता तया ॥८३॥ १४ या रोहिण्यै नमः। २. 'रा मान्यै नमः ।। ३. '3 ला वनहलाये इँ नमः।' ४. ' चा बजाड्डश्य ई नमः ।'

Page #151

मन्त्रराजरहस्यम् ।
५. ' शाँ अमतिचक्रायै नमः ।' ६, ' ँ पाँ पुरुषदत्तायै ऊँ नमः ।' ७. 'साँ काल्यै ॐ नमः ।' ८. 'हां महाकाल्यै ॐ नमः ।' ९. 'यूँ गौर्यै लूँ नमः ।' १०. गान्धार्ये लॅ नमः ।' ११. ' ँ लूँ सर्वास्त्रमहाज्वालायै ऍ नमः ।' १२. ' ँ चूँ मानव्यै ऐ नमः ।'
१३. 'शुं वैरोट्यायै ओं नमः ।' १४. अछुता ओं नमः ।'
१५. ' सँ मानस्यै ॐ नमः ।' १६. 'हॅू महामानस्यै अः नमः ।'
इति मन्यवीजपूर्वा विद्यादेव्यो दलेषु स्युः ॥ देवीपोडशपत्रा परमेष्ठिपदाक्षराः । पोडशोर्ध्वं स्फुरचन्द्रविन्दवो ज्योतिरञ्चिताः ॥ ८४ ॥ 'अरिहंत-सिद्ध-आयरिय-उवज्झाय साहुवन्नियं बिंदु । जोयणसयप्पमाणं जालासयसहस्सदिप्पतं ॥ ८५ ॥ 'सोलससु अक्खरेहिं इक्किकं अक्खरं जगुज्जोयं । भवस सहस्समहणं जम्मि ठिओ पंचनत्रकारो' ॥ ८६ ॥ उक्तं च- बिन्दुं विनाऽपीत्यादिचतुःश्लोकी ॥ चतुर्षु पटकोणेषु चतुरैष्ट-दर्श-द्विकम् । अष्टापदजिना ज्ञेयाः ' चत्तारि०' इत्यादिगाथया ॥ ८७ ॥ यदिवाऽष्टचत्वारिंशत्सहस्रा द्वद्यधिकं शतम् । जातीसुमनसां जापो होमो दशांशभागथ ॥ ८८ ॥ 'श्रीइन्द्र भूतये स्वाहा' ' ँ प्रभासाय' पूर्ववत् । पटस्यैशानकोणे द्वौ गाथैका पूर्वदिग्गता ॥ ८९ ॥
'सोमे अ वग्गु वग्गु सृमणे सोमणसे तह य महुमहुरे । किलि किल अप्पचिका हिलि हिलि देवीओ सन्नाओ ॥ ९० ॥
[ १३९

Page #152

२४. 3
श्री सिंहविलसूरिविरचितं
' अभिभूतये स्वाहा' 'स्वाहा' ते 'वायुभूतये' । पटस्याग्नेयकोणे द्वी मन्त्रावेकस्तयोरधः ॥ ९१ ॥ 'असिभाउसाहुलहुल चुलुद्वयं ततः । 'इच्छियं मे कुरुद्वन्द्वं स्वाहा' सर्वार्थसिद्धिदा ।। ९२ ॥ . दक्षिणस्यां दिशि ''माग् 'व्यक्तायाथ मरुन्नभः' । '' मारू 'सुधर्मस्वामिने स्वाहा' इति च पदद्वयम् ॥ ९३ ॥ नैर्ऋते 'प्रणव' पूर्व 'मण्डिताय मरुप्रभः । 'प्रणवो मौर्यपुत्राय स्वाहा' इति गणभृद्द्द्वयम् ॥ ९४ ॥ पश्चिमायां 'वाय्वग्निभ्यां स्वाहा' ते 'मणवः' पुरः । 'refraineeावा मेतार्यः' इति मध्यतः ॥ ९५ ॥ माच्यां गायेश [ : ] काष्ठादौ चतुर्विदिक् त्रिदिक् क्रमात् । at archer सूरिराजान इति मे मतिः ॥ ९६ ॥
यद्वा-
माच्यां गुरुरतः मानद् गौतमासनमम्बुजम् । गाथावीजयुतं ध्यानं वाच्यं प्राक् सूरियन्त्रतः ॥ ९७ ॥
after पद्मं चतुर्दिक्षु लिखेदिदम् । 'नमो सिद्धाणं' पदं सर्वार्थसाधकम् ॥ ९८ ॥ अष्टारमौलिकुम्भेषु 'जम्भे' 'मोहे' चतुष्टयम् । द्विरावर्त्य क्रमालेख्यमयं मन्त्रथ पश्चिमे ॥ ९९ ॥
'नमो अरिहंताणं एहि एहि नंदे महानंदे पंये धंधे दुप्पयं बंधे चउप्परं चंवे घोरं आसोविसं बंधे जाव मंठि न मुञ्चामि ॥
इमामष्टशतं स्मृता कृता ग्रन्थि स्वाससि ।
पथि गम्येन चौराद्युपद्रवः छोटयते स्थितौ ॥ १०० ॥ 'मायाबीजं' त्रिरेखाभिरूपर्यावेष्टघमन्ततः । 'क्रॉ' भूमण्डलं यद्वा चारुणं स्वस्ववर्णकम् ॥ १०१ ॥ मध्ये 'हूँ' बीजमावेष्टयं केचिद् रत्नत्रयाक्षरैः । hree पीजचक्रेण गुरुरेव प्रमा मतः ॥ १०२ ॥

Page #153

मन्त्रराजरहस्यम् ।
१४: ध्यानम्अथ ध्यानविधि वक्ष्ये जितेन्द्रियः दृढव्रतः। सम्यग्दृग् गुरुभक्तश्च सत्यवार मन्त्रसाधकः ।। १०३ ॥ एकान्ते शुचिभूमौ स पूर्वोत्तराशादिङ्मुखः । तीर्थाम्भो-गोमयरसैः सिक्तां भूमि विचिन्तयेत् ॥ १०४ ।। सहस्रदलपद्मान्तःपर्यङ्कासनसंश्रितम् । प्रसन्नाभिर्जयाद्यष्टमुरीभिस्तीर्थवारिभिः ॥१०५॥ भृतैः सुवर्णभृङ्गारैत्रिदत्ताम्बुजैः स्वकम् । स्नप्यमानं विचिन्त्यामु मन्त्रं हृदि विचिन्तयेत् ।। १०६ ॥ 'ॐ नमो अरिहंताणं अशुचिः शुचिरित्यतः।
भवामि स्वाहा' इति स्नातः कुर्याद देहस्य रक्षणम् ॥ १०७ ॥ १. 'ॐ नमो अरिहंताणं ही हृदयं रक्ष रक्ष हुं फट् स्वाहा ।' २. 'ॐ नमो सिद्धाणं हर हर शिरो रक्ष रक्ष हुं फट् स्वाहा ।' ३. 'जै नमो आयरियाणं ही शिखां रक्ष रक्ष हुं फट् स्वाहा ।' ४. 'ऊँ नमो उवज्झायाणं एहि भगवति ! चक्रे ! कवचत्रिणि!
हुं फट् स्वाहा । ५. 'ॐ नमो लोए सबसाहूणं शिमं साधय साधय दुष्टं वजहस्ते !
शूलिनि ! रक्ष रक्ष आत्मरक्षा सर्वरक्षा हुं फट् स्वाहा ॥' कृलाऽमीभिः स्वाहरलां दिग्बन्धं च 'इन्द्रभूतये । स्वाहा धैः सर्वगणभृदाहानं क्रियते ततः ॥१०८ ॥ त्रिमाकारस्फुरज्ज्योतिः समवमृतिमध्यगम् । चतुःपष्टिमुराधीशैः पूज्यमानक्रमाम्बुजम् ॥ १०९॥ छत्रत्रयं पुष्परष्टि-मृगेन्द्रासन-चामराः। - अशोक-दुन्दुभि-दिव्यध्वनिभामण्डलान्यपि ॥ ११०॥ इत्यष्टभिः प्रातिहाभूपितं सिंहलान्छनम् । संसदन्तः सुवर्णाभं वर्धमानं जिनं हृदि ।। १११ ॥ साक्षाद विलोकयन् ध्याता तल्लीनाक्षिमना अमुम् । अष्टोचरं शतं मन्त्रं सरिमन्त्रसमं जपेत् ॥ ११२॥

Page #154

१४२]
श्रीसिंहतिलकत्रिविरचितं एतद् यन्त्रं जैनधर्मचक्रमष्टारमासुरम् । अष्टदिशु स्फुरभाभिः शतयोजनदीपकम् ।। ११३ ।। तच्छायाक्रान्तवित्रस्तदुरितं सर्वपूजितम् ।। आत्मानं च स्मरेनित्यं तस्य स्युरष्टसिद्धयः ॥ ११४ ॥ मोक्षाभिचार-मारेषु शान्त्याकृष्यादिपु क्रमात् । अङ्गुष्ठादि-कनिष्ठान्तमक्षसूत्रं करे धरेत् ॥ ११५ ।।
इति लघुनमस्कारचक्रम् ॥ १७. परिशिष्टम् ।
धोसिंहतिलकरिरचितं ऋपिमण्डलस्तवयन्त्रालेखनम् ।।
श्रीवर्द्धमानमीशं ध्यात्वा विवुधचन्द्रसूरिनतम् । ऋषिमण्डलस्तवादिह यन्त्रस्यालेखनं वक्ष्ये ॥१॥ सौवर्ण-रूप्य कांस्ये पटात्मदेहेऽर्चनाकृते स्थाप्यम् । रक्षायै भूर्जदले कर्पूरावैः सुवर्णलेखिन्या ॥२॥ बहिः क्षाराब्धियलयं श्यामलं लग्रतोऽक्षरैः। सपट्पञ्चाशता(५६) व्याप्तमन्तरद्वीपभूमिभिः ।। ३ । मध्ये जम्बूद्वीपस्तदष्ट काठाक्रमेण संस्थाप्यम् । अहंद-सिद्धाद्यभिधापचयुग ज्ञान-दर्शन-चारित्रम् ॥ ४ ॥ आदाशे फणी शम्भुवणेश्चन्द्रकलाभ्रयुस् । द्वि-चतुःपञ्च-पट-सप्लाट-दशास्वरभूव क्रमात् ॥५॥ 'परमेष्ठयक्षरावाद्याः पश्चातो ज्ञान-दर्शन।
चारित्रेभ्यो नमः' मन्त्रः पदवीजाप्टकोज्ज्वलः ॥६॥ [मन्त्रोद्धारः-जाप्यमन्त्र:-]
" " हाँ ही है है हैं है हो : अ सि आ उ सा ज्ञान-दर्शनचारित्रेभ्यो नमः ॥
आदी ' हाँ' प्रभृत्येक वीजयुगं ततो नमः । मध्येऽईद्भ्यः सिद्धेभ्य इति दिक्षु पदाष्टकम् ।। ७ ।। एपामयः क्रमादिन्दाग्नि-यमा नैतिस्तया। चरुणो वायु-कुबरावीशानश्च यथाक्रमम् ॥ ८॥

Page #155

[ १५३
मन्त्रराजरहस्यम् । एपामधी रविश्चन्द्र-मगलौ बुध-वाक्पती । भार्गवः शनि-राहू च लिखेद् दिक्षु ग्रहाष्टकम् ॥९॥ • अष्टमन्त्रपदै रक्षा स्वशिखा-मस्तकाक्षिपु । नासिका-मुग्व-घण्टीपु नाभि-पादान्तयोः क्रमात् ॥ १० ॥ तन्मध्ये पीतवलयं सुमेरुस्तनिरक्षरम् । तदन्तः द्वित्रिशैः कूटैः काद्यैः क्षान्तैः मुधाशुभम् ॥ ११ ॥ तदूर्ध्व ही स्वरान्तस्थ-सान्तसिंहासनो जिनः। ही निरेखयाऽवेष्टय वहिर्वारुणमण्डलम् ॥ १२ ॥ पार्थिवीधारणायुक्त्या पिण्डस्य मन्त्रयुक्तितः। पदस्थमहतो रूपवद् यन्त्रं रूपयुक् क्रमात् ।। १३ ॥ तिर्यगलोकसमः क्षीराम्बुधिस्तस्यान्तरमम्युजम् । जम्बूद्वीपः सदिक्पनं स्वर्णाद्रिस्तत्र कर्णिका ॥ १४ ॥ सिंहासनेत्र चन्द्राभे आत्मानन्दं परं श्रितः । अईन्मयो हृदि ध्येयः पार्थिवीधारणेत्यसौ ॥ १५॥ रेफः सान्तः शिरश्चन्द्रकलाभ्रं नाद ईश्व(स्वारः। सशिरो-रेफ हः पीतः कला रक्ताऽसितं वियत् ॥ १६ ॥ नादः वेतः स्वरः तुर्यो नीलो वर्णानुगा जिनाः। चन्द्राभ-मुविधी नादः शून्यं श्रीनेमि-सुनतौ ॥ १७ ॥ फला पडङसंग्यौ स्यात् पार्थ थ] मल्लिरीश्व(स्व)रः । सशिरो-रेफ-हो द्वषष्टी जिना इति चतुर्युगम् ॥ १८॥ नादोऽईन्तः कला सिद्धाः सान्तः सरिः सरोऽपरे । चिन्दुः साधुरितः पश्चपरमेष्टिमयस्ससी ॥१९॥ अन्यत्र विशेष - अर्हन्तो वृत्ताला त्रिकोण-सिदाम्नु शीर्षकं सरिः। चन्द्रालोपाध्यायो दीयेला साधुरिह पा ॥ २० ॥ अन्तिः गागि-मुविधी सिद्धा पमाम-चामुपूज्यनिनौ । धर्माचार्याः पोडश मल्लिः पार्थोऽप्युपा-यायः ॥ २१ ॥ मुव्रत-नेमी सानिनरूपः शक्ति-शिरमयस्त्वेपः। त्रिपुरपमूर्तिध्येयोऽलक्ष्यापुः मरंगमयीनमिदम् ।। २२ ।। नैनमिा धर्मच तायागर्मगं न पश्यन्ति । डरल क स ()ना (या)ऽहिगानाः रसोऽमि मिटट-नृपाः॥२३

Page #156
थोसिंहतिलकत्रिविरचितं श्रीगौतमस्य मुद्राभिलब्धिभिमा निधीश्वरम् / त्रैलोक्यवासिनो देवा देव्यो रक्षन्तु सर्वतः // 24 // ॐ ही श्रीश्च धृतिर्लक्ष्मीगौरी चण्डी सरस्पती / जयाऽम्बा विजयेत्याद्या विद्या यच्छन्तु मे धृतिम् // 25 // भ्रष्टराज्यादयो ये यमर्थमिच्छन्ति ते नराः / लभन्तेऽस्य स्मृतेयुद्धाद्यापदश्च तरन्त्यमी // 26 // भूर्जपत्रान्तरालिख्य रक्षा कण्ट-शिरस-करे / मुद्गल ग्रह-भूतातिहद् वश्यादिप्रसाधनी // 27 // त्रैलोक्यवर्तिजैनानां विम्बैदृष्टैः स्तुतैर्नतैः / यत् फले तत् फल वीजस्मृतावेतन्महद् रहः // 28 // अष्टाचाम्लतपःपूर्व जिनानभ्यर्च्य सिद्धये / अष्टनातीसहस्रेस्तु जायो होमो दशांशतः // 29 // अष्टमासान् स्मरेत् प्रातीजमेतच्छताधिकम् (108) / स पश्येदाहत विम्ब सप्तान्तर्भवसिद्धये // 30 // सम्यग्दृशे विनीताय ब्रह्मवतभृते इदम् / देयं मिथ्याशे नैव जै(नि)नाज्ञामदूपण (णम् ) // 31 // परमेष्ठिपदानां तु विशेपः पूर्वयन्नतः। ज्ञेयो रत्नत्रयस्याथ विशेषः कश्चिदुच्यते // 32 // ज्ञान-दर्शन-चारित्र-तपांसीति स्मरन् मुनिः। शतमष्टोत्तरं लब्ध्वा(शा) चतुर्थतपसः फलम् // 33 // कृत्वा पापसहस्राणि हत्वा जन्तुशतानि च / अमुं मन्त्रं समाराध्य तियश्चोऽपि दिवं गताः॥३४॥ पतद् व्यसनपाताले भ्रमत् संसारसागरे / अनेनैव जगत् सर्वमुद्धृत्य विधृतं शिवे // 35 // मृनि रत्नत्रयं विभ्रजिनबीनं नमोऽक्षरम् / इति रत्ननयं ध्येयं जिनवीजस्य वीजाम् // 36 // इति श्रीसिंहतिलकसूरिक्तं अपिमण्डलस्तवयन्त्रदेखनमिदम् !!